Demokratik Eğitimm 31.08.2012.indb - Pegem A Yayıncılık

More documents

Recommendations

Info

izzat kendisine tekabül eden ideal değerler olduğunu ve bunun da en nihai amaç olduğunu savunur. Hümanizm, eğitim tarihinde ilkçağ Yunan düşüncesinde şekillenmiş olmakla birlikte, Rönesans kültüründe ve ileride ele alınacağı üzere, Rönesans sonrası 19 ve 20. yy düşüncesinde, eğitimin, insanın doğaya yönelişi ve kendini gerçekleştirmesi şeklinde ele alınmasında etkili olmuştur. Hümanist gelenek içerisinde, klasik hümanizmden farklı olarak, realizmin etkisinin ağır bastığı Francis Bacon’un bilimsel hümanizmi de insanı bilimsel açıdan ele alma gibi bir oluşuma zemin hazırlamış ve bu 20. yüzyılda John Dewey tarafından tekrar gündeme getirilerek felsefe ve eğitim problemlerine uygulanmıştır. 5 Ayrıca Bacon’un bilginin ve bilimin birey ve toplum hayatı için önemi üzerinde durarak bunun sosyal problemlere uygulanması yönündeki düşüncesi Aydınlanma ve Dewey üzerinde önemli bir etki bırakmıştır. Eğitimde etkili ve de önemli olan bir başka düşünce de natüralizmdir ki önemini etkisinin büyüklüğünden alır. Natüralizm, doğaya yönelişi ve her şeyin, hatta Tanrının bile doğallığını, dolayısıyla da her tür araştırmanın bu doğaya uygun yöntemlerle yapılması yönündeki eğilim ile belirginleşen ve toplumsal teorileri de bu yönde etkileyen bir düşüncedir. Natüralizm, Th ales ile başlatılan yaklaşık 2500 yıllık düşünce tarihi içerisinde, apayrı bir yere sahip olan Aydınlanma düşüncesinin temel karakteristiğinde de önemli bir işleve sahiptir. Natüralizm daha pozitivist bir çizgide gözlemlenebilir olgular üzerinden hareket eder ve ontolojik anlamda insanı doğanın ayrılmaz bir parçası olarak görür. Bu sebeple eğitimde beşeri bilimlerin yapay bir kandırmaca olduğunu iddia ederek doğa bilimlerini esas alır. Önde gelen temsilcisi Fransız filozof Jean Jacques Rousseau’dur. 6 Rousseau’nun eğitim üzerine düşünceleri, özellikle de eğitimde özgürlük düşüncesi onun sosyal felsefesi ile de paralellik gösterdiğinden dolayı kendinden sonraki eğitim ve toplum felsefelerini, eğitimi toplumsal bağlamda ele alan düşünürleri, bilhassa da Dewey’i oldukça etkilemiştir. 7 O, insanların doğal halde iken özgür ve ahlâki anlamda iyi olduklarını fakat doğadan kopuşla ahlâki bozulmanın ve özgürlüğün kaybolmaya başladı- 5 Frank Th illy, Felsefe Tarihi kitap bir, çev. İbrahim Şener, İstanbul, Sistem Yayıncılık, 1995, s. 308. 6 Kemal Bakır, “Jean- Jacques Rousseau’nun Natüralist Eğitim Anlayışı”, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (Sayı: 15, 2007), s. 104. 7 Hüseyin Bal, John Dewey’in Eğitim Felsefesi, İstanbul, Kor Yayın, 1991, s. 23. 4 Demokratik Eğitim, John Dewey’in Eğitim Felsefesi Üzerine
Kemal Bakır ğını belirtir. Bu nedenle insanlar özgürlüklerinin güvenceye alınması ve de doğal olana yakınlıklarının sağlanması için yönetim ve idare haklarını sözleşme ile devlete devrederler. Devlet, toplumun eğitim, özgürlük, çeşitli siyasal ve sosyal haklarını korumakla sorumludur. Rousseau’nun bu düşünceleri aynı zamanda Fransız Devrimi’nin ve Aydınlanma’nın tohumları da sayılabilir. Aydınlanma ile birlikte değişmeye ve gelişmeye başlayan toplumsal ve siyasi düşünceler, Sanayi Devrimi ile daha hızlı ve farklı bir değişim seyri içerisine girmiştir. Sanayi Devriminin sonucu yaşam biçimi ve ekonomik dengeler değişmiş, eski sosyal sınıfl ar yerine çeşitli yeni modern sosyal sınıfl ar ortaya çıkmıştır. Ayrıca bilimsel gelişmeler sonucu sanayileşen toplumun ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapılan, coğrafi keşifl erin de önemli rol oynadığı sömürgecilik ve kolonicilik faaliyetleri, yeni toplumların oluşmasına sebep olmuş, bu toplumların bağımsızlık girişimleri de yeni düşünce oluşumlarıyla desteklenerek yeni kültürlerin doğmasına yol açmıştır. Toplumun tüm kurumları gibi eğitim de bu düşünce ve teorilerden üzerine düşen payı almış, özellikle de bir siyasal teori olarak sahneye çıkan liberalizmi temsilen, özgürlük ve demokrasi düşüncesi eğitimi doğrudan etkilemiştir. 19. ve 20. yüzyılda toplumlar özgür, demokratik, bilgi toplumu olma yolunda önemli adımlar atmış ve bunu da eğitimle gerçekleştirmeye çalışmışlardır. Bir bilim felsefesi olarak ortaya çıkan pozitivizm 19. yüzyılda ve 20. yüzyılın ilk yarısında ektisini kuvvetle hissettirmiş, doğa bilimlerine ait problemlerin yanı sıra bilgi ve bilimin sosyal boyutuna binaen toplumsal problemlere de bu çerçevede çözüm aranmasına, sosyal bilim düşüncesinin doğmasına yol açmıştır. Bu oluşum, bilgi ve bilim açısından faydacı ve indirgemeci bir yaklaşımı temele almıştır. 8 Toplumsal bir kurum olarak eğitimin de bu çerçevede ele alınması kaçınılmaz olduğundan, eğitim felsefesinde yeni bir çığır açılmış, eğitimde eski, geleneksel düşünceler yerine, bilgi toplumunun bir gereği olarak pozitivist çizgide, özgürlük ve demokrasi temelli düşünceler benimsenmiştir. Bilgi toplumunda bilginin değeri, pragmatist filozofl ar, özellikle de sosyal problemler üzerine yoğunlaşarak bunların çözümünü eğitimde gören Dewey tarafından faydayla ölçülme yoluna gidilmiştir. 8 Yüksel Özden, Eğitimde Yeni Değerler, Ankara, Pegem A Yayıncılık, 2005, s. 58. Giriş 5
Page 1: İÇİNDEKİLER Özgeçmiş .......
Page 4 and 5: diren ve ona yön veren düşüncel
Page 8 and 9: Dewey, bilginin sosyolojik boyutund
Page 11: JOHN DEWEY 1 1.1. John Dewey Kimdir

Demokratik Eğitimm 31.08.2012.indb - Pegem A Yayıncılık

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?