DITURIA

QKSH
“Migjeni”
Revistë mujore për fëmijë, të rinj dhe prindër, shtator, 2010
DITURIA
E boton QKSH”Migjeni”
Borås-Suedi
Viti IV , Nr. 7
EKIPI FUTBOLLISTIK “ ILIRIA “ NGA KIJEVA

BORÅS ME 29 QERSHOR FESTOJ 389 VJETORIN E LINDJES SE TIJ SI QYTET
Vi har blivit gammal som gatan med andra ord. Men visst är
staden mer älskvärd än någonsin. Det var kung Gustav II Adolf
som den 29 juni år 1621 undertecknade stadsprivilegierna för
staden och på så vis också grundade Borås. Ett par år senare utfärdades
också unika privilegier för staden vilket gav oss rätten
att handla och sälja
varor i hela Sverige,
bara varorna förtullades
i Borås. Enligt
tidens lag skulle
har hjälpt boråsare att hjälpa dem som behöver det mest. Det är
med ödmjukaste stolthet som ambassadörskapet för Borås 2010 går
till Carl-Axel Ekman.Borås Bageri- och konditoriidkareförening
serverar 30 meter lång tårta.
29 qershor 2010 Borås festoj ditëlindjen e 389!
Të themi të drejtën vjetetët po kalojnë dhe ne jemi për ditë e më të
vjetër. Por bazuar në
ate që është duhet të
themi se për cdo vjet
egentligen all handel ske inom stadsgränserna.
Det var dessa privilegier som lade
grunden till dagens postorder och e-handel
i Borås. Kung Gustav II Adolfs bust finns
idag att beskåda på Stora Torget som minne
om stadens grundare. Längre ner på Knalletorget står en annan
viktig person, Knallen. För det var handlarna som drev igenom
frågan hos kungen till att börja med. Handeln tillsammans med
textilnäringen kom att skapa ett Borås som under mitten av
1900-talet var landets mest expansiva stad och som fortfarande
sätter sin prägel på näringslivet, staden och boråsaren.Borås har
ett rikt utbud av evenemang inom musik, teater och sport.
Födelsedagstal
av Ulrik Nilsson,
kommunstyrelsens
ordförande.
Årets Boråsambassadör: Carl-Axel Ekman,
som gick i pension som kirurgläkare 1989,
har uppmärksammats vitt och brett för sitt
stora engagemang för barnen i Garissa i Kenya.
I årtionden har han byggt upp barnhem
och skolor samt arbetat med att bekämpa omskärelse bland
kvinnor
Årets Boråsambassadör 2010 är Carl-Axel Ekman, pensionerad
kirurg som via Rotarys Läkarbank etablerat barnhem, skola
och bättre sjukvård i ett av Kenyas fattigaste områden. 1989
startade Carl-Axel Ekman och hans nu frånlidna fru Monica
Ekman verksamheten Garissa.Tillsammans har de undsatt
hundratals kvinnor och barn från könsstympning, utbildat och
stöttat genom frivilliga insatser och gåvor. Carl-Axel Ekman
qyteti ynë është më i dashur dhe më i bukur
se kurrë më parë.
Ishte mbreti Gustav Adolfs i II i cili më 29
qershor 1621 e nënshkruan kartën për qytetin
dhe me këtë u mor vendimi për themelimin e qytetit Borås.
Disa vjet më vonë qyteti fitoj një privilegjet me të cilën iu dha e
drejta për të blerë dhe shitur mallra në tërë Suedin. Ishte kjo privilegjeqë
hodhi themelet që Borås të fitoj të drejtën e tregëtisë së lirë.
Busta e mbretit Gustav Adolf II është tani në sheshin kryesor në
kujtim të themeluesit të qytetit. Më poshtë në Sheshin e ndritshëm
është një tjetër bustë e një personi të rëndësishëm për qytetin e ky
është Knallen i cili ka merita për zhvillimin e tregetisë në këtë qytet.
Sepse tregtarët qenë ata që shtruan çështjen te mbretit për të filluar
me tregeti, me industrinë e tekstilit, pra kjo ishte njjë ide për të krijuar
një Borås që në mesin e viteve 1900 të kishte një rritje të shpejtë
komuniteti i biznesit në qytet dhe Borås
ishte qyteti më ekspanziv në vend. Boras ka
një gamë të gjerë të ngjarjeve kulturore si në
muzikë, teatër dhe sport. Ditëlindja e Borås
festohet në sheshin kryesor, për cdo vjet me
29 qershor. Zgjedhja Ambasadori i vitit për
Borås e që në këtë solemnitet u promovua
ishte mjeku Karl-Axel Ekman, Boråsar i cili
është në pension si mjek kirurg nga viti 1989,
ka tërhequr vëmendjen e gjerë të opinionit për
angazhimin e tij për fëmijët në Garissa, në
Kenia. Për dekada, ai ka ndihmuar jetimore
dhe shkolla, dhe ka punua për të luftuar synetin
tek femrat në trojet e këtyre vendeve afrikane. Ky me punëne
tij u ka ndihmuar qindra grave dhe fëmijëve nga gjymtimi gjenital,
duke i trajnuar përkrahur në menyrë vullnetare dhe pa shpërblime e
kete e ka bere edhe me ndihmen e gruas se tij Monica Ekman. Karl-
Axel Ekman ndihmuar ata që kanë nevojë më së shumti.
Pastërqitë e qytetit edhe ato ishin angazhuar në këtë drejtim dhe
për këtë festë ato kishin gatuar tortë të gjatë 30 metra., e cila tortë u
nda për të pranishmit në festim.
2

Sokol Demaku: Shenime nga Suedia nga fundi i vitit shkollor
MATURANTËT E GËZUAR IA SHTOJNË HIJESHINË QYTETIT
Muzika, buritë dhe kënga djaloshare ishin ato cka përshkonin
rrugët e qytetit të njohur të textilit, qytetit të njohur suedez
Borås sot.
Ishte dita kur maturantët e të gjitha shkollave të mesme respektivisht
të të gjitha gjimnazeve të këtij qyteti festonin ditën
e maturës.
Kulmin e manifestimit maturantët e kanë ditën e perfuindimit të viti
shkollor pra me njëmbëdhjtë qershor kur edhe atyre u komunikohet
sukesei I arritur gjatë viteve të shkollimit në gimnaz.
Êshtë shumëintresant edhe kjo ditë kur maturantët e të gjitha shkollave
të mesme festojnë në menyrë tradicionale këtë ditë.
Vetura të vjetra, kamion të rendë klasik të cilët rregullohen special
për këtë ditë janë mjete transporti për maturantët e posa
diplomuar. Edhe këtu të rinjët dhe të rejat maturantë
shpenzojnë mjete finansiare në menyrë që ata të garojnë
se cili mjet transporti do jetë i rregulluar më mire dhe do
prezentojë më denjë klasën apo grupin e maturantëve.
Kjo është nje traditë e lashtë thonë vendasit dhe se duhet
vazhduar edhe nga gjenretat
që vijnë, sepse ka efektin e vet pozitiv kur kemi të bejmë
me maturantët e shkollave të
Manifestimet veq ka kohë që kanë filluar me organzimin dhe
mbajtjen e ballove për maturantët, e kulmimi i kësaj ishte
sot me marrjen e rezultatit të arritur në mësim dhe festimin e
maturës.
Flokët, fustanët, grimi tek shumë vajza të reja ishin karakteristikat
kryesore të këtyre mbrëmjeve të maturës jo vetëm në
Borås por thuajse në gjithë Suedinë. Pra ballo e maturës është
ajo cka e karakterizon këtë kohë apo si të themi këtë fillim
qershori për cdo vjet këtu në Suedi.
Por edhe djemtë nuk ishin prapa me këto të reja edhe ata me
veshjet e tyre karaktersistike, me kostume dhe frizura modo
tregonin ate se edhe ata festojnë së bashku me shoqet e tyre
dhe vallzojnë në ballon e maturës.
Êshtë intresant se e gjihtë kjo kushton, por tek të rinjët maturant
nuk ka shumë rëndësi, të gjithë shpenzojnë shuma
të mëdha mjetesh në këtë kohë apo për maturën, si në veshje
apo edhe grim.
Në ballo maturantët do vijnë me limuzina luksoze të modeleve
më të shtrenjta të cilat huazohen special per këto manifestime,
edhe kjo edhe më ia shtonë hijeshin një manifestimi
të tillë rinor me traditë të lashtë këtu në Suedi.
Të gjithë do garojnë kush ka kostum më të mire, me të shtrenjtë,
grimin më të mire, kush ka rregulluar frizurën më të
mire, këto janë disa karakteristika të këtyre ballove.
mesme dhe manifestimet e tyre tradicionale këtu.
Një manifestim rasti në lokalet shkollore së bashku me
maturantët dhe prindërit, urime për maturantët dhe dollia
e përbashket me shampanjë, keto janë disa nga karakteristikat
e kësaj dite madhore për të rinjët maturantë.
Pastaj një sheti jashtzakonisht tërheqëse dhe impresionuese
me mjetet e transportit të rregulluara enkast për këtë
ditë parakalim nëpër rrugët e qytetit, buritë, muzika nga
kamionet të cilët lëvizin pa nda nga një skaj në skajin
tjetër të qytetit dhe vallëzimi i maturnatëve në podiumet e kamioneve
janë karakteristika shumë interesnte dhe terheqëse për qytetaret
kurreshtar që nga trotuartët përcjellin këtë manifestim madhështor të
të rinjëve këtu.
Êshtë shumë kënaqësi të shohish së bashku në ballo mature të rinjë
dhe të reja të kombeve dhe kombësive të ndryshme të cilët jetojnë dhe
mesojnë së bashku këtu. Ata janë si një, janë unik në të gjitha, pra kjo
është ajo cka edhe më ia shtonë madhështinë një manifestimi të tillë
këtu në Suedi.
Ne takuam edhe të rinjë tanë, pra bashkëkombas tanë të cilët kishin
kryer maturën këtë vit në qytetin Borås.
Në fytyrat e të gjithëve shihej gëzimi, shihej jeta, shihej entuziazmi
rinor që së bashku me të rinjët tjerë ta qojnë jetën përpara.
Ishte kënaqësi që në mesin e mija maturantëve dëgjohej edhe fjala
shqip. “Urime biri/bija ime matura!”,
Këto ishin fjalët e prindërve tanë në këto manifestime.
Kjo ishte kënaqësia e jonë, zemra të bëhej mal, shpirti të gufonte kur
degjojë këtë urim në gjuhën e nënës në gjuhën e embël shqipe.
Këta të rinjë maturantë janë e ardhmja e jonë thonë disa nga të pranishmit
në manifestim, këta do jenë ata të cilët me dinjitet do prezentojnë
kulturën, traditën dhe gjuhën shqipe në këtë pjesë të Evropës, e
ne jemi krenar me këtë.
3

