3.12. Upravljanje stabilitetom Zbog posebnog značaja stabilitet za ...

3.12. Upravljanje stabilitetom
Zbog posebnog značaja zna aja stabilitet za sigurnost eksploatacije broda,
međunarodne konvencije i propisi klasifikacionih društava dru tava daju poseban
značaj. zna aj.
Najvažnije Najva nije konvencije koje definišu defini u zahtjeve stabiliteta su SOLAS
i
MARPOL, MARPOL na bazi kojih je i napravljen veliki broj pravilnika i preporuka
koji se
odnose na stabilitet raznih tipova brodova, npr. :
- Preporuke za neošte neo tećeni eni stabilitet
(Jntact Jntact Stability Stability Code), Code),
- Međunarodni pravilnik za sigurni prevoz žita ita u rasutom stanju
(International International Code Code of of the the Safe Safe Carriage Carriage of of Grain Grain in in BuIk), BuIk),
- Pravilnik sigurnih operacija za brodove koji prevoze drvo na palubi palubi
(Code Code of of Safe Safe Practice Practice for for Ships Ships Carrying Carrying Timber Timber Deck Deck Cargoes) Cargoes)
i sl.
Posebna pažnja pa nja posvećuje posve uje se stabilitetu brodova u ošte o tećenom enom stanju, što to
podrazumijeva stabilitet broda nakon prodora vode, pomjeranja tereta, tereta,
sudara i sl.
1

Preporuke za neošte neo tećeni eni stabilitet generalno zahtijevaju da: da
- početna po etna metacentarska visina MG
ne smije biti manja od 0.15 m,
- površina povr ina ispod krive poluge stabiliteta do ugla ϕ = 300
ne smije biti manja od
0.055 metar-radian metar radian i površina povr ina ispod krive poluge stabiliteta do ugla
ϕ = 400, 400,
ili do
ugla na kojem nastaje naplavljivanje ukoliko je on manji od 400,
ne smije bit:
manja od 0.09 metar-radian. metar radian. Pored toga površina povr ina ispod krive poluge stabiliteta od
ugla ϕ = 300
do ugla ϕ = 400
ili ugla naplavljivanja ukoliko je on manji od 400, 400,
ne smije biti manja od 0.03 metar-radian,
metar radian,
- poluga stabiliteta GZ
najmanje 0.2 metra,
mora na uglu ϕ
=300, ili nekom većem ve em uglu od 300, biti
- maksimalna dužina du ina poluge stabiliteta trebala bi da je na uglu koji je veći ve i od 300,
ali ni u kom slučaju slu aju ne manjem od 250,
Elementi za ispunjavanje
kriterijuma stabiliteta u
skladu sa IMO zahtjevima
Dodatni zahtjevi. zahtjevi Za putničke putni ke
bodove traži tra i da nagib koji nastaje
uslijed okretanja broda ne smije
2
da bude veći ve i od j = 10° 10 itd.
itd

U cilju preciznijih podataka i proračuna prora una stabiliteta postoji veliki broj
software-s software s koji se koriste na brodovima, traži tra i se i provjera podataka i
proračuna prora una od strane oficira na brodu.
U skladu sa konvencijama, pravilnicima i preporukama brodovi posjeduju posjeduju
relevantnu dokumentaciju koja se objedinjuje u
- "Uputstvo za stabilitet i ukrcaj/iskrcaj" broda,
- "Stabilitetnu knjigu" i sl
3

Dokumenti
koje brod sa stanovišta stanovi ta stabiliteta (u zavisno od tipa,
veličine veli ine i područja podru ja plovidbe) mora da ima:
- plan kapaciteta,
- informacija o teretnim prostorima,
- informacije o svim tankovima (uključuju
(uklju ujući i i uticaj slobodnih površina povr ina za
razne nivoe ispunjenosti rankova),
- hidrostatičke hidrostati ke karakteristike, (tabelamo i grafički), grafi ki), uključuju uklju ujući i i KM za
razne trimove broda ukoliko se kod stanja opterećenja optere enja pojavljuju veći ve i
trimovi,
- karakteristike lakog broda,
- karakteristike teretne vodne linije i tonažnu tona nu marku,
- ograničenja ograni enja stabiliteta,
- izvještaje izvje taje o pokusu nagiba,
-
kriterijume neošte neo tećenog enog stabiliteta itd.
4

Za upravljanje stabilitetom broda, zahtijevaju se i posebni
proračuni, prora uni, kao i uputstva za slučajeve slu ajeve ugroženosti ugro enosti stabiliteta,
npr.:
1.
Proračun Prora un tipičnih tipi nih stanja opterećenja optere enja broda
2. Kontrola stabiliteta za vrijeme ukrcaja i iskrcaja
3. Obezbjeđenje sigurnog stabiliteta tokom plovidbe
4. Mjere koje se preduzimaju u neposredno prije ili u toku plovidbe plovidbe
u
teškim te kim vremenskim uslovima
5. Mjere kontrole stabiliteta u ošte o tećenom enom stanju
5

Pitanja ?
HVALA NA PAŽNJI PA NJI
6