10.Stropodachy pelne o konstrukcji drewnianej. - Politechnika ...

D ACHY
Ciepłochronne stropodachy
pełne o konstrukcji DREWNIANEJ
i małym NACHYLENIU
dr inż. Czesław Byrdy* )
dr inż. Aleksander Byrdy* )
W budynkach ogrzewanych o małej i średniej kubaturze często stosowanym
rozwiązaniem stropodachu są dachy płaskie z ociepleniem ułożonym na drewnianej
konstrukcji nośnej. Aby taka konstrukcja była niezawodna w eksploatacji,
musi być odpowiednio zaprojektowana – o właściwej kolejności warstw,
z odpowiednim ociepleniem przegrody – oraz poprawnie wykonana, zwłaszcza
w rozwiązaniach detali.
W
artykule zostaną scharakteryzowane rach w wyniku skurczu i pęcznienia należy
szczegóły projektowe i wykonawcze zostawiać między płytami szczeliny:
dotyczące ciepłochronnych stropodachów
pełnych o konstrukcji drewnianej i małym
nachyleniu. Opisana zostanie budowa stropodachów
opartych na samej konstrukcji przekrycia,
którą stanowi deskowanie pełne lub
płyty drewnopochodne, pominięte zaś będą
elementy konstrukcji wsporczej, tj. dźwigary,
płatwie i stężenia.
ZASADY projektowania
i wykonywania
Odeskowanie pełne lub szalowanie
dachowe z drewna
Szalowania z drewna to nośne elementy
w płaszczyźnie połaci dachu wykonane z desek,
bali lub z płyt drewnopochodnych, które
niosą ciężar pokrycia dachu, obciążenia
od wiatru i śniegu oraz obciążenia montażowe
przy sprzątaniu, pracach remontowych
i konserwacyjnych.
Ugięcie szalowań dachowych ogranicza
się przy pełnym obciążeniu do 1/200, a pod
ciężarem własnym i obciążeniem siłą skupioną
1 kN (osobą) do najwyżej 1/100 (rys. 1).
Poszczególne elementy konstrukcji drewnianej
mogą być wykonane z:
• drewna litego w postaci desek z drewna
iglastego, łączonych na pióro i wpust,
d > 24 mm (przy rozstawie krokwi a < 75 cm),
szerokość desek 8–16 cm,
• wodoodpornych, klejonych materiałów
drewnopochodnych, np. w formie płyt wiórowych
lub sklejki budowlanej, d > 19 mm lub
według wymagań statycznych.
W przypadku materiałów drewnopochodnych
długość ich krawędzi nie powinna przekraczać
2,5 m. Ze względu na zmiany długości
zachodzące w płytach o dużych rozmia-
* ) Politechnika Krakowska
• 2 mm/m długości krawędzi dla płyt
wiórowych,
• 1 mm/m długości krawędzi dla sklejek.
Krawędzie płyt, które nie są oparte
na konstrukcji nośnej (krokwie, płatwie), należy
łączyć na pióro i wpust. Styki płyt powinny
być wzajemnie przesunięte, tak aby
nie spotykały się ze sobą cztery narożniki
układanych płyt.
Przed ułożeniem na powierzchni z płyt
kolejnych warstw pokrycia dachowego lub
paroizolacji należy szczeliny między płytami
osłonić w sposób nieprzesuwny paskami z papy
o szerokości b = 20 cm. Płyty należy natychmiast
po wbudowaniu osłonić przed opadami
atmosferycznymi. W przeciwnym razie
w przypadku płyt wiórowych należy się liczyć
nawet z l2% spęcznieniem na grubości.
Sposób wykonania szalowania
dachowego z desek i bali
Zwyczajowo rozpiętości dla szalowań
z desek wynoszą przy lekkich dachach od 80
do ok. 120 cm, a dla szalowań z bali, np.
o grubości 60 mm, do ok. 3 m. Deski muszą
mieć minimalną grubość 24 mm i powierzchnię
przekroju poprzecznego co najmniej
14 cm 2 (jeżeli elementy łączące i niezbędna
nośność nie wymagają większych
przekrojów).
By zapewnić rozłożenie obciążenia
przy obciążeniu skupionym, deski i bale należy
łączyć ze sobą na pióro i wpust (lub
w sposób równoważny) zgodnie z wymaganiami
normy DIN 1052-1 [1]. Równoważnym
połączeniem może być użycie metalowych
łączników poprzecznych (tzw. łączników
sczepnych).
