Instrukcja ochrony przeciwpożarowej lasu z 2011 r. - Instytut ...

Instrukcja Ochrony Przeciwpożarowej Lasu
dr hab. Ryszard Szczygieł
30 października 2012 r., Sękocin Stary

Zasadnicze kierunki zmian

Instrukcja ochrony przeciwpożarowej obszarów leśnych z 1996 r.
• zatwierdzona przez podsekretarza stanu w MŚZNiL
• obowiązywała w jednostkach organizacyjnych PGL LP i PN
Instrukcja ochrony przeciwpożarowej lasu z 2011 r.
• zatwierdzona przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych
(zarządzenie nr 54 z dnia 21 listopada 2011 r.)
• obowiązywać będzie wyłącznie w jednostkach organizacyjnych
PGL LP
3

Układ redakcyjny Instrukcji ochrony przeciwpożarowej lasu
Zachowany został podział na 3 części:
• I - Przeciwpożarowe zabezpieczenie obszarów leśnych
• II - Rodzaje pożarów lasu. Ogólne zasady ich gaszenia oraz
postępowanie po pożarze
• III - Załączniki – 16 sztuk (schematy, wykazy zadań, szczegółowe
instrukcje tematyczne, druki i wzory)
4

O nowelizacji Instrukcji ochrony przeciwpożarowej lasu
zadecydowały:
• zmiany przepisów w wielu aktach prawnych dotyczących ochrony
przeciwpożarowej
• obecny system zarządzania i zadań z zakresu ochrony
przeciwpożarowej lasu w PGL LP
• postęp naukowy oraz techniczny i technologiczny, jaki się dokonał
w czasie ostatnich lat
5

1. Zmiana zasad klasyfikacji obszarów leśnych pod względem
zagrożenia pożarowego
Nowe zasady klasyfikacji zostały opracowane na podstawie
kilkuletnich badań wykonanych przez Instytut Badawczy
Leśnictwa.
Wprowadzone zostały rozporządzeniem Ministra Środowiska
z dnia 9 lipca 2010 roku w sprawie szczegółowych zasad
zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów.
Są możliwe do zastosowania dla obszarów leśnych na
różnych poziomach podziału administracyjnego kraju (gmina,
powiat, województwo, podregion, region) i Lasów Państwowych
(RDLP, nadleśnictwo).
Uwzględniają one wymogi klasyfikacji unijnej.
6

2. Określenie warunków meteorologicznych (tzw. pogody
pożarowej) szczególnego zagrożenia możliwością powstania
pożaru
Wprowadzono nowe pojęcie tzw. pogody pożarowej, podczas
której powstaje ponad 60% pożarów.
Określono parametry warunków meteorologicznych
(temperatury powietrza, wilgotności względnej powietrza, opadu
atmosferycznego, zachmurzenia), przy których możliwe jest
powstanie pożaru w środowisku leśnym.
7

3. Zmiana zasięgu stref prognozowania zagrożenia pożarowego i
organizacji systemu monitoringu pożarowego
W oparciu o przeprowadzone przez IBL ekspertyzy i badania
dokonano zmian stref prognozowania poprzez dostosowanie ich
do zasięgu administracyjnego jednostek PGL LP (wcześniej było
ich 34 obecnie 42).
Zasadniczy wpływ na tę zmianę miało zautomatyzowanie
przesyłu danych meteorologicznych oraz sieci punktów
prognostycznych i pomiarowych utworzonych w ostatnich latach na
terenach jednostek organizacyjnych LP na potrzeby ochrony
przeciwpożarowej lasu.
Celem tych zmian jest poprawa trafności prognozowania
zagrożenia pożarowego lasu.
8

4. Wprowadzenie w system organizacyjny ochrony przeciwpożarowej
w Lasach Państwowych nowej funkcji „Pełnomocnika
nadleśniczego”
W myśl nowych zapisów „Instrukcji” organizację akcji
ratowniczo-gaśniczych nadleśniczy powierza pełnomocnikowi
nadleśniczego, którego powołuje spośród pracowników
nadleśnictwa na czas trwania akcji bezpośredniej tj. od 1 marca do
31 października.
Jego zadania i odpowiedzialność szczegółowo określa
Instrukcja.
To nowe rozwiązanie ma poprawić koordynowanie działań w
czasie akcji, a tym samym funkcjonowanie systemu ochrony
przeciwpożarowej w Lasach Państwowych.
9

