12.07.2015 Views

DITURIA

DITURIA

DITURIA

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

QKSH“Migjeni”Revistë mujore për fëmijë, të rinj dhe prindër, mars, 2011<strong>DITURIA</strong>E boton QKSH”Migjeni”Borås-SuediViti V , Nr. 3


Sokol DemakuPritje në Ambasadën e Republikës së Kosovës në StockholmPikërisht tani u bënë tre vjet nga shpallja shtet sovran e Republiken e Kosovës, një e arritur e madhe per popullin e Kosvës dhe një e pritur me shkeujnga ky popull.Festat tona kombëtare janë madhështore në tokën tonë stërgjyshore por ato janë të veçanta në mërgim dhe kanë peshë edhe më të madhe në jetëne shqiptarit mergimtar. Nëvigjilje të 17 shkurtit të këtij viti, në lokalin eAmbasades së Republikës sëKosovë në kryeqendres e Mbretërise Suedeze nëStockholm në mënyrë mad-heshtore u festua tre vjetori i shpaljes së pavarësisë.Në kuadër të këtyre manifesti-meve edhe përfaqësia diplomatike të Republikës sëKosovës ka organizua pritje përpërfaqësuesit diplomatik të vendeve të ndryshme tëakredituara këtu në Mbretërinë e bahskuar suedeze. Pastaj në mbremjem e 18shkurtit organizuan pritjepër bashkëkombasit tanë nga të gjitha rrethet eMbrerisë, e kjo ishte kulmimii manifestimit me rastin e tre vjetorit të pavarësisë.Këtë mbremje festive nëlokalet e ambasadës, ambasadori fuqi plot i Repub-likës së Kosovës Lulëzim peci kishte organizuanjë pritje per bashkëkombasitnga regjione te ndrsyhme të Suedisë, të cilët këtëmbremje madhështore përg-ezuan ambasadorin Peci me rastine tre vjetorit tëpavarësisë dhe uruan të gjithëshqiptarët për ktë të arritur të madhe dhe ketë festëmadheshtore.Në pritjen e organizuar nëStockholm nga ambasadorinë konsolidimine demokracisë në Kosovë.Peci, merrninpjesë rreth njëqindpersonalitete tëndrsyhme, ndërtë cilët përfaqësuesite shoqatavekulturore shqiptarene Suedi, njerëz tëkulturës, arsimitdhe mediave tëcilët në një mënyrëapo tjetër edhe atajanë përfaqësuestanë në këtë shtetnordik i cili ka dhenëdhe jepë ndihmëtë konsiderushme2


Shkruan:Shaban CakolliROLI I DIASPORES ME BOTEN E QYTETERUARPERENDIMORESiç dihet kombi shqiptar i ndarë në disa shtete në Ballkan,ipërket popujve që kanë diasporë të madhe e cila sidomos nëdhjetëvjeçarët e fundit ka luajtur një rol të jashtëzakonshëmme kapitalin e vet financiar të gjithë hapësirës shqiptare,edhepse asnjëherë nuk ka gëzuar përkujdesjen e shtetit të vet nëmasën e merituarDiaspora shqiptare mund të loz një rol tëmadh për ofrimin e shtetit shqiptar me botën e qytetëruar perendimorenë ofrimin politik,kulturor dhe ekonomik.Ndoshtanjë kohë këndi nga shikoheshin shqiptarët në diasporë ishte ierrët,por për të dalur nga ky kënd errësire mërgimtarët intelektualkanë derdhur mund,për të ndriquar anën e tyre,dhe deriaty u desh një kohë që Evropianët të kuptonin se shqiptarëtishin në anën e lirisë,kurse në anën e robërisë ishte ish-mikjae tyre që nuk po lente gur pa lëvizur,për të mbajtur popuj tërobëruar.Para syve të botës sot mërgimtarët tanë shihen nërrafshin ozitiv,me një imazh të cilin ua ofruan njerëz të profesionalizuarqë gjetën mekanizma të i bashkojnë shqiptarëtngado që ishin të shkapërderdhur dhe rreth çështjes kombëtareishin këmbëngulës,të bashkuar në një gjuhë dhe një qëndrim..Qëllimi i tyre ishte i qartë,fillimisht kryerja e detyrimeve kombëtaredhe më pas integrimi i tyre me kulturën e shteteve kuishin strehuar.Dhuna e egër serbe,që u ushtrua mbi shqiptarëtsidomos gjatë dekadës së fundit,që synim kishte lëkundjenrespektivisht dëbimin e sa më shumë shqiptarëve nga trojetetyre,i detyroi shumë shqiptarë të braktisin trojet e veta,dukeu detyrua të kërkojnë strehim në shumë vende të Evropës.Shqiptarët ngado që mërguan,veq obligimeve të tyre familjaredhe kombëtare shfrytëzuan rrugë dhe mjete,mes të cilavetërheqnin vemendjen tek popujt mikpritës për problemin e tyrekombëtar.Atë botë shqiptarët do të jenë strehuar në disa vendeEvropiane që vërtetë kanë mundur të jenë djepe të demokracisë.Këtovende të demokracisë që u treguan vende të hapuraemigrimi dhe integrimi ua mundësuan shqiptarëve që tëintegrohen në shoqërinë e tyre,të profesionalizohen në shumëfusha,të fitojnë eksperienca nga më të ndryshmet,eksperiencakëto që sot është shumë e rëndësishme të barten në atdheuntonë,por këto eksperienca në atdhe do të i bartin vetëm ata qëjanë të nxitur nga dashuria për atdheun,kurse ata që në rendtë parë kanë fitimin material,duhet të vazhdojnë edhe mëtej veprimtarinë e tyre në mërgim.Ndër vendet e hapura përqytetarët e huaj ishte edhe Gjermania,e cila u hapi portën dhei strehoj shqiptarët në ato kohë të vështira dhe u la rrugë tëhapur për integrim në shoqërinë gjermane.Gjermania e hapurpër të huajt sot ka 7,3 milion qytetarë të huaj nga Evropa emë gjërë,edhe pse për shqiptarët nuk ka statistika reale,porfjala është për disa qindra-mijëra mërgimtarë shqiptarë,qëkëtu jetojnë me statuse të ndryshme.Shqiptarët e interesuare kanë gjetur vetën në integrimin e kulturës gjermane,nga seqdo vend mikpritës është i hapur për të huajt në integrim meshoqërinë e tyre,vetëm për ata që ofrojnë interesim e kushtepër integrim.Do të ishte në interes të të gjithë shqiptarëve qëjetojnë në Gjermani,të gjejnë vendin e tyre në integrim meshoqërinë gjermane.Letërsia,kultura,tradita,kënga e valljajonë popullore,janë dokumentet e gjalla,që në thellësinë eshekujve kanë bërë lidhjen e urave të miqësisë ndërmjetpopujve,njohjen dhe shkëmbimin e kulturave të ndryshmepopullore.Takimet e përbashkëta,aktivitetet e përbashkëta tëshoqatave të ndryshme shqiptare,me organizata të ndryshmegjermane janë shumë të nevojshme,sepse kështu dëshirat eshqiptarëve,do të bëheshin pjesë e dëshirave gjermane,dheanasjelltas..DELVINA KËRLUKUINSTITUCIONE PA EDUKATË!Institucioni si objekt, organizëm shtetëror a shoqëror, zhvillon veprimtarinë e vetnë një veprimtari të caktuar. Aty ‘luhet’ një mënyrë e jetesës ose sjelljeve që ështërregulluar sipas disa ligjeve, normave e zakoneve të vendosura brez pas brezi nënjë shoqëri, të një populli a të një shtrese shoqërore. Aty vihen njerëz me shkollë tëlartë, specialist, për disa degë të ndryshme…Në dukje Institucioni në ditët e sotme,po ndërtohet, zbukurohet, riparohet. Gjithçka e bërë me dukje moderne.., për t’uintegruar…Institucionet komuniste, për dallim nga institucionet tona demokratike,integruese, kishin një pamje të zymtë, që sa më afër që t’u afroheshe, aq më shumëtë trishtonin, të zinte ankthi... Madje tek i afroheshe derës së drurit, të dukeshtederë e kalbur nga reshjet e shiut. Por e zbukuronte roja me një veshje të gjelbër ‘tëhidhur’, por që e gjelbërta të jepte një farë fryme jetese. E diku, diku e kaltër, qësimbolizonte seriozitet deri në atë pikë, sa që të mbushesh... Përshëndeteshe dheshpalosje shkakun pse kërkon të vizitosh institucionin X! Pasi tejkaloje hapin eparë, ballafaqoheshe me rojtarin, në hyrje të saj parafytyroje ferrin, një tunel plothije terri. Qetësi absolute. Rregullore me shkrim të varura anash mureve, dhe nëskaj altoparlantë, që po të vinte zëri nga aty, dëgjoheshte sikur po flitet përballënjë populli të gjërë, të dalë në ‘miting’...Në njërën anë të murit kishte vetëm dyxhama, ku vetëm ‘xhuxhët’ mund ta nxjerrnin dorën nga aty, njeriu normal jo. Porzëri të vinte i sforcuar, dhe prandaj përgjigjen e merrje. Përgjigje e cila tregonteditën e takimit, datën, orën, minutën, sekondën... Tek vinte ajo ditë e përcaktuar, ikryeje të gjitha detyrimet. Mos kryerja e këtyre ndodhte vetëm nëse personi kërkues,refuzonte atë ditë, dhe kjo vetëm në rast se i ka ndodhur diçka. Por që kishte tëdrejtë të ripërsërite kërkesën. Mundësi të cilat kënaqnin nevojat e klientëve... Nëatë kohë klienti indetifikoheshte si ‘mbret’, edhe pse konkurencat e privatizmit ishintë pakta. Po që kishte përparësi klienti... Personeli i vënë në institucion, klasifikoheshtesipas gradës së shkollimit dhe përputheshte pozita me shkallën e shkollimitdhe lëmia me profesionin e punonjësit, gjë që e bënte më të fuqishëm procesin epunës në atë institucion. Padyshim që të arrish të punosh në institucionet e larta,posaçërisht në ato institucione ku varet jeta e njeriut, në institucionet shëndetësore,ku mjeku ka përgjegjësi mbi pacientin (klientin), ishte një peripeci dhe një sukses imadh. Aty, përpara se punonjësi të merr kompetenca mbi atë punë, ai kalonte fazapërshkallëzimi, duke u testuar si dhe duke dhënë betimin e Hipokratit! Rregulloretishin të parapara qysh në hapin e parë ku shkruhej: ‘Çdo kush që shkel rregullorete institucionit, dënohet deri në heqjen e vendimit të punës, aq më shumë kur bëhetfjalë për shkeljen e të drejtave të pacientit (klientit), dënohej deri në burgosje...’Sotnë shekullin XXI, ku liria e fjalës ka marrë tatëpjetën, nuk mat edhe fjalën e keqeqë e mbajnë në fjalor punonjësit institucional. Nëse dikush do prekeshte nga ky‘virus’ i fjalëve ofenduese, do të kërkonte të rikthente kohen. Kohë e cila përmbantediktaturë dhe rregulla, aq më shumë frenimin e fjalëve. Po më rikujtohet proverbi,“mos ia shiko gunën, po shikoja punën”. Institucionet në ditën e sotme kanë marrëbukurinë e shtëpive presidenciale, kushte të favorshme, ambient plot dritë, foteletë buta, të rehatshme, tryezë pune e ndarë në tre pjesë. Sapo të shtypësh butonin,s’ke nevojë që të zgjatesh të marrësh stilolapsin, po vetë të vjen në dorë. Poshtëtryezës kaloriferë, ngrohës e ftohës. Këto janë vetëm në dukje, po t’i shijosh do tëndjehesh më mirë, më komod! Por, qe do, ajo që na dallon nga sistemet tjera ështëse personeli brenda këtyre institucioneve komode dallon në sjellje, në paraqitje, nëpërkujdesje, në fjalë. Fjalë të cilat të ofendojnë aq rëndë, sa që s’ke pikë gjaku që tëfunksionosh e t’iu përgjigje ose t’i kundërshtosh. Nga që jeta e tyre (klientëve) varetnga punonjësi, ato bëhen gjakftohtë, deri në atë pikë sa që gëlltisin fjalët e tyre.Dhe ajo që e bën të dallueshëm njeriun e dikurshëm moral, nga njeriu i sotshëmamoral, është respekti ndaj klientëve, posaçërisht pacientëve më të vjetër që presinme orë të tëra, vetëm për një vizitë te mjeku. Ky i fundit, Zotëria, nga që i ka dal‘nam’i, se përfill kohën, klientët, punon për qejfin e vet. Ndërsa të menaxhuarit epunës, gjegjësisht të klientëve në pritje, e merr përsipër ndihmësja! Menaxhimi ipunës në ditët e sotme, posaçërisht në institucionet shëndetësore, kërkon principe,rregulla, etj. Nëse doktori parashikon që në ditë mund t’i trajtoj 10 pacientë,atëherë ndihmësja të njëmbëdhjetin ta përcjell në shtëpi, duke e urdhëruar që tëmos pret dhe të vijë nesër në orar të paracaktuar. Vetëm nëse është urgjentë, tëmerret para rendit. Por ja që rrallë ndodhin nëpër institucione ky lloj i menaxhimittë punës, kohës, etj..Jo menaxhimi i mirë, rezulton deri te paedukata e personelit.Ndërsa pacientët, fatkeqësisht, ndodh që edhe të alivanosen nga pritja e gjatë...3


