Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
BAKIfi AÇISI<br />
deki pay›n›n %15-%40 aras›nda olmas›na<br />
karfl›n, bina cephesinin bina iflletim maliyeti<br />
üzerindeki etkisi %40 veya daha fazla<br />
olabilmektedir. O nedenle, son y›llarda<br />
fosil enerji kaynaklar›n›n elde edilmesindeki<br />
s›k›nt›lar, bu kaynaklar›n kullan›lmas›n›n<br />
yaratt›¤› çevre sorunlar›, bir ül-<br />
190 ‹NfiAATDÜNYASI 10/2009<br />
kedeki toplam enerjinin %40-50 gibi<br />
çok önemli pay›n›n binalarda kullan›l›yor<br />
olmas› ve dolay›s›yla binalarda<br />
enerji verimlili¤inin önem kazanmas›yla<br />
birlikte, yap› ve malzeme teknolojisindeki<br />
geliflmelere paralel olarak ak›ll›<br />
kabuk tasar›m› gündeme gelmifltir.<br />
Ak›ll› kabuk, ülkemizde henüz ak›ll› bina<br />
tasar›m›nda yeteri öneme kavuflmam›fl<br />
olmakla birlikte tüm dünyada ak›ll›<br />
bina tasar›m›n›n vazgeçilmez ö¤esi olarak<br />
kabul edilmektedir. (YILMAZ Z.-<br />
2005- s. 392)<br />
“Ak›ll›” kelimesi kabuk için, binan›n temel<br />
enerji harcamas›n› azaltabilmesi<br />
amac›yla, de¤iflen günlük ve mevsimsel<br />
iklim flartlar›na göre uyum sa¤layabilme<br />
yetene¤ini iflaret etmektedir. Bina<br />
tasar›m›nda s›k kullan›lan bir terim haline<br />
gelmifl olan ak›ll› bina kabu¤u, kullan›c›lar›n<br />
konforu ile enerji kullan›m›<br />
aras›nda optimum bir denge kurmak<br />
amac›yla, iç ortama dinamik ›s›tma, so-<br />
¤utma, ayd›nlatma, ve taze hava sa¤lamak<br />
anlam›nda yapay zeka kullanan binalar<br />
için ortak payda halini alm›flt›r.<br />
(O⁄UZ O.-2007-s.38)<br />
Ak›ll› cepheler, yeni tan›mlanm›fl ak›ll›<br />
binalar›n, içinde yaflan›lan› örtme fonksiyonunu<br />
gerçeklefltiren içsel bir parças›d›r.<br />
Biyolojik metaforlara göre, insan<br />
derisi (epidermis) ile benzerli¤ini vurgulamak<br />
ve bu eleman› ak›ll› kabuk<br />
olarak tan›mlamak daha uygun görünmektedir.<br />
(WIGGINTON M. - HARR‹S<br />
J.- 2004-s.23)<br />
Ak›ll› kabuk, bina bileflenlerinin hare-<br />
Ak›ll› kabuk; t›pk› canl› derisi gibi kendisini ayarlayarak d›fl<br />
koflullara uyum sa¤layan ve bu yolla bina içi çevrede ›fl›k,<br />
ses, iklim ve hava kalitesi gibi kullan›c›lar için vazgeçilmez<br />
ihtiyaçlar›n sa¤lanmas›nda, dolay›s›yla enerji harcamalar›n›n<br />
azalt›l›p kullan›c› konforunun yükseltilmesinde en önemli<br />
rolü oynayan yap› elemanlar›d›r.<br />
ketsiz oldu¤u fikrinde birleflmektedir,<br />
fakat binalar›n enerji gereksinimini<br />
azaltmak için, kendini dinamik bir flekilde<br />
de¤ifltirebilmektedir. Bu gibi binalar›n<br />
ilk sürümleri manüel olarak elde<br />
edilen de¤iflimlerle ilgili konulara yön-<br />
lenmifltir. Binalar›n hareketsiz do¤as›n›<br />
manüel olarak de¤ifltirme fikri, somatik<br />
bir tepki olarak görüflülmüfltür ve<br />
yüzy›llard›r var olan fikre eflde¤erdir.<br />
Bunu yans›tan en basit bileflenler kepenkler,<br />
Venedik panjurlar› ve aç›k<br />
pencerelerdir. Manüel de¤iflimlerin<br />
kullan›labilirli¤i günümüzde, mekanik,<br />
otomatik ve motorize de¤iflimler<br />
için kapasite olarak geliflmifltir ve geçmifle<br />
oranla daha içgüdüsel otomatik<br />
ayarlard›r.<br />
Ak›ll› kabuk, d›fl mekan› s›n›rlayan, binan›n<br />
fonksiyonlar›n› bireysel veya<br />
kümülatif ayarl› olarak sunan, çevresel<br />
varyasyonlar› tahminen etkileyen, daha<br />
az enerji kullan›m› ile konforun süreklili¤ini<br />
sa¤layan d›fl hava koflullar›ndan<br />
koruyan konstrüksiyon elemanlar›n›n<br />
kompozisyonu olarak da<br />
tan›mlanmaktad›r.<br />
Ak›ll› kabuk, kullan›m kal›plar› ile belirli<br />
iklim flartlar›na verilecek en uygun<br />
tepkiyi ö¤renmek için yetenekler gelifltirebilir.<br />
Bu, ak›ll› binan›n evriminin<br />
bir parças›d›r. Ak›ll› bina bu zorlu¤u<br />
ortadan kald›rmaktad›r, çünkü kendine<br />
nas›l bakaca¤›n› bilir ve de ayn› zamanda<br />
kullan›c› kontrolünü kolaylaflt›r›p<br />
yönlendirebilir. Kullan›c›n›n de¤iflen<br />
çevre koflullar›na uyum sa¤lama ve<br />
konfor gereksinimleri yüzünden sisteme<br />
müdahalesi s›n›rland›r›lm›fl ve gereksiz<br />
enerji kullan›m› engellenmifltir.(O⁄UZ<br />
O.-2007-s.45)<br />
Ak›ll› kabuk; t›pk› canl› derisi gibi<br />
kendisini ayarlayarak d›fl koflullara<br />
uyum sa¤layan ve bu yolla bina içi<br />
çevrede ›fl›k, ses, iklim ve hava kalitesi<br />
gibi kullan›c›lar için vazgeçilmez ihtiyaçlar›n<br />
sa¤lanmas›nda, dolay›s›yla<br />
enerji harcamalar›n›n azalt›l›p kullan›c›<br />
konforunun yükseltilmesinde en<br />
önemli rolü oynayan yap› elemanlar›d›r.<br />
Ak›ll› kabuklar en basit flekliyle<br />
do¤al havaland›rma ve günefl kontrol<br />
elemanlar›n›n otomatik hareketiyle binan›n<br />
havaland›rma, klima ve ayd›nlatma<br />
enerjisi yüklerini en aza indirgeyen<br />
ve kullan›c› konforunu olabildi-<br />
¤ince do¤al yollarla sa¤layan kabuklard›r.<br />
(YILMAZ Z.- 2005- s. 392)<br />
Richard Rogers ve ortaklar› taraf›ndan<br />
1978-1986’ da Londra’da yap›lan
Change language