FAQJA E POEZISË
BAJAME HOXHA
DASHURIA
ESHTE PAVDE-
KESI
Më shkruaj në
e-mail: ”gjithçka je
për mua!”,
Tek unë vjen rinia sapo ti e thua.
Me shkruaj dy rreshta se s’rri dot pa mua,
Si flutur arrij në ndjenjat e tua.
Më shkruaj në e-mail: “të dua, të dua!“
Dhe unë do besoj në fjalët e tua,
Hop, bëhem erë dhe male lë pas,
tek ti do të gjendem brenda nëpër natë…
Më shkruaj në e-mail: “të dua” shpesh
herë,
Unë, hop, i ngjitem resë dhe vij menjëherë.
Kur tis i natës afron e të vjen,
Ti hiç mos kij frikë, jam unë nëpër terr.
Më shkruaj në e-mail:se jam i yti,
zinxhirët s’më mbajnë dhe vij fluturimthi.
Dhe mallin mblidhe, mos e lerë të shkojë,
Si lulja me bletën do puthemi njësoj.
Më shkruaj në e-mail: “ti je kokëkrisur!“,
Unë ngrihem menjëherë, s’lë gur pa
lëvizur.
Në rast se në ëndërr ti më sheh për natë,
Unë, fët, kaloj malet e jam me ty në shtrat.
Më shkruaj në e-mail: ”për ty përgjërohem!”,
Vitet si njoh fare, në vashë të re shndërrohem.
Kur yjet të dremisin në më të bukurën
stinë,
Ti mendo për mua e unë pavdekësinë.
Arjana Loce
Kujtesa kalendarike
Prapë në mendje të kam...
Kujtesa ime në fletët e bardha,
ka nxirë me lapsa që s`fshihen,
ato që së bashku kaluam.
Kujtesa si një kalendar,
plot ditë e data shënuar.
Me të kuqe ditët plot lumturi,
me gri çastet kur grindeshim,
me blu netët kur bënim dashuri,
me rozë ato kur putheshim.
Eh…veç kujtesën kalendarike,
kam tani që ti më ike.
Erdhi ora e ndarjes!
Nuk ka lëvizje akrepash si përherë,
por gjëmime kambanash vajtimi.
Sa i hidhur është ky çast,
harrimi, harrimi, harrimi.
Erdhi ora e ndarjes!
Nuk ka më fjalë të ëmbla si dikur,
por lot të hidhur si helm i zi.
Oh, sa shumë dhembje mban brenda,
dashuri, dashuri, dashuri.
Nexhat Rexha
SI JETOHET
KËTO DITË
NË KOSOVË
Në Kosovë jetës i vie erë droje
Gratë i kanë prerë flokët
Vajzat e kanë ndërruar frizurën
Djalëria përfytyron luftën
Në vijën e parë të frontit
Burrave u është zgjatur mjekra
Fëmijëve u ka humbur gëzimi
Në Kosovë shërohen plagët mijëvjeçare
Ku lind dhe perëndon
Durimi i palodhur i shpirtit idealist
Me zgjimin e brezave që vijnë nëpër
shekuj
Në Kosovë këto ditë
Bukë hahet pak,ujë pihet shumë
Kriteret e jetës kanë një vështrim
Në çdo qoshe të rrugës
Rrezik pa përjashtim
Kosovë je loti, dhembja dhe gjaku im
Prill 1999
4

Nga Arsim Halili
Intervistë me Brunilda Mumajesi - skenografe , piktore
Prej kur ju pushtoi bota e artit e veçmas piktura
Ne fëmijërinë time pikturoja pa e ditur qe nuk do te hiqja dore
deri ne ditet e sotme dhe nje merite i takon nënës time qe më
edukoi me këtë gjini te artit. Devotshmeria e saj shihet edhe
sot pasi jam kthyer nga nje ekspozitë ne Pallatin e Kulturës
Hasan Prishtina në Vushtrri ku me priten mjaft mirë me bujarin
dhe patriotizmin qe i karakterizon banorët dhe artdashësit.
Cilat janë aktivitet tuaj në lëmin e figurativ, keni hapur ekspozita
personale, brenda dhe jashtë vendit
Po si artiste jam përpjekur vazhdimisht të kërkojë teren në
punimet e mia dhe këtë ta ekspozoje në ambiente të posaçme
qe i kushtohen artit. Disa nga ekspozitat personale kanë qene
brenda vendit Shqipërisë,
ndërsa ato ne Kosovë me
te rralla . Ndersa në grup
janë me te shpeshta si
ne Kosovë ashtu dhe ne
Maqedoni, USA Californi,
Itali etj.
Ne fund te karrierres se tij tha : - Mu desh një jete e tërë për të pikturuar
si fëmijë!
Ndonëse realizmi i një pikture është edhe i kushtueshëm, sa arrini të
mbuloheni materialisht dhe sa jeni e kënaqur me tregun i këtij arti
Nuk janë materialet ato që bëjnë art, po shpirti qe i rrëmben ato për
t’i kthyer ne nje vepër arti.
Jetoni në qytetin metropol shqiptar, gjegjësisht Tiranën, a ju ofrohen
kushte ideale për realizimin e ëndrrave tuaja
Si një qytet Metropol dhe si nje Kryeqytet që mban një Galeri Arti
Kombetare ofron te gjitha llojet e hapsirave, shanceve dhe artisteve
që edhe artedashesve. Të parët që punojnë për artin dhe te dytët qe
duan artin.
Ju lidh edhe në përditshmërinë private, bota e artit
Mendimi ne qenien njerëzore është shumë i shpejtë dhe nuk
mund te ketë mendim me bosh sikur një mos te jetë në drejtim
të artit individual, për bashkëpunim ndërmjet artisteve në
përditshmërinë time.
Cila janë karakteristikat e
veçanta në motivin e pikturës
suaj
Po artisti kërkon mjete te
reja qe te shprehe brendinë
e tij dhe qendrimin emocional,
shpirti është ai qe i
materializon këto elemente
për t’i kthyer ne vepër arti.
Teknika e vajit është e
vështirë, por pasioni qe kam
takuar për folklorin dhe mbi te gjitha etnografinë e pasur të
popullit tonë me ka dhënë një rrugë të mbarë . Pa lënë mënjanë
peizazhet dhe figura paqesore dhe te shquara , permend këtu
Nënën Tereze.
Arti figurativ përveç që për ju është profesion , konsideroni se
është edhe një pasion pa të cilën nuk mund të imagjinoni jetën
tuaj
Nuk mund te beje asgjë tjetër pa art madje dhe jeta ne vetvete
ka art dhe si nje enigmë që vjen qe nga koha e shpellave më
përndjek në mendime për të hedhur copa nga jeta ne telajo.
Çka i keni dhënë ju artit deri më sot dhe çfarë keni marrë nga
ai
Mjaft interesante pyetja po vetem në je marrëdhënie te sinqertë
nuk ka peshore për të ditur sasinë, kjo fjalë ka te beje me nje
marrdhenie dhe di që jap kohen time, përkushtimin, mendimin,
emocionin, hapësirën, njohurinë, shkencën, estetiken harmoninë
dhe kështu me radhë deri tek shpirti.
Sa me shumë njohuri marr nga arti aq më e paditur me duket
vehtja, uroj ta kem fatin për ta zgjidhur engmen e artit tim. Me
kujtohet Pikaso kur e pyeten se “Ç’është arti”
5
Sa jeni kritike ndaj gjërave që e prishin shijen e një artisteje
Mundohem me mënyrën time te jap një ndihmesë sado te vogël,
e ardhmja tregon vet.
Si e gjykoni ju sot, vlerësimin e kritikës së arteve pamore , ka
vend për subjektivizëm
Me vjen keq te them po kjo fjale po harroet dhe nuk e di pse-ne.
Une kam vetem një
kritike te mire nga Mustafa ferizi , Ne Itali eshte Vitorio Sgarbi
dhe ne shqiperi eshte bosh. Sa per subjektivizem ….ndjehet
ende nje sy i shtrembër mbi artistët te artit vizive te ballkanit
nga Evropa. Ka përpjekje po janë ende shume të pakta.
Përveç pikturës, jeni e fokusuar edhe ndonjë degë tjetër të artit
Mbaj titullin Skenografe –Kostumografe dhe këtu kam kontributin
tim. Në teatrin e Operas dhe të Baletit Tiranë u vendos një pjesë ne
bashkëpunim me artiste Amerikane, si ass. kostumografe e operës
Porgy & Bess. Premiera u prit me shumë sukses këtu në Tiranë nga
kryeministri Sali Berisha dhe Diplomati i Ambasadës Amerikane
këtu në Tiranë.
Në hapësirën shqiptare pa dallim kufijve, bota e artit ka nxjerrë
emra të mëdhenj, cili është idoli i juaji, e që duhet të mburremi edhe
ne
Artisti Kol Idromeno Piktura e titulluar “Motra Tone” krahasohet me
Monalizen e Da Vinçit, gjithashtu Vangjush Mijo dhe të tjerë janë
mjaft te spikatur ne talentin dhe punën e tyre.
Jeni piktore e re me perspektivë, çfarë do na thoni në përmbyllje të
kësaj interviste
Te gjitha llojet e artit sjellin progres pa dallim vendi dhe krahine!

Sokol DEMAKU
KOSOVARËT SHKELQEJNË NË GOTHIA CUP NË GÖTEBERG TË SUEDISË
Në Göteborg të Suedisë nga 18 deri me 24 korrik po mbahet Turniri ndëkombëtar i futbollit për të rinjë ”Gothia Cup” në të cilin
po marrinn pjesë mbi 1500 ekipe nga më se 70 vende të ndryshme të botës moshash të ndryshme nga ajo 15 deri në 19 vjeq.
Këtë vit Republika e Kosovës është përfaqësuar me katër ekipe të mëshkujve moshash dhe kategori të ndryshme.
Kujtojm se ky manifestim është i rëndësishëm për të rinjët
pjesëmarrës dhe se do jetë gjatë ne kujtesës e tyre. Për një moment
këtu të gjithë janë të përfshirë në këtë evenamng dhe të
gjithë ndjehen si të jenë një komunitet. Ceremonia e Hapjes
së Gothia Cup është e ngjashme me ceremoninë e hapjes së
lojnave olimpike. Dhe kjo është pika kulminante e atmosferës
që mbretëron në hapjen e Gothia Cup ku në fytyrat e të gjithëve
sheh gëzimin, zemra të rritet nga kënaqësia dhe të gjithë do mbajn
në kujtesën e tyre për një kohë të jetës këtë ngjarje madheshtore
dhe kulminante.
Në hapjen solemne të Gothia Cup kishte mbi 50 000 njerëz
të pranishëm si lojtar, drejtues ekipesh, shikues dhe banor të
Göteborg adhurues të këtij sporti për të krijuar një atmosferë
magjike në Ullevi. Publiku luan një rol aktiv në kësi lloj shfaqje.
Flamuri i shteti më të ri në botë republikës së Kosovës do valoj
së bashku me flamujt e 70 shteteve të botës në Ulevi dhe Heden
të Göeteborg e kjo ka një vlerë shumë të madhe për Kosovën
thot organizatori i udhetimit të ekipeve kosovare ne ketë turnir
nderkombëtar Bashkim Kume. Ne jemi ambasador të Republikës
së Kosovës në botë, ne jemi ata të cilët prezentojmë në menyrë
dinjitoze vendin tonë në kete turnir më të madhin të fubollit të
të rinjëve që organizohet në botë. Kjo është kënaqësia e jonë,
kjo është një e arritur e madhe e jona në arenën ndërkombëtare
në fushën e sportit dhe besojmë se nese vazhdojmë kështu edhe
FIFA dhe UEFA dhe organet e tyre do e kenë parasyshë rastin e
Kosovës dhe së shpejti edhe ne do jem pjesë e tyre.
Stadiumi Ullevi, stadium më i madhe i Suedisë me 46 000 vende
për ulje dhe vende për qëndrim e kapacitet shtesë. Ceremonia e
Hapjes Gothia ishte një rekord në 51 000 shikues ku Ullevi ishte
mbushur absolutisht!
Në këtë turnir nderkomb ëtar futbolli marrin pjse mbi 70 vende
nga mbar bota si 34 vende nga Evropa, 13 nga Azia, 12 nga
Amerika me SHBA dhe Kanada si deh 10 nga Afrika.
Qellimi kryesor i të rinjëve dhe të rejave koso¬var ishte prezentimi
në mënyrë të denjë të futbollit kosovar në arenën nderkombëtare
dhe prezentimi kulturës sportive të të rinjëve kosovar. Në
këtë turnir më të madhin në arenën nderkombëtare për të rinjë
që për cdo vjet mbahet në qytetin Götebog të Suedisë me emrin
”Gothia Cup” Republikën e Kosovës perfaqësuan pesë ekipe
moshash të ndryshme ku më të medhenjtë ishin 19 vjeqarët gjakovarë
dhe djelmoshat 15 vjeqar që perfaqësonin ekipin ”Gjakova”
nga qyteti i Gjakovës, pastaj këtu ishte edhe ekipi i Dugagjinit nga
Klina me djelmoshat 15 vjeqar , e si zakonisht për herë të dytrë në
këtë turnir ishin djelmoshat 16 vjeqar te ekipit Iliria nga Kijeva e
komunes ë Klinës.
6