5. Określenie standardu wyposażenia Punktów Alarmowo-
Dyspozycyjnych i zasad ich pracy, z uwzględnieniem możliwości
wykorzystania SILP i geomatyki
Dokładnie sprecyzowano, kto powinien być dyspozytorem
Punktu Alarmowo-Dyspozycyjnego.
Szczegółowo określono zadania i wyposażenie PAD
nadleśnictw i RDLP, które dostosowano do aktualnego postępu w
zakresie sprzętu technicznego i informatycznego.
Wprowadzono narzędzia wspomagające funkcjonowanie
systemu ochrony przeciwpożarowej typu:
- internetowa mapa pożarowa
- program umożliwiający prognozowanie rozprzestrzeniania
się pożaru lasu.
10

6. Wprowadzenie nowych zapisów dotyczących podstawowych
zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w trakcie działań
gaśniczych
W dotychczasowej Instrukcji brak było zapisów w tym
zakresie, a istniejące ogólne przepisy nie uwzględniały specyfiki
ochrony przeciwpożarowej lasu.
Określone zostały zasady bezpieczeństwa uczestników akcji
gaśniczych oraz obowiązki nadleśnictwa w zakresie BHP.
Wprowadzone zapisy mają na celu poprawę bezpieczeństwa
osób biorących udział w zwalczaniu pożarów lasu.
11

7. Dostosowanie do obowiązujących przepisów prawnych
zapisów dotyczących tworzenia i funkcjonowania infrastruktury
pożarowej
Zmiany te dotyczą m.in. punktów obserwacyjnych, dojazdów
pożarowych, wyposażenia baz sprzętu przeciwpożarowego,
punktów czerpania wody, leśnych baz lotniczych.
12

Podstawowy zakres zadań
- - Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych
- - Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych
- - Nadleśnictwa
wynikających z zapisów
Instrukcji Ochrony Przeciwpożarowej Lasu (załącznik 2)

Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych
1. Ogólna polityka i dysponowanie centralnymi funduszami.
2. Inicjowanie postępu technicznego i organizacyjnego.
3. Zlecanie badań naukowych.
4. Kategoryzacja obszarów leśnych.
5. Współpraca ze środkami masowego przekazu (centralna
działalność informacyjno-edukacyjna).
6. Współpraca z KG PSP, ZG OSP, MON i innymi
instytucjami w zakresie ochrony przeciwpożarowej lasu.
7. Nadzór i kontrola funkcjonowania ochrony
przeciwpożarowej w RDLP.
14

Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych (cd.)
8. Ustalenie zakresu i koordynacja działań lotniczych w
LP.
9. Koordynacja działań regionalnych sieci łączności
radiotelefonicznej.
10. Ustalenie zakresu i koordynacja działania sieci
monitorowania zagrożenia pożarowego w LP.
11. Analiza zagrożenia pożarowego obszarów leśnych.
12. Prowadzenie centralnej bazy danych dotyczących
ochrony przeciwpożarowej w LP.
13. Opracowywanie analiz stanu ochrony
przeciwpożarowej w LP.
15

8. Ustalenie zakresu i koordynacja działań lotniczych w Lasach
Państwowych
• Dyrektor Generalny Lasów Państwowych w porozumieniu z
dyrektorami regionalnych dyrekcji LP podejmuje decyzje odnośnie
do wynajmu rodzajów i liczby statków powietrznych do gaszenia
pożarów lasu (pkt 4.7.11),
• Leśne Bazy Lotnicze są organizowane przez RDLP na podstawie
decyzji Dyrektora Generalnego LP (pkt 4.9.2.).
16

9. Koordynacja działań regionalnych sieci łączności
radiotelefonicznej
• Zarządzającym siecią łączności radiokomunikacji ruchomej
lądowej oraz określającym zasady jej funkcjonowania jest Dyrektor
Generalny LP, który wnioskuje do Urzędu Komunikacji
Elektronicznej (UKE) w sprawach wymagających decyzji tego
Urzędu (pkt 4.5.1.).
17

10. Ustalenie zakresu i koordynacja działania sieci monitorowania
zagrożenia pożarowego w LP (we współpracy z IBL)
• Podział obszarów leśnych na strefy prognostyczne
dokonywany jest przez Instytut Badawczy Leśnictwa i
zatwierdzany przez Dyrektora Generalnego LP (pkt.1.3.9.)
• DGLP we współpracy z IBL:
koordynuje i nadzoruje funkcjonowanie MPP oraz
przekazywanie danych pomiarowych poprzez system
informatyczny do zbierania, weryfikowania, prezentowania i
archiwizowania danych pomiarowych.
opracowuje codzienne mapy zagrożenia pożarowego lasu w
Polsce i odpowiednie komunikaty
(pkt 1.3.10., 1.3.12., 1.3.13).
18

