17.01.2015 Views

strategji për përfshirje sociale, mbrojtje sociale dhe ulje të varfërisë ...

strategji për përfshirje sociale, mbrojtje sociale dhe ulje të varfërisë ...

strategji për përfshirje sociale, mbrojtje sociale dhe ulje të varfërisë ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE,<br />

MBROJTJE SOCIALE DHE ULJE TË<br />

VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

Korrik 2011<br />

Botues<br />

Instituti <strong>për</strong> <strong>të</strong> drejtat e njeriut “Lludvig Bolltcman“ – BIM-FV, Shkup<br />

Bashkëpunimit austriak <strong>për</strong> zhvillim (ADC)<br />

Përgatitje<br />

Irena Najdov – konsultant lokal i BIM-FV<br />

Personi <strong>për</strong> <strong>për</strong>krahje nga Komuna e Studeniçanit<br />

Merita Halil, Koordinatore e Partner Grupit Lokal<br />

Projekt<br />

Të drejtat e njeriut <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>fshirja <strong>sociale</strong> në Maqedoni<br />

Instituti <strong>për</strong> <strong>të</strong> drejtat e njeriut “Lludvig Bolltcman” – BIM-FV, Shkup<br />

rr. “Velko Vllahoviq”“ nr. 1 А-1/4 1000 Shkup<br />

tel.: +389 (0)2 3216 956<br />

fax: +389 (0)2 3216 982<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

Skuadra <strong>për</strong> <strong>për</strong>krahje në BIM-FV, Shkup<br />

Petranka Dellova Milladinova – menaxhere e projektit<br />

Stojan Mishev – këshilltar <strong>për</strong> <strong>të</strong> drejtat e njeriut<br />

Ninosllav Mlladenoviq – këshilltar <strong>për</strong> <strong>të</strong> drejtat e njeriut<br />

Jagoda Iljov – asistent administrativ<br />

1<br />

Person <strong>për</strong> <strong>për</strong>krahje nga Ministria <strong>për</strong> punë <strong>dhe</strong> politikë <strong>sociale</strong> e RM<br />

Irena Todoroska – udhëheqëse e Njësisë <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirje <strong>sociale</strong><br />

Përkthim<br />

Besnik Emini<br />

Qëndrimet e shprehura këtu, si <strong>dhe</strong> ato <strong>të</strong> autorëve, jo gjithmonë e paraqesin qëndrimin zyrtar <strong>të</strong> Institutit<br />

<strong>për</strong> <strong>të</strong> drejtat e njeriut “Lludvig Bolltcman” (BIM-FV) <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> Bashkëpunimit austriak <strong>për</strong> zhvillim (ADC)<br />

Gja<strong>të</strong> <strong>për</strong>dorimit <strong>të</strong> <strong>të</strong> dhënave, ju lutemi <strong>të</strong> cekni burimin:<br />

STRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E<br />

STUDENIÇANIT, korrik 2011


PËRMBAJTJA<br />

2<br />

Parathënie nga Kryetari i Komunës<br />

Rezyme zbatuese<br />

Pjesa hyrëse<br />

Lista e shkurtesave<br />

Definicione thelemore<br />

Kreu 1 – Procesi i planifikimit <strong>strategji</strong>k <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> aksionit<br />

1.1 Qëllimi, rroli <strong>dhe</strong> detyrat<br />

1.2 Parimet mbi <strong>të</strong> cilat ësh<strong>të</strong> e vendosur <strong>strategji</strong>a<br />

1.3 Qasja metodologjike e <strong>për</strong>pilimit <strong>të</strong> Dokumentit Strategjik<br />

Kreu 2 – Vështrim i dokumenteve ekzistuese Strategjike<br />

2.1 Strategjia e Zhvillimit Ekonomik Lokal (2010-2014)<br />

2.2 Strategjia <strong>për</strong> zgjidhje afatgjate <strong>të</strong> problemit me papunësinë e gruas shqiptare (Shtator 2010)<br />

Kreu 3 – Vështrimi i Dokumenteve Strategjike <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirjen <strong>sociale</strong>,<br />

<strong>mbrojtje</strong>n <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> zvogëlim <strong>të</strong> <strong>varfërisë</strong> në Komunën e Studeniçanit<br />

3.1. Profili social i komunës<br />

3.2.Janë identifikuar grupet e lëndueshme (nevojat <strong>dhe</strong> prioritetet)<br />

3.3. PESTEL analiza<br />

3.4. Fusha <strong>për</strong> zhvillim me prioritet<br />

3<br />

4<br />

4<br />

4<br />

5<br />

6<br />

6<br />

6<br />

7<br />

10<br />

10<br />

10<br />

12<br />

12<br />

17<br />

19<br />

21<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

Kreu 4 – Plani aksional <strong>për</strong> zbatimin e dokumentit Strategjik<br />

LISTA E PJESËMARRËSVE<br />

Agjenda e punëtorisë <strong>për</strong> planifikim <strong>strategji</strong>k<br />

Agjenda e punëtorisë <strong>për</strong> planifikim veprues<br />

28<br />

35<br />

36<br />

37


PARATHËNIE NGA KRYETARI I KOMUNËS<br />

Të nderuar,<br />

Komuna e Studeniçanit, ësh<strong>të</strong> komunë rurale e cila gjendet në Regjionin e Planit <strong>të</strong> Shkupit <strong>dhe</strong> ka pozi<strong>të</strong> qendrore në Shtet<br />

që i sjell <strong>për</strong>parësi <strong>të</strong> mëdha <strong>për</strong> zhvillim ekonomik <strong>dhe</strong> <strong>sociale</strong>.<br />

Komuna bën <strong>për</strong>pjekje <strong>për</strong> ri<strong>për</strong><strong>të</strong>ritje <strong>të</strong> plo<strong>të</strong> në drejtim <strong>të</strong> krijimit <strong>të</strong> komunës rurale moderne, me orientim Evropian, me<br />

mundësi <strong>të</strong> barabarta <strong>për</strong> <strong>të</strong> gjithë qytetarët <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>fshirje <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjitha kategorive <strong>të</strong> lëndueshme <strong>të</strong> qytetarëve në je<strong>të</strong>n<br />

ekonomike, <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> kulturore <strong>të</strong> bashkësisë. Janë bërë hapat e parë <strong>për</strong> angazhim ekonomik <strong>të</strong> gruas shqiptare <strong>dhe</strong> <strong>për</strong><br />

herë <strong>të</strong> parë ësh<strong>të</strong> formuar Shoqata e Grave Shqiptare “Artizanati”.<br />

Strategjia <strong>për</strong> zvogëlimin e <strong>varfërisë</strong>, <strong>për</strong>fshirjen <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>mbrojtje</strong>n <strong>sociale</strong> në Komunën e Studeniçanit e cila ësh<strong>të</strong><br />

<strong>për</strong>gatitur në kuadër <strong>të</strong> projektit <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkët “Përfshirja <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> drejtat e njeriut në Maqedoni” <strong>të</strong> Ministrisë së<br />

Punës <strong>dhe</strong> Politikës Sociale <strong>dhe</strong> Institutit <strong>të</strong> <strong>të</strong> Drejtave <strong>të</strong> Njeriut “Ludvig Bolcman” (BIM-FV) Shkup, ësh<strong>të</strong> me rëndësi <strong>të</strong><br />

posaçme <strong>për</strong> Komunën e Studeniçanit: Në<strong>për</strong>mjet qasjes pjesëmarrëse, që mundëson realitet në detektimin e problemeve,<br />

janë <strong>për</strong>caktuar grupet e lëndueshme <strong>të</strong> qytetarëve <strong>dhe</strong> problemet me <strong>të</strong> cilat ballafaqohen, por ende më e rëndësishme –<br />

janë <strong>për</strong>caktuar drejtimet, masat <strong>dhe</strong> aktivitetet me realizimin e <strong>të</strong> cilave do <strong>të</strong> vije deri te zbutja <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>mirësimi i gjendjes<br />

<strong>sociale</strong> në komunë.<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

E shfry<strong>të</strong>zoj mundësinë t’i falënderohem ekipit <strong>të</strong> Institutit <strong>të</strong> <strong>të</strong> Drejtave <strong>të</strong> Njeriut “Ludvig Bolcman” në Shkup, i cili me<br />

profesionalizëm <strong>të</strong> madh në raportin e tij ndaj punës, u ballafaquan me <strong>të</strong> gjitha sfidat në rrugën e krijimit <strong>të</strong> këtij dokumenti<br />

<strong>strategji</strong>k. I falënderohem kolegut tim, kryetarit <strong>të</strong> Komunës së Çashkës, komunës sonë partnere, z. Goranço Panovski <strong>dhe</strong><br />

ekipit <strong>të</strong> PGL <strong>për</strong> pjesëmarrje <strong>të</strong> vazhdueshme në <strong>të</strong> gjitha aktivitetet <strong>dhe</strong> shkëmbimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>vojave me ne. Gjithashtu, do<br />

<strong>të</strong> doja <strong>të</strong> dërgoj falënderim drejt anëtarëve <strong>të</strong> Partner Grupit Lokal <strong>të</strong> Komunës së Studeniçanit me ndihmën e <strong>të</strong> cilëve u<br />

mundësua besueshmëri <strong>dhe</strong> qëndrueshmëri e <strong>për</strong>mbajtjes së këtij dokumenti <strong>strategji</strong>k.<br />

3<br />

Ajo që tani pason para nesh ësh<strong>të</strong>, me forca <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkëta <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjithë faktorëve <strong>të</strong> zhvillimit – sektorit publik, bashkësisë<br />

afariste <strong>dhe</strong> sektorit qytetar, t’i qasemi implementimit <strong>të</strong> drejtimeve <strong>të</strong> dhëna në kë<strong>të</strong> Strategji, e njëjta <strong>të</strong> gjallërohet <strong>dhe</strong> <strong>të</strong><br />

jap fryte në<strong>për</strong>mjet mirëqenies së qytetarëve <strong>të</strong> komunës. Me kë<strong>të</strong> do ta arrijmë më <strong>të</strong> vështirën <strong>për</strong> t’u arritur – ndryshimin<br />

e mendimit <strong>të</strong> banorëve <strong>të</strong> komunës <strong>dhe</strong> pranimin e dallimeve, e manifestuar me respekt <strong>dhe</strong> bashkëjetesë <strong>të</strong> ndërsjellë <strong>për</strong><br />

ndërtimin e ardhmërisë së <strong>për</strong>bashkët <strong>për</strong> ne <strong>dhe</strong> gjeneratat <strong>të</strong> cilat vijnë.<br />

Me respekt,<br />

Fati Iseni<br />

Kryetar i Komunës së Studeniçanit


REZYMEJA ZBATUESE<br />

Strategjia e <strong>ulje</strong>s së <strong>varfërisë</strong>, <strong>për</strong>fshirjes <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong> e Komunës së Studeniçanit ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>gatitur në<br />

kuadër <strong>të</strong> projektit <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkët “Përfshirja <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> drejtat e njeriut në Maqedoni” <strong>të</strong> Ministrisë së Punës <strong>dhe</strong><br />

Politikës Sociale <strong>dhe</strong> Institutit <strong>të</strong> <strong>të</strong> Drejtave <strong>të</strong> Njeriut “Ludvig Bolcman” (BIM-FV Shkup).<br />

Strategjia ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>piluar nga Irena Najdov – Litl, konsulente e angazhuar nga ana e Institutit “Lidvig Bolcman” (BIM-FV<br />

Shkup), me shfry<strong>të</strong>zimin e metodës së pjesëmarrjes participative <strong>të</strong> Partner Grupit Lokal <strong>të</strong> Komunës së Studeniçanit.<br />

Kjo <strong>strategji</strong> fokusohet në tre fusha <strong>të</strong> zhvillimit:<br />

1. Zvogëlimi i <strong>varfërisë</strong><br />

2. Përfshirja <strong>sociale</strong> e kategorive <strong>të</strong> lëndueshme në je<strong>të</strong>n ekonomike, <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> kulturore <strong>të</strong> Komunës.<br />

3. Mbrojtja <strong>sociale</strong> e <strong>të</strong> gjithë qytetarëve <strong>të</strong> Komunës.<br />

Strategjia ësh<strong>të</strong> e ndarë në 4 krerë<br />

Pjesa hyrëse<br />

Kreu 1 –Procesi i planifikimit <strong>strategji</strong>k <strong>dhe</strong> aksional<br />

Kreu 2 –Vështrim i dokumenteve ekzistuese <strong>strategji</strong>ke në fusha relevante<br />

Kreu 3 –Vështrim i Dokumentit <strong>strategji</strong>k <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirje <strong>sociale</strong>, <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> zvogëlim <strong>të</strong> <strong>varfërisë</strong><br />

Kreu 4- Plani i aksionit <strong>për</strong> zbatim <strong>të</strong> Dokumentit <strong>strategji</strong>k<br />

Anekse<br />

Aneksi 1 –Lista e pjesëmarrësve në PGL<br />

Aneksi 2 – Raport nga konstatimet me fokus grupet e mbajtura<br />

4<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

Rezultate nga procesi i planifikimit pjesëmarrës <strong>të</strong> mbështetur në <strong>të</strong> drejtat e njeriut janë <strong>për</strong>fshirë në kë<strong>të</strong> Dokument<br />

Strategjik <strong>dhe</strong> paraqesin drejtime <strong>për</strong> zhvillim <strong>të</strong> qëndrueshëm social <strong>të</strong> Komunës së Studeniçanit <strong>për</strong> periudhën e<br />

viteve 2011-2015.<br />

Njëkohësisht, kjo <strong>strategji</strong> ka <strong>për</strong> qëllim që me afat <strong>të</strong> mesëm t’i jap drejtimet e <strong>për</strong>gjithshme sipas <strong>të</strong> cilave Komuna<br />

duhet <strong>të</strong> lëvizë drejt realizimit <strong>të</strong> qëllimeve <strong>të</strong> saja Strategjike <strong>të</strong> lidhura me <strong>për</strong>fshirjen <strong>sociale</strong>, <strong>mbrojtje</strong>n <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong><br />

zvogëlimin e <strong>varfërisë</strong> në komunë. Strategjia e <strong>për</strong>fshinë periudhën e viteve 2011-2015 <strong>dhe</strong> ofron mënyra <strong>për</strong> zgjidhje<br />

<strong>dhe</strong> tejkalim <strong>të</strong> problemeve më akute në fushën me <strong>të</strong> cilën ballafaqohet Komuna <strong>dhe</strong> qytetarët e saj, në<strong>për</strong>mjet<br />

realizimit <strong>të</strong> qëllimeve konkrete Strategjike.<br />

Lista e shkurtimeve<br />

Instituti i <strong>të</strong> Drejtave <strong>të</strong> Njeriut “Ludvig Bolcman” (BIM-FV Shkup)<br />

ESHS - Enti Shte<strong>të</strong>ror i Statistikës<br />

UE - Unioni Evropian<br />

IPARD - Instrumenti <strong>për</strong> Ndihmë Paraaderuese <strong>për</strong> Bujqësinë <strong>dhe</strong> Zhvillimin Rural<br />

NPK - Ndërmarrje Publike Komunale<br />

GLA - Grupi Lokal i Aksionit<br />

ZHEL - Zhvillimi Ekonomik Lokal<br />

PGL - Partner Grupi Lokal<br />

BL - Bashkësia Lokale<br />

MPL - Ministria e Pushtetit Lokal<br />

MASH – Ministria e Arsimit <strong>dhe</strong> Shkencës<br />

QZHM - Qëllimet Zhvillimore <strong>të</strong> Mileniumit<br />

MPPS – Ministria e Punës <strong>dhe</strong> Politikës Sociale<br />

OJQ - Organiza<strong>të</strong> Joqeveritare<br />

MHK – Metoda e Hapur <strong>për</strong> Komunikim<br />

NJR - Njësia Rajonale<br />

PESTEL analizë – PESTEL (Political Factors (faktorët politikë), Economic Factors (Faktorët Ekonomikë), Social Factors<br />

(Faktorët Shoqërorë), Technological Factors (Faktorët Teknologjikë), Environmental Factors (Faktorë <strong>të</strong> cilët kanë <strong>të</strong><br />

bëjnë me mjedisin je<strong>të</strong>sorë), Legal Factors (faktorët juridikë).<br />

RM - Republika e Maqedonisë<br />

SVOT analizë – SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats)<br />

DHP – Drejtoria e <strong>të</strong> Hyrave Publike<br />

UNDP - Programi <strong>për</strong> Zhvillim i Kombeve <strong>të</strong> Bashkuara


USAID – Agjencia <strong>për</strong> Zhvillim Ndërkombëtar e SHBA-ve<br />

USAID – MLGA –Projekt <strong>për</strong> Ve<strong>të</strong>qeverisjen Lokale i USAID-it<br />

FSSH - Fondi i Sigurimit Shënde<strong>të</strong>sor<br />

QPS - Qendra e Punëve Sociale<br />

DEFINICIONE THEMELORE<br />

Duke e marrë parasysh se ky dokument <strong>strategji</strong>k i Komunës së Studeniçanit paraqet Strategji <strong>për</strong> zvogëlim <strong>të</strong><br />

<strong>varfërisë</strong>, <strong>për</strong>fshirjes <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong>, në fillim japim vështrim <strong>të</strong> definicioneve <strong>të</strong> shprehjeve themelore<br />

relevante <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> dokument <strong>strategji</strong>k.<br />

Varfëria:<br />

Mungesa ose realizimi/<strong>për</strong>mbushja e pa<strong>për</strong>shtatshme e disa lirive <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> drejtave themelore: anashkalimi i urisë,<br />

sëmundjeve, analfabetizmi, etj. Unioni Evropian e shfry<strong>të</strong>zon definicionin vijues <strong>për</strong> varfërinë: “Njerëzit jetojnë në<br />

varfëri nëse <strong>të</strong> ardhurat <strong>dhe</strong> burimet e tyre janë aq jo<strong>për</strong>ka<strong>të</strong>se që i pengojnë <strong>të</strong> kenë standard je<strong>të</strong>sor <strong>të</strong> llogaritur si<br />

<strong>të</strong> pranueshëm në shoqërinë në <strong>të</strong> cilën jetojnë. Varfëria e tyre shihet në<strong>për</strong>mjet papunësisë, <strong>të</strong> ardhurave <strong>të</strong> ulëta,<br />

sh<strong>të</strong>pive <strong>të</strong> varfra <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> pa<strong>për</strong>shtatshme, <strong>mbrojtje</strong>s shënde<strong>të</strong>sore <strong>të</strong> pa<strong>për</strong>shtatshme, si e<strong>dhe</strong> pamundësisë <strong>për</strong><br />

arsimim, kulturë, sport <strong>dhe</strong> zbavitje <strong>të</strong> <strong>për</strong>jetshme. Gjithashtu ata shpesh janë <strong>të</strong> margjinalizuar <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> ç’kyçur nga<br />

aktivitetet ekonomike, <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> kulturore ndërsa qasja e tyre deri te <strong>të</strong> drejtat themelore <strong>të</strong> njeriut ësh<strong>të</strong> e kufizuar.”<br />

Ç’kyçja <strong>sociale</strong>:<br />

“Ç’kyçja <strong>sociale</strong> ësh<strong>të</strong> proces në <strong>të</strong> cilin individë <strong>të</strong> caktuar janë hedhur në margjinat e shoqërisë <strong>dhe</strong> janë penguar në<br />

mënyrë <strong>të</strong> plo<strong>të</strong> <strong>të</strong> marrin pjesë në je<strong>të</strong>n shoqërore, si pasojë e <strong>varfërisë</strong> së tyre, mungesa e kompetencave themelore<br />

<strong>dhe</strong> mundësive <strong>për</strong> mësim afatgja<strong>të</strong> ose si rezultat i shfaqjes së diskriminimit. Kjo i largon nga mundësia <strong>për</strong> punësim<br />

<strong>të</strong> vazhdueshëm, <strong>të</strong> ardhura, arsimim, mundësi <strong>për</strong> trajnim, si e<strong>dhe</strong> nga çfarëdo lloj aktiviteti social <strong>dhe</strong> shoqëror. Më<br />

së shpeshti nuk kanë qasje deri te organet <strong>të</strong> cilat sjellin vendime. Kjo kontribuon <strong>të</strong> ndjehen <strong>të</strong> pafuqishëm <strong>dhe</strong> <strong>të</strong><br />

paaf<strong>të</strong> ta ndërmarrin kontrollin mbi vendimet e tyre, <strong>të</strong> cilat ndikojnë ndaj je<strong>të</strong>s së tyre <strong>të</strong> <strong>për</strong>ditshme”.<br />

Inkluzioni/<strong>për</strong>fshirja <strong>sociale</strong>:<br />

“Përfshirja <strong>sociale</strong> ësh<strong>të</strong> proces i cili garanton se personave <strong>të</strong> cilët janë në rrezik nga varfëria <strong>dhe</strong> ç’kyçja <strong>sociale</strong> do t’u<br />

jepen mundësi <strong>dhe</strong> resurse, <strong>të</strong> cilat janë <strong>të</strong> domosdoshme <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirjen e tyre <strong>të</strong> plo<strong>të</strong> në je<strong>të</strong>n ekonomike, <strong>sociale</strong><br />

<strong>dhe</strong> kulturore, si e<strong>dhe</strong> standard normal jetese <strong>dhe</strong> mirëqenie në shoqërinë në <strong>të</strong> cilën jetojnë. Kjo do t’u mundësojë<br />

pjesëmarrje më <strong>të</strong> ma<strong>dhe</strong> në procesin e sjelljes së vendimeve <strong>të</strong> cilat pozitivisht do <strong>të</strong> ndikojnë ndaj je<strong>të</strong>ve <strong>të</strong> tyre, e<br />

gjithashtu e<strong>dhe</strong> qasje deri te <strong>të</strong> drejtat e tyre themelore”.<br />

Mbrojtja <strong>sociale</strong>:<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

5<br />

”Mbrojtja <strong>sociale</strong> <strong>për</strong>fshinë jo ve<strong>të</strong>m normativa publike <strong>për</strong> siguri <strong>sociale</strong>, por e<strong>dhe</strong> normativa private <strong>dhe</strong> jostaturore<br />

me qëllim <strong>të</strong> ngjashëm, siç janë shoqëri<strong>të</strong> me dobi <strong>të</strong> ndërsjellë <strong>dhe</strong> fondet profesionale <strong>të</strong> pensionit. Kontributet nga<br />

<strong>të</strong> gjitha llojet e normativave jostaturore, formale ose joformale, nuk janë <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktuara plo<strong>të</strong>sisht me forcat e tregut.