Këtë vit në ketë turninë po merr pjese edhe një ekip me djelmosha
nga Shqiperia.
Rezultatet ishin modeste për këta të rinjë por edhe një isnpirim
për të ardhmen, sepse këta këtu fitojnë një përvojë me vlerë në
sfer¬ën e futbollit dhe lojës së futbollit, por edhe udheheqësit e
klubeve prezente kanë se cka të marrin në bagazhin e tyre kur
Ai është në Göteborg së bashku me udhëheqësin eklubit
Zymer Bacaliun dhe dy trajnertet e klubit Bedri Toplanën dhe
ndih¬mësin e tij Zymer Bacaliun së bashku me 24 djelmosha
kijevas.
Hysniu faledneron Kuvendin Komunal në Malishevë, si dhe të
gjithë prindërit e djelmoshave të cilë kanë ndihmuar materilisht
klubin në këtë udhëtim. Ndeshja e parë ishte kulminante per keta
të kthehen në atëdhe.Ne bemë një vizitë në vendqendirmin e
klubeve kosovare dhe aty takuam djelmoshat dhe udheheqësin
e klubit ”Iliria” nga fshati Kijevë komuna e Malishevës, pastaj
të rejat e ekipit të femrave Malisheva nga Malisheva dhe me ta
zhvilluam një bisedë rreth punës së tyre në klube, kush¬teve të
punës dhe mundësi për ta cuar përpara futbollin kosovar Kështu
thot organizatori
i udhetimit të klubeve kosovare në Gothia Cup në Göteborg të
Suedisë Bashkim Kume.
Bashkim Kume ka një përvojë të madhe në këtë drejtim sepse
ky është viti i shtatë ti ijt ku bashkë me ekipe kosovare merr
pjesë në këtë turninr ndërkombëtar të futbollit. Por siq thot
vet Bashkim i këtë vit ky është i zhgenjyer sepse nuk ka pasur
kurrrëfar ndihme nga Ministria e Rinisë dhe Sportit edhe pse
u është premtuar se do tu dalin në ndihmë. Ai thotë se ne kemi
paraqitur këtu pesë ekipe të tërinjëve kosovarë respektivisht
kater ekipe të meshkujve dhe një ekip të femrave ku për herë të
parë në historinë e futbollit kosovare do merrete pjese në njje
turnir nderkombetar nje ekip i futbollit i femrave, por fatkeqësisht
per shkak të mjeteve materiale u dashte të heqim dorë
nga kjo sepse as komuna e Malisheveës nga edhe ishte ekipi i
femrave nuk ka arritur të siguroj mjete qe keto vasha kosovare
te udhetojnë se bashku me moshatrët e tyre.
Kjo është një shkollë e madhe për ne thot krytari i klubit të
futbollit ”Ilirija” nga Kijeva Hysni Gashi, i cili ka fjalë miradie
për orga¬nizatorët e turnirit si dhe për vet turnirin. Hysniu është
plot entuziasëm nga puna dhe prezentimi i të rinjëve të fshatit
Kijevë, të cilët prezentojnë fshatin e tyre por edhe Republikën e
Kosovës në arenën ndërkombëtare.
djelmosha ata mposhtën ekipin suedez nga qyteti Hallmastad
me emrin Ramlösa me rezultat 1: 0, por duhet shtuar se te kater
ekipet kosovare ndeshjete para i kanë kalue me sukses pra edhe
trie kipet tjera në ndeshjet e para kulaifikuese kanë korrë rezultate
pozitive cka jep me kuptue se keta djelmosha premotjne shume në
këtë turnirë nderkombëtar futbolli.
Bedri Toplana trajner klubi thotë se ai është i kënqaur me rezultatin
përfundimtar të tyre ku ishin gjithesejt 168 ekipe. Kjo është
për cdo lavadat thotë ndihmëstrajneri Zymer Bacaliun duke pasur
parasysh konkurencën që kishim në grup ekipet sudeze, islandez
e të cilët të parët ishin nikoqir e te dytet ndjeheshin si në shtëpinë
e tyre por në dneshjen e fundit të këtij grupi do takohemi me një
ekip irakian thot Bediru cka bënë të mednojmë se do ia arrijmë të
kualifikohemi për garat e metjeme në ketë Cup.
Hysniu është optimist për djelmoshat që ai udheheqë, sepse e ardhmja
e tyre duhet të jetë në duart e tyre dhe ajo është një e ardhme
e ndrit¬shme për futbollin kosovar. Po të me pyeste mua dikush
sot thot Hysniu –”unë do isha ai i cili për cdo vit do planifikoja
dhe organizoja udhetimin për në ”Gothia Cup” me të rinjë kosovar
në këtë turnir edhe ate me të rinjët e të gjitha moshave nga të
gjitha komunat e Republikës.
Optimist për djelmoshat e tij pas nje rezultati 5:0 me një ekip suedez
është edhe trajneri i ekipit Dugagjini nga Klina Idriz Elezaj i
cili thot se nëse do i ipet mundësia që edhe vitin e ardhm të marrë
pjes në ketë turnir nderkombëtar organzimi do jetë ne nivel edhe
nese nga organet kompetente do mungojë ndihma.
7

FAQJA E POEZISË
Adem Zapluzha
RINGJALLJA E
DASHNORËVE
Ti nuk mund të flesh
Mbi barin e prerë
Këtej kaluan dhelprat
Me putra të djegura
Edhe mbrëmë
Jehuan kambanat
Në rrugën e Shën Trinisë
Kunguan ujin
Pse i shkyçët qirinjtë
Me jargët e qenve
Këtu macet zhduken
Kur arnohen thasët
Nuk bleva asnjë lule
Nga vazot e thyera
Poçari atë ditë qeshi
Me deltinën e papërpunuar
Kur dielli ikën
Buzëmbrëmja derdhet në qytet
Nën degët e jargavanëve
Ringjallen dashnorët
Miradie Zymberi-
Avdullahu
LIRINE E DUAM
Në dekada , nëpër shekuj,
na perndoqëm ne qëndruam!
shumë xhelat o shkja serbie
por, ne vendin ta treguam !
Të përplasëm , i pe shqipet
kur të dolën në behar
Jo ! Se kujtove se të vjen dita
Ne Drenice me Jashart!
Tash heronj i ka Kosova,
shume sokolesha e sokola,
vasha si Zana, djem Petrita,
që nuk din se çka eshte frika.
Mos na prekni token tone,
se një dreq ka me u marr
se ajo veç Liri don,
të gjitheve do tu shtijmë në varr
Shaban Cakolli
PLAGË SHEK-
ULLI
Shekuj na gërmove
si uri
o këlysh poturi
me ne su ngope
kurrë
as nuk na lë urë
as mur
o lajkatar potur
kur u nisnim me dalë në shesh
na duhej qefinin të e mbanim
në brez
ma përcillnit edhe në shkollë
me grykhollë.
Të na gllabërosh,ëndërren kurrë
nuk e sose
zemër e shpirtëra dogje
nuk na le kund prag
pa e skuqur në gjak
prap su ngope aspak
ti more bajloz bushtre
kësaj radhe e humbe
dal more ngadal
se vetës i bëre varr
Bilall Maliqi
NË TË MIAT
VARGJE
Në vargje gjen çdo
gjë timen
Metafora rreshton fjalëheshtje
Në vargje gjen prekjen time
Timin zjarr të pashuar
Në varg e gjen mallin
Dhembjet e kryqëzuara
Në të miat vargje i gjen
Tri shkronja të puthitura
Në të faqosuarat vargje
Gjen ëndrrat e djersitura
Në vargje të mia gjen
Pëshpëritje, klithje e britma
Në timin varg gjen durimin
Rrugën e afërsisë së shpirtit
Në vargje të mia do ta gjesh
Ëmbëlsisht fjalën dashuri…
Arsim Halili
MJERIM MBI
SUPE
Të lodhur nga koha
Mbi supe bartin mjerim
Shtegtim i pa fund
Sa trishtim
Vitet i harruan
Nuk e njohin vetën
Mallin e bartin në xhep
Ku keni tretë
Gjyshërit strukën në kujtime
A do të flitet gjuha ime
Të falem o zot
Me këto pika lot
Ç’është kjo golgotë
8
Nehat Jahiu
DASHURINË E
KISHIN FILLUAR
NATË
Janë dashuruar Hava
e Mala
për ta na u gëzua dielli e hëna,
vendosën menjëherë të vënë kurorë
nuk kishin për çfarë të diskutojnë.
E kishin filluar natën dashurinë
Hava ,Malës nuk ia kishte shikuar
hijeshinë,
të nesërmën kur na kishte zbardhur drita
filmi mbaroi nuk ka më shirita.
Krisi zerzelja e ç, na u bë kijameti
Havën na e kapi i madhi sikleti,
nuk po na e don Malën, se na ishte krye
cullak
thoshte më thonë shoqet, ke marrë burrë
plak...

FAQJA E POEZISË
Bahtir Latifi
Heshtje e
papranuar
Nga era e shiut që bie
Mbi gjethet e pranverës ku do
Të ushqejn me ajër të pastër ,
Po rritesh aty ngadal afër tyre
Silesh afër tyre;
Dhe nga heshtja e njerëzve
Që nuk lëviznin mendon.
Dhe pyet se ku jan, cfar bëjn
A thua vall pse jem këtu
Nga heshtaj të rrënqethet edhe trupi
Ngase nuk ke aske që të flasësh,
Dhe të cmallesh për asgjë .
Aroma e gjetheve të pranverës
Të duket se të ushqen ,
Ajri që të rrethonte aty pari
Dhe gjithandej qytetit ku jeton.
Kërokja me mall që të flisja me dike
Por nuk kishte asnjë
Dhe mendoj se si kështu jetohet
Të vetmuar në këtë botë dhe botën tjetër
A thua vall a kështu e ka jeta
Sokol Demaku
HIJA E JETËS
Hija e jetës më përcjellë
E errët në horizont
Por ylli pran yllit shëndrit
Dhe jetës i jep dritë.
E ndjej mallin e natës
Në detin e ëndërrave te mia
Ku shpirti im notën
Në përmallim.
Noton lundra ime e pa trazuar
Drejtim ka botën e panjohur
Por shpirti im ka mall
Në afshin e pashuar.
Tutje mbi detin e kaltër
Udhëtoj dhe unë
Dhe perfundimisht arrita të jem
Që shpirti yt të jetë afër shpitit tim.
Mimoza Dhima
Ti ,
Merrmë,endrra ime...
Me shetit ne te
fshehtat
Galaktik
E prehur në enigmen
Që zemra ma zbuloi
Mbushur plot dashuri
Dashurinë dhuroi...
Te duhet te jetosh
Ndoshta pak...por dhe shume
Te duhet të jetosh
Momente te bukura
Të përjetosh
Ke dashuruar,
Por dhe do dashurosh
Ku vetem një herë
Vetveten do kuptosh
Ti merrmë ëndrra ime
Vetvetja pa paragjykime
Te duhet të jetosh...
Çdo cast të dëgjosh
Veshtirë te kuptosh...pranosh
Por kurrë ëndrren t’mos ndalosh !
Se kjo është jetë-ëndrra ime
Vetvetja pa paragjykime !
Skender hasko
Shqipëria
ime
Shqipëria ime,
Si nënën të dua,
Unë s’rroj dot pa Ty,
Ti s’rron dot pa mua,
Se jemi të lidhur
Si mishi me thua!
Kudo që të ndodhem
Në zemër do kem Ty,
Dhe Ti do kesh mua
Si dritën në sy.
Suzana Kuqi
Nënës
Thur e shthur kam
tërë ditën
një varg , e nuk
mundem
e dita po ikën…
Prej lulesh të freskëta e desha
e qiellit i kërkova pak kaltërsi
e diellit një rreze të florinjtë
me to të bëja sfond e një kornizë…
Thur e shthur e lulet m’u vyshkën
hoqa dorë nga vargu që doja
mbajta një trëndafil të kuq vetëm
e nga mijëra fjalë qe desha të t’i thoja
fare pak më mbetën …
…Faleminderit që më dhurove jetën…
9
Adelina Dokja
Ule zerin.....
Mos e ngre zerin,
nuk jam e shurdher,
nuk me pelqen arroganca juaj!
Kush jua jep te drejten te me jepni urdher!
vetem pse me shihni te huaj
-Jam dhe une njeri,
vec respekt kerkoj,
asgje me shume !
Prandaj uli puplat,po si ulet ju, jua ul une!