BAJAME HOXHAFAQJA E POEZISËAdelina DokjaAnjeza SakajMaratona e jetes!DASHURIA ESHTEÇENDURI?Ëndërrat jo, s’kanë datë të caktuar,Dashuria s’të pyet kur vjen e plotë,Ajo loz me ndjenjat e tua,E ëmbël apo e hidhur s’e dallon dot...Psherëtimat le të zhurmojnë sa të duan,Sinqeriteti le të jetë në kulmin e vet,Dashuria me ndjenjat e tua veç luan,Luan, tallet, e ti sheh ëndrra nëpër netë...Ti lufton me ndjenja të forta, stuhi,Dhe dashuria të rrjedh porsi ujvarë.Por, a e di, se dashuria është çmenduri?A gur në zemërn që të hap varrë?...Përpëlitesh në krahë të dashurisë,Më e ëmbël se kjo, thua: s’ka,I mbështjell me të gjitha ëndërrat e rinisë,E mbështjell jetën e njomë rreth saj.Por, ah, një ditë vjen zhgënjimi e fshetas te tistruket,Dhe pikëllimi si rrufeja në shpirtin tënd do vijë,Dënesat do të ndjehen e loti do të duket,Si margaritar mbi buzë, tërë jetën do të ngrijë.PRANOJE PUSH-TIMIN TIMPranoje pushtimin tim! Te perqafoj!Me lot te lag si vesa ne agimeeja rri me mua, jam mall i pashuar.Burimet të mallit dashuria si shteronnuk ka perendim lumturia per TYrilindje ndjen zemra e dashuruar.Nuk jam deshire e shuar nga malli !Mos i mbyllsha syte pa te pa e puth !te shuaj llaven qe djeg nga larg.Tres vështrimin mbi detinkristaltek dielli në ngjyrë te kuqepërendonmushkritë më mbushen më ajërnë gji zemra fort më gulcon!!!Një pulëbardhë fluturon magjishëmnë qiellin e kaltër pa ree gjithë kjo bukuri më deh habitshëmnë të ëmblin mëmëdhe .....Fëmijë jam larguar prej Shqipëriesot thinjatë mbi balle më rëndojnë,e rrudhat mbi fytyrë nuk heshtinpër kohen qeë pa u ndier kaloi....Vështroj detin si qetë prek bregunuji i ftohtë këmbet me freskonmë zë i përgjerohem kohësvec një cast ta ndal këtë maraton!Të mundohem të shijoj cdo momenttë kësaj bote përralloree gjitha e ndertuar kaq përfektnga dashuria dhe bukuria natyrore....Nata po më largon prej detitse hëna dhe yjet tani do të lodrojnëderi në agimin e ditës tjetërku dielli njerëzit drejt detit do afrojë...Flora KelmendiSHIKIM I ZBRAZETSikur e djeshmja edhe sotasgje tjeter nuk ndryshonedhe e nesermja e njejtë kalondhimbjet e zemres nuk shëron.Flaka e vakët shpirtin s’ma ngrohacar i dimrit vjen dhe shkonshikimi i zbrazet ashmë i hutuarkot e më kot kerkon, kërkon…Per ty të shpreh diçka të thellë,Diçka të bukur prej vitesh mbajNdryshove ti, ndryshova unëGjithçka është shuar, gjithçka pa faj..Dashuria e dikurshme e largët, e largëtSi anije që në horizont zhduket përjetëDhe ti i tretur nga ëndrra e vrazhdetE unë, gjithë dhimbje mbetem më tej…..Venka CapaDeri ne perjetesiTi nuk je i pasur,Xhevahire nuk mban si stoli,Por ke zemer te arte,Me madhja pasuri...Ti je njeri i mire,S’e njeh ligesine,Ndaj une do te duaDeri ne perjetesi...Mimoza BiciFLLAD DASHURIEZbrita nga yjet,eres i shkoj pasT’me flas per dashurineMagjine e saj“- Mos bij’ e dritesajome thaDo vyshkesh si bimetpluhur ke me u baDo tretesh nga mallidhimja ka me t’qa...Se dashuri e marre vash’Te pershkon si zjarrAfsh qe te rendonderi ne tretje s’te leshon !”Te lutem moj erekur dashurine te ndjejAfshin ma rrembe,ma shetit ne gjithesinete mekoj bukurine !4


Sokol DemakuMërgata shqiptare në Mbretërinë e Suedisë shënoi tre vjetorin e Kosovës shtetNë qytetin e vogël të Suedisë perendimore Skene shqiptarët e kater qyteteve nga kjo zonë shënuan bashkërisht trevjetorin e shpalljes së Kosovësshtet. Për ketë ditë të madhe gëzimi këtu në këtë regjion ishin angazhuar aktivist të njohur të jetës kulturore të shqiptarëve në diasporë si Avni Ismaili,Agim bekteshi, Muharrem Shabani dhe shume te tjerë që kjo mbrëmje të jetë sa më madheshtore per familejt shqiptare që gravitojnë në këto treva tëmbretësisë suedeze. Të pranishmit nën tingujt e muzikës së bukur shqipe dhe ushqimeve tradicionale tonat darkuan së bashku, uruan njëri tjetrin përfestën dhe shprehën shpresën për njohje të reja të shtetit të Kosovës dhe për ditë edhe më të mira për kombin shqiptar gjithandej ku jeton.Në udhëheqjen e këshillit organizativë shqiptarët e qytetit të vogël dhe pitoresk të Suedisë perendimore Skene madhështin kësaj mbrëmje festive jashtuan nxënsit dhe të rinjëte komunave Mark, Skenne,Svenljunga dhe Kinna kudhan një program te pasurkulturo-artistik në bashkpunimme arsimtarët dheprindërit. Avni Isamili ndër tetjera potencoi se 17-Shkurtimbylli faqen e rëndë dhe tëveshtirë te historisë sonë, urealizua nje projekt qe kishinsynim shumë breza, deri telufta e lavdishme clirimtaree prirë nga komandanti legjendarAdem Jashari , mirëpo17-Shkurti simbolizohetedhe me emrin e liderit shpirtëror dhe politik të pavarësisë së Kosoves presidenti historik dr. Ibrahim RugovaIshte kënaqesi të degjoje voglushetdhe voglushit shqiptar duke recituar për atdheun, kombin, heronjët dhe të arriturat e vendit tonë. Programi me nxënës filloi me intonimin e HimnitKom¬bëtar, i cili u këndua nga të pranishmit në salle e që ishine në njjë numer rekord tper manifestiem të tilla në këto anë. Musafire ishte këngëtarje mirënjohur Selvije Gashi..Këshilli organizativ i këtij manifestimi madhështor falen¬deron të gjithë ata që ndi¬hmuan për or¬ganizim e këtij manifestimi,e posaqerisht nxënsit, të rinjët që ishin edhe shtylla kryesore për tu mbajtur ky manifestim. Muharem Shabani dhe Agim Bekteshi thonë sekjo është traditë e shqiptarëve këtu, se jo vetem dita e pavaresë së Kosovës por edhe festat tjera kombëtare këtu festohen në menyrë madhështore, eketë ne e bëjm thon ata që fëmija tan të dinë me tepër per vendlindjen, per atdheun se jemi larg e atyre u duhet kurrë më shumë që të ken njohuri përvendlindjen.Kjo ishte nje mbëmje e cila do mbahet mend kohë të gjatë në këto anë, u festua deri ne oret e hershme të mengjesit e të gjithë ishin tëkenaqur dhe te entuziasmaur me këtë.Ishte kënaqesi kur vallëzohej me falmurin kombëtar të bashkuar me flamurin e Kosovës nga të rinjët dhe të rejatqë ishin në valle. Pra ky nje gjest që simbolizon deshirën për bashkim kombetar.5


Shkruan: Sabir KRASNIQIwww.sa-kra.chYJET NUK SHUHEN...Në përkujtim të profesorit Bajram Kurti, që u nda nga ne fizikisht më 14 shkurt 2011 - intelektualit mendjendritur, veprimtarit të devotshëm përçështje kombëtare, aktivistit të paepur të pajtimit të gjaqeve, autorit të shumë shkrimeve, e në veçanti të 20 veprave voluminoze për dëshmorët ekombit “Gjaku i Lirisë”, i cili i motivuar nga qëllimet më fisnike, më sublime, për asnjë çaste nuk pushoi se vepruari me gjithë qenien e tij, në shërbimtë dijës, në shërbim të atdheut, në shërbim të bashkimit kombëtar.Jeta është një rrugëtim!... Rrugëtim nganjë skaj, në tjetrin! Proces i natyrshëmi ligjit universal... ritëm i përhershëmi ndryshimeve - lindjes, zhvillimit dheshpërbërjes...Shumëkush këtë rrugëtim e mat mehapa! Shumë të tjerë e peshojnë me kohë- sekonda, orë, ditë, vite të llogarituranë letër... por edhe të tillë që e kalojnëtë zhytur në melankoli!... Jeta nuk matetme hapa, as nuk peshohet me kohë, ass’ndalon me vajtime, por me gjurmë -gjurmë të trasuara me bardhësinë e shpirtit dhe ngrohtësinë e zemrës,gjurmë të trasuara me mprehtësinë e mendjes dhe forcën e veprimit,gjurmë të trasuara me vullnetin e çeliktë dhe sakrificat më sublime...gjurmë të trasuara me vlerat më të larta, më të pastra, më të çmuara,më fisnike: morale, intelektuale, njerëzore e hyjnore...GJURMË QË MBESIN NË PËRJETËSI...Çdo rreze drite e nxit një shkëndijë... çdo shkëndijë e ka një burim... ekur burimi është i pastër si kristali, natyrshëm, edhe shkëlqim pastaj,nuk mund të jetë tjetër, përpos reflektim madhështor i gjurmëve tëI pathyeshëm sikurse Prometheu, u rezistoi të gjitha sfidave të kohës...padrejtësive, dhunës dhe terrorit barbar, dhe asnjëherë nuk u nënshtrua, nuku mposht... Nuk iu zbeh për asnjë çast krenaria, as motivi, as vullneti e asdashuria për të shpërndarë dritën e diellit, dritën e dijës,rrezet e arta të lirisë, në çdo cep ku frymon e flitet gjuha e bukur dhe ebekuar shqipe.Barbarët nuk e dërguan shqiponjën, siç veproi Zeusi me Prometheun, përt’ia thyer krenarinë, se ky shqiponjë ishte vet, por korbat e zinj të ardhurnga Karpatet që silleshin si sundimtar mbi mbretërinë e shqipeve! Korbanë qiell e çakaj në tokë... vasal, kameleonë, kolaboracionist e mercenar qëpërpiqeshin të shlyenin çdo gjurmë të lavdishme të historisë... të zhbëninçdo gjë të shenjtë të kësaj toke dardane... ta shuanin flakadanin e ndezur qëndriste, ngrohte dhe ushqente shpresat e vegjëlisë... dhe në çdo përpjekepër ta shuar, ai shpërthente me fuqishëm, se ishte i gatuar ndër shekuj... medjersë, punë, sakrifica por edhe me barot e gjak!Drita e artë këtij flakadani një ditë praroi qiellin e Kosovës... dhe ngrohuzemrën e vuajtur të kësaj toke dardane... ngrohu edhe zemrën e këtij Titanifisnik. Dhe me ngjyrën e kuqe të penës la gjurmë në histori - përjetësoi bijtëmë të devotshëm, ata që mbi supet e tyre dhe me gjakun e tyre mbajtën tëndezur vazhdimisht këtë pishtar shprese, krenarie e guximi...GJAKU I LIRISË vazhdon të rrjedh në dejtë e çdo shqiptari!Të pakët janë ata Yje që, edhe kur shkëputën poshtë, i’u bashkëngjiten yjvetë mëdhenj të përjetësisë, atje lartë në pafundësi - arrijnë të rreshtohen nëpanteonin e mendjeve më të ndritura të kombit PËR TË MOS U SHUARKURRË!arta gdhendur ndër shekuj në obeliskun e pavdekësisë, në majën e tëcilit qëndron përherë ndezur flakadani i lirisë - udhërrëfyes brezashnë vazhdimësi, që e sollën titanët e kombit, sikurse Prometheu ngaOlimpi i shenjt.TITAN I KOMBIT ishte edhe profesor BAJRAM KURTI - mishërimi dashurisë ndaj lirisë dhe atdheut, intelektualit, pajtimtarit, por edheguximtarit e rezistuesit - SIMBOL I BUJARISË, MENÇURISË,VENDOSMËRISË DHE SAKRIFICËS.I lehtë i qoftë dheu i tokës mëmë që aq shumë e deshi!Ngushëllime të thella familjarëve, farefisit, miqve dhe gjithë atyre që patënnderin ta njohin profesorin mendjendritur Bajram Kurti!Regjistrimet e mëposhtme (ku mes urtakve, intelektualëve e atdhetarëvetë kombit, shkëlqen edhe mendja e ndritur e profesor Bajram Kurtit) janëbërë gjatë viteve të Lëvizjes Gjithëpopullore për Pajtimin e Gjaqeve, nëZhur, Billush dhe Murademe (Komuna e Prizrenit) në janar të vitit 1991 mekamerë time amatore. Megjithëse kualitet i dobët teknik, mbeten dëshmi enjë lëvizjeje historike ku në emër të atdheut, në emër të lirisë, në emër tëbashkimit... u shtrinë duart e pajtimit, u shtrënguan dhe u bënë grushte tëfuqishme për pushtuesin që me shekuj e kishte mbjell e kultivuar me çdomjetë, mes nesh, këtë farë vëllavrasëse. Video incizimet prezantohen publikishtpër herë të parë.http://www.youtube.com/watch?v=AFxp2RXUquobajramkurti1http://www.youtube.com/watch?v=DEMth2krLhIbajramkurti26