KREU 1 – PROCESI I PLANIFIKIMIT STRATEGJIK DHE TË AKSIONIT<br />

1.1 Qëllimi, rroli <strong>dhe</strong> detyrat<br />

Instituti i <strong>të</strong> Drejtave <strong>të</strong> Njeriut “Ludvig Bolcman”, Asociacioni Hulumtues Shkup (BIM-FV) në kuadër <strong>të</strong> projektit<br />

“Përfshirja <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> drejtat e njeriut në Maqedoni” ka <strong>për</strong> qëllim ta zbatojë qasjen e mbështetur në <strong>të</strong> drejtat<br />

e njeriut në procesin e planifikimit <strong>të</strong> autoriteteve nacionale <strong>dhe</strong> lokale <strong>të</strong> cilët punojnë në çështje <strong>të</strong> lidhura me<br />

<strong>për</strong>fshirjen <strong>sociale</strong>, <strong>mbrojtje</strong>n <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>ulje</strong>n e <strong>varfërisë</strong>, që kontribuon drejt qëllimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>gjithshëm <strong>për</strong> <strong>ulje</strong> <strong>të</strong><br />

<strong>varfërisë</strong> në Maqedoni, në<strong>për</strong>mjet <strong>për</strong>krahjes së zbatimit <strong>të</strong> qasjes së mbështetur në <strong>të</strong> drejtat e njeriut në fushën e<br />

<strong>për</strong>fshirjes <strong>sociale</strong>, e në kuadër <strong>të</strong> procesit <strong>të</strong> qasjes ndaj UE, në<strong>për</strong>mjet punës së bar<strong>të</strong>sve <strong>të</strong> <strong>të</strong> drejtave <strong>dhe</strong> bar<strong>të</strong>sve<br />

<strong>të</strong> kompetencave.<br />

Në kuadër <strong>të</strong> projektit, Instituti i <strong>të</strong> Drejtave <strong>të</strong> Njeriut “Ludvig Bolcman” (BIM-FV Shkup) angazhoi 4 konsulen<strong>të</strong> <strong>të</strong> cilët<br />

do t’i <strong>për</strong>krahin Partner Grupet Lokale në 8 komuna <strong>të</strong> <strong>për</strong>zgjedhura Berovë/Pehçevë, Studeniçan/Çashkë, Radovish/<br />

Konçe, Likovë <strong>dhe</strong> Negotinë <strong>për</strong> <strong>për</strong>punimin e dokumenteve <strong>për</strong> varfërinë, <strong>për</strong>fshirjen <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>mbrojtje</strong>n <strong>sociale</strong>,<br />

prioritetizimin <strong>dhe</strong> planifikimin <strong>strategji</strong>k <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> aksionit.<br />

Qëllimet kryesore <strong>të</strong> projektit janë:<br />

6<br />

• Të vlerësohen <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>fshihen <strong>të</strong> dhënat e mbledhura nga Studimi <strong>për</strong> varfërinë <strong>dhe</strong> ç’kyçjen <strong>sociale</strong> në<br />

procesin e <strong>për</strong>punimit <strong>të</strong> dokumenteve <strong>për</strong> varfërinë, <strong>mbrojtje</strong>n <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> ç’kyçjen <strong>sociale</strong>, prioritetizimin <strong>dhe</strong><br />

planifikimin <strong>strategji</strong>k <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> aksionit.<br />

• T’i <strong>për</strong>krahin Partner Grupet Lokale në procesin e identifikimit <strong>të</strong> grupeve <strong>dhe</strong> personave <strong>të</strong> lëndueshëm, <strong>të</strong> cilët<br />

janë më <strong>të</strong> margjinalizuar <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> cilët ballafaqohen me diskriminim <strong>të</strong> shumëfish<strong>të</strong>.<br />

• Të <strong>për</strong>krahen Partner Grupet Lokale në <strong>për</strong>pjekjet e tyre në gjetjen e zgjidhjeve <strong>për</strong> integrim <strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong><br />

personave <strong>të</strong> lëndueshme <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> varfra në procesin e planifikimit <strong>të</strong> zhvillimit lokal.<br />

• Të kontribuojnë drejt prioritetizimit <strong>dhe</strong> drejt qëndrimeve <strong>të</strong> Partner Grupeve Lokale në sigurimin e <strong>për</strong>parimit<br />

drejt rezultateve <strong>të</strong> dëshiruara.<br />

• Ta promovojnë <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> mbeten <strong>të</strong> fokusuar në rezultatet e pritura nga aspekti i Projektit Instituti i <strong>të</strong> Drejtave <strong>të</strong><br />

Njeriut – Asociacioni Hulumtues Shkup (BIM-FB) <strong>për</strong> ç’kyçje <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> drejta <strong>të</strong> njeriut në RM.<br />

• Ta kenë parasysh <strong>dhe</strong> ta <strong>për</strong>fshijnë aspektin gjinor gja<strong>të</strong> <strong>të</strong>rë procesit <strong>të</strong> konsultimeve, veçanërisht duke e pasur<br />

parasysh varfërinë <strong>dhe</strong> ç’kyçjen <strong>sociale</strong> <strong>të</strong> grave, si e<strong>dhe</strong> <strong>për</strong>kushtimi i vëmendjes së posaçme raporteve <strong>të</strong> fuqisë<br />

<strong>dhe</strong> proceseve <strong>të</strong> sjelljes së vendimeve në nivel lokal.<br />

• Ta kenë parasysh <strong>dhe</strong> ta <strong>për</strong>fshijnë aspektin e <strong>mbrojtje</strong>s së mjedisit je<strong>të</strong>sor gja<strong>të</strong> <strong>të</strong>rë procesit <strong>të</strong> konsultimeve.<br />

1.2 Parimet mbi <strong>të</strong> cilat ësh<strong>të</strong> e vendosur <strong>strategji</strong>a<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

Gja<strong>të</strong> <strong>për</strong>punimit <strong>të</strong> Dokumentit Strategjik <strong>të</strong> Komunës së Studeniçanit u shfry<strong>të</strong>zua qasja participative. Kjo qasje u<br />

mundësua në<strong>për</strong>mjet pjesëmarrjes së Partner Grupit Lokal në formulimin e fushave me prioritet <strong>të</strong> intervenimit në<br />

fushën e <strong>për</strong>fshirjes <strong>sociale</strong>, <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> zvogëlimit <strong>të</strong> <strong>varfërisë</strong> në Komunën e Studeniçanit, prioritetizimit<br />

<strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong> personave <strong>të</strong> lëndueshëm <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> varfër në komunë, qëllimeve <strong>strategji</strong>ke <strong>dhe</strong> aktiviteteve. Në<strong>për</strong>mjet<br />

qasjes participative u sigurua pjesëmarrja e <strong>të</strong> gjithë faktorëve kyçë në <strong>për</strong>punimin e Planit Strategjik. Njëkohësisht,<br />

qasja participative e planifikimit <strong>strategji</strong>k u forcua me qasjen vizionare <strong>dhe</strong> analitike. Zbatimi i suksesshëm i qasjes<br />

vizionare në <strong>për</strong>pilimin e Dokumentit Strategjik i referohet <strong>për</strong>vojës së anëtarëve <strong>të</strong> Partner Grupit Lokal, <strong>për</strong>kushtimit<br />

<strong>të</strong> tyre <strong>të</strong> thellë me gjendjet <strong>dhe</strong> problemet në Komunë. Megjitha<strong>të</strong>, gja<strong>të</strong> <strong>për</strong>caktimit <strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong> lëndueshme,<br />

fushave me prioritet, qëllimeve <strong>strategji</strong>ke <strong>dhe</strong> aktiviteteve, Partner Grupi Lokal mbante llogari e<strong>dhe</strong> <strong>për</strong> gjendjen<br />

reale <strong>dhe</strong> mundësi<strong>të</strong> <strong>për</strong> zhvillim <strong>të</strong> komunës. Gjendja reale ësh<strong>të</strong> shprehur në<strong>për</strong>mjet fakteve <strong>të</strong> treguara në <strong>të</strong><br />

dhënat zyrtare statistikore, si e<strong>dhe</strong> <strong>të</strong> dhëna <strong>dhe</strong> informata <strong>të</strong> tjera <strong>të</strong> njohura bo<strong>të</strong>risht <strong>të</strong> fituara nga ana e faktorëve<br />

<strong>dhe</strong> anëtarëve <strong>të</strong> Partner Grupit Lokal.<br />

Në procesin e planifikimit <strong>strategji</strong>k <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>pilimit <strong>të</strong> Dokumetnit Strategjik <strong>të</strong> Komunës së Studeniçanit, faktorët<br />

(Partner Grupi Lokal, Ekipi i Projektit i BIM-FV, konsulen<strong>të</strong>t lokalë <strong>dhe</strong> pjesëmarrësit e tjerë në procesin e formulimit <strong>të</strong><br />

tij) i ka parasysh parimet vijuese:<br />

• Cilësi. Cilësia gja<strong>të</strong> procesit <strong>të</strong> vendosjes <strong>dhe</strong> rezultatet nga ajo<br />

• Përgjegjësi. Përgjegjësia e aktiviteteve <strong>të</strong> ndërmarra; vlerësimi <strong>dhe</strong> sh<strong>për</strong>blimi <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>s i punës, por e<strong>dhe</strong><br />

<strong>për</strong>gjegjësia <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>se <strong>për</strong> dështimet.<br />

• Ligjshmëri. Respektimi i ligjeve, pranimi i vendimeve nga ana e <strong>të</strong> gjithë qytetarëve <strong>të</strong> Komunës së Studeniçanit<br />

si legjitime.<br />

• Qëndrueshmëri. Qëndrueshmëri ekonomike <strong>dhe</strong> qëndrueshmëri e mjedisit je<strong>të</strong>sor.<br />

• Profesionalizëm. Standarde <strong>të</strong> vendosura lar<strong>të</strong> në punën e faktorëve <strong>dhe</strong> qëndrueshmëri në zbatim.<br />

• Barazi. Barazi e <strong>të</strong> gjithë qytetarëve <strong>dhe</strong> bashkërive etnike në Komunën e Studeniçanit <strong>dhe</strong> respektimi i tyre i<br />

ndërsjellë.<br />

• Përfshirje. Përfshirje aktive e grupeve <strong>të</strong> lëndueshme <strong>dhe</strong>/ose <strong>për</strong>faqësuesve <strong>të</strong> tyre në <strong>të</strong> gjitha fazat e


<strong>për</strong>pilimit <strong>dhe</strong> zbatimit <strong>të</strong> Planit Strategjik.<br />

• Prioritet. Përcaktimi i Qëllimeve Strategjike <strong>dhe</strong> aktiviteteve mbi bazën e prioritetit <strong>të</strong> tyre kohor <strong>dhe</strong> vlerës.<br />

• Transparencë. Hapje <strong>për</strong> qasje <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> drej<strong>të</strong> <strong>për</strong> informim <strong>për</strong> procesin e <strong>për</strong>punimit <strong>dhe</strong> zbatimit <strong>të</strong> Planit<br />

Strategjik.<br />

• Partneritet. Zhvillim i vazhdueshëm <strong>dhe</strong> forcim i partneritetit me sektorin zyrtar, sektorin qytetar <strong>dhe</strong> komunat<br />

tjera në RM <strong>dhe</strong> regjion.<br />

Për shkak <strong>të</strong> zbatimit <strong>të</strong> suksesshëm <strong>të</strong> Planit Strategjik ësh<strong>të</strong> e nevojshme që këto parime <strong>të</strong> jenë <strong>të</strong> respektuara e<strong>dhe</strong><br />

në fazën e realizimit zë tij. Së këndejmi, njëra nga pikat e dallueshme kyçe në raport me zbatimin e Planit Strategjik <strong>të</strong><br />

Komunës së Studeniçanit do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> e<strong>dhe</strong> zbatimi i këtyre parimeve.<br />

Duke u nisur nga këto parime, Plani <strong>strategji</strong>k i Komunës së Studeniçanit ka <strong>për</strong> qëllim t’i <strong>për</strong>caktojë drejtimet e<br />

<strong>për</strong>gjithshme <strong>të</strong> lëvizjes së komunës në fushën e zvogëlimit <strong>të</strong> <strong>varfërisë</strong>, <strong>për</strong>fshirjes <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong> në<br />

periudhën e ardhshme pesëvjeçare, duke i <strong>për</strong>caktuar aktivitetet <strong>të</strong> cilat duhet <strong>të</strong> ndërmerren.<br />

Përcaktimi i aktiviteteve ësh<strong>të</strong> lënë në <strong>për</strong>zgjedhje <strong>të</strong> faktorëve, duke e marrë parasysh nevojën e <strong>për</strong>shtatjes së<br />

aktiviteteve me kontekstin politik <strong>dhe</strong> kufizimet financiare. Së këndejmi, struktura e Planit Strategjik <strong>të</strong> Komunës së<br />

Studeniçanit ësh<strong>të</strong> mbështetur në tre nivele:<br />

• Niveli 1-<strong>për</strong>caktimi i fushave me prioritet <strong>të</strong> intervenimit në Planin Strategjik, <strong>të</strong> cilat paraqesin qëllime <strong>të</strong><br />

<strong>për</strong>gjithshme.<br />

• Niveli 2-<strong>për</strong>caktimi i Qëllimeve Strategjike <strong>të</strong> Komunës së Studeniçanit, në bazë <strong>të</strong> fushave <strong>të</strong> prioriteteve <strong>të</strong><br />

<strong>për</strong>caktuara gjerësisht. Qëllimet <strong>strategji</strong>ke paraqesin qëllime konkrete <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktuara në secilën nga fushat me<br />

prioritet. Për shkak <strong>të</strong> racionalizimit në realizimin e tyre, janë <strong>për</strong>caktuar jo më shumë se tre deri në ka<strong>të</strong>r qëllime<br />

<strong>strategji</strong>ke në kuadër <strong>të</strong> secilës nga fushat me prioritet.<br />

• Niveli 3-<strong>për</strong>caktimi i aktiviteteve kyçe <strong>të</strong> cilat duhet <strong>të</strong> ndërmerren <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> realizimit <strong>të</strong> secilit nga Qëllimet<br />

Strategjike <strong>të</strong> caktuara.<br />

Arsyet <strong>për</strong> strukturën e këtillë <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktuar <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>caktimin e Planit Strategjik <strong>të</strong> Komunës së Studeniçanit janë<br />

vijueset:<br />

• Mundësimi i lirisë së zgjedhjes së mjeteve <strong>dhe</strong> aktiviteteve <strong>të</strong> cilat faktorët kyçë do t’i ndërmarrin <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong><br />

realizimit <strong>të</strong> Qëllimeve Strategjike;<br />

• Përshtatja e aktiviteteve me buxhetin e komunës së Studeniçanit <strong>dhe</strong> mjetet tjera financiare në dispozicion <strong>për</strong><br />

realizimin e aktiviteteve;<br />

• Dinamika e proceseve <strong>të</strong> cilat ndikojnë në zhvillimin e Komunës së Studeniçanit, ndërsa <strong>të</strong> cilat do <strong>të</strong> mund <strong>të</strong><br />

sjellin deri te mos<strong>për</strong>puthja e Planit Strategjik me mjedisin e jash<strong>të</strong>m.<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

7<br />

Përcaktimit <strong>të</strong> fushave me prioritet <strong>të</strong> intervenimit i paraprinte analizë <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>se e problemeve me fokus grupet e<br />

personave <strong>të</strong> lëndueshëm <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> varfër <strong>të</strong> identifikuar në Komunën e Studeniçanit. Analiza e problemeve u bë nga<br />

ana e Partner Grupit Lokal. Së pari, në<strong>për</strong>mjet shfry<strong>të</strong>zimit <strong>të</strong> metodës punë sindikale u identifikuan problemet me<br />

<strong>të</strong> cilat ballafaqohet Komuna e Studeniçanit <strong>dhe</strong> qytetarët e saj, veçanërisht grupet e lëndueshme <strong>të</strong> identifikuara<br />

paraprakisht.<br />

Ve<strong>të</strong>m problemet <strong>strategji</strong>ke, <strong>të</strong> shprehura në<strong>për</strong>mjet afatgja<strong>të</strong>sisë <strong>dhe</strong> ndjenjës së hidhur <strong>të</strong> tyre si <strong>të</strong> tillë, u morën<br />

parasysh. Në a<strong>të</strong> mënyrë Partner Grupi Lokal i <strong>për</strong>caktoi fushat vijuese me prioritet <strong>për</strong> intervenim:<br />

1. Zvogëlimi i <strong>varfërisë</strong>;<br />

2. Përfshirja <strong>sociale</strong>; <strong>dhe</strong><br />

3. Mbrojtja <strong>sociale</strong>.<br />

1.3 Qasja metodologjike e <strong>për</strong>pilimit <strong>të</strong> Dokumentit Strategjik<br />

Plani <strong>strategji</strong>k i Komunës së Studeniçanit ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>piluar me zbatimin e konceptit <strong>të</strong> planifikimit lokal, <strong>të</strong> mbështetur<br />

mbi <strong>të</strong> drejtat e njeriut. Dokumenti <strong>strategji</strong>k ësh<strong>të</strong> krijuar mbi parimin e respektimit <strong>të</strong> <strong>të</strong> drejtave <strong>të</strong> njeriut <strong>për</strong><br />

zhvillim <strong>të</strong> qëndrueshëm <strong>të</strong> komunës, respektim <strong>të</strong> dallimeve <strong>dhe</strong> tejkalim <strong>të</strong> ç’kyçjes <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> diskriminimit.<br />

Gja<strong>të</strong> <strong>për</strong>gatitjes së Planit Strategjik <strong>për</strong> Komunën e Studeniçanit u shfry<strong>të</strong>zua metodologjia e planifikimit pjesëmarrës.<br />

Procesi i planifikimit pjesëmarrës mund <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktohet si <strong>për</strong>fshirje e <strong>të</strong> gjitha palëve <strong>të</strong> interesuara, d.m.th. faktorët<br />

(individët, grupet, organizatat <strong>dhe</strong> institucionet) në vendosjen <strong>për</strong> <strong>të</strong> gjitha çështjet e lidhura me zhvillimin, me kë<strong>të</strong><br />

rast zhvillimin lokal <strong>të</strong> komunës në fushën e <strong>për</strong>fshirjes <strong>sociale</strong>, <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> zvogëlimit <strong>të</strong> <strong>varfërisë</strong>.


