powiązania międzysektorowe w obszarze produkcji leśno-drzewnej

POWIĄZANIA MIĘDZYSEKTOROWE W OBSZARZE
PRODUKCJI LEŚNO-DRZEWNEJ
Dr inŜ. Stanisław Parzych – Wydział Leśny SGGW w Warszawie
Puszczykowo, 7–9 czerwca 2011 r.

GOSPODARKA NARODOWA
Całokształt działalności gospodarczej prowadzonej na terenie danego kraju
Sieć wzajemnych powiązań między sektorami
PKD
SEKCJA (21)
DZIAŁ (88)
(LEŚNICTWO)
GRUPA
KLASA
PODKLASA

Tab. 1. Powiązania sektora leśno-drzewnego z gospodarką narodową
– tablica przepływów międzysekcyjnych.
Stadia pośrednie
i
j
Sekcja A
Sekcja C
Sekcja
Dział 02 Pozostałe
B
16 17 31 Poz.
... Sekcja Q
Popyt
końcowy
Produkcja
globalna
Sekcja A
Dział 02 x 11 x 12 x 13 x 14 x 15 x 16 x 17 ... x 1,26 Y 1 X 1
Pozostałe x 21
Sekcja B x 31
Dział 16 x 41
Sekcja C
Dział 17 x 51
Dział 31 x 61
Pozostałe x 71
... …
Sekcja Q x 26,1
Wartość dodana D 1
Produkcja globalna X 1
Źródło: Opracowanie własne
Dział: 02 – Leśnictwo, 16 – przerób drewna, 17 – przemysł celulozowo-papierniczy, 31 - meblarstwo

Rys. 1. Powiązanie sektora leśno-drzewnego z gospodarką narodową w 2005 r. (w mln zł) .
Handel „G”
(3 426)
Pośrednictwo finansowe „J”
(455)
Przetwórstwo przemysłowe „D”
(28 982)
Wynajem i
informatyka „K”
(2 235)
Administracja
publiczna „L ”
(480)
Budownictwo „F”
(3 426)
Działalność
komunalna „O”
(1 483)
Transport „I”
(890)
Rolnictwo i
leśnictwo „A”
(1 795)
STRUMIEŃ ŚRODKÓW PIENIĘśNYCH WPŁYWAJĄCYCH
SEKTOR
LEŚNO-DRZEWNY
Popyt końcowy
(47 557)
Pozostałe
(1 181)
Rolnictwo i leśnictwo „A”(3 957)
Przetwórstwo przemysłowe „D” (30 070)
Energetyka „E” (1 531)
Handel „G” (6 456)
Transport „I” (4 054)
Wynajem i informatyka „K” (3 611)
STRUMIEŃ ŚRODKÓW
PIENIĘśNYCH
WYPŁYWAJĄCYCH
Budownictwo „F” (655)
Pośrednictwo finansowe „J” (443)
Pozostałe ( 770)
Wartość dodana (21 035)
w tym: Koszty pracy (10 335)
Zysk netto (6 914)

Tab. 2. Zapotrzebowanie gospodarki narodowej na produkty i usługi leśnictwa w Polsce (w %).
Kierunki wykorzystania 1995 2000 2005
1 2 3 4
78,3
72,3 (5,3)
6,7
24,5
4,9
24,3
70,1
44,4
43,4
30,4 (9,2)
12,2
9,4 (4,9)
2,8
2,5 (14,2)
1,5
3,4
21,7
27,7 (0,1)
17,1
19,6
0,3
1,8
4,3
6,3
ZuŜycie pośrednie:
Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo
w tym: leśnictwo
Przetwórstwo przemysłowe, w
tym:
produkcja wyrobów z drewna
produkcja celulozowopapiernicza
produkcja mebli
Pozostałe sekcje
Popyt końcowy
SpoŜycie
Akumulacja
Eksport
68,9 (10,4)
24,4
24,4
39,3
24,2 (18,2)
9,9 (16,4)
2,7 (19,5)
5,2
31,1 (3,6)
15,6
10,6
4,9
Suma 100,0 100,0 100,0
Wartość (zł) 3 233 264 5 268 338 (3,8) 6 246 223 (8,3)
Źródło: Opracowane na podstawie danych GUS
() – udział % wyrobów i usług pochodzących z importu

