1_16 Sozlu bildiri - Türk Kardiyoloji Derneği

Ateroskleroz-Genel
[SB-039]
Türk toplumunda görülen ani kardiyak ölüm olgular›n›n
mevsimsel, haftal›k ve sirkadiyen de¤ifliminin analizi:
So¤uk pazar sabah› sendromu
Circadian, weekly, and seasonal variations in Turkish poulation with sudden
cardiac death: Cold Sunday Morning Syndrome
Tayyareci Yelda, Altun ‹brahim, Polat Nihat, Meriç Mehmet, Adalet Kamil,
Öncül Aytaç
‹stanbul Üniv. ‹stanbul T›p Fak. Kardiyoloji AD, ‹stanbul
Amaç: Akut ST elevasyonlu miyokard infarktüsüne ba¤l› olarak geliflen ani kardiyak ölüm olgular›n›n
mevsimsel, haftal›k ve sirkadiyen de¤iflimi ile ilgili bugüne kadar birçok epidemiyolojik çal›flma
yap›lm›flt›r. Bu çal›flmalar›n sonucunda de¤iflik toplumlarda farkl› özellikler saptand›ysa da ani kardiyak
ölümün genellikle günün erken saatlerinde ve pazartesi günü daha s›k oldu¤u yönünde sonuçlar
elde edilmifltir. Ancak son zamanlarda yap›lan baz› çal›flmalar toplumun sosyokültürel özellikleri
do¤rultusunda hafta sonu günleri daha çok ani kardiyak ölümün meydana geldi¤ini göstermifltir.
Biz bu çal›flmada türk toplumunda ani kardiyak ölüm olgular›n›n mevsimsel, haftal›k ve sirkadien de-
¤iflimini araflt›rmay› amaçlad›k.
Yöntem: Çal›flmam›za hastanemize 1997 ve 2005 y›llar› aras›nda akut ST elevasyonlu miyokard infarktüsü
ile baflvuran toplam 4457 hasta dahil edildi. Bu hastalar›n toplam 312’sinin ani kardiyak
ölüm ile kaybedildi¤i belirlendi. Ani kardiyak ölüm ile sonlanan olgular mevsimsel, haftal›k ve sirkadiyen
de¤iflimlerine göre grupland›r›larak istatistiksel analiz yap›ld›.
Sonuçlar: Ani kardiyak ölümle sonlanan 312 olgunun ortalama yafl› 62±18 olup, %60.2’si erkek idi.
Olgular›n %50.6’s›nda infarktüs lokalizasyonu anteriyor duvar, %27.8’inde inferiyor duvar ve
%21.6’s›nda inferiyora efllik eden sa¤ duvar infarktüsü tespit edildi. Olgular›n mevsimsel da¤›l›m›nda,
ani kardiyak ölümün en s›k (%27.5) k›fl aylar›nda ve k›fl aylar› içerisinde ise en s›k Aral›k ay›nda
(%38.4) oldu¤u görülmüfltür. Hafta içindeki gün da¤›l›m›nda en s›k pazar günü (%22.4) ST elevasyonlu
miyokard infarktüsü ile baflvuran hastalar›n ölüm ile sonuçland›¤› bunu ikinci s›kl›kta cumartesi
(%13.4) gününün izledi¤i ve en az s›kl›kta ise sal› (%11.5) günü ani kardiyak ölüm meydana geldi¤i
tespit edilmifltir. Pazar günü meydana gelen ani kardiyak ölüm oran› di¤er günler ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda
istatistiksel olarak anlaml›yd› (p=0.001) Gün içi da¤›l›m analizinde, 24 saatlik zaman dilimi 06: 00- 12: 00 , 12: 00-18: 00 , 18: 00-00: 00 , 00: 00-06: 00 olarak dört gruba ayr›ld›¤›nda, sabah 6: 00-12: 00 aras›nda ani kardiyak
ölüm olgular› di¤er zaman dilimlerine göre anlaml› oranda yüksek bulundu (p=0.001).
Sonuç: Toplumumuzda akut ST elevasyonlu miyokard infarktüsüne ba¤l› olarak geliflen ani kardiyak
ölümün s›kl›kla k›fl aylar›nda ve pazar sabahlar› meydana geldi¤i gösterilmifltir. Kardiyak mortalitenin
mevsimsel, haftal›k ve sirkadiyen da¤›l›m özelliklerinin farkl› toplumlar için ayr› ayr› incelenmesi,
koroner plak y›rt›lmas›na yol açabilecek primer ve sekonder risk faktörlerinin belirlenmesi
ve de¤iflik kültürler için bu risk faktörlerine yönelik orijinal yaklafl›mlar gelifltirilmesi için büyük
önem tafl›maktad›r.
