ЖИЛИЙН ТАЙЛАН 2008
ЖИЛИЙН ТАЙЛАН 2008
ЖИЛИЙН ТАЙЛАН 2008
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ÆÈËÈÉÍ ÒÀÉËÀÍ <strong>2008</strong><br />
Øâåéöàðü<br />
Ìîíãîëûí õî¸ð<br />
òàëò õàìòûí<br />
àæèëëàãàà:<br />
1964 îíä Äèïëîìàò<br />
õàðèëöàà òîãòîîñîí<br />
2007 îíä:<br />
Õóäàëäààíû íèéò ýðãýëò<br />
4 ñàÿ àì. äîëëàð, ¿¿íýýñ<br />
Ìîíãîë óëñûí:<br />
Ýêñïîðò 1,9 ñàÿ àì.<br />
äîëëàð<br />
Èìïîðò 2,1 ñàÿ àì.<br />
äîëëàð<br />
<strong>2008</strong> îíä:<br />
Õóäàëäààíû íèéò ýðãýëò<br />
5,1 ñàÿ àì. äîëëàð, ¿¿íýýñ<br />
Ìîíãîë óëñûí:<br />
Ýêñïîðò - 2,1 ñàÿ àì.<br />
äîëëàð<br />
Èìïîðò - 3,0 ñàÿ àì.<br />
äîëëàð<br />
<br />
ø¿òýõ ýðõ ÷ºëººã äýýäýëæ, ÿíç á¿ðèéí øàøèí ýâ<br />
íàéðòàé çýðýãöýí îðøèõûã ýðõýìëýäýã. Ìîíãîë<br />
Óëñûí ¿íäñýí øàøèí áîë Ò¿âäèéí Áóðõíû øàøèí<br />
þì. Àðä÷èëàëä øèëæñýíýýð ãàäààäûí õºðºíãº<br />
îðóóëàëò, îëîí óëñàä çîð÷èõ áîëîìæ ãýõ ìýò îëîí<br />
òààòàé áîëîìæóóä íýýãäñýí áîëîâ÷ àæèëã¿éäýë,<br />
ÿäóóðàë, õ¿íèé õóäàëäàà ãýõ ìýò íèéãìèéí íîöòîé<br />
àñóóäëóóä ÷ áèé áîëñîí þì.<br />
Ìîíãîë Óëñàä æåíäåðèéí òýãø áàéäàë õàðüöàíãóé<br />
õàíãàãäñàí ÷ æåíäýðò ñóóðèëñàí õ¿÷èðõèéëýë ºñºõ<br />
õàíäëàãàòàé áàéíà. Ýðýãòýé÷¿¿ä, ýìýãòýé÷¿¿äèéí<br />
áè÷èã ¿ñýãò òàéëàãäñàí ¿ç¿¿ëýëò àäèëõàí ºíäºð<br />
(98 õóâü) áºãººä áîëîâñðîëûí øàò àõèõ òóñàì<br />
æåíäåðèéí õàðüöàà àëäàãäàæ ýñðýãýýð ýðãýñýí<br />
áàéäàë (èõ äýýä ñóðãóóëüä ñóðàëöàã÷ ýìýãòýé÷¿¿ä<br />
ýðýãòýé÷¿¿äýýñ îëîí áàéõ) áóóð÷ ýõëýýä áàéíà.<br />
Ãýâ÷ ºðõ òîëãîéëñîí, àìüæèðãààíû áàòàëãààæèõ<br />
ò¿âøíýýñ äîîãóóð îðëîãîòîé ýìýãòýé÷¿¿äèéí òîî<br />
óëàì ºñ÷ áàéãàà áºãººä èéì ºðõ¿¿ä õàìãèéí ÿäóó<br />
áàéíà. Õýäèéãýýð æåíäåðèéí òýãø áàéäëûí õóóëü<br />
òîãòîîìæèéã áàòëàí ãàðãàñàí ÷ çàðèì ñàëáàðò,<br />
ÿëàíãóÿà øèéäâýð ãàðãàõ ò¿âøèíä, æåíäåðèéí òýãø<br />
áàéäëûã ñàéæðóóëàõ øààðäëàãàòàé áàéíà. ÓÈÕ-ä<br />
óðüä õîæèä áàéãààã¿é öººõºí (ãóðàâ) ýìýãòýé ãèø¿¿í<br />
ñîíãîãäñîí íü 2015 îíä 30 õóâüä (22) õ¿ðãýíý ãýñýí<br />
çîðèëãîä õ¿ðýõýä õàìààã¿é õîë áàéíà.<br />
Ìîíãîë îðîí íü ýõ ãàçðûí óóð àìüñãàëòàé, ýìçýã<br />
ýêîñèñòåìä õàìààðàãääàã. Öàã óóðûí äóëààðàë<br />
íýìýãäýæ, õóð òóíàäàñíû õýìæýý áàãàñ÷ õàìðàõ<br />
õ¿ðýý íü ººð÷ëºãäºõ, óñ, áýë÷ýýðèéã õÿíàëòã¿éãýýð<br />
õýðýãëýõ ÿâäàë íü òóñ óëñûí íººö áàÿëãûí ñàíãèéí<br />
ýìçýã áàéäàëä èõýýõýí ýðñäýë ó÷ðóóëæ áàéíà. Ãàçðûí<br />
äîðîéòîë, áèîëîãèéí òºðºë ç¿éëèéí õîìñäîë,<br />
öºëæèëò çýðýã íü õóóëü òîãòîîõ áàéãóóëëàãà áîëîí<br />
îðîí íóòãèéí èðãýäèéí ò¿âøèíä ÿàðàëòàé àðãà<br />
õýìæýý àâ÷, ãàçàð, óñ, áýë÷ýýðèéí ìåíåæìåíòèéí<br />
