Hadithi ya Sarah Utambulisho - Raising Voices

Hadithi ya Sarah 

Utambulisho 

A1

Utambulisho 

Jina langu naitwa Sarah. Nina umri wa miaka 38 na nina biashara ndogo ya kuuza nguo za wanawake. 

Duka langu liko karibu na jengo tunalomiliki mimi na mume wangu, Davinder. Maisha yangu ya 

kipindi cha nyuma hayakuwa mazuri kama yalivyo sasa. Wazazi wangu wanaishi karibu na mtaa ovyo, 

pembezoni mwa jiji. Siku zote wamekuwa wakifanya kazi kwa bidii lakini pesa wanazopata hazijawahi 

kukidhi mahitaji yao kwa kiwango cha kutosha. 

pamoja na binamu yangu. Tulipendana tangu tulipoonana kwa mara ya kwanza. Hakuona aibu 

walimpenda sana, na mama yangu aliniambia nisipoteze fursa hiyo kwa sababu sio wavulana wengi 

wa kada yake wanaweza kupenda kuoa msichana masikini kama mimi. Aliniomba niwe mchumba 

wake. Japokuwa nilikuwa bado mdogo, lakini maneno ya mama yangu yalipenya masikioni mwangu. 

Tulifanya harusi kubwa sana na wazazi wangu walipokea zawadi nyingi. 

Davinder alikuwa na sifa zote nilizotamani mume wangu awe nazo. Alikuwa mwema, na alinipeleka 

kufanya. Hapo ndipo nilipomwelezea Davinder mpango wangu wa kuanza biashara. Aliniunga mkono 

kutekeleza mpango wangu huo. Tulinunua eneo na muda si mrefu nilipata na wateja wengi sana 

kwenye dukani langu baada ya wao kupashana habari kuhusu nguo nzuri nilizouza. Nilivaa nguo 

mrembo na jinsi biashara yangu ilivyoendelea vizuri. Mwanzoni mume wangu aliyafurahia sana, 

lakini kadri nilivyozidi kuwa maarufu na wateja walivyozidi kuongezeka, alianza kuwa na wivu. 

Hapo ndipo mambo yalipoanza kunipindukia… 


B1


Ukatili Watokea 1 

A2


Mtazamo wa Davinder juu yako na kazi yako unaendelea kubadilika. Anakwambia hakuna sababu 

ya wewe kuvaa vizuri na kuonekana mrembo unapokuwa kazini kwa sababu biashara imekwisha 

shamiri. Unamwambia kwamba ni vizuri kuonekana maridadi na kwamba kuvaa vizuri kunakufanya 

wewe mwenyewe ujisikie vizuri. Anapokulaumu kwamba una mahusiano mwanamume mwingine, 

unadhani anakutania. 

Davinder anaendelea kuja dukani kukutama mara kwa mara tena bila taarifa, anakagua simu yako 

na kukagua matumizi yako ya pesa. Hali hii inakera, lakini unapomwambia aache kufanya hivyo, 

anakwambia yeye ni mwanamume na ana haki ya kufanya vyovyote anavyojisikia kufanya. Hofu 

unabaki ukiwa hujui nini cha kufanya na unajihisi kukataliwa. Unajaribu kununua nguo za ndani 

namba 1. 

Ikiwa unataka kuomba ushauri kutoka kwa wazazi wako, nenda kwenye Familia na uchukue kadi 

namba 1. 

Hadithi ya Sarah B2


Marafiki na Majirani 1 

A3


kuona dhahiri kwamba huko kawaida kutokana na jinsi ulivyopunguza uzito wako. Wanakwambia 

umebadilika sana na umepoteza kunawiri kwako. Unawaambia kwamba mume wako amebadilika; 

unatembea na mwanamume mwingine. Wanashtuka kwa sababu wanakufahamu vizuri uaminifu 

wako. 

