Kadıköy Life / Mayıs & Haziran 2019
Kadıköy’de İngiliz işgalinin 100. yılı nedeniyle başlattığımız dört sayılık özel çalışmanın üçüncüsü olan bu sayıda, “Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane” ve Haydarpaşa’lıların muhteşem direniş hikâyesini sayfalarımıza taşıdık...
Kadıköy’de İngiliz işgalinin 100. yılı nedeniyle başlattığımız dört sayılık özel çalışmanın üçüncüsü olan bu sayıda, “Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane” ve Haydarpaşa’lıların muhteşem direniş hikâyesini sayfalarımıza taşıdık...
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Kapak<br />
Haydarpaşa’da Tıbbiye Mekteb-i Askeriye-Haydarpaşa Askeri Tıp Mektebi<br />
(R. Sertaç Kayserilioğlu koleksiyonu Kartpostal, 1903)<br />
İLK ŞİFAHANE’DEN<br />
MEKTEBİ TIBBİYE-İ<br />
ŞAHANE’YE...<br />
Tarih içinde Anadolu topraklarında yer<br />
almış şifahane ve tıp eğitimi veren medreselerin<br />
bulunduğu, ilk modern tıp okulunun<br />
ise Sultan II. Mahmud Han döneminde<br />
(1808-1839) orduya hekim yetiştirilmesi<br />
amacı içinde askeri bir okul olarak açıldığı<br />
bilinmekte. Hekimbaşı Mustafa Behçet<br />
Bey’in çabalarıyla hizmete giren bu ilk tıbbi<br />
okulun, 14 Mart 1827 tarihinde “Tıphane-i<br />
Amire” ve “Cerrahhane-i Amire” ismi ile<br />
Şehzadebaşı’nda açıldığı görülmekte (14<br />
Mart tarihi ülkemizde bu nedenle Tıp Bayramı<br />
olarak kutlanmakta).<br />
Zaman içinde, gürültüden uzak ve denizaşırı<br />
bir yerde yeni bir bina yapılması arzusu<br />
ile Sultan 2. Abdülhamit (1876 - 1909) döneminde<br />
okulun Haydarpaşa’ya nakledilmesi<br />
kararı alınmış. Daha önceden yapılmış olan<br />
Haydarpaşa Askeri Hastanesi ile Selimiye<br />
Kışlası arasındaki 80 dönümlük bir arsa<br />
üzerinde 11 Şubat 1895 tarihinde inşası<br />
<strong>Kadıköy</strong>’ümüzün çok ünlü simalarından birini<br />
teşkil edecek olan, Haydarpaşa Mekteb-i<br />
Tıbbiye-i Şahane Reisi (Dekanı) Tabip Ferik<br />
Saadetlü Cemil (Topuzlu) Paşa Hazretleri /<br />
Prof. Dr. Cemil Topuzlu Paşa (1866-1958)<br />
başlamış ve 6 Kasım (2. Abdülhamit Han’ın<br />
doğum günü) 1903 tarihinde “Haydarpaşa<br />
Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane” adı ile de açılışı<br />
yapılmış.<br />
Haydarpaşa Mekteb-i Tıbbiye Binası “Temel<br />
Atma Töreni” fermanı ile ilgili Zabtiye Nezareti<br />
Kararı, 30 Kanunsani 1310 / 11 Şubat 1895<br />
(Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, Y. PRK. ZB. 15/20)<br />
den biri olan ve ileride de <strong>Kadıköy</strong>’ümüzün en<br />
ünlü simalarından birini teşkil edecek, Prof Dr.<br />
Cemil (Topuzlu) Paşa’yı seçmiş.<br />
(1933 yılındaki fakültenin Avrupa yakasına<br />
taşınmasıyla birlikte Mekteb-i Tıbbiye binası<br />
1933-1983 yılları arasında Haydarpaşa<br />
Lisesi olarak eğitim verecek, 1983 yılından<br />
itibaren de, içerisinde Tıp Fakültesinin de<br />
bulunduğu eğitim külliyesi olarak ‘Sağlık<br />
Bilimleri Üniversitesi’ adı altında halen de<br />
hizmetine devam edecektir.)<br />
MEKTEB-İ TIBBİYE-İ ŞAHANE’NİN<br />
İŞGALİN İLK TANIKLARI<br />
13 Kasım 1919 sabahı Haydarpaşa’daki<br />
okullarının yüksek pencerelerinden<br />
dışarıya denize doğru bakan<br />
Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane öğrencileri,<br />
gördükleri manzara karşısında gözlerine<br />
inanamıyorladı. Zira şehrin üzerine<br />
kapkara bir bulut çökmüş, Harb-i<br />
Umumi galibi İtilaf Devletleri’ne ait<br />
gemiler, pay-i taht İstanbul’un masmavi<br />
Binanın mimari tasarımı dönemin önde gelen<br />
mimarlarından biri olan Raimondo D’Aronco’ya<br />
ait. İlk başta ordu için askeri doktorlar<br />
yetiştiren okul, 1909 yılında hem askeri hem<br />
sivil tıbbiyeleri kendi bünyesinde birleştirmiş<br />
ve ilk Fakülte Reisi (dekan) olarak da, dönemin<br />
Haydarpaşa Askeri Hastanesi operatörlerinsularını<br />
işgal etmiş, alımlı alımlı Boğaz’ın<br />
sularına girmekteydi.<br />
Oysa ki; dünyayı taa derinden sarsmış, nice<br />
imparatorluklar yıkmış, milyonlarca insanın<br />
ölümüne sebep olmuş 1. Dünya Savaşı<br />
/ Harb-i Umumi henüz bitmişti. 1914’ün<br />
Kasımı’nda girdikleri Birinci Dünya Savaşı<br />
ile silah altına alınmış bu öğrencilerin<br />
ağabeyleri, gösterdikleri kahramanlıklar<br />
asırlar sonra bile mektebin her öğrencisine<br />
gurur kaynağı olacak bir gerçek destanı, işte<br />
bu okulun; Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane duvarlarının<br />
her taşına kazımışlardı. İşte şimdi,<br />
o pencereler dışındaki işgal gemilerinin<br />
ardında gördükleri hayal, tüm genç tıbbiyeliler<br />
için aynı film şeridini geçirmekteydi<br />
gözleri önünden…<br />
26 : kadikoylife.com <strong>Mayıs</strong> & <strong>Haziran</strong> <strong>2019</strong>
Change language