Deski i bale należy mocować na każdej
podporze. Styki przebiegające równolegle
a
3
1
1
1 2 3
b
Rysunki: archiwum autorów
Rys. 1. Odeskowanie pełne lub szalowanie
dachowe z desek lub bali: 1 – deski przybijane
na styk, na przylgę lub na wpust i pióro,
2 – krokwie dachowe lub pasy górne dźwigarów
kratowych
Rys. 2. Odeskowanie lub szalowanie
skośne tarczy dachowej do przenoszenia
sił w płaszczyźnie dachu. Deski mocowane
do krokwi i do usztywnień poprzecznych:
1 – deskowanie skośne łączone jak
na rys. 1, 2 – krokwie lub górne pasy wiązarów,
3 – usztywnienia podłużne
Rys. 3. Szalowanie dachowe z pojedynczych
desek do bocznego podparcia krokwi
i ściskanych górnych pasów kratownic
stosowane w celu ich zabezpieczenia przed
utratą stateczności: a – szerokość styku
desek, b – przesunięcie styków (o co najmniej
dwa pola), c – odstęp wiązarów lub krokwi:
1 – deskowanie, 2 – krokwie lub górne pasy
wiązarów, 3 – styki desek.
do podpór można wykonywać jedynie na podporach
pośrednich (krokwiach, platwiach,
dźwigarach – rys. 3).
Przenoszenie obciążeń poziomych
w płaszczyźnie dachu jest możliwe w kierunku
podłużnym desek. Odeskowanie pełne
lub szalowanie z pojedynczych desek można
wciągnąć do współpracy z górnymi pasami
2
2
c
20
IZOLACJE VI 2010

D ACHY
Tabela 1. Wkładki zbrojące (rodzaje i materiały)
Rodzaj wkładki
Gęstość lub grubość
Włóknina poliestrowa 200 g/m 2
Tkanina z włókna
szklanego
200 g/m 2
Włóknina szklana 60 g/m 2
Folia aluminiowa
Folia miedziana
0,05 mm
0,1 mm
1 2 3 4 5 6 7
Rys. 4. Kolejność warstw w stropodachu,
poczynając od najniższej: 1 – konstrukcja nośna,
np. deskowanie na krokwiach 1) , 2 – warstwa
rozdzielająca i wyrównawcza podkładowa papa
bitumiczna 2) , 3 – paroizolacja 3) , 4 – izolacja
termiczna 4) , 5 – warstwa rozdzielająca
i wyrównująca ciśnienie pod pokryciem,
6 – pokrycie wodochronne dwuwarstwowe:
pierwsza warstwa: papa asfaltowa podkładowa,
druga warstwa: papa wierzchniego krycia
z posypką mineralną, 7 – warstwa ochronna
pokrycia 5)
1)
Grubość desek d > 24 mm, szerokość b = 8–16 cm
2)
Układana z zakładem 10 cm, przybijana
gwoździami papowymi, w odstępach
co 10 cm, początkowo tylko w obszarze zakładów
poszczególnych pasm, przed wykonaniem warstwy
paroizolacji; dodatkowo przybija się ją również
w środku, w odstępach co 25 cm
3)
Asfaltowa papa podkładowa z folią polietylenową
o grubości d = 0.25 mm aluminiową lub 0,4 mm
4)
Płyty styropianowe odmiany XPS 200 lub EPS
200 (tabela 4)
5)
Lekka warstwa ochronna w formie np. posypki
mineralnej na drugiej warstwie pokrycia (por. poz. 6),
ciężka warstwa ochronna w postaci warstwy płukanego
żwiru o grubości d > 50 mm i średnicy uziarnienia
16/32 mm; jest stosowana tylko wtedy, gdy pozwala
na to wytrzymałość konstrukcji nośnej obiektu
≥15
Rys. 5. Połączenie stropodachu zabezpieczonego
posypką żwirową ze ścianą budynku wyższego
drewnianych wiązarów dachowych, jeśli zachowane
są następujące warunki według normy
DIN 1052-1 [1]:
• rozpiętość wiązara wynosi maksymalnie
12,5 m,
• odstęp wiązarów wynosi maksymalnie
1,25 m,
• szerokość pasa górnego wynosi co najmniej
40 mm,
• stałe obciążenie wiązara jest mniejsze
niż 50% całkowitego obciążenia,
• długość połaci jest większa o 80%
od rozpiętości wiązara, jednak mniejsza niż
25 m,
• szerokość pojedynczej deski wynosi co
najmniej 120 mm,
• pojedyncze deski mocowane są na każdym
pasie i na każdym styku desek co najmniej
dwoma gwoździami,
• styki desek są wzajemnie przesunięte
o co najmniej dwa pola między wiązarami,
• szerokość styku na pasie górnym wynosi
najwyżej 1 m.