Wanakushika mkono na kusikiliza uchungu ulionao. Wanakwambia ni wanawake wachache sana 

cha kawaida kwa wanaume na kwamba hali itabadilika muda si mrefu. Mwingine anathubutu 

kuangalia maisha yao wenyewe. Mmoja wao hafanyi kazi zaidi ya kubaki nyumbani na kulea watoto; 

mwingine anafanya kazi na anapaswa kulipa kodi ya nyumba, ada za watoto na kugharamia mahitaji 

ya chakula; na mwingine ana mume ambaye si mwaminifu – hivi majuzi akiwa amemleta nyumbani 

mtoto wa nje ya ndoa. Ukilinganisha na wao, maisha yako sio mabaya. Lakini huwezi kujua kesho 

yake itakuwaje… 



Familia 1 

A4

Familia 1 

furaha isiyo na kifani kwa kukuona na anapenda kujua kila kitu kuhusu wewe na biashara yako. 

Anaongea na wewe huku anaandaa chai na anapanga vitu sebuleni ili paonekane nadhifu. Baada 

ya kujadilia juu ya watoto pamoja na afya ya baba yako, anakuuliza kuhusu Davinder, jambo ambalo 

linakufanya kuhisi vibaya. 

kuwa na wanaume wengine. Unaelezea jinsi ambavyo hataki mshiriki ngono naye, hana muda wa 

kukaa na wewe wala watoto wake. Mamako anakukata kauli, “Kwa sababu ya kuwalinda watoto 

wasiwasi juu yako kwasababu anakupenda. Hivyo, nakusihi, nenda nyumbani ukaandae chakula cha 

jioni. Na uhakikishe hufanyi jambo lolote la kumkasirisha mumeo.” 

Hujisumbui kumjibu kwa sababu mama yako anaamini bado mnaishi maisha mazuri ya kawaida 

gari na pia kuwa na watoto ambao wanasomea shule za mijini. 

Kwa kuyaangalia maisha yako kwa mtazamo wa wazazi wako, unarudi nyumbani ukiwa unamshukuru 

Mungu kwa yote, lakini hisia hiyo haidumu kwa muda mrefu… 




A5


- 

la cha jioni na kutotaja mambo ya kazi wala kuvaa mavazi mazuri mbele ya Davinder. Mume wako 

mnatazama taarifa ya habari, unapokea simu kutoka kwa mteja wako mmoja wa kiume. Kwa hasira, 

kesho yake jioni ambapo anaichukua simu yako na kuigonga ukutani. Anakwambia wewe huna 

maana, ulikubali kuolewa naye kwa sababu ya pesa zake. Anakukokota chumbani na kukusukumiza 

juu ya kitanda. Unajaribu kujikwamua lakini anakukandamizia kitandani na kukulazimisha kujamiana 

wakikuuliza baba yao kaenda wapi. Anarudi baada ya siku chache akiwa na shada la maua na 

anakuomba msamaha. Anaahidi atakuwa baba na mume bora daima na anawaonyesha watoto 

ukarimu wa kila namna. Unapata wasiwasi sana kwa vurugu zake lakini hujui hata ufanye nini. 

namba 2. 

kadi namba 1. 

Ikiwa unataka kumpa Davinder fursa nyingine, nenda kwenye Songa Mbele na uchukue kadi 

namba 1. 




A6


Majirani wamekuwa wakisikia kelele kutoka nyumbani kwenu. Wanakutazama kwa shaka kila 

wanapokuona. Wanaona majeraha na uvimbe. Mke na mume kutoka mlango jirani wanaposimama 

kuongea na wewe wanakuuliza umemfanyia nini cha kumkasirisha Davinder. Unajaribu kuwaelezea 

kwamba amekuwa na wivu pasipo sababu yoyote. Wanashindwa kuelewa kwa sababu siku zote 

Woga wako unakufanya uwaombe wakisikia tena makelele waje washuhudie kwani unaogopa huenda 

akakufanyia jambo baya. Mwanaume anajibu hawezi kuingilia mambo binafsi ya mwanamume 

kisirisiri anakushauri utafute ushauri wa kisheria, akiongezea kwamba kwa ajili ya watoto wako 

inabidi ujihakikishie usalama. Huna fununu uanzie wapi kutafuta ushauri wa kisheria, kwa sababu 

waweze kukusaidia. 