Shkruan: Vlora BANUSHAJNË KËTË VRAPIM JETE, MBËSHTETU NË BUZËQESHJE!Buzëqeshja! Sa herë që e dhurojmë dhe e marrim provon shumë dallgë ngrohtësie, dashamirësie, e pastaj neve na mbetet që shpirtin tonë ta përkundimnë këto dallgë jete edhe pse jetëshkurtra por, tepër, tepër të këndshme. Gjithçka kur vishet me këtë ndjenjë të bukur krijon tërësinë e shijeve meplot ëmbëlsi mjalti......Sa mirë do të ishte ta krijojmë një Ligj të Buzëqeshjes në jetë! Një ligj me tepër se sa i mirë! Do të harkoheshin shumë uramirësie, dashurie, bukurie... e nën këto do të rridhte pastërtia, dashuria, ngrohtësia shpirtërore... dhe do e mbante gjallë dhe respektonte vetëdija emirë njerëzore.Mbështetu në BUZËQESHJE!... Një nevojë e imja, por, jo vetëm e imja, besoj e secilës qenie njerëzore në këtë univers. Buzëqeshja!Sa herë që e dhurojmë dhe e marrim provon shumë dallgë ngrohtësie, dashamirësie, e pastaj neve na mbetet që shpirtin tonë ta përkundim në këtodallgë jete edhe pse jetëshkurtra por, tepër, tepër të këndshme. Gjithçka kur vishet me këtë ndjenjë të bukur krijon tërësinë e shijeve me plot ëmbëlsimjalti...Në shumë momente jete, edhe pse ndoshta në mënyrë jo shumë shprehëse provohemi nga dy impulse të kundërta brendapërbrenda nesh nëvazhdimësi: Në njërën anë, një çiltërsi e thellë, me e thellë se sa vet çiltërsia, e në anën tjetër, prirja tjetër për ta fshehë nga të tjerët atë gjendjen tonëtë vërtetë shpirtërore që e përjetojmë në shumë situata jete dhe atë me një buzëqeshje... shpesh këto i bëjmë për të mos e parë një lot të rrjedhë, përtë mos e dëgjuar një thyerje... për të mos e ndjerë një dhembje pa zhurmë!!! Sa herë që në jetë gjërave ju falim pak më shumë besim, kur i trajtojmëme më shumë kujdes njerëzor, kur i dhurojmë më shumë kuptim se sa kohë,atëherë formësohen ylbere ndjesish nga më të këndshmet për t’u nisur me vrapdrejt më të bukurës, më thelbësores së gjërave, drejt më të mistershmes, drejt mëtë pashpjegueshmes!... VULLNETI... po pra - vullneti, ai na mban të gjallë në këtëjetë! Ai bashkëpunon me SHPRESËN! I japin puls jete veprimeve tona, e thellojnëgjakftohtësinë në momente tensioni, i japin fuqi vendosmërisë, këmbënguljessonë për ta sfiduar jetën edhe atëherë kur pengohen dhe nuk përkrahen ndjesitëtona... Këtu pra, në vullnetin e mirë qëndron MADHËSHTIA, qëndron QETË-SIA, qëndron DASHURIA... Në vullnetin për të admiruar, adhuruar, simpatizuar,dashuruar, dhuruar, gëzuar, lumturuar njerëzit që na rrethojnë, atëherë, vërtetë jetado ta kishte emrin BUZËQESHJE! Në vullnetin tonë të mirë që të dhurojmë dritëma të ndritur se sa drita!!!......Me këtë letër të pashkruar por, të lexuar nga unë nëmendje, po vazhdoja të ecë rrugëve të qytetit tim e vetmuar. E vetmuar në ato orëtë mbrëmjes. Iku edhe një ditë! S’po më lente rehat mendimi: jam lodhur!... Ashtuedhe ndjehesha pastaj - e lodhur! ”Ne jemi rezultat i asaj që mendojmë!” Ashtu ekam lexuar diku në literaturën inspirative dhe është shumë e vërtetë kjo. Derisaecja rrugëve të ndriçuara, në një moment gjithçka përreth u shkri në terr të plotë...ikën dritat! I gjithë qyteti im u pllakos nga muri i heshtjes. Ishte kjo tashmë rutinëe krijuar që sa vite me radhë... por, unë po vazhdoja të ecja dhe nuk po vëreja asgjë.Në fakt nuk kisha vërejtur asgjë përreth edhe kur hedhja hapat nën ndriçimine dritave në rrugën e kaluar që sa vite! Gjithçka më parakalonte pa e vërejtur...Unë nuk isha aty në atë kohë - po mungoja në ato momente! Isha e harruar dukerikaluar nëpër copëzat e kësaj dite që iku në pakthim: Çka i dhurova kësaj diteqë iku? Punë, përkushtim, seriozitet, respekt, pakëz ankth, shqetësim! Të gjithakëto! Po, çka ndodhi me buzëqeshjen time?!!!... Çka?Buzëqesha! I dhashë këtij momenti një buzëqeshje. E shkriva këtë moment në buzëqeshje. Idhashë emër! Buzëqesha në këtë moment vrapi jete. Pse mos ta kem si pushimore buzëqeshjen? U ndala të paktën për një moment nga ky vrap. Posi jam harruar në këtë vrapim?! Si, dhe pse nxitoj kështu dhe në këtë mënyrë?! Çdo ngjitje sjell ankth, shqetësim, stres... Atëherë, pse i zgjedhimkëto ngjitje shkallësh, kur e dimë se atje lart gjejmë re ankthi të përziera me dromca e grimca stresi, e pastaj do thellohet ftohja e ngjyrave... rritendistancat... PSE? PSE? Apo ndoshta na tërheq gjithherë ajo e paarritura?! Gjithherë dëshirojmë ta prekim të paprekurën, të arrijmë të paarriturën...Gjithherë jemi në kërkim të diçkaje, e asnjëherë të kënaqur me atë momentalen! E po, kjo është natyra njerëzore, apo qëllimi i vet jetës është që tëkesh qellim! Gjithherë jemi kërkues!... sepse realizimi shpesh sjellë edhe ndjenjën e ngopjes, e kjo ndjenjë sjellë monotoni pastaj, andaj luftojmë,nxitojmë, vrapojmë të merremi me diç tjetër, të kërkojmë e të harrohemi në atë kërkim. HARROJMË se numërimi drejt perëndimit ka filluar qënga frymëmarrja e parë! Harrojmë se një ditë ne vet do të jemi të harruar nga vet harresa...E di! E di se kam munguar edhe unë një kohë të gjatë!Kam qenë e pranishme diku tjetër me gjithë qenien time. Aty kam vërejt çdo detal! Aty në atë kohë kam qenë plotësisht... e plotë, e koncentruar,e përkushtuar! Duke u munduar ta zgjidhë të ngatërruarën, ta vendos të pavendosurën, ta zgjidhë të pazgjidhurën, ta zvogëloj të akumuluarën. Por,më duhet të të them se edhe po vazhdoj të jem ende aty e pranishme. Atëherë, sigurisht se duhet të mungoj diku!Po SOT ku jam?! Prapë filluan “llogaritjet”... prapë, mendimet s’më lënë rehat!Jam para një realiteti që s’e kisha pikturuar asnjëherë më ngjyrat e ëndrrave të mia Jam para asajqë të tjerët e dëshiruan, e larg asaj që unë e dëshirova. Mirëpo, një duhet ta di dhe e di: se NUK GUXOJ asnjëherë të humbas e të harrohem nëpërkëtë vorbull jete, nëpër të cilën po kaloj, por duhet të vazhdoj, të ngritëm mbi të, t’i bart kudo që shkoj ngjyrat ma të gëzuara të jetës e të shkoj nëpikëtakimin tim me vijat, fjalën e bukur, ngjyrat, frymëzimin artistik... të mos e lë imagjinatën në letargji. Pikërisht aty është buzëqeshja ime, atyështë frymëmarrja ime, aty takohem me hënën, yllin, diellin, lulen, ujëvarën, ylberin, nektarin.... me Shkëlqimin e jetës sime!...E po çdo njeri në këtë vrap jete lidhet për diçka! Çdo lidhje kërkon energji apo?... Por, për gjithë këtë energji, akumulim energjie, rigjenerim energjie...duhet më shumë kuptim, më shumë përkushtim, e jo më shumë kohë!Kjo tingëllon sikur një zgjedhje. A zgjidhen gjërat me vet veprimin ezgjedhjes?! A e kam zgjedhur unë se, ku duhet të mungoj, e ku duhet të jem e pranishme? Atëherë, kjo tingëllon si: Të zgjedhësh, është moszgjidhjenjëkohësisht!!! Por, a mund të jem edhe KËTU edhe ATJE në të njëjtën kohë?! Prishet tërësia ...apo? Por, unë në fakt e kam bërë zgjedhjen. E kambërë një kompromis: Atje veprojë me mendje, arsye... e këtu veproj me ndjenja!...Oh, Zoti im, Ti që me dashurinë tënde e mbush shpirtin tim, sashumë kam nevojë për pak pushim, për pak paqe, për pak heshtje! Shumë ma shumë se sa shumë! Në këto momente vrapimi jete, nuk dua të dëgjojas edhe një tingull zhurme!. Dua të heshtë në heshtjen time... dua të jem vet paqja në paqen time... dua të prehem në pamendim... dua të nxitoj përtë pushuar... dua të buzëqeshë në qeshjen e zemrën sime! U takuam me buzëqeshje, e po ndahemi prapë me buzëqeshje.O njerëz të mirë, mos harroni - MBËSHTETUNI NË BUZËQESHJE, Ju lutem!Klinë, 20.02.20117


FAQJA E POEZISËAdem ZapluzhaTI DALLGË E VJETËRTy nuk të lëndonAs nuk të vret kujtesaSi bryma zambakunMoj e Bukura e DheutS’ të vret dhembja e nënësPër luftëtarinE rënë në kufiTy asgjë nuk të plagosFashitja imeAsgjë s’ ta vret hijen e thyerParakalonNëpër udhën e fshatitSi errësira nëpër tehun e thikësTi dallgë e vjetërTi dhembje lozonjareBahtir LatifiGËNJESHTARITi që më gënjen ,ti edhe më urrenTi që ke shumë fëtyraTi që më tradhëton...Ti që më premton ,nuk realizonTi je aj që nuk më doTi nëse më do ,pse më tradhëtoTi që jeton dhe nuk ke ndjenjaTi që kështu vepron ,a din qka do ?Ti që më bezdise me fjalët e kotaTi që përveq gënjeshtëres nuk ke tjetërTi që ske mëshir dhe gënjenTi që më shkaktove dhimbje për jetëShaban CakolliKËTU ËSHTË QËN-DRESAFushat pjelloremajat shkëmborei kemi uratëndër shekuj gjatë.Deshën të na i marrinshpesh ja u futën zjarrinpata djem e nipapër sakrificaunë jam Drenica.Djemat e Polluzhëse të Galicësroje e Drenicësgjithë nëpër shekujfyt me barbarëtderi te Jasharët.Del xha Shabanime djem,nipa e mbesandal,ti moj ogurzezakëtu është qëndresa.Bilall MaliqiVUAJTJET TI SOSINga lotsyri pasqyrëKrehet dhembjaMalli i përgjumurFutet në ëdërrallëI ulem këmbëkryqKujtesës së lagurLexoj faqet e paluaraTë kohëve çdo rreshtQë në brendi pjellëKanë gëzim-hidhërimVeshët kohës ia shurdhovaDuke thirrur emrin tëndDo t’i kaloj vetmivitetMe një hap të vetëmTi ndali dhembjetVuajtjet ti sosi….Shpresa BesaS’DUROJ DOT LARGIMINTENDMë erdhe lehtë, lehtë si flutur,m’ke magjepsur me sytë e tu....sa shumë në zemër më je futur,s’durova dot pa të ledhatu.Më erdhe lehtë, lehtë në shpirtin timtë mbajta ngushtë nëpër duarndjeva lumturi dhe argëtim....po t’më ikje, s’kam për të duruar.Gëzimin e lumturinë që më solle,sa jetë-shkurtër paska qenë....ike shum shpejtë, dhimbje në shpirtë më mbolle,I venitur mbeta, se di ku të vejë.Qiellin kam dëshmitar, dhe hënën....se vetë më erdhe, me driten e saj,hijet ndjeka pas, gezimet u treten...diellin pres, t’më djeg dhe rrezja e saj.S’duroj dot largimin tënd....kthehu,thuama vetem edhe një fjalë....e vdekur apo e gjalle Ti behu,të të puthë, vetëm dhe njëher- në ballë.8Drit SyriConju Shqiptarë, Conju!Shqiptar ! Kudo që të jeni..bashkohuni sot! Betohunirreth këtij FLAMURI larë me gjak!Nga jugu e në veri, Kosovë e Cameri.Le të digjemi për tu bërë shkrum e hi..ta groposim të zezën hitori,që na la t’coptuar e të ndarë,nenë, motra e vllazni.Nesër grusht bashkuar t’jemi.Është toka jonë bekuar,është gjaku i Juaj ARBËRI,ku në c’do gurë e në cdo shkemb,ke lenë shkruar histori,me gjakun tend emrin Shqiptar!Lulëkuqet larë me gjakun tuaj psherëtinë,ulin kokën mbi male ngrirë,duan Shqipen, duan lirinë,dhe Shqipja renkuar nga hallet,krenare ka hapur krahët per Ju Sot!Nëntori i Tretë Ju pret!Coniu Shqiptare, Coniu!!!


