Greiningartæki til að kanna færni á sviði UST. Niðurstöður úr KHà ...
Greiningartæki til að kanna færni á sviði UST. Niðurstöður úr KHà ...
Greiningartæki til að kanna færni á sviði UST. Niðurstöður úr KHà ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Manfred Lemke<br />
Greiningartæki <strong>til</strong> að <strong>kanna</strong><br />
færni á sviði <strong>UST</strong><br />
Niðurstöður úr KHÍ ágúst 2003<br />
Skýrslan er hluti af rannsóknarverkefninu Nám<strong>UST</strong><br />
sem Kennaraháskóli Íslands, Háskólinn á Akureyri og<br />
Háskólinn í Reykjavík eiga aðild að<br />
Desember 2005<br />
Rannsóknarstofnun Kennaraháskóla Íslands
Greiningartæki <strong>til</strong> að <strong>kanna</strong> færni á sviði <strong>UST</strong>.<br />
Niðurstöður úr KHÍ ágúst 2003<br />
© Manfred Lemke<br />
Gerð greiningartækisins hefur notið styrks frá menntamálaráðuneytinu og<br />
Starfsmenntaráði.<br />
Rannsóknarstofnun Kennaraháskóla Íslands<br />
Reykjavík 2005<br />
ISBN 9979-793-04-X<br />
2
1. Um greiningartækið<br />
1.1. Almennt<br />
Greiningartækið á rætur sínar að rekja <strong>til</strong> starfs Símenntunarstofnunar KHÍ á árunum<br />
1999/2000. Stofnunin fékk þá það verkefni að útbúa upplýsingatækninámskeið fyrir alla<br />
grunnskólakennara í Garðabæ. Eftir nokkra yfirlegu var það niðurstaðan að ekki væri<br />
hægt að legga af stað með námskeiðahald svo vel færi án þess að kortleggja færni og<br />
óskir kennara og samræma niðurstöður áherslum skólanna. Eftir ágæta reynslu í skólum<br />
Garðabæjar var ákveðið að bjóða greininguna öðrum skólum. Verkefnið var í fyrstu<br />
styrkt af Menntamálaráðuneytinu.<br />
Þegar í ljós kom að mjög margir skólar höfðu áhuga á greiningunni vaknaði áhugi á að<br />
rannsaka upplýsingarnar sem söfnuðust. Auk þess kom sú spurning fram hvort hægt væri<br />
að legga greininguna fyrir önnur skólastig. Með styrk frá starfsmenntaráði hefur tekist að<br />
endurbæta greiningartækið og aðlaga það öðrum skólastigum með því að bæta við<br />
og/eða taka út spurningar.<br />
Greiningartækið er nú þáttur í Nám<strong>UST</strong>-verkefninu sem styrkt er af Rannís. Í kjölfar<br />
greiningarvinnu er áætlað að rannsaka gögn sem var safnað <strong>til</strong> að geta gefið mynd af<br />
tölvufærni kennara í íslenskum skólum um aldahvörf.<br />
Spurt er fyrst og fremst um færni og óskir þátttakenda. Hvorki viðhorf né<br />
kennslufræðilegt inntak <strong>UST</strong> er <strong>kanna</strong>ð að sinni. Í ýmsum rannsóknum hefur verið sýnt<br />
fram á samhengi milli færni kennara og getu þeirra <strong>til</strong> að nýta <strong>UST</strong> <strong>til</strong> að breyta/bæta<br />
kennsluhætti sína (Hakkarainen o.fl., 2001). Á þeim forsendum er sennilegt að<br />
færnilýsingar gefi nokkuð skýra mynd af notkun <strong>UST</strong> í kennslu.<br />
Ákveðinn vandi felst í því að greiningin byggist á því að þátttakendur meti eigin færni.<br />
Óraunhæft mat á eigin færni er mjög algengt á sviði <strong>UST</strong> og virðist þetta vera bæði<br />
aldurs- og kynjaskipt (Heneman, 1980; Jackson, Ervin, Gardner og Schmitt, 2001). Ungir<br />
karlmenn virðast hafa <strong>til</strong>hneigingu <strong>til</strong> að ofmeta eigin færni en eldri konur vilja hins vegar<br />
gera sem minnst úr henni (Furnham, 2001).<br />
Til þess að draga úr þessari skekkju er nauðsynlegt að hafa spurningar sundurliðaðar og<br />
gefa svarendum svarmöguleika sem byggjast á lýsingu atferlis frekar en á orðum eins og<br />
illa , lítið , sjaldan , afar vel , o.s.frv. Engu að síður verður ávallt skekkja á milli<br />
svara og raunverulegrar færni þátttakenda. Sennilega myndu flóknari rannsóknir skila<br />
nákvæmari mynd af raunverulegri færni einstaklinga. En sjálfsmat rúmlega 1600<br />
grunnskólakennara hefur sýnt að það dugir ágætlega <strong>til</strong> að gefa grófa mynd og velja<br />
þátttakendur á námskeið eftir því.<br />
3
1.2. Spurningalistinn<br />
Spurningalistinn var í fjórum þáttum:<br />
1. Námsvenjur/námsaðferðir. Ein spurning með fjórum svarmöguleikum. Þátttakandi<br />
merkir við þá námsaðferð á sviði <strong>UST</strong> sem lýsir hans eigin aðferð best. Tilgangur<br />
með þessari spurningu er að komast að því hvaða form kennslu hentar best. Hún<br />
getur þar að auki endurspeglað að vissu leyti viðhorf og sjálfstraust einstaklinga.<br />
Sem dæmi má nefna að þeir sem vilja námskeið sem fer skref fyrir skref eru<br />
líklegri <strong>til</strong> að hafa lítið sjálfstraust en þeir sem segjast læra af því að prófa og<br />
fikta.<br />
2. Notkunarlýsing. Með því að svara 18 spurningum getur þátttakandinn lýst notkun<br />
sinni á ýmsum þáttum <strong>UST</strong>. Svarmöguleikar eru atferlismiðaðir og stighækkandi<br />
frá lí<strong>til</strong>li sem engri notkun upp í það að geta kennt öðrum að nota <strong>til</strong>tekinn þátt.<br />
Alls eru fjórir svarmöguleikar.<br />
3. Forgangsröðun atriða sem þátttakandi vill læra. Hér eru lýsingar á sautján<br />
aðferðum sem tengjast ekki endilega einstökum forritum, t.d. að s<strong>kanna</strong>,<br />
hljóðvinnsla o. s. frv. Þátttakandinn merkir við á skalanum 1 5 hversu<br />
mikilvægan hann álítur umræddan þátt vera fyrir sálfan sig nú.<br />
4. Forgangsröðun forrita sem þátttakandi vill helst læra á. Hér eru nefnd níu forrit og<br />
þátttakandinn forgangsraðar þeim á skalanum 1 5.<br />
4
Úrvinnsla<br />
Úrvinnslan fer þannig fram að notkunarlýsing og óskir þátttakenda verða borin saman.<br />
Alls voru 30 námskeið í boði: He<br />
iti<br />
Námskeið st Lýsing<br />
Skráarmeðferð<br />
1<br />
Windows I 1<br />
Netið 2<br />
Vefur í<br />
kennslu<br />
4<br />
Publisher I 2<br />
PowerPoint 2<br />
Word I 2<br />
Windows II 2<br />
Setja upp<br />
forrit<br />
2<br />
Að s<strong>kanna</strong> 2<br />
Frontpage 6<br />
Access 4<br />
Póstforrit 2<br />
Um snyr<strong>til</strong>eg vinnubrögð við<br />
skjalavinnslu<br />
S<strong>til</strong>la prentara og velja,<br />
ruslafatan, aðrar grunnaðgerðir<br />