Për zbatimin e qasjes pjesëmarrëse në planifikim duhet <strong>të</strong> plo<strong>të</strong>sohen kushtet vijuese, <strong>të</strong> cilat në Komunën e<br />

Studeniçanit u <strong>për</strong>mbushën:<br />

• <strong>për</strong>gatitje e kryetarit <strong>të</strong> komunës <strong>dhe</strong> e administra<strong>të</strong>s lokale, si e<strong>dhe</strong> e këshillit komunal, ta zbatojnë planifikimin<br />

pjesëmarrës;<br />

• transparencë në punën e Komunës gja<strong>të</strong> planifikimit;<br />

• paanshmëri në raportet mes kryetarit <strong>të</strong> komunës, administra<strong>të</strong>s <strong>dhe</strong> faktorëve <strong>të</strong> tjerë <strong>të</strong> zhvillimit në Komunë;<br />

• zbatim në kohë i aktiviteteve <strong>për</strong> planifikim pjesëmarrës.<br />

Gja<strong>të</strong> zbatimit <strong>të</strong> procesit <strong>të</strong> planifikimit pjesëmarrës, në Komunën e Studeniçanit u zbatuan aktivitetet vijuese:<br />

1. Identifikimi i <strong>të</strong> gjitha faktorëve <strong>të</strong> zhvillimit në Komunë, në<strong>për</strong>mjet kontakteve <strong>të</strong> drejt<strong>për</strong>drejta me autoritetet<br />

lokale, sektorin qytetar <strong>dhe</strong> sektorin e biznesit, zbatimin e hulumtimit <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>gatitje <strong>të</strong> studimit <strong>për</strong> gjendjen<br />

me grupet e lëndueshme në komunë nga ana e BIM-FV në Shkup, takime formale <strong>dhe</strong> joformale me individë<br />

relevan<strong>të</strong> <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>faqësues <strong>të</strong> grupeve <strong>dhe</strong> organizatave;<br />

2. Përfshirjes në kohë <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> vazhdueshme <strong>të</strong> palëve <strong>të</strong> interesuara në proces, në<strong>për</strong>mjet formimit <strong>të</strong> Partner Grupit<br />

Lokal <strong>të</strong> <strong>për</strong>bërë nga <strong>për</strong>faqësuesit e sektorit qytetar, zyrtar <strong>dhe</strong> publik në Komunë. Partner Grupi Lokal kaloi<br />

në<strong>për</strong> një cikël <strong>të</strong> trajnimeve në temat vijuese: Përfshirja <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> drejtat e njeriut, Prezantimi i Projektit,<br />

politikat antidiskriminuese <strong>të</strong> UE-s, Trajnim <strong>për</strong> Udhëheqje me cikël projekti, si e<strong>dhe</strong> Prezantim <strong>të</strong> Studimit <strong>për</strong><br />

varfërinë <strong>dhe</strong> ç’kyçjen <strong>sociale</strong> në Republikën e Maqedonisë, <strong>të</strong> gjitha <strong>të</strong> realizuara nga ana e ekipit <strong>të</strong> projektit<br />

<strong>të</strong> BIM-FM, Shkup.<br />

3. Përfshirje aktive e palëve <strong>të</strong> interesuara në <strong>të</strong> gjitha fazat e planifikimit, në<strong>për</strong>mjet organizimit <strong>të</strong> punëtorive <strong>për</strong><br />

<strong>për</strong>caktim <strong>të</strong> prioriteteve <strong>për</strong> zhvillim <strong>të</strong> Komunës me Partner Grupin Lokal, intervista joformale me <strong>për</strong>faqësuesit<br />

e institucioneve <strong>dhe</strong> organizatave relevante në Komunë, fokus-grupe me <strong>të</strong> varfrit <strong>dhe</strong> grupet e lëndueshme <strong>të</strong><br />

qytetarëve;<br />

4. Përfshirja e qytetarëve në procesin e planifikimit pjesëmarrës në<strong>për</strong>mjet organizimit <strong>të</strong> prezantimit publik <strong>të</strong><br />

projekt propozimit <strong>të</strong> Dokumentit Strategjik, informimit në<strong>për</strong>mjet medieve publike <strong>dhe</strong> formave <strong>të</strong> tjera <strong>të</strong><br />

<strong>për</strong>fshirjes së publikut.<br />

8<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

Rezultatet e procesit <strong>të</strong> planifikimit pjesëmarrës <strong>të</strong> mbështetur mbi <strong>të</strong> drejtat e njeriut janë <strong>për</strong>fshirë në kë<strong>të</strong> Dokument<br />

Strategjik <strong>dhe</strong> paraqesin drejtime <strong>për</strong> zhvillim <strong>të</strong> qëndrueshëm <strong>të</strong> Komunës së Studeniçanit <strong>për</strong> periudhën e viteve<br />

2011-2015.<br />

Planifikimi <strong>strategji</strong>k si proces ka dy segmente. I pari ka <strong>të</strong> bëjë me njohjen e asaj që e dëshirojmë, ndërsa i dyti në<br />

rrugën deri te realizimi i planifikimit. Ky proces në vete <strong>për</strong>fshinë vendime <strong>të</strong> qarta <strong>për</strong> drejtimet pas <strong>të</strong> cilave do <strong>të</strong><br />

lëvizim që t’i zbatojmë vendimet e sjella. Me procesin e decentralizimit, vendimet e sjella në nivel lokal fitojnë rol<br />

kyç në Komunë, sepse masat që ndërmerren në nivel nacional çdoherë nuk i shprehin në formë <strong>të</strong> plo<strong>të</strong> nevojat e<br />

bashkësisë lokale. Pa u nënçmuar nevoja <strong>për</strong> bashkëpunim <strong>dhe</strong> zhvillim regjional, planifikim <strong>strategji</strong>k në fushën<br />

e <strong>për</strong>fshirjes <strong>sociale</strong>, <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> zvogëlimit zë <strong>varfërisë</strong>, duhet <strong>të</strong> pranohet si masë fondamentale <strong>për</strong><br />

planifikimin e zhvillimit <strong>të</strong> komunave.<br />

Pa e marrë parasysh <strong>të</strong> lart<strong>për</strong>mendurën, Dokumentet Nacionale Strategjike, si Strategjia Nacionale <strong>për</strong> zvogëlim <strong>të</strong><br />

<strong>varfërisë</strong> <strong>dhe</strong> ç’kyçjes <strong>sociale</strong> 2010-2020, Strategjia nacionale <strong>për</strong> barazim <strong>të</strong> <strong>të</strong> drejtave <strong>të</strong> personave me invaliditet<br />

(e rishikuar) 2010-2018, Strategjia Nacionale <strong>për</strong> persona <strong>të</strong> moshuar 2010-2020, Indeksi i <strong>për</strong>fshirjes <strong>sociale</strong> në nivel<br />

lokal, janë kornizë në <strong>të</strong> cilën <strong>strategji</strong><strong>të</strong> lokale i <strong>për</strong>punojnë nevojat specifike <strong>dhe</strong> problemet e popullsisë lokale.<br />

Pikërisht <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> ësh<strong>të</strong> i nevojshëm ekzistimi i <strong>strategji</strong>së lokale <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirje <strong>sociale</strong>, <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> zvogëlim<br />

<strong>të</strong> <strong>varfërisë</strong>, e cila del nga rëndësia <strong>të</strong> identifikohen problemet kyçe me <strong>të</strong> cilat ballafaqohen banorët e Komunës së<br />

Studeniçanit.<br />

Problemi i vazhdueshëm <strong>dhe</strong> serioz me papunësinë <strong>dhe</strong> pasigurinë <strong>sociale</strong>, kujdesin e pa<strong>për</strong>shtatshëm <strong>për</strong> personat<br />

me nevoja <strong>të</strong> veçanta, <strong>të</strong> rinj<strong>të</strong> <strong>dhe</strong> shqiptaret me edukim <strong>të</strong> ulët, bujqit me veprimtari <strong>të</strong> parregullt bujqësore, si e<strong>dhe</strong><br />

nevojat <strong>për</strong> forcim <strong>të</strong> kapaciteteve njerëzore në<strong>për</strong>mjet arsimimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>mirësuar <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>fshirjes <strong>sociale</strong> <strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong><br />

lëndueshme në shoqëri – janë problemet kryesore me <strong>të</strong> cilat ballafaqohet Komuna.<br />

Njëkohësisht, kjo Strategji ka <strong>për</strong> qëllim në nivel afatmesëm t’i japë drejtimet e <strong>për</strong>gjithshme sipas së cilave Komuna<br />

duhet <strong>të</strong> lëvizë drejt realizimit <strong>të</strong> Qëllimeve <strong>të</strong> saja Strategjike <strong>të</strong> lidhura me <strong>për</strong>fshirjen <strong>sociale</strong>, <strong>mbrojtje</strong>n <strong>sociale</strong><br />

<strong>dhe</strong> zvogëlimin e <strong>varfërisë</strong> në komunë. Strategjia e <strong>për</strong>fshinë periudhën 2011-2015 <strong>dhe</strong> ofron mundësi <strong>për</strong> zgjidhje<br />

<strong>dhe</strong> tejkalim <strong>të</strong> problemeve më aktuale nga fusha me <strong>të</strong> cilat ballafaqohet Komuna <strong>dhe</strong> qytetarët e saj, në<strong>për</strong>mjet<br />

realizimit <strong>të</strong> qëllimeve konkrete Strategjike.


1. Strategjia e <strong>për</strong>fshirjes <strong>sociale</strong>, <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> zvogëlimit <strong>të</strong> <strong>varfërisë</strong> në Komunën e Studeniçanit ësh<strong>të</strong><br />

<strong>për</strong>punuar në pajtueshmëri me Strategjinë nacionale <strong>për</strong> zvogëlim <strong>të</strong> <strong>varfërisë</strong> <strong>dhe</strong> ç’kyçjes <strong>sociale</strong> në RM (2010-<br />

2020), si e<strong>dhe</strong> në pajtueshmëri me Metodën e hapur <strong>të</strong> koordinimit (MHK) e cila parasheh forcim <strong>të</strong> kapaciteteve<br />

<strong>të</strong> pushtetit lokal në procesin e organizimit <strong>dhe</strong> leh<strong>të</strong>simit <strong>të</strong> procesit <strong>të</strong> gjerë konstruktiv me organizatat<br />

qytetare, grupet e lëndueshme, <strong>të</strong> ç’kyçura <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> varfra <strong>të</strong> qytetarëve, sektorin afarist <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> gjithë<br />

personat e tjerë <strong>të</strong> prekur.<br />

Gja<strong>të</strong> procesit <strong>të</strong> <strong>për</strong>punimit <strong>të</strong> këtij dokumenti <strong>strategji</strong>k <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>caktimit <strong>të</strong> prioriteteve, qëllimeve <strong>dhe</strong> aktiviteteve<br />

<strong>strategji</strong>ke Partner Grupit Lokal (PGL) mbante llogari <strong>për</strong> normat e rregullave vijuese 1 :<br />

• Ligji i ve<strong>të</strong>qeverisjes lokale, Gazeta Zyrtare e RM, nr. 5/2002;<br />

• Ligji i financimit <strong>të</strong> njësive <strong>të</strong> ve<strong>të</strong>qeverisjes lokale i vitit 2002;<br />

• Ligji i organizimit territorial <strong>të</strong> njësive <strong>të</strong> ve<strong>të</strong>qeverisjes lokale, Gazeta Zyrtare e RM, nr. 55/2004;<br />

• Ligji i zhvillimit <strong>të</strong> barabar<strong>të</strong> regjional, Gazeta Zyrtare e RM, nr. 63/2007;<br />

• Deklarata <strong>për</strong> pjesëmarrje <strong>të</strong> autoriteteve lokale <strong>dhe</strong> regjionale në realizimin e Qëllimeve zhvillimore <strong>të</strong><br />

mijëvjeçarit (QZHM) e vitit 2006.<br />

Njëkohësisht, gja<strong>të</strong> konceptualizimit <strong>të</strong> këtij dokument <strong>strategji</strong>k PGL i morri parasysh e<strong>dhe</strong> drejtimet kyçe <strong>të</strong> caktuara<br />

me dokumentet vijuese programore <strong>të</strong> Ministrisë së Pushtetit Lokal (MPL):<br />

• Programi <strong>për</strong> zbatim <strong>të</strong> procesit <strong>të</strong> decentralizimit;<br />

• Programi nacional <strong>për</strong> implementim.<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

9<br />

1 Gjithashtu u morën parasysh e<strong>dhe</strong> <strong>të</strong> gjitha ligjet relevante nga fusha e arsimimit, punësimit, <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong>, shënde<strong>të</strong>sisë, strehimit<br />

etj., <strong>të</strong> cilat rregullojnë çështje me interes <strong>dhe</strong> rëndësi <strong>të</strong> posaçme <strong>për</strong> grupet e lëndueshme, <strong>të</strong> ç’kyçura <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> varfra <strong>të</strong><br />

qytetarëve.


Kreu 2 – Vështrim i dokumenteve ekzistuese Strategjike<br />

Komuna e Studeniçanit i ka <strong>për</strong>gatitur dokumentet vijuese <strong>strategji</strong>ke<br />

2.1 Strategjinë e Zhvillimit Ekonomik Lokal (2010-2014)<br />

Kjo <strong>strategji</strong> ësh<strong>të</strong> Dokument i Parë <strong>strategji</strong>k <strong>për</strong> zhvillimin ekonomik <strong>të</strong> Komunës. Ësh<strong>të</strong> sjellë në dhjetor <strong>të</strong> vitit 2010.<br />

Në prill <strong>të</strong> vitit 2010 Studeniçani hyri në fazën e dy<strong>të</strong> <strong>të</strong> decentralizimit, pas bllokadës pesëvjeçare <strong>të</strong> llogarisë <strong>dhe</strong><br />

pamundësisë që <strong>të</strong> ndërmerren hapa seriozë drejt zhvillimit ekonomik lokal. Në pajtueshmëri me reformat në<br />

komunat <strong>dhe</strong> sjelljen e Ligjit <strong>të</strong> ve<strong>të</strong>qeverisjes lokale në vitin 2002, si e<strong>dhe</strong> sipas rekomandimeve <strong>të</strong> Unionit Evropian<br />

(UE), kryetari i komunës së Studeniçanit, zo<strong>të</strong>ri Fati Iseni, e ngriti iniciativën <strong>për</strong> <strong>për</strong>pilimin Strategjisë së parë <strong>për</strong><br />

Zhvillim Ekonomik Lokal <strong>të</strong> komunës së Studeniçanit 2010-2014.<br />

Për një afat shumë <strong>të</strong> shkur<strong>të</strong>r janë bërë hapa <strong>të</strong> më<strong>dhe</strong>nj <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirjen e Komunës në rrjedhat moderne nacionale<br />

<strong>dhe</strong> ndërkombëtare <strong>të</strong> drejtimit <strong>dhe</strong> udhëheqjes, si e<strong>dhe</strong> futja e risive <strong>dhe</strong> ndryshimeve në sjelljen e qytetarëve.<br />

Vendosja e raporteve diplomatike me bashkësinë ndërkombëtare <strong>dhe</strong> sektorin e biznesit <strong>dhe</strong> mundësia <strong>për</strong> shfry<strong>të</strong>zim<br />

<strong>të</strong> fondeve paraaderuese evropiane <strong>dhe</strong> programeve <strong>të</strong> hapura i intensifikojnë <strong>për</strong>pjekjet e komunës <strong>për</strong> zhvillim<br />

ekonomik <strong>dhe</strong> vendosin qëllime <strong>të</strong> larta <strong>të</strong> <strong>për</strong>gjegjësisë ndaj ardhmërisë personale. Strategjia i <strong>për</strong>cakton drejtimet<br />

e zhvillimit <strong>dhe</strong> paraqet bazë <strong>për</strong> zhvillim <strong>të</strong> qëndrueshëm afatgja<strong>të</strong> <strong>të</strong> komunës me pjesëmarrje <strong>të</strong> ndërsjellë <strong>dhe</strong><br />

<strong>për</strong>pjekje <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjithë faktorëve <strong>të</strong> bashkësisë – ve<strong>të</strong>qeverisjes lokale, sektorit <strong>të</strong> biznesit <strong>dhe</strong> sektorit joqeveritar.<br />

Strategjia e ZHEL-it <strong>të</strong> Komunës së Studeniçanit <strong>për</strong>mban e<strong>dhe</strong> vlerësim <strong>të</strong> vlerave kulturore <strong>dhe</strong> rekomandime<br />

<strong>të</strong> cilat dalin nga vlerësimi, <strong>të</strong> <strong>për</strong>piluara nga Agjencia e Zhvillimit Ndërkombëtar e SHBA-ve (USAID) – Projekt <strong>për</strong><br />

ve<strong>të</strong>qeverisjen lokale. Vlerësimi ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>caktuar në Barrett Values Centre në bazë <strong>të</strong> <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> fituara në<strong>për</strong>mjet<br />

zbatimit <strong>të</strong> anke<strong>të</strong>s nga ana e Coach Era Group <strong>të</strong> qytetarëve <strong>të</strong> Regjionit <strong>të</strong> Planit <strong>të</strong> Shkupit ku bën pjesë e<strong>dhe</strong><br />

komuna e Studeniçanit.<br />

Krahas fushave <strong>strategji</strong>ke si infrastrukturë (transportuese, energjetike <strong>dhe</strong> komunale), urbanizëm <strong>dhe</strong> planifikim<br />

hapësinor, ekonomi, bujqësi, arsimim, kulturë <strong>dhe</strong> sport, Strategjia <strong>për</strong>mban e<strong>dhe</strong> fushë <strong>strategji</strong>ke –<strong>për</strong>fshirjen<br />

<strong>sociale</strong> <strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong> margjinalizuara <strong>dhe</strong> barazi gjinore, <strong>të</strong> cilat, në kushte <strong>të</strong> mjedisit shumetnik <strong>dhe</strong> rural siç ësh<strong>të</strong><br />

komuna e Studeniçanit, u treguan me rëndësi <strong>të</strong> posaçme <strong>për</strong> zhvillim <strong>të</strong> vërte<strong>të</strong> <strong>dhe</strong> real <strong>të</strong> komunës 2 .<br />

10<br />

2.2 Strategjia <strong>për</strong> zgjidhje afatgjate <strong>të</strong> problemit me papunësinë e gruas shqiptare (Shtator 2010)<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

Ky dokument i titulluar si “Strategjia <strong>për</strong> zgjidhjen afatgjate <strong>të</strong> problemit <strong>të</strong> papunësisë te gruaja shqiptare” mbështetet<br />

në analizën e rasteve <strong>të</strong> femrave shqiptare në komunat Studeniçan <strong>dhe</strong> Tearcë. Në bazë <strong>të</strong> analizës detale socioekonomike<br />

<strong>të</strong> dy komunave rurale, dokumenti ofron drejtime <strong>të</strong> mundshme <strong>dhe</strong> propozime konkrete <strong>për</strong> zhvillim<br />

ekonomik <strong>të</strong> komunave në<strong>për</strong>mjet angazhimit <strong>të</strong> grave shqiptare nga njëra anë <strong>dhe</strong> tejkalimit <strong>të</strong> dyshimit social <strong>të</strong><br />

mjedisit rural nga ana tje<strong>të</strong>r, duke ofruar bazë <strong>për</strong> gjallërim <strong>dhe</strong> revitalizim <strong>të</strong> mjediseve rurale. Me <strong>për</strong>mbajtjen e saj<br />

<strong>dhe</strong> rekomandimet <strong>të</strong> cilat dalin nga ajo, ky dokument ësh<strong>të</strong> i aplikueshëm në secilin mjedis me profil <strong>të</strong> këtillë apo<br />

<strong>të</strong> ngjashëm <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktuar.<br />

I <strong>të</strong>rë procesi i zbatimit <strong>të</strong> hulumtimit <strong>dhe</strong> analizave me rekomandimet e bartura <strong>për</strong>fshiu disa hapa <strong>të</strong> intervenimit<br />

e<strong>dhe</strong> a<strong>të</strong>:<br />

1. Analiza e tregut <strong>të</strong> punës në Republikën e Maqedonisë;<br />

2. Analizë e gjendjes rrjedhëse ekonomiko – <strong>sociale</strong> në bazë <strong>të</strong> <strong>të</strong> dhënave statistikore <strong>të</strong> <strong>të</strong> dyja komunave;<br />

3. Analizë e anëve <strong>të</strong> forta <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> dobëta, kërcënimeve <strong>dhe</strong> mundësive <strong>të</strong> komunave Studeniçan <strong>dhe</strong><br />

Tearcë;<br />

4. Analizë <strong>sociale</strong> e grupeve <strong>të</strong> margjinalizuara në mjediset rurale;<br />

5. Analizë e mundësive <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirjen ekonomik <strong>të</strong> grave shqiptare;<br />

• Analizë e anëve <strong>të</strong> forta, <strong>të</strong> dobëta, kërcënimeve <strong>dhe</strong> mundësive <strong>të</strong> grupeve synuese <strong>të</strong> grave shqiptare<br />

nga komunat Studeniçan <strong>dhe</strong> Tearcë;<br />

• Analizë krahasuese e formës së regjistrimit <strong>të</strong> subjektit juridik;<br />

6. Plani dinamik <strong>për</strong> realizimin e rekomandimeve <strong>të</strong> Strategjisë;<br />

Hulumtimi tregoi se:<br />

1. Fushë (veprimtari) më e <strong>për</strong>shtatshme <strong>për</strong> punësim <strong>të</strong> gruas shqiptare ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>punimi i prodhimeve artizanale<br />

me vlera etno-tradicionale;<br />

2. Forma më adekuate <strong>për</strong> regjistrimin e subjektit juridik ësh<strong>të</strong> Shoqa<strong>të</strong> e Qytetarëve;<br />

2 www.evrocentar.mk


Analizat komplekse <strong>të</strong> zbatuara në “Strategjinë e zgjidhjes afatgjate <strong>të</strong> problemit <strong>të</strong> papunësisë te gruaja shqiptare”<br />

<strong>dhe</strong> rekomandimet <strong>dhe</strong> masat aktive <strong>për</strong> punësim <strong>të</strong> dala nga ato, paraqesin bazë <strong>për</strong> një seri <strong>të</strong> aktiviteteve afatgjata<br />

<strong>për</strong> tejkalim <strong>të</strong> stihisë <strong>dhe</strong> inercionit në qasjen <strong>dhe</strong> sjelljen ndaj kategorisë specifike <strong>të</strong> personave <strong>të</strong> papunë,<br />

respektivisht grave nga pakica etnike, <strong>të</strong> margjinalizuara në mjediset rurale <strong>dhe</strong> vendosja e themeleve <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirjen<br />

e tyre <strong>të</strong> plo<strong>të</strong> në familje <strong>dhe</strong> shoqëri.<br />

Si <strong>për</strong>fundim mund <strong>të</strong> theksohet se kjo Strategji, me <strong>për</strong>pjekje <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkëta <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjitha palëve <strong>të</strong> <strong>për</strong>fshira, ka<br />

potencial <strong>të</strong> ringjallet <strong>për</strong> <strong>të</strong> mirën <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>fshirjen <strong>sociale</strong> <strong>të</strong> gruas shqiptare <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> rrethit <strong>të</strong> saj <strong>të</strong> ngush<strong>të</strong> <strong>dhe</strong> <strong>të</strong><br />

gjerë 3 .<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

11<br />

3 www.evrocentar.mk


Kreu 3 – Vështrimi i Dokumenteve Strategjike <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirjen <strong>sociale</strong>,<br />

<strong>mbrojtje</strong>n <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> zvogëlim <strong>të</strong> <strong>varfërisë</strong> në Komunën e Studeniçanit<br />

3.1. Profili social i komunës<br />

3.1.1. Gjendja socio – ekonomike në Komunë<br />

Komuna e Studeniçanit e <strong>për</strong>fshinë pjesën jugore <strong>dhe</strong> jugperëndimore <strong>të</strong> luginës së Shkupit, si hapësirë e mëparshme<br />

e Komunës së Kisella Vodës. Në territorin e saj buron lumi Kadina. Hapësira e kësaj komune ka strukturë <strong>të</strong> ndryshme<br />

<strong>të</strong> relievit, sepse pjesa më e ma<strong>dhe</strong> e saj ësh<strong>të</strong> kodrinore-malore, e vendosur mes maleve Goleshnica <strong>dhe</strong> Karaxhica,<br />

respektivisht i takon masivit malor <strong>të</strong> Jakupicës. Ajo <strong>për</strong>kufizohet me komunat: Sopish<strong>të</strong>, Kisella Vodë, Zelenikovë,<br />

Çashkë, Makedonski Brod <strong>dhe</strong> Petrovec.<br />

Territori i Komunës së Studeniçanit <strong>për</strong>shinë një hapësirë prej 274 km² <strong>dhe</strong> numërohet në mesin e komunave me<br />

madhësi <strong>të</strong> mesme në Republikë. Dendësia mesatare e popullimit arrin 62 banorë në një km², që në raport me<br />

karakterin kodrinor-malor <strong>të</strong> komunës ësh<strong>të</strong> mesatare relativisht e mirë.<br />

