Wprowadzenie do laboratorium

More documents

Recommendations

Info

3. Informacje potrzebne do wyznaczenia niepewności pomiarów należy umieszczać pod tablicami pomiarowymi lub na końcu protokołu. 4. Na końcu protokołu powinny znaleźć się dane o parametrach użytkowych i metrologicznych przyrządów używanych w ćwiczeniu, tzn. typy, klasy dokładności, zakresy. 5. Po zakończeniu ćwiczenia należy protokół przedstawić prowadzącemu zajęcia do podpisu. 6. Protokół z ćwiczenia jest podstawą do opracowania sprawozdania. Stanowi obowiązkowy do niego załącznik. Może służyć jako strona tytułowa sprawozdania. Zasady ogólne WYKONANIE SPRAWOZDANIA 1. Zawartość sprawozdania powinna odpowiadać poleceniom zawartym w instrukcji i wydanym przez prowadzącego. 2. Wyniki pomiarów i wykonanych na ich podstawie obliczeń powinny być przedstawione w sposób czytelny oraz – jeśli potrzeba – krótko objaśnione i skomentowane. Odrębną część badań powinno stanowić wyznaczenie niepewności pomiarów, dotyczące wszystkich lub wybranych punktów wykorzystanych do wyznaczenia charakterystyk. 3. Wykresy wyznaczanych zależności należy wykonywać starannie, przestrzegając podanych zasad ogólnych i szczególnych. 4. We wnioskach nie trzeba opisywać tego, co jest wyraźnie widoczne na wykresach, trzeba natomiast wyjaśnić i ocenić charakter uzyskanych zależności od strony teoretycznej, jak też wskazać na własności (zalety i wady) badanych urządzeń z punktu widzenia możliwych zastosowań. Sporządzanie wykresów Wykreślne przedstawianie zależności opisanych tabelarycznie pozwala zaprezentować wyniki w sposób poglądowy i przydatny do analizy (szukania zależności funkcyjnych, wyznaczania wartości parametrów, porównywania danych doświadczalnych z teorią, wykrywania pomyłek eksperymentalnych itp.). Wykresy można wykonywać ręcznie lub komputerowo. W jednym i drugim wypadku obowiązują określone reguły postępowania. Każdy rysunek umieszczony w sprawozdaniu powinien być opisany. Należy wyraźnie zaznaczyć, do którego punktu badań się odnosi i co jest na nim przedstawione. ZASADY RĘCZNEGO SPORZĄDZANIA WYKRESÓW 1. Wykres wykonuje się na papierze milimetrowym (wyjątkowo na zwykłym, kratkowanym) lub na papierze z naniesioną specjalną siatką linii. 2. W układzie współrzędnych prostokątnych zależność y=f(x) jest przedstawiana następująco: oś odciętych (pozioma) – wartości argumentów x, oś rzędnych (pionowa) – wartości funkcji y. 3. Każda z osi powinna obejmować tylko taki przedział (zakres zmian) wartości, jaki wyznaczają wyniki pomiarów i ewentualna potrzeba ich ekstrapolacji (przedłużenie wykresu poza przedział danych). Nie jest zatem uzasadnione odkładanie na osiach punktów zerowych, gdy nie ma w ich okolicy punktów pomiarowych. 6
4. Podziałkę dobiera się do rozmiaru wykresu i zakresu mierzonych wielkości. Nie można postępować odwrotnie (tzn. ustalać z góry podziałkę i na jej podstawie określać rozmiar wykresu)! 5. Rozmiar wykresu nie jest zupełnie dowolny i nie powinien wynikać z tego, że dysponujemy takim a nie innym kawałkiem papieru. Rozmiar wykresu powinien uwzględniać niepewności pomiaru tych wielkości, które odkłada się na osiach. W wybranej skali powinny to być odcinki o zauważalnej długości. 6. Skalę na osiach układu nanosi się zazwyczaj w postaci równooddalonych, pełnych liczb. Ich wybór i gęstość na osi musi zapewniać jak największą wygodę korzystania z wykresu. Niedopuszczalne jest oznaczanie i opisywanie osi wynikami pomiarów! 7. Należy pamiętać o umieszczeniu symboli wielkości i ich jednostek przy osiach układu. 8. Punkty naniesione w układzie współrzędnych celem sporządzenia wykresów muszą być wyraźnie widoczne. Gdy na jednym rysunku ma być kilka krzywych, punkty do wyznaczenia każdej z nich zaznacza się inaczej: kółkami, trójkątami, kwadracikami. 9. Wykres wykonany na podstawie naniesionych punktów powinien przedstawiać linie ciągłe, bez falowań ani zagięć czy załamań (wyłączając fragmenty charakterystyk z „ostrymi” ograniczeniami). Wykres musi przebiegać tak, aby liczba punktów po obu jego stronach była mniej więcej równa, jak też by odległości tych punktów od wykresu (z pomięciem tych, które wskazują wyraźnie na popełnienie błędu „grubego”) były w miarę jednakowe. Nie należy dążyć do tego, by krzywa czy prosta przedstawiająca badaną zależność przechodziła przez wszystkie punkty, ponieważ każdy z nich obarczony jest niepewnością. Mówiąc ogólnie, chodzi o właściwą wykreślną aproksymację szukanej zależności. 10. Wykresy należy wykonywać starannie, stosując się do podanych reguł. Potrzebny jest komplet krzywików (poza przypadkiem, gdy wykres jest linią prostą i wystarcza linijka). 11. Na rysunku należy zaznaczyć niepewności pomiaru w postaci prostokątów lub odcinków („skrzydełek”). By nie zaciemniać zbytnio rysunku, wystarczy zaznaczyć niepewności pomiaru tylko przy jednym z punktów (dobrze poprowadzony wykres będzie przechodził przez pole prostokąta niepewności). 12. Aby wykres jak najlepiej odzwierciedlał szukaną zależność, można na jednej z osi odkładać nie wartości wielkości, ale wartości jakiejś jej funkcji, tzn. „przeskalować” oś wg tej funkcji (otrzymując podziałkę nieliniową, np. logarytmiczną, wykładniczą, kwadratową). Ma to zwykle na celu przedstawienie wykresu zależności nieliniowej w postaci odcinka linii prostej oraz uzyskanie większej wyrazistości związku na początku bądź końcu skali. ZASADY KOMPUTEROWEGO SPORZĄDZANIA WYKRESÓW 1. Przydatnym, chętnie używanym pakietem programowym jest Microsoft Excel, toteż podane zasady sporządzania wykresów dotyczyć będą użycia tego narzędzia. Sposób postępowania będzie ukazany dla danych liczbowych dotyczących przykładowej zależności n=f(I). 2. Nazwy zmiennych i wyniki pomiarów do przedstawienia zależności n=f(I) w układzie współrzędnych prostokątnych należy wpisać do sąsiednich kolumn arkusza kalkulacyjnego, w kolejności: pierwszy wiersz, sąsiednie komórki – nazwy zmiennych: I i n; kolejne komórki w kolumnach pod komórkami z I i n – odpowiednio: wartości argumentów I, wartości funkcji n. 7
Page 1 and 2: Zakład Eksploatacji Systemów Trak
Page 3 and 4: lepiej dopasowaną do zakresu pomia
Page 5: Połączenie układu PRACA NA STANO
Page 9 and 10: 6. Wynik pomiaru wielkości X jest
Page 11 and 12: - wartość zmierzoną jako średni
Page 13 and 14: WYZNACZANIE NIEPEWNOŚCI POMIARÓW

Wprowadzenie do laboratorium

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?