11. Analiza zagrożenia pożarowego obszarów leśnych.
• DGLP we współpracy z IBL opracowuje w sezonach
palności analizy zagrożenia pożarowego obszarów leśnych
dla poszczególnych miesięcy oraz dla całego okresu.
19

12. Prowadzenie centralnej bazy danych dotyczących ochrony
przeciwpożarowej w LP
• W określonych terminach Dyrekcja Generalna LP obowiązana jest
zatwierdzić miesięczne i roczne sprawozdania o pożarach lasu
(pkt 9.8.1.).
20

13. Opracowywanie analiz stanu ochrony przeciwpożarowej w LP
• Do końca lutego każdego roku Dyrekcja Generalna LP sporządza
za ubiegły rok roczną analizę stanu ochrony przeciwpożarowej dla
LP (pkt 9.8.2.).
21

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych
1. Zorganizowanie i obsługa regionalnego Punktu Alarmowo-
Dyspozycyjnego (PAD).
2. Koordynacja:
a) pracy sieci łączności radiowej,
b) pracy systemu obserwacyjno-alarmowego,
c) pracy Leśnych Baz Lotniczych,
d) akcji gaśniczych,
e) prognozowania zagrożenia pożarowego obszarów leśnych,
f) planów działania podległych jednostek organizacyjnych
3. Opracowywanie analiz stanu ochrony przeciwpożarowej w RDLP.
4. Weryfikacja danych nadleśnictw z zakresu ochrony
przeciwpożarowej w SILP.
5. Szkolenia.
22

1. Zorganizowanie i obsługa regionalnego PAD.
• RDLP tworzy w odrębnym pomieszczeniu i utrzymuje
PAD:
- regionalny – dla regionalnej dyrekcji LP
- rejonowy – dla grupy nadleśnictw (organizuje się w
miarę potrzeby, na podstawie decyzji dyrektora RDLP)
(pkt 4.4.1.)
• RDLP winna zapewnić obsługę PAD-u przez osobę o
odpowiednim przeszkoleniu i predyspozycjach
gwarantujących prawidłową realizację zadań
przypisanych do tego stanowiska (pkt 4.4.2.).
23

2a. Koordynacja pracy sieci łączności radiowej
• RDLP tworzy i utrzymuje na swoim terenie sieć
radiokomunikacji ruchomej lądowej, jako element systemu
obserwacyjno-alarmowego (pkt 4.5.1.).
• Dyrektor RDLP administruje siecią na terenie RDLP w
ramach warunków ustalonych przez UKE w pozwoleniu
radiowym (pkt 4.5.1.).
• Organizację sieci radiowej na terenie RDLP i zasady jej
pracy określa regulamin sieci radiowej ustalany przez
dyrektora RDLP (pkt 4.5.3.).
• Użytkowanie radiotelefonów i układów retransmisji w
paśmie Państwowej Straży Pożarnej wymaga każdorazowo
uzgodnienia z właściwą komendą PSP.
24

2b. Koordynacja pracy systemu obserwacyjno-alarmowego
• RDLP prowadzi nadzór nad funkcjonowaniem systemu
obserwacyjno-alarmowego na terenie RDLP i kieruje
jego pracą (pkt 4.4.3.1.a).
• Sieć obserwacyjną projektuje się dla terenu regionalnej
dyrekcji LP, uwzględniając granice kompleksów
leśnych, a nie granice administracyjne nadleśnictw.
Lokalizację punktów obserwacyjnych w pobliżu granic
rdLP należy konsultować z sąsiednimi rdLP. (pkt 4.2.3.)
25

2c. Koordynacja pracy Leśnych Baz Lotniczych
• RDLP organizuje LBL na podstawie decyzji Dyrektora
Generalnego LP (pkt 4.9.2.).
• RDLP winna zapewnić w zasięgu operacyjnym LBL
odpowiednią liczbę lotnisk, lądowisk oraz innych miejsc
startów i lądowań, aby umożliwić prawidłowe
prowadzenie akcji gaśniczych (pkt 4.9.4., 4.9.5.)
• RDLP (PAD) jest dysponentem statków powietrznych
LBL zlokalizowanych na jej terenie oraz ewidencjonuje
czas ich pracy (pkt 4.4.3.1., 4.9.7.).
26

2d Koordynacja akcji gaśniczych
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych:
• koordynuje akcje gaszenia pożarów lasu o charakterze
regionalnym,
• współpracuje z wojewódzkimi stanowiskami koordynacji
ratownictwa Państwowej Straży Pożarnej,
• informuje niezwłocznie DGLP o zaistnieniu pożaru lasu
powyżej 10 ha i innych zdarzeniach nadzwyczajnych
(pkt 4.4.3.1).
27

