03.06.2014 Views

Biuletyn PTE nr 3/2009 - Polskie Towarzystwo Ekonomiczne

Biuletyn PTE nr 3/2009 - Polskie Towarzystwo Ekonomiczne

Biuletyn PTE nr 3/2009 - Polskie Towarzystwo Ekonomiczne

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Nobliści o ochronie środowiska naturalnego<br />

Daniel Jabłoński<br />

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie<br />

Ochrona środowiska<br />

naturalnego w pracach<br />

laureatów Nagrody Nobla<br />

nurcie ekonomii neoklasycznej wykształciła<br />

się ekonomia ochrony środowiska, która<br />

W<br />

opiera się na racjonalnym podejściu do środowiska<br />

i koncepcji homo oeconomicus. Ekonomia<br />

środowiska naturalnego ma silne podstawy. Jej<br />

początki sięgają lat 20. XX w. Zupełnie inne podejście<br />

reprezentuje ekonomia ekologii – nauka<br />

interdyscyplinarna istniejąca od blisko 20 lat.<br />

Wykorzystuje ona takie dziedziny, jak: biologia,<br />

fizyka, chemia. Uwzględnia etykę i odnosi się do<br />

sprawiedliwości międzypokoleniowej. Jej ideą<br />

jest pozostawienie kolejnym pokoleniom środowiska,<br />

które pozwoli na dalszy zrównoważony<br />

rozwój. „Najnowsze tendencje pokazują, że te<br />

dwie dziedziny w znacznej mierze się pokrywają.<br />

Możemy zaobserwować stosowanie analizy<br />

neoklasycznej i teorii gier do złożonych problemów<br />

ekologiczno-ekonomicznych, które uprzednio<br />

zdawały się pozostawać poza domeną ekonomii”<br />

1 . Zagadnienia środowiska są też uwzględniane<br />

w ekonomii sektora publicznego, która<br />

„skupia się na problemach wyboru między sektorem<br />

publicznym i prywatnym oraz wyboru dokonywanego<br />

w ramach sektora publicznego” 2 .<br />

Widoczna ewolucja od ekonomii środowiska do<br />

ekonomii ekologicznej świadczy o wadze, z jaką<br />

współcześnie traktuje się środowisko naturalne.<br />

W koncepcji ekonomii środowiska jego zasoby<br />

są po to, by z nich czerpać i tworzyć dobrobyt.<br />

Natomiast podejście ekonomii ekologicznej<br />

uwzględnia środowisko w tworzeniu długotrwałego<br />

dobrobytu.<br />

Tomasz Żylicz w książce pt. Ekonomia środowiska<br />

i zasobów naturalnych odpowiada na pytanie,<br />

co ekonomiści wnoszą do dyskusji na temat<br />

polityki ochrony środowiska. „Po pierwsze,<br />

pomagają decydentom w ocenie kosztów i korzyści<br />

zastosowania alternatywnych narzędzi<br />

czy programów, aby stwierdzić, czy są one zasadne<br />

z punktu widzenia ekonomii. Po drugie,<br />

pomagają w wyborze właściwych instrumentów<br />

realizowania danej polityki i sugerują te, które<br />

z największym prawdopodobieństwem będą<br />

zmniejszać lukę pomiędzy zdroworozsądkowymi<br />

oczekiwaniami a efektywnością ekonomiczną.<br />

Po trzecie, badają pośrednie efekty stosowania<br />

alternatywnych polityk, często nie dostrzegane<br />

przez nieekonomistów; z tego powodu modele<br />

ekonomiczne mogą być ważne i odkrywcze” 3 .<br />

Jednymi z pierwszych, którzy przyczynili się<br />

do rozwoju ekonomii środowiska, byli ekonomiści<br />

związani z budowaniem modeli ekonometrycznych<br />

gospodarek i tworzenia rachunku narodowego.<br />

Do tego grona zalicza się laureatów<br />

Nagrody Nobla: Lawrence’a Kleina, Richarda<br />

Stone’a i Simona Kuznetsa. Pierwszy z nich,<br />

Lawrence Klein – laureat z 1980 r. – stworzył<br />

model gospodarki USA oraz modele gospodarek<br />

krajów rozwijających się. Richard Stone otrzymał<br />

Nagrodę Nobla cztery lata później. Znany<br />

jest jako twórca systemu rachunków narodowych.<br />

Modele te wykorzystane zostały do badań<br />

makroekonomicznych konsekwencji podatków<br />

węglowo-energetycznych w ramach Wspólnoty<br />

Europejskiej 4 . Simon Kuznets jest twórcą krzywej<br />

środowiskowej (Environmental Kuznets<br />

Curve – EKC), która pokazuje zależność pomiędzy<br />

produktem krajowym brutto per capita a poziomem<br />

zanieczyszczenia. Przyjmuje ona kształt<br />

litery U. Wskazuje na początkowy wzrost zanieczyszczenia<br />

związany z eksploatacją środowiska<br />

w celu tworzenia dobrobytu. Po osiągnię-<br />

<strong>Biuletyn</strong> <strong>PTE</strong> <strong>nr</strong> 3/<strong>2009</strong> 27

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!