plik źródłowy - Lublin

Charakterystyczne dla typowej zagrodowej architektury wiejskiej jest wznoszenie przy
skromnych domach mieszkalnych, okazałych, nowszych, murowanych stodół, usytuowanych
na tyłach siedlisk.
Siedliska otaczane są zazwyczaj płotami sztachetowymi, siatką, ze względu na ubogi -
rolniczy charakter wsi z rzadka zastępowanymi przez metalowe na podmurówkach itp..
Inwentaryzacją z 1964r. w Tarnawatce wymienia okoły gospodarcze z zagrodami
w kształcie litery „C". Domy wolnostojące, poprzedzone ganeczkiem.
Budownictwo wiejskie
Na terenie miejscowości Tarnawatka występuje stosunkowo mało przykładów
charakterystycznego budownictwa wiejskiego, poniewaŜ drewniane budownictwo
przedwojenne zachowało się w niewielkiej ilości. Pomimo ogólnej ekspansji budownictwa
murowanego, często bezstylowego, wypierającego drewnianą architekturę ludową, na terenie
miejscowości zachowała się jeszcze stosunkowo spora ilość skromnej, niewielko gabarytowej
ludowej zabudowy drewnianej, charakteryzującej się zrębowymi naroŜnikami ścian (niestety
coraz częściej okrytych z zewnątrz substandardowymi okleinami) ale pokryte głównie
eternitem i papą w miejsce strzech i gontów. Znaczna ilość tradycyjnych, najczęściej
mieszkalnych obiektów - o konstrukcji zrębowej z czterospadowym dachem pokrytym
eternitem lub blachą; niestety przewaŜnie są one juŜ opuszczone i w złym stanie technicznym.
Zabytkowe, drewniane budownictwo wiejskie nie reprezentuje jednego typu ustawienia,
w takich samych proporcjach występuje ustawienie kalenicowe i szczytowe do ulicy.
Natomiast jeden jest budulec, którym jest drewno. Zachowane obiekty nie stanowią
jednorodnej grupy pod względem powstania, poniewaŜ rozpiętość czasu powstania kształtuje
się od przełomu XIX i XX w. do końca lat 30 - tych XX w.
Pierwotnie chaty prawdopodobnie były kryte czterospadowymi strzechami,
zastępowanymi w XIX w. naczółkowymi dachami, które z kolei w XX w. wyparły
najprostsze dachy dwuspadowe, z pionowym szalunkiem szczytów. Najliczniej zachowane są
budynki kalenicowe, na ścianach dłuŜszych mające po trzy osie. Układy wnętrza są
półtoratraktowe lub dwutraktowe. Wejście główne sporadycznie opatrzone jest skromnym
ganeczkiem. Niekiedy na domach pojawia się detal, najczęściej ograniczony do zacięcia
piętek krokwi.
30