Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
BAKIfi AÇISI<br />
Bina kabu¤u art›k enerjiyi de¤iflime u¤ratan ve mevcut<br />
bölgesel koflullara tepki gösteren bir yap› eleman› haline<br />
gelmifltir. Küreselleflen dünyam›zda son y›llarda, sürekli art›fl<br />
gösteren iklimsel tasar›m kavram›; öncelikle mimari<br />
gereksinimlere dayal› iken, daha sonralar› daha estetik<br />
cepheler tasarlama kayg›s›n› da beraberinde getirmifltir.<br />
Lloyds Binas› da bu sisteme önemli bir<br />
örnektir. Büro seviyelerindeki cephede<br />
mekanik olarak havaland›rmal› pencereleri<br />
vard›r. Odalardaki s›cak hava, ayd›nlatma<br />
elemanlar›na do¤ru yükselir,<br />
böylece hava ek ›s›s›n› da içeri alm›fl<br />
olur. Daha sonra bu hava, kat yüksekli-<br />
¤indeki havaland›r›lan pencere boflluklar›na<br />
verilir. Burada hava tekrar, cam›n<br />
›s›s›yla ›s›t›larak, pencerenin alt›ndan<br />
al›n›r ve binan›n havaland›rma sistemine<br />
verilir. Ayd›nlatma ve boflluklar›n<br />
alt ve üstünden ›s›n›n çekilmesinin<br />
amac›, so¤uk aylarda mümkün oldu-<br />
¤unca s›cak havan›n temin edilmesidir.<br />
Cephe 1.80 m x 3.35 m prefabrike ünitelerden<br />
yap›lm›flt›r. D›flta 6 mm yal›t›ml›<br />
cam, 12 mm geniflli¤inde boflluk<br />
ve 6 mm lowe kaplamal› levhada içte<br />
bulunmaktad›r. Mekan›n içine temiz<br />
havay› veren ve içerideki kirli havay›<br />
d›flar› atan borular yap›n›n d›fl›ndan alg›lanmaktad›r.<br />
Asma tavan içinden kirli<br />
192 ‹NfiAATDÜNYASI 10/2009<br />
LLOYDS B‹NASI, LONDRA<br />
hava emici borular›n ç›k›fllar› buradaki<br />
lambalar›n bulundu¤u bölüme yerlefltirilmifltir.<br />
Buradan kirli hava emilir ve<br />
yap›n›n d›fl›na aktar›l›r. Yap›n›n d›flar›dan<br />
alg›lanan kirli hava emici borular›,<br />
üçgen çelik kafes kirifllerin köfleleriyle<br />
birlefltirilmifl kentilever çelik kelepçelerle<br />
tafl›nmaktad›r. Temiz hava ise yine<br />
d›flar›dan alg›lanan borular vas›tas›yla,<br />
yükseltilmifl döfleme alt›ndan pencere<br />
kenarlar›ndaki ›zgaralardan mekana verilmektedir.<br />
1940’lar›n sonunda Buckminister Fuller<br />
eko tasar›m için verimli olabilecek,<br />
yaln›zca pasif anlamda ba¤›ms›z bir<br />
mikro klima oluflturan ikincil bir örtü<br />
gibi kubbe biçimli bir yap›dan meydana<br />
gelen geodezik kubbe (bütün bir örtü)<br />
fikrini ortaya atm›flt›r. D›fl ortamdan<br />
korunmay› sa¤layaca¤›n› düflünerek,<br />
bir çeflit hava balonu fleklindeki bu<br />
kubbenin alt›na çeflitli binalar koymay›<br />
önermifltir. Bu fikre göre günefl ve rüz-<br />
gar›n, örtü üzerinde ›s›tma, havaland›rma<br />
ve so¤utma etkisi vard›r.<br />
Ak›ll› kabuklar›n geliflim sürecinde ortaya<br />
ç›kan di¤er bir kavram ise, cepheyi<br />
gereksinimlere ba¤l› olarak çevresel koflullar›n<br />
de¤iflimine izin veren, iç yüzey<br />
ve d›fl yüzey aras›nda bir filtre gibi çal›flan<br />
düzenleyici bir tabaka olarak tan›mlamaktad›r.<br />
Kolektör cephe (collector<br />
facade) olarak bilinen bu cepheler<br />
d›fl ortam koflullar›n› kullan›r ve koflullar›<br />
binalar için optimum seviyede kullan›lmas›<br />
için ulafl›labilir hale getirirler.<br />
Bu tip cepheler, ve çevresel enerjiyi ço-<br />
¤unlukla pasif anlamda kullan›r. Kolektör<br />
cepheler ayn› zamanda tabakalar<br />
aras›nda tampon bir bölge içerirler, ancak<br />
kavram aç›kland›¤› gibi, önce d›fl<br />
kabu¤un içindeki d›fl iklim ile etkileflim<br />
içerisindedir.<br />
“Ak›ll› kabuk” terimi “Polyvalent duvar”<br />
kavram›ndan türemifltir. Teknik<br />
realizasyon sorunlar› henüz çözülmüfl<br />
olmamas›na ra¤men, polyvalent duvarlar<br />
ayn› zamanda yeni cephe teknolojileri<br />
için itici bir güç olmufltur ve birçok<br />
bilim adam› geçti¤imiz iki 10 y›l içerisinde<br />
bu konu ile meflgul olmufltur.<br />
(KNACK U, KLEIN T., MARCELL B.,<br />
AUER T.-2007 s. 89)<br />
1980'li y›llarda Avrupa ve Amerika’da,<br />
yap›larda enerji tasarrufuna devlet deste¤i<br />
gelmesi sonucunda çift kabuklu<br />
cephelerin kullan›m› giderek artm›flt›r.<br />
Bu dönemde yap›lan binalarda çevresel<br />
kayg›lar ön plana ç›kmaya bafllam›flt›r.<br />
Almanya’daki Düsseldorf City Gate Binas›’n›n<br />
(Stadttor Binas›) cephe bofllu-<br />
¤u her katta kapat›lm›flt›r. Boflluk her<br />
kat hizas›nda bölündü¤ü için katlar<br />
aras›nda hava geçifli olmamaktad›r. Mekanlar<br />
orta boflluktaki do¤al havaland›rma<br />
ile havaland›r›lmaktad›r. Bina y›l›n<br />
%70-75’inde do¤al havaland›r›labilmektedir.<br />
Hava flartlar›n›n ola¤anüstü<br />
oldu¤u zamanlarda mekanik havaland›rma<br />
devreye girmektedir. 70 m yüksekli¤indeki<br />
bina, 20 katl› birbirine paralel<br />
büro kulesinden yap›lm›flt›r ve ortada<br />
50 m yüksekli¤inde atriyum bulunmaktad›r.<br />
Binan›n tamam› 12 mm<br />
kal›nl›¤›nda float camla kapl›d›r. Cephede<br />
95 cm veya 140 cm derinli¤inde
Change language