2e Koordynacja prognozowania zagrożenia pożarowego obszarów
leśnych
• RDLP we współpracy z DGLP i IBL ustala lokalizację
na swoim terenie punktów prognostycznych i
pomocniczych wykorzystywanych do ustalania stopnia
zagrożenia pożarowego lasu (pkt 1.3.11.)
28

2f Koordynacja planów działania podległych jednostek organizacyjnych
• Dyrektor RDLP uzgadniania projekt planu urządzenia lasu w
części dotyczącej ochrony przeciwpożarowej z właściwym
miejscowo komendantem wojewódzkim Państwowej Straży
Pożarnej, dla nadleśnictw I i II kategorii zagrożenia pożarowego
lasu (pkt 3.1.6).
• Dyrektor RDLP, w zależności od KZPL RDLP oraz innych
czynników mających wpływ na zagrożenie pożarowe dużych
kompleksów leśnych, w tym na potrzeby organizacji regionalnych
akcji gaśniczych, ustala:
• zwiększenie wyposażenia baz sprzętu nadleśnictw w inny
niezbędny sprzęt i urządzenia,
• wyposażenie nadzorowanych zakładów w sprzęt przydatny do
gaszenia i dogaszania pożarów lasu.
29

3. Opracowywanie analiz stanu ochrony przeciwpożarowej w RDLP
• Do 30 stycznia każdego roku RDLP obowiązana jest przesłać do
DGLP roczną analizę stanu ochrony przeciwpożarowej za ubiegły
rok (pkt 9.8.2.).
Podstawą opracowania analizy powinny być wyniki kontroli stanu
bezpieczeństwa pożarowego obszarów leśnych i obiektów,
ewidencja pożarów i wybranych elementów infrastruktury ochrony
przeciwpożarowej oraz inne materiały będące w posiadaniu (np.
raporty generowane na podstawie danych zawartych w bazach
SILP).
30

4. Weryfikacja danych nadleśnictw z zakresu ochrony przeciwpożarowej
w SILP.
• RDLP prowadzi rejestr wstępnych meldunków pożarowych (pkt
9.7.1.).
• Rejestr prowadzony przez RDLP powinien obejmować wszystkie
zaistniałe na jej terenie pożary. Zawarte w nim informacje (np. data
i godzina powstania pożaru, jego lokalizacja do poziomu
wydzielenia, wielkość powierzchni objętej pożarem, wstępne straty
spowodowane przez pożar) powinny umożliwić weryfikację danych
dotyczących pożaru lasu wprowadzonych przez nadleśnictwo do
SILP (pkt 9.7.3.).
• W określonych terminach RDLP obowiązana jest zatwierdzać
miesięczne i roczne sprawozdania o pożarach lasu. (pkt 9.8.1.).
31

5. Szkolenia
• Osoby, które wykonują czynności z zakresu ochrony
przeciwpożarowej, powinny przejść szkolenie
zawodowe i uzyskać kwalifikacje zgodnie z odrębnymi
przepisami określonymi przez Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji. (pkt 2.6.6.)
• RDLP winna koordynować organizację ww. szkoleń dla
pracowników RDLP i nadleśnictw.
32

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych
6. Planowanie i prowadzenie wspólnych przedsięwzięć z
zakresu ochrony przeciwpożarowej nadzorowanych
jednostek organizacyjnych.
7. Współpraca z jednostkami ochrony przeciwpożarowej.
8. Kategoryzacja obszarów leśnych nadleśnictw.
9. Organizacja, koordynacja i prowadzenie działalności
informacyjno-edukacyjnej.
10. Nadzór i kontrola funkcjonowania ochrony
przeciwpożarowej w nadleśnictwach.
33

10. Nadzór i kontrola funkcjonowania ochrony przeciwpożarowej w
nadleśnictwach.
W wypadku pożarów o powierzchni leśnej powyżej 10 ha
dyrektor RDLP powołuje komisję, która sporządza
analizę okoliczności, przyczyn powstania pożaru i jego
rozprzestrzenienia się oraz przebiegu akcji ratowniczej
(pkt 9.1.2).
34

Nadleśnictwo
1. Zorganizowanie i obsługa PAD-u nadleśnictwa.
2. Organizacja baz sprzętu gaśniczego i utrzymanie sił ratowniczych
nadleśnictwa.
3. Obserwacja terenów leśnych.
4. Prognozowanie zagrożenia pożarowego obszarów leśnych.
5. Akcje gaśnicze i zabezpieczenie pożarzysk.
6. Prognozowanie rozprzestrzeniania się pożarów.
7. Planowanie zabiegów hodowlanych - uodpornienie drzewostanów.
8. Zakładanie nowych i utrzymanie istniejących pasów
przeciwpożarowych.
9. Budowa, remont oraz konserwacja dojazdów pożarowych.
35