Ikiwa unaamua kutafuta ushauri wa kisheria, nenda kwenye Huduma za Kisheria na uchukue kadi 

namba 1. 

Ikiwa unaamua kwenda kwa wazazi wako kuomba msaada, nenda kwenye Familia na uchukue 

kadi namba 2. 



Huduma za Kisheria 1 

A7


Hujawahi kumtembelea mwanasheria hapo awali. Unaenda sehemu ambayo mke wa jirani yenu 

kuna mlinzi. Ni mkarimu na anakuruhusu uingie bila kukawia. 

Kwa sababu hukuwa na ahadi naye, unakaa kwenye mahali pa mapokezi ukisubiri kwa wasiwasi 

na anakwambia usubiri kidogo. Anachukua muda mrefu sana bila kurudi, na unakaa ukimsubiri kwa 

wasiwasi kubwa kiasi cha kutaka hata kutoroka uondoke. 

Unamuomba akufafanulie maana ya hayo, lakini anakupa makaratasi ukasome wewe mwenyewe na 

naye kama hujatoa taarifa. Akikutazama kutoka juu mpaka chini, anakwambia sio kazi rahisi na 

liwezekanalo kujilinda, lakini kwa sasa unaweza tu kwenda nyumbani ambako unatumai utakuwa 

salama… 



Kazi 1 

A8

Kazi 1 

wanapoona baba yao ameanza kurudi nyumbani akiwa amelewa. Hali ya kukosa amani inamwathiri 

ashughulikie mambo yote, huku wewe unakaa chini kuwazia jinsi ya kukuza biashara yako. Unaamua 

zaidi kwenye kazi yako. Unatunza nyaraka zako vizuri na kuzifungia nyumbani na Davinder haoneshi 

kuhisi chochote. Muda si mrefu wateja wako wameongezeka maradufu, na unaanza kupata faida 

kubwa. 

Kwa sababu hukusoma sana, unamuuliza jinsi ya kuweka akiba mteja wako mmoja ambaye anafanya 

kazi ya uhasibu na mara nyingi hununua nguo na zawadi nyingi kwa mke wake na bibi yake. Anakubali 

kukutana na wewe ili akusaidie kuhusu jinsi ya kutunza pesa zako, na kwa muda wa juma moja tayari 

siri. Tabia yake bado haiaminiki, anaendelea kulala nje kwa siku kadhaa na hivyo faraja yako inakuwa 

kwa sababu huna uhakika juu ya yale yatakayojiri siku zijazo… 


B8


Familia 2 

A9

Familia 2 

jinsi ambavyo wivu wa mumeo umegeuka kuwa vita ndani ya nyumba na kwamba hata watoto 

wanamwogopa. Wanajitahidi kadri wawezavyo kukufariji na baba yako anakwambia kwamba 

yako anapiga ngumi mezani na kukwambia kwamba haiwezekani ufanye hivyo. Anasema kwamba 

Davinder ni mwanamume tajiri na kwamba hawana uwezo wa kurudisha mahari yake aliyokulipia. 

Davinder atakana kila kitu, au atakukasirikia zaidi kwa kuwahusisha wanafamilia. 

Ukitazama ndani ya nyumba ndogo ya wazazi wako, unajivuna kuona samani na zawadi nyingi 

ambazo wazazi wako wamepata tangu ulipoolewa, na moyoni mwako unakiri kwamba ni kweli 

Kwa mazungumzo uliyofanya na wazazi wako unagundua kwamba hawawezi kukusaidia kutatua 

Ikiwa unaamua kutafuta ushauri wa kisheria, nenda kwenye Huduma za Kisheria na uchukue kadi 

namba 1. 