Internet Explorer, hugtök,<br />
aðferðir, leitarvélar, efnisleit á<br />
Netinu<br />
Vefleiðangur sem náms- og<br />
kennsluaðferð<br />
Forritið kynnt þeim sem ekki<br />
þekkja<br />
PowerPoint fyrir þá sem ekki<br />
þekkja forritið<br />
Grunnatriði í Word (Workshop<br />
vinna)<br />
Sérhæfðar s<strong>til</strong>lingar í Windows,<br />
örvhentir, fólk með sérþarfir<br />
o.fl.<br />
Leit að hentugum smáforritum<br />
á Netinu, prufukeyrsla, mat og<br />
hvernig þau eru fjarlægð aftur<br />
úr tölvunni. Hugtökin<br />
Freeware, Shareware og<br />
Evaluation koma við sögu.<br />
Grunnatriði við og um<br />
skönnun. -<br />
Grunnatriði í Frontpage kynnt<br />
og æfð. Markmið er að<br />
þátttakandinn ljúki við að búa<br />
<strong>til</strong> sinn eigin vef. Hann á að<br />
kunna að senda hann út á sitt<br />
vefsvæði og geta haldið<br />
honum við. Þátttakendur þurfa<br />
að hafa góða almenna<br />
þekkingu á helstu Office -<br />
forritum.<br />
Grunnatriði gagnagrunnsforrita<br />
kynnt. Notendur læra að setja<br />
upp töflur og senda spurnir í<br />
grunninn.<br />
Helstu þættir póstforritsins<br />
skoðaðir og æfðir<br />
Námskeið st Lýsing<br />
Stafr.<br />
myndataka<br />
2<br />
Excel I 2<br />
Excel II 4<br />
Læra á forrit 2<br />
Umbrot með<br />
Publisher<br />
4<br />
Word II 4<br />
Myndvinnsla 6<br />
WebCT I 4<br />
Grunnatriði um stafrænar<br />
myndavélar og stafræna<br />
myndatöku. Varsla mynda<br />
rædd.<br />
Grunnatriði töflureiknis.<br />
Framsetning í myndrit.<br />
Flóknari aðgerðir, formúlur,<br />
myndræn framsetning, tengja<br />
síður og reiti, snið (útlit) á<br />
Excel skjölum.<br />
Fyrirlestur. Hvernig er hægt að<br />
læra að læra á forrit og hvers<br />
vegna er það nauðsynlegt?<br />
Publisher fyrir lengra komna.<br />
Sérstök áhersla er lögð á<br />
Umbrotsvinnu. Hvað einkennir<br />
smekkleg skjöl, hvaða gildrur<br />
ber að forðast.<br />
Stílar, efnisyfirlit, <strong>til</strong>vísanir í<br />
sama skjali og út fyrir það.<br />
Farið verður í aðalatriði<br />
myndvinnslu í tengslum við<br />
þann hug- og vélbúnað sem<br />
skólinn á eða ætlar að festa<br />
kaup á. Megináhersla er lögð á<br />
aðföng (stafræn myndataka,<br />
skönnun o.s.frv.), geymslu og<br />
prentun/birtingu á skjá.<br />
Grunnatriði í WebCT, engin<br />
þekking nauðsynleg<br />
WebCT II 4 WebCT fyrir lengra komna<br />
Gagnagrunns<br />
-tengdir vefir<br />
6 Grunn-námskeið<br />
Kennsluvefir 4 Smíði kennsluvefs<br />
Hljóðvinnsla 4 Hljóðvinnsla einkum fyrir vefinn<br />
Vídeóvinnsla 8<br />
Vídeóvinnsla með forritinu<br />
Windows Movie Maker<br />
Nvivo 4 Nvivo fyrir byrjendur<br />
SPSS I 6 SPSS fyrir byrjendur<br />
SPSS II 6 SPSS fyrir lengra komna<br />
EndNote 4<br />
Endnote - námskeið einkum<br />
fyrir byrjendur<br />
5
Þátttakendum er raðað á námskeið eftir niðurstöðum bæði notkunarlýsingar og óskalista.<br />
Til dæmis veljast þeir sem segjast nota tölvur mjög lítið á grunnnámskeið. Ef þessi sami<br />
einstaklingur óskaði eftir þátttöku í flóknu námskeiði eins og t.d. Access gagnagrunnar,<br />
þá fær hann ekki að taka þátt að sinni. Námskeið sem krefjast ekki sérlega mikillar<br />
tölvufærni, eins og t.d. stafræn myndataka eru hins vegar öllum opin.<br />
Úrvinnslan stýrir því að þátttakendur með svipaða færni sæki sama námskeiðið. Helsti<br />
kosturinn er að námskeiðin geta verið beinskeyttari og meiri líkur eru á að þátttakendur<br />
fái kennslu við sitt hæfi.<br />
6
2. Niðurstöður<br />
1.3. Þátttaka<br />
Alls svöruðu 61 kennari og 17 aðrir starfsmenn. Svarhlutfallið er 58 % hjá kennurum en<br />
aðeins 27 % hjá öðrum starfsmönnum (miðað við tölur úr ársskýrslu KHÍ 2001).<br />
Varasamt er að yfirfæra ályktanir sem dregnar eru af úrtakinu á alla starfsmenn skólans.<br />
Það gildir um báða hópa starfsmanna en einkum um aðra starfsmenn en kennara, því að<br />
stafsvettvangur þeirra er mjög fjölbrey<strong>til</strong>egur og má því álykta að tölvufærni sé það<br />
sömuleiðis.<br />
1.4. Námsaðferðir<br />
Almennt má segja að svörin hafi komið á óvart. Sérstaklega vekur athygli að mjög fáir<br />
fullyrða: Bækur hjálpa mér meira en reglubundin námskeið. Ég læri upp á eigin spýtur,<br />
eigin hraða. Hefðbundin kennsla gerir mér ekki sama gagn.<br />
Af kennurum KHÍ völdu 3 % þessa fullyrðingu á móti aðeins 2 % í grunnskólum. Nú á<br />
eftir að meta hvort þetta er áfellisdómur fyrir kennsluefni á prenti eða hvort fólki er<br />
einfaldlega ekki kunnugt um kennsluefni og námsaðferðir í sjálfsnámi. Þessar niðurstöður<br />
eru að mínu mati sérstaklega forvitnilegar vegna þess að við erum að skoða stétt sem ætti<br />
sannarlega að vera í stakk búin að <strong>til</strong>einka sér þekkingu úr bókum, enda er það eitt helsta<br />
viðfangsefni hennar.<br />
Kennarar<br />
Annað<br />
starfsfólk<br />
6 5 segja<br />
43 11 segja<br />
2 0 segja<br />
10 1 segja<br />
Ég læri best á námskeiðum. Ég vil vita hvernig hlutirnir eru gerðir skref fyrir skref. Síðan<br />
æfi ég mig og get notað þekkinguna við dagleg störf.<br />
Mér finnst gott að sitja námskeið, en ég vil hafa frelsi <strong>til</strong> að uppgötva sjálf(ur). Best væri<br />
fyrir mig að hafa aðgang að kennara af og <strong>til</strong>, að öðru leyti læri ég sjálfstætt.<br />
Bækur hjálpa mér meira en reglubundin námskeið. Ég læri upp á eigin spýtur, á eigin<br />
hraða. Hefðbundin kennsla gerir mér ekki sama gagn.<br />
Ég prófa mig áfram í forritum, nota sjaldan hjálpargögn eða aðstoð frá öðrum.<br />
- Þetta kom bara smám saman.<br />
Tafla 1: Samanburður á svörum kennara KHÍ og annarra starfsmanna um námsaðferðir<br />
7
Þegar svör úr KHÍ (allir starfsmenn) eru borin saman við niðurstöðurnar úr grunnskóla<br />
eru tveir þættir verulega ólíkir. Mest skiptir að hlutfall þeirra sem vilja hafa aðgang að<br />
kennara af og <strong>til</strong> og vilja fá opin námskeið er verulega hærra í KHÍ en í grunnskólum eða<br />
71 % á móti 47 %.<br />
Rúmlega helmingi fleiri fiktara má finna innan KHÍ en í grunnskólum.<br />
