Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
“Të zhvishesh nga qytetaria është si të zhvishesh nga përkatësia tek bota; është si të kthehesh në<br />
gjendje të egër si njeri i shpellave ose primitiv…Një njeri që nuk është asgjë përveçse një njeri që<br />
ka humbur cilësitë e vërteta që i mundësojnë njerëzit e tjerë ta trajtojnë atë si njeri… ata mund të<br />
lindin <strong>dhe</strong> vdesin pa lënë ndonjë gjurmë, pa kontribuar asgjë tek bota e përbashkët.”<br />
Hannah Arendt, Origjinat e Totalitarizmit (The Origins of Totalitarism)<br />
Ky libër synon t’u ofrojë parlamentarëve një përshkrim të gjerë të parimeve ndërkombëtare që<br />
rregullojnë shtetësinë <strong>dhe</strong> pashtetësinë. E drejta ndërkombëtare u jep shteteve kompetenca të<br />
gjera për të përkufizuar tërësinë e tyre fillestare të qytetarëve <strong>dhe</strong> kushtet për fitimin, humbjen<br />
<strong>dhe</strong> mbajtjen e shtetësisë. Megjithatë parimet e të drejtave të njeriut të zhvilluara gjatë shek. XX e<br />
kufizojnë këtë hapësirë, nëse ajo çon tek mungesa e shtetësisë <strong>dhe</strong>/ose nëse aplikohet në mënyrë<br />
diskriminuese.<br />
Ndërsa shtetet punojnë së bashku për të trajtuar problemet e lidhura me pashtetësinë, ka ende<br />
miliona individë rreth e rrotull botës, të cilët nuk kanë shtetësi efektive. Ky doracak diskuton të<br />
drejtat <strong>dhe</strong> detyrimet e personave pashetetësi siç mbrohen nga e drejta ndërkombëtare, sidomos<br />
nga Konventa e 1954 në lidhje me Statusin e Personave Pa Shtetësi. (Pavarësisht përpjekjeve<br />
promovuese të UNHCR-së, vetëm 57 shtete e kanë ratifikuar Konventën e 1954; për krahasim<br />
146 shtete që kanë ratifikuar Konventën e 1951 në lidhje me Statusin e Refugjatëve.) Ky doracak<br />
përshkruan çfarë bën UNHCR-ja për përmbushjen e këtij roli. Ai gjithashtu sugjeron masa<br />
praktike që parlamentarët mund të ndërmarrin për të zvogëluar shpeshtësinë e rasteve të<br />
pashtetësisë, që nga rishikimi <strong>dhe</strong> nëse është e nevojshme ndryshimi i ligjeve të shtetësisë së<br />
vendit të tyre, tek inkurajimi i qeverive të tyre për të aderuar tek traktatet ndërkombëtare mbi<br />
pashtetësinë, e deri tek rritja e ndërgjegjësimit të publikut për problemet që shoqërojnë<br />
pashtetësinë.<br />
Ky doracak gjithashtu ofron shembuj pozitivë sesi situata të zgjatura të mungesës së shtetësisë<br />
janë zgjidhur falë vullnetit politik të shteteve të përfshira, angazhimit të shoqërisë civile <strong>dhe</strong><br />
ndihmës së ofruar nga komuniteti ndërkombëtar. Këto “praktika të mira” ilustrojnë që kur<br />
qeveritë, shoqëria <strong>dhe</strong> komuniteti ndërkombëtar punojnë bashkë, individët pa shtetësi më në fund<br />
mund të gëzojnë “të drejtën për të pasur të drejta”.<br />
8