Anahtar sözcükler: Ani kardiyak ölüm; mortalite; akut ST elevasyonlu miyokard infarktüsü.
[SB-041]
Anjiyografik olarak normal koroner arterli bireylerde subklinik
aterosklerozun genetik belirleyicileri
Genetic determinants of subclinical atherosclerosis in subjects who have
angiogarphically normal coronary arteries
Tanr›verdi Halil1 , Evrengül Harun1 , Mergen Hatice2 , Acar Ceren2 , K›l›ç ‹smail
Do¤u1 , fieleci Deniz1 , Kuru Ömür1 , Tanr›verdi Seyhan3 , Kaftan Asuman1 ,
K›l›ç Mustafa1 1 Pamukkale Üniv. T›p Fak. Kardiyoloji AD, Denizli
2 Hacettepe Üniv. Fen Fak. Biyoloji Bölümü, Ankara
3 Pamukkale Üniv. T›p Fak. Radyoloji AD, Denizli
Epidemiyolojik çal›flmalar; hiperlipidemi, hipertansiyon, diyabet gibi klasik risk faktörlerinin art›k
kardiyovasküler hastal›k riskini aç›klamada ve öngörmede yetersiz olduklar›n› düflündürmektedir.
Geneti¤in kardiyovasküler olaylar›n etyoloji ve patofizyolojilerini aç›klamadaki önemi ise giderek
artmaktad›r. Apolipoprotein E (Apo E), anjiyotensin dönüfltürücü enzim (ADE) ve anjiyotensin II
tip 1 (AT1R) reseptörler genleri ateroskleroz gelifliminde etkili olabilirler. Bu çal›flman›n amac› koroner
anjiyografisi normal olan kiflilerde bu genlerin, aterosklerozun erken göstergeleri olan karotis
intima-medya kal›nl›¤› (‹MK) ve endotel fonksiyonu üzerine etkilerini incelemektir.
Çal›flma grubu, merkezimizde koroner anjiyografileri yap›lan ve normal bulunan kifliler aras›ndan
seçildi (98 hasta; ort. yafl 55.2±10.8 y›l). ‹ntima-medya kal›nl›klar› (‹MK) sol ve sa¤ karotid arterden
12-MHz lineer prob yard›m› ile al›nan ultrasonografik görüntüler üzerinden hesapland› (Vivid
7 dimension, General Electrics Medical Systems, Norway). Endotel ba¤›ml› ve endotelden ba¤›ms›z
vazodilatasyonun ultrasonla noninvazif de¤erlendirilmesi Celermajer taraf›ndan ayr›nt›l› bir flekilde
tan›mlanm›flt›r. Çal›flma grubundan al›nan toplam 98 DNA örne¤i analiz edildi. Karotid arter
‹MK de¤erleri ADE, DD, DI ve II genotipleri aras›nda anlaml› derecede farkl›yd› (p=0.0001). Bu
parametre ADE DD grubunda DI ve II gruplar›na göre daha yüksekti. ‹lave olarak, AT1RA/C1166
polimorfizmi ve karotid arter ‹MK ölçümleri aras›nda da iliflki vard›. Bu parametre AT1RA/C1166
CC grubunda AC ve AA genotip subgruplar›na göre daha düflüktü. Karotid arter ‹MK de¤erleri aç›s›ndan
AC ve AA genotipleri benzerdi. Brakiyal arter ak›m ba¤›ml› dilatasyon (ABD) de¤erleri
ADE II subgrubunda DI ve DD genotiplerine göre daha yüksekti. Apolipoprotein E genotipleri aras›nda
karotid arter IMT ve brakiyal arter ABD’leri aç›s›ndan fark yoktu.
Mevcut bulgular ADE gen I /D polimorfizmi ile IMT ve FMD aras›nda bir iliflki oldu¤unu, ancak
AT1R A/C1166 ve Apo E polimorfizmi ile IMT ve FMD aras›nda ilflki olmad›¤›n› düflündürmektedir.
Anjiyotensin dönüfltürücü enzim gen polimorfizminde D alleli varl›¤› artm›fl karotid IMT ve
azalm›fl FMD için majör bir risk faktörüdür.
Anahtar sözcükler: Ak›ma ba¤l› dilatasyonn; anjiyotensin dönüfltürücü enzim geni; anjiyotensin II tip 1 reseptör
geni; apolipoprotein E geni; intima-medya kal›nl›¤›; normal koroner arterler.