Jeta shqiptare e ëndrrave mërgimtare
(Bahtir Latifi, Jeta e ëndrrave tona, Bukuresht, 2010)
Baki Ymeri
Këto ditë e pa dritën e botimit në Bukuresht vëllimi i parë
poetik i një krijuesi shqiptar me banim në Suedi.
Bahtir Latifi është një poet i ri që i qëndis vargjet me një sinqeritet
që i ka hije. Disa nga poemat e tij shëmbëllejnë me një
prozë poetike që derdhet në vargje. Herë-herë, vargjet e tij qëndisen
me konotacionet klasike të rimës, duke kultivuar edhe
disa shprehje karakteristike të shqipes së folur nga sivëllezërit
tanë në Kosovë. Kosova, mërgimi, dashuria dhe nostalgjia.
Nostalgjia ndaj dashurisë së parë, e dashura e degdisur në
kthetrat e një bote të huaj. Subjekte meditative kushtuar
sinqeritetit dhe besnikërisë, punës, dashurisë dhe humanizmit.
Fluturime poetike që nuk janë bëlbëzimet e një ëndërrimtari
që debuton me librin e parë në jetën e ëndrrave të tij, por janë
frymëzime të sinqerta të një mërgimtari që ndjen shqip, flet
shqip, shkruan shqip dhe militon për
afirmimin e komunitetit shqiptar në një botë të huaj.
Vargjet e shtruara në këtë hapsirë tipografike gurgullojnë si
krojet e Kosovës nga një shpirt i prekur nga flatrat e frymëzimit.
Autori shkruan për Gonxhe Bojaxhiun, shqiptaren më të
famshme në botë, nëna e shqiptarëve dhe e gjithë njerëzimit:
Në zemrat tona ke mbetur përgjithmonë/ Jemi krenarë që të
kemi, siç e kemi qiellin dhe tokën tonë. Pse Ngase Nënë
Terza është bijë e shqipes e cila me humanizmin e saj shndrit si
një yll i pashuar në tërë botën. Bahtir Latifi zhurritet dhe digjet
e shkrihet për atdheun dhe nënën e motrën e tij. Poeti s’e harron
kurrë barbarinë serbe në Kosovë dhe pranverën e kobshme të vitit
1998, ”kur motrat mbetën pa vëllezër e vëllezërit pa motra e stërgjyshërit
pa nipa e mbesa”.
Poeti shkruan për gurbetin duke e fshikulluar fanatizmin, mosdijen
dhe varfërinë shpirtërore, në mërgim apo në vendlindje. Poti e
don Zotin dhe jetën. Ja disa meditime filozofike të tij: Çuditem me
njerëzit/ Sikur të jetojmë në dy botëra/ Të dukej vetja se nuk
je ai që je/ Nuk mund të bindem/ Se kështu e ka jeta/ Që të gënjesh,
të mos kuptosh/ Të mos jetosh jetën tënde (Jetoje jetën tënde). Apo:
Atëherë kur jeni prezent/ Më dukej vetja sikur në një bot tjetër/
Sikur të isha gjithmonë me ju/ Do të isha dikush tjetër/ Mirëpo edhe
kur jam me ju/ Është ndjenjë e veçantë/ Është ndjenjë e papërshkruar
në një moment/ Të jesh i emocionuar, ia vlen. Pse Ngase vjen
koha kur veprat tua të bëjnë të ndjehesh i lumtur.
Koha jonë është jeta jonë, apo jeta e ëndrrave tona. Jeta sipas poetit
ështe e bukur dhe e shtrenjtë. Ajo ështe lumturi, rrugë, sakrificë,
dashuri. Jeta është det/ Jeta është ëndërr/ Jeta ështe realitet/ Jeta
është vuajtje/ Jeta është test/ Jeta
ështe lojë/ Jeta është film/ Jeta
është…! Dhe më tej: Nëse ne
nuk arrijmë që vërtet ta kuptojmë
botën dhe jetën/ Kjo do të na
shpie në një pikë të padëshiruar/
Ndaj duhet ditur se si duhet
vepruar/ Koha apo ne Dashuria
është një nga motivet esenciale
të këtij vëllimi me perla poetike
që lindin në një vend të huaj,
dhe e shohin dritën e botimit në
një vend të huaj: Gjithçka që na
rrethon është dashuri/ Pse nuk
po e përjeton/ Kurrë nuk do të
ndjehem mirë pa dashuri/.../ Të
dashurosh, të ndjesh, të përjetosh/
Don të thotë të duash. Poeti
rekomandon mos ta humbim
dashurinë, por ta kultivojmë atë,
sepse ajo na ushqen, si buka qe e
hamë. Ajo na mban të jemi gallë,
ngase, sipas poetit, dashuria është
pasuri e botuar. Dhe më tej: Ishe
dhe do të jesh zana ime e vërtetë/
Sepse me bëre të të dua// Për ty
po shkrihem/ Për ty po flijohem/ Për ty po sakrifikohem/ Për ty që
do të të dua për jetë.
Poti nuk pretendon të plasojë subjekte me konotacione edukative
dhe moralizuese, edhepse në disa nga vjershat e tij defilojnë subjekte
respektive, interesante për lexuesin e rëndomtë. Titujt e poezive janë
elokuente (Emocionet, Zemra ime, Vendlindja, Puna, Nëna, Dashuria,
Motra ime,
10

Largësia, Jeta, Paraja, etj.) Sipas tij, duhet ta dimë se si jetojmë,
sepse vdekja s’ka edhe shumë rëndësi. Nëse dimë të jetojmë,
vdekja do të jetë e mirëseardhur. Nëse nuk mbetemi vetëm karikatura
të vetëvetes, ideologjia e të jetuarit te njerëzit ndryshon.
Disa dinë, e disa s’dinë se çka duan. Shumë nga ne ide prodhojnë/
Se pa para s’mund të ekzistojnë. Nuk ka rëndësi paraja sa ka
rëndësi ndjenja, respekti, humanizmi. Gjithmonë jeta ka nevojë,
për shpirt, për zemër, madje edhe për para, ngase paraja e fituar me
djersë, është burim i progresit dhe ekzistencës.
Përmes vëllimit Jeta e ëndrrave tona (boptim i Bashkësisë Kultutore
të Shqiptarëve të Rumanisë), Bahtir Latifi vjen para opinionit
shqiptar me një album frymëzimesh lirike ku defilon jeta me
ëndrrat dhe shpresat për lumturimin e saj. Autori e anashkalon
folklorizmin patriotik të atyre që s’dinë tjetër veçse të qëndisin
vargje me rimë. Sidoqoftë, vargun e tij herë pas here e prek edhe
një tingull i mbrujtur me shqetsime shpirtërore që burojnë nga
një shpirt i florinjtë. Shqetsime prezente edhe në ditarët e rinisë
adoleshente, pas së cilës debuton mosha e pjekurisë, pjekuria
intelektuale për të krijuar perla poetike ku në vend të nostalgjisë
zotërojnë figurat stilistike, tropet, metafora, imagjinata. Imagjinata
e krijuesit në diasporë është prezente edhe në këtë vëllim sentimentesh
lirike, një tufë e bukur frymëzimesh të denja për botim,
lëçitje dhe afirmim.
DIÇKA EDHE NGA UNË
Bahtir Latifi
Dua në fillim ta falënderoj të madhin Zot që ma mundësoi të jem
shëndosh, psiqikisht, fizikisht dhe shpirtërisht. Dua të them që në
fillim se gjithçka që bëhet në këtë botë, bëhet me ndihmën e Zotit i
cili na krijoi për të jetuar e mos vdekur. Njeriu i cili arrin të nxjerrë
vepra të mira, ai njeri nuk do të vdesë kurrë, por do të jetë i vdekur
ai i cili nuk din pse jeton dhe çka don, çka bën dhe si jeton. Është
diçka që mendoj se ka vlerë dhe është e pa harruar. Asgjë më tepër
se një gjurmë që dëshmon se ekziston
dhe mundohesh të jesh pjesë e shoqërisë,
pjesë e botës, njerëzimit, dashurisë, mirësisë,
familjes etj. Mjafton që të gjithë nga
pak, të gjith e kemi obligim të lëmë vepra të
mira e jo edhe çka do, kush me çka mundet
dhe din të lejë gjurmët e veta në
këtë botë. Mënyra ma e mirë edhe më më
vlerë është që njeriu të mos vdesë kurrë, por
të jetojë me vepra të mira. Mendoj se edhe
ky libër do zë vendin e vet. Shpresoj se do
jetë pjesë e lojës në botën e letersisë.
Ndoshta shumë ëndërrojnë për të bërë vepra të mira, mirëpo për
të qenë autor i veprës së mirë duhet edhe mund, sakrifica, lodhje
dhe shumëçka nga vetja. Është një ëndërr e kahëmotshme, edhe
pse tani është edhe momenti i kësaj vepre që mendoj se ia vlen
të jetë në duart e shoqërisë, sepse ky libër ka diçka që mendoj ia
vlen të jetë në gjirin e familjes së librave. Nuk them sa ka diçka
që mund të trajtohet si e tretur brenda një kohe, as përjetimi, por
ka më shumë nga ajo e kujtesës, e thellimit në mendime. Kush
ishim, kush jemi dhe çka duam për të ardhmen E shkrova ngase
më mungoi vendi im dhe të gjitha erdhën si nostalgji e asaj që
s’mundja ta përjetoj dhe e ndjeja si një mungesë në shpirtin tim të
trazuar.
E kam urrejtur dhe do ta urrej padrejtesinë në jetën time, pasi
që më mundonte gjithmonë në jetë. Në anën tjetër, kësaj i
shtohet edhe mossinqeriteti i cili fatëkeqësisht po na rrethon dita
ditës, gjithnjë e më shumë. Mandej diçka që me duket shumë e
shëmtuar kur njerëzit për njëri-tjetrin janë ujq të njëri-tjetrit. Me
këtë dua të ju them seë ata që kanë mundësi të dinë dhe të perparojnë,
duhet t’i japim kurajo, optimizëm, dashuri, e jo pengesa
e ngatërresa. E di se nuk hasim shumë në njerëz të tillë, por për
mua ka qenë dhe do të jetë mëkati më i madh nëse një njeri nuk
i jep mundesi tjetrit të vetëdijësohet, dhe nuk i jap shpresa për të
arritur në cakun e dëshiruar të jetës me mendime të mira, pozitive,
të pjekura dhe të arritura. Pra, mëkat të mos përkrahet dhe
të mos stimulohet çdo njeri për qëllime të mira.
Pastaj e gjith kjo që e thash, jo edhe pak më mundon mosmirëkuptimi
nga njerëzit që nuk arrinë ta kuptojnë botën e njëri/
tjetrit assesi. Nuk do të kisha mundësuar assesi të jem në mesin
e atyre që nuk e kuptojnë botën e tanishme që jetojnë dhe që
nuk ka arritur ta kuptojë një njeri për diçka shumë të thjeshtë
dhe jeton në botën e iluzioneve dhe fantazirave. E obligoj veten
time që të jem shërbyes në jetën time gjithmonë për
dy gjëra të shenjta për mua:
Që të jem përkrahës dhe shërbyes në dy shtyllat kryesore për të
jetuar dhe mos vdekur kurrë. Mendoj se familja dhe shteti janë
këto dy gjëra që njeriu duhet dhe të luftojë sa kohë që jeton, pasiqë
sipas menidimit tim, i quaj të shenjta dhe se nëse në arrimë
të jem kontribues në këtë drejtim, atëherë mendoj se do të këtë
kuptim jeta jonë, apo edhe do të kishim mundur ta përkufizojmë
me pak fjalë pse jetojmë. Gjithçka është e lehtë në këtë jetë, por
diçka që shihet e vështirë dhe me mund të arrihet, është të jesh
njeri. Andaj për të qenë i tillë na duhet kohë, pastaj punë, lodhje,
sakrifica, mund e shumëçka që duhet dhënë nga vetja, për të
qenë të respektuar, së pari nga Zoti, e pastaj edhe nga të tjerët që
na rrethojnë, miqët, shokët, etj.
SHËNIME BIBLIOGRAFIKE
Bahtir Latifi vjen para opinionit shqiptar nga Vushtria e Kosovës,
duke u patur prejardhje nga Ceraja e Albanikut (ish
Leposaviq). U lind me 15 janar të vitit 1978. Është poet,
prozator dhe publicist. Pasi ka përfunduar shkollën e mesme
në qyetin e lindjes, ka vazhduar shkollimin e lartë (Fakultetin
e Gazetarisë) në Prishtinë, të cilin e ka kryer me sukses. Gjatë
kohës së studimeve bashkëpunoi me disa mediume të shkruara
në Kosovë. Aktualisht jeton dhe vepron në Borås të Suedisë,
ku jeton një komunitet i fuqishëm prej rreth 2.500 shqiptarësh.
Ushtron profesionin e gazetarit në revistën shqipe “Dituria”,
në ndërkohë duke ushtruar edhe profesionin e gazetarit në një
radio lokale në të njëjtin qytet, “Radio Dituria”. Bashkëpunon
edhe me agjencionin e lajmeve “Vushtrriapress”, si dhe me disa
mediume të tjera, duke qenë publikuar herë pas here shkrime të
ndryshme. Aktualisht është kryetar i shoqatës “Migjeni” që vepron
në Borås, dhe zhvillon aktivitete kulturore me shqiptarët e
këtij qyteti. Ky është libri i parë i tij, pasi pat fatin të përfshihet
me poezi në disa antologji të përbashkëta me krijues shqiptarë,
si “Çelësi i shpirtit”, “Baladë e përflakur”, “Jehona e shekujve”
etj.
11