Svo virðist sem aðallega lengra komnir notendur segist hafa öðlast þekkingu sína með því<br />
að prófa og fikta. Aðeins einn af þeim var ekki kennari. Áhugavert að þeir skiptast jafnt í<br />
karla og konur (kynjahlutfall svarenda er 54:27 konum í hag). Nú gæti verið áhugavert<br />
að komast að því hvort sjálfsmat þeirra sé sambærilegt þeim sem sækja gjarnan<br />
námskeið.<br />
Mynd 1: Samanburður kennara í KHÍ við grunnskólakennara (1633 grunnskólakennarar)<br />
8
1.5. Notkunarlýsingar<br />
Í þessum kafla er fjallað um hvernig þátttakendur lýsa notkun sinni á <strong>UST</strong>. Spurningar<br />
voru átján, þar af sex sérsniðnar fyrir KHÍ. Hinar tólf hafa einnig verið lagðar fyrir<br />
grunnskólakennara. Röð spurninga var þó breytt. Þeir grunnskólakennarar sem sögðust<br />
búa yfir mjög lí<strong>til</strong>li tölvufærni fengu ekki upp þrjár spurningar sem fjalla um <strong>til</strong>tölulega<br />
flókna tölvuvinnslu, þ.e. margmiðlun, töflureikni og gagnagrunnsforrit. Í KHÍ fengu allir<br />
þátttakendur sömu spurningar óháð því sem þeir svöruðu.<br />
Einkunnir lyklast þannig að 1 merkir að þátttakandinn hefur merkt við lægsta kostinn en<br />
þegar hann merkti við hæsta kostinn fær hann 4.<br />
Lægsti valkosturinn er jafngilt Ég nota <strong>til</strong>tekna tækni afar sjaldan sem túlkast hér þannig<br />
að þátttakandinn hafi litla eða mjög litla færni. Hæsti valkosturinn merkir að hann treysti<br />
sér <strong>til</strong> að kenna öðrum að nota viðkomandi aðferð/tækni. Í skalanum eru tvö millistig sem<br />
lýsa stígandi færnistigi.<br />
Til samanburðar: Niðurstöður úr grunnskólum landsins, 1633 kennarar<br />
2,90 2,39 2,90 2,10 2,61 2,45 2,63 2,69 2,10<br />
Almenn Skjalavinnslvinnslingaleipóstur<br />
Rit-<br />
Grafík Prentun Upplýs-<br />
Tölvu-<br />
Internet Siðfræði<br />
færni<br />
3,69 2,90 3,20 2,43 3,07 3,00 3,69 3,23 2,54<br />
Töflureiknagrunnamiðlun<br />
Gagna-<br />
Marg-<br />
Vefgerð Kennslu Póst-<br />
WebCT Tal-<br />
Hamar<br />
-vefir listar<br />
glærur<br />
1,95 1,46 2,49 2,07 2,23 2,72 2,46 1,28 1,26<br />
1,64 1,15 1,60 1 er lægsta einkunn en 4 er hæst.<br />
Þeir sem svöruðu ekki eru ekki teknir með.<br />
Tafla 2: Notkunarlýsingar kennara KHÍ í einkunnum<br />
Greinilega kemur fram að kennarar KHÍ eru lengra komnir á öllum sviðum sem mæld<br />
voru. Áhugavert er að sjá að færniprófíllinn er nánast eins nema hvað hann er hærri í<br />
KHÍ. Eina undantekningin er tölvupóstur. Þar ber KHÍ af enda er tölvupóstur snar þáttur í<br />
starfi allra kennara. (sjá einnig mynd 2). Sex þættir hafa engar samanburðartölur, það eru<br />
spurningar sem bættust við sérstaklega fyrir KHÍ.<br />
9
Mynd 2: Notkunarlýsingar kennara sem myndrit<br />
Til grundvallar niðurstaðna úr grunnskólum liggja um 1600 þátttakendur í greiningunni á<br />
árunum 2001 <strong>til</strong> 2003.<br />
Notkun lýst með einkunnum<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
Almenn<br />
færni<br />
Skjalavinnsla<br />
Ritvinnsla<br />
Internet<br />
Siðfræði<br />
Vefgerð<br />
WebCT<br />
Grafík Prentun Upplýsingaleit<br />
Tölvupóstur<br />
Töflureiknar<br />
Gagnagrunnar<br />
Margmiðlun<br />
Kennsluvefir<br />
Póstlistar<br />
Talglærur<br />
Hamar<br />
Svara ekki 0 0 0 0 0 0 0 2 1 2 2 3 0 0 1 0 1 4<br />
Lægsta einkunn 0 0 0 15 0 1 0 0 4 22 35 11 23 15 7 9 50 40<br />
Hæsta einkunn 44 8 16 9 10 15 43 23 8 3 0 12 4 4 21 4 3 1<br />
Mynd 3: Notkunarlýsingar kennara með einkunnum<br />
Á mynd 3 koma þrír hópar fram: Þeir sem gefa sér hæstu og lægstu einkunn og þeir sem<br />
svara ekki. Ef súlur eru almennt lágar eða jafnvel ekki fyrir hendi eins og t.d. í siðfræði<br />
eða skjalavinnslu, merkir það að flestir búa yfir færni í meðallagi.<br />
Í raun eru gulu súlurnar mikilvægastar, þær sýna okkur hve margir telja sig hafa litla sem<br />
enga reynslu/færni á <strong>til</strong>teknu sviði.<br />
Það er skólans að ákveða hvernig ætti að forgangsraða þáttunum. Eflaust eru <strong>til</strong> dæmis<br />
talglærur meira aðkallandi en gagnagrunnar, svo eitt dæmi sé nefnt. Svörun er eins og<br />
fram kemur ljómandi fín.<br />
10
Staða starfsmanna<br />
WebCT<br />
Póstlistar<br />
Kennsluvefir<br />
Talglærur<br />
Hamar<br />
Almenn færni<br />
100%<br />
80%<br />
60%<br />
40%<br />
20%<br />
0%<br />
-20%<br />
Skjalavinnsla<br />
Ritvinnsla<br />
Grafík<br />
Prentun<br />
Upplýsingaleit<br />
Vefgerð<br />
Tölvupóstur<br />
Margmiðlun<br />
Internet<br />
Gagnagrunnar<br />
Töflureiknar<br />
Siðfræði<br />
Mynd 4: Notkunarlýsingar starfsmanna sem myndrit<br />
Notkun lýst með einkunnum<br />
16<br />
14<br />
12<br />
10<br />
8<br />
6<br />
4<br />
2<br />
0<br />
Almenn<br />
færni<br />
Skjalavinnsla<br />
Ritvinnsla<br />
Internet<br />
Siðfræði<br />
Vefgerð<br />
WebCT<br />
Grafík Prentun Upplýsingaleit<br />
Tölvupóstur<br />
Töflureiknar<br />
Gagnagrunnar<br />
Margmiðlun<br />
Kennsluvefir<br />
Póstlistar<br />
Talglærur<br />
Hamar<br />
Svara ekki 1 0 0 1 1 3 0 0 2 1 1 3 3 5 2 4 3 4<br />
Lægsta einkunn 0 0 0 5 0 0 0 0 0 2 4 5 4 11 3 12 14 8<br />
Hæsta einkunn 13 3 5 3 2 4 9 5 4 1 1 2 1 1 1 0 0 2<br />
Mynd 5: Notkunarlýsingar starfsmanna með einkunnum<br />
Hjá öðrum starfsmönnum en kennurum (mynd 4 og 5) kemur greinilega fram að<br />
kennslutengd viðfangsefni skipta minna máli. Tólf af sautján svarendum segja <strong>til</strong> dæmis<br />
enga þekkingu hafa af WebCT og fjórir svara ekki. Athygli vekur að þættir sem eru<br />
almennara eðlis eins og t.d. ritvinnsla eru ekki áberandi há. Þættir sem skera sig úr eru<br />
töflureiknir og gagnagrunnar, en að öðru leyti er meðalfærni annarra starfsmanna heldur<br />
neðar en kennara. Líklegsta skýring er að aðrir starfsmenn fást oft við sértæk verkefni og<br />
því er dreifing þekkingar/færni þeirra mun meiri. Ú<strong>til</strong>okað er að draga ályktanir um allan<br />
starfsmannahópinn, því að svarhlutfallið var eins og áður er nefnt aðeins 27%.<br />
11
Óskir kennara - færniþættir<br />
WebCT<br />
