16-03-2013

çkkh ð»koLkku ykrËíÞ rþûkºkf
ËtÃkríkLkku yufLkku yuf Ãkwºk níkku.
Mkkhwt rþûký yLku Ÿ[k MktMfkh
ykÃkðk{kt ykrËíÞLkk {kíkk
þe÷kçkuLk yLku rÃkíkk søkík¼kEyu
Sð huze ËeÄku níkku. søkík¼kELkk
r{ºkLkku yufkyuf VkuLk ykÔÞku
‘yksu ykrËíÞLku ÃkkLkLke ËwfkLk
ÃkkMku rMkøkkhux Ãkeíkk òuÞku! ykrËíÞ
yíÞkhÚke rMkøkkhux Ãkeðk {ktzâku
Au? søkík¼kELkk {kÚku òýu yk¼
íkqxe Ãkzâwt. Íeýðx¼uh íkÃkkMk
fhíkk {k÷q{ Ãkzâwt fu hkºku
ðkt[ðkLkk çknkLku ykrËíÞ rfþkuhe
r{ºk MkkÚku VkuLk Ãkh ¾kLkøke{kt
ðkíkku Ãký fhíkku níkku. fBÃÞqxhLkku
ÃkkMkðzo AkLkk{kLkk òýeLku {kíkkrÃkíkkLke
økuhnkshe{kt y&÷e÷
ðuçkMkkEx Ãký òuíkku níkku. ykx÷wt
ykuAwt nkuÞ íku{ r{ºkLkk ½hu nku{ðfo
fhðk òô Awt fneLku r{ºkLkk ½hu
yk¾ku rËðMk xeðe Ãkh r¢fux{u[
òuðk{kt fkZíkku níkku. þe÷kçkuLk
yLku søkík¼kELku ÃkkuíkkLkwt MktíkkLk
ykðwt fhu íkuLkku yíÞtík yk½kík
÷køÞku! y{khk WAuh{kt yuðe íkku
þe ¾k{e hne økE fu y{khku
Ëefhku ykðk {køkuo [ze økÞku?
Auðxu Ëku»kLkku xkuÃk÷ku xur÷rðÍLk,
rVÕ{ku, fBÃÞqxh yLku {kuçkkE÷
suðk MkkÄLkku Ãkh Zku¤kÞku. yLkuf
{kíkk-rÃkíkkLke ÂMÚkrík yksu
þe÷kçkuLk yLku søkík¼kE suðe Au.
su MkkÄLkku Úkfe rþûký, Mk{sý
yLku MktÃkfkuo ðÄþu íku{ {kLkeLku
÷kÔÞk níkk, íku MkkÄLkku rðfkMkLkk
MkkÄLkku Lknª yðhkuÄfku çkLÞkt !
ykðe ÂMÚkrík{kt {kíkk-rÃkíkk fu
rþûkfku ÃkkuíkkLku ÷k[kh yLku
rLk:MknkÞ Mk{sðk ÷køÞk Au. yk
xufTLkku÷kìSyu ½kuh ¾kuËe Au íkuðku
þkuh nðu Mk{ks{kt Mkt¼¤kððk
{tzâku Au
Features
{kæÞ{ Mkkûkhíkk
fnkýe ½h½hLke...
{k
rníkeLkk Þwøk{kt fBÞwrLkfuþLk
xufTLkku÷kìS yLku Mk{ks ðå[u
{n¥ðLkku ÃkrhðíkoLk Þwøk ykðe
hÌkku Au. su{kt ÞkË hk¾ðwt Ãkzu fu
xufTLkku÷kìS Úkfe þwt þõÞ Au íku òýe þfkÞ
Ãkhtíkw, yk s fBÞwrLkfuþLk xufTLkku÷kìSLke
{ËË Úkfe yuf MkwtËh Mk{ks ykÃkýu íkiÞkh
fhðkLkku Au.’ ¼khíkLkku {erzÞk WæÞkuøk
ËwrLkÞk{kt çkeò ¢{u ð]rØ Ãkk{íkku {erzÞk
Wãkuøk Au. ðLkeíkk fkun÷eLkk þçËku{kt
fneyu íkku ‘That is why media
matters’ rzMkuBçkh 2012{kt ¼khík{kt
62,483 ËirLkfku «fkrþík Úkíkkt níkkt,
yk WÃkhktík 525 sux÷e hurzÞku [uLk÷ku,
75 fhkuzÚke ðÄw {kuçkkE÷ Äkhfku yLku
575 sux÷e xur÷rðÍLk [uLk÷ku Au.
fBÞwrLkfuþLk xufTLkku÷kìS ûkuºku ÚkÞu÷k yk
yMkkÄkhý rðfkMkLkk yLkuf Mkkhk
Ãkrhýk{ku Ãký ykÔÞk Au. Ãkhtíkw, nðuLkk
ÞwøkLkk «&ku {krníke ðtr[íkkuLkk «&ku
LkÚke. {krníke Mk{]Ø Mk{ksLkk «&kuLkku
Au. ‘Lack of exposure is not a
problem,over expouser is a
problem’. yk {krníke Mk{]rØLku
{kLkð rðfkMk{kt ÃkrhðŠíkík fhðkLkwt fk{
{kæÞ{ MkkûkhíkkLkwt Au. Mk{ks
{kxu xufTLkku÷kìS Au, xufTLkku÷kìSLku
ò¤ððk {kxu Mk{ks LkÚke.
