42 FIMMTUDAGUR 24. APRÍL 2008 24 stundir Íslenskir friðargæsluliðar í Afgan<strong>is</strong>tan heimsóttir Vopnuðum friðargæsluliðum fækkar Í Afgan<strong>is</strong>tan starfa nú þrettán íslenskir friðargæsluliðar. Þar á meðal eru þau Friðrik Már Jónsson eftirlitsmaður, Gerður Björk Kjærnested fjölmiðlafulltrúi og þróunarfulltrúinn Ragnheiður Kolsöe. Eftir Egil Bjarnason egillegill@hotmail.com Íslenskur friðargæsluliði er tekinn við nýju þróunarverkefni í borginni Maimana í Afgan<strong>is</strong>tan. Stefna utanrík<strong>is</strong>ráðherra er að leggja aukinn þunga á þróunarsamvinnu og borgaralegar stöður innan Nato í Afgan<strong>is</strong>tan, segir Anna Jóhannsdóttir, yfirmaður íslensku friðargæslunnar. Á móti verður liðsmönnum herafla Nato fækkað en sem stendur starfar meirihluti Íslendinga í herbúningi. Ragnheiður Kolsöe hóf störf í Maimana um miðjan apríl og á von á liðsauka í sumarbyrjun. „Mitt fyrsta verk verður að kortleggja þróunaraðstoð Norðmanna, Sameinuðu þjóðanna og frjálsra félagasamtaka. Að því búnu verður auðveldara að ákveða hvaða svið og svæði þarfnast aukinnar hjálpar,“ segir Ragnheiður. Fjölmiðlafulltrúinn Gerður Björk Kjærnested skipuleggur blaðamannafundi og skrifar fréttatilkynningar í höfuðstöðvum Nato í Kabúl. Skólastarf og stíflugerð Ragnheiður starfaði áður sem þróunarfulltrúi í Ghowr-héraði í Afgan<strong>is</strong>tan. Þar hafði hún meðal annars veg og vanda af stofnun barnaheimil<strong>is</strong>. „Verkefnið fólst í smíða ramma utan um starfsemina. Leggja til námsefni í samvinnu við forstöðumann heimil<strong>is</strong>ins og vestræna sérfræðinga. Sömuleið<strong>is</strong> á eftir að þjálfa starfsfólk sem hefur takmarkaða þekkingu á barnauppeldi,“ segir Ragnheiður en síðasti liður verkefn<strong>is</strong>ins verður að greina hagi og áhugasvið barnanna. Þó að einung<strong>is</strong> 12% af Afgan<strong>is</strong>tan séu ræktunarland lifir þorri þjóðarinnar á búskap við lítið mataröryggi. Ghowr-hérað er þar engin undantekning. Til þess að bæta FRIÐARGÆSLAN ➤ Íslendingar ➤ Í Helgið ykkur land! Til sölu mjög fallegar lóðir í Fjallalandi við Leirubakka. Kjarri- og mosavaxið hraun. Sögufrægt hérað, mikil fjallasýn, veðursæld og hlý sumur. Endalausir útiv<strong>is</strong>tarmöguleikar. Allt eignarlóðir. Lóðirnar seljast með vegi að lóðamörkum, kalt vatn og rafmagn komið í götur. Hitaveita verður í boði. Golfvöllur í undirbúningi. Kaup á landi er örugg fjárfesting. Aðeins 100 km frá Reykjavík. Fjölbreytileg þjónusta við lóðareigendur heima á Leirubakka: Verslun, bensínstöð, veitingahús, hótel, Heklusetur með Heklusýningu, hestaleiga, reiðskóli, skipulegar sögu- og menningargöngur og margt fleira. ➤ Kostnaðurinn hafa starfað í Afgan<strong>is</strong>tan frá árinu 2004 í samvinnu við Nato. landinu eru þrettán íslenskir friðargæsluliðar. Þar af átta innan herkerf<strong>is</strong>. Til stendur að bæta við tveimur þróunarfulltrúum í Maimana-borg og fækka tveimur stöðum í herstöð Nato á Kabúlflugvelli. nam um 308 milljónum króna árið 2007. lífskjör kotbændafjölskyldna kostaði friðargæslan 20 vatnsaflsvirkjanir í héraðinu. Byggðar af heimamönnum undir handleiðslu Allir Allir velkomnir að að koma koma og og skoða! skoða! Nánari upplýsingar í síma 893 5046 og á www.fjallaland.<strong>is</strong> og www.leirubakki.<strong>is</strong> afganskra sérfræðinga. „Stíflugerðin var alfarið háð vilja heimamanna. Efniviður í næsta áfanga fékkst ekki nema þeim fyrri væri lokið og svo framveg<strong>is</strong>,“ útskýrir Ragnheiður en hennar hlutverk var jafnframt að laða önnur hjálparsamtök að verkefnum sem þessum í Ghowr. Gegn dómsmorðum Réttarkerfið í Ghowr-héraði er fremur frumstætt. Dómarar hafa gloppótt lagasafn og sums staðar er dæmt eftir sharía múslímalögum. Menn eru ým<strong>is</strong>t fangelsaðir án dómsúrskurðar eða án þess að fá verjanda fyrir dómi. Ragnheiður segir ennfremur dæmi um að menn séu hnepptir í gæsluvarðhald, ásakaðir um glæpi, vegna slæms orðspors eða ættern<strong>is</strong>. Friðargæslan hefur lagt sitt af mörkum með því að styrkja afganskan lögfræðing og tvo aðstoðarmenn. Eftir að hann tók til starfa, hefur fækkað verulega í héraðsfangelsinu, segir Ragnheiður. „Lögfræðingurinn berst sérstaklega fyrir réttlæti ungmenna og kvenna. Konur afplána dóma