Gagnagrunnstengdir vefir<br />
Kennsluvefsmíði<br />
Vefsmíði, einkavefur<br />
Hljóðvinnsla<br />
Videovinnsla<br />
Almenn myndvinnsla fyrir vef og prentgripi<br />
Að búa <strong>til</strong> smekklega prentgripi (layout - fræði, Publisher fyrir lengra<br />
komna)<br />
Nota netið sem upplýsingaveitu. Finna efni <strong>til</strong> að nota í kennslu,<br />
upplýsingar, myndir, o.s.frv.<br />
Nota vef í kennslu (vefleiðangrar)<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
Vinna með stafrænar myndavélar<br />
Nota s<strong>kanna</strong><br />
Jaðartæki: Prentarar, s<strong>kanna</strong>r, myndavélar. Að tengja þau og setja upp<br />
Læra að læra á forrit<br />
Læra vel á Window s<br />
Setja upp og taka út forrit<br />
Umgangast skrár og skráarsöfn, bæði á tölvunni og staðarneti.<br />
Mynd 6: Óskir kennara - færniþættir<br />
0 10 20 30 40 50 60<br />
Mynd 6 sýnir okkur hvað kennarar vilja helst læra. Hér er um að ræða færniþætti mikið<br />
<strong>til</strong> óháða því hvaða forrit eru notuð.<br />
Áberandi er að margir setja þætti sem snúa að beinni tölvutækni, þ. e. læra á jaðartæki,<br />
Windows og setja upp forrit síðast í forgangsröðina. Þátturinn: Læra að læra á forrit er<br />
heldur ekki vinsæll.<br />
Vefsmíði og myndvinnsla fyrir vef eru efst á forgangslistanum. Önnur viðfangsefni sem<br />
tengjast beint hagnýtingu <strong>UST</strong> í kennslu, eins og hljóðvinnsla og notkun vefs í kennslu<br />
eru mjög ofarlega.<br />
Ef litið er <strong>til</strong> forrita (Mynd 7) þá kemur fram samræmi milli færniþátta og forrita: Flestir<br />
setja Frontpage efst á forgangslista. Við þessu má bæta að þó nokkur fjöldi kennara óskar<br />
eftir öðru vefgerðarforriti en FrontPage, flestir nefna DreamWeaver.<br />
Kennarar hafa áhuga á að auka færni sína í Word. Auk þess eru Photoshop og Endnote<br />
ofarlega í forgangsröðinni.<br />
Spurt var um SPSS, en því miður var bilun í gagnasöfnuninni og niðurstöður vistuðust<br />
ekki.<br />
12
Óskir kennara - forrit<br />
Photoshop<br />
Nvivo<br />
Endnote<br />
Publisher<br />
Word2<br />
Word1<br />
Access<br />
Forgang<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
Excel<br />
Frontpage<br />
Pow erpoint<br />
0 10 20 30 40 50 60<br />
Mynd 7: Óskir kennara - forrit<br />
Eins og í færnilýsingum eru óskalistar annarra starfsmanna sundurleitari en hjá kennurum<br />
(mynd 8). Hér er það umbrot (layout) og að búa <strong>til</strong> prentgripi sem er efst. Ekki virðist<br />
mikil eftirspurn eftir vefsmíði í þessum hópi. Myndvinnsla er einnig hér ofarlega á<br />
forgangslistanum.<br />
Óskir starfsmanna - færniþættir<br />
WebCT<br />
Gagnagrunnstengdir vefir<br />
Kennsluvefsmíði<br />
Vefsmíði, einkavefur<br />
Hljóðvinnsla<br />
Videovinnsla<br />
Almenn myndvinnsla fyrir vef og prentgripi<br />
Að búa <strong>til</strong> smekklega prentgripi (layout - fræði, Publisher fyrir lengra<br />
komna)<br />
Nota netið sem upplýsingaveitu. Finna efni <strong>til</strong> að nota í kennslu,<br />
upplýsingar, myndir, o.s.frv.<br />
Nota vef í kennslu (vefleiðangrar)<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
Vinna með stafrænar myndavélar<br />
Nota s<strong>kanna</strong><br />
Jaðartæki: Prentarar, s<strong>kanna</strong>r, myndavélar. Að tengja þau og setja upp<br />
Læra að læra á forrit<br />
Læra vel á Window s<br />
Setja upp og taka út forrit<br />
Umgangast skrár og skráarsöfn, bæði á tölvunni og staðarneti.<br />
0 2 4 6 8 10 12 14<br />
Mynd 8: Óskir starfsmanna - færniþættir<br />
Mynd 9. Nokkra furðu vekur að flestir eru með Frontpage fremst í forgangsröðinni þó að<br />
þeir hafi ekki sett vefsmíði í forgang. Ein skýring gæti verið að þeir séu að hugsa um aðra<br />
vefi en þá sem nefndir eru sem dæmi í spurningalistanum. Áhugavert er auk þess hversu<br />
fáir velja sér Word II, þó að færnilýsingar gefi <strong>til</strong> kynna <strong>til</strong>tölulega litla færni. Líklegasta<br />
skýring er að í hópnum eru stafsmenn sem nota Word lítið eða sætta sig við þá færni sem<br />
þeir búa yfir.<br />
13
Óskir starfsmanna - forrit<br />
Photoshop<br />
Nvivo<br />
Endnote<br />
Publisher<br />
Word2<br />
Word1<br />
Access<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
Excel<br />
Frontpage<br />
Pow erpoint<br />
0 2 4 6 8 10 12 14<br />
Mynd 9: Óskir starfsmanna - forrit<br />
3. Námskeið<br />
Farin verður sú leið að miða námskeiðin einkum við kennara. Aðrir starfsmenn geta skráð<br />
sig á námskeið eða óskað eftir námskeiðum, t.d. sérhæfðum námskeiðum fyrir einstakar<br />
deildir. Þessi <strong>til</strong>högun er valin fyrst og fremst vegna ólíkra hagsmuna þeirra sem kenna<br />
og annarra stafsmanna.<br />
Skráning á námskeið (töflur 3 og 4) er niðurstaða vélrænnar úrvinnslu. Ef þátttakandi<br />
hakaði óvart við rangan reit þá getur það haft í för með sér að hann skráist á námskeið<br />
sem hann á ekki erindi á en velst ekki á námskeið sem hann ætti í raun að sækja.<br />
Nauðsynlegt því er að fara yfir námskeiðsáætlun með starfsmönnum og athuga með<br />
hverjum og einum hvort viðkomandi áætlun getur staðist. Að sjálfsögðu er starfsmönnum<br />
frjáls þátttaka. En engu að síður veltur skilvirkni námskeiðahaldsins á því að aðeins<br />
þátttakendur með svipuð markmið og færni sæki sama námskeiðið. Þegar<br />
þátttakendafjöldi er mikill þarf að endurtaka námskeiðin og þá kemur <strong>til</strong> greina að hafa<br />
námskeiðin á ólíkum tímum eða með ögn ólík markmið. Þá mætti hafa námskeiðin á<br />
mismunandi stöðum (Skipholt, Laugarvatn, Stakkahlíð).<br />
Með því að breyta lágmarks- og hámarksfjölda í hópum er hægt að finna hagkvæmustu<br />
útfærsluna hverju sinni miðað við kennslustundir og nemendafjölda.<br />
Æskilegt er að raða námskeiðum þannig að byrjendanámskeiðin komi fyrst. Það gefur<br />
möguleika á stígandi fyrir þá sem eru fremur stutt á veg komnir.<br />
Mest áríðandi eru eftirfarandi námskeið:<br />
Vefsíðugerð með Frontpage, myndvinnsla, talglærur, Publisher og kennsla í umbroti.<br />
