dos. A.İ. Xasayev « ___ » ______ 2009 - Bakı Dövlət Universiteti

tərəfdən isə baylsaqədərki, təmas süxurlardan qızılın çeşidlənib çıxarılması üçün
şərait yaranmışdır.
Nəticədə yatağın geoloji-struktur formalaşma şəraiti, filizləşmənin
maqmatizmlə əlaqəsi,filizdaşıyan maqmatik komplekslərin petroloji-geokimyəvi
xüsusiyyətləri, əsas struktur meyar hesab olunan filiznəzarətedici və
filizyerləşdirici parçalanma pozulmalarının rolu və bir sıra başqa amillər nəzərə
alınaraq yatagın cinahlarının və aşağı horizontlarının perspektiliyi
qiymətləndirilmişdir.
İş 4: Qaşqaçay mis-porfir yatağının geoloji xüsusiyyətləri, əmələ gəlmə
şəraiti, kompleks mənimsənilməsinin və emalının fundamental problemləri
Mərhələ1: Qaşqaçay mis-porfir yatağının yerləşməsinin geoloji xüsusiyyətləri
Məsul icraçılar: Prof.V.G. Ramazanov, Dos.A.İ.Xasayev
Hesabat dövründə Qaşqaçay mis-porfir yatağında onun geoloji quruluşunu
müəyyənləşdirmək məqsədilə bir sıra tədqiqatlar aparılmışdır. Müəyyən
edilmişdir ki, Qaşqaçay filiz sahəsi Murovdağ qalxmasının şimal- qərb batımında
yerləşərək struktur cəhətdən Balaca-Qoşqardağ submeridional istiqamətli
antiklinal qırışıqlıqla nəzarət olunur.
Qaşqaçay mis-porfir yatağının geoloji quruluşunda ardıcıl diferensiallaşmış bazalt-andezit-riolit
formasiyasının andezit-bazalt subformasiyasına məxsus alt
bayos yaşlı əsası və orta tərkibli vulkanogen, vulkanogen-piroklastik
əmələgəlmələr iştirak edir.
Alt bayosun vulkanogen qaatı Qoşqarçay intruziv kompleksi ilə yarılır. Bu
kompleks Qoşqardağ, Ocaqdağ və Balaca-Qaşqaçay qranitoid massivləri ilə
təmsil olunaraq üstyura-alttəbaşir yaşlı qabbpo-diorit-qranodiorit formasiyasının
tərkib hissəsini təşkil edir.. Petroqrafik tərkibinə görə onlar qabbro, qabbpodioritlər,
kvars-dioritlər və qranodioritlərlə təmsil olunublar. İntruzivllərin təmas
təsirindən yan süxurlar kvarslaşma, kaolinləşmə, piritləşmə, serisitləşmə, epidotlaşma
ilə təmsil olunmuş intensiv dəyişilmələrə məruz qalıblar. Bəzən
süxurlar sahəvi olaraq törəmə kvarsitlərə çevriliblər.
Yatağın geoloji quruluşunda əsasən qabbro-di abaz, diorit-porfirit, kvarsdiorit
porfiritlərdən ibarət dayka kompleksinin iştirakı da aşkarlanmışdır.
Müəyyən edilmişdir ki, yataqda mis-porfir minerallaşmasının məkanca paylanmasında
yatağa blok quruluşu verən müxtəlif istiqamətli qırılma pozulmaları
mühüm rol oynayır. Bunlardan ən əhəmiyyətliləri kimi Qaşqarçay, Alaxançallı və
Çanaxçı qırılmalarını göstərmək olar.
Mis-porfir filizləşməsi daşıyan hidrotermal dəyişilmə zonasının uzunluöu
10000-1200m, eni isə 5-10 m-dən 30-40m-ə qədərdir. Hidrotermal dəyişilmələr
qırılmalar və intruzivin təması boyu inkişaf edib. Mis-porfir filiz kütlələri zonal
quruluşa malikdirlər. Daxili zona əsasən törəmə kvarsitlərin kvars-serisit, aralıq
6