fyrir að stunda framhjáhald, hlaupast á brott frá eiginmönnum sínum eða myrða þá. Margar eru undir lögaldri og sumum hefur meira að segja verið stungið inn á grundvelli kjaftasagna. Yfirleitt tekst að frelsa þær sem afplána framhjáhaldsdóm,“ segir Ragnheiður. Aðspurð segir hún Afgana ekki kippa sér upp við kvenstjórnanda. „Einstaka sinnum tekur tíma að brjóta ísinn, aðallega uppi í sveitum. Siðsamlegur klæðnaður hjálpar sérstaklega, það er að segja víð föt og blæja yfir hárinu,“ segir þróunarfulltrúinn. Erfitt, tímafrekt en árangursríkt Gerður Björk Kjærnested starfar á fjölmiðlaskrifstofu Nato í Kabúl. Hún segir ákveðin forréttindi að standa utan herskipulagsins á svæðinu. Með því geti hún haft samskipti við háttsetta hermenn jafnt sem óbreytta. Að mati Gerðar gengur uppbyggingarstarf í Afgan<strong>is</strong>tan vel, miðið við að verið sé að byggja upp landið frá grunni. „Þetta er rosalega erfitt verkefni og tímafrekt vegna þess að innviðirnir eru engir. Eitt af stærstu verkefnum Nato er til dæm<strong>is</strong> að byggja upp hringveginn. Án vegakerf<strong>is</strong> er ekki hægt byrja að efla efnahag í litlum þorpum fyrst framleiðsluvörurnar eru strand. Þar að auki er menntunarstigið mjög lágt enda hafa landsmenn upplifað stríð undanfarin þrjátíu ár,“ segir hún. Gerður bendir á að samkvæmt viðhorfskönnunum sé meirihluti íbúa í Kabúl ánægður með veru Nato í landinu. „Mér skilst reyndar að fólk sé hálfsvekkt. Afgönum voru gefin stór loforð í upphafi sem ganga hægt eftir,“ segir hún. „Líkurnar á að verða fyrir sprengjuárás hérna eru álíka miklar og að verða fyrir bíl á Íslandi,“ segir Gerður og telur að Íslendingar hafi brenglaða mynd af örygg<strong>is</strong>ástandinu. „Stríðsástandið ríkir aðeins á takmörkuðum svæðum. Um 90% árása verða á tíunda hluta landsins. Enginn af þeim stöðum er vinnusvæði Íslendinga.“ Örygg<strong>is</strong>kröfur Nato í Kabúl eru engu að síður strangar. „Við eigum helst ekki að fara út fyrir höfuð- Þróunarfulltrúinn Eftir að hafa komið að skólamálum, stíflugerð og lagaaðstoð í Afgan<strong>is</strong>tan tekst Ragnheiður Kolsöe á við ný þróunarverkefni. Eftirlitsmaðurinn Friðrik Már Jónsson andar ofan í hálsmálið á verktökum í herstöðinni við Kabúlflugvöll. <strong>24stundir</strong>/Egill stöðvarnar. Þetta eru bara reglur sem maður verður að beygja sig undir,“ segir fjölmiðlafulltrúinn en á herstöðinni búa yfir 1800 manns. Fannst heraginn asnalegur Siglfirðingurinn Friðrik Már Jónsson hefur starfað með hléum á flugvellinum í Kabúl frá árinu 2004. Friðrik starfar innan herkerf<strong>is</strong>, í felubúningi og með skammbyssu. „Fyrst fannst mér þessi heragi asnalegur. Sérstaklega að byrja morgnana í réttstöðu og heilsa herforingjunum með formlegum hætti. Sem betur fer er búið að slaka verulega á herkerfinu. Nú orðið eru allir þægilega líbó,“ segir Friðrik. Upphaflega sá Friðrik um viðhaldsframkvæmdir í herstöðinni á vellinum. Nú hefur hann eftirlit með einkaaðilum á framkvæmdasviðinu. „Það má segja að ég vinni við að anda ofan í hálsmálið á verktökum. Er eiginlega allt í senn tæknimaður og lögfræðingur,“ segir hann. Til að halda kostnaðinum í lágmarki flytja verktakarnir inn vinnuafl frá Filippseyjum, Nepal og Balkanskaganum. Friðrik seg<strong>is</strong>t pressa á verkstjórana að ráða Afgana. Friðrik segir lítið hættuástand á flugvellinum. „Einstaka sinnum eru sprengjur við inngönguhliðið og ónákvæmar eldflaugaárásir,“ segir hann og rifjar upp mikla svaðilför til borgarinnar Maimana árið 2006. „Daginn eftir að ég lenti byrjuðu mótmæli gegn dönsku skopmyndunum. Lætin enduðu með sex klukkutíma umsátursástandi.“ Hann seg<strong>is</strong>t hafa mikla trú á uppbyggingarstarfi í Afgan<strong>is</strong>tan. „Nato virð<strong>is</strong>t ráða vel við verkefni af þessari stærðargráðu. Það hefur sýnt sig að Sameinuðu þjóðirnar gera það ekki,“ segir Friðrik en starfssamningur hans rennur út í sumar. „Ég er orðinn vanur að taka vinnutúra í Afgan<strong>is</strong>tan, spreða laununum síðan á Íslandi og snúa aftur. Á nefnilega svo erfitt með að ná úr mér sjómannseðlinu,“ segir eftirlitsmaðurinn að lokum.
Gleðilegt sumar Gleðilegt sumar KÓPAVOGSBÆR Gleðilegt sumar Gleðilegt sumar Gleðilegt sumar Gleðilegt sumar Gleðilegt sumar Gleðilegt sumar Gleðilegt sumar
Change language