Organic news br 7 - savetodavstvo

Savet stručnjaka – kako razgraničiti ”organsku” i ”konvencionalnu” parcelu<br />
Prostorno razgraničenje u<br />
organskoj biljnoj proizvodnji<br />
Organska biljna proizvodnja sve više<br />
se odvija u njivskim uslovima gde je<br />
okružena intezivnom konvencionalnom<br />
proizvodnjom u kojoj se masovno koriste<br />
sintetička sredstva (mineralna đubriva,<br />
pesticidi i druga). U takvim uslovima<br />
može doći do kontaminacije ”organskih”<br />
njiva. Zato je potrebno napraviti prostorno<br />
razgraničenje, odnosno živi pojas oko<br />
”organske” parcele.<br />
Jedno od osnovnih polazišta organske<br />
proizvodnje je zabrana primene<br />
sintetičkih sredstava. Iz tog razloga pravilnikom<br />
o organskoj proizvodnji definisano<br />
je da, ako proizvođač istovremeno primenjuje<br />
konvencionalnu proizvodnju i<br />
metode organske proizvodnje dužan je da<br />
obezbedi prostorno razgraničenje između<br />
površina sa konvencionalnom proizvodnjom<br />
i organskom proizvodnjom, odnosno<br />
da postavi živi pojas ili drugu fizičku prepreku<br />
kojom se obezbeđuje razgraničenje<br />
(„Sl. glasnik RS”, br.47/2009).<br />
Morač je lekovita, aromatično-začinska i medonosna biljka koja se gaji zbog<br />
plodova bogatih etarskim uljima. Ona se koriste u prehrambenoj, farmaceutskoj<br />
i kozmetičkoj industriji. Ostaci posle ceđenja ulja, uljane pogače, bogate su<br />
proteinima, šećerima i minerlanim solima. Koriste se kao koncentrovana stočna<br />
hrana.<br />
Osim u narodnoj medicini plodovi, odnosno etarsko ulje koriste se i u naučnoj<br />
medicini i veterini. Tehnološkim postupkom iz biomase morača dobija se biljni<br />
ekstrakt koji se koristi kao biopreparat (HF-Pilzvorsorge, BioFa AG) u preventivnoj<br />
zaštiti protiv pepelnice.<br />
Uloga živog pojasa<br />
Organska proizvodnja je kontrolisana, a<br />
jedan od predmeta kontrole je i prostorno<br />
razgraničenje, odnosno živi pojas oko organske<br />
parcele. Svrha ovakvog pojasa je da<br />
se spreči uticaj primene sintetičkih sredstava<br />
koja se koriste u okruženju organske<br />
proizvodnje.<br />
U okviru prostornog razgraničenja, živog<br />
pojasa, proizvodnja se mora odvijati po<br />
organskim metodama. Dobijeni proizvod<br />
sa tog dela parcele nije organski i za njega<br />
se po tom osnovu ne može ostvariti veća<br />
cena na tržištu. Sve to opterećuje organsku<br />
proizvodnju u kojoj su prema navodima<br />
troškovi poslovanja izuzetno visoki.<br />
Organic News 8<br />
Jedno od važnih načela organske proizvodnje<br />
je i očuvanje i unapređenje biodiverziteta.<br />
Inteziviranje poljoprivrede u<br />
poslednjim decenijama je izrazito negativno<br />
uticalo na biodiverzitet. Neprimerena<br />
upotreba pesticida i ostalih sintetičkih<br />
sredstava uticala je na gubitak medonosnih<br />
pčela i ostalih korisnih insekata.<br />
Gubitak prirodnih oprašivačkih zajednica<br />
može da izazove dramatične promene u<br />
ekosistemima i biodiverzitetima. Zasnivanjem<br />
prostornog razgraničenja – živim<br />
pojasem u organskoj biljnoj proizvodnji,<br />
može se u određenoj meri poboljšati stanje<br />
bioraznolikosti u postojećim agroekosistemima.<br />
Krajem 2008. godine na oglednom polju<br />
Instituta „Tamiš“ Pančevo zasnivano je<br />
demo-polje po metodama organske proizvodnje.<br />
Pored određivanja biljne vrste za<br />
gajenje u organskoj proizvodnji obaveza je<br />
bila da se definiše biljna vrsta za zasniv-