Ikiwa unataka kwenda kwenye Shirika Lisilo la Kiserikali linalosaidia wanawake, nenda kwenye 

Shirika Lisilo la Kiserikali na uchukue kadi namba 1. 


B9


Shirika Lisilo la 

Kiserikali 1 

A10

Shirika Lisilo la Kiserikali 1 

unatumaini mambo yatakuwa mazuri. 

“Habari?” unauliza, hata huelewielewi nini kinaendelea. “Sawa, nikusaidieje?” mwanamke 

anakuuliza bila kuinua macho kukutazama, huku akiendelea kutazama kwenye kompyuta na kufanya 

ya vipeperushi na kufanya miadi uje kwenye siku nyingine. Unamuuliza huduma gani zinatolewa 

hapo, lakini anakukata kauli na kuashiria mkono wake kwenye kipeperushi, “Huduma zetu zote ziko 

hapa. Tafadhali yasome haya na kisha unipigie simu.” Unavunjwa moyo kwa haraka aliyonayo na 

unamshukuru huku ukigeuka na vipeperushi vyako na unaondoka zako. 

mwanasheria. 

Nenda kwenye Huduma za Kisheria na uchukue kadi namba 1. 



Songa Mbele 1 

A11

Songa Mbele 1 

Unajihisi kama mgeni ndani ya nyumba yako mwenyewe ukipitapita hapa na pale, ukijaribu 

kumfurahisha Davinder na kujiepusha kumkwaza. Unajifunza kuzisoma hisia zake mara tu anapoingia 

na kuhakikisha watoto wako salama. 

Biashara yako polepole inaanza kuporomoka kwa sababu huwezi tena kukaa masaa mengi kwa 

mauzo ya dukani na wala kuleta bidhaa za matoleo mapya. Umelazimika kumwajiri msaidizi awe 

wako. Wateja wako wanalalamika kwamba hawakuoni sana, na unaacha kutengeneza nywele zako 

cha kulalamikia na tayari ameshaanza kukukumbusha kwamba ulitoka kwenye ufukara, na angetaka 

angekurudisha kwenu. 

Maneno haya yanachoma moyoni, lakini unajitahidi kuyavumilia, na unamshukuru Mungu kwamba 

zaidi hadi… 




A12


kwamba wasije wakaathirika na hali mbaya ya hisia za baba yao. Pia unatumaini kwamba huenda 

mkibaki peke yenu mtarejesha mapenzi ambayo awali mlifurahia wewe na Davinder. 

Jioni moja, unarudi nyumbani ukiwa umechelewa kwa sababu ulikuwa unahudumia mteja. Unanywea 

unapoona gari la Davinder tayari limeegeshwa ndani, unahofu sana na unajiandaa kwa tuhuma 

hali nzuri. Hata amemwambia likizo msaidizi wa nyumbani. Akiwa anapika chakula ukipendacho, 

anakukumbusha viapo vya ndoa ambavyo mliapa na anakupa mahaba matamu usiku huo. 

Asubuhi yake unaamka ukiwa umechelewa. Unajinyoosha kwenye mwanga wa jua, huku ukikumbuka 

na unaona vitu vyote vilivyokuwa kwenye mkoba wako vimemwagwa sakafuni. Kwenye makaratasi 

unakuta fomu zako za benki, na unakimbia kuvaa. Davinder haonekani, wala hapokei simu yako. 

dukani. Madirisha yamebomolewa na kubaki wazi; mlango unaning’inia ukiwa vipande vipande; na 

nguo, viatu na bidhaa nyingine vikiwa vimebaki rundo la majivu. Harufu ya moto na moshi wake 

Ikiwa unakimbia kurudi kwa mwanasheria kutafuta msaada wa kisheria, nenda kwenye Huduma 

za Kisheria na uchukue kadi namba 2. 

uchukue kadi namba 1. 