Tab. 3. Zapotrzebowanie gospodarki narodowej na produkty i usługi drzewnictwa
w Polsce (w %).
Kierunki wykorzystania 1995 2000 2005
ZuŜycie pośrednie:
Przetwórstwo przemysłowe, w tym:
produkcja wyrobów z drewna
produkcja mebli
Budownictwo
Pozostałe sekcje
Popyt końcowy
SpoŜycie
Akumulacja
Eksport
Źródło: Opracowane na podstawie danych GUS
1 2 3 4
64,3
60,9 (14,8)
39,8
37,3
19,5
16,4 (29,9)
14,8
16,1 (15,8)
12,3
16,6 (4,0)
12,2
7,0
35,7
39,1 (7,0)
6,5
6,8
2,5
1,4
26,7
30,9
() – udział % wyrobów i usług pochodzących z importu
56,2 (18,4)
36,4
16,8 (31,3)
15,0 (21,1)
12,9 (7,3)
6,9
43,8 (6,1)
5,4
1,3
37,1
Suma 100,0 100,0 100,0
Wartość (zł) 8 834 776 18 165 630 (11,7) 23 590 872 (22,6)

Tab. 4. Zapotrzebowanie gospodarki narodowej na produkty i usługi przemysłu
celulozowo-papierniczego w Polsce (w %).
Kierunki wykorzystania 1995 2000 2005
1 2 3 4
83,6
75,7 (49,5)
67,8
58,6
9,2
7,8 (26,8)
36,2
22,0 (61,3)
9,5
15,8 (78,6)
15,8
17,1
16,4
24,3 (9,2)
5,3
4,5
0,3
0,4
10,8
19,4
ZuŜycie pośrednie:
Przetwórstwo przemysłowe, w
tym:
produkty spoŜywcze
produkcja celulozowopapiernicza
poligrafia
Pozostałe sekcje
Popyt końcowy
SpoŜycie
Akumulacja
Eksport
71,4 (45,6)
53,3
8,7 (32,5)
20,9 (62,7)
9,6 (90,1)
18,1
28,6 (6,4)
3,8
0,6
24,2
Suma 100,0 100,0 100,0
Wartość (zł) 11 520 954 19 147 920 (39,7) 26 571 080 (34,4)
Źródło: Opracowane na podstawie danych GUS
() – udział % wyrobów i usług pochodzących z importu

Tab. 5. Zapotrzebowanie gospodarki narodowej na produkty i usługi przemysłu
meblarskiego w Polsce (w %).
Kierunki wykorzystania 1995 2000 2005
ZuŜycie pośrednie:
Przetwórstwo przemysłowe, w tym:
Meblarstwo
Handel
Kultura i rekreacja
Pozostałe sekcje
Popyt końcowy
SpoŜycie
Akumulacja
Eksport
Źródło: Opracowane na podstawie danych GUS
() – udział % wyrobów i usług pochodzących z importu
1 2 3 4
29,4
24,7 (12,6)
9,0
8,6
3,6
4,3 (17,9)
7,0
1,7 (6,0)
0,2
8,2 (4,9)
13,2
6,2
70,6
75,3 (22,6)
26,4
16,8
20,1
17,4
24,1
41,1
21,0 (24,2)
10,8
6,7 (49,7)
1,8 (4,9)
2,8 (7,2)
5,6
79,0 (14,6)
20,4
9,3
49,3
Suma 100,0 100,0 100,0
Wartość (zł) 11 469 291 22 766 268 (20,2) 35 007 415 (16,6)