Deski mają przenosić obciążenia tylko
w kierunku poziomym wzdłuż ich rozpiętości.
By obciążenia były stale przenoszone
na podpory, należy łączyć odeskowanie
w sposób zdolny do przenoszenia sił z tężnikami
lub tarczami dachowymi (rys. 2 i 3).
Ochrona drewna
Drewno należy zabezpieczyć przed korozją
biologiczną, chemiczną, przed owadami
i ogniem stosownie do szczegółowych zasad
dla danej konstrukcji i warunków środowiska.
Środki zabezpieczające nie mogą jednak
wpływać negatywnie na inne materiały
wbudowywane w stropodach.
Nachylenie i odwodnienie dachu
W przypadku stropodachów o konstrukcji
drewnianej odpowiedni spadek uzyskuje się
przez nachylenie konstrukcji wsporczej i nośnej.
Ze względu na wiotkość tych konstrukcji
i możliwe duże ugięcie minimalny spadek
pokrycia wodochronnego, gwarantujący
skuteczne odwodnienie, powinien być większy
o 2% od wymagań normowych. Wpusty
dachowe umieszczane są w najniższych
punktach dachu i mocowane mechanicznie
do warstwy konstrukcyjnej.
Wodochronne pokrycie bitumiczne
Do wykonywania pokryć mają zastosowanie
rolowe lub wstęgowe materiały bitumiczne.
Powłoka rozdzielająca i wyrównująca, paroizolacja
i warstwy pokryciowe składają się
zawsze z wkładki zbrojącej i obustronnych
powłok bitumicznych. Wkładki zbrojące stanowią
warstwę nośną dla powłok bitumicz-
nych i decydują o właściwościach mechanicznych
całego produktu, a szczególnie o:
• wytrzymałości na rozrywanie podłużne,
poprzeczne i ukośne,
• wydłużeniu względnym,
• wytrzymałości na rozdarcie po przybiciu
gwoździami itp.
Stosowane są specjalne warstwy zbrojące
w celu ochrony przed:
• dyfuzją pary wodnej, w formie np. folii
aluminiowej,
• przebiciem przez korzenie roślin, w postaci
np. powłoki miedzianej,
ewentualnie w kombinacji z innymi warstwami
zbrojącymi w celu uzyskania lepszych
właściwości mechanicznych.
W tabeli 1 zestawiono najczęściej stosowane
materiały dla wkładek zbrojących.
Na podłożu drewnianym najpierw rozkładana
jest warstwa podkładowej papy bitumicznej
o zwiększonej wytrzymałości na rozerwanie,
przybijana gwoździami papowymi,
w odstępach co 10 cm, początkowo tylko
w obszarze zakładów poszczególnych pasm.
Tuż przed wykonaniem warstwy paroizolacji
dodatkowo przybija się ją również w środku,
w odstępach co 25 cm. Do tak przygotowanego
podłoża klejone są następne warstwy,
co przedstawia rys. 4. Przy czym ze względu
na podatność konstrukcji także pierwsza
warstwa pokrycia powinna być wykonana
z materiału o dużej wydłużalności.
Obrzeża stropodachu i połączenia
z przyległymi ścianami
Ze względu na możliwe przemieszczenia
wszystkie połączenia tego typu powinny być
wykonywane jako przesuwne. W celu ewentualnego
przeniesienia sił poziomych warstwa
pokrycia powinna być w tych obszarach
silnie zamocowana do konstrukcji (zamocowanie
liniowe – rys. 5).
Ochrona przed wiatrem
Mocowanie pokrycia dachowego powinno
być wykonywane zgodnie z wymaganiami
podanymi w tablicy 6 zamieszczonej w publikacji
„Stropodachy płaskie na blachach
fałdowych z pokryciem z tworzyw sztucznych”
[2]. Krawędzie stropodachów z warstwami
mocowanymi mechanicznie do podłoża,
bez warstw balastowych lub z nimi, należy
szczelnie zamknąć. Dzięki temu uniemożliwia
się podnoszenie pokrycia na skutek oddziaływania
wiatru.