WebCT virðist ekki vera ofarlega á óskalistanum og er það án efa góðri þjónustu og þar<br />
af leiðandi góðri almennri færni að þakka.<br />
14
Tafla 3: Námskeiðalisti kennara<br />
Námskeiðsnúmer<br />
Tímar<br />
Athugið forsendurnar í<br />
athugasemdunum sem<br />
fylgja hverjum reit<br />
Nöfn<br />
Skráarmeðferð<br />
Windows I<br />
Netið<br />
Vefur í kennslu<br />
Publisher I<br />
Powerpoint<br />
Word I<br />
Windows II<br />
Setja upp forrit<br />
Að s<strong>kanna</strong><br />
KHÍ Kennarar<br />
Stafr. myndataka<br />
Excel I<br />
Excel II<br />
Læra á forrit<br />
Layout með Publisher<br />
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 28 30<br />
1 1 2 4 2 2 2 2 2 2 2 2 4 2 4 4 6 4 2 6 6 4 6 4 4 8 4 6 6 4<br />
1 Allyson Macdonald x x x x x x x x x x x x 7<br />
2 Amalía Björnsdóttir x x x x x x x x x x x x 5<br />
3 Anna S. Þráinsdóttir x x x x x x x x x x x x x 8<br />
4 Ann-Helen Odberg x x x x x x 5<br />
þátttakenda<br />
Torfadóttir x x x x x x x x x 5<br />
5 Anton Bjarnason x x 1<br />
6 Arna H. Jónsdóttir x x x x x x x x x x x x x 9<br />
7 Auður<br />
8 Árni Stefansson x x x x x x x x x x 7<br />
9 Ásrún Tryggvadóttir x x x x x x x x x x x x x x x x x 13<br />
10 Ástríður Stefánsdóttir x x x x x x x x 6<br />
11 Baldur Kristjánsson x x x x x x x x x x x 6<br />
12 Baldur sigurðsson x x x x x x x x 4<br />
13 Brynhildur Briem x x x x x x x x x x x x x x 10<br />
14 Brynjar Ólafsson x x x x x x x 3<br />
15 Börkur Hansen x x x x x x x x x x x x x x x 9<br />
16 Dr Rosa Gunnarsdottir x x x x x x x x x x x 7<br />
17 Dr. Sigurbjörn Árni Arngrímsson x x x x x 3<br />
18 Elsa Sigríður Jónsdóttir x x x x x x x x x x 7<br />
19 Erla Kristjánsdóttir x x x x x x x x x x 6<br />
20 Fríður Ólafsdóttir x x x x x x x x x x 7<br />
21 Gretar L. Marinósson x x x x x x x x x x x x x 7<br />
22 Guðný Helga Gunnarsdóttir x x x x x x x x x x x x x x x x x 10<br />
23 Guðrún Krstinsdóttir x x x x x x x x x x x x x x x 9<br />
24 Gunnar J. Gunnarsson x x x x x x x x x x x x x x x x x x 12<br />
25 Gunnhildur Óskarsdóttir x x x x x x x x x x x x 9<br />
26 Hafdís Guðjónsdóttir x x x x x x x x x x x x x 8<br />
27 Hafþór B. Guðmundsson x x x x x x x x x x x x 8<br />
28 Hafþór Guðjónsson x x x x 3<br />
29 Hanna Ragnarsdóttir x x x x x x x x x x x 6<br />
30 Helga Rut Guðmundsdóttir x x x x x x x x x x x x x x x x x 12<br />
31 Helgi Skúli Kjartansson x x x 3<br />
32 Hlín Helga Pálsdóttir x x x x x x x 5<br />
33 Hrafnhildur Ragnarsdóttir x x x x x x x x x x x x x x 9<br />
34 Ingibjörg H. Harðardóttir x x x x x x x x x x 7<br />
35 Ingvar Sigurgeirsson x x x x x x x x x x 5<br />
36 Jóhanna Fjóla Ólafsdóttir x x x x x x x x x x x x x x x 11<br />
37 Jóhanna Karlsdóttir x x x x x x x x 6<br />
38 Jóhanna Þórðardóttir x x x x x x x x x x x x x x x x x x 11<br />
39 Jón Jónasson x x x x x x x 3<br />
40 Jón Reykdal x x x x x x x x x x x x x x x x 11<br />
41 Jónína Kristinsdóttir x x x x x x x x x x x x x x x x x 12<br />
42 Karl Jeppesen x x x x x x x 3<br />
43 Kári Jónsson x x x x x x x x x x x 7<br />
44 Kristín Á. Ólafsdóttir x x x x x x x x 6<br />
45 Kristín Hildur Ólafsdóttir x x x x x x x x x x x x x 8<br />
46 Kristín Norðdahl x x x x x x x x x x x x x x x 10<br />
47 Lilja M. Jónsdóttir x x x x x x x x x x x x 9<br />
48 Loftur Guttormsson x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 14<br />
49 Meyvant Þórólfsson x x x x x x x x x 7<br />
50 Ólafur H. Jóhannsson x x x x x x x x 5<br />
51 Ragnhildur Bjarnadóttir x x x x x x 3<br />
52 Rannveig A. Jóhannsdóttir x x x x x x x x x x 7<br />
53 Samuel Lefevre x x x x x 2<br />
54 Sólveig Jakobsdóttir x x x x x x x x x x x x x x x 10<br />
55 Steinunn Helga Lárusdóttir x x x x x x x x x x 6<br />
56 Torfi Hjartarson x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 13<br />
57 Veturliði Óskarsson x x x x x x x x 3<br />
58 Þorsteinn Helgason x x x x x x x x x x x 7<br />
59 Þórdís Þórðardóttir x x x x x x x x x x x x x x 8<br />
60 Þórunn Blöndal x x x x x x x x x x x x x x x 10<br />
61 Örn Ólafsson x x x x x x x x x x x x x 7<br />
Kenndir tímar<br />
2 4 2 2 2 2 2 2 2 4 2 4 4 6 4 6 6 4 6 4 4 8 4 4 440<br />
Þátttakendafjöldi: 2 2 21 36 37 35 4 22 18 30 26 20 10 17 35 40 47 18 1 19 15 19 15 36 39 34 42 49 440<br />
Nemendastundir:<br />
42 144 74 70 44 36 60 52 40 40 34 140 160 282 72 114 90 76 90 144 156 272 168 196 1404<br />
Námskeiðsstundir:<br />
4 12 6 6 4 4 4 4 4 4 4 12 12 18 8 12 6 8 6 12 12 24 12 12 118<br />
Word II<br />
Of fáir þáttt.<br />
Of fáir þáttt.<br />
2 námskeið<br />
min. 3 námskeið<br />
Frontpage<br />
min. 3 námskeið<br />
Access<br />
min. 3 námskeið<br />
Póstforrit<br />
Of fáir þáttt.<br />
Myndvinnsla<br />
2 námskeið<br />
WebCT I<br />
2 námskeið<br />
WebCT II<br />
2 námskeið<br />
Gagnagrunnst. vefir<br />
2 námskeið<br />
Kennsluvefir<br />
Hljóðvinnsla<br />
2 námskeið<br />
Videóvinnsla<br />
1 námskeið<br />
Nvivo<br />
2 námskeið<br />
SPSS I<br />
min. 3 námskeið<br />
SPSS II<br />
EndNote<br />
Námskeið<br />
min. 3 námskeið<br />
min. 3 námskeið<br />
2 námskeið<br />
Of fáir þáttt.<br />
2 námskeið<br />
1 námskeið<br />
2 námskeið<br />
1 námskeið<br />
min. 3 námskeið<br />
min. 3 námskeið<br />
min. 3 námskeið<br />
min. 3 námskeið<br />
Of fáir þáttt.<br />
Of fáir þáttt.<br />
min. 3 námskeið<br />
Lágmarksfjöldi í hóp: 6<br />
Hámarksfjöldi í hóp: 16<br />
Vinsamlega athugið: Niðurstöður þessar eru unnar sjálfvirkt upp úr könnunum. Því getur verið að þær endurspegli ekki nákvæma<br />
símenntunarþörf einstakra starfsmanna. Það er því óhjákvæmilegt að aðlaga þessa skrá raunverulegum aðstæðum og ennfremur að gefa<br />
kennurum kost á að skrá sig sjálfir eða afþakka þátttöku.<br />
15
Tafla 4: Námskeiðalisti starfsmanna<br />
Námskeiðsnúmer<br />
Tímar<br />
Athugið forsendurnar í<br />
athugasemdunum sem<br />
fylgja hverjum reit<br />
Skráarmeðferð<br />
Windows I<br />
Netið<br />
Vefur í kennslu<br />
Publisher I<br />
Powerpoint<br />
Word I<br />
Windows II<br />
Setja upp forrit<br />