Nadleśnictwo
10. Budowa nowych i utrzymanie istniejących punktów czerpania
wody.
11. Budowa, przeglądy i konserwacja dostrzegalni.
12. Ustalenie sposobów postępowania na wypadek powstania pożaru
lasu.
13. Wprowadzanie okresowego zakazu wstępu do lasu.
14. Techniczne zapewnienie łączności radiowej i telefonicznej.
15. Współdziałanie z jednostkami ochrony przeciwpożarowej.
16. Szkolenie i prowadzenie działalności informacyjno-edukacyjnej.
17. Konserwacja i aktualizacja tablic informacyjnych.
18. Prowadzenie ewidencji danych z zakresu ochrony
przeciwpożarowej w SILP.
36

1. Zorganizowanie i obsługa PAD-u nadleśnictwa.
• Nadleśnictwo tworzy i utrzymuje podstawowy PAD (pkt
4.4.1.).
• Nadleśnictwo organizuje PAD w biurze nadleśnictwa (I i
II kategorii zagrożenia pożarowego). W nadleśnictwie
III kategorii zagrożenia pożarowego PAD organizuje
się, jeśli zachodzi taka potrzeba (pkt 4.4.5.).
• Nadleśnictwo winno zapewnić obsługę PAD-u przez
osobę o odpowiednim przeszkoleniu i predyspozycjach
gwarantujących prawidłową realizację zadań
przypisanych do tego stanowiska (pkt 4.4.2.).
37

2. Organizacja baz sprzętu gaśniczego i utrzymanie sił ratowniczych
nadleśnictwa.
• Nadleśnictwo jest obowiązane posiadać i utrzymywać
bazę sprzętu (pkt 4.7.6.).
• Rozmieszczenie sprzętu nadleśniczy uzgodnienia z
komendantem powiatowym (miejskim) PSP, w
pierwszej kolejności z właściwym terenowo według
siedziby biura nadleśnictwa (pkt 4.7.7.).
• Wyposażenie baz w sprzęt i urządzenia do gaszenia
pożarów i dogaszania pożarzysk w nadleśnictwie
uzależnione jest od KZPL (pkt 4.7.9. i 4.7.10.).
• Nadleśnictwo winno zabezpieczyć sprzęt, urządzenia i
budowle na okres zimowy (załącznik 4).
38

2. Organizacja baz sprzętu gaśniczego i utrzymanie sił ratowniczych
nadleśnictwa cd.
• Nadleśnictwo zobowiązane jest do zapewnienia
pracownikom skierowanym do gaszenia pożarów
odzieży roboczej, ochronnej i środków ochrony
osobistej. (pkt 8.4.3.).
• Nadleśniczy na czas trwania akcji bezpośredniej
powołuje pełnomocnika (dwóch do czterech) i ustala
system gotowości do podejmowania działań i
zabezpieczenie techniczne. Zadaniem pełnomocnika
jest organizacja akcji ratowniczo-gaśniczych na
gruntach i w obiektach będących w zarządzie
nadleśnictwa (pkt 4.10.).
39

3. Obserwacja terenów leśnych
• Obserwację lasów z punktów obserwacyjnych organizuje
nadleśnictwo. (pkt 4.2.5.).
• Nadleśnictwo, którego punkty mają w zasięgu obserwacji lasy
innych jednostek organizacyjnych LP, jest zobowiązane do ścisłej
współpracy z tymi jednostkami (pkt 4.2.4.).
• Nadleśnictwo zapewnia obsadę punktów obserwacyjnych i
właściwe ich wyposażenie (pkt 4.2.6., 4.2.7., 4.2.8.).
• Nadleśnictwo organizuje patrole przeciwpożarowe naziemne w
celu wykrywania pożarów i gaszenia ich w zarodku oraz nadzoru
nad bezpiecznym zachowaniem osób przebywających w lesie (pkt
4.3.1.1.).
40

4. Prognozowanie zagrożenia pożarowego obszarów leśnych
• Określanie stopnia zagrożenia pożarowego lasu
wykonywane jest przez jednostki organizacyjne Lasów
Państwowych w strefach prognostycznych z
wykorzystaniem własnej zautomatyzowanej sieci
meteorologicznych punktów pomiarowych (MPP). (pkt
1.3.10.).
• Nadleśnictwo na terenie którego zlokalizowany jest
punkt prognostyczny lub pomocniczy dokonuje
codziennie o godzinie 9 00 i 13 00 pomiaru parametrów
niezbędnych do określenia stopnia zagrożenia
pożarowego lasu w okresie od 1 marca do 30 września
(pkt 1.3.3., 1.3.4., 1.3.5.).
41