Në kuadër <strong>të</strong> komunës së Studeniçanit bëjnë pjesë 19 vendbanime, prej <strong>të</strong> cilave 18 janë <strong>të</strong> <strong>për</strong>hershme, ndërsa një<br />

fshat plo<strong>të</strong>sisht ësh<strong>të</strong> sh<strong>për</strong>ngulur (Kalldireci). Vend qendror <strong>dhe</strong> seli e komunës ësh<strong>të</strong> Studeniçani me 4.582 banorë.<br />

Vendbanime <strong>të</strong> tjera janë: Batinca, Draçevica, Koliçani i Posh<strong>të</strong>m, Koliçani i E<strong>për</strong>m, Uji i Kuq, Alldinca, Cvetova, Ellova,<br />

Maja e Zezë, Markova Sushica, Vërtekica, Malçishti, Umova, Pagarusha, Osinçani, Gaberi i Rafsh<strong>të</strong> <strong>dhe</strong> Morana. Prej tyre<br />

vendbanim më i madh ësh<strong>të</strong> Studeniçani me 4.582 banorë.<br />

Sipas <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> Entit <strong>të</strong> Statistikës, (regjistrimi i vitit 2002) në territorin e komunës jetojnë gjithsej 17 246 banorë,<br />

prej <strong>të</strong> cilëve meshkuj janë 8910 ndërsa femra 8336. Në komunë ka 3570 amvisëri.<br />

Nëse ndaj <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> vitit 2002 shtohen e<strong>dhe</strong> <strong>të</strong> dhënat e vitit 2007 <strong>dhe</strong> 2008 mund <strong>të</strong> thuhet se jo ve<strong>të</strong>m që<br />

Komuna e Studeniçanit disponon me popullsi <strong>të</strong> re, në Komunë kemi e<strong>dhe</strong> rritje <strong>të</strong> vazhdueshme <strong>të</strong> popullsisë, prej<br />

nga shihet potenciali njerëzor në rritje i komunës 4 .<br />

12<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

Burimi: Regjistrimi i popullsisë, amvisërive <strong>dhe</strong> banesave në Republikën e Maqedonisë, 2002, libri XIII, Enti Shte<strong>të</strong>ror<br />

i Statistikës<br />

Në bazë <strong>të</strong> analizës së strukturës gjinore, mund <strong>të</strong> vërehet se popullsia mashkullore ësh<strong>të</strong> më dominuese në kuadër <strong>të</strong><br />

komunës. E njëjta mund <strong>të</strong> vërehet e<strong>dhe</strong> nga <strong>të</strong> dhënat <strong>për</strong> vitet 2007 <strong>dhe</strong> 2008.<br />

4. Të dhëna nga Strategjia e ZHEL-it 2010-2015


Paraqitje grafike e popullsisë sipas gjinisë meshkuj-femra <strong>dhe</strong> grupeve pesëvjeçare <strong>të</strong> vitit 2008.<br />

Burimi: Vlerësime <strong>të</strong> popullsisë më 30.06.2008 <strong>dhe</strong> 31.12.2008 sipas gjinisë, korrik 2009 NTES 3 – 2007., Enti Shte<strong>të</strong>ror<br />

i Statistikës<br />

Struktura e Popullsisë sipas <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>sisë nacionale<br />

Paraqitja grafike: Popullsia sipas deklarimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>sisë nacionale<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

13


3.1.2. Tregu i punës<br />

Struktura e popullsisë sipas <strong>për</strong>gatitjes shkollore<br />

Popullsia në Studeniçan në moshën nga 15 e më shumë vjet, sipas <strong>për</strong>gatitjes shkollore<br />

Tabela – Struktura e popullsisë më e vje<strong>të</strong>r se 15 vite sipas aktivitetit ekonomik<br />

14<br />

Ekonomikisht aktivë Të punësuar 1.179 9,98%<br />

Të papunësuar 2.321 19,64%<br />

Gjithsej<strong>të</strong>: 3.500 29,62%<br />

Ekonomikisht joaktivë 8.319 70,38%<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

Tabela - Struktura e popullsisë më e vje<strong>të</strong>r se 15 vite sipas aktivitetit ekonomik - meshkuj<br />

Ekonomikisht aktivë Të punësuar 1.113 18,26%<br />

Të papunësuar 1.992 32,69%<br />

Gjithsej<strong>të</strong>: 3.705 50,59%<br />

Ekonomikisht joaktivë 2.989 70,05%<br />

Tabela - Struktura e popullsisë më e vje<strong>të</strong>r se 15 vite sipas aktivitetit ekonomik – femra<br />

Ekonomikisht aktivë Të punësuar 66 1,15%<br />

Të papunësuar 329 5,75%<br />

Gjithsej<strong>të</strong>: 395 6,90%<br />

Ekonomikisht joaktivë 5.330 93,10%<br />

Si plo<strong>të</strong>sim i këtyre informatave janë konstatimet e Studimit <strong>për</strong> varfërinë <strong>dhe</strong> kyçjen <strong>sociale</strong> në RM: Probleme <strong>dhe</strong><br />

nevoja lokale <strong>sociale</strong> 5 sipas së cilës gjendja e punësimit ësh<strong>të</strong> si vijon: Nga numri i <strong>për</strong>gjithshëm i amvisërive <strong>të</strong><br />

anketuara në 48% <strong>të</strong> rasteve nuk ka asnjë <strong>të</strong> punësuar, prej <strong>të</strong> cilëve 46 amvisëri janë <strong>të</strong> nacionalitetit shqiptar <strong>dhe</strong><br />

5 Shkup, mars 2011


nga një amvisëri e nacionalitetit turk <strong>dhe</strong> boshnjak. Në 40% ka nga një anëtar <strong>të</strong> amvisërisë <strong>të</strong> punësuar, në 10% nga<br />

dy anëtarë (9 amvisëri <strong>të</strong> nacionaliteti shqiptar <strong>dhe</strong> 1 <strong>të</strong> nacionalitetit turk), ndërsa në 1% <strong>të</strong> amvisërive nga tre <strong>dhe</strong><br />

nga ka<strong>të</strong>r anëtarë. E dhënë brengosëse ësh<strong>të</strong> hendeku gjinor në raport me punësimin, në fakt në 49% <strong>të</strong> amvisërive<br />

personat e punësuar janë <strong>të</strong> gjinisë mashkullore, ndërsa ve<strong>të</strong>m në 7% janë persona <strong>të</strong> gjinisë femërore.<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

Person <strong>të</strong> gjinisë femërore si kokë e familjes ka ve<strong>të</strong>m në 1% <strong>të</strong> amvisërive. Pensionis<strong>të</strong> ka në 19% <strong>të</strong> amvisërive,<br />

prej <strong>të</strong> cilëve ve<strong>të</strong>m në 1% <strong>të</strong> amvisërive janë <strong>të</strong> gjinisë femërore. Në 87% <strong>të</strong> amvisërive ka nxënës, studen<strong>të</strong> ose<br />

fëmijë, prej <strong>të</strong> cilëve në 78% <strong>të</strong> amvisërive ka fëmijë <strong>të</strong> gjinisë mashkullore, ndërsa në 57% <strong>të</strong> gjinisë femërore. Në<br />

asnjërën prej amvisërive nuk ka punëdhënës. Në 3% <strong>të</strong> amvisërive ka persona <strong>të</strong> cilët janë punëtorë <strong>të</strong> ndërmarrjeve<br />

<strong>të</strong> falimentuara ose tepricë teknologjike, ndërsa në 2% ka anëtarë <strong>të</strong> cilët janë <strong>të</strong> paaf<strong>të</strong> <strong>për</strong> punë, gja<strong>të</strong> kësaj në <strong>të</strong> dy<br />

rastet <strong>të</strong> gjitha personat janë <strong>të</strong> gjinisë femërore.<br />

15<br />

3.1.3 Nevoja themelore<br />

3.1.3.1 Qasja <strong>dhe</strong> lidhshmëria e Komunës<br />

Vendbanimi i Studeniçanit me qytetin <strong>dhe</strong> vendet <strong>për</strong>reth ësh<strong>të</strong> i lidhur në<strong>për</strong>mjet rrugës së asfaltuar, ndërsa rrjeti<br />

lokal i rrugëve ësh<strong>të</strong> pjesërisht i asfaltuar. Të gjitha vendet janë në dispozicion <strong>për</strong>veç vendbanimeve Kalldirec <strong>dhe</strong><br />

Umovë, <strong>të</strong> cilat janë <strong>të</strong> lidhura dobët sepse thuajse <strong>të</strong>rësisht janë <strong>të</strong> sh<strong>për</strong>ngulur.<br />

3.1.3.2 Ujësjellësi <strong>dhe</strong> kanalizimi<br />

Në Komunë shumica e vendbanimeve kanë ujësjellës. Ve<strong>të</strong>m vendbanimet Uji i Kuq, Alldinci, Vërteknica, Gaberi i<br />

Rafshët, Markova Sushica, Mallçishti, Isinçani, Ellova <strong>dhe</strong> Maja e Zezë nuk kanë ujësjellës <strong>dhe</strong> shfry<strong>të</strong>zojnë çezma <strong>të</strong><br />

fshatit <strong>dhe</strong> bunarët e afërm. Kanalizim <strong>të</strong> pjesshëm ka ve<strong>të</strong>m f. Studeniçan 6 .<br />

3.1.4 Strehimi<br />

Në komunën e Studeniçanit pjesa më e ma<strong>dhe</strong> e banesave janë banesa <strong>për</strong> jetesë individuale, sepse bëhet fjalë<br />

kryesisht <strong>për</strong> amvisëri individuale <strong>të</strong> cilat më së shpeshti merren me veprimtari bujqësore.<br />

Për një pjesë <strong>të</strong> vendbanimeve <strong>të</strong> Komunës ekziston dokumentacion urbanistik. Dokumentacion urbanistik ekziston<br />

<strong>për</strong> Studeniçanin, Batincën, Moranën, Koliçanin e Posh<strong>të</strong>m, Koliçanin e E<strong>për</strong>m, si e<strong>dhe</strong> akte <strong>të</strong> <strong>për</strong>gjithshme <strong>për</strong> Ujin<br />

6 Strategjia e ZHEL-it <strong>të</strong> komunës së Studeniçanit, fq. 19-22


e Kuq <strong>dhe</strong> Alldincin 7 .<br />

Paraqitje tabelore <strong>të</strong> llojit <strong>të</strong> vendbanimit, numrit <strong>dhe</strong> si<strong>për</strong>faqes së banesave, numrit <strong>të</strong> amvisërive individuale <strong>dhe</strong><br />

si<strong>për</strong>faqes mesatare <strong>të</strong> banimit <strong>për</strong> anëtar <strong>të</strong> amvisërisë individuale në Studeniçan 8<br />

Gjithsej<strong>të</strong> vendbanime 4349<br />

Gjithsej<strong>të</strong> banesa Numri 4347<br />

Si<strong>për</strong>faqja(m²) 272748<br />

Si<strong>për</strong>faqja e banesave <strong>të</strong> banuara me amvisëri individuale 222641<br />

Numri i amvisërive individuale në banesa 3568<br />

Numri i anëtarëve <strong>të</strong> amvisërive individuale 17236<br />

Si<strong>për</strong>faqja mesatare sipas anëtarit <strong>të</strong> amvisërisë 12.92<br />

Vendbanime <strong>të</strong> tjera 2<br />

3.1.5 Arsimimi<br />

Në territorin e Komunës së Studeniçanit ka 3 Shkolla Qendrore <strong>të</strong> arsimit fillor me njësi rajonale. Ata janë:<br />

• Shkolla Qendrore „NAIM FRASHËRI“ f. Studeniçan me shkollë Rajonale në f. Maranë<br />

• Shkolla Qendrore „ALIJA AVDOVIQ“ f. Batincë, me shkolla rajonale në: Maja e Zezë, f. Cvetovë, f. Elovë, f. Mallçish<strong>të</strong><br />

<strong>dhe</strong> f. Draçevicë <strong>dhe</strong><br />

• Shkolla qendrore „MUSTAFA KEMAL ATATURK “ f. Koliçan i Posh<strong>të</strong>m me shkollat rajonale: f. Koliçan i E<strong>për</strong>m, f.<br />

Vërtekicë, f. Uji i Kuq.<br />

16<br />

Sipas <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> Entit Shte<strong>të</strong>ror <strong>të</strong> Statistikës trendi i nxënësve <strong>të</strong> regjistruar në shkollat fillore në periudhën e<br />

viteve 2005-2006 deri në 2008-2009 ësh<strong>të</strong> në rënie <strong>të</strong> bu<strong>të</strong> nga 3194 nxënës <strong>të</strong> regjistruar në vitin shkollor 2005-2006<br />

deri në 3142 <strong>të</strong> regjistruar në vitin 2008-2009.<br />

Në drejtim <strong>të</strong> kuadrit mësimor në shkollat e territorit <strong>të</strong> Komunës i shprehur ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>faqësimi i dyfish<strong>të</strong> i<br />

mësimdhënësve <strong>të</strong> gjinisë mashkullore. Në vitin shkollor 2008-2009 nga numri i <strong>për</strong>gjithshëm i mësimdhënësve 2007<br />

kanë qenë meshkuj, ndërsa 96 femra.<br />

Në kuadër <strong>të</strong> Komunës nuk ekziston shkollë <strong>për</strong> arsim <strong>të</strong> mesëm, e as institucione arsimore <strong>për</strong> arsimim terciar.<br />

3.1.6 Shënde<strong>të</strong>sia<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

Sektori shënde<strong>të</strong>sor në Komunën e Studeniçanit nuk ësh<strong>të</strong> shumë i zhvilluar. Në fakt, <strong>për</strong>veç shëndetit themelor,<br />

në kë<strong>të</strong> territor nuk ekzistojnë objekte më <strong>të</strong> mëdha shënde<strong>të</strong>sore. Kjo, para së gjithash ka <strong>të</strong> bëjë me afërsinë e<br />

Studeniçanit me Shkupin.<br />

Në Studeniçan punojnë tre organizata shënde<strong>të</strong>sore, një barnatore <strong>dhe</strong> një ordinancë shënde<strong>të</strong>sore.<br />

Në Batincë punojnë dy organizata private shënde<strong>të</strong>sore.<br />

Përveç organizatave <strong>të</strong> lart<strong>për</strong>mendura shënde<strong>të</strong>sore <strong>të</strong> cilat ofrojnë <strong>mbrojtje</strong> primare shënde<strong>të</strong>sore, në territorin e<br />

Komunës nuk ekzistojnë institucione shënde<strong>të</strong>sore <strong>të</strong> <strong>mbrojtje</strong>s sekondare shënde<strong>të</strong>sore.<br />

3.1.7 Mbrojtja Sociale në Komunë<br />

Në kuadër <strong>të</strong> administra<strong>të</strong>s komunale nuk ka njësi <strong>të</strong> posaçme <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong>, si <strong>dhe</strong> persona <strong>të</strong> punësuar<br />

<strong>të</strong> profilit <strong>të</strong> punëtorit social. Nuk ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>piluar plan <strong>strategji</strong>k ose program <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong>. Komuna ka<br />

<strong>për</strong>gatitur Strategji <strong>për</strong> zhvillim ekonomik lokal <strong>dhe</strong> Strategji <strong>për</strong> zgjidhje afatgjate <strong>të</strong> problemit me papunësinë e<br />

gruas shqiptare. Buxheti vjetor i komunës ësh<strong>të</strong> 151.000.000 denarë, ndërsa <strong>për</strong>qindja e transferimeve <strong>sociale</strong> ësh<strong>të</strong><br />

minimale (<strong>të</strong> dhëna <strong>të</strong> sakta <strong>për</strong> shumë e saj nuk u dhanë në dispozicion). Në komunë nuk ka <strong>të</strong> zhvilluara forma <strong>të</strong><br />

ndihmës së grupeve <strong>të</strong> lëndueshme <strong>sociale</strong> <strong>të</strong> popullsisë <strong>për</strong>veç <strong>për</strong> gra<strong>të</strong> shqiptare me <strong>të</strong> cilat janë filluar aktivitete<br />

<strong>për</strong> forcimin e tyre ekonomik 9 .<br />

Qendra <strong>për</strong> punë <strong>sociale</strong> e cila ësh<strong>të</strong> vendosur në Komunën e Kisella Vodës ësh<strong>të</strong> kompetente vendore <strong>për</strong> banorët<br />

e Komunës së Studeniçanit. Krahas Kisella Vodës <strong>dhe</strong> Studeniçanit, Qendra ësh<strong>të</strong> kompetente vendore e<strong>dhe</strong> <strong>për</strong><br />

komunat e Zelenikovës <strong>dhe</strong> Sopish<strong>të</strong>s. Disponon me dhje<strong>të</strong> hapësira <strong>dhe</strong> dymbëdhje<strong>të</strong> kompjuterë. Mes problemeve<br />

7 Strategjia e ZHEL-it <strong>të</strong> komunës së Studeniçanit, fq. 19-22<br />

8Burimi:Regjistrimi i popullsisë, amvisërive <strong>dhe</strong> banesave në RM, 2002, sipas organizimit territorial <strong>të</strong> RM-së <strong>të</strong> vitit 2004. Enti<br />

Shte<strong>të</strong>ror i Statistikës i Republikës së Maqedonisë<br />

9 www.evrocentar.mk


më <strong>të</strong> rëndësishme <strong>për</strong> funksionimin e Qendrës <strong>për</strong> punë <strong>sociale</strong> numërohet mungesa e automjeteve <strong>për</strong> qasje në<br />

teren <strong>dhe</strong> mungesa e pajisjeve teknike (telefonave).<br />

Qendra <strong>për</strong> punë <strong>sociale</strong> ka bashkëpunim me komunën, por ajo ësh<strong>të</strong> më te<strong>për</strong> formale <strong>dhe</strong> realizohen bashkëpunime<br />

ve<strong>të</strong>m gja<strong>të</strong> realizimit <strong>të</strong> punës në terren. Bashkëpunimi i Qendrës <strong>për</strong> punë <strong>sociale</strong> nga Komuna e Kisella Vodës me<br />

sektorin joqeveritar, organizatat fetare <strong>dhe</strong> sektorin privat vlerësohet si i dobët. Ësh<strong>të</strong> e rëndësishme <strong>të</strong> shënohet<br />

lëshimi i praktikës <strong>për</strong> bashkëpunim me shkollat. Me institucionet shënde<strong>të</strong>sore bashkëpunohet ve<strong>të</strong>m në rastet kur<br />

nevojitet mendim profesional <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> realizimit <strong>të</strong> <strong>të</strong> drej<strong>të</strong>s <strong>për</strong> kujdes <strong>të</strong> personit tje<strong>të</strong>r.<br />

Analiza e strukturës së shfry<strong>të</strong>zuesve <strong>të</strong> ndihmës financiare nga mbrojtja <strong>sociale</strong> në territorin e komunës së<br />

Studeniçanit tregon se 1100 amvisëri janë shfry<strong>të</strong>zuese <strong>të</strong> ndihmës <strong>sociale</strong> financiare, 140 familje shfry<strong>të</strong>zojnë<br />

ndihmë <strong>të</strong> vazhdueshme financiare. Rreth 10 persona shfaqen si shfry<strong>të</strong>zues <strong>të</strong> ndihmës së njëhershme financiare<br />

në vitin e fundit. Gjithashtu në muajin nëntor janë evidentuar 101 shfry<strong>të</strong>zues <strong>të</strong> shtesës fëmijërore, 86 <strong>të</strong> shtesës së<br />

posaçme fëmijërore, 170 shfry<strong>të</strong>zues <strong>të</strong> shtesës prindërore <strong>dhe</strong> 12 shfry<strong>të</strong>zues <strong>të</strong> ndihmës së njëhershme.<br />

E drejta <strong>për</strong> ndihmë financiare nga mbrojtja <strong>sociale</strong> më së shpeshti nuk realizohet <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> mosposedimit <strong>të</strong><br />

dokumentacionit <strong>të</strong> plo<strong>të</strong>, si e<strong>dhe</strong> konstatimit <strong>të</strong> paraqitjes së rrejshme <strong>të</strong> gjendjes nga ana e disa shfry<strong>të</strong>zuesve gja<strong>të</strong><br />

kryerjes së njohjes <strong>dhe</strong> vlerësimit <strong>të</strong> gjendjes.<br />

Për grupin më problematik <strong>të</strong> shfry<strong>të</strong>zuesve <strong>për</strong> punë theksohet puna me shfry<strong>të</strong>zuesit e ndihmës së <strong>për</strong>hershme<br />

financiare <strong>dhe</strong> ndihmës <strong>sociale</strong> financiare, para së gjithash <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> agresivitetit <strong>të</strong> tyre <strong>të</strong> tyre kur bëhet fjalë <strong>për</strong><br />

<strong>për</strong>caktimin e gjendjes së vërte<strong>të</strong> <strong>të</strong> familjes e cila ësh<strong>të</strong> shfry<strong>të</strong>zuese, kur shfry<strong>të</strong>zuesi ka shkuar jash<strong>të</strong> vendit <strong>dhe</strong> <strong>të</strong><br />

ngjashme.<br />

3.1.8 Probleme ekonomike në Komunë<br />

Në territorin e komunës së Studeniçanit në disa vende ka rrezik nga erozioni i tokës, ndërsa <strong>për</strong>veç deponisë së<br />

Drisllës e cila ësh<strong>të</strong> bombë ekologjike, gjithashtu ka e<strong>dhe</strong> deponi <strong>të</strong> egra <strong>të</strong> krijuara nga qytetarët e pandërgjegjshëm.<br />

Në<strong>për</strong> sinorin e vendbanimeve Studeniçan <strong>dhe</strong> Moranë kalon i ashtuquajturi “Kanal i Zi”, i cili rrjedh nga Pintija <strong>dhe</strong><br />

