System wyszukiwania gwiazd nowych i zmiennych w ... - Pi of the Sky

Rysunek 1.4 Przykład błysku SGR zarejestrowanego 27.08.1998 roku (źródło
http://observe.arc.nasa.gov/)
Błyski SGR są już dobrze poznane i wiadomo, że pochodzą one od nietypowych
gwiazd neutronowych – magnetarów. Podczas wybuchu supernowej jej warstwy
zewnętrze są wyrzucane w przestrzeń kosmiczną, natomiast jądro zapada się do
średnicy rzędu 20 km. W ten sposób powstaje gwiazda neutronowa, której wnętrze jest
tak gęste, że czasem nazywa się ją gigantycznym jądrem atomowym. Centymetr
sześcienny materii pochodzącej z takiej gwiazdy ważył by na Ziemi wiele miliardów
ton. Magnetarem nazywamy taką gwiazdę neutronową, która znajduje się dodatkowo w
bardzo silnym, anomalnym dla gwiazdy neutronowej, polu magnetycznym [4]. Taki
przypadek zdarza się raz na tysiąc wybuchów supernowej. To pole magnetyczne jest
kilka miliardów razy silniejsze od pola magnetycznego Ziemi. Zaraz po powstaniu
magnetar obraca się w tempie ponad 1000 obrotów/sekundę, lecz w niedługim czasie
zwalnia do jednego obrotu na kilka sekund. Dodatkowo pole magnetyczne, w jakim się
znajduje, nie jest w pełni stabilne i gwiazda narażona jest na ciągłe naprężenia. Po kilku
latach ciągłej walki z tym polem następuje gwałtowna przebudowa gwiazdy, podczas
której pole magnetyczne osłabia się i wystrzeliwana może być w przestrzeń materia,
która wydostając się z wnętrza magnetara, powoduje błysk w widmie promieniowania
γ. Po błysku następuje początkowa stabilizacja, a następnie ponownie tworzą się
naprężenia w magnetarze i po kilku latach sytuacja powtarza się. Cykl ten będzie trwał
do tej pory, aż kolejne wyładowania materii obniżą wartość natężenia pola
magnetycznego do rzędu pola w typowej gwieździe neutronowej. Dlatego właśnie ten
typ błysków γ nazwano powtarzającymi się (repeaters). Szacuje się, że średnio życie
magnetara, zanim przejdzie do stanu gwiazdy neutronowej, trwa około setek tysięcy lat.
7