Intervistë me kryetaren e Unionit të Shoqatave Shqiptare në Suedi Fikrije Bajraktarin
Intervistoi: Bahtir Latifi
VETËM SË BASHKU MUND TË ARRIJMË MË TEPËR
Të jesh në krye të një detyre të madhe nuk është leht, duhet përkushtim, përgjegjësi por njekohësisht se bashku me to nuk mungon as
knaqësi. Në të shumtën e rasteve qysh më herët, zakonisht në Kosovë kanë dominuar mashkujt në marrjen e përgjegjësive të ndryshme,
mirëpo tani më nuk është ajo, tani më kemi edhe femrat të cilat kanë guxim të marrin përgjegjësi të ndryshme dhe luajn rol
shumë të rendesishem në botën shqipetare. Sot kemi shumë femra shqiptare në Kosovë po ashtu edhe në diasporë që krenohemi me
to se cfar pune bëjnë. Njëra nga ato është Fikrije Bajraktari që për lexuesit e revitës ”Dituria” zhvilluam një bisedë dhe aj ona flet për
punën e saj në Malmö të Suedisë.
Ju lutem na flisni pak për veten tuaj, për lexuesit tan në
diasporë
Quhem Fikrije Bajraktari. Jam nga Ferizaji. Kam të kryar
shkollën e Mesme Teknike, drejtimi i Makinerisë,(dhe ate si
femër e vetme në klasë dhe në gjeneratë) ku dhe kam punuar
afro 18 vite në profesion, si teknike në Ferizaj.Kam 5 fëmijë,
3 vajza dhe 2 djem me bashkëshortin Alush Bajraktari që ka
qenë profesor i i Kimisë dhe Fizikës në Gjimnazin e Ferizajit.
Çka mund të na thuani nga jeta e juaj në Suedi, si gurbetqare
Në shkurt të vitit 1990 erdhëm në Suedi, si për shumicën
ashtu edhe për mua, jeta në gurbet ka qenë e vështirë në fillim.
Malli për familjen, farefisin, për vendin e punës, kolegët,
vendlindjen, atdheun, këto janë ato që të mudnojnë më së
shumti. Pra ishte me të vërtet një ndryshim i madh, por me
kalimin e kohës fillova të adaptohem.Si fillim mësova gjuhën
suedeze, pastaj vazhdova në disa kurse përkthimi dhe që nga
viti 1993 punoj si përkthyse.Më vonë fillova edhe të punoja
edhe punë tjera, si asistente personale, mandej si person kontaktues
dhe jam mjaft e kënaqur me punën që e kryaj.Përveq
këtyre tash jam e angazhuar në Shoqatën e grave “Hand
i Hand” ku jam kryetare dhe kryej të gjitha raportet si dhe
kujdesem për ekonomi të Shoqatës.
Jeni edhe kryetare Unioni të Shoqatave Shqipëtare në
Suedi, kur keni jeni zgjeshurë në këtë funksion dhe cfar
ju shtyri
Po, ja ky ësht viti i tretë si kryetare e Uunionit. Në fillim isha
antare e Kryesisë së Unionit, pastaj mu ofru posti i kryetarës
duke parë se Unioni kishte për qëllim angazhimin rreth organizimit
të aktiviteteve nga Shoqatat Shqiptare në lami të ndryshme psh.në
kultur, sport, integrim, gjuhë e të tjera, atëhere dhe pranova këtë nagazhim.Deshira
im ishte që edhe unë të angazhohem sipas mundësisë
dhe të jap kontributin tim. Pastaj duke e parë edhe mungesën e femrave
të angazhuara në Union, mora këtë detyrë dhe tani jam këtu dhe
shpresoj ta luaj një rol të rëndësishëm që edhe femra tjera shqipëtare
të angazhohen në këtë drejtim.
Si është bashkëpunimi mes shipëtarët në Malmö dhe më gjerë
pasi që edhe jeni si kryetare e USHSH-së, sigurisht që jeni në
dijeni për këtë
Bashkpunimi me Shoqatat tjera në Malmö është i mirë, po ashtu kem
kontakte edhe me shoqatat në qytetet tjera, vizitojmë Shoqatat, mbajmë
mbledhje të kryesisë, diskutojmë rreth aktiviteteve të planifikuara
dhe sipas mundësisë i ndihmojmë me përkrahje morale, dokumentacion
ose edhe me ndihma materiale.
Çfar e bënë më të rëndësishëm rolin tuaj në këtë vend si kryetare
e USHSH-së
Në kët pyetje nuk deshiroj ta jap ndonjë pergjigje ,dua të tjerët të
thonë se cfar roli luaj unë si femër në krye të Uninonit.
Çfar kishte me qen mendimi i juaj për angazhimin e bashkekomabsëve
tanë ne diasporëVetëm me mund, angazhim të madh, rrespekt
për njeri tjetrin, mirësjellje dhe vlersim të sinqert dhe real, besoj se
mund të arrihet shumë.
A mendon se kur njeriu don ,mundet të arrij gjithcka dhe si
mundë ta arrij atë që e dëshironë
Po, nëse njeriu don, mundë të arri shumë, por kuptohet me angazhim
dhe me më tepër punë.
Çfar mesazhi keni për të gjitha femrat shqipëtare në Suedi pa
dallim moshe
Kisha dashur që numri i fëmrave nëpër shoqata të jetë ma i madh por
edhe ato të cilat janë në kryesi të marrin më seriozitet postin e tyre
dhe të angazhohen pak më tepër, se vetëm së bashku mund të arrijm
më tepër.
Muaji i pushimeve veq po afrohet, keni menduar për pushime
dicka se ku do ti kaloni ato
Po, pushimet do ti kalojmë si zakonisht në Kosovë, por edhe disa ditë
në plazhët e Ulqinit.
Revista “Dituria” ju ka ra në dorë dhe dini për të, cka keni menduar
kur keni ndegjuar që një revistë e tillë në shqip botohet në
Suedi dhe mesazhi për lexuesit e kesaj reviste
Revistën “Dituria”nuk e kam lexuar, por kam dëgjuar për të dhe besoi
se do të kem rastin ta lexoj. Ju dëshiroj suksese dhe punë të mbarë, ju
përshëndes dhe ju falenderoj për itervistën.
12

