Wojna - Starachowice

More documents

Recommendations

Info

STARACHOWICKI WRZESIEÑ 94 I am sorry to inform you - your country has been invaded by Germans this morning at 5 o’clock. LONDYN - BUKARESZT - LONDYN Naczelny Dyrektor Zak³adów Starachowickich, mgr in¿. Jan D¹browski, tak wspomina³ moment wybuchu wojny: „Do Anglii wyjecha³em w koñcu sierpnia 1939 roku dla za³atwienia spraw zwi¹zanych z moim zawodem in¿yniera pracuj¹cego w przemyœle. Pobyt w Anglii mia³ trwaæ dwa do trzech tygodni. W otoczeniu moim przewidywano zbli¿aj¹c¹ siê wojnê - oceniano jednak mo¿- liwoœæ jej wybuchu na miesi¹ce, nie tygodnie. 1 wrzeœnia zasta³ mnie w Sheffield. Wyszed³em rano z hotelu nie czytaj¹c gazet porannych. Dopiero póŸniej zrozumia³em, ¿e - w czasie rozmowy z dyrekcj¹ fabryki - rozmówcy moi, jak na Anglików, byli tego dnia zbyt niespokojni. Oko³o godziny 10 jeden z dyrektorów wszed³ do pokoju i powiedzia³ sucho: I am sorry to inform you - your country has been invaded by Germans this morning at 5 o’clock. Najbli¿szym poci¹giem wróci³em do Londynu. Postanowi³em wracaæ do Polski. Lot przez Antwerpiê by³ ju¿ niemo¿liwy. Wobec tego mia³em zamiar jechaæ kolej¹. W Bukareszcie znalaz³em siê 15 wrzeœnia, a w cztery dni póŸniej wraca³em t¹ sam¹ drog¹ i 26 wrzeœnia by³em znów w Londynie”. W³az wyprodukowany w Zak³adach. Jeszcze wiele takich zabytków s³u¿y nam po dziœ dzieñ w ca³ej Polsce. Starachowiccy westerplattczycy Jedne z pierwszych strza³ów pad³y o godzinie 4:47 z pancernika Schleswig-Holstein na polsk¹ placówkê w Wolnym Mieœcie Gdañsku - Wojskow¹ Sk³adnicê Tranzytow¹ na Westerplatte w porcie gdañskim. Du¿¹ czêœæ oko³o dwustu osobowej za³ogi stanowili ¿o³nierze stacjonuj¹cego w Kielcach 4. Pu³ku Piechoty Legionów, którzy objêli tam s³u¿bê pó³ roku wczeœniej w ramach kontyngentu wymiennego. Na Westerplatte odkomenderowano porucznika piechoty Leona Paj¹ka oraz 67 podoficerów, starszych strzelców i strzelców. Wœród ¿o³nierzy pu³ku kieleckiego byli starachowiczanie. Walczyli przez siedem dni z przewa¿aj¹cymi si³ami wroga. Komunikaty radiowe: Westerplatte broni siê nadal, dodawa³y si³ Polakom w ca³ym kraju i mobilizowa³y do wytrwa³oœci w walce z napastnikiem.
DZIEWIÊCIU Z WESTERPLATTE Obroñcy Westerplatte ze Starachowic i obszaru obecnego Powiatu Starachowickiego. Anio³ek Eugeniusz, legionista, * 1915 Micha³ów, † po 1941. Ba³towski Stanis³aw, kapral, * 1915 Ma³yszyn, gmina Mirzec, † 1988 Starachowice. Borowiec Piotr, legionista, * 1915 Modrzewie, gmina Paw- ³ów, † 1994 Starachowice. Derlatka Jan, legionista, * 1915 Mirzec, † 1986 Niemcy. G³owacki Feliks, legionista, * 1915 Trzeszków, gmina Paw- ³ów, † 1988 Trzeszków, gmina Paw³ów. Pociecha Marian, kapral, * 1915 Starachowice, † 2001 Starachowice. Pokrzywka Stanis³aw, legionista, * 1915 Œwiêtomarz, gmina Paw³ów, † 1999 Sieradowice, gmina Bodzentyn. Po³eæ Jan, legionista, * 1915 Parszów, gmina