{kæÞ{ MkkûkhíkkLke sYrhÞkík yLku
íkuLkk MðYÃk rðþu rð[khðkLke þYykík
rçkúxLk{kt ÚkE. E.Mk.1930Úke
E.Mk.1960 MkwÄe{kt yk ÏÞk÷ rðfMÞku
yLku íÞkh ÃkAe E.Mk.1970{kt yk {kxu
14Úke 19 ð»koLkk rðãkÚkeoyku {kxu
{kæÞ{ MkkûkhíkkLkku yÇÞkMk¢{ þY ÚkÞku.
y{urhfk, fuLkuzk yLku MðezLk suðk Ëuþku{kt
Ãký {kæÞ{ Mkkûkhíkk
{kxuLke Íqtçkuþ þY ÚkE. y{urhfk{kt
Centre for media literacy Lke
MÚkkÃkLkk ÚkE su ‘Empowement
through education’Lkk æÞuÞ {tºk
MkkÚku fkÞohík Au. E.Mk.1967{kt
fuLkuzkLkk {erzÞk rð&÷u»kf {kþo÷
{uf÷wnkLku Ãký ‘The Medium is
the message’ ÃkwMíkf îkhk {kæÞ{ku{kt
ykðíke Mkk{økúe Ãkh rð&÷u»kýkí{f
árüfkuý hsq fÞkuo.
y{urhfLk rLk»ýkík Úkku{uLku ykÃku÷e
ÔÞkÏÞk {wsçk ‘Media literacy
means,the ability to choose &
question,the ability to aware
about what is going on in
media’ yk ÔÞkÏÞkLku ykÄkhu {kæÞ{
MkkûkhíkkLku Ãkkt[ íkçk¬k{kt ðnU[e þfkÞ.
(1) ykÃkýe sYrhÞkíkku ytøku MÃkü
çkLkeyu. {erzÞkLke ºký {n¥ðLke ¼qr{fk
Au, {krníke ykÃkðe, {LkkuhtsLk ykÃkðwt,
yLku rþûký ykÃkðwt. fkuE Ãký {kæÞ{Lkku
WÃkÞkuøk fhíkk Ãknu÷k yuf ðk[f, ©kuíkk fu
Ëþof íkhefu ykÃkýu MÃkü nkuðk òuEyu fu
ykÃkýu yk {kæÞ{Lkku WÃkÞkuøk þkLkk {kxu
fheyu Aeyu? fux÷efðkh ykÃkýu 10
r{rLkx {kxu xur÷rðÍLk òuðk çkuMkeyu
Aeyu yLku 100 r{rLkx ÃkAe Q¼k
ÚkEyu Aeyu. xur÷rðÍLk ÷kun[wtçkf suðwt
Mk{Þ ¾U[íkwt {kæÞ{ Au, Ãkhtíkw ykÃkýu
xur÷rðÍLk ÃkkMkuÚke fuðwt rþûký, {LkkuhtsLk
fu {krníke fux÷k Mk{Þ {kxu òuEyu Aeyu
íkuLke MÃküíkk nkuðe òuEyu. ykðwt s
Mku÷VkuLk yLku ELxhLkuxLke çkkçkík{kt Ãký
Au. ykÃkýLku ðnu{ Au fu rh{kuxo ftxÙku÷
ykÃkýe ÃkkMku Au. ðkMíkð{kt rh{kux ftxÙku÷
fBÃÞqxhLkku ÃkkMkðzo AkLkk{kLkk òýeLku {kíkk-rÃkíkkLke økuhnkshe{kt
y&÷e÷ ðuçkMkkEx Ãký òuíkku níkkuu. ykx÷wt ykuAwt nkuÞ íku{
r{ºkLkk ½hu nku{ðfo fhðk òô Awt fneLku r{ºkLkk ½hu yk¾ku
rËðMk xeðe Ãkh r¢fux{u[ òuðk{kt fkZíkku níkku
íkku [uLk÷ku ÃkkMku nkuÞ íkuðwt ÷køku Au. ‘Ãkwþ
çkxLk’ xufTLkku÷kìS ykÃkýLku ‘Ãkq÷’ fhu Au.
ykÃkýu þwt ¾heËðwt Au íku Lk¬e fheLku
çkòh{kt sEyu Aeyu. {erzÞk {kfuox íkku
ykÃkýk ½hLkk rËðkLk¾tz MkwÄe rðMíkÞwO Au
íÞkhu yk {kfuox ÃkkMkuÚke ykÃkýu þwt òuEyu
Aeyu íkuLke Mk¼kLkíkk nkuðe òuEyu.