FAQJA E POEZISËLili BimiSokol DemakuKadrije MeniqiZEMRAT NDIHENPRANËSot nje dite me diell,Sentimentet gjalleron.Dashuri e sprovuar,ne zemrat tona ngrohëNgrohtesin e saj perjetoj,Dhe e shijoj me mall.Per ty mendoj gjithmonëedhe kur te s kam pranë.Zemra kur të donmë nuk njeh largësidy zemra kur duhenbëjnë botë pa kufij....ENGJËLLNjë engjëll me krahë te bardhëShoh flutron në kaltërsi.Nganjëherë i humbur në lartësi,Ku jeta e kërkon.Dua të të lutëm,Për ate që më shumë dhembë,E ndoshat ti je ai që ndihmonDhe dhëmbjen pushon.Dhe ja dhëmbja mbretëron kudo,E ndjej kudo,E gjejë në dritë dhe errësisëNë ndjenjat e mia të ndrydhura.Engjull krahë bardhë,Lumturi më sjellë.Dhembjen largon, njerëzit gëzon,Jetën e benë të lumtur kudo.Lutjet e mia i dëgjove besoj,Errësirën largove.Na mëshirove të gjithëveMe dritën që na sjellë.NDARJANdarja fitues nuk ka,çdo njeri njëherë në jetë humb,çdo zemër njëherë në jetë dhemb,humb ai që dashuron sinqert!Ndarja fitues nuk ka,dhe për këtë shkas çdo shpirt venitet,kalon rinia dhe fotografitë zbehen,por kujtimet mbesin përhera…Ndarja fitues nuk ka,vetëm gotat zbrazen,dhe kujtimi për dashurinë e madhe,për ditët që i humbëm padashje!!!Skender haskoUdhë pa kthimDelvina KërlukuAgim gashiDrenicaU nisa për udhë ngas’kthehesh dot,Ku shkojnë njerëz, kafshë e bimë,Gërthit e çirru, e ke të kotë,Përjetë atje e ke shtëpinë.Dhe unë, si gjithë ata që shkojnë,Do t’i them jetës lamtumirë,Nga unë më nuk do dëgjojnë,As qysh u ngryse, as qysh je gdhirë.Lufto, lufto dhe sot dhe mot,Gjatë gjithë jetës sa je gjallë,Po ike, vajte, s’kthehesh dot,Më thoni: kush u kthye vallë?!Mbi dymijë vite kanë shkuar,Miliona ëndrra janë tretur,Të tjera ëndrra janë zgjuar,Për Diellin-Jetë gjithmonë të etur.Pa do kalojnë vite të tjerë,Dhe unë s’do ndjej, as keq, as mirë,Nuk do shoh dot, as dimër, as verë,Se krejt me baltën do jem shkrirë.Një jetë e shkurtërAjo s`të dha jetën - faleAjo të dha ditë të jetësKënaqu!Ti e more në këto ditëE përkëdhele.E pe shpirtinTrupinSytëDashuri.Dhe vdekjen e kërkoje përherë atyQë të quhet jetë bashkë të dy...9JETA SA PUSETADïkush e vodhi pusetëndhe s’mendojë për jetën.Për të shitur sigurisht- diku në hekurishtë .Mbi borën e parë që ra -dikush gjurmët e fundit i la.E shihni sa kushton te ne një jetë- hiç më shumë se sa një pusetë!


Sokol DEMAKUMERGIMI ËSHTË BRENGË DHE NJË BREJTËS PËR MERGIMTARIN- thot e reja Agnesa Drenvoci nga qyteti Nössjö i SuedisëMergimi është vuajtje. Kjo është një breng, ky është një mall që ne e kemi në shpirt, malli për atëdheun dhevendlindjen që të djegë shpirtin.Unë mendoj se jeta ma e lumtur është në vendlindje në Kosovë sepse rrethi i yt, populli yt, njerzit tu pra gjithckaështë ytja d,m.th diqka tjetër është në vendlindje me një fjalë tjetër merrë frymë shqip, kudo flitete gjuhashpirtrore e njeriut pra gjuha e nënës. Mërgimi është brejtës për mergimtarin.Une së bashku me moshataret e mi jemi të kenaqur me ate që kemi arritur ketu por malli per vendlindjen është nje brengë për ne të rinjët shqiptarkëtu. Kushtet dhe mundësit për të shkuar përpara janë e atëhere vetëm duhet angazhimi ynë dhe sukeset janë prezente.Mjafton se ne takohemi dhe shkëmbejm së pari gjuhën tonë e pastaj bëjmëaktivitete të ndryshme dhe të jemi së bashku cka është më kryesore per ne të rinjët në mërgim. Prindërit i kemi pran gjithëherë, na ndihmojn qëne mos të harrojmë vendlindjen dhe të mbajmë gjallë traditat tona kombëtare.Kisha me ju lute per nje prezentim të shkurtërQuhem Agnesa Drenovci jam nga Miradia e Ulët komuna e Fushë Kosovës,përndryshe e lindurë në Gjermani mirëpo tani jetoj në qytetin Nössjö tëSuedisë.Përvecse një nxënëse shembullore, jeni edhe këngëtare e rem e plotentuziazëm që jeton dhe veproni vite me radhë në emigracion. Dote ishte më interes te mësonim nga ju më shumë për jetëne të riut nëmërgim?10Unë jam e re vetem 16 vjeqare mirëpo jeta në mërgim unë mendoj se nukështë edhe aq e lumtur dhe e lehtë siq e përshkruajnë moshatarët e mi.Mergimi është vuajtje. Kjo është një breng, ky është një mall që ne ekemi në shpirt, malli për atëdheun dhe vendlindjen që të djegë shpirtin.Unë mendoj se jeta ma e lumtur është në vendlindje në Kosovë sepserrethi i yt, populli yt, njerzit tu pra gjithcka është ytja d,m.th diqka tjetërështë në vendlindje me një fjalë tjetër merrë frymë shqip, kudo flitetegjuha shpirtrore e njeriut pra gjuha e nënës. Mërgimi është brejtës përmergimtarin.Ju jeni nxënëse e klasës në qytetin suedez Nössje, cfarë mund të nathoni për jetën shkollore ketu si dhe mësimin e gjuhës shqipe nëdiasporë?Po unë ndjek mësimet në Nössjö këtu ku banoj dhe jamë shumë ekënaqur këtu me organizimin e mësimit në Gjuhën shqipe, ku nukmund pa e permendur dhe pershendetur arsimtaren Sanije Selmani ngaPrishtina e cila me përkushtim të madh na mëson gjuhen e bukur shqipedhe traditat tona kombëtare, historinë e kombit tonë dhe gjografinë eatëdheut tonë. Une së bashku me moshataret e mi jemi të kenaqur me ateqë kemi arritur ketu por malli per vendlindjen është nje brengë për ne tërinjët shqiptar këtu. Kushtet dhe mundësit për të shkuar përpara janë eatëhere vetëm duhet angazhimi ynë dhe sukeset janë prezente.Ju jeni shumë aktive në jetën kulturore të të rinjëve shqiptar këtu,cfarë është ajo që ju interson ju më shumë në këtë drejtim?Po, përveq mësimit në shkollë merrem edhe me muzikë e vallëzimmodern.Kur kemi te bejmë më këtë duhet tu them se kam dëgjuar se ju jenishumë e talentuar sa i përket muzikës, sa cendron kjo?Unë muzikën e dua shumë prandaj një pjesë të kohës së lirë ia kushtojmuzikës ku në shkollën e muzikës ushtroj disa orë në javë.Cili zhaner i muzikës ju pëlqen dhe sa dëgjova këtu mësova se këngaështë hobi i juaj, sa është e vertetë kjo?Muzika më pëlqen në përgjithësi, mirpo si e re e adhuroj më tepër muzikënmoderne.Kur është paraqitur para publikut për herë të parë Agnesa dhecfarë rezultati keni arritur ?Për herë të parë jam paraqitur para publikut në moshen 6 vjeqare parapublikut të qytetit Nössjö me rastin e festeë së 28 Nëntorit më njëkëngë e cila quhet Jam nji shqipe nga kosova e cila u prit shkelqyeshemnga publiku dhe prindërit e mi, e cila me bëri te guximshme ta vazhdojkëtë rrugë.Pastaj asnjëherë nuk jam ndar nga muzikës, duke marrë pjesë në aktivitetetë ndrryshme në komunën tonë, ne aktivitete të shkolles etj.Ju keni tri kengë tuajat të cilat po thuajse janë berë hite këtu, përcilat këngë eshtë fjala?Kënga e parë eshtë “Po e shijoj jetën” pastaj “Të pres” dhe ajo e treta sithone e verteta”Finalja”.Ju keni punuar edhe një spot muzikor këto ditë, për cfarë spotidhe cilën kengë eshtë fjala, kur do ken mundësi adhuruesit tuaj ta


dëgjojnë ketë?Eshtë fjala per këngën ”Finalja” të cilën së bashku me spotin e kamëbërë tani e të cilën shpejt do të ken mundësi dëgjuesit ta ndëgjojnë.Si kalon një ditë Agnesa kur kemi të bejmë me shkollën dhemuzikën?Në radhë të parë është shkolla pastaj muzika, të dyjat bashk ekompletojnë njera tjetrën tek unë dhe jam më se e lumtur më ate ckaunë kam arritur në këtë moshë të re. Besoj se të ardhmen une e kampërpara.Nëse do te kishe mundësinë te jepje ndihmësen tende tek të rinjëtshqiptar në diasporë cfarë do bëje?Se pari do ti kshilloja bashkëkombasit e mi se ne mund te arrijmë mëshumë sa i perket shkollimit pastaj unë vet të kontriboj aq sa mundenpër vendlindjen time për Kosovë.Cka mendoni sa keni ndihmë nga shoqatat kulturore shqiptare nediasporë ju të rinjët, njashtu edhe nga prindërit kur kushtet dhemundësit këtu janë shumë të mëdha për zhvillimin kultutorë të tërinjëve?Mjafton se ne takohemi dhe shkëmbejm së pari gjuhën tonë e pastajbëjmëaktivitete të ndryshme dhe të jemi së bashku cka është më kryesoreper ne të rinjët në mërgim. Prindërit i kemi pran gjithëherë, na ndihmojnqë ne mos të harrojmë vendlindjen dhe të mbajmë gjallë traditattona kombëtare.Cka mendon për të ardhmen Agnesa, ku do e gjejë vetën, tekkënga apo është dicka tjeter që e intereson Agnesën më shumë?Besoj tek kënga po duke mos lan anash edhe ndonjë profesion që ekam pasion të madh, mbetet të shofim mos të premtoj shumë koha leta zbuloj.Përveç mësimit dhe aktivitetit me këngën, si e kalon kohen e lirëAgnesa?Kam pasion librin, lexoj shumë.Cka ju benë të lumtur dhe cka ju mundon më së shumti?Familja dhe rrethi im shoqëror. Tani jam e re nuk me mundon asgjëmomentalisht.Daut DEMAKUNJË NXËNËS, NJË ZOG DHE MËSUESINjë nxënës shkoi tek Mësuesi dhe i tha:- O Mësuesi im i dashur, më ndihmo, o Mësues! Koka ime është bërë sizgjua bletësh dhe vetëm gumzhimë e zhurmë kam në kokë, sepse i kamnjëmijë probleme.- Ngadalë, tha Mësuesi, mos u ngut. Njëmijë probleme nuk zgjidhen përnjëherë.Problemet duhet zgjidhur një nga një. Me qetësi. Pa ngutje. Por, a diçka? - Urdhëro, Mësues!- A pijmë kafe, rrimë e pushojmë dhe, të shohim, mos po krijohet ndonjësituatë prej të cilës mund të mësojmë të dy: edhe unë edhe ti.- Mirë...- u pajtua NxënësiHynë në dhomë. U ulën mirë e këndshëm. Pinin kafe e rrinin. Në një moment,nëpër një dritare të vogël, që kishte mbetur rastsisht e hapur, hyrinjë Zog. Ishte një Zog i vogël, i bukur, por shumë i trembur. Kur hyri nëdhomë, në ambientin e panjohur, Zogu i trembur fluturoi më rrëmbim: herëpërplasej për xhamave të mbyllur të driareve të mëdha, herë përplasej përdere, e prapë, kthehej dhe përplasej në xhamat e dritareve të mbyllura. Kuri lodh nga dhimbjet e përplasjeve, nga vuajtjet e përpjekjeve për gjetjen ederëdaljes me rrëmbim, pra kur u lodhë fort, shkoi dhe u ulë në një kënd tëvitrinës. Mësuesi e pa Nxënësin e i tha: - E sheh këtë Zog? - Po, tha Nxënësi,nuk jam i vërbër, e shohë! - Eh, ky Zog je ti Nxënësi im i dashur. Dritarjae vogël qëlloi e hapur. Zogu hyri rastsisht. U përplasë me vuajtje e dhembjenëpër xhama, në derë e kudo dhe nuk e gjeti rrugën për dalje. Tërë kohën,ajo dritare nëpër të cilën HYRI Zogu, ishte e hapur. Kësaj i thonë zgjidhjeimpulsive, zgjidhje me panik, zgjidhje e vrullshme. Asnjëherë, kurrë në jetë,përpjekjet e këtilla nuk përfundojnë me rezultate... Mësuesi pushoi pak dhetha: - Pasi të pushoi Zogu mirë, pasi të qetësohet, shihe me vemendje çka dot’i bëj unë Zogut. Në atë çast Mësuesi i përplasi duart: baaam! Zogu u trembnga përplasja e duarve të Mësuesit, fluturoi dhe, nëpër dritaren e hapur, dolinë liri. - E sheh, Nxënësi im, kur pushoi Zogu, kur u qetësua, kur u kthjellë,atëherë e pa dritaren e vogël, që tërë kohën ishte e hapur. Kësaj i thonëzgjidhje e vetëdijshme. Kështu duhet të veprosh edhe ti.- Por unë i kam njëmijë probleme!... - E di dhe të kuptojë mirë, por më kuptoedhe ti mua. Të gjithë njerëzit në botë dinë të hyjnë në probleme, sikur Zoguqë hyri nëpër dritarën e vogël. Por nëntëdhjetë e nëntë përqind të njerëzvenuk dinë të dalin edhe pse gjithnjë dera e hyrjes është e hapur siç ishtedritarja e hapur për Zogun. Pse? Sepse duan t’i zgjidhin të gjitha problemetpërnjëherë, sikur ti, me vrull, me rrëmbim, pa qetësi e vetëdijësim.- E çka duhet të bëj unë? - Të qetësohesh, sikur Zogu, që pushoi në këndin evitrinës. Të pushosh, të kthjellohesh mirë, të të vijë drita në sy, apo më saktëdrita në mendje dhe të bëhesh dritë e tërë, të jesh krejtësisht syçelë, sepse:secili problem e ka DERËN për hyrje dhe, ajo derë e hyrjes është edheDERË e daljes. Dhe gjithmonë është e hapur. Qysh ke ditur të hysh në problem,nëpër cilën derë ke hyrë në problem, nëpër të njëjtën derë do të dalësh,por dalja gjithmonë është e kushtëzuar nga SYÇELTËSIA.E lexove tregimin, nipçe? E tash, a më lejon t’i them nja dy-tri fjalë? Nukhidhërohesh, a? Më dëgjo! Në qoftë se këtë tregim nuk e lexon sa për talexuar një herë, dy e tri, por e lexon dhe e përsëritë shumë herë, atëherë, kytregim, pas çdo përsëritjeje, do të hyjë në qenësinë tënde, nuk do të mbetetvetëm dije në kokë, por do të bëhet dije-përvojë dhe, atëherë, të betohemke mësuar shumë. Në qoftë se e lexon sa për t’u krekosur para shokëve eshoqeve, edhe mundi im, por edhe leximi yt, kanë arritur të bëhen një hiçgjë,një zhurmë e kotë, një punë pa vlerë. Ndërkaq, nëse e rilexon dhe SIDO-MOS nëse ia rikujton vetvetes në çdo situatë dhe në çdo rrethanë, atëherë, tëbetohem se, ky tregim, e ka vlerën e një jete: do të jetë me ty gjatë tërë jetëssate, do të jetë me ty gjithmonë dhe do të mësojë të hysh e të dalësh në problemee brenga, në hidhërime e gëzime, por gjithnjë e gjithnjë e gjithnjë – tido të dalësh fitimtar. Unë ta thashë ty, por edhe ti thuaju të tjerëve. Sidomosnë familjen tënde. E ke parë sa zhurma bëhet për hiçgjë, sa herë babi e ngritëzërin pa lidhje, sa herë nëna bëhet nervoz për imtësirat e parëndëishme, saherë vëllau rrebelohet me teket e tija, kurse motra i tharton turinjtë thuaseerdh dita e përmbytjes së botës? Ju thuaj: qetësi, sepse qetësia është kulturë.Pa qetësi nuk gjendet dera për dalje.11


