Arkeo Magma

Myndos antik kentine ait kalıntılar Tavşan Adası'nı tümüyle
kaplıyor (solda). Buluntular arasında hacı kafilelerine verilen
kutsal ekmeklere basılan mühürler ve hacıların muska olarak
satın aldıkları hacı pulları bulunuyor (altta).
ODRUM’UN TAVŞAN
B Adası’ndaki Myndos antik
kentinde 2009 yılında bir bazilika
keşfedildi. Adanın en üst noktasında
MS 5. yüzyılın sonu 6. yüzyılın
başlarına tarihlenen bazilika ve çevresinde
devam eden kazılar buradaki
yerleşimin Hristiyanlık döneminin ilk
yıllarından itibaren önemli bir dinsel
merkez olduğunu ortaya koydu. Bazilikanın
bulunduğu yükseltiden denize
doğru alçalan teraslarda çok sayıda
mabetle ilişkili yapının varlığı da adadaki
mimari örüntünün büyük bir manastır
kompleksini oluşturduğu fikrini
güçlendirdi.
Arkeolojik kazılar sırasında kilisenin
altındaki mezar içinde bedenlerinden
ayrılarak gömülmüş kafatasları
ve üzerine kafatası parçaları yapışmış
halde bulunan metal çiviler bunların
kendine eziyet eden ve bu süreçte ölüp
şehit (martyr) sayılan azizlere ait kafatasları
olduğunu akla getirdi.
Adanın kuzeydoğu yamacında yapılan
kazılarda kare planlı bir mekân
ve onunla bağlantılı bir koridor ortaya
çıkartıldı. Kerpiç bir platform üzerine
yerleştirilmiş bir küp (pithos) ile köşede
bir ocak kalıntısına rastlandı, ayrıca
bu alanda bir ekmek mühür kalıbı
ve iki hacı pulu da bulundu. Ekmek
mühür kalıbının ön yüzündeki Yunanca
yazıtta “Azizlerin eulogiası (bir tür
kutsanmış ekmek) ki o senin için veriliyor”
sözü yazılı. Mührün baş kısımları
arasında kalan boşluklardaki haç
motifleri ve figürlerin askeri kıyafetleri,
bu kişilerin birer asker aziz olduğunu
gösteriyor. Ekmek mühür kalıbı,
buluntuların dışarıdan getirilmediğini
doğrudan adada, özel günlerde üretilen
eulogia ekmekleri için kullanıldığına
işaret ediyor. Bu tür mühürler yortu
gününün anısına aziz ya da azizlerle
ilişkili törenlerde kullanılan eulogia
ekmekleri için yapılır. Büyük olasılıkla
imparatorluğun en güçlü olduğu MS 6.
yüzyıldan Arap akınlarının başladığı
7. yüzyıla kadar, Tavşan (Asar) Adası’ndaki
kült merkezinde hem yerel
halka hem de hacı kafilelerine eulogia
ekmekleriyle törenler düzenleniyor;
eziyet sonucu öldüğü ya da kendini
kurban ettiği düşünülen ve şimdilik
kimlikleri belirlenemeyen asker azizlerin
resmedildiği mühürlü ekmekler
yediriliyordu. İnançlı insanlar bu azizlerin
resmedildiği hacı pulları muska
gibi üzerlerinde taşımak için satın alarak
bir yandan da din turizmine katkıda
bulunuyor olabilir.
Adadaki bir mezar odasında azizlerin
mezarlarıyla kutsallaşan yer, tam
anlamıyla ökarist (ekmek-şarap ayini)
törenlerindeki kutsal yer, kutsal mekân
ve kutsal obje üçlemesini karşılıyor.