Odporność ogniowa
Stropodachy o drewnianej konstrukcji
i izolacji termicznej ze styropianu można
oceniać jako odporne na rozprzestrzenianie
ognia, jeśli:
IZOLACJE VI 2010
21

D ACHY
• pokryte są przynajmniej dwiema warstwami
pokrycia bitumicznego,
• jednowarstwowe pokrycie z tworzywa
sztucznego ma wymaganą odporność i warstwę
ochronną z tkaniny szklanej o gramaturze
120 g/m 2 ,
• pokrycie jest dowolne, ale dodatkowo
osłonięte warstwą żwiru uziarnieniu
16/32 mm i grubości powyżej 5 cm.
Takie stropodachy nie mają jednak sklasyfikowanej
odporności ogniowej. Jeśli jest
ona wymagana, należy konstrukcję nośną
osłonić:
• od spodu odpowiednią okładziną ognioodporną
• lub od góry warstwą żwiru o grubości
powyżej 5 cm.
BUDOWA stropodachu pełnego
i jego uwarstwienie
Kolejność warstw oraz ich funkcje
w eksploatacji dachu zostaną przedstawione
na przykładzie stropodachu pokazanego
na rys. 4.
Numeracja poszczególnych odnośników
na rys. 4 odpowiada kolejnym warstwom
stropodachu, idąc od dołu do góry.
Warstwa nośna
Dla ograniczonych rozpiętości podpór
warstwa nośna może być wykonana np. jako
sztywna, masywna konstrukcja płytowa
z żelbetu. W przypadku dużych rozpiętości
stosuje się zwykle lżejszą konstrukcję szkieletową
z drewna, stali lub żelbetu z warstwą
nośną stropodachu wspartą na szkielecie
i wykonaną np. z drewna lub blachy trapezowej.
Warstwa rozdzielająca i wyrównująca
Zadaniem tej warstwy jest zamknięcie
drobnych pęknięć w warstwie nośnej, pochodzących
np. od skurczu, wyrównanie podłoża
i ochrona warstw ułożonych wyżej przed
ewentualnymi wpływami chemicznymi tej
warstwy.
Paroizolacja
Chroni ona stropodach przed nadmierną
dyfuzją pary wodnej do jego wnętrza i dzięki
temu ogranicza do akceptowalnego poziomu
zawilgocenie wywołane kondensacją
pary wodnej pod zewnętrznym pokryciem.
Przy normalnych warunkach eksploatacji
pomieszczenia, tj. temperaturze powietrza
20°C, wilgotności względnej powietrza 50%
i izolacyjności termicznej zgodnej z aktualnymi
wymaganiami stropodach pełny będzie
chroniony przed nadmiernym zawilgoceniem,
jeśli wartość s d paroizolacji będzie wy-
Tabela 2. Podstawowe rodzaje materiałów paroizolacyjnych
Rodzaj materiału Średnia grubość [mm] Wkładka nośna
Papy asfaltowe zgrzewalne 5 Folia aluminiowa i tkanina szklana 200 g/m 2
Papy asfaltowe zgrzewalne 4
Paroizolacja bitumiczna
Papy asfaltowe zgrzewalne
na włókninie szklanej
nosić co najmniej 100 m. Paroizolacja ułożona
luźno na stropie lub klejona pasmowo do
podłoża może jednocześnie pełnić rolę warstwy
rozdzielającej i wyrównującej.
Najczęściej stosowane materiały paroizolacyjne
zestawiono w tabeli 2.
Izolacja termiczna
Jej zadaniem jest:
• umożliwianie utrzymania we wnętrzu
budynku przez cały rok warunków komfortu
cieplnego,
• ograniczanie strat energii przy ogrzewaniu
i zysków ciepła przy ew. chłodzeniu
wnętrza pod stropodachem,
• ochrona, razem z warstwą paroizolacji,
przed nadmiernym zawilgoceniem kondensacyjnym,
• ochrona warstwy nośnej przed nadmiernymi
naprężeniami i odkształceniami
termicznymi.
Warstwa wyrównująca ciśnienie pary
wodnej i rozdzielająca
Ma ona za zadanie:
• stworzyć nieprzerwaną warstwę powietrza
między izolacją termiczną a pokryciem,
pozwalającą na wyrównywanie ciśnienia pary
wodnej na całej powierzchni dachu,
• umożliwić swobodne przemieszczenia
i odkształcenia termiczne pokrycia i zapobiegać
przenoszeniu naprężeń termicznych
z warstwy izolacji termicznej na pozostałe
warstwy,
• chronić warstwy izolacji cieplnej i pokrycia
przed wzajemnym niekorzystnym oddziaływaniem
chemicznym (np. styropian
i miękkie PVC),
• chronić wnętrze stropodachu przed
ogniem i promieniowaniem w przypadku
stosowania pokryć z tworzyw sztucznych
nieosłoniętych od góry ciężką warstwą
ochronną.
