1. GİRİŞRadyoterapi, radyoaktif ıĢınlarla tedavi demektir. Kanser olgularında ameliyat vekemoterapi gibi bir tedavi yöntemidir ve tek baĢına yapılabileceği gibi, ameliyatöncesi, sonrası baĢka tedavilerle de uygulanabilir.YaklaĢık 100 yıl önce radyoaktif ıĢınların keĢfinden bu yana radyasyon, tıpta teĢhis(radyoloji) ve tedavi (radyoterapi) amacıyla, giderek yaygınlaĢarak kullanılmaktadır.Radyoterapide daha güçlü ıĢınlar kullanılmasına rağmen hasta tedavi sırasında,röntgen çekiminde olduğu gibi, iĢlemi hissetmez. Radyasyonun tehlikelerihakkındaki yaygın endiĢelere karĢın, tıp bugün radyasyonun kullanılmasındayeterince bilinçli ve deneyimlidir. Radyasyon tedavisi, gereği gibi kullanıldığındariski çok az, yararları ise çok daha fazla olan bir tedavi modelidir. Radyoaktif ıĢınlar,tedavi edilen bölgedeki kanser hücrelerini yok ederek etkilerini gösterirler. Bu aradatedavi alanı içindeki normal hücreler de bu ıĢınlardan kötü etkilenseler de, onlarınkendilerini onarma yetenekleri vardır. Dolayısıyla radyasyona bağlı normal dokuhasarı çoğu kez geçicidir. Muhtemel yan etkilerden olabildiğince kaçınmak amacıylaradyoterapide verilmesi planlanan toplam doz, seanslara bölünerek verilir. Genelliklehaftanın beĢ günü, günde bir seans Ģeklinde uygulanır ve hafta sonu hastanındinlenmesi öngörülür. Böylece normal hücrelerin iyileĢmesine de fırsat tanınmıĢolur. Radyasyon tedavisi, Kobalt–60 (Co-60) ya da Lineer Hızlandırıcı gibi cihazlararacılığıyla vücudun dıĢından (harici radyoterapi) veya vücut boĢlukları ya da dokuiçine radyoaktif maddelerin yerleĢtirilmesi yoluyla içerden (dahili radyoterapi)gerçekleĢtirilir. Tedavilerin Ģekli hastanın yaĢı, genel sağlık durumu, teĢhis edilenkanserin türü, evresi, yerleĢim yeri gibi birçok önemli faktöre bağlıdır. Bu nedenleaynı tip kanser hastası bile olsalar, her hastanın tedavisi kendi Ģartlarında planlanır.1.1. Radyoterapide Harici Foton IşınlarıRadyoterapi iĢlemleri iki temel kategoriye ayrılır: Harici ıĢın radyoterapisi ve dahiliıĢın radyoterapisi (brakiterapi). Harici ıĢın radyoterapisinde radyasyon kaynağı,hastadan dolayısıyla hasta içindeki hedef hacimden belli bir uzaklıktadır. IĢınlama buuzaklıktan yapılır. Brakiterapi de ise radyasyon kaynakları direk olarak hedef1
ıĢınlama hacmi içine yerleĢtirilir. Harici ıĢın radyoterapisi çoğunlukla fotonıĢınlarıyla, daha seyrek elektron demetleriyle, bazen de proton veya nötronlarlayapılan tedavidir (Podgorsak, 2005).Foton ıĢınları bazı fiziksel parametrelerle tarif edilir. OluĢum kaynaklarına, üretilmearaçlarına ve enerjilerine bağlı olarak değiĢim gösterirler. Foton ıĢınlarının iki farklıoluĢum kaynağı vardır: Gama ıĢınları (radyoaktif çekirdekten kaynaklanır) ve X-ıĢınları (Karakteristik fotonlar ve bremsstrahlung fotonları açığa çıkaran hedefmalzemeden kaynaklanır). X-ıĢınları ya X-ıĢını tüpünden ( yüzeysel veya orta voltajX ıĢınları) veya Lineer Hızlandırıcıdan (megavoltaj X ıĢınları) üretilir (Burns et al.,1996).Radyasyon dozimetrisi, dozun hasta üzerinde uygulanmadan önce, hasta benzerimalzemeler kullanılarak belli detektörlerle önceden ölçülmesi ve değerlendirilmesidir.