tc süleyman demirel üniversitesi fen bilimleri enstitüsü ...

1.GİRİŞGünümüzde, yüksek hızlarda çalışan iplik makinelerinin ve çevre şartlarının etkisiyleiplik üzerindeki rutubet miktarı %5’ye kadar düşmektedir. Bu değer, gerek ticariaçıdan gerekse sonraki proseslerde ipliğin problemsiz çalışması bakımından yeterlideğildir. İplikteki bu rutubet oranını artırmak için eğirme işleminden sonra ipliklerkondisyonlama işlemine tabi tutulmaktadırlar. Kondisyonlamada esas amaç ipliğinüretimi aşamasında mekanik zorlamalardan kaynaklanan iç gerilmeleri yok etmek,fiziksel özelliklerini geliştirmek ve ipliği ticari rutubet seviyesine ulaştırmaktır.Kondisyonlama ile ipliğe verilecek bu özelliklerin kalitesi ve miktarı kondisyonlamaşekillerine de bağlıdır. Günümüze kadar ipliklerin kondisyonlanmasında,kondisyonlama odalarında kondisyonlama, sirkülasyon yolu ile kondisyonlama,radyo frekansı ile kondisyonlama olarak pek çok yöntem kullanılmaktadır ancak buyöntemlerden en çok kullanılanı vakumlu ortamda düşük sıcaklıklarda doymuşbuharla yapılan kondisyonlama işlemidir. Bu metotla ipliklere homojen olarakrutubet verilebilir. Kondisyonlamanın iplik özellikleri üzerindeki pozitif etkilerinidaha da artırmak amacıyla kondisyonlama metotlarında yenilikler yapılmaktadır.(Welker tarafından geliştirilen Turbo Cooler, Tandem kondisyonlama ve Water jetile kondisyonlama gibi) Bu kondisyonlama yöntemlerinde esas olarak vakumluortamda doymuş buharla düşük sıcaklıklarda kondisyonlama uygulanmaktadır.Örneğin Turbo Cooler sisteminde iplik ile ortam sıcaklığı arasındaki fark artırılarakiplikteki rutubet miktarının yükseltilmesi amaçlanmış iken Tandemkondisyonlamasında bu, iki pasaj kondisyonlama ile sağlanmaya çalışılmıştır.Vakumlu ortamda doymuş buharla düşük sıcaklıklarda kondisyonlama işleminde,işlemden kaynaklanan hatalar genellikle buharlama işlemi esnasında sıcaklığın vebasıncın sabit tutulamamasından ve vakumlama işleminin homojen bir şekildeyapılamamasından dolayı ortaya çıkmaktadır. Ancak prosesin kontrollü bir şekildeyapılması ile problem ortadan kaldırılabilir. Kondisyonlama işlemindeki problemleripliklerin bobinden sağılması sırasında ve ipliklerin boyanmasından sonra renk farkışeklinde ortaya çıkar. Kondisyonlama işleminden kaynaklanan hatalar bazen dahaönceki proseslerden kaynaklanan hataları daha da belirgin hale getirebilir.1