BILALL MALIQI
ËNDRRA E PAPËRFUNDUAR
(Agron Boriçi “Ëndrra” (dramë), Preshevë, 2010, faqe 68)
Agron Boriçi, ka katër dekada që merret aktivisht me veprimtari
skenike, si regjisor, skenarist dhe aktor.Ka inskenuar 30
drama të zhanreve të ndryshme
, ka përgatitur 8 recitale
skenike, 2 filma dokumentar,
ka inskenuar e shkruar mbi
50 skeqe humoristike. Autor
i dramës “Aga Ymeri”,
“Kalorësi i Apokalipses”,
“Berberhonja”, tre pjesë të
“Kabare Tv Llaçka”. Është
njëri ndër themeluesit e
Festivalit tradicional “Ditët e
Komedisë Shqiptare” në vitin
1994,.Përveq që është marrë
aktivisht me skenën , është
edhe autor i librit “Sherri i
Preshevës në derë të Stambollit”.
Për punën e tij është shpërblyer me çmime të ndryshme
ku veçohen :dy çmime për regji më të mirë, tri për aktrim
dhe një për tekst më të mirë.Kryesisht veprimtarinë e tij e ka
realizuar në Teatrin e Qytetit të Preshevës.
Krijimtaria
Ditë më parë nga shtypi doli libri i tij i dytë, por kësaj rradhe
i zhanrit dramatrik, zhanër ky mjaft deficitar dhe i vështirë
me titull “Ëndrra”.Me t’u hapur kopertinat e këtij libri lexuesi
menjëherë has në personazhet e tij, me kureshtje futet thellë
në dialogjet që zhvillohen brenda vetë librit.
Libri apo skeleti është i përbërë me këta
personazhe:Udhëtari-pacienti, I riu, Punëtori, Pianeci, Bixhozxhiu,
gruaja dhe mjeku me një anë dhe tema e ngjarja që
zhvillohet, ku zhvillohet etj., në anën tjetër…
Tema
Agron Boriçi në këtë dramë trajton një temë universale që
tregon ecejakje të popullit tonë, i cili popull është gjithnjë
në rrugëtim.Universaliteti krijues i autorit shihet së pari
në zbulimin dhe jetësimin e personazheve të kësaj drame.
Ngjarja zhvillohet këtu dhe kudo në mjediset tona me ne
dhe rrethë nesh.Stacioni i trenit është vendngjarja dramatike,
ku ndeshen mes veti dikund në mes të natës shumë kategori
njerëzish të ndryshëm disa edhe me vese negative, intelektualë
etj, të cilët futen thellë në lojën që Agroni e ka ndarë në
personazhe.Dialogimi në mes tyre është shumë interesant dhe
lexuesi nuk do të mund të ndal leximin deri te epilogu i dramës.
Në skenë paraqet mjeshtërisht autori mençurinë, budallallëkun,
paditurinë dhe ëndrrën e papërfunduar të të riut.
Së pari në skenë paraqitet punëtori i stacionit të trenit dhe I riu,
ku në vazhdim, për t’u paraqitur më vonë edhe udhëtari me të
cilin I riu zhvillon shumicën e dialogut e që shohim një temë
dialoguese shumë interesante, ku në vazhdim udhëtari nga halucinacionet
e tij iu dukej se shihte njeriun me buçet lulesh, pastaj
me çadër me mantel të bardhë etj, etj.
Ëndrra
Ishte e papërfunduar. I riu përderisa flinte në zyre të punëtorit
assesi nuk mundej ta shihte ëndrrën deri në fund, dilte diçka dhe
ia prishte ëndrrën, kësaj radhe pikërisht ishte udhëtari që ia ndali
ëndrrën ta kryente deri në fund. Aty përplaseshin shumë mendime
në dialogun në mes të riut dhe udhëtarit të cilin në epilog e shohim
dhe e njohim si pacient të reparetit të psikiatrisë.
Pjesë e dramës janë edhe personazhet Pianeci i cili në stacion të
trenit paraqitet si i dehur e shpesh i përsëritke fjalët më të njohura të
tij dhe besoj edhe të gjithëve që konsumojnë alkoolin , “E bën hardhija
e pin daija”, kjo pra ishte thënia e pianecit, personazh ky me
vese negative të shoqërisë.Gruaja tani e mveshur me epitetin lavire
apo grua e përdalur iu ofron të riut dhe udhëtarit të gjejnë rehati në
dhomën e saj e të paguajnë atë “qef” me të holla.Edhe personazhi
grua në këtë vepër simbolizon anët negative të shoqërisë dhe botës
femërore.Figura e bixhozxhiut paraqitet në stacion me ato lojëra të
tija mashtruese ku paraqitet edhe zënka në mes trekëndëshit pianecgrua-bixhozxhi,
se cili më parë do të ketë myshternj.
Epilogu
Në stacionin e trenit mjeku dhe infermieret improvizojnë një spital.
Në spital shtrihet
tani udhëtari-pacient
i cili kishte braktisur
më parë spitalin
dhe kishte dalur në
stacion treni. Në
vazhdim paraqitet
dialogu në mes të
mjekut dhe të riut
për udhëtarin pacient,
sëmundjen e
tij të pashërueshme,
I riu dëshironte ende
të jetë objekt bisede
me udhëtarin tani
pacient, ku zhvillohet
një dramë e
vërtetë në mes
këtyre dy personazheve
dhe në fund
I riu i thotë mjekut,
këtij nuk do ti ndihmojnë
as injekcionet
e botës.
Vlera
Drama “Ëndrra” e regjisorit, skenaristit dhe aktorit të njohur
preshevar Agron Boriçi ka një vlerë të veçantë sepse përmes kësaj
drame jep mesazh të qartë shoqërisë për eliminimin e të gjitha veseve
negative në shoqërinë tonë në njërën anë dhe se për shqiptarët
duhet ndreçur “ora “ e prishur dhe se si popull kemi nevojë të
vetëdisohemi për një ardhmëri më të mirë në një shoqëri gjithëpërfshirëse.
Është e nevojshme që kjo dramë sa më parë të ketë lexim dhe
rilexim në skenë, pra të gjithë artëdashësit ta shohin këtë dramë në
skenë…
13

J U P R E Z E N T O J M Ë
D A U T D E M A K U (1944)
Daut Demaku është njeriu që solli një frymë të re në shoqërinë
shqiptare: frymën e mendim të ri botëror, frymën e
mendimit pozitiv, frymën e NGRITJES SHPIRTËRORE.
Ky njeri, me mendjen e një urtaku dhe me një shpirt energjik,
arriti për një kohë shumë të shkurtër të bëjë revolucion
në të menduarit kosovarë duke i thyer mendësitë
arkaike dhe zëvendësuar ato me sintezën më të bukur, më
domethënës dhe më të dobishme që ka mundur ta kultivoj
ndonjëherë mendja e njeriut, me dhuratën më madhore, më
kulminante, e siç e quan me shume krenari edhe ai vet, me
çelësin e lumturisë njerëzore.
Daut Demaku u lind më 13 tetor 1944 në Abri (Drenicë),
ku edhe kreu shkollën fillore, ndërsa arsimin e mesëm
dhe të lartë i kreu në Prishtinë. Qysh si student ishte vite
me radhë kryeredaktor i gazetës së studentëve të Kosovës
“Bota e re”, njëkohësish edhe kryetar i Lidhjes së Studentëve
të Kosovës. Më vonë punoi si gazetar dhe redaktor
i Redaksisë së Revistave Kulturore të “Rilindjes”, për të
kaluar pastaj si redaktor përgjegjës i Kooperativës Botuese
të Librit Bujqësor në Prishtinë. Dhe, së fundi, ishte drejtor
i Edicionit të Botimeve të “Rilindjes” deri në vitin 2003.
Përveç artikujve të shumët, të botuar në sa e sa gazeta e
revista shqiptare e të huaja, Daut Demaku deri më tani ka
botuar edhe mbi 20 libra në fushat e ndryshme të letërsisë
dhe të literaturës. E njohim gjatë golgotës kosovare të vitit
1999, ku u dëbuan dhunshëm mbi një milion shqiptarë,
Daut Demaku, në bashkëpunim me Shoqatën alternativoshkencore
“UNIVERSI” me qendër në Zvicër, përgatiti
projekpropozimin për hapjen urgjente të Qendrës psikoterapeutike
të përkohshme në Tiranë, për trajtimin e të traumatizuarve
nga lufta. Menjëherë pas luftës filloi me botimin
e literaturës inspirative dhe në prill të vitit 2000, themelon
dhe udhëheq OJQ-në “Qendra e Mendimit Pozitiv” në
Prishtinë. Arrin të moderoj një emision (mujor) televiziv në
RTK me titull “Mendimi pozitiv”, i cili më vonë bartet në
Radio-Kosovë (me të njëjtin emërtim) por tash si emision
i përjavshëm e që ndiqej nga dhjetëra-mijëra dëgjues në
mbarë rruzullin tokësor (emetohej edhe përmes internetit).
Vazhdon me ligjërata e tubime të panumërta që mbaheshin
çdo javë në Prishtinë, por edhe nëpër qendra të ndryshme të
Kosovës, ku është aktiv edhe sot e kësaj dite, e që pandërprerë
mban kurse të ndryshme për ngritjen shpirtërore
dhe është drejtues i “Qendrës së Mendimit Pozitiv” në
Prishtinë.
Veprimtaria botuese:Brigjet e Thata – 1967; Plisat e Kuq – 1969; Plisat
e Kuq (ribotim ne Tirane) – 1971;
Kapituj jete – 1977; Shi e Puhi – 1979; Buka – 1981; Bletaja – 1976; Në
mjaltishtë – 1978; Mote të thata – 1983;
Trëndafila pa gjëmba – 1986; Guralec në këpucë -1989; Tregime Shqiptare
-1996; Mendimi dhe Suksesi – 1997;
Magjia e Urtisë –2000; Shenjat para kthesave – 2002; Thuaji jetes miremengjes
–2003; Rina Dhe Gjyshi – 2004;
Aforizma – 2005; Tregime Shqiptare dhe Mendimi Pozitiv
RadioDramat:Trenat e mesnatës – 1972; Shelgjishtja është dëshmitare –
1978; Ndryshoe vehten o njeri – 2004;
Komedit e luajtura ne teatër : Servisi i shpirtit – 1997; Ulerima - 2004
Prozë: Tregime te sotme shqiptare – 1968; Toka e pergjakur – 1972;
Djepi i lashte - 1984
SEKRETI I LUMTURISË
Pse dikush është i pafat e dikush i lumtur Pse dikush është gazmor e
i pasur, ndërkaq dikush i mjerë dhe i varfër Pse dikush është frikacak
dhe i pasigurt e dikush për- plot besim Pse dikush trajtohet si gjenial në
punën që kryen e dikush, ndonëse me përpjekje mbinjerëzore,nuk mund
të arrijë kurrfarë rezultateshPse dikujt i shkon përdore të shërohet nga
të ashtuquajturat sëmundje të PASHËSHRUESHME e dikush, pa asnjë
sëmundje, është i sëmurë Pse disa femra jetojnë për mrekulli, kurse
motrat e tyre jetojnë në mjerim Pse...
Thuhet: njeriu i ka një milion probleme. Jo. Njeriu është krijuesi i problemeve
të veta, prandaj, ndihmoje njeriun të qendërzohet – problemet
shuhen e tejkalohen. Moti është thënë se:Nuk ka jetë pa VUAJTJE;Nuk
ka vuajtje pa SHKAK;Nuk ka shkak që nuk mund të TEJKALOHET.
Pse nuk ka jetë pa vuajtje dhe cilët janë shkaktarët e vuajtjes Të gjitha
ligjet e natyrës punojnë për të mirën e njeriut, vetëm njeriu punon
kundër vetvetes. Pse Njeriu me lindjen e tij e fiton të drejtën të jetojë i
shëndetshëm, shumë i pasur, i hareshëm dhe shumë i lumtur. Këto janë
gjendje normale. Ndërkaq, sëmundja, varfëria, mërzia dhe mjerimi janë
gjendje abnormale, SËMUNDJE MENTALE, që ia shkakton njeriu
vetes, me mendime negative. (Humbolti ka thënë: do të vijë dita kur
edhe sëmundja do të jetë turp, sepse të gjitha sëmundjet bazën e kanë në
mendimet negative). Të gjitha librat e vjetra të besimeve fetare thonë:
mos iu friko Zotit, frikoju vetes tënde. Pse Sepse Zoti - (mençuria universale,
fara hyjnore apo fuqia e natyrës – thoni qysh të doni) - njeriut ia
ka dhënë TË GJITHA, pra, ia ka dhënë të drejtën të zgjedh e të merr çka
të dojë dhe sa të dojë nga jeta e vet! Të gjitha krijesattë tjera në planetin
tokë e kanë skicën gjenetike, janë esenca të fikësuara – janë të detyruara
ta ndjekin vetëm skicë gjenetike dhe asgjë tjetër nuk mund të ndryshojnë:
zogu duhet të jetë vetëm zog; lulja vetëm lule; peshku vetëm peshk;
molla vetëm mollë dhe asgjë tjetër. Njeriu e ka LIRINË e madhe – dhuratë
hyjnore: prej SHËMTIE deri në SHËNJTRI. Në pëlhurën e bardhë
të jetës, me dëshirën tënde, me dorën tënde, mund ta shkruash fjalën
MJERIM dhe tërë jetën do ta kesh të mjerë dhe, poashtu, në pëlhurën
e bardhë, me dorën tënde, me dëshirën tënde, mund ta shkruash fjalën
LUMTURI dhe tërë jetën do ta kesh të lumtur. Kjo është dhurata më
e shtrenjtë e hyjnores për njeriun që, njeriu i gjorë, nuk DI ta përdorë.
Prandaj nuk ka jetë pa vuajtje, sepse në njeriun gjenden shkaktarët e
vuajtjes. E ku gjendet, atëherë, mundësia për tejkalimin e shkaktarëve të
vuajtjes
14