Draçeva, si kanal i cili së pari ka qenë i destinuar <strong>për</strong> ujërat atmosferike. Megjitha<strong>të</strong>, në <strong>të</strong> në mënyrë <strong>të</strong> egër janë<br />

bashkangjitur kanalizime <strong>të</strong> ujërave <strong>të</strong> zeza <strong>të</strong> cilat shpesh der<strong>dhe</strong>n në tokën e punueshme bujqësore.<br />

3.1.9 Gjendja me institucionet tjera në Komunë<br />

Institucione <strong>sociale</strong>: Rrjeti i institucioneve <strong>sociale</strong> ësh<strong>të</strong> në <strong>të</strong>rësi i pazhvilluar. Nuk ka asnjë kopsht fëmijëror, sh<strong>të</strong>pi<br />

<strong>për</strong> persona <strong>të</strong> moshuar ose ente tjera <strong>sociale</strong>.<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

Institucionet kulturore: Rrjeti i institucioneve kulturore aspak nuk ësh<strong>të</strong> i zhvilluar. Nuk ka muze, tea<strong>të</strong>r, kinema. Ka<br />

tre biblioteka <strong>të</strong> cilat funksionojnë në kuadër <strong>të</strong> shkollave.<br />

17<br />

Objektet sportive: Nuk ka sallë sportive <strong>të</strong> tipit <strong>të</strong> mbyllur. Në komunë ka disa fusha sportive <strong>të</strong> tipit <strong>të</strong> hapur.<br />

Mediet: Nuk ka media <strong>të</strong> shtypura e as elektronike.<br />

Organizatat qytetare: Funksionojnë dy organizata qytetare: Fondacioni “Evro Centar” <strong>dhe</strong> “Artizanati” – Shoqata e<br />

parë e grave Shqiptare.<br />

Subjektet ekonomike: Në territorin e komunës së Studeniçanit degë ekzistuese ekonomike janë prodhimi <strong>dhe</strong><br />

<strong>për</strong>punimi i prodhimeve bujqësore <strong>dhe</strong> tregtia (kryesisht si ekonomi e zezë).<br />

3.2.Janë identifikuar grupet e lëndueshme (nevojat <strong>dhe</strong> prioritetet)<br />

1.Persona me nevoja <strong>të</strong> veçanta<br />

Personat me nevoja <strong>të</strong> veçanta nuk janë <strong>të</strong> pranuar nga mjedisi <strong>dhe</strong> nuk u janë <strong>të</strong> siguruara kushte <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirjen e<br />

tyre <strong>sociale</strong>. Problemi me <strong>të</strong> cilin ballafaqohen personat me nevoja <strong>të</strong> veçanta ësh<strong>të</strong> kujdesi i pa<strong>për</strong>shtatshëm si e<strong>dhe</strong><br />

pamundësia <strong>të</strong> edukohen. Arsyeja qëndron në mbylljen e mjedisit <strong>dhe</strong> turpi mos <strong>të</strong> pranohet se ekziston person<br />

me nevoja <strong>të</strong> veçanta në një familje <strong>dhe</strong> mjedis. Për kë<strong>të</strong> arsye ata janë <strong>të</strong> ç’kyçur nga bashkësia ndërsa familjet në<br />

<strong>të</strong> cilat janë lindur fëmijë me nevoja <strong>dhe</strong> af<strong>të</strong>si <strong>të</strong> veçanta ballafaqohen me rrezik që anëtarët e tjerë <strong>të</strong> familjes <strong>të</strong><br />

anashkalohen si “bar<strong>të</strong>s <strong>të</strong> sëmundjeve”.<br />

Mënyra e <strong>për</strong>fshirjes<br />

Ësh<strong>të</strong> e nevojshme <strong>të</strong> identifikohen këta persona, <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktohet niveli i invaliditetit, <strong>të</strong> zgjohet ve<strong>të</strong>dija publike e<br />

bashkësisë <strong>dhe</strong> familjes <strong>për</strong> pranim <strong>të</strong> personave me nevoja <strong>të</strong> veçanta, <strong>të</strong> ofrohen zgjidhje <strong>për</strong> to <strong>dhe</strong> familjet e tyre


<strong>dhe</strong> <strong>të</strong> krijohen kushte afatgjata në bashkësi <strong>për</strong> pranimin e tyre. Kjo kategori e personave ka nevojë t’u sigurohen<br />

kushte <strong>të</strong> volitshme që <strong>të</strong> funksionojnë më mirë në shoqëri, t’u sigurohen shërbime në pajtim me nevojat e tyre, t’u<br />

sigurohen kushte <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>se <strong>për</strong> punë <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> ardhura <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>se financiare me <strong>të</strong> cilat do <strong>të</strong> kishin mundur t’i mbulojnë<br />

nevojat themelore ekzistenciale. Në ndihmë <strong>të</strong> veçan<strong>të</strong> do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> realizimi i sektorit <strong>për</strong> punë <strong>sociale</strong> në komunë, si<br />

e<strong>dhe</strong> zhvillimi i formave <strong>të</strong> <strong>për</strong>krahjes jash<strong>të</strong>institucionale <strong>të</strong> fëmijëve me nevojave <strong>të</strong> veçanta.<br />

2.Vajza <strong>të</strong> reja nga 13-15 vjet<br />

Për shkak <strong>të</strong> besimeve <strong>të</strong> forta tradicionale <strong>të</strong> cilat mbisundojnë në bashkësi, vajzave <strong>të</strong> moshës 13-15 vjeçare, <strong>të</strong> cilat<br />

janë në hyrje <strong>të</strong> pubertetit, nuk u ësh<strong>të</strong> lejuar ta mbarojnë arsimimin fillor nga frika se do ta humbin nderin <strong>dhe</strong> a<strong>të</strong><br />

që llogaritet si vlerë tradicionale e gruas në bashkësi. Nëse vazhdojnë me arsimim ata janë <strong>të</strong> dënuara nga bashkësia<br />

<strong>dhe</strong> nuk mundet <strong>të</strong> themelojnë familje <strong>të</strong> tyre, sepse duke shkuar në shkollë vijnë në kontakt me persona <strong>të</strong> gjinisë<br />

mashkullore <strong>dhe</strong> janë <strong>të</strong> dënuara me pandershmëri <strong>dhe</strong> amoralitet. Pasojë e qëndrimit <strong>të</strong> këtillë ësh<strong>të</strong> shkurtimi i <strong>të</strong><br />

drej<strong>të</strong>s <strong>për</strong> arsimim (në pajtim me ligjin në RM, arsimimi i obligueshëm i mesëm), shkurtimi i <strong>të</strong> drej<strong>të</strong>s <strong>për</strong> zgjedhje,<br />

rrënimi i <strong>të</strong> drejtave <strong>të</strong> njeriut <strong>të</strong> femrës, ç’kyçja nga funksionimi i bashkësisë, si e<strong>dhe</strong> pamundësia <strong>të</strong> punësohen <strong>për</strong><br />

shkak <strong>të</strong> arsimimit jo <strong>të</strong> plo<strong>të</strong>. Familjet duhet t’i <strong>për</strong>krahin në kryerjen e shkollimit, ndërsa bashkësia duhet t’i pranojë<br />

<strong>dhe</strong> <strong>të</strong> je<strong>të</strong> e ve<strong>të</strong>dijshme <strong>për</strong> <strong>të</strong> drejtat <strong>dhe</strong> liri<strong>të</strong> e tyre.<br />

Mënyra e <strong>për</strong>fshirjes<br />

Që t’u ndihmohet këtyre vajzave <strong>të</strong> reja ësh<strong>të</strong> e nevojshme <strong>të</strong> ngrihet ve<strong>të</strong>dija publike e bashkësisë <strong>dhe</strong> familjes<br />

se me a<strong>të</strong> që edukohen ata do <strong>të</strong> kenë ve<strong>të</strong>m <strong>për</strong>fitime në <strong>të</strong> ardhmen, e se me a<strong>të</strong> që janë <strong>të</strong> arsimuar bëhen <strong>të</strong><br />

pa<strong>për</strong>shtatshëm <strong>për</strong> martesë <strong>dhe</strong> familje. Secila vajzë e re duhet <strong>të</strong> je<strong>të</strong> e ve<strong>të</strong>dijshme <strong>për</strong> <strong>të</strong> drejtat <strong>dhe</strong> liri<strong>të</strong> e<br />

saja, ndërsa komuna duhet <strong>të</strong> zbatojë programe <strong>për</strong> avancim <strong>të</strong> gjendjes <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>fshirjes më <strong>të</strong> gjerë social <strong>të</strong> gruas<br />

shqiptare, si e<strong>dhe</strong> promovim <strong>dhe</strong> zbatim <strong>të</strong> programeve <strong>për</strong> punësimin e tyre me prioritet <strong>dhe</strong>/ose ve<strong>të</strong>punësim.<br />

3.Gra<strong>të</strong> shqiptare me edukim <strong>të</strong> ulët<br />

Gruaja shqiptare ësh<strong>të</strong> e detyruar ta pranojë rolin e amvises, ësh<strong>të</strong> e mbyllur <strong>për</strong> informata <strong>dhe</strong> risi, ndërsa arsyeja<br />

<strong>për</strong> kë<strong>të</strong> ësh<strong>të</strong> shkalla e ulët e edukimit <strong>dhe</strong> tradita e fuqishme. Për kë<strong>të</strong> arsye, ajo ësh<strong>të</strong> e papunë, e me kë<strong>të</strong> e<strong>dhe</strong><br />

ekonomikisht e varur nga bashkëshorti.<br />

18<br />

Mënyra e <strong>për</strong>fshirjes<br />

Nevojitet arsimim plo<strong>të</strong>sues <strong>dhe</strong> rikualifikim, e me kë<strong>të</strong> do t’u ndihmohet me ndihmë <strong>të</strong> mënyrave alternative<br />

<strong>për</strong>forcimit <strong>të</strong> tyre ekonomik. Duhet <strong>të</strong> ngrihet ve<strong>të</strong>dija e familjes, ekonomikisht <strong>të</strong> <strong>për</strong>fshihet gruaja shqiptare në<br />

rrethin e familjes. Nevojitet <strong>për</strong>krahje <strong>dhe</strong> zbatim i masave <strong>për</strong> trajnim, rikualifikim <strong>dhe</strong> kualifikim <strong>të</strong> shqiptareve <strong>të</strong><br />

papunë me kualifikime <strong>të</strong> ulëta, programe <strong>për</strong> forcim ekonomik <strong>të</strong> grave, stimulim <strong>të</strong> si<strong>për</strong>marrëseve femra, si e<strong>dhe</strong><br />

mësimi i gjuhës maqedonase <strong>për</strong> gjindshmëri më <strong>të</strong> mirë në bashkësi.<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

4.Bujq <strong>të</strong> cilët nuk mund ta legalizojnë biznesin bujqësor<br />

Ky grup i lëndueshëm ballafaqohet me problemin e raporteve <strong>të</strong> parregulluara pronësoro-juridike, e me vet kë<strong>të</strong><br />

e<strong>dhe</strong> ilegalisht funksionojnë. Nuk mund <strong>të</strong> regjistrohen si bujq, e me kë<strong>të</strong> u ësh<strong>të</strong> shkurtuar mundësia t’i shfry<strong>të</strong>zojnë<br />

subvencione e shtetit <strong>dhe</strong> fondet e UE-s, si e<strong>dhe</strong> në <strong>të</strong> ardhmen ta realizojnë <strong>të</strong> drej<strong>të</strong>n e pensionit.<br />

Mënyra e <strong>për</strong>fshirjes<br />

Nevojitet informim <strong>për</strong> ndërmarrjet, regjistrim <strong>dhe</strong> ndihmë financiare. Legalizimi i tokës <strong>të</strong> cilën e posedojnë,<br />

si e<strong>dhe</strong> ngritja e ve<strong>të</strong>dijes publike se me legalizimin e biznesit do <strong>të</strong> realizojnë më shumë <strong>të</strong> drejta <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>fitime<br />

financiare. Nevojitet e<strong>dhe</strong> hapja e qendrës afariste <strong>për</strong> zhvillim <strong>të</strong> agrarit. Qëllimi i qendrës afariste ësh<strong>të</strong> t’u ndihmojë<br />

prodhuesve individualë bujqësorë, tregtarëve <strong>dhe</strong> subjekteve <strong>të</strong> tjera <strong>të</strong> sektorit bujqësor që më leh<strong>të</strong> t’i zgjidhin<br />

problemet e <strong>për</strong>ditshme. Nevojitet <strong>të</strong> promovohet bashkimi i prodhuesve <strong>të</strong> vegjël bujqësorë në kooperativa, me çka<br />

do <strong>të</strong> realizohet <strong>për</strong>mirësimi i cilësisë, kuantitetit <strong>dhe</strong> i asortimentit <strong>të</strong> prodhimtarisë bujqësore, si e<strong>dhe</strong> plasim më i<br />

organizuar, çmim më i lar<strong>të</strong> <strong>dhe</strong> informim më i mirë <strong>për</strong> mundësi<strong>të</strong> e shfry<strong>të</strong>zimit <strong>të</strong> subvencioneve <strong>dhe</strong> burimeve <strong>të</strong><br />

tjera <strong>për</strong> financim.<br />

5.Diskriminimi <strong>dhe</strong> dhuna ndaj gruas shqiptare<br />

Diskriminimi i grave ësh<strong>të</strong> dukuri e <strong>për</strong>gjithshme, megjitha<strong>të</strong> disa grupe janë më te<strong>për</strong> <strong>të</strong> ekspozuara ndaj diskriminimit,<br />

si shqiptaret ose gra<strong>të</strong> e vendeve rurale. Arsyet <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> janë besimet e fuqishme tradicionale, problemet psikologjike,<br />

mosedukimi, dallimi gjinor, kërcënimet, detyrimi ose privimi nga liria.<br />

Mënyra e <strong>për</strong>fshirjes<br />

Nevojitet <strong>për</strong>fshirja e grave në proceset e krijimit <strong>të</strong> politikave <strong>të</strong> cilat kanë <strong>të</strong> bëjnë me statusin e gruas në ekonomi,<br />

promovimin e <strong>të</strong> drejtave ekonomike <strong>të</strong> grave në<strong>për</strong>mjet trajnimeve, punëtorive <strong>për</strong> formim <strong>të</strong> arsimimit <strong>dhe</strong> ngritje<br />

<strong>të</strong> ve<strong>të</strong>dijes publike.


6. Alkoolis<strong>të</strong> <strong>të</strong> cilët nuk identifikohen <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> arsyeve religjioze<br />

Kjo kategori e lëndueshme vështirë mund <strong>të</strong> identifikohet <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> arsyeve religjioze. Arsye më e shpesh<strong>të</strong> <strong>për</strong><br />

konsumimin e alkoolit janë problemet personale, gjendja e keqe ekonomike, personat e dobët në aspektin psikik.<br />

Mënyra e <strong>për</strong>fshirjes<br />

Nevojitet <strong>të</strong> ndryshohet ve<strong>të</strong>dija te këta persona <strong>për</strong> gjendjen e tyre si e<strong>dhe</strong> <strong>të</strong> tejkalohet turpi <strong>të</strong> identifikohen<br />

si persona <strong>të</strong> varur nga alkooli. Të kërkojnë ndihmë nga persona profesionis<strong>të</strong> gja<strong>të</strong> së cilave arsye kryesore ësh<strong>të</strong><br />

ndërtimi i motivimit <strong>për</strong> shërim <strong>të</strong> <strong>të</strong> varurve nga alkooli, mbajtja e abstenimit nga alkooli. Puna me populla<strong>të</strong>n e re<br />

<strong>dhe</strong> adoleshente në<strong>për</strong>mjet programeve edukative <strong>për</strong> veprimin e dëmshëm <strong>të</strong> shkaktuar nga keq<strong>për</strong>dorimi i alkoolit.<br />

3.3. PESTEL analiza<br />

3.3.1 Sqarimi i veglës <strong>për</strong> analizë PESTEL<br />

PESTEL ësh<strong>të</strong> vegël <strong>për</strong> analizë e cila fokusohet në 5 aspekte, respektivisht faktorë <strong>të</strong> ndikimit.<br />

Emri i kësaj vegle <strong>për</strong> analizë vjen nga akronimi anglez PESTEL<br />

(Political Factors, Economic Factors, Social Factors, Technological Factors, Environmental Factors, Legal Factors (faktorë<br />

politikë, ekonomikë, shoqërore, <strong>të</strong> cilët kanë <strong>të</strong> bëjnë me mjedisin je<strong>të</strong>sorë <strong>dhe</strong> faktorët juridikë)<br />

Faktorët politikë, kanë <strong>të</strong> bëjnë me a<strong>të</strong> si <strong>dhe</strong> deri në cilën shkallë qeveria kryen intervenime në ekonomi.<br />

Faktorët ekonomikë <strong>për</strong>fshijnë rritje ekonomike, shkallë interesi, <strong>dhe</strong> shkallë inflacioni. Këta faktorë kanë ndikim <strong>të</strong><br />

madh në a<strong>të</strong> si punon ekonomia <strong>dhe</strong> si sillen vendime afariste.<br />

Faktorët socialë (shoqërorë) <strong>për</strong>fshijnë aspekte kulturore, si e<strong>dhe</strong> ve<strong>të</strong>dije <strong>për</strong> shëndetin, shkallën e natalitetit,<br />

shkallën e plakjes, <strong>për</strong>faqësimin e moshës së popullsisë, mundësi<strong>të</strong> <strong>për</strong> zhvillim <strong>të</strong> karrierës, si e<strong>dhe</strong> faktorët <strong>të</strong> cilët<br />

kanë <strong>të</strong> bëjnë me <strong>mbrojtje</strong>n <strong>dhe</strong> sigurinë gja<strong>të</strong> punës. Trendet shoqërore ndikojnë në kërkesën <strong>për</strong> prodhime <strong>dhe</strong><br />

shërbime <strong>të</strong> kompanive, si e<strong>dhe</strong> <strong>të</strong> mënyrës së punës së tyre.<br />

Faktorët teknologjikë, <strong>për</strong>fshijnë aspekte teknologjike si <strong>për</strong> shembull aktivitete <strong>të</strong> hulumtimit <strong>dhe</strong> zhvillimit,<br />

automatizim <strong>të</strong> prodhimit, <strong>për</strong>parim teknologjik. Ata e prekin minimumin e nivelit efektiv <strong>të</strong> produktivitetit, ndërsa<br />

kanë <strong>të</strong> bëjnë me vendimet <strong>për</strong> autorësinë (pasmarrëveshje). Ata gjithashtu mund t’i prekin shpenzimet e cilësisë, si<br />

e<strong>dhe</strong> <strong>të</strong> çojnë (ose jo) drejt novacioneve teknologjike.<br />

Faktorët ekologjikë kanë <strong>të</strong> bëjnë me mjedisin je<strong>të</strong>sor, siç janë kushtet e motit, kushtet klimatike, ndryshimet<br />

klimatike <strong>të</strong> cilat posaçërisht mund <strong>të</strong> ndikojnë ndaj industrive <strong>të</strong> turizmit, punës së fermerëve <strong>dhe</strong> sigurimit. Rritja e<br />

ve<strong>të</strong>dijes <strong>për</strong> ndryshimet klimatike <strong>dhe</strong> ndikimi i tyre ndaj mënyrës së punës së kompanive, ndikon e<strong>dhe</strong> ndaj krijimit<br />

<strong>të</strong> tregjeve <strong>të</strong> reja, por njëkohësisht e<strong>dhe</strong> shuarjen e disa tregjeve ekzistuese.<br />

Faktorët legalë (juridikë) <strong>për</strong>fshijnë rregulla ligjore nga fusha e mosdiskriminimit, sjelljes antimonopoliste, <strong>mbrojtje</strong>s<br />

së konsumatorëve, marrëdhënieve <strong>të</strong> punës, shënde<strong>të</strong>sisë <strong>dhe</strong> <strong>mbrojtje</strong>s në punë. Këta faktorë mund <strong>të</strong> ndikojnë ndaj<br />

asaj si punojnë kompani<strong>të</strong>, <strong>të</strong> ndikojnë ndaj shpenzimeve <strong>dhe</strong> kërkesës së tregut.<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

19<br />

3.3.2 Rezultate nga PESTEL analiza e bërë ndaj personave <strong>të</strong><br />

kategorive <strong>të</strong> lëndueshme në Komunën e Studeniçanit<br />

Pasi që u identifikuan grupet e ndjeshme filloi procesi i identifikimit <strong>të</strong> faktorëve <strong>të</strong> jash<strong>të</strong>m <strong>të</strong> cilët kanë ndikim<br />

ndaj gjendjes së <strong>të</strong> njëjtave. Me shfry<strong>të</strong>zimin e veglës <strong>për</strong> analizë PESTEL, u analizuan faktorët politikë, ekonomikë,<br />

shoqërorë, teknologjikë, ekologjikë <strong>dhe</strong> juridikë, <strong>të</strong> cilat kanë ndikim ndaj grupeve <strong>të</strong> lëndueshme <strong>të</strong> identifikuara.<br />

Sipas PGL faktorët politikë kanë <strong>të</strong> bëjnë me ekzistimin ose mosekzistimin e vullnetit politik, si e<strong>dhe</strong> mundësi reale<br />

<strong>për</strong> zbatimin e <strong>të</strong> njëj<strong>të</strong>s në fushën e hapjes së paraleleve <strong>të</strong> veçanta <strong>për</strong> fëmijët me nevoja <strong>të</strong> veçanta, punësime <strong>të</strong><br />

reja në fushën e <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong>, si e<strong>dhe</strong> sigurim <strong>të</strong> kujdesit <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>s shënde<strong>të</strong>sor me mjete ndihmëse <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>se<br />

(me kushte <strong>të</strong> posaçme) <strong>dhe</strong> kuadër <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>s në shkollat. E<strong>dhe</strong> pse në <strong>për</strong>gjithësi ekziston mendimi se vullneti politik<br />

ekziston, mundësi<strong>të</strong> ekonomike <strong>për</strong> realizim janë <strong>të</strong> kufizuara.<br />

Si faktor ekonomik i cili duhet <strong>të</strong> analizohet ësh<strong>të</strong> mundësia që sektori privat <strong>të</strong> fillojë <strong>të</strong> punësojë persona me nevoja<br />

