1. Umysł, mózg i modele. - Uniwersytet Mikołaja Kopernika

2.4. Psyche i policentryzm: mity greckie
Teogonia Hesioda (ok. ‐700 lat): świat powstał z Chaosu, otwartej pustki złożonej z
mieszanimy 4 elementów (ziemi, wody, ognia i powietrza).
Prawa natury rozumiane były przez Greków podobnie jak prawa ludzkie, to bogowie są
prawodawcami świata.
Już w Illiadzie i Odysei Homera pojawiają się jednak bezosobowe moce, los, któremu
podlegają nawet bogowie.
Psychologia ‐ psyche (dusza) + logos (porządek), "logika duszy".
Mity greckie służyły edukacji, e‐ducere = "na zewnątrz‐prowadzić".
Bogowie i świątynie były reprezentacjami doskonałości, arete (cnoty).
Podobnie w Indiach i na Dalekim Wschodzie symbolom doskonałości (w sanskrycie
paramita), takim jak mądrość, cierpliwość, współczucie przypisano ich uosobienia w ludzkiej
postaci, nazwane bodhisattwami.
Koncepcja przyczynowości była nieznana w Mezopotamii, gdzie przyczynami były boskie
zachcianki.
Hebrajski monoteizm wprowadził idee wielości wywodzącej się z jedności.
Policentryzm Greków: demokracja (demon, demos ‐ energia), brak jedynie słusznej prawdy.
"Dusza" była pojęciem początkowo metaforycznym, oznaczała związki pomiędzy ludźmi,
bogami i przyrodą, życiem i śmiercią, dopiero później stała się rodzajem substancji.
Zrozumieć umysł można jedynie z policentrycznej perspektywy wielu nauk.
Dlaczego ludzie wymyślili tylu bogów? Z bardzo wielu przyczyn.
Wiara we wspólnego boga jest spoiwem społecznym, wzrasta poczucie wspólnoty.
Autorytet boski ułatwia wprowadzenie tabu, obyczajów, nakazów, pomaga
regulować zachowania społeczne.
Rytuały pozwalały na bezpieczne wyrażanie podświadomych pragnień, uniwersalnych
archetypów.
Dawały motywację do działania: skoro sam Bóg się mną interesuje jestem bardzo
ważny!
Ze społecznego punktu widzenia bogowie jako uosobienie różnych doskonałości
dawali wzory moralnego postępowania, karali i nagradzali, działając wychowawczo.
Sprzyjali refleksji nad sobą, porównywanie siebie do ideałów, ułatwiali rozwój
duchowy.