ýðõ ç¿éí çîõèñòîé îð÷èí áèé áîëãîæ õºãæ¿¿ëýõèéã<br />
øààðäàæ áàéíà. Áàéãàëü õàìãààëàõ ¿éë ÿâöàä îðîí<br />
íóòãèéí èðãýäèéí îðîëöîîã íýìýãä¿¿ëýõ çààëòóóäûã<br />
Áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ òóõàé áîëîí Îéí òóõàé<br />
õóóëèóäàä íýìæ îðóóëàõ ãýõ ìýò òºðººñ ãàðãàæ<br />
áóé ñàíàë ñàíàà÷èëãà íü ýíý òàëààð èäýâõè ç¿òãýë<br />
ãàðãàæ áàéãààãèéí èëðýë áîëîâ÷ èë¿¿ èõ ç¿éëèéã<br />
õèéõ, ÿëàíãóÿà áýë÷ýýðèéí äîðîéòîë, öºëæèëòèéã<br />
çîãñîîõ òàëààð èõýýõýí àíõààðàõ øààðäëàãàòàé<br />
áàéíà.<br />
Åðºíõèéä íü àâ÷ ¿çâýë, Ìîíãîë Óëñûí õºãæëèéí<br />
òóëãàìäñàí àñóóäëóóäûã øèéäâýðëýõ òàëààð òºðººñ<br />
äýâø¿¿ëñýí òýðã¿¿ëýõ çîðèëòóóä ¿íäñýíäýý õýâýýð<br />
áàéíà. ¯¿íä: õîò õºäººãèéí ÿëãàà óëàì íýìýãäýæ<br />
áóé íèéãýìòýé, ìºí Îðîñ, Õÿòàä ãýñýí àñàð òîì<br />
õî¸ð ýäèéí çàñãèéí äóíä õàâ÷óóëàãäñàí ýäèéí<br />
çàñàãòàé óëñûí õóâüä äàÿàð÷ëàãäñàí åðòºíö äýýð<br />
íèéãìèéí áàðèìæààòàé, ÿäóóñûã äýìæèæ òýòãýñýí<br />
ýäèéí çàñãèéí ºñºëòèéã õàíãàõ øààðäëàãà òóëãàð÷<br />
áàéíà. Ýíý íü ñàéí çàñàãëàëûã áýõæ¿¿ëýõ, ÿäóóðëûã<br />
áóóðóóëàõ òàëààñàà íîöòîé ñîðèëò áýðõøýýëèéã<br />
àãóóëæ áàéíà. ̺í íýýëòòýé, àðä÷èëñàí íèéãýì<br />
áàéãóóëàõ øààðäëàãàòàé áàéãàà íü ýìçýã ýêîñèñòåì,<br />
öàã óóðûí ººð÷ëºëòòýé íºõöºëä çàñàãëàëûã<br />
ñàéæðóóëæ, ÿäóóðëûã áóóðóóëàõ òàëààñàà òîäîðõîé<br />
ñîðèëòóóä áèé áîëãîæ áàéíà.<br />
Ìîíãîë Óëñ Øâåéöàðü óëñòàé 1964 îíä äèïëîìàò<br />
õàðèëöàà òîãòîîñîí. Õî¸óëàà õ¿÷èðõýã íºëºº<br />
á¿õèé õºðø¿¿äèéí äóíä õàâ÷èãäñàí, äàëàéä ãàðöã¿é<br />
áàéðøèëòàé, á¿ñ íóòàãòàà òºâèéã ñàõèñàí áàéð<br />
ñóóðü áàðèìòàëäàã çýðãýýðýý ººð õîîðîíäîî<br />
òºñòýé. Øâåéöàðü óëñ áîë Ìîíãîë Óëñûí õóâüä<br />
íàéðñàã õàðèëöàà õºãæ¿¿ëæ áîëîõ “ãóðàâäàã÷”<br />
õºðø¿¿äèéí íýã þì. Ýíýõ¿¿ õî¸ð òàëûí õàðèëöàà<br />
íü íèéòëýã àøèã ñîíèðõîë á¿õèé îëîí óëñûí<br />
àñóóäëóóä, îëîí óëñûí ãýðýý êîíâåíöèéí õ¿ðýýíä<br />
Ìîíãîë Óëñûí äýìæëýãèéã àâàõàä Øâåéöàðü óëñàä<br />
à÷ õîëáîãäîëòîé. Õî¸ð îðíû õàðèëöààíä ãàðñàí<br />
îíöëîõ ¿éë ÿâäëûí íýã áîë Øâåéöàðèéí ¯íäýñíèé<br />
Àññàìáëåéí åðºíõèéëºã÷ íî¸í Àíäðå Áóíüîí <strong>2008</strong><br />
îíû àðàâäóãààð ñàðä Ìîíãîëä àéë÷èëñàí ÿâäàë<br />
áàéëàà. Õî¸ð îðíû õîîðîíäûí õóäàëäààíû õýìæýý<br />
òºäèéëºí èõ áèø áºãººä Øâåéöàðèéí öººí òîîíû<br />
êîìïàíè Ìîíãîëä õºðºí㺠îðóóëæ áàéíà. Ãýõäýý<br />
Øâåéöàðü÷óóä Ìîíãîëûã àÿëàë æóóë÷ëàëààð<br />
î÷èæ áîëîõ ãàçðûí íýã ãýæ ¿çäýã áºãººä <strong>2008</strong><br />
îíä Øâåéöàðèàñ 4000 õ¿í Ìîíãîëä çî÷èëñîí<br />
áàéíà.
Change language