Ġki farklı ayırt edici temelle iliĢkilidir. Ġlki, foton ıĢınlarını oluĢturanfotonların sayısı ve enerjisi, diğeri ise; hava, su veya biyolojik ortamda birikebilecekfoton ıĢınının enerji miktarıyla tanımlanır (Podgorsak, 2005).1.2. Foton Işınlarının Fantom veya Doku İçine NüfuzuHava veya vakum içinde yayımlanan bir foton ıĢınına, ters kare kanunu etkiliyken,doku veya fantom içinde yayımlanan bir foton ıĢınında hem ters kare kanunu hem defantom ve doku içindeki azalım ve saçılma etkili hale gelir. Doğru bir tedavi için,karıĢık bir iĢlem olan bu üç etkinin doku veya fantom içinde bıraktığı doz hesabıdikkatle yapılmalıdır (Podgorsak, 2005).Doku içinde doz dağılımının direk ölçümü mümkün değildir. Bununla beraber, doğrubir tedavi için ıĢınlanan hacimdeki doz dağılımının doğru olarak bilinmesizorunludur. Genellikle fantomda ıĢın kalibrasyon noktasında bilinen dozun dokuiçindeki herhangi bir noktadaki doz ile bağlantısında önem taĢıyan birkaç fonksiyonvardır (Hendee et al., 1996).2
- Page 6: ÖZETDoktora TeziYÜKSEK ENERJİLİ
- Page 10 and 11: ġekil 3.6. Tedavi cihazındaki iyo
- Page 12 and 13: ġekil 4.41. Tüm segmentlerin Matr
- Page 14 and 15: SİMGELER ve KISALTMALAR DİZİNİA
- Page 18 and 19: Bu fonksiyonlar, genellikle doku e
- Page 20 and 21: cm 2 ‟den daha küçük alanlar i
- Page 22 and 23: aĢlığı tamamen alan içinde kal
- Page 24 and 25: Burada, D Q ve Ď Q , ġekil 1.4. d
- Page 26 and 27: Sudaki derinlikġekil 1.5. ÇeĢitl
- Page 28 and 29: Megavoltaj X ıĢını profilleri,
- Page 30 and 31: Düz fantom yüzeyi Fantoma dik ı
- Page 32 and 33: yapılmıĢtır. Ardından, tümör
- Page 34 and 35: Açık alan kolimatör saçılma fa
- Page 36 and 37: hızlandırıcıdaki, target, prime
- Page 40 and 41: Jordan ve Williams 1994 yılında y
- Page 42 and 43: ve geçirgenliği olarak sıralanm
- Page 44 and 45: hassasiyet, iyi uzaysal rezülasyon
- Page 46 and 47: Ceylan ve ekibi tarafından 2009 y
- Page 48 and 49: nedeni lineer hızlandırıcıları
- Page 50 and 51: hasta pozisyonun planlanan ile doğ
- Page 52 and 53: (a) Su tankı (b) Su taĢıma apara
- Page 54 and 55: IĢınlama sonunda bir I akımı bi
- Page 56 and 57: Dosimetry FC65-P, user‟s guide).
- Page 58 and 59: korunmasını sağlayan emülsiyon
- Page 60 and 61: Gama matematiksel ( γ) değerlendi
- Page 62 and 63: CtpP 273,16 TP 273,16 T0 (3.7)0Nk
- Page 64 and 65: 3.14. I‟mRT Matrixx Kalibrasyonu
- Page 66 and 67:
olarak sudaki doz değiĢimini gör
- Page 68 and 69:
KaynakSSD=100cmKatı fantom5cmFilm,
- Page 70 and 71:
11. Küçük alan ölçüm sonuçla
- Page 72 and 73:
ġekil 4.3. de ikinci kutu X-Omat V
- Page 74 and 75:
ġekil 4.5. 6 MV için TPS‟e akta
- Page 76 and 77:
göre Matrixx, film ve iyon odası
- Page 78 and 79:
ġekil 4.12. T4A, Matrixx ile MLC g
- Page 80 and 81:
4.3.6. Ölçüm T6ABirbirine bitiĢ
- Page 82 and 83:
Matrixx7A1Matrixx7A3Gama değerlend
- Page 84 and 85:
G=90˚ iken üzerinde iĢaretlemele
- Page 86 and 87:
tekrarlandı. MLC‟lerin her sefer
- Page 88 and 89:
4.3.13. Ölçüm T1BPenumbra modell
- Page 90 and 91:
ġekil 4.35. T3B, TPS - Film karĢ
- Page 92 and 93:
yüzde fark ve gama değerlendirmes
- Page 94 and 95:
4.3.21. Ölçüm T9BSet A düzenlem
- Page 96 and 97:
Çizelge 4.4. 20x20 cm 2 alan boyut
- Page 98 and 99:
ulundu. Bulunan ortalama verim değ
- Page 100 and 101:
Çizelge 4.8. 6 MV Pirinç build-up
- Page 102 and 103:
sırasında alınan bu görüntüle
- Page 104 and 105:
kolimatör ve ganty açılarında t
- Page 106 and 107:
kaynak-detektör mesafesinde, detek
- Page 108 and 109:
gerekli kalite kontrol ve kalite te
- Page 110 and 111:
Bova F. 1990 A film phantom for rou
- Page 112 and 113:
Haryanto F., Fippel M., Bakai A., N
- Page 114 and 115:
LoSasso T., 2003. Quality assurance
- Page 116 and 117:
Williams P.C., 2003., Imrt: deliver
- Page 118 and 119:
Ulusal Dergilerde Yayımlanan Çal
- Page 120 and 121:
2. Orhun H., Dirican B., Tunçel N.
- Page 122 and 123:
17. Tunçel N., Toy A., Kızıldağ
- Page 124 and 125:
35. Tunçel N., Ġnal A., Dündar E