Warstwa pokrycia
Jej zadaniem jest ochrona wnętrza stropodachu
przed różnego rodzaju opadami atmosferycznymi
i spiętrzoną wodą na połaci
dachu. Pokrycia bitumiczne są zwykle ukła-
Folia aluminiowa i tkanina szklana 200 g/m 2
Folia aluminiowa i włóknina szklana 60 g/m 2
Folia aluminiowa
Folia aluminiowa
Folia aluminiowa i włóknina szklana 60 g/m 2
dane w dwóch warstwach klejonych na całej
powierzchni, aby uzyskać pełną szczelność
na penetrację wody i wiatru. Pokrycia
z tworzyw sztucznych stosowane są zwykle
w postaci jednej warstwy, luźno ułożonej
na podłożu i następnie dociążonej warstwą
balastową i/lub mocowanej mechanicznie.
Pokrycia, luźno ułożone na warstwie izolacji
termicznej lub mocowane do niej punktowo
lub pasmowo, mogą jednocześnie pełnić
funkcję warstwy wyrównującej ciśnienie
i rozdzielającej.
Warstwa ochronna
Funkcje tej warstwy to:
• ochrona pokrycia przed uszkodzeniami
mechanicznymi, a także przed ogniem lub
promieniowaniem cieplnym,
• zmniejszanie różnicy temperatur
i ochrona pokrycia przed promieniowaniem
słonecznym (szczególnie z zakresu UV),
dzięki czemu zwiększa się jego trwałość,
• lekka warstwa ochronna (tylko dla pokryć
bitumicznych), wykonana fabrycznie
w postaci posypki z drobnego żwirku łupkowego,
oprócz funkcji osłonowych może
spełniać równocześnie rolę warstwy rozdzielającej
dla ciężkiej warstwy ochronnej.
Przy powłokach z tworzyw sztucznych zaleca
się ewentualnie stosowanie tkanin sztucznych
o gramaturze powyżej 300 g/m 2 w celu
ochrony mechanicznej warstw pokryciowych.
Warstwy użytkowe
Są one związane ze sposobem użytkowania
stropodachu. Pełnią funkcje podobne jak
w warstwach ochronnych, a oprócz tego pozwalają
na uzyskanie nawierzchni odpowiedniej
dla ruchu pieszego lub kołowego, lub
warstwy gruntu do uprawy roślin.
Wymagane minimalne
GRUBOŚCI termoizolacji oraz dobór
MATERIAŁÓW termoizolacyjnych
Zgodnie z rozporządzeniem ministra infrastruktury
z 6 listopada 2008 r. [3] wartości
współczynnika przenikania ciepła U
22
IZOLACJE VI 2010

D ACHY
Tabela 3. Wymagane wartości współczynnika przenikania ciepła U max stropodachów
Rodzaj
budynku
Budynek mieszkalny
i zamieszkania
zbiorowego, budynek
użyteczności publicznej
Budynek produkcyjny,
magazynowy
i gospodarczy
stropodachów nie mogą być większe niż U max
(tabela 3)
W nowych rozwiązaniach mają zastosowanie
takie materiały termoizolacyjne, do
których można bezpośrednio przyklejać pokrycie
papowe. Z tego powodu materiały stosowane
do ociepleń muszą charakteryzować
się dużą odpornością na działanie wody, wysoką
wytrzymałością na ściskanie i zginanie,
stabilnością wymiarów i niskim współczynnikiem
przewodzenia ciepła. Najczęstsze zastosowanie
mają obecnie płyty ze styropianu,
płyty z polistyrenu ekstradowanego XPS
oraz płyty z wełny mineralnej.
Norma PN-EN 13163 [3] podaje klasyfikację
wyrobów ze styropianu pod względem
zdolności do przenoszenia obciążeń. Według
jej zapisów oraz wymagań normy PN-
B-20132 [4] w stropodachach o konstrukcji
drewnianej można stosować płyty ze styropianu
typu EPS 100 lub EPS 200 odmiany samogasnącej
o masie od 20 kg/m 3 , a w szczególnych
wypadkach o masie 30 kg/m 3 i więcej.
Dokładne kody oznaczeń dla danych klas
i poziomy wymagań dla danego typu płyt termoizolacyjnych
podane są w normie PN-B-
20132 [4].