Tregimi i mësueses suedeze për një nxënës shqiptarSokol DemakuVizitë shkollës fillore në Borås të SuedisëËshtë muaj shkurt, muaji i festave tona, muaj i ardhmërisë sonë. Në këto ditë ishim në një shkollë fillore këtu në Suedi, në Fjärdinskolan të qytetiBorås, cili shtrihet në Suedinë perëndimore afër qytetit të dytë me të madh suedez Göteborg. Në këtë shkollë vijojnë mësimit mbi 50 fëmijë shqiptarëduke filluar nga klasa parashkollore deri në klasën e gjashtë. Ne ishim mysafire në klasat parashkollore ku takuam mësuesen me një përvojëshumëvjeçare ne punë më fëmijë Sonja Persson.Pyetja jonë e parë ishte prej nga inspirimi për një punë kaq solide dhe flamujt e shteteve. Si zakonisht isha ulur me nxënësit e mi në një tryezë tëme shumë suksese më fëmijë ardhacak në këtë shkollë?rrumbullakët, ku të gjithë së bashku do diskutojmë për këtë. Në këtë tryezëAjo qeshë dhe shprehet me plotë gojën se është e impresionuar me kisha vendosur flamujt nga vende të ndryshme të botës. Për të filluar diskutimintonë unë parashtroja pyetjen:fëmijët e kombësive të cilët vijojnë mësimet në këtë shkollë sidomoska fjalë miradie per fëmijët shqiptar që janë në numër të madhe - Cilat janë këta flamuj që kam vendosur këtu para, pyeta.në këtë vatër arsimi. Ajo thotë se në tetor të vitit të kaluar ishte në - Ka mundësi që të jen flamujt që ne kemi vizatuar u përgjigj një nga nxënësitShqipëri në nje vizite një javore ne nje shkolle fillore në qytetin Durrës e mi, i quajtur Ardit.me përshtypje fantastike nga atje dhe besoj se së shpejti do jemi edhe - Por Ardit shprehet unë nuk e shoh flamurin tonë shqiptarë, e unë iu drejtova,në Kosove ne një vizite në nje shkolle fillore dhe do fillojmë bashkëpuniminedhe me Kosovën. Ajo në orën e parë të mësimit nxënësve - Arditi, i cila vetëm sa kishte mbushur moshën 6 vjeç pergjigjet: Jo nukcili është ai e din Ardit?të saj u lexon tregimin për një ish nxënës të saj shqiptar i cili tregim është ende këtu flmauri ynë, se Kosova nuk është ende e pavarur, prandaj nukzgjojë kureshtjen e fëmijë si atyre shqiptar por edhe të nacionaliteteve mund të ketë flamurin e vet.tjera.- Unë i përgjigjem: por ju përdorniNe po u sjellimedhe tani një flamur!këtu tregimin e- Ardit duke argumentuar përgjigjet:Po, por kur Kosova të bëhet emësues Sonjatë përshtatur nëpavarur, ajo duhet të ketë flamuringjuhën shqipee vet, sepse që edhe Danimarka kanë mënyrë që taqenë një kohë suedeze, por tani atakuptoni edhe jukanë flamurin e tyre, prandaj duhetkëtë. Kjo ështëqë edhe Kosova ta ketë flamurin enjë dëshmi se nesaj.vendet ku çdo gjëKy me këtë me habiti mua shumëfunksionon për sëse që një gjashtë vjeçar mund tëmbari, ku njeriushprehet në këtë mënyrë, kjo ishteka respektin përdiçka që unë nuk e kam pritur.njeriun mund tëKështu që unë do të vazhdojë meketë gjëra të mira,diskutimin tim dhe do pyes Arditin:gjëra të bukuraKu keni dëgjuar ju këtë Ardit?të cilat të bëjnëAi përgjigjet duke bërë me gjestetë ndihesh krenarduke bërë me dorën e tij dhe thotë,dhe të mendoshkur unë isha pesë vjeç mësuesjase ndoshta je nëime në kopsht na ka treguar seshtëpinë tende. PorDanimarka i takonte Suedisë, poredhe ne vet duhet të jemi në ballë të këtyre gjërave pozitive për ne, kur u ajo është bërë e pavarur nga atëherë ajo ka flamurin e vet. Por unë pyespër vendin tonë, për fëmijët tanë, por si duket ne bëjmë pak në këtë përsëri atë dhe i them se si do ti që të duket flamuri i ri i Kosovës, pasi atë tëdrejtim e më shumë kryesisht ata të cilët janë në rrjedhën e këtyre tanishmin nuk mund ta ketë Kosova? Ndërsa ndërkohë unë i dha atij një letërngjarje. Kjo është një dëshmi se në këtë vatër arsimi edhe i huaji mund ku ai do të vizatoj se si ai dëshiron të duket flamuri i ardhshëm i shteti më tëta ndjej vetën sikur në shtëpi të vet thotë mësuesja Sonja dhe shton se ri në botë Kosovës.këtu janë duke u bërë përgatitje edhe për një festë tjetër jo vetëm për Arditi Përgjigjet: Ai Flamur do të ketë një K të madhe, pastaj do jetë mepavarësinë Kosovës por edhe për festën e Ditës së gjuhës ku fëmijët ngjyrë të kuqe dhe të zezë. Kështu ai vazhdon të vizatoj dhe ngjyrosë flamurine Kosovës, ku ai do të ketë pra në te simbolet kombëtare shqiptare,shqiptar së bashku me moshatarët e tyre nga gjuhët tjera do të paraqitenme një program të posaçëm ku do prezantojnë gjuhën e tyre të simbolet që do pasqyrojnë në këtë rast ngjyrat kuq e zi.ëmbël shqipe. Por këtu unë do të përqendrohem në atë çka unë vërejta Arsyeja që unë të sjellë këtë histori të jetës sime është se ka pak nxënës qësot në orën mësimore në klasën parashkollore ku zhvillon mësimin mund të sjellin të papritura. Ardit bëri atë nëpërmjet rrugës së tij të të menduarit,e cila është e pazakontë për një gjashtë vjeçar në sytë e mi, dhe pjesërishtmësuesja Sonja.Flamuri i Arditit – një histori e jetëspër shkak se kjo nuk ishte hera e parë në karrierën time të mësimdhënies qëFillimisht dua të them se puna me fëmijë pra puna e mësuesit është një unë të ndryshoj planet e mia dhe përgatitjet e mia për mësimdhënie.profesion i dobishëm dhe është një punë interesante për të punuar me Si do të reagoja?nxënësit të moshave të ndryshme ndërmjet 6 dhe 17 vjeç.Kjo ngjarje bëri rrugën e saj për të kontribuar në një garë se si Flamuri i Kosovësdo të duket në të ardhmen.Një ditë e zakonshme në shkollë fillon me përgatitjen e mësimeve tëndryshme që do të të bëhen gjatë ditës. Me fëmijët parashkollor unë Së fundi unë do të nxjerr në pah se profesioni mësuesit ka qenë dhe do të jetëpunoj kryesisht me të folur, me ndihmën e imazheve që ilustrojnë një pjesë e madhe e jetës sime. Unë jetoj për profesionin tim, ky është bërëngjarjet e përditshme ku përveç kësaj punoj me tekste të ndryshme të hobi im dhe çfarë është më mirë në jetë sesa që njeriu të punojë me hobin ecilat janë të lidhura me festa të ndryshme fetare dhe kombëtare nga tij.vendet nga të cilat gravitojnë fëmija këtu.Në një rast më 23 nëntor 2006, unë kisha si detyrë të njihja të gjithë12