5. Akcje gaśnicze i zabezpieczenie pożarzysk
• Pracownicy LP zobowiązani są podjąć dostępnymi
metodami i środkami działania zmierzające do
ograniczenia rozprzestrzeniania się pożaru (pkt 8.1.1.).
• Podstawowym zadaniem nadleśnictwa związanym z
prowadzoną akcją ratowniczo-gaśniczą na terenach LP
jest uruchomienie własnych sił i środków, a następnie
pełnienie roli gospodarza na miejscu akcji. (pkt 8.2.1.).
42

5. Akcje gaśnicze i zabezpieczenie pożarzysk cd.
Do szczegółowych zadań i obowiązków nadleśnictwa należy m.in.:
• wyznaczenie miejsca kierowania siłami i środkami LP,
• dysponowanie do akcji sił i środków nadleśnictwa i innych
jednostek LP oraz monitorowanie ich dojazdu,
• monitorowanie zagrożenia pożarowego lasu i prognozowanie
możliwości rozprzestrzeniania się pożaru,
• zapewnianie materiałów kartograficznych,
• wyznaczenie pomocnika dla każdego dowódcy odcinka bojowego,
• ustalenie z KDR dróg dojazdowych oraz ich oznakowanie,
• zorganizowanie łączności kierowania siłami LP oraz
współdziałania z pozostałymi uczestnikami akcji,
• ustalenie koordynatora sił lotniczych odpowiedzialnego za
bezpieczną realizację wszystkich działań napowietrznych,
• zaplanowanie z KDR terminu przejęcia pożarzyska oraz ustalenie
sposobów jego dogaszania i dozorowania. (pkt 8.2.2.).
43

5. Akcje gaśnicze i zabezpieczenie pożarzysk cd.
• Po ugaszeniu pożaru pełnomocnik nadleśniczego lub wyznaczona
przez niego osoba przejmuje protokólarnie pożarzysko od KDR.
• Po przejęciu powierzchnia pożarzyska powinna być
zabezpieczona ze względu na możliwość powstania pożarów
wtórnych oraz do celów dochodzeń popożarowych.
• Sposób zabezpieczenia pożarzyska ustala KDR wspólnie z
pełnomocnikiem nadleśniczego lub wyznaczoną przez niego
osobą.
• W przypadku, gdy jednostki straży pożarnej nie brały udziału w
działaniach ratowniczych, sposób zabezpieczenia pożarzyska
ustala pracownik LP znajdujący się na miejscu pożaru.
• Decyzję o zakończeniu dogaszania i dozorowania pożaru
podejmuje nadleśniczy lub osoba przez niego upoważniona.
(pkt 9.2.1.9.2.2. 9.2.3. 9.2.5.).
44

5. Akcje gaśnicze i zabezpieczenie pożarzysk cd.
Do obowiązków nadleśnictwa po ugaszeniu pożaru
należy:
• ustalenie przypuszczalnej przyczyny powstania pożaru
przy współudziale policji i straży pożarnej,
• oszacowanie strat popożarowych,
• przekazanie meldunku o pożarze do PAD rdLP i PSP,
• podjęcie niezbędnych działań w celu uzyskania
odszkodowania za poniesione straty.
Nadleśnictwo w wypadku powstania pożaru lasu ma
prawny obowiązek powiadomienia o tym zdarzeniu
organy ścigania oraz podjąć określone działania
zabezpieczające dowody przestępstwa.
45

6. Prognozowanie rozprzestrzeniania się pożarów.
• w okresach panowania tzw. pogody pożarowej PAD
nadleśnictwa sporządza prognozę rozprzestrzeniania
się pożaru, bazując na danych meteorologicznych, z
wykorzystaniem „modelu pożaru lasu”, zgodnie z
załącznikiem 13. (pkt 4.4.5.1.h).
46