Tab. 6. MarŜa handlowa i transportowa oraz podatki odprowadzane z sektora
leśno-drzewnego (w mln zł).
Wyszczególnienie
MarŜa handlowa
i transportowa
Podatki od produktów
2000 2005 2000 2005
Leśnictwo
1 129,0
1 399,4
81,9
195,1
Sektor przerobu drewna
3 032,2
4 771,8
363,3
410,1
Sektor celulozowo-papierniczy
3 691,8
4 605,4
400,9
601,6
Meblarstwo
8 951,8
10 964,7
2 100,6
2 817,9
Łącznie 16 804,8 21 741,3 2 946,7 4 021,7
Źródło: Opracowane na podstawie danych GUS

Rys. 3. Wpływ leśnictwa na głównych odbiorców dóbr i usług w 2005 r. (w mln zł).
Leśnictwo
PG (6 246)
1 944
Popyt końcowy
Włókiennictwo
167
1 510
616
Wyroby chemiczne
1 435
Handel
Transport
931
1 779
1 506
2 942
1 075
Przemysł
Produkcja
drzewny
mebli
3 535 PG (23 591) 74
PG (35 007)
10 334
27 670 7 608
Przemysł celulozowopapierniczy
PG (26 571)
Popyt końcowy
kierunek przepływu dóbr i usług

Tab. 7. Udział sektora leśno-drzewnego w DNB (%).
Wyszczególnienie
Lata
1995 2000 2005
Leśnictwo
0,6
0,4
0,3
Sektor przerobu drewna
0,8
0,7
0,7
Sektor celulozowo-papierniczy
0,5
0,4
0,5
Meblarstwo
1,1
0,9
0,9
Suma 3,0 2,4 2,4

Rys. 2. Udział wartości dodanej sektora leśno-drzewnego w wybranych krajach
europejskich w 2000 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: State of Europe’s Forests. The MCPFE Report on Sustainable Forest Management in Europe, s. 57.

Rys. 3. Zmiana zatrudnienia w sektorze leśno-drzewnym w wybranych krajach europejskich.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: State of Europe’s Forests. The MCPFE Report on Sustainable Forest Management in Europe, s. 110.

Rys. 4. Kształtowanie się cen drewna w stosunku do kosztów 1 godziny pracy w
leśnictwie polskim.
30
cena 1m 3 drewna/koszt 1 godz. pracy
25
20
15
10
5
0
90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09
lata

Rys. 5. Rozwój zawodów w latach 1800–2000 w krajach wysokorozwiniętych.
80
70
Wiek rolnictwa Wiek przemysłu Wiek informacji
60
50
%
40
30
20
10
0
1800 1850 1900 1950 2000
Lata
Rolnictwo Produkcja przemysłowa Usługi Informatyzacja
Źródło: Warkotsch W., 1997: The future of forest work in Central Europe, s. 157.

Podsumowanie
1. Surowiec drzewny pozyskiwany w leśnictwie stanowi początkowe ogniwo
w łańcuchu produktów leśno-drzewnych. W cyklu technologicznym
związanym z przerobem drewna mamy do czynienia z wielokrotnym
wzrostem wartości pomiędzy drewnem pozyskanym przez nadleśnictwa, a
produktami róŜnych gałęzi przemysłu drzewnego:
a) wartość zakupionych produktów drzewnych przez przemysł meblarski,
przekracza 21-krotnie wartość bezpośrednio zakupionego surowca w
Nadleśnictwie Krynki;
b) wartość sprzedawanego produktu końcowego w sektorze przerobu
drewna jest ponad 5-krotnie większa niŜ popytu końcowego w
leśnictwie, a w przypadku produkcji globalnej prawie 4-krotnie większa.

Podsumowanie
2. MarŜa handlowa i transportowa w sektorze leśno-drzewnym stanowi 24%
zuŜycia pośredniego.
3. Na kaŜdym odcinku linii technologicznej przerobu surowca drzewnego i
jego zbytu, społeczeństwo partycypuje w korzyściach w formie
pobieranych przez instytucje państwowe lub samorządy lokalne róŜnego
rodzaju opłat i podatków. Z przeprowadzonych badań wynika, Ŝe w
gminach typowo rolniczych sama działalność leśna stanowi nawet 18%
dochodów własnych lokalnych budŜetów.

Dziękuję za uwagę