Að s<strong>kanna</strong><br />
Stafr. myndataka<br />
Excel I<br />
Excel II<br />
Læra á forrit<br />
Layout með Publisher<br />
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 28 30<br />
1 1 2 4 2 2 2 2 2 2 2 2 4 2 4 4 6 4 2 6 6 4 6 4 4 8 4 6 6 4<br />
1 Kristín Indriðadóttir x x x x x x 4<br />
2 Elín Dögg Guðjónsdóttir x x x x x x 5<br />
3 Björg Gísladóttir x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 14<br />
4 Sigríður Pétursdóttir x x x x x x x x x 8<br />
5 Sigurður Jónsson x x x x x x x x x x x x 9<br />
6 Elín Thorarensen x x x x x x x x x x x 7<br />
7 Áslaug Nöfn Björk Eggertsdóttir x x x x x x x x x x x x x x 12<br />
8 Elínborg Stefánsdóttir x x x x x x x x 5<br />
9 Guðrún þátttakenda<br />
Sóley Guðjónsdóttir x x x x x x x x x x x x x x x 10<br />
10 Svanhildur Kaaber x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 12<br />
11 Guðrún Karlsdóttir x x x x x x x x x x x x x x x x x 12<br />
12 Guðrún Magnúsdóttir x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 16<br />
13 Sólveig María Þorláksdóttir x x x x x x x x x x x x x x x x 10<br />
14 Kolbrún Sigurðardóttir x x x x x x x x x x x x 7<br />
15 Þórhildur S. Sigurðardóttir x x x x x x x x x x x x x x 8<br />
16 Linda Erlendsdóttir x x 1<br />
17 Margrét Magnúsdóttir x x x x x x x x x x x x x x x x x x 12<br />
Kenndir tímar<br />
Þátttakendafjöldi:<br />
Nemendastundir:<br />
Námskeiðsstundir:<br />
KHÍ aðrir starfsmenn en kennarar<br />
Word II<br />
Frontpage<br />
2 4 2 2 2 2 2 2 2 4 4 6 4 6 6 4 4 8 4 4 152<br />
9 10 12 11 1 9 10 8 9 4 5 9 13 13 11 9 1 8 10 4 16 9 11 10 10 152<br />
18 40 24 22 18 20 16 18 18 52 52 66 36 48 60 64 36 88 40 40 448<br />
2 4 2 2 2 2 2 2 2 4 4 6 4 6 6 4 4 8 4 4 44<br />
Of fáir þáttt.<br />
Of fáir þáttt.<br />
1 námskeið<br />
1 námskeið<br />
1 námskeið<br />
1 námskeið<br />
Of fáir þáttt.<br />
Access<br />
Póstforrit<br />
Myndvinnsla<br />
WebCT I<br />
WebCT II<br />
Gagnagrunnst. vefir<br />
Kennsluvefir<br />
Hljóðvinnsla<br />
Videóvinnsla<br />
Nvivo<br />
SPSS I<br />
SPSS II<br />
EndNote<br />
1 námskeið<br />
1 námskeið<br />
1 námskeið<br />
1 námskeið<br />
Of fáir þáttt.<br />
Of fáir þáttt.<br />
1 námskeið<br />
1 námskeið<br />
1 námskeið<br />
1 námskeið<br />
1 námskeið<br />
Of fáir þáttt.<br />
1 námskeið<br />
1 námskeið<br />
Of fáir þáttt.<br />
Of fáir þáttt.<br />
1 námskeið<br />
1 námskeið<br />
1 námskeið<br />
1 námskeið<br />
Of fáir þáttt.<br />
Of fáir þáttt.<br />
1 námskeið<br />
Námskeið<br />
Tillaga að skipulagi námskeiða:<br />
sept - nóv des. feb. mars. - maí<br />
Talglærur EndNote Nvivo<br />
Word II<br />
Videovinnsla<br />
Frontpage vefsmíði<br />
kennsluvefir<br />
Frontpage vefsmíði<br />
einkavefir<br />
Vefsmíði með öðrum<br />
forritum<br />
Publisher I Vefur í kennslu Gagnagrunnstengdir vefir<br />
Myndvinnsla Hljóðvinnsla Access<br />
Excel I Excel II SPSS<br />
Stafræn myndataka Umbrot með Publisher Powerpoint<br />
Að s<strong>kanna</strong><br />
Hér koma ekki öll námskeið fram sem eru í námskeiðalistunum. Ástæðan er að sum<br />
námskeið falla niður og um önnur námskeið er álitamál hvort þau séu áríðandi.<br />
Námskeiðalistinn nefnir ekki neitt sérstakt námskeið sem heitir Talglærur en það er mikil<br />
eftirspurn eftir því og þess vegna nauðsynlegt að halda slíkt námskeið hið fyrsta. Raunar<br />
á eftir að undirbúa sérstaka tölvu (Streymir) <strong>til</strong> að taka á móti slíkum glærum, svo að<br />
fleiri en 10 geti skoðað sömu glæruna samtímis.<br />
Mikilvægt er að námskeið verði aðeins í boði þegar tryggt er að stoðþjónusta og búnaður<br />
sé fyrir hendi og í lagi svo að kennarar geti nýtt nýja þekkingu strax í kennslu sinni.<br />
16
4. Heimildir<br />
Furnham, A. (2001). Self-estimates of intelligence: Culture and gender difference in self<br />
and other estimates of both general (g) and multiple intelligences. Personality and<br />
individual differences, 31(2001), 1381-1405.<br />
Hakkarainen, K., Muukonen, H., Lipponen, L., Ilomäki, L., Rahikainen, M. og Lehtinen,<br />
E. (2001). Teachers' information and communication technology (ICT) skills and<br />
practices of using ICT. Journal of technology and teacher education (JTATE),<br />
9(2), 181 - 197 af http://dl.aace.org/6438.<br />
Heneman, H. G. (1980). Self assessment: A critcal analysis. Personnel psychology, 33,<br />
297 - 300.<br />
Jackson, L. A., Ervin, K. S., Gardner, P. D. og Schmitt, N. (2001). Gender and the<br />
internet: women communicating and men searching. Sex roles, 44(5/6), 363 - 379.<br />
17
5. Viðauki<br />
Spurningalistar<br />
Spurningar sem hafa verið lagðar fyrir alla þátttakendur<br />
Notkunarlýsingar<br />
Hvernig lærir þú best og mest (á sviði upplýsingatækni)?<br />
1. Ég læri best á námskeiðum. Ég vil vita hvernig hlutirnir eru gerðir skref fyrir skref. Síðan æfi ég<br />
mig og get notað þekkinguna við dagleg störf.<br />
2. Mér finnst gott að sitja námskeið en ég vil hafa frelsi <strong>til</strong> að uppgötva sjálf(ur). Best væri fyrir mig<br />
að hafa aðgang að kennara af og <strong>til</strong>, að öðru leyti læri ég sjálfstætt.<br />
3. Bækur hjálpa mér meira en reglubundin námskeið. Ég læri upp á eigin spýtur, á eigin hraða.<br />
Hefðbundin kennsla gerir mér ekki sama gagn.<br />
4. Ég prófa mig áfram í forritum, nota sjaldan hjálpargögn eða aðstoð frá öðrum. ,,Þetta kom bara<br />
smám saman.<br />
I. Almenn tölvunotkun<br />
1. Ég nota tölvu afar sjaldan.<br />
2. Ég get notað tölvu <strong>til</strong> að opna nokkur forrit. Þessi notkun hefur lí<strong>til</strong> áhrif á mín daglegu störf. Ég<br />
þarf oft að fá aðstoð.<br />
3. Ég nota tölvu við mörg dagleg störf. Ég get s<strong>til</strong>lt og aðlagað tölvu og tengt við hana ýmsan ytri<br />
vélbúnað, hlaðið inn forritum, prentað og notað flest verkfæri stýrikerfisins (t.d. ruslafötuna og<br />
skjalaleit).<br />
4. Ég nota tölvur daglega við flest störf. Ég get haft fleiri en eitt forrit í gangi einu og get haft nokkra<br />