<strong>të</strong> veçanta, por para së gjithash këtu duhet <strong>të</strong> merren parasysh mundësi<strong>të</strong> reale <strong>për</strong> realizimin e kësaj, në<strong>për</strong>mjet<br />

analizës së kapaciteteve, <strong>të</strong> cilat do <strong>të</strong> jenë në mundësi <strong>të</strong> sigurojnë punësime <strong>të</strong> reja, me a<strong>të</strong> që këtu gërshetohen<br />

e<strong>dhe</strong> faktorët shoqërorë, si ngritja e ve<strong>të</strong>dijes <strong>për</strong> pranim në marrëdhënie pune <strong>të</strong> personave me nevoja <strong>të</strong> veçanta.<br />

Në grupin e faktorëve shoqërore <strong>të</strong> cilët ndikojnë ndaj gjendjes së grupeve <strong>të</strong> lëndueshme janë e<strong>dhe</strong> niveli i<br />

hapjes <strong>dhe</strong> pranimit <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjitha kategorive <strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong> lëndueshme, ve<strong>të</strong>dija <strong>për</strong> nevojat e veçanta, ve<strong>të</strong>dija <strong>dhe</strong><br />

pranimi i <strong>të</strong> drejtave <strong>të</strong> barabarta <strong>dhe</strong> mundësi<strong>të</strong> <strong>për</strong> <strong>të</strong> gjithë qytetarët në komunë. Këtu hyjnë e<strong>dhe</strong> qëndrimet<br />

ndaj ndryshimeve <strong>të</strong> cilat do <strong>të</strong> çojnë drejt integrimit <strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong> margjinalizuara, veçanërisht mendohet në


sensibilizimin e familjes <strong>dhe</strong> mjedisit <strong>për</strong> <strong>të</strong> drejtat e grave <strong>të</strong> reja <strong>të</strong> shkollohen, si e<strong>dhe</strong> <strong>për</strong> <strong>të</strong> drejtat e pavarësisë <strong>dhe</strong><br />

punës, si te <strong>të</strong> rinj<strong>të</strong>, ashtu e<strong>dhe</strong> te më <strong>të</strong> rriturit, <strong>të</strong> cilët do <strong>të</strong> ishin <strong>për</strong>fshirë në ndonjë formë <strong>të</strong> arsimimit joformal <strong>dhe</strong><br />

mënyrës alternative <strong>të</strong> fitimit, në<strong>për</strong>mjet formimit <strong>të</strong> shoqatave qytetare <strong>të</strong> gruas së lëndueshme shqiptare.<br />

Në raport me faktorët teknologjikë ësh<strong>të</strong> se ekzistojnë mundësi teknologjike, duke e <strong>për</strong>fshirë e<strong>dhe</strong> teknologjinë<br />

informatike, por sërish realiteti <strong>për</strong> sigurim <strong>të</strong> <strong>të</strong> njëj<strong>të</strong>s varet nga mundësi<strong>të</strong> ekonomike.<br />

Sa i <strong>për</strong>ket ndikimit ndaj gjendjes ekonomike në Komunë, e<strong>dhe</strong> pse u dalluan ndikimet negative nga ndotja e<br />

deponisë <strong>për</strong> mbeturina Drislla <strong>dhe</strong> ndotjes nga deponi<strong>të</strong> e egra, si e<strong>dhe</strong> problemi me erozionin e tokës <strong>dhe</strong> “kanalin<br />

e zi”, PGL nuk vërejti lidhje <strong>të</strong> drejt<strong>për</strong>drej<strong>të</strong> me aktivitetet <strong>për</strong> integrim <strong>të</strong> kategorive <strong>të</strong> lëndueshme në je<strong>të</strong> <strong>dhe</strong> punës<br />

së bashkësisë.<br />

Sa u <strong>për</strong>ket faktorëve juridikë relevan<strong>të</strong> <strong>për</strong> kategori<strong>të</strong> e lëndueshme, <strong>për</strong>fundim ësh<strong>të</strong> se ekziston kornizë juridike<br />

<strong>për</strong> sigurim <strong>të</strong> barazisë, <strong>dhe</strong> mosdiskriminimit <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjitha kategorive <strong>të</strong> lëndueshme <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> varfra, si e<strong>dhe</strong> kornizë<br />

juridike <strong>për</strong> <strong>të</strong> drej<strong>të</strong>n e arsimimit <strong>dhe</strong> e<strong>dhe</strong> më te<strong>për</strong> obligim <strong>për</strong> arsimim <strong>të</strong> obligueshëm fillor <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> mesëm.<br />

Qëndrimi i <strong>për</strong>gjithshëm i PGL-së ësh<strong>të</strong> se e<strong>dhe</strong> pa i marrë parasysh këta parakushte pozitive ve<strong>të</strong>dija shoqërore ësh<strong>të</strong><br />

në nivel <strong>të</strong> ulët <strong>të</strong> zhvillimit kur këta kategori <strong>të</strong> personave <strong>të</strong> lëndueshëm janë në pyetje.<br />

3.3.3. Vështrim gjinor<br />

Në pajtim me Planin nacional <strong>të</strong> barazisë gjinore 2007-2012 <strong>dhe</strong> Ligjit <strong>për</strong> mundësi <strong>të</strong> barabarta mes femrave <strong>dhe</strong><br />

meshkujve 10 theksohet nevoja e qasjes sistematike, në<strong>për</strong>mjet mekanizmave nacionalë gjinorë, në bashkëpunim<br />

<strong>të</strong> ngush<strong>të</strong> me sistemin joformal <strong>të</strong> parandalimit <strong>dhe</strong> <strong>mbrojtje</strong>s (sektori joqeveritar) në nivel qendror <strong>dhe</strong> lokal, me<br />

qëllim:<br />

20<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

1. Parandalimin nga diskriminimi i mbështetur në aspektin gjinor, dhuna <strong>dhe</strong> ç’kyçja <strong>sociale</strong> e populla<strong>të</strong>s femërore,<br />

veçanërisht i theksuar në bashkësi<strong>të</strong> rurale <strong>dhe</strong> bashkësi<strong>të</strong> më <strong>të</strong> vogla, si e<strong>dhe</strong> mes grupeve etnike;<br />

2. Mbrojtjen formale <strong>të</strong> <strong>të</strong> drejtave <strong>të</strong> grave në<strong>për</strong>mjet forcimit <strong>të</strong> kapaciteteve <strong>dhe</strong> koordinimit <strong>të</strong> institucioneve<br />

<strong>dhe</strong> shërbimeve, para së gjithash në nivel lokal.<br />

3. Fokus më <strong>të</strong> madh ndaj aktiviteteve <strong>të</strong> drejtuara ndaj inkorporimit <strong>të</strong> konceptit gjinor në politikat e nivelit qendror<br />

<strong>dhe</strong> lokal nga aspekti i <strong>për</strong>fshirjes <strong>sociale</strong> në<strong>për</strong>mjet mekanizmave institucionalë gjinorë në bashkëpunim me<br />

sektorin joqeveritar.<br />

4. Qasje në gjendjen: ruajtja e normave ligjore <strong>për</strong> mbledhje <strong>të</strong> <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> ndara gjinore, por e<strong>dhe</strong> bërja e<br />

analizave <strong>dhe</strong> qasja në gjendjen me ç’kyçjen <strong>sociale</strong> <strong>të</strong> grave;<br />

5. Sjellja e Strategjisë <strong>për</strong> barazi gjinore me <strong>të</strong> cilën Qeveria do <strong>të</strong> tregojë vullnet <strong>dhe</strong> gatishmëri më <strong>të</strong> fuqishme<br />

politike, <strong>të</strong> punohet në mënyrë më <strong>të</strong> koordinuar <strong>dhe</strong> më gjithë<strong>për</strong>fshirëse në avancimin e gjendjes së grave në<br />

<strong>të</strong> gjitha sferat e veprimit shoqëror, veçanërisht duke i marrë parasysh sfidat e veçanta me <strong>të</strong> cilat ballafaqohen<br />

gra<strong>të</strong> e <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>sive <strong>të</strong> ndryshme.<br />

6. Njëri nga rekomandimet <strong>për</strong> dukje më <strong>të</strong> ma<strong>dhe</strong> <strong>të</strong> aktiviteteve <strong>të</strong> drejtuara nga promovimi i barazisë gjinore<br />

ësh<strong>të</strong> riemërimi i Ministrisë së Punës <strong>dhe</strong> Politikës Sociale në Ministria e Punës, Politikës Sociale <strong>dhe</strong> Mundësive<br />

<strong>të</strong> Barabarta, sipas shembullit <strong>të</strong> shumë vendeve evropiane.<br />

7. Njëra nga çështjet <strong>të</strong> cilave duhet t’u kushtohet vëmendje e veçan<strong>të</strong> në periudhën e ardhshme ësh<strong>të</strong> e<strong>dhe</strong><br />

çështja e buxhetimit senzitiv gjinor, respektivisht <strong>për</strong>gatitja <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirje <strong>të</strong> barazisë gjinore në procesin e<br />

krijimit <strong>të</strong> politikave buxhetore <strong>dhe</strong> buxheteve.<br />

Në kë<strong>të</strong> kuptim Strategjia nacionale <strong>për</strong> zvogëlim <strong>të</strong> <strong>varfërisë</strong> <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>fshirjes <strong>sociale</strong> 2010-2020, si qëllim specifik<br />

<strong>strategji</strong>k e parasheh Avancimin e pozi<strong>të</strong>s së gruas <strong>dhe</strong> zvogëlimin e shkallës së <strong>varfërisë</strong> <strong>dhe</strong> rrezikut nga ç’kyçja<br />

<strong>sociale</strong>.<br />

Në raport me gjendjen konkrete në Komunën e Studeniçanit <strong>të</strong> dhënat vijuese janë relevante:<br />

Sipas <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> Entit Statistikor (regjistrimi i vitit 2002) në territorin e Komunës jetojnë gjithsej<strong>të</strong> 17 246 banorë,<br />

prej <strong>të</strong> cilëve 8910 meshkuj <strong>dhe</strong> 8336 femra.<br />

E<strong>dhe</strong> pse popullsia mashkullore ësh<strong>të</strong> më e shprehur në Komunë, <strong>të</strong> dhënat në raport me af<strong>të</strong>si<strong>të</strong> <strong>për</strong> shkrim e lexim<br />

<strong>të</strong> popullsisë sipas gjinisë, tregojnë <strong>për</strong> shkallë dukshëm më <strong>të</strong> lar<strong>të</strong> <strong>të</strong> analfabetizmit te popullsia femërore.<br />

10 Gazeta zyrtare e RM-së 66/2006


Paraqitje tabelore e popullsisë në Studeniçan në moshë prej 10 deri në më shumë vjet, sipas gjinisë <strong>dhe</strong> af<strong>të</strong>sisë <strong>për</strong><br />

shkrim e lexim<br />

Të af<strong>të</strong> <strong>për</strong><br />

shkrim e lexim<br />

Gjithsej<strong>të</strong> Meshkuj Femra<br />

Analfabe<strong>të</strong><br />

Të af<strong>të</strong> <strong>për</strong><br />

shkrim e lexim<br />

Analfabe<strong>të</strong><br />

Të af<strong>të</strong> <strong>për</strong><br />

shkrim e lexim<br />

Analfabe<strong>të</strong><br />

12711 938 6813 237 5898 701<br />

ВNë raport me punësimin gjendja ësh<strong>të</strong> si vijon:<br />

• Mes meshkujve ekonomikisht aktivë në Komunë 3705, (50,59%) <strong>të</strong> punësuar janë 113 (18,26%), ndërsa <strong>të</strong><br />

papunë 1992 (32,69%), ndërsa te femrat ky raport ësh<strong>të</strong> vijues – ve<strong>të</strong>m 395 femra janë ekonomikisht aktive, që<br />

paraqet 6,90%, prej <strong>të</strong> cilave <strong>të</strong> punësuar janë 66 (1,15%) ndërsa <strong>të</strong> papunë janë 329 (5,75%).<br />

• Në kuadër <strong>të</strong> administra<strong>të</strong>s komunale ekzistojnë dy sektorë me shta<strong>të</strong> seksione, por nuk ekziston <strong>për</strong> Sektori <strong>për</strong><br />

Mundësi <strong>të</strong> Barabarta. Struktura e <strong>të</strong> punësuarve në Komunë ësh<strong>të</strong> 13 meshkuj <strong>dhe</strong> 5 femra.<br />

• Në komunë, nga viti 2009, funksionon Fondacioni Evro Centar, i cili punon në fushën e zhvillimit ekonomik lokal<br />

<strong>dhe</strong> rajonal, punësimit, shfry<strong>të</strong>zimit zë fondeve <strong>të</strong> UE-s <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>fshirjes <strong>sociale</strong> <strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong> margjinalizuara <strong>dhe</strong><br />

barazisë gjinore. Fondacioni Evro Centar <strong>për</strong>piloi “Strategji <strong>për</strong> zgjidhje afatgjate zë problemit me papunësinë<br />

e gruas shqiptare – studim i rasteve në komunat Studeniçan <strong>dhe</strong> Tearcë” <strong>dhe</strong> e formoi shoqa<strong>të</strong>n e parë <strong>të</strong> gruas<br />

shqiptare “Artizanati”.<br />

• Në kuadër <strong>të</strong> Komunës punon Shoqata e Qytetare Artizanati e cila i bashkon gra<strong>të</strong> shqiptare <strong>të</strong> cilat prodhojnë<br />

punime dore. Ajo ësh<strong>të</strong> shoqata e parë e femrave shqiptare në komunë.<br />

Analiza e bërë gja<strong>të</strong> <strong>për</strong>pilimit <strong>të</strong> Strategjisë <strong>për</strong> zgjidhje afatgjate <strong>të</strong> problemit me punësimin e gruas – shqiptare<br />

(2010), tregoi se politikat ekzistuese në RM nuk janë efikase <strong>dhe</strong> frytdhënëse te ky grup synues.<br />

Partner grupi lokal e dalloi gjendjen me raportet gjinore në Komunë <strong>dhe</strong> si rezultat i kësaj doli se tre nga gjash<strong>të</strong><br />

grupet e identifikuara <strong>të</strong> lëndueshme në Komunë janë femra. Këta janë vajzat e reja nga 13-15 vjet, <strong>të</strong> cilave u ësh<strong>të</strong><br />

vështirësuar <strong>dhe</strong> shkurtuar mundësia <strong>të</strong> kryejnë arsimin fillor, pastaj femrat shqiptare <strong>të</strong> afta <strong>për</strong> punë por <strong>të</strong> papuna,<br />

<strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> mosarsimimit, si e<strong>dhe</strong> femra viktima <strong>të</strong> dhunës familjare.<br />

3.4. Fusha <strong>për</strong> zhvillim me prioritet<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

Partner grupi lokal në<strong>për</strong> procesin e <strong>për</strong>gatitjes pjesëmarrëse <strong>të</strong> dokumentit <strong>strategji</strong>k me prioritet i <strong>për</strong>caktoi fushat<br />

vijuese <strong>për</strong> zhvillim <strong>të</strong> Komunës së Studeniçanit në drejtim <strong>të</strong> zvogëlimit <strong>të</strong> <strong>varfërisë</strong>, <strong>për</strong>fshirjes <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>mbrojtje</strong>s<br />

<strong>sociale</strong>:<br />

3.4.1 . Fushë me prioritet – zvogëlimi i <strong>varfërisë</strong><br />

21<br />

„Varfëria e vërte<strong>të</strong> nuk ësh<strong>të</strong> e paracaktuar nga Zoti “-thënie popullore<br />

„Varfëria ësh<strong>të</strong> prind i revolucionit <strong>dhe</strong> kriminalitetit” Aristoteli<br />

Varfëria ësh<strong>të</strong> identifikuar si problem i madh në Komunë <strong>dhe</strong> pikërisht <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> zgjidhja afatgjate e problemit <strong>të</strong><br />

<strong>varfërisë</strong> ësh<strong>të</strong> vendosur si qëllim <strong>strategji</strong>k numër një në fushën me prioritet – zvogëlimi i <strong>varfërisë</strong>.<br />

3.4.1.1. Krijimi i kushteve <strong>për</strong> zgjidhje afatgjate <strong>të</strong><br />

problemit me varfërinë në Komunën e Studeniçanit<br />

Me qëllim <strong>të</strong> zgjidhjes së problemit me varfërinë në Komunë PGL-ja i vendosi veprimet vijuese <strong>strategji</strong>ke:<br />

-Ngritja e ve<strong>të</strong>dijes së bashkësisë <strong>për</strong> rëndësinë e arsimimit <strong>për</strong> rritje ekonomike. Këtu hyjnë aktivitete si <strong>për</strong> shembull,<br />

fushata publike, tribuna publike, <strong>për</strong>gatitje <strong>të</strong> afisheve, broshurave, pllakateve, posterëve, organizim <strong>të</strong> punëtorive<br />

<strong>dhe</strong> trajnimeve.<br />

-Informimi i popullsisë <strong>për</strong> ekzistimin e mundësisë <strong>për</strong> ve<strong>të</strong>punësim<br />

Këtu do <strong>të</strong> hynin aktivitete siç janë afishe <strong>të</strong> shtypura informuese, broshura, krijim <strong>të</strong> rrjetit <strong>për</strong> mbajtje <strong>të</strong> punëtorive<br />

<strong>dhe</strong> <strong>të</strong> ngjashme<br />

-Legalizimi i bizneseve jolegale<br />

Këtu janë <strong>për</strong>fshirë aktivitete <strong>për</strong> dalje në terren, informim <strong>të</strong> popullsisë <strong>për</strong> <strong>për</strong>parësi<strong>të</strong> gja<strong>të</strong> legalizimit <strong>të</strong> bizneseve,<br />

si e<strong>dhe</strong> shërbime <strong>për</strong> ndihmë gja<strong>të</strong> legalizimit <strong>të</strong> <strong>të</strong> njëj<strong>të</strong>ve, rrje<strong>të</strong>zim <strong>dhe</strong> bashkëpunim me ndërmarrje nga UE,


eksport <strong>të</strong> prodhimeve <strong>dhe</strong> tregti në nivel global.<br />

-Përcaktimi i mënyrave <strong>për</strong> angazhim ekonomik <strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong> margjinalizuara<br />

Këtu nënkuptohet <strong>për</strong>krahja <strong>dhe</strong> ndihma gja<strong>të</strong> detektimit <strong>të</strong> mënyrave <strong>të</strong> mundshme <strong>për</strong> angazhim ekonomik <strong>të</strong><br />

grupeve <strong>të</strong> ndjeshme <strong>të</strong> vërejtura në Komunë, siç janë gra<strong>të</strong> shqiptare <strong>dhe</strong> personat me nevoja <strong>të</strong> veçanta.<br />

-Formimi i Këshillit në nivel <strong>të</strong> Komunës <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjithë pjesëmarrësve në GLA<br />

Këtu nënkuptohet mbajtja e mbledhjeve <strong>të</strong> rregullta <strong>për</strong> <strong>për</strong>caktim <strong>të</strong> problemeve <strong>dhe</strong> zgjidhjes së tyre<br />

-Ngritja e ve<strong>të</strong>dijes së bashkësisë <strong>për</strong> mundësi<strong>të</strong> <strong>për</strong> pranim <strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong> margjinalizuara në zhvillimin ekonomik <strong>të</strong><br />

Komunës<br />

Këtu hyjnë aktivitete, siç janë zbatimi i fushatave <strong>për</strong> ngritje <strong>të</strong> ve<strong>të</strong>dijes publike <strong>të</strong> bashkësisë, tribuna publike <strong>dhe</strong><br />

<strong>për</strong>gatitje <strong>të</strong> materialeve promovuese si afishe, broshura <strong>dhe</strong> posterë me <strong>për</strong>mbajtje relevante.<br />

Si supozim <strong>për</strong> zbatimin e veprimeve <strong>të</strong> lart<strong>për</strong>mendura shfaqet ekzistimi i vullnetit <strong>për</strong> ndryshime <strong>dhe</strong> pranim <strong>të</strong> risive<br />

nga njëra anë, ndërsa si rreziqe <strong>për</strong> zbatimin e aktiviteteve shfaqet rezistenca te popullsia <strong>për</strong> pranim <strong>të</strong> ndryshimeve<br />

<strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> tradi<strong>të</strong>s së fuqishme, <strong>për</strong>gjigjes jo <strong>të</strong> mjaftueshme <strong>të</strong> qytetarëve, si e<strong>dhe</strong> procedura e ndërlikuar juridike<br />

<strong>për</strong> zgjedhjen e raporteve <strong>të</strong> pazgjidhura pronësoro-juridike.<br />

Si tregues <strong>për</strong> matjen e suksesit <strong>të</strong> qëllimit <strong>të</strong> vendosur <strong>strategji</strong>k janë <strong>për</strong>caktuar:<br />

Numri i personave <strong>të</strong> kyçur në procesin arsimor, numri i bizneseve <strong>të</strong> legalizuara, numri i bizneseve <strong>të</strong> reja <strong>të</strong> hapura,<br />

<strong>të</strong> cilat punojnë me sukses më gja<strong>të</strong> se 1 vit, numri i <strong>të</strong> punësuarve <strong>të</strong> rinj, ësh<strong>të</strong> formuar e<strong>dhe</strong> grupi funksional lokal i<br />

aksionit në Komunë, numri i personave ekonomikisht <strong>të</strong> angazhuar me nevoja <strong>të</strong> veçanta <strong>dhe</strong> gra.<br />

Si mjete <strong>për</strong> verifikim shfaqen raportet e Regjistrit Qendror, arkivi i komunës <strong>dhe</strong> Agjencia e Punësimeve, arkivat<br />

e shkollave fillore në Komunë, raportet vjetore <strong>të</strong> fakulteteve <strong>për</strong> studen<strong>të</strong>t e regjistruar, raportet vjetore <strong>të</strong> Entit<br />

