Çevreci Mimarlık (.pdf)

45Çinli mimar Profesör Wu Liangyong açýlýþkonuþmasýnda Gelecek Yüzyýla Uzanan Yol baþlýðýaltýnda çevresel bilince dikkat çekiyordu. Liangyongkonuþmasýnda, dünyanýn çevresel krizlerle yüz yüzegelmesi, nüfusun patlamasý, doðal kaynaklarýnbilinçsizce israfý ve sömürüsü ve çevrenin hýzlabozulmasýyla insanlarýn “ortak geleceðimizin” öneminifark ettiðine ve Sürdürülebilir Geliþme StratejileriDünya Çevre ve Geliþme Komisyonunun 1987raporunda ve Birleþmiþ Milletlerin 1992 Rio Çevre veGeliþme Konferansýnda bu konularýn yer aldýðýnadeðiniyordu. Þüphesiz ki öncü mimarlar ve düþünürlerdaha önceleri çalýþmalara baþlamýþlardý. 1993Chicago Kongresi (takvim arkasýnda manifesto olarakverilmektedir) ve öncesinde kehanet kabilindensayýlabilecek sesler yükseldiðini ancak bugün artýk yolayýrýmýna gelindiðine dikkati çeken Liangyong bugünbir kargaþa ortamý olduðunu ve gelecek yüzyýla nasýlyönelinileceðinin açýk olmadýðýný belirtti. “Ancakgelecek tamamen bilinmez deðil ve bir kaos sonucuçýkartýlmamalýdýr. Deðerli düþüncelere açýk olmak vebunlarý gelecek yüzyýla kaynaþtýrmak gerekmektedir.Yol ayrýmýnda yanlýþ yönelmelerden kaçýnmak içingeleceðe giden yolu seçmekte elimizden gelen eniyiyi yapmak zorundayýz.”* * * * * * *Bodrum-ikizadalar, rüzgar ve güneþ enerjisi ile çalýþanTelekomünikasyon sistemiBu anlamda mimarlýðýn konumu önemlidir; zira· Dünya genelinde tüketilen enerjinin % 50'si,· Suyun % 42'si bina yapýmýnda ya da kullanýmsüreçlerinde harcanmaktadýr.· Küresel ýsýnmaya neden olan sera gazlarýnýn% 50'si,· Ýçme sularýndaki kirlenmenin % 40'ý,· Hava kirliliðinin % 24'ü, CFCs ve HCFCsemisyonlarýnýn % 50'siyapýlarla iliþkili faaliyetlerden kaynaklanmaktadýr.Ekolojik planlamak; doða ile barýþýk ve ona en az zararverecek tasarýmlarý gerçekleþtirmek anlamýna geliyor.Bunu baþarmak için bireysel çabalar ne yazýk kiyeterli olmuyor. Çoðul örgütlenme gerekiyor. Busayýda bizim bireysel çabalarýmýzýn örneklerininyaný sýra (Hasandede'de kerpiç ve saman evler,Durudeniz'de gömülü yapýlar ve tamamen doðalkaynaklarla enerjini saðlayan röle istasyonu v.b.),Bayar Çimen'in yazýsýnda yer alan belediyeortaklýðý ile gerçekleþtirilmiþ bir yerleþim modelide yer alýyor. Kurokawa tarafýndan tasarlananAstana kenti planý ise bütüncül yaklaþýmýn en iyiörneði.EKO KENThammadde kaynaklarýný olaðanüstü hýzlatüketmekte ve çevreyi kirletmektedir. Bukirlenme ve tüketimin kaynaðý insan yaþam veörgütlenme biçimidir.Kurokowa 21. yüzyýlýn baþlangýcýnda ekolojiköngörüsünün gerçekleþmeye baþladýðýný UIA 2002bildiri kitabýnda söylemektedir. “1950'lerin sonundaCIAM eylemi çöktü. Kisho Kurokowa Dünyanýnmakine ilkesi çaðýndan yaþam ilkesi çaðýnadönüþeceðini söyledi ve 1960 da metabolizm eyleminibaþlattý.Metabolizmin yaþam ilkesinin anahtar sözcükleri vedönüþüm ekoloji ve simbiosisdir.· Makine homojenleþtirme ekonomi veküreselleþtirme çaðýný· Yaþam ise çoðulculuk, çokseslilik kültür veekonomi çaðýný ifade etmektedir.”Ýklim koþullarý yüzyýllar boyunca bina tasarým ve yapýmsüreçlerinde göz önünde tutulmuþtur. VitruviusM.Ö. 25 yýlýnda yazdýðý sanýlan DeÇaðýmýzda süregelen biçimiyle, yapýlaþma vekentleþme, dünyamýzdaki erke, su veHasandede'de kerpiç yapýArchitectura'da “Özel konutlar içintasarýmlarýmýzýn doðru olmasý için,Saman balyasý yapýHasandede'de mevcut yöresel bir konuttarüzgar ve güneþ enerjisi kullanýmýDurudeniz Koop. Ahþap ve taþbaþlarken yapýldýklarý ülke ve iklimkoþullarýný gözetmemiz gerekir”demektedir. “Yazýn güney semalarý gündoðarken ýsýnýr ve gün ortasýnda kýzgýn bir ýsýya ulaþýr;batý cepheleri de güneþ doðduktan sonra ýsýnmayabaþlar, gün ortasýnda sýcak olur, akþam saatlerinde dealev alev yanar” demektedir (Vitruvius, 1990).Ekolojik dengeyi koruma ve doðal kaynaklarý hesaplýtüketme zorunluluðu tasarýmcýlarý ve yatýrýmcýlarý yeniönlemler almaya yöneltmekte, ekolojik tasarýmilkelerini göz önünde bulunduran binalarýn yapýmýhýzlanmaktadýr.Durudeniz Koop. Ahþap ve taþ