F A Q J A E P O E Z I S Ë P Ë R F Ë M I J Ë
Rizah Haziri
DHELPRA DHE PULAT
U sillej dhelpra
Pulave vërdallë:
-“Eni pranë,
Ju kam mbesa
Më keni hallë”
Të kaluarën
Ta harrojmë
Tani e tutje
Në një shtëpi
Të jetojmë.
Ia kthyen pulat:
-Na lutesh kot
Dhelpër ishe
Dhelpër je
Dhelpër mbetesh
Për jetë e mot.
EDLIRA
I tha gjyshes
mbesa Edlirë:
- S a e shijshme
Buka me shëllirë!
Këtë ujë të kthjelltë
Shumë po ma kënda.
Më janë mërzitur
“Shvepsi” e limonada.
Ky ajër i pastër
Më mbushi mushkëritë
Më duket gjyshe
Çdo ditë më rrit.
Edhe lulet tuaja
Kanë më shumë ngjyra
Sa bukur duket
E gjithë natyra.
UJKU NË LAK
Një ujk syskuqur
E lesh kërqethur
Kishte kohë
Që n’aksion ish hedhur.
Me këlyshët e tij
Vetëm gjak kërkonte,
Çkado që gjente
Priste e gllabëronte.
Kishte pre qengja e dele,
Drerë e drenusha,
Kudo që i gjente,
Male dhe fusha.
Por, puna e gjakësorit
Nuk vajti për merak,
Veprat e këqija
E çuan drejt në lak
KUSH
Kush ua sjell fëmijëve
Gjumin në qepalla
Nëna me këngë
Apo gjushja me përralla
Zogjve këngën
kush ua mëson
luleve ngjyrën
kush ua dhuron
Si mund t’ qëndrojë
aeroplani n’qiell
pse dita s’ka hënë
e nata ska diell
përse lumi rrjedh
vetëm tatëpjetë
Pse deti trazohet
e nuk rri i qetë
përse peshku nuk rri
dot pa ujë,
ndërsa devja
qëndron me muaj
Pëse aq vapë
bënë në Ekuador,
ndërsa në Arktik
ka përherë borë
Përgjigjet i gjen
në libra shkollorë,
vetëm mos përto
t’i kesh në dorë.
GJYSHJA
Me një gjyshe,
Që kisha unë,
S’mund t’ia gjeje
Shoqen askund.
Dinte përralla
Për çudi,
Më dukej tamam
Enciklopedi.
Tash së voni
Ka ndryshuar,
Përrallat sikur
I ka harruar.
Me këdo që vjen,
Kudo që shkon,
Vetëm për luftën
Kuvendon.
I thashë një natë:
-Të lutem gjyshe,
të lutem shumë,
më vërë me përralla
sërish në gjumë.
Mos na kujto
gjithë ato të këqija,
me to le t’merret
- historia.
15

Shkruan: Vlora BANUSHAJ
PARA PASQYRËS SË JETËS
Pas një dite të gjatë, ndoshta edhe pak të lodhshme, u ula të
pushojë pakëz. Sot komunikova me pranverën me gjuhën e
ngjyrave! Kjo gjuhë e komunikimit me gjithë ato ngjyra të
gëzuara, të hapura dhe me plot gjallëri më dhuroi një buqetë
buzëqeshjesh dhe shkëndija lumturie... Buzëqeshte natyra -
buzëqeshja edhe unë! Më dukej se gjithçka ishte mbështjellë
në buzëqeshje!!!... duke i mbuluar ca re të vockla mërzie që
rastisin të shëtisin në qiellin e shpirtit ndonjëherë edhe në
këtë stinë të ringjalljes së natyrës. Dhe diku në rrugën e kësaj
hapësire të këtij komunikimi e kapa, e ndjeva një thirrje, e mora
një ftesë... Mirëpo, pas kësaj ftese, shkova t’i prek pak e t’i
shijoj edhe ngjyrat e ëndrrave, aty ku harmonizohen e shkrihen
ngjyrat e dëshirave që na i “dhuron realiteti” që shpeshherë,
disa nga këto, thuhen shprehimisht e disa nga ato ndoshta mbesin
përjetësisht të rezervuara thellë... Për një çast hedha hapin
dhe tejkalova pak realitetin, për të qëndruar vetëm për disa
momente... e pasi u ktheva prapë për ta prekur realitetin, ah, po,
m’u kujtua ftesa që e kisha marrë sot. Një ftesë jo e zakontë në
dukje të parë! Por, nuk është hera e parë që e marr një ftesë
të tillë!!! Nuk është hera e parë që jam e ftuar. Nuk më është e
adresuar nga ndonjë mik apo mikeshë! Jo. Nuk është e shkruar
në letër, as nuk është e thënë me fjalë! Nuk vije nga jashtësia!
Kjo është
një thirrje pa
zë, pa fjalë,
pa zhurmë.
Një ftesë e
pashkruar!
Por, ka
tingull,
notat e të
cilit arrin t’i
kapë vetëm
veshi im!
Thirrjen dhe
dridhjen e
ndjen vetëm zemra ime! Vendimin e merr mendja ime! Dhe ju
përgjigja thirrjes. Ngase nuk kisha dyshime të shkoja apo t’mos
shkoja. Nxitova! Thuajse i kisha të numëruara minutat!!! Më
thërriste shpirti, zemra njëzëri... Kisha shumë nevojë për këtë
takim. Kisha nevojë pak të veçohem së bashku me shpirtin tim
e të shtrihem në hapësirën time… Ta ndjej e ta shijoj këtë liri të
pakufizuar, por me shumë përgjegjësi për mua! Andaj, erdha të
takohem! Më kënd! -do të ishte pyetja e radhës. Po më kënd
tjetër: Vetëm se me vetën!!! Takimi me vetveten! I mora të
gjitha ato që më takojnë vetëm mua... Çdo gjë e huaj është e
rëndë, e tepërt, andaj, edhe nuk e marr me vete, sepse nuk është
pjesë e imja dhe nuk më shkon! Nuk flenë në natyrën time... se
nuk dua zhurmë dhe atë zhurmë për asgjë!!!... Këtu ku shkoj
nuk ka vend ajo që nuk më takon mua. Këtu gjithçka është
pjesë e imja. Gjithçka... dhe Asgjë... tash m’u kujtua kjo, sepse
është e rezervuar për mua dhe unë e kam të rezervuar për dikë...
Gjithçka e mban vulën time. Gjithçka e mban nënshkrimin tim.
Dhe sa herë që ngjitem në shkallët ekësaj hapësire, në secili
moment ndihem më e plotësuar e
më përmbushur. Sapo hedha hapin këtu në hapësirën e rezervuar
vetëm për mua, u ula dhe qëndrova para pasqyrës! Po, po, pikërisht
para pasqyrës së jetës sime! Aty ku reflekton dhe pasqyrohet shpirti
im si është më së miri. Sipër pasqyrës harkohet ylberi i ndjesive
të mia me të gjitha ngjyrat… Sigurisht se para pasqyrës qëndron
libri. Titulli i tij është: Libri i jetës! E lë aty afër, sepse secilën
ditë e shpalos nga një faqe të re dhe shpesh i rikthehem prapa ta
rilexojë ndonjë fragment të jetuar, të kaluar aty... sepse aty në çdo
faqe, në çdo rresht, ka mbet një pjesë e imja... gjurmët e hapave të
hedhur. Për atë edhe kam shumë kujdes se me çfarë po i mbushë
këto faqe të librit të jetës sime. Faqet që i lë pas, janë vazhdimësi e
faqeve që shkruhen, e këto pastaj do të jenë pikë referuese e atyre
faqeve që do të pasojnë. E tëra rrjedhë dhe funksionon si zinxhir,
e kaluara, e tashmja dhe e nesërmja... Nuk dua që një ditë, kur t’i
rikthehem e ta shfletoj këtë libër, ta kem ndjenjën se duhet ta gris
ndonjë faqe apo ta shlyej ndonjë rresht. Jo, të paktën ato që i kam
unë në dorë, joooo... Dhe vazhdoj t’i shfletoj dhe të marr ndjesi nga
me të ndryshmet: herë ndjej lumturi, e herë krenari; herë nostalgji,
e herë-herë mall; herë gëzim… Ndonjë faqe ka gjurmë të lotit...
ndonjë faqe si ta hapë dalin shkëndijat e shumta të buzëqeshjeve...
dhe unë tretëm në to dhe dua të mbetem aty... dhe m’u kujtua ajo
thënia: “Buzëqeshja me zemër është nektar i jetës”...Mirëpo, mund
të them se këtu ka shumë qetësi. Shumë paqe. Paqe me vetën, e
pastaj kjo bartet edhe tek të tjerët! Mundohem ta kuptoj vetën, e
ndonjëherë kur tjetri nuk arrin të më kuptojë, unë të paktën mundohem
ta kuptoj atë. Këtu nuk lëviz asgjë, në fakt nuk dëgjohet të
lëvizë diç, mirëpo nuk do të thotë se nuk ka jetë - ka dhe atë shumë!
Thellësi dhe pafundësi… por, edhe unë kam shumë kujdes që ta ruaj
këtë qetësi në këtë përditshmëri të zhurmshme. Dhe nuk më tremb
aspak ky takim! Nuk më pengon kjo qetësi, kjo heshtje, ky pushim,
ky veçim… Jam më shumë se e mishëruar. Këtu e prekë atë ngjyrën
që e dua pafundësisht - kaltërsinë e qiellit, këtu e prek atë ngjyrën
e artë të diellit, këtu e prek edhe ngjyrën e kuqërremtë të perëndimit
të diellit, këtu e prekë edhe qiellin të ndriçuar me yje… Gëzimi,
shqetësimi, loti, buzëqeshja, malli, dashuria, të gjitha e kanë vulën
me emrin tim. Këtu marr ajër lirshëm, këtu dëgjojë tingujt që s’arrij
t’i dëgjoj në përditshmërinë time. Këtu ndodhë një transformim
apo një pastrim i imi. Këtu nuk flas më askënd, por, nuk e ndjej
nevojën të flas më dikë tjetër. Këtu marr shumë dashuri, shumë
pastërti, shumë ngrohtësi... shumë përgjigje nga pyetjet që i marr
me vete... Këtu, në tavolinën e jetës sime, i shtrojë para vetës gjithë
ato që m’i ka ofruar jeta dhe çfarë kam bërë me to! Këtu i marr të
gjitha përgjigjet! Mundohem ta zgjedhë atë më të mirën, atë më të
arsyeshmen por, gjithherë duke mos e lënë anash atë shpirtëroren.
Këtu funksionon harmonia, bashkëpunimi... ndjenjat janë shoqe
me arsyen... Duke folur me veten ndonjëherë mjegullohet shikimi
dhe e ndjej se vazhdon të më ndjekë ajo ngjyra e hirtë... por, edhe
kjo është ngjyrë jete apo jo Askush nuk e sheh këtë ngjyrë, askush
nuk e sheh këtë si ngjyrë që s’ka vend... por, ja që unë nuk e pëlqej
fare. Duke menduar kështu, e dëgjova një zhurmë! U drejtova në
drejtim të asaj që e dëgjova më tej - ishin “ca pika shiu”... e pas
kësaj rrezet e arta të diellit takohen me shikimin tim dhe më duket
se e mora një përkrahje të fuqishme në këtë rrugë të gjatë që jam
nisur...E unë vazhdoj të mendoj me zë para pasqyrës së jetës sime,
sa herë takohem me vetën..

