DiYABET NEDiR?

~TÜRKiYEENDOKRiNOLOJiV~ METABOLizMA DERNEGiDIYABET ÇALIŞMA GRUBUTEMD Diyabet Çalışma Grubu Hasta Eğitim Broşürleri Serisi- 1DiYABET NEDiR?DiABETES MELLiTUS (DiYABET)Diyabet (Şeker Hastalığı) insülin hormonunun eksikliğiveya etkisizliği sonucu oluşan, ömür boyu süren birhastalıktır.insülin, pankreas adını verdiğimiz organımızdansalgılanan bir hormondur. Kandaki glukozun (şekerin)yükselmesine neden olur. insülin olmadan, vücudumuzalınan gıdaları istenilen şekilde kullanamaz.Eğer insülin hormon u tamamen eksikse bu diyabete"Tip 1 diyabet (insüline bağımlı diyabet)" denir.Genellikle çocuk veya genç yaştaki hastalarda görülür.Eğer insülin hormonu var, ama miktarı azsa veyadokularda insüline karşı direnç varsa, bu diyabete de"Tip 2 diyabet (insüline bağımlı olmayan diyabet)"denir. Genellikle 35 yaşından sonra görülür.Tip 1 diyabetli hastalar yaşam boyu insülin kullanmakzorundadırlar. Tip 2 diyabetli hastalar ise diyet, egzersizve ağızdan alınan ilaçlarla tedavi edilebilir. Gerekirsehastalığın ilerleyen dönemlerinde insülin kullanabilirler.Diyabet• Ömür boyu süren bir hastalıktır.• insülinin eksikliği veya etkisizliği sonucu oluşur.• Kan şekerinin yükselmesineNeden diyabet oluşur?neden olur.Günlük yaşamda gerekli aktiviteleri sürdürebilmemiziçin vücudumuz "Glukoz" adı verilen bir tür şekereihtiyaç duyar. Glukoz vücudumuza karbonhidratlıyiyeceklerle alınır ve sindirim sisteminde emilerekkana karışır. Kandaki glukozun enerji olarakkullanılabilmesi için hücre içine girmesi gerekir. Glukozuhücre içine ancak "Pankreas" adlı organımızdansalgılanan "insülin" sokar.Hücre içine giren glukoz enerji elde etmek içinkullanılır. Diyabeti olmayan kişilerin vücudu yeterikadar insülin salgıladığı için kan şekerini olmasıgereken seviyede tutar. Bunu nasıl yaptığını görelim:Kan şekeri yemeklerden sonra yükselir. Kanşekerinin yükselmesi ile insülin salgılanır. insülinanahtar görevi görerek hücrelerin kapılarını açar veşekerin hücre içine girmesini sağlar. Böylece kanşekeri normal seviyelere (70- 100 mg/dı) döner.Diyabet olunca ne değişir?insülin anahtar görevi görerek hücre kapılarınıaçıyordu. Ancak şimdi diyabetiniz olduğu için, hücrelerinkapılarını açan bu anahtarlardan yeterli miktardayararlanamayacaksınız. Şeker, kas ve diğer hücreleriniçine enerji üretmek üzere giremeyince kendiniziyorgun hissedersiniz. Diğer taraftan şeker hücre içinegiremediği için kanda şeker miktarınız yükselmeyebaşlar.• Pankreasta insülin yapan hücrelerin tahrip olması• Genetik faktörler• Dış etkenlerTip 1 diyabet, genetik olarak yatkın kişilerde vücuduvirüslere ve bakterilere karşı koruyan doğal savunmasisteminin, pankreasta insülin yapan hücreleri tahripetmeye başlaması ile oluşur. Buna neyin sebep olduğuhenüz kesin olarak bilinmemektedir. Bazı dış etkenler(fiziksel, kimyasal nedenler) de diyabete neden olabilir.

idrarda şekerGlukozun kullanılamaması nedeni ile kanda şekerseviyesi çok yükseldiği (160-180 mg/dl'yi aştığı) zamanidrarda şeker çıkmaya başlar. idrarda şeker çıkmayabaşlayınca beraberinde çok da fazla su götürür.Dolayısı ile çok fazla idrara çıkarsınız ve su kaybınıyerine koymak için susama hissiniz artar, ağızkuruluğundan yakın ırsınız.idrarda ketonYeterli insülin olmayınca, vücununuz şekeri hücreiçine sokup yeterince kullanamaz. Böylelikle yağlarıenerji kaynağı olarak kullanmayaçalışır. Karaciğerinizyağı çok hızlı şekilde yakınca, "Keton cisimleri" adındakizehirli atık maddeleri üretir. Ketonlar kanı asidik halegetirdikleri için tehlikelidir. Keton cisimleri böbreklereulaştıklarında, bir miktarı şekerle beraber idrara geçer.Diyabet hastasıysamne yapmalıyım?Kan şekerinizi kontrol altında tutmak için daha öncevücudunuzun otomatik olarak yaptıklarını şimdisizin yapmanız gerekmektedir. Amaç kan şekeriniolabildiğince normale yakın seviyede tutmak olduğunagöre, diyabet olmadan önceki insülin salınımınıtaklit etmeye yönelik en uygun tedavi yapılmalıdır.• Hergün insülin injeksiyonları yapmanız ya dadoktorunuzun tavsiye ettiği diyabet ilaçlarınıkullanmanız gerekmektedir. insülin injeksiyon sayınıve zamanlamasını ya da ilaç sayısı ve alım zamanınıdoktorunuz belirleyecektir.• Günde üç ana öğün ve üç ara öğün yiyerekbeslenmeniz önemlidir.• Beslenme düzeninizi de diyabet tedavi ekibinizdeyer alan diyetisyeniniz ayarlayacaktır.Diyabet nedeniyle uzun dönemdekarşılaşabileceğim komplikasyonlar nelerdir?Diyabet hastalığı komplikasyonlara neden olabileceğiiçin çok önemli bir hastalıktır. Diyabet tedavisindeamaç hem kişinin yaşam kalitesini yüksek tutmakhem de uzun dönem komplikasyonların gelişiminiönlemektir. Diyabetli bireyolarak uzun yıllar sağlıklıve sorunsuz yaşamak mümkündür. Ancak kan şekeriuzun süre yüksek kalırsa bazı insanların gözlerinde,böbreklerinde, sinirlerinde ve ayaklarında problemlerortaya çıkabilir. Diyabetli hastalarda kalp hastalığıve yüksek tansiyon riski artmıştır.Bu komplikasyonlardan korunmak için kan şekerinizidiyabetli olmayan hastaların seviyesinde tutmakönemlidir. Kan şekerinizi sık ölçüp, normal sınırlarayakın seviyelerde olmasını sağladığınız sürecebu komplikasyonların gelişimini önleyebilirsiniz.Unutmayın!• Düzenli egzersiz yapmayı ihmal etmeyin.Egzersiz kan şekerinizi düşürmeniz için sizeyardımcı olacaktır .• Diyabetli kişi kan şekerini normal sınırlarayakın seviyelerde lutmalıdrr.