glugga opna samtímis. Ég leita að forritum og aðferðum sem geta auðveldað vinnu mína. Ég þekki<br />
tölvur nægilega vel <strong>til</strong> að geta kennt öðrum grunnhugtök og aðferðir.<br />
II. Skjalavinnsla<br />
1. Ég vista sjaldan þau skjöl sem ég bý <strong>til</strong> á tölvum.<br />
2. Ég get valið, opnað, vistað og eytt skjölum af mismunandi drifum og möppum.<br />
3. Ég vista skjölin mín á skipulegan hátt og get fundið þau auðveldlega. Ég tek afrit af skjölum og<br />
geymi þau á diski eða öðrum geymslubúnaði með reglulegu millibili.<br />
4. Ég nota aðferðir <strong>til</strong> að vista og geyma skjöl þannig að ég spara vinnslupláss á harðdiski tölvunnar.<br />
Ég þekki slíkar geymsluaðferðir nægilega vel <strong>til</strong> að kenna öðrum grunnhugtök og aðferðir.<br />
III. Ritvinnsla, t.d. Word<br />
1. Ég nota ritvinnsluhugbúnað afar sjaldan.<br />
2. Ég nota stundum ritvinnsluhugbúnað <strong>til</strong> að útbúa einföld skjöl sem hægt er að breyta og nota aftur.<br />
3. Ég nota ritvinnsluhugbúnað <strong>til</strong> að útbúa flest skjöl sem tengjast starfi mínu. Ég get athugað<br />
stafsetningu, mótað og breytt útliti skjala. Ég get einnig forskoðað og prentað alla mína vinnu.<br />
4. Ég nota ritvinnsluhugbúnað ekki eingöngu við vinnu heldur get einnig kennt öðrum að nota hann.<br />
18
IV. Notkun myndefnis (ClipArt, ljósmyndir, teikningar, o.s.frv.)<br />
1. Ég nota mjög sjaldan myndefni í ritvinnslu eða kynningum.<br />
2. Ég get opnað og búið <strong>til</strong> einfaldar myndir með því að nota teikniforrit eða ,,auto shapes í Officeforritum.<br />
3. Ég nota bæði <strong>til</strong>búið myndefni og einfaldar myndir sem ég bý <strong>til</strong>, <strong>til</strong> að setja í ritvinnsluskjöl og<br />
kynningarefni. Ég get breytt myndum, breytt stærð þeirra og sett þær á síðu. Ég get notað flest<br />
teikniverkfærin.<br />
4. Ég get notað klemmuspjaldið (clipboard) <strong>til</strong> að færa myndefni milli forrita.<br />
Ég nota myndefni í vinnunni og með öðrum <strong>til</strong> að bæta samskiptahæfileika þeirra. Ég get notað<br />
myndefni og ritvinnslu <strong>til</strong> að búa <strong>til</strong> ,,dreifingarhæf fréttabréf.<br />
V. Notkun prentara<br />
1. Ég prenta afar sjaldan.<br />
2. Mér gengur vel að prenta allt það sem ég þarf, en þegar prentunin tekst ekki, þarf ég að biðja<br />
einhvern um aðstoð. Ég get þó bætt pappír á prentara.<br />
3. Ég get leyst einfaldar bilanir, skipt um litahylki/tóner og fjarlægt pappírsflækjur.<br />
4. Ég get notað ,,printer setup valgluggann t.d. <strong>til</strong> að velja nettengdan prentara<br />
Ég get leyst flest prentaravandamál og kennt öðrum að leysa þau einnig.<br />
VI. Upplýsingaleit<br />
1. Ég nota sjaldan tölvur <strong>til</strong> að leita að upplýsingum.<br />
2. Ef ég fæ aðstoð get ég aflað upplýsinga á stafrænum upplýsingamiðlum (s.s. vefjum,<br />
margmiðlunardiskum).<br />
3. Ég get valið, safnað, greint, metið og vistað upplýsingar frá mismunandi stafrænum<br />
upplýsingamiðlum.<br />
4. Ég aðstoða aðra við að velja, safna, greina, meta og vista upplýsingar frá mismunandi stafrænum<br />
upplýsingamiðlum (s.s. vefjum, margmiðlunardiskum).<br />
VII. Tölvupóstur<br />
1. Ég nota tölvupóst afar sjaldan.<br />
2. Ég get búið <strong>til</strong>, sent og tekið á móti tölvupósti.<br />
3. Ég nota tölvupóst <strong>til</strong> að biðja um og senda upplýsingar.<br />
4. Ég hjálpa öðrum að nota tölvupóst <strong>til</strong> að biðja um og senda upplýsingar.<br />
VIII. Netið<br />
1. Ég nota Netið afar sjaldan.<br />
2. Ég fer af og <strong>til</strong> á Netið og get notað áhöld á áhaldastikunni eins og t.d. ,,back , ,,home , og<br />
,,open .<br />
3. Ég fer reglulega á Netið <strong>til</strong> að finna upplýsingar eða <strong>til</strong> að kynnast einhverju nýju. Ég nota<br />
leitarvélar <strong>til</strong> þess að auðvelda mér leitina.<br />
Ég nota áhöld eins og t.d. ,,search , ,,options og ,,favorites <strong>til</strong> að finna og vista upplýsingar.<br />
4. Ég get hjálpað öðrum að vafra um Netið og sýnt þeim hvernig hægt er að nýta það við vinnu.<br />
IX. Skilningur á siðfræði sem snýr að tölvunotkun<br />
1. Ég veit ekki um nein siðfræðileg málefni sem snúa að tölvunotkun.<br />
2. Ég veit að ákvæði um höfundarrétt hvíla á tölvuhugbúnaði.<br />
3. Ég þekki og skil muninn á ,,freeware , ,,shareware og seldum hugbúnaði. Ég veit hvað telst<br />
sæmileg (þ.e. forsvaranleg) notkun á Netinu. Ég þekki og framfylgi slíkri notkun á hugbúnaði og<br />
Netinu.<br />
4. Ég veit um önnur umdeild málefni sem snúa að upplýsinga- og samskiptækni, t.d. verndun<br />
upplýsinga, frjálsu aðgengi og málfrelsi. Ég get fjallað um margvísleg síðferðisleg málefni á<br />
starfsmannafundum, foreldrafundum og á opnum almenningssamkomum.<br />
19
X. Margmiðlunarefni (t.d. glærusýningar í Powerpoint, kennsluforrit,<br />
margmiðlunardiskar)<br />
1. Ég nota margmiðlunarefni afar sjaldan.<br />
2. Ég get notað margmiðlunarefni sem hefur verið útbúið af öðrum.<br />
3. Ég get búið <strong>til</strong> mínar eigin margmiðlunarkynningar með því að blanda saman texta og myndum<br />
o.s.frv.<br />
4. Ég hjálpa öðrum að búa <strong>til</strong> margmiðlunarkynningar.<br />
XI. Notkun töflureikna, t.d. Excel<br />
1. Ég nota töflureikna afar sjaldan.<br />
2. Ég skil hvernig töflureiknar eru notaðir og get unnið í þeim. Ég get búið <strong>til</strong> einfaldar töflur og sett<br />
inn dálka sem innihalda tölur.<br />
3. Ég nota töflureikna í ýmsum <strong>til</strong>gangi. Þessir töflureiknar innihalda heiti, formúlur og <strong>til</strong>vísanir. Ég<br />
get breytt dálkabreidd og útliti texta og búið <strong>til</strong> einfaldar töflur og gröf.<br />
4. Ég nota töflureikna ekki eingöngu við vinnu mína en einnig með öðrum <strong>til</strong> að bæta kunnáttu þeirra<br />
í notkun gagna og greiningu þeirra.<br />
XII. Notkun gagnagrunna, t.d. Access<br />
1. Ég nota gagnagrunna afar sjaldan.<br />
