42α - εταιρεια μακεδονικων σπουδων

36
της Κατοχής, αποδέχονται με μεγάλη τιμή να επιμελούνται τα
ετήσια περιοδικά της και τα άλλα επιστημονικά δημοσιεύματά
της. Χαρακτηριστικά ο καθηγητής Ανδρέας Ξυγγόπουλος
αναφέρει στον Πρόεδρο:
Σπεύδω να ευχαριστήσω θερμότατα Υμάς και το Διοικητικόν
Συμβούλιον διά την τιμήν ταύτην. Παρά τας πολλάς και
βαρείας διδακτικάς ασχολίας μου, Κύριε Πρόεδρε, αποδέχομαι
την εκλογήν ταύτην με την ελπίδα ότι θα συντελέσω κατά δύναμιν
εις την ευόδωσιν των σκοπών της Εταιρείας.
Τον Σεπτέμβριο του 1942 ο λαμπρός ερευνητής των
αγνώστων πηγών της ιστορίας Κωνσταντίνος Δ. Μέρτζιος
γράφει από τη Βενετία στον Πρόεδρο ότι δεν έχει περατώσει
και δεν μπορεί ακόμη να παραδώσει το έργο του Μνημεία
Μακεδονικής Ιστορίας, επειδή ανακαλύπτει διαρκώς καινούργια
αρχεία της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας και,
ακόμη, μυστικά αρχεία του Βατικανού με εγκύκλιο του Πάπα
Ευγενίου Δ΄ το 1440. Ανακάλυψε, επίσης, και ερευνά τα αρχεία
των Ενετικών Προξενείων. Για την έκδοση αυτού του
έργου του ο Κων. Δ. Μέρτζιος είχε συνεννοηθεί ήδη το 1940
με τον προεδρεύοντα Αντιπρόεδρο, καθηγητή Αντ. Σιγάλα,
μετά τη μεσολάβηση του Μακεδόνος Προέδρου της Ακαδημίας
Αθηνών, καθηγητού Αντωνίου Κεραμοπούλου από το
Μπλάτσι, σήμερα Βλάστη.
Διαφαίνεται έτσι τι πολυσχιδή δραστηριότητα ανέπτυσσε
ευθύς εξ αρχής η άστεγη Εταιρεία. Σε ανταμοιβή της
δικαιολογημένης καθυστερήσεώς του ο Κ. Μέρτζιος προσφέρει
στον Στίλπωνα Κυριακίδη μιαν άγνωστη πληροφορία.
Γράφει:
Τώρα ασχολούμαι με την βιογραφίαν ενός άλλου εγκρίτου
Μακεδόνος, η οποία θα περιληφθή εις τα «Μνημεία Ιστορίας
της Μακεδονίας». Πρόκειται περί του πρώτου Ορθοδόξου
Αρχιεπισκόπου Δαλματίας Βενεδίκτου Κραλίδου αποθανόντος
εν Βενετία. Ούτος ήτο γνωστός ως Κράλιεβιτς και εθεωρείτο
υπό πάντων και υπ’ εμού Δαλματός. Εκ της ολογράφου διαθήκης
του και εξ άλλων στοιχείων, όμως, προκύπτει ότι ήτο γνήσιος
Μακεδών και δη συμπολίτης του κ. Κεραμοπούλου, από
την Μπάλτσην.
Τελικά, το έργο Μνημεία μακεδονικής ιστορίας κυκλοφόρησε
η Εταιρεία μετά από πέντε χρόνια, το 1947, και προκάλεσε
επιστημονικό πάταγο. Όλα τα αντίτυπα εξαντλήθηκαν
συν τω χρόνω και το 2007 επανακυκλοφόρησε σε β΄ έκδοση
με χορηγία του Ναούμ Μπαμπατάκα, επιτίμου δικηγόρου
Θεσσαλονίκης από το Μοναστήρι.
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
Ο Σύνδεσμος Βιομηχάνων
Μακεδονίας και Θράκης και ο
Σύλλογος Καπνεμπόρων Θεσσαλονίκης
ενισχύουν την Εταιρεία, ενώ το 1942,
στην Κατοχή, η Εριοβιομηχανία
Ναούσης Λαναρά-Κύρτση
χρηματοδοτεί τη συγγραφή βιβλίου για
το ’21 στη Νάουσα.