KOAH Bülteni 2010 Sayı 1

DERLEME ÖZETİ
Rocker G, Horton R, Currow D,
Goodridge D, Young J, Booth S.
Palliation of dyspnea in advanced COPD:
revisiting a role for opioids. Thorax
2009;64:910-915.
Çeviri:
Prof. Dr. Mecit SÜERDEM
Ağır KOAH’ta Dispnenin
Palyatif Tedavisinde
Opioidlerin Rolü
Son yıllarda literatürde ağır
KOAH’ın palyatif tedavisine ilginin
arttığı görülmektedir. Bunun
nedeni batı ülkelerinde KOAH prevalansı,
morbidite ve mortalitesinin artış
göstermesidir. Ağır KOAH grubunda
dispne hasta yakınmalarının en önemli
kısmını oluşturur. Ağır KOAH hastalarında
dispne yaşam kalitesini ileri derecede
bozan ve onları sosyal yaşamdan
izole ettiren bir semptomdur. Dispne
geleneksel tedavi yaklaşımlarına çok az
yanıt verir. Yoğun destek tedavisine rağmen
ağır KOAH hastalarının ancak
%50’si palyatif tedaviden yararlanabilir.
Bu derlemenin amacı; ağır KOAH hastalarında
konvansiyonel tedaviye
dirençli dispnenin tedavisinde opioidlerin
rolünü araştırmaktır. Bu amaçla,
31 Aralık 2006 tarihinden itibaren
MEDLINE, CINAHL ve EMBASE
literatürleri tarandı ve Şubat 2009 tarihinde
PUBMED’den bir yayın alındı.
Dispne; santral sinir sistemi, üst
hava yolları, akciğerler ve göğüs duvarından
kalkan uyarıların kompleks bir
şekilde interaksiyonu ile ortaya çıkar.
Son yıllarda ilerleyen teknoloji sayesinde
nöral görüntüleme yöntemleri kullanılarak
dispnede limbik ve paralimbik
aktivasyonların yaygınlığı daha iyi anlaşılmıştır.
Bu bulgular; ağır KOAH hastalarında
geleneksel hava akımı kısıtlanması
ve hiperinflasyon tedavilerine
ilave olarak anksiyete, korku ve diğer
emosyonların düzeltilmesinin de gerekliliğini
destekler. Dispne algılanması
psikolojik ve farmakolojik tedavilerin
birlikte uygulanması ile azaltılabilir.
KOAH’ta geleneksel farmakolojik
tedavinin amaçları bronkokonstriksiyonu
ve dolayısıyla hiperinflasyonu azaltmak
ve hava yolları inflamasyonunu
baskılamaktır. Ancak KOAH ilerledikce
farmakolojik tedavinin ötesinde yaşam
kalitesinin de artırılması gerekir.
Pulmoner rehabilitasyon programı içinde
uygulanan egzersiz çalışmaları dispne,
halsizlik gibi semptomların kontrolunu,
egzersiz toleransını ve yaşam kalitesini
artırır. Önemli derecede hipoksemik
olan ağır evre KOAH hastalarında
yaşam sürelerini uzatmak için uzun
süreli oksijen tedavisi (USOT) verilir.
Ancak USOT’un dispne palyasyonundaki
etkisi tam bilinmez. USOT hastanın
rutin yaşam şeklini önemli oranda
değiştirir. Oksijenini izlemek, makineye
bağlı yaşamak gibi hayatına yeni ritimler
katılır. Bazıları bu yeni hayata kolayca
adapte olabilir ve bu hastalarda USOT
anksiyete ve depresyonu azaltarak yaşam
kalitesini artırabilir. Ancak bazı hastalar
USOT’u tolere edemeyebilir.
2008 yılında yayınlanan bir makalede
ağır KOAH’da dispne tedavisi basamakları
verildi (Şekil 1). En alttaki
basamakta önerilen tedavi KOAH kılavuzlarında
önerilen tedavilerden oluşmaktadır.
Eğer bu tedaviler yetersiz
kalır ise ikinci basamakta non-farmakolojik
tedaviler eklenmektedir. Bunlar
egzersiz eğitimi, kognitif tedavi, büzülü
dudak solunumu ve relaksasyon teknikleri
gibi yöntemlerdir. Üçüncü basamakta
ise tedaviye opioidlerin eklenmesi
önerilir.
Opioidler değişik mekanizmalarla
dispneyi azaltırlar. Bu mekanizmalar;
1. Total ventilasyonu azaltma,
2. Egzersizde ventilasyon etkinliğini
artırma,
3. Hipoksi ve hiperkapniye karşı gelişen
ventilatuar yanıtı azaltma,
KOAH BÜLTENİ | 9