Kadrije MENIQISHPRESA IME E FUNDIT – DASHURIA IMEDo të duhej të largohesha atë ditë nga qyteti pa të pare,por nukpata mundësi t`i iki asaj që edhe dita edhe koha e vendi e kishinplanifikuar për ne,ishte rastësi apo jo!?SOT PO T`I SHKRUAJ KËTO FJALË ,TË DASHUROJ MEATË DASHURINË QË PROVOHET VETËM NJËHERË NËJETË-TË PARËN HERË.TI JE JETË PËR MUA,MADJE MËSHUMË SE JETA,JE LUMTURI,JE QIELL E DIELL,JE BUKË,JE LIRI E DASHURI.E PRA,SI TË LARGOHEM NGA QYTETI, PA TËPËRSHËNDET,PA TË THËNË LAMTUMIRË DERI NË TA-KIMIN E ARDHSHËM,TY QË TË DASHUROJ?!AH, SIKUR TË SHIHJA KËTË NATË, QOFTË EDHE PREJ SËLARGU,QË T`I PUSHOJA SYTË NË BALLIN TËND ENGJËL-LOR…!KUJT T`I RRËFEJ, KUJT T`I DREJTOHEM, TA PYES: AKA DEPËRTUAR KUSH NDONJËHERË NË NJË ZEMËRTË PIKËLLUAR DERI NË KËTË MASË? A I KA MUNDURKUSH ANKTHET? CILI MUND TË THOTË SE DASHURON EVUAN MË SHUMË SE UNË?POR,UNË TË DUA,TI JE DASHURIA IME,PRANDAJ TËRESPEKTOJ,TË NDEROJ,DHE PRAPË TË DUA MË SHUMËSE VETEN,MË SHUMË SE JETËN…Ndjej se të kam pranë dashuri, ndjej lumturinë dhe fatkeqësinë- padyshim se kur dikush dashuron sheh me sy dhe zemër, shikimi ifundit nuk e mashtron kurrë,s`i shpëton asgjë, përgjon si engjëllrojtar objektin e dashurisë së vet. Është vështirë ta mashtrosh femrënqë dashuron me të vërtetë,sepse ajo ka cilësitë e hyjnisë që ebëjnë të parandjej lumturinë ose fatkeqësinë që e pret,sepse vetëminstinktet e saja janë gjithmonë bujare,të ndieshme dhe për t`urespektuar,pa marrë parasysh se në cilën pjesë të jetës shfaqet,ajoshfaqet vetëm njëherë.Po, të dua, po, ndjej për ty diçka që nuk kam provuar kurrë mëpara asaj dite fatlume kur gushti të solli për here të pare.Atëbotë zemra më ka rrahur nga një ndjenjë e panjohur. E di,ndjejse jam për t`u përbuzur,para se ti shkruaja këto fjalë do të ishtedashur të vdisja nga turpi,por më beso po më ndjek një fatalitet qëdo të më marrë në qafë. Nuk kam më as paqe,as prehje, as ngushllim.Jam shumë fajtore që të dua ashtu si të dua, por më kuptosepse nuk kam pasur,dhe nuk do të kem kurrë fuqi të luftoj kundërkësaj dashurie.Sikur të vdisja, do të pushoja së vuajturi,veçse kjo dashuri të mosmë ndjek deri në varr,sepse atëherë as vdekja nuk do t`i jepte fundvuajtjeve,dashurisë dhe çmendurisë sime!...Përsëri po marrë guxim,do të harroj për një çast hidhërimet e miadhe po përkundem nga ëndërrat për një lumturi të mundshme,sepse ti për mua je e gjithë bota, dua që ti të shpëtosh,të jesh i lumturi matur e vigjilent,sepse afër teje edhe unë ndihem njësoj.Unë nuk jam egoiste, poqese duhet zgjedhur ndërmjet jetës simedhe lumturisë tënde, nuk do të ngurroj, do të zhdukem,do të tretemnga skena nga jeta jote që ti lë ty gëzimet, përparësit për të jetuari qetë,i lire…A nuk do të ishte më mire po të vdisja një mijë here, se sa tëshikoja një jetë të mbushur me kaq dhembje?! Oh, Zot, ke mëshirëndaj meje. Dërgomë pak ngushllim, ndoshta një rreze shprese nëkëtë qiell me re të zeza që ma kanë mbuluar kokën,dërgoma tëdashurin, ta shoh, ta përqafoj, ta kem pranë, ta ndjej, ta puth, sepsee dua,dëgjon,e dua,edua le të dëgjon e gjithë bota :E DUA! E DUA!sepse ajo është shpresa ime e fundit-DASHURIAIME!!!Sokol DEMAKUNË GÖTEBORG TË SUEDISË NJË EKSPOZITË E PIKTORIT SHQIPTARXHEVDET R. SPAHIJAJNë Galerinë ”Mitt i centrum” në Göteborg - Suedi, më 12 shkurt 2011, u hapekspozita e piktorit tonë tënjohur Xhevdet Spahija ngaKosovaXhevdeti i lindur në Pejëdhe shkolluar po aty nëshkollat artit i diplmouarnë aklademin e arteve nëPrishitnë, mësues arti nëqyetine Gjakovës dhe mestudimet posdiplomike metitull Mr. Pikture është njëpasionues i pikturës në vaj.Xhevdet spahija është njëringa piktorët tanë të njohur jo vetëm në Kosovë por edhe më gjërë. Ai falëpunës së tij përkushtuese tashmë po i radhit sukseset njërin pas tjetrit. Derimë tash ka hapur shumë ekspozita vetanake dhe kolektive në shumë mesetë Kosovës e Shqipërisë dhe ja se fundi edhe në Göeteborg të Suedisë. Dhejo vetëm kaq, por Xhevdet Spahijaj me punën e tij prej piktori të talentuarështë bërë i njohur në shumë vende të Evropës e të Botës.Këtë vit në pragtë ditës së shpalljes së pavarësisë së Republikës së Kosovës Xhevdeti po enisë mirë e mbarë, më 12 shkurt 2011, ka hap ekspozitë në Galerinë e Klubittë Artistëve ”Mitt i centrum” në Göteborg, galeri kjo që gjendet në rrugënqendrore të qytetit të Göteborgut, ku jan të vendosura edhe shumë galeri atjeraarti. Hapja zyrtare e kësaj ekspozitës u bë sot më 12 shkurt në orën 12.00 nëpranin e shume miqëve të artit, mysafirëve dhe bashkekombasve tanë të cilëtjetojnë dhe veprojnë në qytetin Göteborg dhe rrethinë. Pra ishin të pranishëmdashamirë arti, njerëz që kanë në shpirt pikturën. Kjo ekspozitë e artistit tënjohur, Xhevdet Spahija( pikturë) do të qëndrojë e hapur deri më 3 mars.Piktori kosovar Xhevdet Spahija thot se: “Piktorët e morën mbi supet e vetapërgjegjësin gjuthënjerëzore! U bënë të parët vdekëtar që na sollën perenditt`i shohim, ashtu sic ishin-të lakuriquar”.Pra përmes pikturës perenditë ekanë kuptue se shikimi i njeiut vdekëtar i arrijti atje në mja të Olimpit thotXhevdet duke aluduar në ate që ai shprehë permes punimeve të tij n ë vaj nëpikturat e paraqituranë Galerin“Mitt i centrum”në Göteborg. Porai vazhdon dukekomentuar këtese perendit në njëkohë e patën shumelehtë me artetetjera dhe thot pervehte se po nuk jepaksa i rebeluar nëjetë ti nuk mund tëbëhesh piktor. E kjopra siq duket ështëedhe heroike pornë një aspekt edheshumë e sorshme për individin.Në këtë ekspozitë pra personale të piktorittonë të njohur Xhevdet Spahijaj artdashësi mudn të shijoj rebelimin e artitfisnik, përmes shkermoqjes nga anatomia e gruas, qoftë ajo Eva, Putana, qoftëRozafa besëligë apo edhe shumë piktura tjera të punuara nga Xhevdi e qëparaqesin këtë ndjenjë njerëzore. Xhevdeti duke aluduar në punimet e tija thotse në këto gra vlon pasioni i racës njerëzore. Cka Frojdi nuk ka arritur ta shohnë anatomin e gruas me syrin e tij njeriu i sotëm mund ta shoh sot në këtëekspozitë timen ne pikturat e mia të prezentuara këtu.13


J U P R E Z E N T O J M ËMIRADIJE RAMIQILindi më11.9.1953, në Pozheran të Vitisë, ku kreu filloren,kurse normalen në Ferizaj e Gjilan më 1972. Pastaj1974-1978 Akademinë e Arteve (pikturë), e kreunë klasë të prof. Rexhep Ferri dhe të prof. MuslimMulliqi në Prishtinë.Gjatë studimeve më 1974-1978ishte anëtare e Pleqësisë së Fakultetit, njëherëshedhe anëtare e Senatit të Universiteti të Prishtinës,përfaqësuese e studentëve të Akademisë së Arteve.Kurse në janar të vitit 1978 mori pjesë në “Takimet eUniversiteteve të Jugosllavisë” në Malinska-Kërka, ecila përfaqësoi studentët e Universitetit të Prishtinësme paraqitjen e saj dinjitoze.1979 Ka bërë specializimin(3) mujor në Parise-Francë, në artet figurative,financuar nga; Bashkësia Krahinore për Punë Shkencoree Kosovës,dhe ishte realizuese e suksesshme eprojektit. 1995-1997 Kreu studimet pasuniversitare teprof. Muslim Mulliqi, në Prishtinë dhe mbrojti Temëne Magjistraturës me titull “Arti në udhëtim rrethrikuptimësisë së tij”.Punon; Profesor në Fakultetine Arteve në Universitetin e Prishtinës.Qysh herëtpunoi si mësuese në Pozheran dhe Vërbovc (Viti), epastaj, si studente, nisi punën në Qendrën e Arsimittë Mesëm të Orientuar (QAMO) të Vitisë, si dhe nëparalelet e ndara në Pozharan, Vërbovcë e Goshicë(1977-1985).Më 1985(mars) pranohet në BashkësinëKulturore-Arsimore të Kosovës (Prishtinë), ku punonsi Bashkëpunëtore profesionale në aktivitete për arsimdhe kulturë në Kosovë dhe në mbarë ish-Jugosllavinëderi në (tetor) viti 1991, prej nga u largua me dhunënga pushteti i Beogradit. Por aktiviteti dhe kuntributi isaj nuk pushon me largimin nga puna: aktivisht merretme profesionin e saj si artiste, anëtare e rregulltprej fillimit të formimit të “Grupi i femrës artiste dheveteraneve të arsimit” (1994) në Prishtinë, e cila luanrol dominues në përfshirjen dhe afirmimin e femrësshqiptare në aktivitetet kulturore, të cilat gjatë kësajkohe ishin të privuara nga puna, po ashtu dhe ngaliria. Në këto aktivitete ndihmon në organizimin eshumë ekspozitave si në Kosovë, ashtu edhe jashtësaj, të cilat zakonisht shoqëroheshin me orë letraretë poeteshave tona, si dhe në interpretim të muzikëssë lehte te artisteve tona si; në piano, violinë, violë,kitarë etj. Anëtare e rregullt e:Shoqatës së ArtistëveFigurativë dhe Aplikativë të Kosovës AkademisëEvropiane të Arteve në Bruksel dhe e Lidhjes sëShkrimtarëve të Kosovës (anëtare e Kryesisë) Që ngavitet ‘70 është prezente edhe me shkrime poetike,tregime, ese etj. në periodikun tonë në: Fjala, Zërii rinisë, Jeta e re, Sfinga, Lemba eUlqinit etj., si dhe në të përditshmenprestigjioze, gazetën Rilindja. Po ashtuështë e përfshirë edhe në antologjitë shumta në gjuhën shqipe dhe nëgjuhë të huaja.2007 Antologji e perkthyer ne gjuhenrumune Shpirt i përflakur, Bukuresht2000 Boton vëllimin e tretëpoetik Pëshpërim mbretërie,“Rozafa”,Prishtinë1990 Boton vëllimin e dytë me poeziShi në pasqyrë, “Rilindja”, Prishtinë1981 Boton vëllimin e parë poetikDrithërimë ngjyrash, “Rilindja”,PrishtinëNë fondin e saj krijues ekzistojnë mbi1000 vepra artistike, një pjesë e tëcilave të shitura e të dhuruara, kurseshumë prej tyre gjenden në atelieun esaj. Vepra të dhuruara gjenden te personatë njohur brenda e jashtë vendit.Cmime per pikture:2006 Mirenjohje dhe Medalje tëArgjendë në konkursin internacionaltë” Sallonin e 36-të të AkademisëEvropiane të Arteve ” në Bruksel2006 Çmimi blerës i galerisë ”Flakae Janarit”, Gjilan2005 Medalje të Argjendë kombëtarenë konkursin internacional në” Sallonin e 35-të të AkademisëEvropiane të Arteve” në Bruksel2004 Mirënjohje dhe Medalje tëArgjendë në konkursin internacionaltë“Sallonin e 34-të të Akademisë Evropianetë Arteve” në BrukselARTI ËSHTË ËNDËRR QË DUHETTË NDODHËRexhep Ferri në hapjen e ekspozitësnë Prishtinë 15 shkurt 1995Shpirti i ngrohtë i pikturave tëMiradije Ramiqit po na flet për njëmbretëri që nuk ka fund. Atje largvizatohet një rrugë, një urë, njështëpi, një ngjarje, një gjendje, njënjeri. Atje, pra, ka njerëz që na flasin,që na pyesin. Në pikturat e MiradijeRamiqit, para çdo ngjyre, përgjigjjaështë e thjeshtë. Pa përshkrime tëkota. Kronika që rri mbi kokë, mendiminkrijues e bën më të kthjellët.Aty shfaqet jeta reale dhe ajoshpirtërore, e afërt dhe e ngrohtë. Teçdo brez, koha e vlerave artistike i kaarsyet e veta. Në botën e kërkimeve14bashkëkohore, drama dhe poetika e ngjyrave, daljene ka në det, në trazimin e ri. Me pak fjalë,“arti është ëndërr që duhet të ndodhë.”KREDOJA E ARTIT MES REALES DHEMAGJISEBeqir Musliu-shkrimtar, 15 shkurt 1995 ese ngakataloguUdhëtimi i kësaj krijueseje sikur mëton të jetë ipërhershëm, kërkon që të rinjihet në e parë me qenësinëkrijuese, për të “kapërcyer”, pastaj në hapësirëne bardhë të cilën e shikon nëpërmjet ngjyravedhe asaj bote të fshehtësive që mund tëjetë vetë njërizbulim arti. Kjo tendence e kredos figurative dhepoetike e Miradije Ramiqit, eshte nje qasje kreativendaj asaj qe e jeton dhe asaj qe e krijon, krijon njebaraspeshe ndermjet reales dhe magjise.Dhe, vërtet, ngado që t’ia fillosh “ta lexosh” këtëlloj arti, do të dalësh aty edhe ku ke filluar, te injëjti udhëtim, në të 39 pikturat e ekspozuara mekëtë rast, mund të fillojë nga Portretet për të dalë teMaskat, për t’u “përbiruar” nëpër Mallëngjimet, porkëtu, megjithatë, të presin Arketipet ilire, si një llojsublimimi i krejt krijimtarisë figurative të MiradijeRamiqit”.EFEKTE ELEMENTARE ME PËRVIJIMIN EDRITËSProf.Dr. Hivzi Muharremi 26 dhjetor 1997Miradije Ramiqi, si krijuese e denje eshte e vendosurne kronologjine e arteve figurative shqiptare,prandaj ajo, dashur e pa dashur, është frymëzuar memotivet e katandisjes sonë. Kjo piktore dhe poeteshë,përmes ngjyrave primare dhe komplementaree arrin pikënkulmore të peizazheve, ku efektetelementare i përfiton me përvijimin e drites.B A L A D Ë P Ë R GJ A R P Ë R I N I L I RProf.Nebih Muriqi Prishtine, 26.12.1997; ese ngakataloguPortave ilire, gjarpri shtëpiak ishte roje besnikee shtëpisë, dhe ja sërish në pikturat e MiradijeRamiqit tash shfaqen si në ritual artistik,intuitiv earketip.Syri në grusht, ky lajtmotiv i transportuarme ndiesi e strukturë të ndieshme poetike kompozohetnë baraspeshë harmonike me elementet e tjerapërbërëse të pikturës së saj të mvetësishme. Kjo qëka arritur ajo në pikturë është një shenjë e vlershmefigurative dhe begaton thesarin e kulturës figurativekombëtare! Ja në të gjitha ishte ajo e tëra, gjesti i sajsubtil, dëshira për të kapur të pakapshmen, synimipër të zbuluar e jo vetëm kërkuar! Në “Arketipetilire”, autorja arrin atë që me fat të mirë arrihet, metalentin e domosdoshëm dhe mishërimin në procesinkrijues! Shumë struktura pikturale vibrojnë sidritëza, pasqyrëza të thyera kristalesh, dhe aty syrimagjik, gjarpri mitologjik dhe maska mistike sikurkrijojnë trekëndëshin e fatit tragjik kombëtar shqiptar!Shenji, Tre është një trajtë autoktone artistikeme konotacion mitologjik dhe sugjeron një botë tëpaprekur në kosmosin e thesarit tonë të begatshëmbaladesk.