Rodzaj przegrody
i temperatura w pomieszczeniu
Dachy i stropodachy,
stropy pod nieogrzewanymi
poddaszami lub nad
przejazdami:
Dachy i stropodachy,
stropy pod nieogrzewanymi
poddaszami lub nad
przejazdami:
Współczynnik
przenikania ciepła
U (max) [W/(m 2·K)]
przy t i > 16°C 0,25
przy 8°C < t i ≤ 16°C 0,50
przy t i > 16°C 0,25
przy 8°C < t i ≤ 16°C 0,50
przy t i ≤ 16°C 0,70
Tabela 4. Minimalne grubości termoizolacji w pełnych stropodachach płaskich na konstrukcji
drewnianej
Rodzaj
stropodachu
Stropodach
bez warstwy
ochronnej
(rys. 4)
Stropodach
z warstwą
ochronną
(rys. 5)
Materiał
termoizolacyjny
Płyty twarde z wełny mineralnej,
λ = 0,042 W/(m·K)
Płyty XPS 200 lub EPS 200,
λ = 0,036 W/(m·K)
Płyty EPS 100,
λ = 0,038 W/(m·K)
Płyty twarde z wełny mineralnej,
λ = 0,042 W/(m·K)
Płyty XPS 200 lub EPS 200,
λ = 0,036 W/(m·K)
Płyty EPS 100,
λ = 0,038 W/(m·K)
Minimalna grubość termoizolacji [cm]
Budynki standardowe
o wartości U = 0,25
[W/(m 2·K)]
Budynki energooszczędne
o wartości U = 0,15
[W/(m 2·K)]
16 26
14 22
14 24
15 26
13 22
13 23
Uwaga: Grubości desek konstrukcji nośnej przyjęto dla konstrukcji z rys. 4 – 25 mm, a dla rys. 5 – 60 mm;
warstwę ochronną na papie wierzchniego krycia przyjęto dla konstrukcji z rys. 4 jako posypkę z łupka, a dla
rys. 5 jako warstwę żwiru płukanego o grubości 5 cm
Lepszym materiałem do ociepleń stropodachów
są płyty z pianki polistyrenowej
XPS o wytrzymałości na ściskanie od 200
do 700 kPa dla gęstości objętościowej od 28
do 38 kg/m 3 . W stropodachach płaskich mają
również zastosowanie płyty twarde z wełny
mineralnej o masie objętościowej przekraczającej
110 kg/m 3 . Kody oznaczeń płyt
z wełny mineralnej zgodnie z ich zastosowaniem
podaje norma PN-EN 13162 [3].
W tabeli 4 zestawiono wyniki obliczeń
minimalnych grubości płyt termoizolacyjnych
dla wartości współczynnika U =
0,25 W/(m 2·K) zgodnie z aktualnymi wymaganiami
ochrony cieplnej [5] oraz dla porównania
dla budynków energooszczędnych
przy wartości U = 0,15 W/(m 2·K).
Jak wynika z danych zawartych w tabeli
4, mimo tzw. ciepłej konstrukcji wsporczej
wykonanej z drewna wymagane minimalne
grubości płyt termoizolacyjnych wynoszą
dla standardowych rozwiązań dachów ok.
15 cm, natomiast dla budynków energooszczędnych
ok. 25 cm. Ponadto, jak łatwo zauważyć,
wpływ grubości deskowania pełnego
oraz ochronnej posypki żwirowej na grubość
termoizolacji jest niewielki.
SZCZEGÓŁY stropodachu
Wymagania ogólne dotyczące rozwiązań
szczegółów stropodachów
W miejscach styku stropodachu z elementami
wystającymi ponad jego poziom, jak
ściany budynków wyższych, kominy, a także
wokół otworów odpływowych czy kominków
odpowietrzających, wymagane jest specjalne
ukształtowanie połączenia, zapewniające
całkowitą szczelność, ale i możliwość
przemieszczeń. Szczególnej uwagi i specyficznych
obróbek wymaga także całe obrzeże
płaskiego stropodachu.
Wszystkie detale muszą być wykonane
tak, aby możliwe było łatwe ich konserwowanie,
naprawa i kontrola aktualnego stanu.
Dla sposobu wykonania połączeń istotne
jest, czy połączenie stropodachu z innymi
elementami odbywa się na jednolitej,
sztywnej konstrukcji nośnej, czy też połączenie
osłania niezależne elementy konstrukcyjne.
W przypadku styku dwóch konstrukcji
możliwe są wzajemne przemieszczenia obydwu
części, a w ich następstwie pojawią się
w warstwach pokrycia siły rozciągające i ścinające
(połączenie ruchome – rys. 5).
Całkowitą szczelność i ciągłość pokrycia
można uzyskać jedynie wtedy, gdy materiał
pokrycia i połączeń ma te same lub zbliżone
właściwości.
