dos. A.İ. Xasayev « ___ » ______ 2009 - Bakı Dövlət Universiteti

həmçinin yerləşdirici çərçivənin süxurlarından asılı olan kifayət qədər aydın filizmetasomatik
zonallılıqla səciyyələnən hidrotermal-dəyişilmiş süxur oreolu ilə
müşayiət olunur.
Filiz sahələri və yataqları miqyasında mərkəzdən periferiyaya doğru
metasomatik zonallılığın bir-birini ardıcıl olaraq əvəz edən aşağıdakı
ümumiləşdirilmiş sütunu müəyyənləşdirilmişdir: kvars nüvəsi-kalium şpatıqreyzen-kvars-serisit-argillizit-propillit
zonaları. Lateral filiz-geokimyəvi zonallılıq
Mo-Cu-Ni-Co-Ag-Cu-As-Pb-Zn sırası ilə səciyyələnir.
Mis-porfir filizləri sadə mineral tərkibə malikdirlər. Əsas filizəmələgətirən
minerallar xalkopirit, molibdenit və piritlə təmsil olunublar. Əksər əsas minerallar
izomorf formada çoxlu sayda element qatışıqları saxlayırlar: xalkopiritdə – Ag, Ni,
Co, piritdə – Co, Ni, As, molibdenitdə – Re və Cu.
Gədəbəy filiz rayonunun mis-porfir yataqlarının, o cümlədən Qaradağ misporfir
yatağının Kiçik Qafqazın əsas xətti və həlqəvi strukturları ilə münasibətinin
yeni sxemi tərtib edilmiş, mis-porfir filizləşməsinin yerləşməsinin regional və lokal
qanunauyğunluqları aşkar edilmiş, onların təmərküzləşməsinin maqmatik, struktur
və litoloji-fasial faktorları müəyyən edilmiş, mis-porfir filizləşməsinin kvars-dioritqranodiorit
tərkibli kiçik porfir intruzivləri ilə məkan və paragenetik əlaqəsi
əsaslandırılmış, filizyerləşdirici metasomatitlərin və mis-porfir filizlərinin
zonallılığı müəyyən edilmişdir.
İş2: Qızılbulaq mis-qızıl filizi yatağının geoloji xüsusiyyətləri, əmələ
gəlmə şəraiti, kompleks mənimsənilməsinin və emalının fundamental problemləri
Mərhələ 1: Qızılbulaq mis-qızıl filizi yatağının yerləşməsinin geoloji xüsusiyyətləri
Məsul icraçılar: Dos., Z.İ. Məmmədov, müəl. Ü.İ.Kərimli
Hesabat dövründə Qızılbulaq mis-qızıl filizi yatağının geoloji
xüsusiyyətlərinin və əmələ gəlmə şəraitinin maqmatizmlə əlaqəsi öyrənilmişdir.
Qızılbulaq mis-qızıl filizi yatağı Azərbaycanın ən vacib filiz yataqlarından biri
olub, Löh-Qarabağ struktur-formasiya zonasının Qarabağ və Ağdam antiklinoriləri
ilə Xocavənd çökəkliyinin qovuşma sahəsində yerləşir.
Tədqiqat işində yatağın mis-qızıl filizlərinin əmələ gəlməsində maqmatik və
onların təbiətindən irəli gələn postmaqmatik proseslərin rolu araşdırılmışdır.
Geyd edilən yatağın formalaşmasında və yerləşmə qanunauyğunluğunda Orta
yuranın maqmatik komplekslərinin, konkret olaraq, bayosun kontrast bazalt-riolit
maqmatik kompleksinin olduqca sıx məkan və paragenetik əlaqələri müəyyən
edilmişdir. Hesabat dövründə bu filiz nəzarət edici və filiz yerləşdirici kompleksin
petroloji-petrokimyəvi xüsusiyyətləri araşdırılmışdır.
Yatağın geoloji quruluşu əsasən orta və üst yuranın vulkanogen və
vulkanogen-çökmə əmələgəlmələrdən təşkil olunaraq müxtəlif istiqamətli
qırılmalarla və qırışıqlıq strukturaları ilə mürəkkəbləşmişdir. Rayonun əsas
filiznəzarət edici və filizyerləşdirici strukturaları ŞQ, ŞŞq və submeridional
4