T R E G I M I P Ë R M Ë TË VEGJËLIT
Nga Rose Wyler dhe Gerald Ames
NJË BRETKOSË NË SHKOLLË
Diana po priste autobuzin në stacion, për të shkuar në shkollë. Çantën e librave të shkollës e kishte vënë tek këmbët, në bar. Dukej e
mërzitur. Kishin si detyrë shtëpie temën: “Shfaq dhe trego rreth kafshëve shtëpiake”, por Diana nuk kishte kafshë në shtëpi.
Hop, hop, hop, një bretkosë e vogël jeshile kërcente mbi bar. Bretkosa u hodh brenda çantës, por Diana nuk e pa. Më në fund, autobuzi
erdhi. Diana mori çantën e saj, hipi
në autobuz dhe u largua.
Në klasë zonjushë Uest tha:
Erdhi koha për “Shfaq dhe trego!”
Irenë, dëshiron të na tregosh diçka rreth
kafshës shtëpiake që ke sjellë
Irena i tregoi klasës kafshën e saj, një
kavje dhe tha se asaj kafshe i pëlqente
të fshihej tek çorapet e saj. Brajan tregoi
qenin e tij, Pirat:
Pirati qan me lotë të vërtetë, nëqoftëse
mamaja dhe babai i tij nuk e marrin në
makinë për xhiro.
Majk tregoi kotelen e saj. Ajo kishte sy
të mëdhenj jeshil dhe putrat ngjyrë kafe
në të verdhë…
- Në fillim, - tha Majk, - më duhej ta
ushqeja me qumësht.
- Diana, - pyeti zonjusha Uest. - A
dëshiron të na tregosh rreth kafshës sate
shtëpiake, që ke sjellë
- Jo, - tha Diana, - jo, sot.
Ajo u ndje si e lënë mënjanë dhe në sytë
e saj të trishtuar u shfaqën lotë. Befas
pas pak, hop, hop, hop…, bretkosa e
vogël dhe e gjelbërt kërceu jashtë çantës
së Dianës dhe u hodh mbi tryezën e saj. Diana u mundua ta fshihte, por bretkosa kërceu në bankën e Irenës. Fëmijët e spiunuan. Ata
ndaluan dhe i ngulën sytë tek ajo.
Irena qau.
Një bretkosë! Diana kishte një bretkosë të vogël në çantën e saj të shkollës!
- Guak - guak- guak. - bënte bretkosa.
- Oh, jo! - u ankua zonjusha Uest. Bretkosa kërcente lart e poshtë, nga një bankë në tjetrën. Fëmijët hipën mbi karrige për ta parë. Ata
duartrokisnin dhe bërtisnin. Brajan zbriti nga karrigia dhe u mundua të sillej si bretkosë.
- Unë jam një bretkosë, - bërtiti. - Më shihni si kërcej
- Fëmijë, tha zonjusha Uest, - në klasë hyri zonjushë Klein.
Hop, hop, hop, kërcente bretkosa. Zonjushë Klein u përkul poshtë dhe u mundua ta kapte atë, por nuk e kapi dot dhe bretkosa u fut
brenda xhepit të saj.
- Oh, jo! - tha Diana. Por zonjushë Klein nuk u mërzit.
- Ti ke një bretkosë të zgjuar! - tha ajo. - Ajo dëshiron të jetë në shkollë!
Zonjusha Uest e vuri bretkosën në një kuti kartoni dhe ia dha Dianës:
Mirë! - i tha ajo Dianës me buzëqeshje. - Mbi të gjitha keni një kafshë shtëpiake. Kujdesu për të!
Fëmijët duartrokitën. Diana buzëqeshi, pa vjedhurazi në karton dhe iu duk se edhe bretkosa e saj po qeshte, gjithashtu.
Përktheu: Alda Kola
17

P R O B L E M E M A T E A M A T I K O R E
Nga Bardhyl Selimi
Problemi i princit indian Siran
Tregojnë se princi indian Siran e ftoi në pallat shpikësin e lojës së shahut, Sissah ibn
Dalir, për ta shpërblyer për kënaqësinë që ai i kishte sjellë.
Por ky i fundit nuk pranoi asnjë nga dhuratat që i sugjeroi princi, si kalin, shtëpinë,
çifligun etj., pasi mendonte se ai e kishte shpikur lojën për qejfin e vet dhe jo për t’u
shpërblyer.
Princi nguli këmbë, madje e kërcënoi me vdekje shpikësin nëse nuk do të kërkonte
shpërblim. Atëherë ai i kërkoi t’i jepnin një sasi gruri që do të formohej sipas rregullit të
mëposhtëm: një kokërr për katrorin e parë të tabelës së shahut, dy kokrra për katrorin e
dytë, katër kokrra për të tretin, tetë kokrra për të katërtin, 16 kokrra për të pestin e kështu
me radhë, gjithnjë duke dyfishuar numrin e kokrrave deri te katrori i 64-t i tabelës së
shahut.
Pallati Taxh Mahall
Princi, i cili nuk kishte dijeni të mjaftueshme në matematikë, mendoi se sasia e grurit
ishte e papërfillshme, megjithatë urdhëroi magazinierët që të bënin llogaritjet dhe t’i
dorëzonin grurin e kërkuar shpikësit të shahut.
Pas një jave magazinierët shkuan te princi dhe i thanë se i gjithë gruri në hambar nuk
mjaftonte për shpërblimin. Si është e mundur kjo
Zgjidhje
Është fjala për të gjetur shumën 1 +2 + 4 + 8 + 16 + 32 + 64 + 128 + 256+ ....... deri te
kufiza e 64-t.
Po të bëni një mbledhje të thjeshtë me kolona ose me makinën llogaritëse të xhepit, do të
shihni se del një numër shumë i madh N= 18 446 744 073 709 551 615 (në sikstilione).
Kjo sasi mund të mbulojë me një shtresë 9 mm tërë sipërfaqen tokësore të planetit tonë!
Princi Siran, pasi e kuptoi që shpikësi kishte kërkuar diçka të parealizueshme nga ai, u
zemërua pa masë dhe urdhëroi t’i prisnin kokën njeriut të talentuar.
18

ANEKDOTAT SHQIPTARE
Anekdotat, këto thënie të mençura, këto tregime të shkurtra shpotitëse e satirike, përmes së cilave interpretohen dukurit e
ndryshme shoqërore, ndodhi të personaliteteve të njohura etj., japin një pasqyrim metaforik por edhe alegorik të realitetit
tonë me të cilinë përballemi çdo ditë.Këto tregime të zgjuara, që ishin karakteristik komunikimi tek shumë popuj ballkanas
në të kaluarën, e në veçanti në disa treva shqiptare (ku akoma janë prezent, edhe pse të zbehura nga evoluimi kohorë),
arrijnë që përmes mesazheve të japin aspekte nga jeta, në dukje të vogla, por me vlerë përgjithësuese, duke i vënë në lojë
klasat sunduese, pushtuesit, tradhtarët, qeveritarët, personalitetet publike etj., por duke mos lënë pa atakuar as problemet
e ndjeshme sociale, ekonomike, politike etj.
Shkathtësia e këtij komunikimi të drejtpërdrejt me dëgjuesin dhe roli si mburojë a si shtizë ndaj kundërshtarit, i kanë
siguruar anekdotave, por edhe aforizmave, fjalëve të urta etj. një vend të rëndësishëm në thesarin e kulturës shqiptare,
por edhe një jetë të gjallë e aktive, me një humor të hollë e satirë therëse, edhe sot e kësaj dite.Këto anekdotave që janë
të vendosura më poshtë janë të marra nga librat: “Anekdota 1 dhe 2” i botuar nga Instituti albanologjik i Prishtinës, dhe
“Tregime shqiptare” shkruar nga Daut Demakut
Mos a kanë tjetër kush biro
Tahir Hajdini e kishte mbaruar ushtrinë dhe shkon një shok për ta vizituar. Në ndejë e sipër, babai i Tahirit i lodhur kërkoi të
falur, dhe u shtri në një qoshe të odës. Shtihej se gjoja po flinte, por qëllimin e kishte që shokët t’i linte që të bisedonin lirshëm. Tahiri,
pasi që ja mori mendja se i ati flinte, ia nisi bisedës e po tregon për “trimëritë” që i kishte bërë gjatë shërbimit ushtarak. E rreha një
ushtar, -po thotë Tahiri, -pastaj një rreshter, mandej një dhjetar, por më interesant ka qenë kur e kam rrahur një kapiten! Besoni burra,
-fliste ai, -kapiteni i ka patur nja 90 kg., dhe si i kam rënë boks, me të parën e kam rrëzuar! Babai i Tahirit, po dremiste, por kur i dëgjoi
këto fjalë (duke e njohur të birin që s’është që i bjen kujt) u ngrit e po i thotë: -Mos u kanë tjetër kush biro
-Po pra babë, - ia drodh Tahiri, -isha duke treguar për një shok timin që e ka pas rrëzuar një oficer me një të rame.
-E kështu po, -ia ktheu plaku, -se ti nuk je që i bjen kuj pasha babën, veç taksirati i këtyre shokëve dhe i jemi që na le pa gjumë sonte.
Dhëndrri i “mençur”
Një bujk nga Vraniçi merrej edhe me kultivimin e bletëve dhe për to bisedonte përherë dhe kudo. Shkon një ditë te i vjehrri i vet dhe
fillon e po i shpjegon atij për dobinë e bletëve dhe i thotë se veç mjaltit, bletët kanë edhe veti tjera shëruese. Pra s’ka nevojë për barëra
të mjekut po i thotë ai vjehrrit të vet. Më mirë është me të thumbuar nja 20-30 bletë sesa me e marrë një kuti hapa!
-Hajt he djalë, le atë muhabet, - po i thot i vjehrri, se me qenë ashtu, mjeku në vend të ilaqeve e mban një krojshe me bletë dhe
kur të shkosh për t’u vizituar, ta fut një grusht bletë në pantollana...!
19

REVISTË MUJORE, PËR FËMIJË, TË RINJ DHE PRINDËR “DITURIA”
Revista “Dituria”
Kryeredaktor: Sokol Demaku; koli284@hotmail.com
Keshilli redaktues:Rrahmon Jashari, rrahmanjashari@hotmail.com; Lena Liden, lenadarlene@yahoo.se;
Bahtir Latifi; bahtirlatifi@live.se;Hakif Jashari; hakif@dituria.se
Bashkëpunëtor: Arsim Halili,Bujanoc,arsimhalili@hotmail.com;Bilall Maliqi; b.maliqi-press@hotmail.com dhe e reja
nga Gjilani:Edona Beqiri; edona.beqiri.2009@hotmail.com
Adresa e redaksisë,Revista Dituria,CO/Studiefrämjandet,L.Kyrkogatan nr 20, 503 07 Borås, Suedi
dituria@live.se
Diturinë mund ta lexoni edhe ne internet: http://www.dituria.se/
dhe ne www.immi.se/tidskrifter/dituria
20