W¹chock, † 1943 obóz jeniecki Stalag VI S Krefeld. Stopiñski W³adys³aw, kapral, * 1915 Wielka Wieœ. LEGIONISTA EUGENIUSZ ANIO£EK, ¯onaty od 1934 roku, mieszka³ w Kuczowie. By³ ulubieñcem komendanta Sk³adnicy Tranzytowej Westerplatte, majora piechoty Stefana Sucharskiego. Po kapitulacji Westerplatte przebywa³ w niemieckim obozie jenieckim Stalag I A, sk¹d w dniu 18 listopada 1941 roku zosta³ przekazany jako robotnik przymusowy do Bartoszyc. Jego dalsze losy s¹ nieznane. Po wojnie zosta³ uznany za zmar³ego. Rodzina ufundowa³a pami¹tkow¹ tablicê w Koœciele Najœwiêtszej Maryi Panny Królowej Polski przy ulicy Ostrowieckiej w Starachowicach. W filmie Stanis³awa Ró¿ewicza „Westerplatte” (1967) w postaæ legionisty Anio³ka wcieli³ siê aktor Andrzej Kozak. Oczami mieszkañców Halina Donimirska, studentka II roku Szko³y G³ównej Handlowej, która w sierpniu 1939 roku by³a w Starachowicach na praktyce, tak opisa³a pierwszy dzieñ wojny: Pierwszego wrzeœnia wsta³am wczeœnie. Przed pójœciem do pracy chcia- ³am udaæ siê do koœcio³a, jako ¿e by³ to pierwszy pi¹tek miesi¹ca. Z domu wynios³am zwyczaj chodzenia w te dni do spowiedzi i przyjmowania komunii. Nie zasz³am daleko, odezwa³ siê bowiem alarm lotniczy. By³am przekonana, ¿e to jeszcze jeden alarm próbny, jednak znajduj¹cy siê na drodze ludzie sk³onili mnie, bym schroni³a siê wraz z nimi do rowu. Nad nami przelecia³y z warkotem samoloty. Nie zrzucaj¹c bomb na nasze miasto, przetoczy³y siê z³owrogo w nieznanym kierunku. Alarm odwo³ano. Dwóch panów, którzy tego ranka ju¿ s³uchali radia, poinformowa³o mnie, ¿e dziœ o œwicie wojska niemieckie przekroczy³y polsk¹ granicê w wielu miejscach w powietrzu i na l¹dzie. A wiêc - wojna! Mieczys³aw Frycz ze Starachowic zanotowa³ tego dnia: (...) z rana pojawi³y siê eskadry samolotów w szyku trójkowym na wysokoœci bardzo du¿ej. Samoloty b³yszcza³y jak srebrne punkty na szafirowym niebie, które przez ca³y czas wojny by³o czyste, bezchmurne i s³oneczne. (…) W rannej ciszy ju¿ z dala by³o s³ychaæ ich granie. (…) Zawy³y syreny fabryczne. Otwar³y siê paszcze bram fabrycznych, z których rzygnê³y strumienie ludzkie z razu wolno, póŸniej coraz szybciej. (…) Bombowce s¹ ju¿ nad nami STARACHOWICKI WRZESIEÑ 95
Page 1 and 2: STARACHOWICKI WRZESIEÑ 89
Page 3 and 4: Nieznana liczba zmobilizowanych sta
Page 5: STARACHOWICKI WRZESIEÑ Niemieckie
Page 9 and 10: Luftwaffe nad Polsk¹. - lecz nie k
Page 11 and 12: noœæ i si³ê lotnictwa polskiego
Page 13 and 14: WOJSKO GENERA£A PASZKIEWICZA Struk
Page 15 and 16: Cz³onkowie wierzbnickiego “Strze
Page 17 and 18: PONIEDZIA£EK, 4 wrzeœnia 4 wrzeœ
Page 19 and 20: Pierwsze eszelony wojskowe Przed œ
Page 21 and 22: œrednicy i ró¿ne robi³y zniszcz
Page 23 and 24: wali uciekinierzy z zachodniej Pols
Page 25 and 26: achowicka fabryka. Czêœæ pracown

Wojna - Starachowice

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?