AYŞEGÜL YILDIZ E DERGİ 20181804009

ATLAS · KASIM 2020 ATLAS · KASIM 2020
KORU NMA
Anadolu’nun ender görülen yabani kedilerinden
karakulak (Caracal caracal), insandan
olabildiğince uzak, Ege ve Akdeniz’in el
değmemiş ormanlarında yaşıyor. Bulunduğu
ekosistemin sigortası konumundaki bu eşsiz
kediyi, ülkemizin karakulak üzerine doktoralı
tek uzmanı Atlas için yazdı.
Karakulaklar kolayca
evcilleştirilebilir. Zaman
zaman bir evcil hayvan
izlenimi verir. İnsanlarla
birlikte yaşamaya kolayca
adapte olurlar. Afrika’daki
çiftçiler bu hayvanı
hoş karşılamazlar
çünkü çoğu zaman telleri
aşarak çiftçilerin tavuk
ve diğer kümes hayvanlarını
yerler. Doğada
düşük yoğunlukta bulunmaları
ve iyi gizlenmeleri
sebebi ile vahşi yaşamda
görülmeleri çok zordur.
Türkiye’de ilk kez Ağustos
2002’de Batur Avgan
tarafından fotoğraflanan
karakulak, Temmuz
2009 ve Ocak-Nisan
2010 dönemlerinde Antalya
Güllük Dağı Milli
Parkı’nda karakulakların
ekolojisi üzerine Batur
Avgan’ın yürüttüğü arazi
çalışmaları sırasında
yeniden görüntülenmiştir.Tür
üzerine detaylı
koruma ve araştırma
projelerinden olan
ve 2007 yılından bu
yana, Datça-Bozburun
Özel Çevre Koruma
bölgesinde Biyolog
Yasin İlemin tarafından
yürütülen çalışmalar
çerçevesinde ise özellikle
karakulakların aktivite
özellikleri üzerine
sonuçlar elde edilmiştir.
Günümüzde Anadolu’nun
belirli bölgelerinde
Çevre ve Orman
Bakanlığı Doğa Koruma
ve Milli Parklar
Müdürlüğü tarafından
fotokapanlarla takip edilmektedir.
Sayısı çok az
olmakla birlikte, avlanılması
kesinlikle yasaktır.
Zira Eylül 2011’de Çevre
ve Orman Bakanlığı ile
Merkez Av Komisyonu
tarafından çıkarılan
kanuna göre, Anadolu
karakulağının Türkiye
sınırları dahilinde herhangi
bir şekilde avlanması,
13.000 TL para
cezasından başlayan
yaptırımların yolunu açmaktadır.
KARAKULAKLAK
KARŞILAŞMA
Arazi çalışmalarında
dönem dönem meslektaşlarım
bana eşlik etse
de sabit bir ekip değiliz,
çoğu zaman yalnızım.
Ancak pek çok diğer canlıda
olduğu gibi yılın belli
dönemlerinde çalışabilme
gibi bir sınırlama
yok, karakulak araştırmalarımız
yılın 12 ayı
sürebiliyor. 365 gün, her
an veri alabiliyoruz. Bu
çalışmalar aşırı yağış altında,
veya aşırı sıcak altında
olabiliyor. Özellikle
kışın Ege ve Akdeniz’de
ağır yağışlar sürerken,
arazi araçlarını saplandığı
yerde bırakıp çalışmaya
devam etmek gerekebiliyor.
Orman Genel
Müdürlüğü ve Doğa
Koruma ve Milli Parklar
Genel Müdürlüğü bu anlamda
araştırmalarıma
çok büyük katkı sağlıyor.
Karakulak, Tarım ve Orman
Bakanlığı koruması
altında olup, türün Asya
popülasyonları Yabani
Hayvan ve Bitki Türlerinin
Uluslararası Ticaret
Konvansiyonu (CITES)
sözleşmesine göre Ek-I
listesinde yer alıyor. Bu
da nesillerinin tükenme
tehdidiyle karşı karşıya
bulunduğu, karakulak
ticaretinin sıkı mevzuata
tabi tutulması gerektiği
ve bu ticarete sadece istisnai
durumlarda izin
verilmesinin zorunlu
olduğu anlamına geliyor.
Bu yabani kediler
ne kadar tanıtılabilir,
sevdirilebilir ve kamuoyu
oluşturulabilirse, kötü niyetli
kişilerin onlara zarar
vermesi de o derece
baskılanabilir. Ülkemizde
kaçak avcılık, habitat bozulması,
doğaya zehirli
et bırakılması sonucu
karakulakların sayısı
her geçen gün azalıyor.
Oysa karakulakların korunması,
içinde yaşadığı
tüm habitatın da korunması
anlamına gelecektir
12 13