42α - εταιρεια μακεδονικων σπουδων

32
Εις στιγμάς, καθ’ ας όλων μας η σκέψις – και πολύ δικαίως – είναι προσηλωμένη
εις τον υπέρ της ελευθερίας του Έθνους ιερόν αγώνα, ίσως φανή η
έκκλησίς μας αύτη όχι πολύ επίκαιρος. Βέβαιοι εν τούτοις επί την τελικήν νίκην
του δικαίου και εις προσεχές καλύτερον μέλλον αποβλέποντες, έχοντες δε συγχρόνως
βαθείαν πίστιν εις το έθνος και την αποστολήν του και την ζωτικότητά
του, δεν ηθελήσαμεν ν’ αναβάλωμεν την έκκλησιν ταύτην. Ευλόγως δε δυνάμεθα
να προσθέσωμεν ότι και η μελέτη της ιστορίας μας εθεωρείτο πάντοτε ως πολύτιμος
συμβολή εις τους υπέρ ελευθερίας αγώνας του Έθνους, διότι ούτω εφυλάσσετο
πάντοτε άσβεστος η εθνική παράδοσις του λαού μας και διετηρούντο αμείωτοι
αι πνευματικαί υποθήκαι των ενδόξων προγόνων μας.
Την αυγή της της 6ης 6ης Απριλίου 1941 επιτίθεται κατά της Ελλάδος, από τη
Βουλγαρία, και η πανίσχυρη γερμανική Στρατιά του φον Λιστ με μάζες τεθωρακισμένων
και αεροπλάνων καθέτου εφορμήσεως. Αμυνόμενοι περί πάτρης
εναντίον δύο Αυτοκρατοριών σε δύο πολεμικά μέτωπα, κατάμονοι οι ολιγοστοί
Έλληνες γράφουν το Έπος των Μακεδονικών Οχυρών. Προηγουμένως, εν τω
μεταξύ, η βασιλική κυβέρνηση της Γιουγκοσλαβίας είχε συνάψει με τον Χίτλερ
Σύμφωνο Συμμαχίας βάσει του οποίου θα ελάμβανε ως πολεμική λεία τη Θεσσαλονίκη.
Αλλά οι Γιουγκοσλάβοι αξιωματικοί και πατριώτες ανατρέπουν την
κυβέρνησή τους, μάχονται κατά των Γερμανών και υποκύπτουν αμέσως.
Την 10η Απριλίου 1941 τα γερμανικά τεθωρακισμένα εισέρχονται στη
Θεσσαλονίκη. Όλα τα παράθυρα όλων των σπιτιών της, κλειστά ερμητικά. Ευθύς
αμέσως οι Γερμανοί κατακτητές καλούν την Εταιρεία να απαλείψει από τα
Μακεδονικά τα Προλεγόμενά της, επειδή αυτά «θίγουν» τους Ιταλούς. Σύσσωμο
το Διοικητικό Συμβούλιο, με αυταπάρνηση, αρνείται να εκτελέσει τη διαταγή!
Και οι κατακτητές αντενεργούν βίαια. Κατάσχονται όλα τα αρχεία και τα
πρακτικά συνεδριάσεων της Εταιρείας. Συλλαμβάνεται και κρατείται επί τρίμηνο
στην τρομερή Γκεστάπο ο Γενικός Γραμματέας της Αλέξανδρος Λέτσας.
Απαγορεύεται πανελλαδικά η κυκλοφορία των Μακεδονικών, δημεύονται στα
βιβλιοπωλεία όλοι οι διαθέσιμοι ακόμη τόμοι και πολτοποιούνται. Ναζιστικό
άουτο ντα φε. Αλλά στην υπόδουλη πια Μακεδονία και όλη τη λοιπή Ελλάδα
δεν σβήνει το ιερόν πυρ. Αντίθετα δυναμώνει και απλώνεται παντού.
Για την κρίσιμη εκείνη περίοδο ο Αλέξανδρος Λέτσας, αρκετά χρόνια
αργότερα, γράφει σχετικά:
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
Ο ιστορικός πρώτος τόμος των
«Μακεδονικών».