Polisi 1 

A13

Polisi 1 

kifamilia” na anakuelekeza uende kwenye chumba kingine kilichojaa watu. 

wa polisi anakazi nyingi, hawezi kusubiri zaidi, hivyo unasimulia habari zako kwa ufupi, ukimwambia 

anauliza akionyesha kutojali mateso ya kupigwa uliyoyataja. “Unasemaje?” Umechanganyikiwa. 

“Duka lilikuwa la kwako au la mume wako?” anarudia. “Mimi, sisi, uh, nadhani...” huna uhakika 

useme nini. Mume wako alisaini mkataba mlipogangisha chumba cha duka. “Mama, sina uhakika ni 

mume wako ndiye amelichoma moto, hatuwezi kukusaidia.” Unaanza kumshawishi afande, “Lakini 

ishara ya kusitasita, na anakwambia nenda nyumbani kwa jamaa zako ili mlitatue suala hili kifamilia 

kwa faragha. 

hawawezi kukuhakikishia usalama, na sasa duka lako limechomwa moto, huna tena biashara ya 

kukuwezesha kulipia huduma za kisheria kwa ajili ya kutaka talaka. Ila unajua kwamba, wewe na 

watoto wako inabidi muondoke mkae mbali na baba yao. Lazima ufanye maamuzi. 

Ikiwa unaamua huwezi kulipia gharama za msaada wa kisheria na unataka kwenda kukaa na 

binamu yako kwa usalama wako, nenda kwenye Familia na uchukue kadi namba 3. 

namba 2. 



Familia 3 

A14

Familia 3 

Unajisikia salama zaidi ukiwa nyumbani kwa binamu yako. Watoto wako wanahamia kwenye shule 

Baada ya muda, unaanzisha tena biashara ya kuuza nguo za wanawake. Mume wa binamu yako 

wengi zaidi. Wazazi wako wanapata taarifa kwamba umeshaondoka nyumbani kwako, na wanakusihi 

urudi kwa Davinder, lakini unawaambia kwamba wewe na watoto wako mna amani na furaha kukaa 

kwa binamu yako kuliko kwa Davinder. 

Binamu yako anasema Davinder amekuwa akimpigia simu kuomba kama unaweza kukubali 

mzungumze, lakini unakataa. Baada ya majuma machache kupita, ukiwa unatoka kuwachukua 

watoto kutoka shuleni, unamkuta Davinder akiwa amekaa jikoni kwa binamu yako akikusubiri. Mara 

unapopata nguvu kutoka kwenye mshtuko uliopata kwa kumuona, unapata ujasiri wa kumwamuru 

aondoke nyumbani hapo. Lakini haondoki na binamu yako anakusihi mtoke nje ukamsikilize. Davinder 

anakuomba muondoke naye kurudi nyumbani kwa sababu huwa anatamani sana kuwaona watoto. 

Unaanza kulia kwa uchungu. Binamu yako anakwambia mwanaume mwenye hekima ndiye huweza 

kumuomba radhi mke wake. 

Ikiwa unaamua kurudi nyumbani na Davinder, nenda kwenye Kurudi Nyumbani na uchukue kadi 

namba 1. 

biashara yako, nenda kwenye Kazi na uchukue kadi namba 2. 



Kurudi Nyumbani 1 

A15

Kurudi Nyumbani 1 

Huwezi kuukana ukweli kwa faraja unayopata baada ya kurudi kwenye mji ambao mmeujenga na 

Davinder. Watoto wenu wameonaa furaha kwa kurudi nyumbani na kuona wazazi wao wamerudiana. 

Unajisikia vizuri kuwa naye tena na kujulikana kama mke wa mtu. 