F A Q J A E P O E Z I S Ë P Ë R F Ë M I J ËPoezi për fëmijë nga Halil XaniALFABETI I GJUHES SHQIPEArta tha-ta shkruajme nje poeziBeni tha-edhe une jam dakordCili s`do te pajtohej foli nje syziÇka po presim t`ia nisim qe sot.Dardani tha-jemi tridhjete e gjashteDhe aq shkronja ka alfabetiErmela nje voglushe flokegjateeshte mire tha vjersha te jete sa deti.Flora tha une lulet shume i duaGenti tha nga gjumi libri m`ndaneGjithkush veten e tregon me puneHana foli kr fjalen ia dhane.Iliri tha kengen shume e duaJeta tha me pelqen aktrimiKushtrimit shtatgjate e faqeftuaLoja e basketbollit dhe vizatimi.Llokume, embelsira me ben mamajaMesuesen do ta therrasim patjeterNadia-tha n`ditelindje me vjen dajaNje dite me ka lajmeruar me leter.Ora kalonte vargjet shtoheshinPorsi shtepia e re gure mbi gureQendresa tha qe te mendoheshinRadhen t`ia lene zotriut Flamur.Rrumbullakohet ngadale poeziaSecili diçka te re propozoiShumkush i tha mendimet e tijaTeuta e vogel shoket i degjoi.Tha Mirjeta vjersha u be si trenUne jam ne te tetin t`parafunditVagoni i fundit pastaj vjenXerxa nuk eshte stacion i fundit.Xhyla doli para shokeve te vetYlberin vizatoi me lloj-lloj ngjyrashZell kush ka, ne te gjitha lendetZhvillon lehte çfaredo detyrash.VJESHTA ECEN DHE FLETVjeshta i hap dyert e shkollesNxenesit i fton te hyjne ne klaseShpejt i pjek kokrrat e mollesDardha e rrush dhuron me thase.N`kopshte me vjelesit vjeshta fletKuvendon me bujkun ne areFlet edhe me lumin e rritur qe ngetShpezeve shtegtare u thote udhe e mbare.Te luaj me gjethe enda ia kaIu fryne nga Kosmaçi ne QyqaviceShume drunj pa gjethe tashme i laNe ane te Prishtines e n`Mitrovice.Flet me barinjte koder me koderNeper Presheve e neper PrizrenSa e sheh ne Tetove e sa ne ShkoderNe male e fusha kudo e gjen.Flet edhe me dimrin me ne fundMireseardhje i deshiron atijTe kenaqen femijte ne qytet e katundNe Sharr e Brezovice me saja e ski.URA E MIQESISEJane te medhaNe Peje uratMbi Bistrice,Jane te medhaMbi Iber uratN`Mitrovice,Jane te medhaNe Gjakove uratPermbi Dri,Jane te medhaMbi Sitnice uratNe Vushtrri,Ka te medhaE me te medhaUra n`kete toke,Por me e madhjaMe e fortaeshte nje ureQe i lidheDy shoke.15KUR U NISEN PER KURBETKur u nisen per kurbetE mashtruan PajtiminPo shkojme te daja,Kur shkelen ne toke te huajDjali i vogel u habitTe dajte s`ka tramvaja?!Duke shetitur ne parkNe mes njerezish te huajVoglushi vuri re,Ju m`keni mashtruarKeta s`jane dajte e miNuk flasin si ne.Kur ulen per te ngreneLe nje vend te zbrazetPer gjyshen ne fshat,Nuk i bejne pershtypjeLodrat as qytetiDot s`behet rehatVJESHTANje sorre ne plepNe toke shume flete.Bujku ne areNe toke shume fare.Ne qiell rete ziNe toke shume shi.Tash me shumeKa uje ne lume


Anjeza SakajDashuria e vertet!Shiu përjashta binte pa pushim.Vjeshta pa u ndier kishte shtruar petkun e saj më gjethet e zverdhura mbi gjithe gjithësinë, qiellit ia kishrrembyer buzeqeshjen dhe syrit i kish veshur lotet.U afrua prane dritares dhe doren mbeshteti mbi xhamin e ftohte duke kerkuar vec pernje cast te ndiente se cfare fshihej pas loteve te skajit.Nje cast veshtrimi iu tret mbi nje skene qe shpirtin ia drodhi mishin ia rrenqethidhe syrin ia lagu me lot malli e nostalgjie,nje djalosh nje trendafil ne dore dhe nje vajze me libra ne duar qe rend per ta takuar....Kujtimeve pas e kish kthyer ky moment u largua ende duke lotuar prej dritares dhe u afrua prane biblotekes se saj ku i heshtur qendrontenje bllok kujtimesh,e shfletoi ngadale duke mos dashur ti lendonte momenetet,duke mos dashur te friksonte castet,e ngadale mebrishtesine e zemres filloi te lexonte.Gjithcka kish filluar ne nje dite vjeshte me shi si sot....kur pas mesimit pas hapave te saj te tjerehapa kishte ndier ta shoqeronin,nje ze i embel qe disa fjale i kish pershperitur,ktheu koken dhe pa nje te njohurin e saj , i buzeqeshiembel dhe pasi ben nje cope rruge bashke , u ndane perseri.Cdo mengjes ne bangen e shkolles nje trendafil i kuq e priste,pas shkolledikush me kenaqesi do ta ndiqte me sy derisa te humbte ne hyrjen e shtepise,perdite e shikonte. Me syte e pafaj te dashurise e perkedhelte, po kurre pa marr guximin ti thosh nje fjale,ne ditet me shi e furtune nen dritare te saj priste se mbase e shikonte,e keshtu neheshtje luste dhe priste dashurine e saj,derisa nje dite endrra dhe shpresa do ta zhgenjente pafundesisht ,ate e pa me dike tjeter,gjithckakish marre fund ende pa filluar,syte iu perloten,beri ti fliste po ajo u shmang sikur nje te panjohur,uli koken dhe u largua......Ditet do tekalonin pa u ndier,ajo do te lodronte e lumtur ne krahet e nje dashurie fallco, nje dashurie qe shume shpejt do e tregonte fytyrene saj te mashtrimit,jo shume kohe do te kalonte dhe ajo do te merrte nje leter,nje trendafil i kuq prehej mbi zarfin e bardhe qembante shkrimin e nje te dashuruari,e hapi me kujdes e me lotet qe i rridhnin pa pushim e lexoi dhe rilexoi disa here,me ne fund ekuptoi se trendafilat e panjohur ishin prej djalit qe e shoqeronte perdita,se si ai kurre nuk kish marre guximin ti shprehte gje ,pasi ajoi dukej si nje njeri qe shume pretendonte,sesi kish pranuar me mire heshtjen e dashurise se verber sesa thyerjen e zemres prej saj kurti shprehte qe kish pretendime,duke i uruar lamtumiren i tregonte se bashke me familjen ishin duke u shperngulur per te shkuar ne njetjeter qytet,duke i uruar lumturi dhe lamtumire e kish mbyllur letren.Ajo rrembeu letren dhe doli rendi e rendi per drejt rruges se tijpo ne sekonde e pa sesi ai u largua ne makinen qe kish paketuar gjithe ekzistencen e tij,ne qytetin e vogel pa emer,syte iu lagen prejloteve ,tashme e kish kuptuar se lumturia e kish patur ne krahet e saj dhe e kish shpene ne krahet e dikujt tjeter ,ne ato momentendjente se edhe ajo e donte ,se e kish dashur qe ne momentin e pare qe e kish njohur,ashtu e zhgenjyer u kthye per ne shtepi,perdite te tera e mbyllur ne vetevete priste qe ai te kthehej ,ne bangen e shkolles nuk e prisnin me trendafila,tashme gjithcka kish marrefund,nje dite te bukur behari ne udhet e qytetit pa figuren e nje njeriu te njohur beri ti afrohej por ne cast shtangu ai nuk ishtevetem,syte iu mbushen me lot dhe pa u ndier u largua,si dukej tashme ai e kish harruar,po jo shume vonoi dhe pas hapave e gjurmevete loteve te saj do te ndiente hapat e dikujt tjeter,nje ze i embel dhe i shume pritur i foli dhe pa kthyer ende koken nje trendafil ikuq i preu shikimin ,ai ish kthyer perseri kesaj here per ti thene se sa shume e dashuronte......po ajo filloi ti fliste une te pashe medike tjeter,ajo ai shprehu eshte motra ime ......ajo iu hodh ne qafe dhe aty desh te vdiste ne krahet e dashurise se vertet.......Daut DemakuKUSH JE TI?Dua të mendosh, nipçe, dhe të më tregosh: a e di KUSH JE TI? Të betohem nipçe se nuk e di dhe nuk ke menduar kurrë se kush je ti!Dje isha në komunë, i dhashë dokumentat për leje të njohtimit, dhe, a di çka ndodhi? Më detyruan që me gishtin tregues, të lagur në një ngjyrë, t’i lëgjurmët e gishtit në një letër. Më vonë, kur u ktheva në shtëpi, shfletova librat e mia dhe mësova se: gjurmët e gishtit, nënshkrimi dhe aroma e trupitjanë tri veçanti të individit përmes të cilave të gjejnë në fund të botës. Këto janë vetëm tri veçanti, të cilat i ka pranuar hetuesia botërore dhe, përmestyre të gjejnë kudo të jesh. Merre me mendë, nipçe, mbi gjashtë miliardë banorë i ka bota sot, përmes këtyre tri veçantive që i ka pranuar hetuesibotërore, Interpoli dhe Europoli të gjejnë në fund të botës, sepse askush në botë, në mesin e gjashtë miliardë banorëve, nuk i kanë gjurmët identitiketë gishtrinjve që i kam unë, as nënshkrimin tim e as aromën e trupit tim. Po kur u thellova pak më mirë në literaturë, vërejta se janë edhe mijëraveçanti të tjera, të panjohura brenda njeriut: kush e ka, nipçe, shikimin tënd, ngjyrën e zërit tënd, hapin tënd, mendimin tënd...E sheh, nipçe, vetëm brenda trupit tënd gjenden me mijëra e mijëra veçanti që, edhe pse të gjithë i takojmë gjinisë njerëzore, secili individ në këtëplanet i ka veçantitë që e bëjnë të jetë i dalluar dhe i jashtzakonshëm në mesin e të gjithë të tjerëve.E tash, më thuaj nipçe, kur je i sigurt, qindpërqind i sigurt se brenda qenies tënde gjenden të gjitha këto veti të veçanta, që i ke vetëm ti dhe askushtjetër në botë, a ka kuptim të bëhesh kopje e dikujt apo të jesh vetë origjinali, ti dhe vetëm ti i veçanti?A ka kuptim, nipçe, të ecësh zhagas nëpër jetë, të jesh një prej gjithë atyre që e përbëjnë kopenë, apo të zbulosh fuqinë tënde të panjohur dhe tëbëhesh me i rëndësishmi, më i dalluari, më i suksesshmi? Nuk ke ardhë në jetë të bëhesh kopje e askujt, sepse nuk ka nevojë të jenë dy njerëz tënjëjtë në jetë, por ke ardhë që të plotësosh detyra krejtësisht të veçanta dhe të arrish majat e suksesit, pra të bëhesh bjeshkë krenare, bjeshkë e madheme maje të lartë.Majet e bjeshkëve janë të vetmuara, nipçe, nuk kanë shoqe dhe nuk mund të kenë, pikërisht sikur ti që duhet të shndërrohesh në maje të lartë, në majetë veçantë, pa kund të ngjajshëm mbi këtë sipërfaqe të tokës. Sot kam mësuar shumë dhe ta thashë ty. Tash ti e di... E dituria, të thashë, është fuqi përtejkalimin e pengesave...Nga margaritarët e mendimit do t’i shkëpus disa nënvizime që, të jesh i sigurt, do të duhen gjithmonë:Gjej kohë për të punuar – ky është çmimi i suksesit. As në fjalor, fjala sukses nuk gjendet para fjalës: punë!Gjej kohë për të menduar, mendimi është burim i forcës;Gjej kohë për të luajtur, loja është rinim, fshehtësi e rinisë;Gjej kohë për të lexuar – leximi është themeli i të gjitha dijeve.Gjej kohë për t’u kënaqur me ata që i do e të duan – dashuria është rruga më e sigurt për të prekur lumturinë;Gjej kohë për të ëndrruar – ëndrra e madhe është rrugë që të lidhë me yllin tënd;Gjej kohë të dashurosh dhe të të dashurojnë, kjo është privilegjë hyjnore;Gjej kohë të vështrosh të gjitha lëvizjet në natyrë, dita është tepër e shkurtë për vetmi;Gjej kohë për të qeshur – e qeshura është muzika e shpirtit...)Me shume dashuri,16


