KOMPLEKS BİLEŞİKLER 2.1- Geometrik İzomeri:

tepkimesine e lik eden entalpi de i imidir. Lekildeki düz çizgi genel e ilimi gösterir.
çi bo daireler deneysel noktalar gösterir. çi dolu daireler HH ' dan yüksek spin
LFSE de erlerinin ç kar lmas ile hesaplanm t r.( Tablo :2 teki spektroskobik 0
de erleri kullan larak)
Örnek: LFSE yi kullanarak özellikleri aç klay n z.
MO formülündeki oktahedral konfigürasyondaki oksitlerin örgü enerjileri a a da
verilmi tir. LFSE bak m ndan e ilimleri aç klay n
CaO TiO VO MnO
3640 3878 3913 3810 kjmol -1
Cevap: d blokunda genel e ilim örgü enerjisinin periyot boyunca artmas d r: O -2
zay f alan ligand oldu u için, LFSE’ si CaO(d° ) ve MnO (d 5 ) da s f r,. TiO (d 2 ) de 0,8
0 VO(d 3 ) 1,2 0 DIR (Tablo :1 ). E er 0 ‘ seri boyunca sabit olarak artt n farz
edersek, örgü entalpilerindeki art n LFSE in katk s eklinde dü ünebiliriz
4.6-Moleküler Orbital teori(daha dü ük simetrili kompleksler)
Tetrahedral kompleksler: Oktahedral ve tetrahedral kompleksler aras ndaki en
önemli kalitatif fark, öncü orbitallerin enerjilerinin ters olmas d r. Oktahedral
komplekslerde üçlü dejenere t2g orbitalleri, ba yapmayan (nonbanding) orbitaller
olup, ikili dejenere eg orbitallerinin alt ndad r. /ekil 5b,6b de gösterildi i gibi,
tetrahedral çevrede, d orbitallerinin eg çifti ligand orbitalleri ile örtü mez. Bu yüzden,
bu iki orbital, kompleks de nonbanding olarak kal r. Bununla birlikte üç t2g orbital
ligand e lerine sahip olup, ba ve antiba kombinasyonlar yaparlar ( ekil 15)
kinci bir fark, tetrahedral komplekslerde ligand alan yar lmas ( T), 0 dan küçüktür.
(Gerçekte, T < l/2 0 , bunu aç klamak zordur). Bu yüzden, sadece zay f -alan
tetrahedral kompleksleri genel olup, yaln zca bunlar dikkate alaca z. Baz T
de erleri Tablo 4 de toplanm t r. 3d n sistemleri aras nda özellikle d 7 (Co(II)) için
tetrahedral kompleksler önemlidir.
Tablo 4Baz tetrahedral kompleksler için T de erleri
Kompleks T/ cm -1
VCl4 9010
[CoCl4] 2- 3300
[CoBr4] 2- 2900
[CoJ4] 2- 2700
[Co(NCS)4] 2- 4700
Tetragonal ve kare-düzlem kompleksler: Bozulmu geometrili alt koordineli
komplekslerin tart lmas nda düzgün oktahedron faydal bir ba lang ç noktas d r.
Tetragonal bozulma, z eksenine do ru geni leme ve x ve y eksenine do ru da
s k ma ile eg (dz 2 ) orbitalinin antiba karakterinin azalmas na neden olur . Bu
yüzden, bu orbitalin enerjisi azal r (Lekil.16). Fakat bu hal, eg (dx 2 -y 2 ) orbitalinin
enerjisini yüksektir. E er bir, iki veya üç elektron eg orbitallerine girerse ( d 7 , d 8 , d 9