plik źródłowy - Lublin

Pierwsze wzmianki o miejscowości 5
Miejscowość została załoŜona na prawie wołoskim pod koniec XV lub na początku
XVI wieku. W 1507 roku wieś występowała jako Wola Tarnawacka, później jako Wolica,
a w 1531 roku jako Tarnawatka na terenie starostwa bełskiego. 6 W roku 1531 we wsi było
3 i ¾ łana uŜytków, natomiast w 1578 roku 6 i 3/8 łana uŜytków, 16 zagrodników z ziemią,
19 komorników i cerkiew. 7 Według lustracji z 1564 roku było w Tarnawatce 24 kmieci
siedzących na półłankach i 1 na ćwierćłanku oraz 1 półłanek pusty, 16 zagrodników z ziemią,
karczmarz, młyn z ziemią, tywon oraz 11 bartników i folwark. 8 Wieś od początku wchodziła
w skład starostwa bełskiego. Z czasem utworzono odrębne starostwo tarnawackie, w skład
którego wchodziły: Tarnawatka, Pańków, Werechanie, Wieprzów, Majdan Zielony,
Łuszczacz oraz Majdan Wielki i Majdan Mały. Do połowy lat 80-tych XVIII wieku starostwo
tarnawackie było w dzierŜawie Zamoyskich.
Po I rozbiorze Polski Austriacy skonfiskowali dobra tarnawackie. Dobra tarnawackie
w latach 1724-1777 były we władaniu hrabiego Tadeusza Dzieduszyckiego. W 1812 roku
w wyniku działów objął je syn Tadeusza – Józef Dzieduszycki. W 1897 roku dobra przeszły
na Miączyńskich, którzy sprzedali je w 1900 roku Janowi i ElŜbiecie z Krasińskich
Tyszkiewiczom na stałe zamieszkującym w Wace. Dobrami Tarnawatka rządził do 1903 roku
Stanisław Pietraszkiewicz a później Wacław GiŜycki. Po śmierci Jana Tyszkiewicza w 1903
roku majątek został podzielony pomiędzy dzieci. Wówczas córka Zofia, później Ŝona
Włodzimierza Czartoryskiego otrzymała między innymi z dóbr Tarnawatka: folwark Pańków
i lasy w obrębie Szura, natomiast syn Władysław pozostałe dobra Tarnawatka i folwark
w Sumienie. 9
5 Niedźwiedź J, Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego, Oficyna wydawnicza
„Kresy”, Zamość 2003, s. 517-519.
6 Janeczek A. Osadnictwo pogranicza polsko-ruskiego. Województwo bełskiego XIV do pocz. XVII wieku,
Wrocław-Warszawa 1991, s. 149
7 Jabłonowski A. Polska XVI wieku, Źródła dziejowe, t. XVIII, Ziemie Ruskie, cz.2, Warszawa 1902, s. 205,
240
8 Chłapowski K., śytkowicz H., Lustracja województwa ruskiego, podlaskiego i bełskiego 1564-1565, cz.1,
Warszawa-Łódź, 1992, s. 138.
9 Niedźwiedź J, Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego, Oficyna wydawnicza
„Kresy”, Zamość 2003, s. 518.
14