Uszczelnienia pokrycia dachowego
na obrzeżach, w miejscach styków z elementami
wyższymi czy nad szczelinami dylatacyjnymi
muszą przenosić siły poziome.
Konieczne jest więc ich mocowanie w tej
płaszczyźnie (mocowanie liniowe – rys. 5).
W przypadku sztywnej konstrukcji nośnej
i dodatkowo przy ciężkim pokryciu z warstwą
osłonową lub użytkową mocowanie liniowe
nie jest konieczne.
Połączenie stropodachu ze ścianami
budynków wyższych, ałtykami,
kominami itp.
Wysokość specjalnych obróbek w miejscach
połączeń stropodachów z wyższymi
elementami budynku powinna wynosić:
• przy nachyleniach poniżej 5° nie mniej
niż 15 cm (rys. 5),
• przy nachyleniach powyżej 5° nie mniej
niż 10 cm.
W rejonach, w których występują obfite
opady śniegu, wysokości te powinny być
jeszcze większe.
Pionowe elementy obróbek powinny być
na całej swojej wysokości całkowicie szczelne
dla spiętrzonej wody z topniejącego śniegu,
zacinającego deszczu i rozbryzgujących
się na powierzchni stropodachu kropli wody.
Pionowa warstwa izolacyjna musi być wła-
IZOLACJE VI 2010
23

D ACHY
1
2
3
4
≥10
3 2 1 4 5
≥15 cm
1
2
3
4
5
6
7
8
5
9
10
6
Rys. 6. Połączenie stropodachu ze ścianką
attykową (ściana zewnętrzna izolowana
od zewnątrz według poradnika „Izolacje
styropianowe w budownictwie” [6]:
1 – impregnowana deska drewniana 1) ,
2 – obróbka attyki z blachy aluminiowej 2) ,
3 – impregnowana deska 3) , 4 – impregnowana
deska drewniana 4) , 5 – uszczelka samoklejąca
z miękkiej pianki na bazie tworzyw sztucznych 5) ,
6 – izolacja termiczna ze sztywnych
płyt styropianowych odmiany EPS 70 6) ,
7 – impregnowana łata drewniana 7) , 8 – osłona
attyki z desek łączonych na pióro i wpust,
przybita do łaty, 9 – kątownik aluminiowy lub
z tworzywa sztucznego jako profil wentylujący
szczelinę pod osłoną, 10 – paski folii z tworzywa
sztucznego osłaniające belki stropowe przed
podciąganiem wilgoci z muru
1)
Grubość d = 40 mm; od spodu deska nacinana,
aby zapobiec paczeniu, mocowana do kantówki
przy użyciu ocynkowanych kątowników
2)
Grubość d > 1,5 mm; obróbka mocowana
uchwytami z aluminium
3)
Grubość d = 40 mm; deska zamocowana
do deskowania stropu, służąca do liniowego
mocowania pokrycia wodochronnego
4)
Grubość d = 40 mm; deska od spodu nadpiłowana,
aby zapobiec paczeniu, stanowiąca podporę
do mocowania wywijanej paroizolacji i pokrycia
5)
Uszczelka dobrana wymiarem tak, aby po
wciśnięciu w szczelinę stanowiła dobre uszczelnienie
dla wody spływającej i odbitej
6)
Termoizolacja klejona do muru i mocowana
przy użyciu kołków rozporowych
7)
Łata jako konstrukcja wsporcza dla osłony attyki,
mocowana do wystających poza lico ściany belek
stropowych
ściwie zamocowana, aby zapobiec obsuwaniu
się jej i rozszczelnieniu obróbki. W przypadku
pokryć bitumicznych realizuje się to
przy użyciu sztywnych profili, mocowanych
do ściany co 20 cm (rys. 5). Profile te muszą
być przerwane w miejscach szczelin dylatacyjnych.
Paroizolacja powinna być wywinięta
do góry powyżej warstwy termoizolacji
(rys. 5).