(2) {kæÞ{ îkhk ÃkehMkkíke Mkk{økúeLku
íkÃkkMkku òýeíkk fu¤ðýefkh yu[.yu{.
Ãkxu÷ yuf Mk{Þu «kiZ rþûkýLke yuf
þrLkðkh
16 {k[o 2013
15
rþrçkh{kt ykÔÞk íÞkhu fnu÷wt fu ‘yk
çknuLkkuLku ík{u Mkkûkh çkLkkðe yLku fk¤k
yûkhkuÚke MkVuË fkøk¤ Ãkh þwt ÷ÏÞwt íku
þe¾ÔÞwt Ãkhtíkw, íku{Lku íku Ãký þe¾ðþku fu
yk fk¤k yûkhu su ÷ÏÞwt nkuÞ Au íku çkÄtw
Mkk[wt LkÚke nkuíkwt.’ {kæÞ{ Mkk{økúeLku
íkÃkkMkðkLkwt yk Wf]c WËknhý Au.
{kæÞ{ku îkhk ÃkehMkðk{kt ykðíke Mkk{økúe
Mkk{u MktþÞ fhðkLke þYykík yu {kæÞ{
MkkûkhíkkLkk çkeòu íkçk¬ku Au. W. James
Potter Lkk{Lkk {kæÞ{ rð&÷u»kf
‘Media Literacy’ ÃkwMíkf{kt sýkðu
Au fu ‘Media Literacy is a perspective
that we actively use
when exposing ourselves to
the media in order to interpret
the meanings’. rðïMkLkeÞíkk yu
{erzÞkLkku «ký Au. Ãkhtíkw, {kæÞ{ku îkhk
ÃkehMkðk{kt ykðíke Mkk{økúe ytøku òu
MktþÞkí{f árüfkuý yÃkLkkðeyu íkku
{kæÞ{kuyu Ãký rðïMkLkeÞíkk ò¤ððk
òøkúík hnuðwt Ãkzþu. Mk{qn{kæÞ{kuLkwt
{n¥ðLkwt fk{ ÷kufrþûkýLkwt Au. Ãkhtíkw
{n¥ðLkwt Au fu {kæÞ{ku ÃkkMkuÚke ykÃkýu þwt
þe¾ðwt Au yLku {kæÞ{ku ykÃkýLku þwt
þe¾ðu Au?
(3) {kæÞ{ku{kt ykðíke Mkk{økúeLkwt
{qÕÞktfLk fhku Mk{qn {kæÞ{ku Úkfe
ykÃkýe ÃkkMku MÃkuþeÞ÷ Mxkuhe,
¢kE{Mxkuhe fu Ãkkur÷xef÷ Mxkuhe suðe
yLkuf Mxkuhe ykðu Au. Ãkhtíkw yk Mxkuhe
ÃkehMkíkk {kæÞ{kuLke ÃkkuíkkLke MxkuheÚke
ykÃkýu Mkkð yòý nkuEyu Aeyu. Mkkð
Mkk{kLÞ Mk{sLke ðkík yu Au fu rçkMfex fu
[kuf÷ux suðe ¾kãÃkËkÚkoLke ðMíkwyku Ãkh
÷¾u÷e íkkhe¾ ðktåÞk ðøkh ykÃkýu fþtw
Ãkux{kt Lkkt¾íkk LkÚke íkku {kæÞ{ku îkhk
{øks MkwÄe Ãknkut[íke Mkk{økúeLku Ãký
ykÃkýu {q÷ððe Ãkzu. Úkkuzk Mk{Þ Ãknu÷k
yuf òýeíke xeðe ©uýe{kt yuf ytÄ
Akufhe Ãkh çk¤kífkh fhðk{kt ykÔÞku íkuðwt
Ëþkoððk{kt ykÔÞwt. ytÄsLkku îkhk ©uýe
rLk{koíkk Mkk{u rðhkuÄ ÔÞõík fhðk{kt
ykÔÞku, su{kt Ëþkoððk{kt ykÔÞwt fu
ytÄfLÞk Ãkh ykMkkLkeÚke çk¤kífkh ÚkE
þfu íkuðku yuf MktËuþ ykðe hsqykík Úkfe
Mk{ks{kt «Mkhu Au. Ãkrhýk{u íkuLku Lk
Ëþkoððk{kt ykðu. ytíku rLk{koíkkyu
©uýe{ktÚke fkuE heíku íku ÃkkºkLku Ëqh fhðkLke
Vhs Ãkze yk{, {kæÞ{ Mkkûkhíkk {kxu
ykt¾kuLke Lknet árüLke sYh nkuÞ Au.
zku. MkkuLk÷ Ãktzâk