küreselleşme ve ülkelere etkisi - BİLGİ DERGİ | Sosyal Bilimler Dergisi

14 Muhittin Ataman, Cengizhan Yıldırımve ayrılıkçı hareketler gibi ulusal sorunlar bile global sorunlar haline gelmiştir.İlişkilerin çeşitlenmesi ve artmasının bir sonucu olarak, devletin otorite,meşruiyet, siyaset yapma kapasitesi ve politika uygulama etkililiğihem iç hem de dış alanda zayıflamıştır (Acar, 2002). Ulus-devletler artıkaçlık, küresel ısınma, azalan fosil yakıtları ve su kaynakları gibi hayatın genelsorunları karşısında küçük ve yetersiz, kültürel haklar, azınlık hakları vedemokratik yönetim gereksinimi gibi hayatın yerel problemleri karşısındaise büyük ve hantal kalmaktadırlar.Küreselleşme sonucunda ulus-devletin geleneksel rolünde “bütünleşmeve parçalanma” olmak üzere iki önemli paradoksal değişim meydan getirmiştir.Bütünleşme süreci iktisadi ve teknolojik gelişmenin bir sonucudurve dünya gerçekten global hale gelmiştir. 4 Eskiden ayrı coğrafyalardaki sorunlartamamen birbirinden bağımsızdı; ama artık dünya üzerindeki tüm sorunlarbir zincirin halkaları gibi birbirine eklemlenmiştir. İstanbul’da patlayanbir bomba tüm dünya borsalarına “bomba” gibi düşebilir.Parçalanma süreci ise etnik kimliklerle alakalıdır ve ulus-devletler içindebölgesel ekonomilere ve siyasal gelişmelere daha çok yer verilmesi sonucunudoğurmuştur. Örneğin, bağımsız düzenleyici kurumlar (BDK) ulusdevletleringücünü azaltmaktadır. Hem ilk defa Batıda ortaya çıkması hemde Batılı kurallarla işlemesinden ötürü bağımsız düzenleyici kurumlar üsttenküreselleşmenin bir sonucudur. Bu kurumların bağımsızlığı merkezidevlet birimlerinin kontrolünün dışında, kendilerine verilen yasal yetkilerleve yasal sınırlar çerçevesinde hareket etmesinden kaynaklanır. BDK’larınvar olmasındaki amaç siyasi güçlerin popülist olmasının önüne geçmektir.Devlet her ne kadar güçlü bir “kültürel güç” olarak kalsa da, vatandaşlarınıortak bir kimlik etrafında toplayan ve toplumun sorunlarına çözümlerüreten bir “sivil örgüt” olarak etkinliği azalmıştır. Devlet için meşruluk krizikapıdadır, çünkü ulus-devlet egemenliğine alternatif olarak belli bir coğrafimerkezi olmayan ve sabit sınırlara sahip olmayan yeni bir tür egemenlikşekillenmektedir (İnsel, 1991). Ekonomik ve sosyal politikalar artık yalnızcadevletin etki alanında değildir. İnsan hakları savunucuları, kalkınmacılarve pek çok ulusötesi örgüt devletlerin yetki alanını azaltmıştır. Özel-4 Mustafa Erdoğan, “Siyaset ve Hukuk Perspektifinden Küreselleşme…”