Przy pokryciach bitumicznych należy unikać
zaginania ich pod kątem prostym. Trójkątne
profile, wykonane np. ze styropianu,
umieszczone w narożach pozwalają zapobiec
ostremu zaginaniu warstw pokrycia. Izolacja
wywinięta na ścianę przyległą do stropodachu
powinna być wklejona pomiędzy warstwy
Rys. 7. Połączenie stropodachu ze ściana
przyległą izolowaną od zewnątrz (według
poradnika „Izolacje styropianowe
w budownictwie” [6]): 1 – uszczelka
samoklejąca z miękkiej pianki na bazie
tworzyw sztucznych 1) , 2 – impregnowana łata
drewniana do mocowania wywiniętych warstw
pokrycia, 3 – izolacja termiczna ze sztywnych
płyt styropianowych odmiany min. EPS 100 2) ,
4 – obróbka z wywiniętej blachy aluminiowej 3) ,
5 – impregnowana deska drewniana, 6 – paski
z tworzywa sztucznego do zabezpieczenia belek
stropowych przed wilgocią
1)
Uszczelka dobrana wymiarem tak, aby po
wciśnięciu w szczelinę stanowiła dobre uszczelnienie
przed wodą deszczową
2)
Termoizolacja jednostronnie oklejona papą
bitumiczną i następnie przyklejona do muru
3)
Obróbka o grubości d = 1,5 mm (stal nierdzewna,
blacha miedziana, d = 0,8 mm) jako osłona
mechaniczna i docisk dla warstw bitumicznych,
mocowana w odstępach a < 20 cm
pokrycia i od góry osłonięta tynkiem o dużej
przyczepności, aby zapobiec ewentualnej
utracie szczelności połączenia. Warstwa izolacyjna
połączenia jest dodatkowo osłaniana
od wpływów środowiskowych i uszkodzeń
mechanicznych blaszanym profilem i ewentualnie
warstwą żwiru (rys. 5).
Przy drzwiach tarasowych wysokość pionowego
wywinięcia izolacji wodoszczelnej
ponad poziom pokrycia powinna również wynosić
nie mniej niż 15 cm. Można tę wysokość
zmniejszać o 5 cm tylko wyjątkowo, gdy
odpływ wody z tarasu może odbywać się bez
zakłóceń, a kontrola szczelności obróbki jest
możliwa na bieżąco.
Ponad górną krawędzią obróbki połączenia
należy wytworzyć kapinos, który spowoduje
odrywanie od krawędzi ściany wody
spływającej po niej.
Przykładowe szczegóły stropodachów dla
wybranych konstrukcji drewnianych przedstawiono
na rys. 6, 7 i 8.
PODSUMOWANIE
Długotrwałą niezawodną eksploatację
stropodachu pełnego na konstrukcji drewnianej
zapewni:
Rys. 8. Sposób osadzenia dwuczęściowego
wpustu dachowego (według poradnika
„Izolacje styropianowe w budownictwie” [6]):
1 – izolowany termicznie wpust dachowy,
przykręcony do deskowania stropu 1) ,
2 – gumowa, okrągła uszczelka zapobiegająca
cofaniu się spływającej do wpustu wody,
3 – nasadka z bitumicznym kołnierzem
uszczelniającym, wklejanym między warstwy
dwupowłokowego pokrycia, 4 – kosz wpustu
z tworzywa sztucznego, 5 – izolacja termiczna
rury spustowej 2)
1)
Kołnierz uszczelniający wpustu wklejony między
warstwy papy na deskowaniu
2)
W celu ochrony przed wykraplaniem pary wodnej
owinięta dodatkowo folią polietylenową jako
paroizolacją
• dobór odpowiednich materiałów o wysokiej
jakości,
• zastosowanie właściwej kolejności
warstw, w tym rozdzielających i ochronnych,
• poprawne wykonanie detali, a w szczególności
obrzeży dachu i przebić dachowych
(kominów, włazów, świetlików itp.),
• właściwe ocieplenie zgodnie z aktualnymi
wymaganiami ochrony cieplnej budynków
[5].
LITERATURA
1. DIN 1052-1, „Holzbauwerke Berechnung und
Ausführung”, Ausgabe April 1988, Verlag, Berlin
1988.
2. Cz. Byrdy, A. Byrdy, „Stropodachy płaskie
na blachach fałdowych z pokryciem z tworzyw
sztucznych”, „Dachy Płaskie”, nr 1/2010.
3. PN-EN 13163:2009, „Wyroby do izolacji cieplnej
w budownictwie. Wyroby ze styropianu
(EPS) produkowane fabrycznie. Specyfikacja”.
4. PN-B-20132:2005, „Wyroby do izolacji cieplnej
w budownictwie. Wyroby ze styropianu
(EPS) produkowane fabrycznie. Zastosowania”.
5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia
6 listopada 2008 r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
(DzU z 2008 r., nr 201, poz. 1238).
6. „Izolacje styropianowe w budownictwie. Poradnik
dla projektantów”, Termo Organika. Kraków
2005.
24
IZOLACJE VI 2010