2. Ég skil hvernig hægt er að nota gagnagrunna og get aflað mér upplýsinga í gagnagrunni sem hefur<br />
verið búinn <strong>til</strong> af öðrum. Ég get bætt við og eytt gögnum í gagnagrunni.<br />
3. Ég get búið <strong>til</strong> gagnagrunn og skilgreint útlit og tegund gagna. Ég get fundið, flokkað og prentað<br />
upplýsingar úr gagnagrunni skilmerkilega.<br />
4. Ég get notað formúlur <strong>til</strong> að útbúa samantekt af tölulegum upplýsingum sem finnast í<br />
gagnagrunnum. Ég get notað gagnagrunna og tengt þá við ritvinnsluskjöl <strong>til</strong> að útbúa póstlista. Ég<br />
nota gagnagrunna í vinnunni og með öðrum <strong>til</strong> að bæta kunnáttu þeirra í notkun gagna og<br />
greiningu þeirra.<br />
Forgangslistar<br />
Á næstunni vil ég helst læra að:<br />
1. Umgangast skrár og skráarsöfn, bæði á tölvunni og staðarneti.<br />
2. Setja upp og taka út forrit.<br />
3. Læra vel á Windows l.<br />
4. Læra að læra á forrit (hvernig er best að nálgast ný forrit.<br />
5. Jaðartæki: Prentarar, s<strong>kanna</strong>r, myndavélar. Að tengja þau og setja upp.<br />
6. Nota s<strong>kanna</strong>.<br />
7. Vinna með stafrænum myndavélum.<br />
8. Nota vef í kennslu (vefleiðangrar).<br />
9. Nota netið sem upplýsingaveitu. Finna efni <strong>til</strong> að nota í kennslu, upplýsingar, myndir, o.s.frv.<br />
10. Að búa <strong>til</strong> smekklega prentgripi (umbrotsvinna, Publisher fyrir lengra komna.<br />
11. Almenn myndvinnsla fyrir vef og prentgripi.<br />
20
Forrit sem ég vil leggja megináherslu á:<br />
1. Powerpoint (glærugerð).<br />
2. Frontpage (vefsíðugerð).<br />
3. Excel (töflureiknir).<br />
4. Access (gagnagrunnur).<br />
5. Word I (ritvinnsla).<br />
6. Word II (ritvinnsla fyrir lengra komna: Mail merge, footnotes, styles, crossreference ...).<br />
7. Publisher (umbrotsforrit).<br />
Viðbótarspurningar fyrir KHÍ<br />
Frontpage<br />
1. Ég nota Frontpage afar sjaldan.<br />
2. Ég get breytt útliti og innihaldi á vefsíðum mínum með Frontpage. Og sent vefinn út (Publish).<br />
3. Ég get búið <strong>til</strong> nýjar síður og sett þær inn í veftréð. Ég get sótt (import) efni eins og Word-skjöl,<br />
myndir og PowerPoint sýningar í vefinn og tengt þær. Ég skil eðli framsetningar á vef vel.<br />
4. Ég get nýtt mér megnið af möguleikum Frontpage, eins og Discussion Web eða önnur tól sem<br />
kallast web component . Ég get kennt öðrum að búa <strong>til</strong> einfalda vefi.<br />
Fjarkennsluumhverfið WebCT<br />
1. Ég nota WebCT afar sjaldan.<br />
2. Ég get notað samskiptatækin (þ.e. tölvupóst og umræðuvef) í WebCT og get framkvæmt<br />
nauðsynlegustu s<strong>til</strong>lingar, t.d. að fela, eyða eða sýna valkosti.<br />
3. Ég get flutt inn skrár og birt þær á viðeigandi stöðum. Ég get sett upp verkefnaskil og notað þau í<br />
WebCT. Ég get að mestu leyti sinnt ýmis konar notendaumsýslu, og gengið frá námskeiði við lok<br />
annar.<br />
4. Ég get sett upp gagnvirk próf, s<strong>til</strong>lt vægi þátta og nýtt flestallar aðferðir við miðlun efnis í WebCT.<br />
Ég treysti mér <strong>til</strong> að kenna öðrum að nota grunnatriði í WebCT.<br />
Póstlistar<br />
1. Ég nota afar sjaldan póstlista <strong>til</strong> kennslu eða í starfi.<br />
2. Ég get sent póst á póstlista og þegar ég fæ skeyti frá póstlista get ég valið hvort ég vil svara<br />
sendandanum eingöngu eða öllum sem eru á póstlistanum<br />
3. Ég get skráð og afskráð áskrifendur á póstlista.<br />
4. Ég nota póstlista eins og sjálfsagt verkfæri, skrái og afskrái og get kennt öðrum að nota póstlista í<br />
kennslu eða starfi.<br />
Talglærur<br />
1. Ég hef ekki notað talglærur <strong>til</strong> þessa.<br />
2. Ég get tekið upp tal með glærunum mínum en ég þarf aðstoð við að koma þeim út á vefsvæði.<br />
3. Ég get tekið upp talglærusýningar, komið þeim fyrir á vefsvæði og vísað í sýningarnar bæði af vef<br />
og úr WebCT.<br />
4. Ég get kennt öðrum að nota talglærur og bent á hentuga notkunarmöguleika þeirra.<br />
21
Kennslu eða námskeiðsvefir<br />
1. Ég nota sjaldan kennsluvefi.<br />
2. Ég er með kennsluvef(i) og held honum (þeim) við. Þar hef ég t.d. námskeiðslýsingu, bókalista og<br />
kennsluáætlun.<br />
3. Kennsluvefurinn minn hefur auk ofangreindra hluta líka umræðuvef og/eða gestabók. Ég nota<br />
vefinn <strong>til</strong> að koma skilaboðum, verkefnum, spurningum og svörum o.þ.h. <strong>til</strong> nemenda meðan á<br />
námskeiðinu stendur.<br />
4. Ég nota kennsluvefi afar mikið. Þeir skipta mig afar miklu máli sem kennsluumhverfi og<br />
samskiptatæki við nemendur mína. Ég á auðvelt með að viðhalda vefnum og get notað allt sem<br />
vefsmíðaforritið býður upp á, t.d. scheduled include page , photogallery og forms . Ég get<br />
kennt öðrum aðferðir við vefsíðugerð og kennslu með kennsluvefjum.<br />
Tækjabúnaður í sölunum í Hamri<br />
1. Ég hef aldrei notað tækjabúnaðinn í nýju sölunum og/eða þarf mikla aðstoð <strong>til</strong> að koma mér af<br />
stað með tækin.<br />
2. Ég get skipt á milli tækja og kveikt og slökkt ljósin á fjarstýringunni.<br />
3. Ég get stýrt myndavélinni og tekið upp fyrirlestur á myndband.<br />
4. Ég er sjálfbjarga í sölunum svo fremi að skáparnir séu ólæstir.<br />
Forgangslistar<br />
Á næstunni vil ég helst læra:<br />
1. Að halda utan um skáarsafnið þjappa skrár, gera öryggisafrit og setja á Uranus.<br />
2. Um skönnun, stafræna myndatöku og stafræna myndvinnslu.<br />
3. Að taka kvikmyndir með stafrænni myndavél og vinna myndirnar í tölvu <strong>til</strong> framsetningar á vef.<br />
4. Að búa <strong>til</strong> gagnagrunnstengda vefi.<br />
5. Stafræna hljóðvinnslu einkum fyrir upptökur á töluðu máli.<br />
6. Að búa <strong>til</strong> persónulegan vef þar sem upplýsingar um mig koma fram.<br />
Forrit sem ég vil leggja megináherslu á:<br />
1. NVivo<br />
2. EndNote<br />
3. Photoshop<br />
4. SPSS<br />
22
This document was created with Win2PDF available at http://www.daneprairie.com.<br />
The unregistered version of Win2PDF is for evaluation or non-commercial use only.