7. Planowanie zabiegów hodowlanych - uodpornienie drzewostanów.
• Przy zakładaniu upraw wzdłuż dróg i linii podziału
powierzchniowego należy dążyć do wprowadzenia możliwie
największej liczby gatunków domieszkowych i pomocniczych w
wielorzędowej formie zmieszania (pkt 2.5.1.).
• Dla powierzchni powyżej 6 ha powstałych w wyniku odnowień
poklęskowych zaleca się stosowanie podziału powierzchni na
mniejsze części wielorzędowymi pasami gatunków
domieszkowych i pomocniczych (pkt 2.5.2.).
• Przy zakładaniu upraw w bezpośrednim sąsiedztwie linii
kolejowych, dróg publicznych itp. mechaniczne przygotowanie
gleby należy wykonać równolegle do źródeł zagrożenia, na
szerokość nie mniejszą niż 30 m, tam gdzie jest to możliwe (pkt
2.5.3.).
47

8. Zakładanie nowych i utrzymanie istniejących pasów przeciwpożarowych
Zakładanie nowych i utrzymywanie istniejących pasów
przeciwpożarowych wynika z:
• rozporządzenia MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie
ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów
budowlanych i terenów,
• rozporządzenia MŚ z dnia 22 marca 2006 r. w sprawie
szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów
• rozporządzenia MI z dnia 7 sierpnia 2008 r. w sprawie wymagań w
zakresie odległości i warunków dopuszczających usytuowanie
drzew i krzewów, elementów ochrony akustycznej i wykonywania
robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowych, a także sposobu
urządzania i utrzymywania zasłon odśnieżnych oraz pasów
przeciwpożarowych
48

8. Zakładanie nowych i utrzymanie istniejących pasów przeciwpożarowych cd.
Nadleśnictwo jest obowiązanie do zakładania i
utrzymywania następujących typów pasów
przeciwpożarowych:
A - przy drogach publicznych,
B - przy parkingach,
BK - przy liniach kolejowych, jeżeli teren został zalesiony
po wybudowaniu linii kolejowej,
D - rozdzielający duże zwarte obszary leśne.
49

9. Budowa, remont oraz konserwacja dojazdów pożarowych.
• Nadleśnictwo obowiązane jest do utworzenia dojazdów
pożarowych, które stanowią sieć komunikacyjną
kompleksu leśnego w planowaniu i organizowani akcji
ratowniczo-gaśniczych.
• Dojazdy pożarowe podlegają planowaniu, ocenie i
weryfikacji w trakcie opracowywania planu urządzenia
lasu.
• Nadleśnictwo powinno okresowo sprawdzać stan
dojazdów pożarowych, szczególnie po wystąpieniu
czynników mogących wpłynąć na ich stan.
• Nadleśnictwo winno oznakować dojazdy pożarowe w
sposób umożliwiający ich identyfikację (pkt 4.6.).
50

10. Budowa nowych i utrzymanie istniejących punktów czerpania wody
• Nadleśnictwo jest obowiązane do zapewnienia wymaganej
przepisami liczby ujęć wody do celów gaśniczych,
przystosowanych do poboru wody sprzętem będącym w
posiadaniu straży pożarnej (pkt 4.8.2.).
• Wymagany zapas wody gaśniczej nadleśnictwo winno zapewnić
od 1 marca do 31 października, a w wypadku dużego ryzyka
powstania pożaru przez cały rok. Możliwość okresowego
wyłączenia ujęć wody z eksploatacji wymaga uzgodnienia z
komendantem powiatowym/miejskim PSP (pkt 4.8.5.).
• Nadleśnictwo winno obligatoryjnie oznakować początki dróg
dojazdowych do ujęć wody, a dalszy ich przebieg według potrzeb
(pkt 4.8.9.).
• Wyznaczone miejsce czerpania wody nadleśnictwo winno
oznakować (pkt 4.8.10.).
51

11. Budowa, przeglądy i konserwacja dostrzegalni.
• Nadleśnictwo jest obowiązane do budowy, przeglądów i
konserwacji punktów obserwacyjnych,
• Powinny być one budowane z zachowaniem przepisów
prawa budowlanego, wymagań stanowiska pracy i BHP.
Należy je lokalizować w miejscu wzniesionym,
umożliwiającym obserwowanie jak największego
obszaru leśnego, możliwie blisko drogi pozwalającej na
przejazd dużych samochodów ciężarowych (załącznik
6).
• Nadleśnictwo winno wyposażyć punkty obserwacyjne w
odpowiedni sprzęt i dokumenty (pkt 4.2.6., 4.2.8.)
52

