System wyszukiwania gwiazd nowych i zmiennych w ... - Pi of the Sky

Rysunek 1.14 Schemat sieci GCN. (źródło http://gcn.gsfc.nasa.gov)
Nowe dane pochodzące z satelitów posiadających bardzo czułe teleskopy, takich jak
INTEGRAL i SWIFT, pozwoliły na weryfikacje niektórych hipotez przyczyn
powstawania błysków γ. Na początku 2005 roku Bohdan Paczyński wraz z Pawłem
Haenselem (Centrum Astronomiczne M. Kopernika PAN w Warszawie) opublikowali
teorię, iż za błyski γ odpowiedzialne są gwiazdy kwarkowe [17]. Gwiazda taka mogłaby
powstać po wybuchu supernowej, gdy gwiazda wypala się, a wnętrze jej zapada się do
bardzo małych rozmiarów. Dotychczas wydawało się, ze najgęstszą materią jaka może
istnieć jest gwiazda neutronowa, lecz niektóre rachunki mówią o tym, że neutrony w
takiej gwieździe mogą rozpaść się na kwarki tworząc stabilną gwiazdę o jeszcze
większej gęstości. Przemiana taka trwałaby zaledwie kilka minut, a wyemitowana w
kosmos energia w postaci strumienia wyrzuconej materii mogłaby być rejestrowana
jako długi i potężny błysk GRB. W swojej pracy obaj Panowie dokładnie opisali taki
kataklizm i zaproponowali jak go wykryć.
Od ponad 50 lat naukowcy próbują rozwiązać zagadkę potężnych błysków
występujących losowo w kosmosie. Wydaje się, że zmierzamy w dobrym kierunku, a
aparatura jaką dysponują astronomowie jest coraz czulsza i nowocześniejsza. Na rok
2006 NASA planuje wystrzelenie kolejnego satelity odpowiedzialnego za rejestrację
GRB, GLAST (The Gamma Ray Large Area Space Telescope), zaprojektowanego do
obserwacji źródeł γ dla energii od 10 keV do 300 GeV. Międzynarodowy projekt
GLAST powstaje dzięki współpracy rządów oraz instytucji naukowych ze Stanów
Zjednoczonych Ameryki, Francji, Niemiec, Japonii, Włoch i Szwecji.
19