Unaachana na wazo la biashara yako daima, ukiapa kujitoa kwa ajili ya kutunza familia yako na kuwa 

mke bora na mama bora wa familia kadri iwezekenavyo. Unaandaa vyakula mbalimbali ambavyo 

ninachukua masaa kuwa tayari; unatengeneza bustani kuzunguka nyumba yenu; na unaandaa 

sherehe ya kukumbuka siku alipozaliwa Davinder pasipo kumjulisha ili kumstaajabisha, sherehe 

na kuwa mwenye wivu kama alivyokuwa, na anaanza kutotulia nyumbani, akikudharau na kukupiga 

mara kwa mara anaporudi nyumbani. 

Hasira zake zinawaka na kutulia. Hujui kama atarudia kutaka ngono kwa nguvu, kukagua simu yako, au 

kukuita majina mabaya, lakini unaamua kwamba hayo ni mambo mandogo tu kwa wewe kuvumilia 

ili kulinda ndoa yako, ili uheshimiwe na jamii inayokuzunguka, na pia kulinda hadhi ya jina la familia 

yenu. Haya ndiyo maisha ambayo umechagua kuishi, hivyo huna budi kufanya vizuri iwezekanavyo 

kwa manufaa ya watoto wako. 

MWISHO 

Huu ndio mwisho wa hadithi ya Sarah. Tumia dakika chache kukaa kimya na utafakari tajiriba yake 

Sarah. 



Kazi 2 

A16

Kazi 2 

Binamu yako anashtuka kwa maamuzi yako ya kubaki na kuendelea kuishi nyumbani kwake. 

Anakwambia kwamba hueleweki na hujafanya maamuzi sahihi kumwacha Davinder aondoke. Hata 

wewe unajishangaa kwa kufanya maamuzi hayo, huna namna ya kujisaidia bali unamkumbuka mume 

wako. Lakini unapowaangalia watoto na kukumbuka mambo ambayo Davinder alikuwa anawafanyia, 

unajua umefanya maamuzi sahihi. 

Siku hadi siku, unawaza kwenda kumuona mshauri kwenye Shirika lisilo la Kiserikali ambalo linatetea 

vyovyote kwa kufanya hivyo. Isitoshe, hakuna mtu yeyote ambaye ameshafanikiwa kukusaidia. 

Unapata nguvu kihisia biashara yako inapoendelea kukua, lakini unajua haitakuwa rahisi kutunza 

watoto ukiwa peke yako. Hofu ya kwamba Davinder anaweza kukudhuru au anaweza kuja kuwachukua 

mara tu utakapopata pesa ya kutosha kulipia gharama hiyo. 

utapata talaka kisheria na kuwa huru kutoka kwa Davinder moja kwa moja. 

MWISHO 






A17


Hujisikii vizuri hata kidogo kuanzisha mchakato mgumu wa talaka na unachoshwa na kiburi na jeuri 

pekee ndiyo suluhu ya shida zako. Gharama za kisheria ni kubwa sana, na inachukua muda mrefu 

Hatua ambayo ni ngumu kuliko zote ni kufungua mashitaka ya kisheria dhidi ya Davinder. Siku ileile 

nyumbani akute mmekwishaondoka. Mnaomba Mungu kwamba asije kuwapata tena. 

Pesa ambazo umeweka akiba ni kidogo na zinatosha tu kulipia kodi ya nyumba ndogo na pia 

kulipa ada ya shule kwa watoto wako. Hakuna kiasi chochote kinachosalia kukuwezesha kuanza 

biashara nyingine. Hujui utaendeleaje kulipia gharama za mwanasheria ili kukamilisha mchakato 

wa talaka yako. Wazazi wako hawana pesa, na hata wangekuwa nazo wasingekusaidia kwa sababu 

Unakaa nyumbani ukiwa hujui nini cha kufanya, ukiwaza utawezaje kuwatunza watoto peke yako. 

huku ukishuhudia akiba yako inayozidi kupungua, lakini kuna kazi chache sana ambazo mwanamke 

kama wewe anaweza kufanya. 

MWISHO

Hadithi ya Sarah Utambulisho - Raising Voices

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?