12. Ustalenie sposobów postępowania na wypadek powstania pożaru lasu
• Nadleśnictwo obowiązane jest sporządzić „Sposoby postępowania
na wypadek powstania pożaru lasu” które są zbiorem procedur,
dokumentów i informacji umożliwiającym sprawne zorganizowanie
akcji ratowniczo-gaśniczej. Stanowią one podstawę do
sporządzania planu ratowniczego powiatu w części dotyczącej
ochrony przeciwpożarowej obszarów leśnych.
• Nadleśniczy lub osoba przez niego upoważniona, na wniosek
komendanta powiatowego PSP uczestniczy w uzgadnianiu planu
ratowniczego powiatu.
• Nadleśnictwo aktualizuje „Sposoby postępowania…” oraz leśną
mapę numeryczną ochrony przeciwpożarowej, a do dnia 15 marca
każdego roku uzgadnia w całości z właściwą terenowo komendą
powiatową PSP.
53

13. Wprowadzanie okresowego zakazu wstępu do lasu.
• Nadleśnictwo jest obowiązane do wprowadzania
okresowego zakazu wstępu do lasu, gdy wystąpią
warunki określone w rozporządzeniu Ministra
Środowiska z dnia 22 marca 2006 r. w sprawie
szczegółowych zasad zabezpieczenia
przeciwpożarowego lasów (przy 3. stopniu zagrożenia
pożarowego lasu, jeżeli przez kolejnych 5 dni
wilgotność ściółki mierzona o godzinie 9 00 będzie
niższa od 10%).
54

14. Techniczne zapewnienie łączności radiowej i telefonicznej
• Nadleśnictwo obowiązane jest do zapewnienia i
zorganizowania sprawnie działającej łączności z
powiatowym stanowiskiem kierowania PSP,
leśnictwami, punktami obserwacyjnymi i innymi
jednostkami, których udział przewiduje się w akcjach
ratowniczych (załącznik 4),
55

15. Współdziałanie z jednostkami ochrony przeciwpożarowej.
• Nadleśnictwo winno współdziałać w zakresie ochrony
przeciwpożarowej z zainteresowanymi urzędami,
instytucjami i organizacjami, w szczególności PSP,
PKP, wójtami, burmistrzami, lokalną prasą i radiem
oraz kierownikami zakładów przemysłowych, obiektów
magazynowych i inżynierskich znajdujących się na
terenach leśnych i w ich bezpośrednim sąsiedztwie
(załącznik 4).
56

16. Szkolenie i prowadzenie działalności informacyjno-edukacyjnej.
• Nadleśnictwo winno przeszkolić z zakresu ochrony
przeciwpożarowej lasu wszystkich pracowników. Szkolenie to
winno być powtórzone przy zmianie przepisów lub technologii
pracy, a także po stwierdzeniu braku znajomości obowiązujących
przepisów (pkt 2.6.).
• Nadleśnictwo winno wymagać przeprowadzenia takiego szkoleniu
w odniesieniu do osób zatrudnionych w zakładach usług leśnych.
Obowiązek ich przeszkolenia spoczywa na pracodawcy (pkt 2.6.).
• Nadleśnictwo winno prowadzić działalność informacyjnoedukacyjnej
wśród miejscowego społeczeństwa (w szkołach, na
zebraniach gminnych, w zakładach pracy położonych na terenach
leśnych lub w ich sąsiedztwie, w ośrodkach turystycznowypoczynkowych
zlokalizowanych na terenie nadleśnictwa, na
obozach harcerskich, koloniach itp.) (pkt 2.1.).
57

17. Konserwacja i aktualizacja tablic informacyjnych.
• Nadleśnictwo umieszcza tablice informacyjne i
ostrzegawcze dotyczące zabezpieczenia
przeciwpożarowego lasu przy wjazdach do lasów oraz
przy parkingach leśnych, w uzgodnieniu z właściwym
miejscowo komendantem powiatowym (miejskim)
Państwowej Straży Pożarnej (pkt 3.3.).
• Nadleśnictwo sprawdza stan tablic ostrzegawczych,
informacyjnych i edukacyjnych, wymienienia zużytych i
uzupełnienia brakujące (załącznik 4).
58

18. Prowadzenie ewidencji danych z zakresu ochrony przeciwpożarowej
w SILP.
• W terminie 5 dni od daty powstania pożaru
nadleśnictwo obowiązane jest wprowadzić dane o
pożarze do ewidencji pożarów w SILP (pkt 9.5.2.),
• W określonych terminach nadleśnictwo, obowiązane
jest zatwierdzać miesięczne i roczne sprawozdania o
pożarach lasu (pkt 9.8.1.),
• Nadleśnictwo winno na bieżąco aktualizować w SILP
dane dotyczące infrastruktury przeciwpożarowej.
59

Dziękuję za uwagę
Dyrekcja Generalna
Lasów Państwowych
ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. nr 3
02-362 Warszawa
sekretariat@lasy.gov.pl
tel. +48 22 322 33 44,
fax +48 22 233 44 55
60