[SB-040]
Sistemik hipertansiyonlu hastalarda insülin direnci varl›¤› sol ventrikül
sistolik fonsksiyonlar›n› doku düzeyinde olumsuz etkilemektedir
Negative impact of insulin resistance on left ventricular systolic function on tissue
level in patients with systemic hypertension
Tayyareci Yelda1 , Koylan Nevres2 , Öncül Aytaç2 , Niflanc› Y›lmaz2 , Umman Berrin2 ,
Altun ‹brahim2 , Yurdakul Selen2 , Bu¤ra Zehra2 1 Merzifon Devlet Hast. Amasya
2 ‹stanbul Üniv. ‹stanbul T›p Fak. Kardiyoloji AD, ‹stanbul
Amaç: Bu çal›flmada sistemik hipertansiyonlu hastalarda sol ventrikül longitudinal fonksiyonunun ve
kontraktilitesinin doku Doppler ekokardiyografi (DDE) yöntemi ile de¤erlendirilmesi ve açl›k kan flekeri,
insülin düzeyi, insülin direnci, hiperlipidemi ve ortalama kan bas›nc› düzeylerinin sol ventrikül sistolik
fonksiyonlar› üzerine etkisinin araflt›r›lmas› planland›.
Yöntem: Çal›flmaya diyabeti olmayan sistemik hipertansiyonlu 60 hasta (35 kad›n, ort. yafl 57.3±11,6) ve
40 sa¤l›kl› gönüllü (24 kad›n, ort. yafl 56.8±9.9) al›nd›. Tüm hastalar›n vücut kütle indeksi (VK‹), açl›k kan
flekeri ve insülin düzeyleri, lipid düzeyleri ile 24 saatlik amblatuvar kan bas›nc› ölçümü yap›larak ortalama
sistolik ve diyastolik kan bas›nc› düzeyleri ölçüldü. ‹nsülin direncini belirlemede HOMA-IR skoru (açl›k
serum insülini (microU/ml) X açl›k plazma glukozu (mmol/l)/ 22.5)) kullan›ld›. Ayr›ca mitral kapak
septal ve lateral anuluslar›n›n DDE kay›tlar›ndan sistolik ejeksiyon dalgas›n›n zirve h›z› (Sa, cm/sn) ve
izovolumik miyokardiyal akselerasyon (‹VA, m/sn 2 ) ölçüldü. ‹VA EKG’deki R dalgas›n›n pikinden hemen
önce ortaya ç›kan ve doku Doppler trasesinde ki sistolik dalgan›n önünde yer alan dalgan›n maksimum h›z›n›n,
zirve h›za ulafl›ncaya kadar geçen zaman aral›¤›na bölünmesiyle hesapland›.
Bulgular: ‹ki grup aras›nda yafl, cinsiyet, VK‹, açl›k kan flekeri,insülin düzeyi, lipid düzeyleri ve sol ventrikül
çaplar› aras›nda anlaml› fark bulunmad›. Hipertansif hastalarda HOMA-IR skoru kontrol grubuna göre
anlaml› oranda artm›flt› (HT grubunda 3.7+0.5, kontrol grubunda 1.6+0.3, p=0.0001). Hipertansiyon
grubunda hem mitral kapak septal anulus hem de lateral anulus Sa dalga h›zlar› ve ‹VA istatistiksel olarak
anlaml› derecede daha düflük bulundu (Tablo 1). Hipertansif hasta grubunda doku Doppler sistolik h›z parametreleri
ile HOMA-IR skoru aras›nda anlaml› bir iliflki saptand› (r=–0,63, p=0.0001; Sa septal, r=–0.67,
p=0.0001; Sa lateral ve r=0.72, p=0.0001; ‹VA septal, r=0.83, p=0.0001; ‹VA lateral). Hiperlipidemi, açl›k
kan flekeri ve insülin düzeyi ve ortalama kan bas›nc› düzeyleri ile sol ventrikül sistolik fonksiyonlar›
Tablo 1. Hipertansif hastalarda ve kontrol grubunda
ekokardiyografik bulgular
Hipertansiyon Kontrol p
(n=60) (n=40)
LA (cm) 3.4+0.2 3.5+0.3 0.90
LVEDd (cm) 4.7+0.3 4.6+0.4 0.72
LVESd (cm) 2.9+0.3 2.8+0.3 0.84
LV TDI-Sa lateral (cm/sn) 5.3+0.5 7.9+1.1 0.0001
LV TDI-‹VA lateral (m/sn2 ) 2.3+0.3 3.6+0.3 0.0001
LV TDI-Sa septal (cm/sn) 4.7+0.4 6.6+0.3 0.0001
LV TDI-‹VA septal (m/sn2 ) 2.1+0.3 3.3+0.5 0.0001
aras›nda iliflki bulunamad›.
