Shtetësia dhe Pashtetësia

Për të evituar këtë problem:
Shtetet duhet të ofrojnë burimet e nevojshme për administratën lokale relevante për të
siguruar që regjistrimi i lindjes të kryhet në mënyrë sistematike në pajtim me nenin 7 të CRC
dhe nenin 24 të ICCPR. Mbështetja nga komuniteti ndërkombëtar, sidomos nëpërmjet
UNICEF, duhet të kërkohet nëse është e nevojshme.
Kur regjistrohen lindjet shtetet duhet të identifikojnë rastet e shtetësisë së diskutuar dhe duhet
të japin qytetarinë nëse fëmija përndryshe mbetet pa shtetësi. Dispozitat relevante të
Konventës së 1961 mbi Zvogëlimin e Pashtetësisë duhet të inkorporohen në legjislacionin
kombëtar pas aderimit në Konventë. Këto dispozita duhet të inkorporohen në legjislacionin e
brendshëm edhe nëse shteti nuk ka aderuar në Konventën e 1961.
Duhet të ketë dispozita në legjislacionin mbi qytetarinë për fitimin e shtetësisë të vendit ku ka
lindur fëmija. Kjo do të parandalonte pashtetësinë në rastet kur bëhet një gabim në
përcaktimin e shtetësisë së fëmijës me lindje.
Fëmijëve të lindur nga marrëdhënia jashtëmartesore në masën që është e mundur u jepet e
njëjta qasje në shtetësi me lindje si dhe fëmijëve të lindur nga prindër të martuar në pajtim me
ligjin kombëtar.
Në shumë vende grave nuk u lejohet ta kalojë shtetësinë e tyre tek fëmijët e tyre, edhe kur
fëmija lind në shtetin e shtetësisë së nënës dhe babai nuk është shtetas. Në këto raste fëmija është
pa shtetësi:
Për të evituar këtë problem:
Sipas Konventës së 1957 mbi Shtetësinë e Grave të Martuara dhe Konventës së 1979 mbi
Eliminimin e të Gjitha Formave të Diskriminimit kundër Grave, gratë duhet të kenë të drejta
të barabarta me burrat në lidhje me shtetësinë e fëmijëve të tyre. Aplikimi i këtyre parimeve
do të evitojë si diskriminimin kundër grave, edhe mundësinë që një fëmijë të trashëgojë
statusin e pashtetësisë nga babai i tij/i saj, nëse ai është pa shtetësi.
Shtetet duhet të përfshijnë dispozita mbi mos diskriminimin në bazë të seksit në ligjet e tyre
kombëtare të shtetësisë.
Fëmijët jetimë dhe të braktisur shpesh nuk kanë një shtetësi të konfirmuar. Fëmijët e
jashtëligjshëm gjithashtu mund të pengohen nga fitimi i shtetësisë.
Për të evituar këtë problem:
Fëmijëve të braktisur të gjetur në territorin e shtetit duhet t’u jepet shtetësia e atij shteti. Ky
parim gjendet në legjislacionin e shtetësisë të shumë shteteve dhe në instrumentet
ndërkombëtare që lidhen me shtetësinë.
Interesi më i mirë i fëmijës gjithmonë duhet të marrë konsideratën kryesore kur përcaktohet
shtetësia e fëmijës.
Praktikat e birësimit të disa shteteve mund të çojnë drejt pashtetësisë, nëse p.sh. fëmijët nuk janë
në gjendje të fitojnë shtetësinë e prindërve birësues.
Për të evituar këtë problem:
Shtetet duhet të prezantojnë dispozita në legjislacionin e tyre që garantojnë që birësimet e
përfunduara jashtë vendit në pajtim me të drejtën ndërkombëtare të njihen nga ligji kombëtar.
31