T R E G I M I P Ë R M Ë TË VEGJËLITKujtim AgalliuSI IA HODHI MJESHTRI I MENÇUR TREGTARIT DINANjëherë e një kohë jetonte një mjeshtër i dëgjuar. Ai ndërtonte shtë¬pi të bukura. Të varfërve u merrte pak të holla, kurse të pasurve shumë. Të pasurite dinin këtë, por s’kishin ç’t’i bënin. U ngrit një ditë njëri nga tregtarët më të pasur të qytetit dhe u tha shokëve:- Do t’ia punoj unë këtij, që ta mbajë mend. Do ta vë të me bëjë shtëpinë e re dhe do ta sajoj punën në mënyrë të atillë, që të mos i paguaj asnjë lek.Thirri mjeshtrin në shtëpinë e tij dhe i tha:- Dua të më ndërtosh një shtëpi të re, që s’e ka parë njeri asgjëkund mbi dhe. Dhe unë do të të paguaj aq para, sa ti s’i ke marrë kurrë gjatë gjithëjetës tënde, o plak.Mjeshtri i mençur mblodhi sho¬kët dhe i pyeti:- Si thoni, ia ndërtojmë dot një shtëpi të bukur këtij tregtari?- Qysh, ore, jo. Të kemi ty të parë ne! Çfarë s’bëjmë me ty! — u përgjigjën me një zë ustallarët.Dhe kështu iu vunë punës pa humbur kohë. Punuan dy vjet me radhë dhe me në fund shtëpia u mba¬rua. Të gjithë që e shikonin, thoshin:“Pah, ç’shtëpi e bukur! E përsosur! I lumtë mjeshtrit!”Po ç’bëri tregtari, do të thoni ju. Vrau e vrau mendjen se si t’ia mban¬te hakun e punës mjeshtrit.I doli përpara dhe e thirri.:- Ec këtu, o mjeshtër! Ju lumshin krahët! E shoh që shtëpinë ma keni bërë të bukur siç e kërkova.- Ta gëzosh! — ia ktheu mjeshtri. – Tani na jep paratë të ikim se s’kemi kohë!- Dale, prit njëherë! Para se t’jua jap, dua të me ndërtosh edhe një shtëpi tjetër, por ama në qiell! - tha tregtari gjithë djallëzi.Pasi u mendua pak, mjeshtri u përgjigj:- Paguaj njëherë për këtë që bëmë! E sa për tjetrën shohim e bëjmë, zotëri.- A, jo, jo, se më ikën ti ec të të gjej pastaj.Iu kthye shokëve mjeshtri dhe u shkeli syrin:- E dëgjoni se ç’thotë ky? A ia bëjmë dot një shtëpi në qiell?- Qysh, ore, jo! Të kemi ty të parë ne! Çfarë s’bëjmë me ty!- -përgjigjen edhe ata duke i shkelur syrin. Atëherë mjeshtri i tha tregtarit:- Pranojmë. Unë dhe shokët e mi do ta bëjmë shtëpinë që dëshiron.Tani shko e porosit të na sjellin materia¬let te vendi ku do të ngresh shtëpinë !Tregtari mblodhi supet i habitur. Ai mendoi me vete: “More po ky paska luajtur mendsh! Po a ngrihet shtëpia në qiell? Sa budalla qenka! Si nuk ekuptuaka se ky është që unë të mos i paguaj asnjë lek!”Pastaj shtoi me zë:- Të gjitha materialet e nevoj¬shme do t’i kesh këtu nesër që pa gdhirë. Dëgjove? Ama, po s’ma ndër¬tove shtëpinë që të thashë, ta dish mi¬rë ses’do të të jap asnjë lek.Mjeshtri s’bëri zë. Ai vetëm nënqeshi paksa, sikur donte t’i thosh¬te tregtarit: “Të shohim kush do t’ia hedhë shokut!”Të nesërmen, te vendi i caktuar u bë një goxha grumbull me lloj¬ – lloj materialesh: tulla, gëlqere, gurë, dërrasa e rërë. Karvanin e shoqëronte tregtaridinak.Mjeshtri e vështroi me përbuzje dhe, për ta hequr qafe, i thirri që larg:Tani ik, se duam të punojmë të qetë! Po të na nevojitet ndonjë send tjetër të çojmë fjalë.Mjeshtri priti sa ra mbrëmja, thirri të varfrit e pastrehë dhe u tha:- Merrni ç’ju zë syri dhe ngrini shtëpi të reja, se jeni jashtë, o të uruar!Dhe kur ata i morën të gji¬tha dhe sheshi mbeti i zbrazët, mjesht¬ri bëri një balonë të madhe. Ndër¬sa çekanët që ndërto¬nin muret, dhe sharrat qeprisnin dërrasat, mjeshtri e kishte lëshuar balonën në qiell dhe litarin e kishte lidhur te një pemë. Pastaj u tha sho¬këve të largoheshin dhe i dërgoifjalë tregtarit të vinte.Kur ai erdhi, mjeshtri i tha:- Ec, zotëri, se na mbeti puna në mes! Nga qielli sapo më lajmëruan se duhen edhe ca tulla e dërrasa! Punëtorët janë të lodhur dhe nuk mund të zbresinposhtë, — dhe tregoi me dorë balonën, .që dukej si një njollë e zezë. — Prandaj, të lutem, dërgo ca hamej që t’i ngjitin dërrasat atje lart! Tregtarishqeu sytë. Ai vërtet pa lart në qiell njollën e zezë dhe nuk po e kuptonte dot se ç’ishte, pasi rreth e qark kishte filluar të binte muzgu i mbrëmjes.- Ja ku e ke rrugën! - tregoi mjeshtri me dorë litarin, pa e fshehur dot talljen. rrugën!- Ç’ia këput kot, ore ti! Pse rrugë është kjo? Ky është litar! — bër¬titi tregtari i zemëruar.- Ashtu, litar është, po, kur e shkel këmba e njeriut, bëhet rrugë. Mjaft e zgjatëm! Do japësh urdhër t’i çojnë dërrasat, apo ta lëmë pu¬nën përgjysmë.Tregtari i hodhi sytë sheshit të zbrazët, pastaj vështroi njollën e zezë lart në qiell dhe nuk dinte ç’përgjigje t’i jepte mjeshtrit të mençur. Kuptoi se ekishte pësuar keq, por tani ishte tepër vonë. Mezi belbëzoi:- Po dale, ore mjeshtër, dale, mos u rrëmbe! Ta mendojmë një¬herë!S’kemi ç’të mendojmë kaq gja¬të! Hë, si thua, — nguli këmbë mje¬shtri, të cilit i shkëlqenin sytë nga kë¬naqësia, — o ngjiti dërrasat, o e lamëpunën! S’kemi kohë për të humbur.Dha e mori tregtari, nuk kishte -nga t’ia mbante. Që të mos e tallnin e ta quanin budalla tha:- E di ç’ke ti? Nuk e lëmë fare këtë punë?! Shtëpinë ta quaj të mba¬ruar dhe të jap lekët që të takojnë. Mirë?Mjeshtri bëri gjoja sikur po mendohej të pranonte. Më në fund ia priti:- Qoftë e bërë! Nxirr paratë.Më pas i ra lapsit tregtari dhe pa se dredhia e tij i kushtoi shtrenjtë. Pa le, po i kishin shkuar dëm gji¬thë ato materiale.I ra lapsit mjeshtri dhe doli i fi¬tuar. Vërtet i mori paratë e mundit të vet e të shokëve, por bëri me shtëpi edhe gjithë të varfrit e qytetit.17


P R O B L E M E M A T E A M A T I K O R ENga Bardhyl SelimiNumrat kinezëMendoni një numër të plotë nga 1 deri në 26. Pastaj vështroni tabelën e mëposhtme dhethoni vetëm kutitë ku ndodhet ky numër:1 4 710 13 1619 22 252 5 811 14 1720 23 263 4 512 13 1421 22 236 7 815 16 1724 25 269 10 1112 13 1415 16 1718 19 2021 22 2324 25 26Zgjidhje:Unë do t’ju gjej numrin që keni menduar duke arsyetuar si vijon:Nëse numri që menduat është në këtë tabelë, shkruani mënjanë numrin që qëndron nëqoshen e majtë të rreshtit të sipërm. Pastaj mblidhni numrat e shkruar.P.sh. mendova numrin 16. Ky numër gjendet në kutinë e parë lart dhe në kutitë e para dhetë dyta poshtë. Atëherë unë mbledh 1 + 6 + 9 = 16.A mund ta shpjegoni si bazohet kjo?Çdo numër n £ 26 është më i vogël se 27 = 33 . Në sistemin e numërimit me bazë 3, atëmund ta paraqesim në këtë mënyrë:N = (0 ose 1 ose2)*3o + (0 ose 1 ose 2)*31 + (0 ose 1 ose 2)*32Me fjalë të tjera, n = (0 ose 1 ose 2) + (0 ose 3 ose 6) + (0 ose 9 ose 18).Të gjithë numrat që përmbajnë në këtë paraqitje njëshin janë mbledhur në tabelën e parë,ata që përmbajnë dyshin në tabelën e dytë, ata që përmbajnë treshin në tabelën e tretë ekështu me radhë deri te tabela e gjashtë (6 në të katërtën, 9 në të pestën, 18 në tëgjashtën).Prandaj numri n gjendet duke mbledhur numrat që qëndrojnë në qoshen e majtë tësipërme të tabelave ku ai ndodhet.Përgjigje: Është fjala për sistemin e numërimit me bazë 3. Numrat e tabelës nuk janëshkruar në sistemin me bazë 10, por në atë me bazë 3. P.sh. 10 = 1*32 +1*3o. Tjetër, 22 =2*32 +1*31 +1*3o. Në përgjithësi N = (0 ose 1 ose 2) * 3o + ( 0 ose 1 ose 2) * 3 + (0 ose 1ose 2)* 32 .Pra, N= (0 ose 1 ose 2) + (0 ose 3 ose 6) + (0 ose 9 ose 18)Prandaj numrat në çdo kuti kanë diçka të përbashkët: numrat e kutisë së parë kanë nëzbërthimin e tyre shifrën 1, ata të kutisë së dytë shifrën 2, të kutisë së tretë shifrën 3, të sëkatërtës shifrën 6, të së pestës shifrën 9, të së gjashtës shifrën 18.18


ANEKDOTAT SHQIPTAREAnekdotat, këto thënie të mençura, këto tregime të shkurtra shpotitëse e satirike, përmes së cilave interpretohen dukurit endryshme shoqërore, ndodhi të personaliteteve të njohura etj., japin një pasqyrim metaforik por edhe alegorik të realitetittonë me të cilinë përballemi çdo ditë.Këto tregime të zgjuara, që ishin karakteristik komunikimi tek shumë popuj ballkanasnë të kaluarën, e në veçanti në disa treva shqiptare (ku akoma janë prezent, edhe pse të zbehura nga evoluimi kohorë),arrijnë që përmes mesazheve të japin aspekte nga jeta, në dukje të vogla, por me vlerë përgjithësuese, duke i vënë në lojëklasat sunduese, pushtuesit, tradhtarët, qeveritarët, personalitetet publike etj., por duke mos lënë pa atakuar as problemete ndjeshme sociale, ekonomike, politike etj.Shkathtësia e këtij komunikimi të drejtpërdrejt me dëgjuesin dhe roli si mburojë a si shtizë ndaj kundërshtarit, i kanësiguruar anekdotave, por edhe aforizmave, fjalëve të urta etj. një vend të rëndësishëm në thesarin e kulturës shqiptare,por edhe një jetë të gjallë e aktive, me një humor të hollë e satirë therëse, edhe sot e kësaj dite.Këto anekdotave që janëtë vendosura më poshtë janë të marra nga librat: “Anekdota 1 dhe 2” i botuar nga Instituti albanologjik i Prishtinës, dhe“Tregime shqiptare” shkruar nga Daut DemakutPër qka ka nevojë njeriu, atë duhet me ja dhanëIsh kanë ni beg, ungjun me pari, tu hangër bukë n’ni hije n’stom t’udhës. E kishin pasë i sofër t’madhe, bukë e tana t’mirat. Bjen ni fukare asaj udhe.E u thot :-U baftë mirë, burra!-Mirë paç, hajde byjrum-Jo nuk jam untë.Nuk e lutin ma shum. E dajnë ni cop buk t’madhe e do jemek mi bukë e ja dhanë. Ai i untë ish kanë. Ju fal nerës edhe shkon n’udhë t’vet fukareja.Masanej po vje n’kali t’shalës ni zotni i pasun. U thot:-U baftë mirë!-Mirë paç, byrum!E ky begu jollah e n’kamë. E e lut:-Urdhno, hajde ungju!Ai nuk pranon: -S’muj se kam hangër!Tri katër herë e lut begu e ai s’ungjet. Nejse, shkoi udhës. Kur shkoi, paria qi kenë n’sofër po i thotë:-Qysh u ba qi at fukaren s’e lute hiç veç ni here, e kti ju çove n’kamë edhe u muove me e ungjë me zor n’sofër?-He, more burra – thot – ai fukareja nuk a kanë lazëm për tjetër gja veç për buk. Un ati i dhash buk. E ky nuk a kanë lazëm për buk, por a kanë lazëmpër iqram, e i bana iqram. Kshtu shkon puna.Ma s’mirit asht, njerit, për shka asht lazëm, me ja dhanë.Pasha zotin hunda jeme paska qenë!Dikur kishte qenë rrezik me u marrë me kontrabandë duhani. Një i Polacit dhe një i Prekazit shkojnë në Gjilan për të blerë duhan. Udhëtimiishte me rreziqe dhe bëhëj natën. I polacësi ishte me një grip dhe me hundë të zëna. Nga lodhja e madhe i fishkëllon hunda dheiu duk se fishklluan xhandarmëria, e i thotë shokut ikim, dhe ia dhanë vrapit. Vrapuan dy-treqind metra e u ndalën pak për të përgjuar.Atij prapë hunda “fiu”, e ta marrin vrapin prapë. Mirëpo, ky i Prekazit e vërejti që atij po i bënë hunda e kapi për dore dhe po i thotë:Ngadal vëlla se na mbyte. Nuk ka xhandar, po hunda jote po fishkllon! Ai u ndal dhe për të vërtetuar po i fryn hundës.-Pasha zotin hunda jeme paska qenë!19


REVISTË MUJORE, PËR FËMIJË, TË RINJ DHE PRINDËR “<strong>DITURIA</strong>”Revista “Dituria”Kryeredaktor: Sokol Demaku; koli284@hotmail.comKeshilli redaktues:Rrahmon Jashari, rrahmanjashari@hotmail.com; Lena Liden, lenadarlene@yahoo.se;Bahtir Latifi; bahtirlatifi@live.se;Hakif Jashari; hakif@dituria.se, Griselda HallulliBashkëpunëtor: Arsim Halili,Bujanoc,arsimhalili@hotmail.com;Bilall Maliqi; b.maliqi-press@hotmail.comAdresa e redaksisë,Revista Dituria,CO/Studiefrämjandet,L.Kyrkogatan nr 20, 503 07 Borås, Suedidituria@live.seDiturinë mund ta lexoni edhe ne internet: http://www.dituria.se/dhe ne www.immi.se/tidskrifter/dituria20

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!