Shte<strong>të</strong>ror <strong>të</strong> Statistikës.<br />

3.4.1.2. Promovimi i mënyrës së ve<strong>të</strong>qëndrueshme afatgjate <strong>të</strong><br />

angazhimit alternativ ekonomik <strong>të</strong> qytetarëve në komunën e Studeniçanit<br />

Me qëllim <strong>të</strong> promovimit <strong>të</strong> mënyrës afatgjate <strong>të</strong> ve<strong>të</strong>qëndrueshme <strong>të</strong> angazhimit alternativ ekonomik <strong>të</strong> qytetarëve<br />

në Komunë <strong>dhe</strong> PGL i vendosi veprimet vijuese <strong>strategji</strong>ke:<br />

22<br />

-Përpunimi i <strong>strategji</strong>së <strong>për</strong> fushat alternative <strong>të</strong> angazhimit ekonomik <strong>të</strong> popullsisë<br />

Kjo <strong>strategji</strong> do t’u referohet mundësive <strong>për</strong> angazhim alternativ ekonomik, si <strong>për</strong> shembull prodhimi <strong>dhe</strong> shitja e<br />

prodhimeve <strong>të</strong> dorës, angazhimi në kuadër <strong>të</strong> turizmit alternativ <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> ngjashme.<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

-Zbatimi i fusha<strong>të</strong>s publike <strong>për</strong> mundësi<strong>të</strong> <strong>për</strong> punësim alternativ<br />

Këtu nënkuptohen aktivitete <strong>për</strong> ngritje <strong>të</strong> informimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>gjithshëm <strong>të</strong> qytetarëve <strong>të</strong> Komunës së Studeniçanit <strong>për</strong><br />

mënyrat alternative <strong>dhe</strong> mundësi<strong>të</strong> <strong>për</strong> punësim.<br />

-Afrimi i burimeve <strong>të</strong> financimit <strong>të</strong> punësimit <strong>dhe</strong> ve<strong>të</strong>punësimit <strong>të</strong> popullsisë<br />

Ky veprim nënkupton nevojë <strong>për</strong> ekspertizë <strong>të</strong> jashtme profesionale <strong>për</strong> punësim <strong>dhe</strong> ve<strong>të</strong>punësim <strong>të</strong> cilat i ofrojnë<br />

fondet nacionale <strong>dhe</strong> ndërkombëtare.<br />

-Promovimi i bashkëpunimit mes sektorit afarist <strong>dhe</strong> personave me nevoja <strong>të</strong> veçanta<br />

Ky aktivitet ka <strong>të</strong> bëjë me ngritjen e ve<strong>të</strong>dijes te sektori afarist <strong>për</strong> <strong>për</strong>gjegjësi shoqërore i cili nga njëra anë do t’i<br />

<strong>për</strong>fshinte personat me nevoja <strong>të</strong> veçanta në je<strong>të</strong>n ekonomike <strong>dhe</strong> <strong>sociale</strong> <strong>të</strong> bashkësisë ndërsa nga ana tje<strong>të</strong>r do t’i<br />

zvogëlojë shpenzimet e sektorit afarist.<br />

Për zbatimin e veprimeve <strong>të</strong> lart<strong>për</strong>mendura janë vërejtur rreziqet vijuese: Rezistenca e bashkësisë ndaj ndryshimeve,<br />

mosekzistimi i frymës si<strong>për</strong>marrëse, mosekzistimi i institucioneve mikrofinanciare në Komunë, mospranimi i personave<br />

me nevoja <strong>të</strong> veçanta nga rrethi, si e<strong>dhe</strong> mundësia <strong>për</strong> keq<strong>për</strong>dorimin e tyre.<br />

Si tregues <strong>për</strong> matjen e suksesit <strong>të</strong> qëllimit <strong>të</strong> vendosur <strong>strategji</strong>k janë <strong>për</strong>caktuar:<br />

Numri i bizneseve <strong>të</strong> porsahapura <strong>për</strong> angazhim alternativ ekonomik <strong>të</strong> cilat me sukses punojnë më gja<strong>të</strong> se 1 vit,<br />

numri i personave <strong>të</strong> posapunësuar, ësh<strong>të</strong> miratuar Strategjia <strong>për</strong> fushat alternative <strong>të</strong> angazhimit ekonomik, numri<br />

i personave me nevoja <strong>të</strong> veçanta ekonomikisht <strong>të</strong> angazhuar, numri i shfaqjeve publike <strong>të</strong> realizuara <strong>për</strong> promovim<br />

<strong>të</strong> mënyrave alternative <strong>të</strong> angazhimit ekonomik, numri i personave <strong>të</strong> cilët kanë marrë pjesë në punëtori <strong>për</strong><br />

mikrofinancim <strong>dhe</strong> kanë shfry<strong>të</strong>zuar kushte <strong>të</strong> volitshme financiare, shumë <strong>të</strong> mjeteve <strong>të</strong> ndara financiare.<br />

Si mjete <strong>për</strong> verifikim shfaqen Raportet e Regjistrit Qendror, Arkivi i Komunës, Agjencia <strong>për</strong> Punësim <strong>dhe</strong> Raportet e<br />

Shoqatave Qytetare <strong>dhe</strong> DHP-ja.


3.4.1.3. Stimulimi <strong>për</strong> arsimim joformal <strong>dhe</strong> plo<strong>të</strong>sues <strong>për</strong><br />

promovim <strong>të</strong> ve<strong>të</strong>punësimit <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>mirësimit <strong>të</strong> zhvillimit ekonomik<br />

Me qëllim <strong>të</strong> stimulimit <strong>për</strong> arsimim joformal <strong>dhe</strong> plo<strong>të</strong>sues <strong>për</strong> promovim <strong>të</strong> ve<strong>të</strong>financimit <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>mirësimit <strong>të</strong><br />

zhvillimit ekonomik në Komunë PGL i vendosi veprimet vijuese <strong>strategji</strong>ke:<br />

-Përpilimi i Analizës së tregut <strong>të</strong> punës<br />

Ky aktivitet nënkupton <strong>për</strong>pilimin e analizës detaje <strong>për</strong> nevojat e tregut <strong>të</strong> punës në komunë respektivisht ofer<strong>të</strong>s <strong>dhe</strong><br />

kërkesës së forcës punuese. Kjo analizë do <strong>të</strong> <strong>për</strong>pilohej me ndihmën e ekspertizës së jashtme profesionale.<br />

-Përcaktimi i trajnimeve <strong>për</strong> arsimim plo<strong>të</strong>sues <strong>dhe</strong> rikualifikim në pajtim me analizën e <strong>për</strong>piluar <strong>të</strong> punës<br />

Ky aktivitet ësh<strong>të</strong> vazhdimi i <strong>të</strong> mëparshmit <strong>dhe</strong> do <strong>të</strong> mundësojë gjenerim <strong>të</strong> forcës punuese e cila do <strong>të</strong> absorbohet<br />

në mënyrë <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>se nga ekonomia <strong>dhe</strong> komuna. Për zbatimin e saj nevojitet ekspertizë profesionale nga jash<strong>të</strong>.<br />

-Sigurimi i kushteve <strong>për</strong> zhvillim <strong>të</strong> trajnimeve<br />

Ky aktivitet ka <strong>të</strong> bëjë me sigurimin e mjeteve materiale <strong>për</strong> zbatim <strong>të</strong> trajnimeve <strong>të</strong> nevojshme, e <strong>të</strong> cilat do <strong>të</strong> kishin<br />

<strong>për</strong>fshirë sigurim <strong>të</strong> hapësirave <strong>për</strong> mbajtje <strong>të</strong> trajnimeve, sigurim <strong>të</strong> trajnuesve, <strong>për</strong>gatitje <strong>të</strong> materialeve <strong>për</strong> trajnim<br />

<strong>dhe</strong> <strong>të</strong> ngjashme.<br />

-Realizimi i trajnimeve<br />

Kjo ësh<strong>të</strong> faza e fundit <strong>për</strong> arritjen e këtij qëllimi <strong>strategji</strong>k. Përveç parakushteve <strong>të</strong> siguruara paraprakisht, në kë<strong>të</strong> fazë<br />

duhet <strong>të</strong> vendosen kriteret <strong>për</strong> zgjedhje <strong>të</strong> kandida<strong>të</strong>ve <strong>për</strong> ndjekje <strong>të</strong> trajnimeve, si e<strong>dhe</strong> <strong>të</strong> bëhet <strong>për</strong>zgjedhja e tyre<br />

<strong>dhe</strong> në fund <strong>të</strong> zbatohen vet trajnimet.<br />

Për shkak <strong>të</strong> ekzistimit <strong>të</strong> ekonomisë së zezë në Komunë, supozim <strong>për</strong> realizimin e aktiviteteve <strong>të</strong> lart<strong>për</strong>mendura<br />

ësh<strong>të</strong> <strong>të</strong> sigurohen informata <strong>të</strong> plota <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> sigurta (reale) para fillimit <strong>të</strong> zbatimit <strong>të</strong> aktiviteteve.<br />

Si tregues <strong>për</strong> matjen e suksesit <strong>të</strong> qëllimit <strong>të</strong> vendosur <strong>strategji</strong>k janë <strong>për</strong>caktuar:<br />

Përpunimi <strong>dhe</strong> miratimi i analizës së tregut <strong>të</strong> punës. Numri i trajnimeve <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktuara, numri i programeve <strong>të</strong><br />

zhvilluara <strong>për</strong> trajnim, numri i trajnimeve <strong>të</strong> mbajtura <strong>për</strong> arsimim plo<strong>të</strong>sues, numri i personave <strong>të</strong> cilët kanë vizituar<br />

trajnime, numri i bizneseve <strong>të</strong> porsahapura <strong>të</strong> personave <strong>të</strong> cilët kanë vizituar trajnime <strong>për</strong> arsimim plo<strong>të</strong>sues <strong>të</strong> cilët<br />

me sukses punojnë më gja<strong>të</strong> se 1 vit <strong>dhe</strong> numri i personave <strong>të</strong> papunë.<br />

Si mjete <strong>për</strong> verifikim shfaqen raportet e Regjistrit Qendror, Komuna <strong>dhe</strong> Agjencia e Punësimeve, Raporti i Komunës,<br />

i cili <strong>për</strong>mban orar <strong>të</strong> huazimit <strong>të</strong> hapësirave <strong>për</strong> trajnim, lista <strong>të</strong> pjesëmarrësve etj.<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

3.4.2. Përfshirja <strong>sociale</strong> e grupeve <strong>të</strong> lëndueshme <strong>të</strong> identifikuara<br />

3.4.2.1. Krijimi kushteve <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirje <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjitha kategorive <strong>të</strong><br />

lëndueshme <strong>për</strong> funksionim <strong>të</strong> bashkësisë në komunën e Studeniçanit<br />

23<br />

Me qëllim <strong>të</strong> krijimit <strong>të</strong> kushteve <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirje <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjitha kategorive <strong>të</strong> lëndueshme <strong>për</strong> funksionim në bashkësi në<br />

Komunë PGL i vendosi veprimet vijues <strong>strategji</strong>ke:<br />

-Hapja e Seksioni <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong> në Komunë <strong>dhe</strong> punësimi i punëtorit social<br />

Ky aktivitet do <strong>të</strong> varet në masë <strong>të</strong> ma<strong>dhe</strong> nga mundësi<strong>të</strong> financiare <strong>të</strong> vet Komunës.<br />

-Zbatimi i fusha<strong>të</strong>s publike <strong>për</strong> informim <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjithë banorëve <strong>të</strong> Komunës <strong>për</strong> mundësi<strong>të</strong> e <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong><br />

Me kë<strong>të</strong> aktivitet duhet <strong>të</strong> rritet niveli i informimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>gjithshëm <strong>të</strong> popullsisë së <strong>për</strong>gjithshme <strong>për</strong> <strong>të</strong> gjitha<br />

mundësi<strong>të</strong> <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> drejtat <strong>të</strong> cilat burojnë nga e drejta e <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong>.<br />

-Afrimi i institucioneve pranë popullsisë në<strong>për</strong>mjet informimit <strong>të</strong> rregullt <strong>dhe</strong> shërbimeve<br />

Ky aktivitet nënkupton informim <strong>të</strong> rregullt <strong>të</strong> popullsisë <strong>për</strong> risi<strong>të</strong> në fushën e <strong>për</strong>fshirjes <strong>sociale</strong>, <strong>të</strong> drejtat e <strong>të</strong> gjitha<br />

grupeve <strong>të</strong> qytetarëve, shërbimet <strong>të</strong> cilat i sigurojnë institucionet, projektet <strong>të</strong> cilat zbatohen <strong>dhe</strong> e mbulojnë fushën<br />

e <strong>për</strong>fshirjes <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> ngjashme<br />

-Edukimi i <strong>të</strong> punësuarve në komunë <strong>për</strong> planifikimin <strong>strategji</strong>k në <strong>mbrojtje</strong>n <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>punimin e planeve detale<br />

<strong>të</strong> aksionit, programe <strong>dhe</strong> projekte në pajtim me kë<strong>të</strong> <strong>strategji</strong><br />

Ky aktivitet ka <strong>të</strong> bëjë me <strong>për</strong>pjekjet e vazhdueshme <strong>për</strong> zbatim <strong>të</strong> kësaj <strong>strategji</strong>e<br />

Si rrezik i mundshëm <strong>për</strong> zbatimin e aktiviteteve shfaqet rezistenca ndaj ndryshimeve <strong>të</strong> cilat ekzistojnë te popullsia,<br />

<strong>dhe</strong> si supozim i rëndësishëm <strong>për</strong> zbatimin e <strong>të</strong> njëjtave shfaqet nevoja <strong>për</strong> sigurim <strong>të</strong> buxhetit <strong>të</strong> nevojshëm.


Si tregues <strong>për</strong> matjen e suksesit <strong>të</strong> qëllimit <strong>të</strong> vendosur <strong>strategji</strong>k janë <strong>për</strong>caktuar:<br />

Shkalla e buxhetit <strong>të</strong> komunës <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong>, numri i personave <strong>të</strong> cilët janë drejtuar në Njësinë <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong><br />

<strong>sociale</strong>, numri i vizitave <strong>të</strong> realizuara në teren nga ana e kompeten<strong>të</strong>ve, numri i programeve <strong>të</strong> miratuara <strong>dhe</strong><br />

projekteve <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> numri i projekteve <strong>të</strong> realizuara <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong>, numri i personave <strong>të</strong> trajnuar<br />

nga komuna.<br />

Si mjete <strong>për</strong> verifikim shfaqen raportet e Komunës, marrëveshjet e lidhura <strong>për</strong> shërbime <strong>për</strong> udhëheqje <strong>të</strong> fushatave<br />

publike me subjektet juridike, raporte <strong>të</strong> subjekteve juridike (Shoqata <strong>të</strong> qytetarëve <strong>dhe</strong> Sh<strong>të</strong>pi Konsultuese) <strong>të</strong> cilat i<br />

kanë realizuar projektet në Komunë.<br />

3.4.2.2. Përpjekje <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkëta <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjithë faktorëve në komunën e<br />

Studeniçanit <strong>për</strong> kontribut <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>krahje <strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong> lëndueshme<br />

Me qëllim <strong>të</strong> <strong>për</strong>pjekjeve <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjitha grupeve në komunën e Studeniçanit <strong>për</strong> kontribut <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>krahje <strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong><br />

lëndueshme në Komunë PGL i vendosi veprimet vijues <strong>strategji</strong>ke:<br />

-Formimin e fondit <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkët <strong>të</strong> formuar nga Komuna <strong>dhe</strong> sektori afarist <strong>për</strong> <strong>për</strong>krahje <strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong> margjinalizuara.<br />

Ky aktivitet del nga fakti se Komuna nuk ka buxhet <strong>të</strong> mjaftueshëm <strong>për</strong> formim <strong>të</strong> fondit <strong>të</strong> këtillë <strong>dhe</strong> duhet <strong>të</strong> sigurojë<br />

mjete nga jash<strong>të</strong>, si <strong>për</strong> shembull nga sektori afarist.<br />

-Formimi i Grupit lokal <strong>të</strong> aksionit <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirje <strong>sociale</strong><br />

Ky grup do <strong>të</strong> ishte i <strong>për</strong>bërë nga <strong>për</strong>faqësuesit e tre sektorëve: sektori i afarist, sektori joqeveritar <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>faqësues <strong>të</strong><br />

institucioneve publike. Qëllimi ësh<strong>të</strong> <strong>të</strong> arrihet detektimi i <strong>për</strong>bashkët i problemeve ekzistuese në fushën e <strong>për</strong>fshirjes<br />

<strong>sociale</strong> <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjithë faktorëve <strong>të</strong> zhvillimit <strong>të</strong> bashkësisë <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktohen zgjidhje <strong>për</strong> tejkalimin e tyre, në<strong>për</strong>mjet<br />

<strong>për</strong>pjekjeve <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkëta <strong>për</strong> a<strong>të</strong> <strong>të</strong> cilën e marrin <strong>të</strong> rëndësishme.<br />

Rreziqet <strong>të</strong> cilat ekzistojnë <strong>për</strong> zbatimin e aktiviteteve <strong>të</strong> lart<strong>për</strong>mendura janë mosinteresimi i sektorit afarist në<br />

<strong>për</strong>fshirjen në projekte <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirje <strong>sociale</strong>, si e<strong>dhe</strong> ekzistimi i turpit te popullsia <strong>për</strong> pranim <strong>të</strong> ndihmës.<br />

24<br />

Si tregues <strong>për</strong> matjen e suksesit <strong>të</strong> këtyre veprimeve <strong>strategji</strong>ke janë: formimi i fondit <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong>, Aktvendim<br />

nga Këshilli i Komunës <strong>për</strong> formim <strong>të</strong> GLA, formimi <strong>dhe</strong> funksionimi i GLA <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirje <strong>sociale</strong>, numri i personave<br />

fizikë <strong>dhe</strong> juridikë, <strong>të</strong> cilët marrin pjesë në GLA, ndërsa si mjete <strong>për</strong> verifikim shfaqen Arkivi i Komunës, Raportet<br />

financiare <strong>të</strong> Komunës <strong>dhe</strong> procesverbalet e mbledhjeve <strong>të</strong> GLA, <strong>të</strong> cilat i mban <strong>për</strong>faqësues nga Komuna.<br />

3.4.2.3. Promovimi i respektit <strong>dhe</strong> pranimi i grupeve <strong>të</strong> lëndueshme nga ana e familjes <strong>dhe</strong> bashkësisë<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

Me qëllim <strong>të</strong> promovimit <strong>të</strong> respektit <strong>dhe</strong> pranimi i grupeve <strong>të</strong> lëndueshme nga ana e familjes <strong>dhe</strong> bashkësisë PGL i<br />

vendosi veprimet vijuese <strong>strategji</strong>ke:<br />

-Zbatimi i fusha<strong>të</strong>s <strong>për</strong> ngritje <strong>të</strong> ve<strong>të</strong>dijes publike <strong>për</strong> pranim <strong>të</strong> personave me nevoja <strong>të</strong> veçanta<br />

Ky aktivitet ka <strong>për</strong> qëllim <strong>të</strong> kontribuojë drejt identifikimit <strong>të</strong> personave me nevoja <strong>të</strong> veçanta <strong>dhe</strong> nevojat e tyre<br />

specifike <strong>dhe</strong> ta ngri<strong>të</strong> nivelin e <strong>për</strong>gjithshëm <strong>të</strong> informimit <strong>të</strong> qytetarëve <strong>për</strong> specifikat e kësaj kategorie <strong>të</strong> qytetarëve.<br />

Ky aktivitet do <strong>të</strong> <strong>për</strong>fshijë e<strong>dhe</strong> mbajtje <strong>të</strong> më shumë tribunave publike me prindërit, shkollat, sektorin afarist, me<br />

qëllim <strong>të</strong> sensibilizimit <strong>të</strong> tyre <strong>për</strong> pranim <strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong> margjinalizuara.<br />

-Mbajtja e punëtorive edukative me familjet e personave me nevoja <strong>të</strong> veçanta<br />

Ky aktivitet ësh<strong>të</strong> paraparë me qëllim që t’u ndihmojë familjeve <strong>të</strong> personave me nevoja <strong>të</strong> veçanta t’i pranojnë këta<br />

persona <strong>dhe</strong> t’u ndihmojnë në procesin e mësimit <strong>dhe</strong> socializimit. Këto punëtori do <strong>të</strong> sigurojnë e<strong>dhe</strong> informata <strong>për</strong><br />

a<strong>të</strong> çfarë <strong>të</strong> drejta kanë personat me nevoja <strong>të</strong> veçanta, si e<strong>dhe</strong> familjet e tyre <strong>dhe</strong> cilat janë hapat në <strong>të</strong> cilat mund t’i<br />

kërkojnë <strong>dhe</strong> t’i realizojnë këto <strong>të</strong> drejta, duke <strong>për</strong>fshirë e<strong>dhe</strong> <strong>për</strong>krahje financiare nga shteti, shtypja e materialeve<br />

promovuese.<br />

Si supozim <strong>për</strong> realizimin e këtyre aktiviteteve ësh<strong>të</strong> ekzistimi i vullnetit te qytetarët <strong>të</strong> informohen më shumë <strong>për</strong><br />

specifikat e personave me nevoja <strong>të</strong> veçanta, me çka do <strong>të</strong> zvogëloheshin e<strong>dhe</strong> rreziqet e tipit <strong>të</strong> mbylljes, turpit, frikës<br />

nga ndryshimet, ndikimi i te<strong>për</strong>t i tradi<strong>të</strong>s <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> ngjashme.<br />

Si tregues <strong>për</strong> matjen e suksesit <strong>të</strong> qëllimit <strong>të</strong> vendosur <strong>strategji</strong>k janë <strong>për</strong>caktuar: numri i pjesëmarrësve në tribunat<br />

publike <strong>dhe</strong> punëtori<strong>të</strong> me <strong>të</strong> cilat e promovojnë <strong>për</strong>fshirjen <strong>sociale</strong> <strong>të</strong> kategorive <strong>të</strong> lëndueshme, numri i familjeve <strong>të</strong><br />

cilat kanë mundësuar kujdes <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>s ndaj personave me nevoja <strong>dhe</strong> af<strong>të</strong>si <strong>të</strong> veçanta, numri i shoqatave <strong>të</strong> formuara<br />

<strong>të</strong> personave nga grupet e lëndueshme <strong>dhe</strong> familjet e tyre, numri i anëtarëve në shoqatat, numri i materialeve <strong>të</strong><br />

shtypura promovuese.


