You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
510<br />
Ü S K Ü D A R S E M P O Z Y U M U I V<br />
Varl›kl› ailelerin sahilde yal›lar›, daha yüksek yerlerde ba¤ ve bahçeleri bulunuyor,<br />
yaz aylar›n› burada geçiriyorlard›. Yaylaya veya flehir d›fl›ndaki ba¤ ve bahçelerine<br />
gitme imkan› bulamayanlar havalar›n müsait oldu¤u zamanlarda mesire<br />
yerlerine giderek temiz hava al›r, tabiatla bafl bafla kal›r, e¤lenir ve böylece<br />
yayla gelene¤inin icaplar›n› k›smen yerine getirmifl olurdu. Osmanl› Devleti s›n›rlar›<br />
içindeki çeflitli flehirlerde halk›n bu ihtiyac›n› karfl›lamak üzere teferrücgahlar<br />
düzenlenmifltir. Nitekim Evliya Çelebi ‹stanbul’un dört bir yan›ndaki teferrücgahlar›n<br />
ve dinlenme yerlerinin isimlerini sayar ve buralarda halk›n ve üst<br />
tabaka mensuplar›n›n beraber bulunduklar›n› belirtir. 6 Buralar›n bak›ml›, ormanl›,<br />
avgahl› ba¤l› ve bahçeli köyler oldu¤unu, her birinde kasaba gibi hamam<br />
ve sokaklar›n bulundu¤unu söyler. 7<br />
‹stanbul, tabiî güzellikleri, tarihî eserleri, Bo¤az’›, Haliç’i, Marmara Denizi k›saca<br />
her fleyiyle dünyan›n neresinde olursa olsun herkesin ilgisini çekmifltir. Çeflitli<br />
sebeplerle buraya gelenler kal›fl sürelerini uzatman›n yollar›n› aram›fllar,<br />
imkan bulanlar neredeyse hayatlar›n›n büyük k›sm›n› bu güzel flehirde geçirmifller<br />
ve kaleme ald›klar› eserlerde ‹stanbul’un güzelliklerini anlata anlata bitirememifllerdir.<br />
Bunlara bir örnek olarak XIX. yüzy›l ortalar›nda ‹stanbul’da bulunmufl<br />
olan Gerard De Nerval’in bat›l›lar›n Asya’n›n Tatl› Sular› diye adland›rd›klar›<br />
Göksu Deresi civar›n› tasvir etti¤i flu sat›rlara bakal›m: “Buras›n› sanki bir sanatç›<br />
ayd›nlatm›fl. Korular gölgelerini yer yer gür çimenlerin üzerine düflürmüfl.<br />
Meyve ve serinletici fleyler satanlar›n kurduklar› çad›rlar›n manzaras› göçebe<br />
boy ve oymaklar›n konaklad›klar› vahalar› hat›rlat›yordu. Çay›r›n her taraf› insanlarla<br />
kapl› idi. Giydikleri elbiselerin de¤iflik renkleri, ilkbahar çiçeklerinin<br />
canl› renkleri gibi, çimenleri yer yer aç›yor veya koyulaflt›r›yordu. Gökyüzünün<br />
en aç›k oldu¤u yerin tam ortas›nda çok güzel bir çeflme gözüküyordu.” 8<br />
‹stanbul’a hayranl›¤›n› eserlerine yans›tan bir çok kalem erbab›ndan biri de <strong>Nazîm</strong>’dir.<br />
O ‹stanbul’un kendisine s›k›nt› veren bir gurbet olmad›¤›n› flu m›sralarda<br />
dile getirir:<br />
Degil mihnet sana gurbet dilâ zevk u safâd›r bu<br />
Degil flehr-i Sitanbul hastaya dârü’fl-flifâd›r bu<br />
Diyâr›m terk idüp dildâr-› ilme olmuflum Mecnûn<br />
Gel ey Leylî-i ma’nî nâz ile lutf u atâd›r bu9 <strong>Nazîm</strong>, <strong>Üsküdar</strong> ile ilgili fliirlerinin ço¤unda ve baflka fliirlerinde teferrücgahlardan<br />
çok söz etti¤ine göre önce bu kelime üzerinde biraz durmak faydal› olacakt›r.<br />
Teferrüc, aç›lma, ferahlama, e¤lenmek için yap›lan gezinme, seyir1 0 anlam›na g elir.<br />
Kelimelerin sonuna g e l e r e k yer ve z a m a n anlam› veren -gâh ekinin ulanmas›<br />
ile meydana getirilen teferrücgâh, e¤lenmek için gezilecek e¤lence yeri1 1 d e m e k t i r .<br />
Teferrüc, fikretmek, düflünmek, fikri harekete getirmek manas›nda da kullan›l›r.<br />
.
Change language