Sonuç: Sistemik hipertansiyonlu olgularda
Sa dalgas› ve ‹VA ile de¤erlendirilen
sol ventrikül longitudinal fonksiyonununda
ve kontraktilitesinde bozulma
olmaktad›r. Bu bozukluk hipertansif bireylerde
saptanan insülin direnci ile belirgin
olarak iliflkilidir.
Anahtar sözcükler: Hipertansiyon; insülin
direnci; sol ventrikül; sistolik fonksiyon;
doku Doppler ekokardiyografi.
[SB-042]
Baflvuru s›ras›ndaki klinik s›n›flama ve anjiyografik ciddiyete göre
befl ayr› risk skorlamas›n›n, yüksek duyarl›l›kl› C-reaktif protein,
lipoprotein (a) ve homosistein düzeylerinin karfl›laflt›r›lmas›
Comparison of the five different risk scoring models, lipoprotein (a) and
homocysteine levels with respect to clinical presentation and angiographic
severity of coronary artery disease
Tanbo¤a ‹brahim Halil, Can Mehmet Mustafa, Türky›lmaz Erdem, Akgün Taylan,
Bezgin Tahir, Tokgöz Hacer Ceren, Karabay Can Yücel, Özkan Alper,
Kelefl Nurflen, Koca Fatih, Özdemir Nihal, Kaymaz Cihangir
Kartal Kofluyolu Yüksek ‹ht. E¤t. ve Arafl. Hast., Kardiyoloji Bölümü, ‹stanbul
Amaç: Asemptomatik flah›slarda uzun dönem KAH riskini tahmin etmek için çeflitli risk skorlar› mevcuttur. Çal›flmam›z›n
amaçlar›ndan biri, KAH risk skorlar›n›n koroner anjiyografi uygulanm›fl olgularda, baflvuru an›ndaki
klinik durum ve anjiyografik ciddiyet ile iliflkilerin araflt›r›lmas›d›r. Ayr›ca, yüksek duyarl›l›kl› C-reaktif protein
(hs-CRP), lipoprotein (a) (Lp(a)) ve homosistein düzeylerinin klinik durum ve anjiyografik bulgular ile iliflkilerinin
araflt›r›lmas› da amaçlanm›flt›r.
Yöntem ve Sonuç: Çal›flma tek merkezli ve olgu-kontrol çal›flmas› fleklinde olup, farkl› endikasyonlarla koroner
anjiyografi yap›lan 689 hastay› kapsamaktad›r. Bu endikasyonlar; I. STEMI (n=125); II. NSTEMI / Karars›z angina
pektoris (USAP) (n=117); III. Treadmill efor testi ve /veya SPECT pozitif olan Kararl› angina pektoris (SAP)
(n=362); ve IV. Di¤er endikasyonlarla koroner anjiyografi yap›lan hastalar (n=85). Hastalar›n bireysel risk skorlar›
Framingham risk skoru, SCORE (Euroscore), PROCAM risk skoru, Türk Kardiyoloji Derne¤i (TKD) Risk
skoru ve British Regional Heart Study (BRHS)-GP risk skoru kullan›larak hesaplanm›flt›r. Framingham, TKD ve
BRHS-GP risk skorlar› dört tan› grubuna göre istatistiksel anlaml› farkl›l›k göstermemifltir. PROCAM ve SCO-
RE risk skorlar› ile grup 1, 2, 3 ve 4 aras›nda anlaml› farkl›l›k mevcuttur (p=.0.001). BRHS-GP risk skoru d›fl›ndaki
di¤er dört risk skoru, anjiyografik lezyon subgruplar›na göre anlaml› farkl›l›k göstermekteydi (p=0.0001).
Grup 1 ve grup 2 aras›nda Serum Lipoprotein (a) (mg/dl) düzeylerine göre farkl›l›k gözlenmemifltir (41+36 ve
41+23, p=NS) Ayr›ca, grup 3 ve 4 aras›nda da Lp(a) düzeyleri aras›nda anlaml› farkl›l›k gözlenmemifltir (30.2+30
ve 22+19.5, p=NS) Fakat grup 1 ve 2, grup 3 ve 4’e göre daha yüksek Lp(a) düzeylerine sahiptir (p