Si mjete <strong>për</strong> verifikim shfaqen Raportet e Komunës, shoqatat e qytetarëve <strong>dhe</strong> Subjektet juridike <strong>të</strong> cilat do t’i zbatojnë<br />

aktivitetet, procesverbalet e mbledhjeve <strong>të</strong> GLA, <strong>të</strong> cilat i udhëheq <strong>për</strong>faqësues i komunës.<br />

3.4.3. Mbrojtja <strong>sociale</strong>/marrja e masave plo<strong>të</strong>sues <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong><br />

Qëllimet <strong>dhe</strong> politikat në raport me <strong>mbrojtje</strong>n <strong>sociale</strong> llogariten si një nga prioritetet më <strong>të</strong> rëndësishme <strong>të</strong> Qeverisë<br />

së Republikës së Maqedonisë. Një pjesë e këtyre masave ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>fshirë në sistemin e <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong> me ç’rast janë<br />

<strong>të</strong> pranishme elemente <strong>të</strong> parandalimit, <strong>mbrojtje</strong>s jash<strong>të</strong>institucionale <strong>dhe</strong> institucionale <strong>dhe</strong> llojet e ndihmës <strong>sociale</strong><br />

nga mbrojtja <strong>sociale</strong>.<br />

Në kë<strong>të</strong> kuptim thirremi në Strategjinë nacionale <strong>për</strong> zvogëlim <strong>të</strong> <strong>varfërisë</strong> (2010-2020) qëllimi specifik <strong>strategji</strong>k i së<br />

cilës në pjesën e <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong> ësh<strong>të</strong> formimi i sistemit <strong>të</strong> <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong> <strong>të</strong> qytetarëve më <strong>të</strong> varfër, sigurimin<br />

e qasjeve ndaj formave jash<strong>të</strong>institucionale <strong>dhe</strong> institucionale <strong>të</strong> <strong>mbrojtje</strong>s <strong>dhe</strong> forcim <strong>të</strong> kapaciteteve <strong>të</strong> sistemit <strong>të</strong><br />

<strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong>.<br />

3.4.3.1. Krijimi i kushteve <strong>për</strong> stabilitet social <strong>dhe</strong> ekonomik <strong>për</strong> <strong>të</strong> gjithë qytetarët në Komunën e Studeniçanit<br />

Me qëllim <strong>të</strong> Krijimit <strong>të</strong> kushteve <strong>për</strong> stabilitet social <strong>dhe</strong> ekonomik <strong>të</strong> gjithë qytetarët në Komunë PGL i vendosi<br />

veprimet vijuese <strong>strategji</strong>ke:<br />

-Ndarja e mjeteve nga buxheti i Komunës me qëllim <strong>të</strong> vendosjes në funksion <strong>të</strong> Sektorit <strong>të</strong> Mbrojtjes Sociale në<br />

Komunë<br />

Ësh<strong>të</strong> parashikuar edukimi i <strong>të</strong> punësuarve në komunë <strong>për</strong> format e <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong> <strong>të</strong> cilat mund <strong>të</strong> realizohen në<br />

nivel lokal, si e<strong>dhe</strong> formimi i Sektorit <strong>për</strong> Mbrojtje Sociale në Komunë, roli i <strong>të</strong> cilit do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> dhënia e shërbimeve nga<br />

fusha e <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong> në kuadër <strong>të</strong> kompetencave ligjore <strong>dhe</strong> i cili do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> një lloj shërbimi social deri te i cili<br />

qytetarët do <strong>të</strong> kenë qasje <strong>të</strong> leh<strong>të</strong>. Por me qëllim <strong>të</strong> operacionalizimit <strong>të</strong> sektorit <strong>të</strong> këtillë, nevojitet që Komuna <strong>të</strong><br />

ndajë një pjesë <strong>të</strong> buxhetit <strong>të</strong> saj <strong>për</strong> nevojat e këtij Sektori.<br />

-Promovimi i angazhimit ekonomik <strong>të</strong> kategorisë <strong>sociale</strong><br />

Këtu nënkuptohen aktivitetet e promovimit <strong>të</strong> mundësisë personat <strong>të</strong> cilët bëjnë pjesë në kategorinë e më <strong>të</strong> varfërve<br />

<strong>dhe</strong> <strong>të</strong> rrezikuarve socialë <strong>të</strong> jenë pjesë e projekteve <strong>të</strong> cilat ofrojnë punësim <strong>për</strong> këto presona në kuadër <strong>të</strong> Komunës.<br />

Si rreziqe <strong>të</strong> mundshme <strong>për</strong> realizimin e këtyre aktiviteteve shfaqen buxheti i pamjaftueshëm në dispozicion, si e<strong>dhe</strong><br />

mosbashkëpunimi me Njësinë Rajonale <strong>të</strong> Ministrisë së Punës <strong>dhe</strong> Politikës Sociale <strong>të</strong> Komunës së Kisella Vodës, e cila<br />

e mbulon e<strong>dhe</strong> territorin e Komunës së Studeniçanit.<br />

Si tregues <strong>për</strong> arritjen e këtij qëllimi <strong>strategji</strong>k janë <strong>për</strong>caktuar në vijim: zvogëlimi i numrit <strong>të</strong> pranuesve <strong>të</strong> ndihmës<br />

<strong>sociale</strong>, shuma e mjeteve <strong>të</strong> ndara nga buxheti i Komunës <strong>për</strong> ndihmë <strong>sociale</strong>, numri i personave ekonomikisht <strong>të</strong><br />

angazhuar nga kategori<strong>të</strong> <strong>sociale</strong>, rritje e zbatimit <strong>të</strong> punëve publike, numri i kuadrove <strong>të</strong> rinj <strong>të</strong> trajnuar në Komunë.<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

25<br />

Si mjete <strong>për</strong> verifikim paraqiten Raportet e Komunës, Regjistri Qendror <strong>dhe</strong> Drejtoria e <strong>të</strong> Hyrave Publike, Raportet<br />

(mujore <strong>dhe</strong> vjetore) <strong>për</strong> punë në Sektorin <strong>për</strong> Mbrojtje Sociale, Raporte <strong>të</strong> Agjencisë <strong>për</strong> punësime <strong>të</strong> <strong>për</strong>kohshme.<br />

3.4.3.2. Kujdesi <strong>dhe</strong> informimi i qytetarëve <strong>të</strong> rrezikuar social <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> margjinalizuar<br />

Me qëllim <strong>të</strong> kujdesit <strong>dhe</strong> informimit <strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong> rrezikuara <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> margjinalizuara në institucionet në<br />

Komunë PGL i vendosi veprimet vijuese <strong>strategji</strong>ke:<br />

- Vizita <strong>të</strong> rregullta <strong>të</strong> personave profesionis<strong>të</strong> në terren <strong>dhe</strong> informimi i rregullt<br />

Kë<strong>të</strong> aktivitet do ta zbatojnë personat e Sektorit <strong>për</strong> Mbrojtje Sociale në Komunë, si pjesë e detyrave <strong>të</strong> tyre <strong>të</strong> rregullta<br />

<strong>të</strong> punës. Përveç që do <strong>të</strong> kenë vazhdimisht informata <strong>të</strong> sakta <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> azhurnuara <strong>për</strong> gjendjen në terren, ata në <strong>të</strong><br />

njëj<strong>të</strong>n kohë do <strong>të</strong> vepronin si këshillëdhënës <strong>të</strong> qytetarëve nga fusha e <strong>të</strong> drejtave <strong>dhe</strong> <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong>.<br />

-Forcimi i bashkëpunimit mes Komunës, pushteti qendror <strong>dhe</strong> sektorit joqeveritar<br />

Me forcimin e bashkëpunimit, mundësi<strong>të</strong> <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirjen aktive në projekte <strong>të</strong> interesit <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkët <strong>dhe</strong> interesit <strong>të</strong><br />

mirë shoqëror <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjithë atyre rriten, janë zhvilluar raporte partneriteti me sektorin afarist në ofrimin e shërbimeve<br />

lokale <strong>dhe</strong> <strong>sociale</strong>.<br />

Si rreziqe <strong>të</strong> mundshme këtu paraqitet nga njëra anë mosinteresimi i NJR në Kisella Vodë <strong>për</strong> bashkëpunimin e këtillë,<br />

ndërsa nga ana tje<strong>të</strong>r mospasja e buxhetit <strong>të</strong> mjaftueshëm <strong>për</strong> zbatim <strong>të</strong> aktiviteteve <strong>të</strong> lart<strong>për</strong>mendura.


Si tregues <strong>për</strong> arritjen e këtij qëllimi <strong>strategji</strong>k janë vendosur vijueset: numri i pranuesve <strong>të</strong> ndihmës <strong>sociale</strong>,<br />

numri i vizitave në terren nga ana e ekipeve profesionale, numri i personave <strong>të</strong> cilët kanë pranuar ndihmë <strong>dhe</strong><br />

konsultime, numri i projekteve <strong>të</strong> realizuara <strong>për</strong> kujdes ndaj grupeve <strong>të</strong> qytetarëve <strong>të</strong> rrezikuar socialë <strong>dhe</strong> grupeve <strong>të</strong><br />

margjinalizuara <strong>të</strong> qytetarëve, shuma e mjeteve nga buxheti i Komunës i ndarë <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong>, numri i kategorive<br />

<strong>sociale</strong> ekonomikisht <strong>të</strong> angazhuara.<br />

Si Mjete <strong>për</strong> verifikim shfaqen Raportet e Komunës, Raportet e Njësisë rajonale <strong>të</strong> MPPS Kisella Vodë, raporte nga<br />

shoqata e qytetarëve, marrëveshje <strong>për</strong> bashkëpunim me subjekte relevante juridike, Arkivi i komunës <strong>për</strong> propozim<br />

projekte <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkëta <strong>të</strong> dorëzuara pranë organizatave ndërkombëtare <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> ngjashme, informata <strong>të</strong> ueb faqeve<br />

<strong>të</strong> donatorëve <strong>për</strong> projektet e fituara, raporte nga agjencia <strong>për</strong> punësim, DHP.<br />

3.5. Rezultate nga diskutimet e realizuara me grupet e fokusit në Komunë<br />

Fokus grupet paraqesin pjesë vitale në procesin e <strong>për</strong>punimit <strong>të</strong> dokumenteve <strong>për</strong> varfërinë <strong>dhe</strong> ç’kyçjen <strong>sociale</strong>. Ata e<br />

plo<strong>të</strong>sojnë procesin e elaborimit <strong>të</strong> dokumenteve <strong>për</strong> ç’kyçje <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> varfëri, prioritetizimin, planifikimin <strong>strategji</strong>k<br />

<strong>dhe</strong> <strong>të</strong> aksionit me a<strong>të</strong> që shtojnë vlerë plo<strong>të</strong>suese <strong>dhe</strong> emocione <strong>për</strong> a<strong>të</strong> që varfëria <strong>dhe</strong> ç’kyçja <strong>sociale</strong> paraqesin <strong>për</strong><br />

kategori<strong>të</strong> e lëndueshme. Në<strong>për</strong>mjet citimeve <strong>të</strong> drejt<strong>për</strong>drejta <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>mbledhjes së pikave kryesore <strong>të</strong> diskutimit,<br />

rezultatet nga grupet e fokusit do <strong>të</strong> tregojnë pakë “je<strong>të</strong> reale” në dokumentin <strong>strategji</strong>k. Metodologjia e grupeve <strong>të</strong><br />

fokusit parasheh motivim <strong>dhe</strong> inkurajim <strong>të</strong> pjesëmarrësve <strong>të</strong> flasin hapur <strong>dhe</strong> pa frikë <strong>për</strong> <strong>të</strong> gjitha pyetjet relevante,<br />

<strong>për</strong> <strong>për</strong>vojat, shpresat <strong>dhe</strong> frikën e tyre.<br />

Bujq <strong>të</strong> cilët nuk mund ta legalizojnë biznesin bujqësor<br />

Ky grup i fokusit numëronte 7 pjesëmarrës. Ata janë bujq <strong>të</strong> cilët kultivojnë shalqi, dredhëza, duhan, speca <strong>dhe</strong><br />

prodhime <strong>të</strong> tjera bujqësore. Ballafaqohen me probleme <strong>të</strong> llojit <strong>të</strong> ujësjellësit <strong>të</strong> keq, harxhime <strong>të</strong> larta <strong>për</strong> naf<strong>të</strong>,<br />

farëra, plehra. Në kë<strong>të</strong> komunë nuk ekziston pikë <strong>për</strong> blerje <strong>të</strong> prodhimeve bujqësore <strong>dhe</strong> <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> arsye bujqit nuk<br />

mund t’i plasojnë prodhimet e tyre në treg. Janë <strong>të</strong> interesuar <strong>për</strong> subvencione <strong>për</strong> blegtori por nuk janë mjaftueshëm<br />

<strong>të</strong> informuar nga shteti cilat kushte nevojiten që t’i fitojnë këto subvencione.<br />

Gjithashtu <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> gjendjes së vështirë materiale nuk kanë mekanikë <strong>për</strong> <strong>për</strong>punimin e tokës <strong>dhe</strong> <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> arsye<br />

kanë prodhim <strong>të</strong> ulët <strong>dhe</strong> cilësi më <strong>të</strong> dobët. U nevojitet organizim <strong>dhe</strong> informim <strong>për</strong> a<strong>të</strong> cila kulturë do <strong>të</strong> kultivohet<br />

në regjionin e tyre. Nëse ekziston kulturë standarde e cila do <strong>të</strong> kultivohej me kë<strong>të</strong> do <strong>të</strong> garantohej blerja <strong>dhe</strong> çmimi<br />

i prodhimeve. Për shkak <strong>të</strong> gjendjes së keqe ekonomike nuk mund <strong>të</strong> investojnë në bujqësi <strong>dhe</strong> blegtori, <strong>dhe</strong> me kë<strong>të</strong><br />

<strong>të</strong> fillojnë me kultivimin e kulturave <strong>të</strong> reja, ndërsa mjedisi ka kushte <strong>të</strong> shkëlqyeshme <strong>për</strong> bujqësi <strong>dhe</strong> blegtori.<br />

26<br />

Si do ta kishin ndryshuar kë<strong>të</strong> gjendje, bujqit janë me qëndrim se duhet <strong>të</strong> krijohet pikë <strong>për</strong> blerje, <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> fitojnë<br />

garanci se prodhimet do t’u blihen si e<strong>dhe</strong> çmim i garantuar i blerjes. Njëkohësisht, nevojitet <strong>të</strong> zbatohet mbjellje <strong>dhe</strong><br />

kultivim i planifikuar i kulturave bujqësore.<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

Për statusin e tyre social janë shprehur se janë <strong>të</strong> varfër <strong>dhe</strong> nuk kanë mjete t’i <strong>për</strong>mbushin nevojat themelore, Nuk<br />

mund <strong>të</strong> realizojnë <strong>të</strong> drej<strong>të</strong> <strong>për</strong> pension <strong>për</strong> shkak se nuk janë <strong>të</strong> regjistruar si bujq. Për kë<strong>të</strong> arsye nuk mund t’i<br />

shkollojnë fëmijët, ndërsa sigurim shënde<strong>të</strong>sor sigurojnë si persona <strong>të</strong> papunë <strong>dhe</strong> a<strong>të</strong> <strong>të</strong> drej<strong>të</strong> e realizojnë në<strong>për</strong>mjet<br />

entit <strong>për</strong> punësim.<br />

Për shkak <strong>të</strong> gjendjes së vështirë materiale ballafaqohen me emigrim <strong>të</strong> madh <strong>të</strong> popullsisë nga komuna. Ndaj kësaj<br />

shtuan e<strong>dhe</strong> se infrastruktura në Komunë ësh<strong>të</strong> e keqe, ujësjellësi nuk i <strong>për</strong>mbush nevojat e popullsisë, ndërsa uji<br />

ësh<strong>të</strong> me cilësi <strong>të</strong> keqe <strong>për</strong> shkak se rrjeti i ujësjellësit ësh<strong>të</strong> i ndërtuar me gypa <strong>të</strong> asbestit. Deponia e Drislës ësh<strong>të</strong><br />

afër <strong>dhe</strong> gjithnjë e më shpesh ballafaqohen me erë <strong>të</strong> pakëndshme. Ata mendojnë se nevojitet dislokim i deponisë<br />

së Drisllës.<br />

Puna e shërbimeve lokale deri tani i kënaq nevojat e tyre <strong>dhe</strong> nuk ekzistojnë dallime gja<strong>të</strong> dhënies së shërbimeve<br />

<strong>të</strong> disponueshme pa dallim nëse je rast social, i papunë ose i hendikepuar por u nevojitet këshilltar <strong>për</strong> bujqësi në<br />

Komunën e tyre.<br />

Kjo kategori e lëndueshme ësh<strong>të</strong> e gatshme <strong>të</strong> bashkëpunojë <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> jep kontributin e saj në aktivitetet <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirjen<br />

<strong>sociale</strong>, por njerëzit e humbin besimin në shtetin <strong>dhe</strong> me kë<strong>të</strong> zvogëlohet interesimi <strong>për</strong> pjesëmarrje. Ve<strong>të</strong> ligjet janë<br />

mjaf<strong>të</strong> konfuze <strong>dhe</strong> nevojiten shumë dokumente që <strong>të</strong> legalizohet biznesi bujqësorë, e me kë<strong>të</strong> <strong>të</strong> realizohet e drejta<br />

<strong>për</strong> subvencione nga shteti.<br />

Nuk kanë informata <strong>dhe</strong> nuk i ndjekin ligjet ekzistuese <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong> <strong>të</strong> personave <strong>të</strong> varfër më <strong>të</strong> lëndueshëm <strong>dhe</strong><br />

llogarisin se nuk kanë <strong>të</strong> drejta <strong>të</strong> njëjta qytetare me popullsinë tje<strong>të</strong>r.<br />

Në fund u rezymua se nevojitet <strong>të</strong> investohen para <strong>për</strong> zhvillim <strong>të</strong> bujqësisë, <strong>të</strong> hapen qendra <strong>për</strong> blerje <strong>të</strong> prodhimeve,<br />

vendosja e programit <strong>për</strong> avancim <strong>të</strong> bujqësisë <strong>dhe</strong> sjellja e programit <strong>për</strong> plasim më <strong>të</strong> mirë <strong>të</strong> prodhimeve<br />

bujqësore. Nevojitet organizim mes komunës <strong>dhe</strong> bujkut, në a<strong>të</strong> mënyrë janë <strong>të</strong> mundshme suksese më <strong>të</strong> mëdha<br />

<strong>dhe</strong> bashkëpunim më i mirë.


Të reja, vajza nga 13-15 vjet, gra shqiptare me shkollim <strong>të</strong> ulët, gra shqiptare – viktima <strong>të</strong> diskriminimit <strong>dhe</strong><br />

dhunës<br />

Ky grup fokusi numëronte 7 pjesëmarrëse. Gra<strong>të</strong> shqiptare ballafaqohen me probleme <strong>të</strong> paragjykimeve <strong>të</strong> cilat<br />

e ndalojnë arsimimin. Tradita ësh<strong>të</strong> mjaft e fuqishme <strong>dhe</strong> ajo imponon se vendi i gruas ësh<strong>të</strong> në sh<strong>të</strong>pi <strong>dhe</strong> nuk<br />

i nevojitet arsimim. Gjeneratat më <strong>të</strong> vjetra <strong>të</strong> grave kanë pasur probleme e<strong>dhe</strong> më <strong>të</strong> mëdha që <strong>të</strong> luftojnë <strong>për</strong><br />

vendin e tyre në shoqëri, por ata probleme ende ekzistojnë e<strong>dhe</strong> pse shpresojnë se me ardhjen e gjeneratave <strong>të</strong><br />

reja intensiteti i edukimit patriarkal dobësohet. Problemet vijnë nga interpretimi i gabueshëm i religjionit, tradita e<br />

fuqishme, thashethemet nga ana e mjedisit.<br />

Vajzat shqiptare herët lidhin kurorë me arsimim <strong>të</strong> pambaruar. Besojnë se në moshë më <strong>të</strong> vonshme nuk do <strong>të</strong><br />

munden <strong>të</strong> martohen, ndërsa burrat <strong>të</strong> cilët do <strong>të</strong> martohen me grua <strong>të</strong> arsimuar gjykohen nga ana e prindërve <strong>dhe</strong><br />

e rrethit prandaj më së shpeshti bile e<strong>dhe</strong> gra<strong>të</strong> <strong>të</strong> cilat janë <strong>të</strong> arsimuara pasi që martohen e ndërpresin punën sepse<br />

burri nuk ua lejon kë<strong>të</strong>. Ka gra që e<strong>dhe</strong> pse burrin e kanë <strong>të</strong> arsimuar <strong>dhe</strong> punon nuk i lejon <strong>të</strong> punojnë <strong>dhe</strong> lëvizja e<br />

tyre ësh<strong>të</strong> e kufizuar, ndërsa e <strong>të</strong>rë kjo ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> mosmiratimit <strong>të</strong> mjedisit gruaja <strong>të</strong> je<strong>të</strong> e pavarur <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> ke<strong>të</strong><br />

je<strong>të</strong> <strong>sociale</strong>. Mënyra e këtillë e je<strong>të</strong>s e bën gruan <strong>të</strong> kufizuar në kuptimet e saja “Ve<strong>të</strong> jeta ësh<strong>të</strong> shkollë më e ma<strong>dhe</strong><br />

nga ve<strong>të</strong> shkolla.<br />

Daljet, shoqërimi, vizitat e manifestimeve kulturore ti hapin shikimet <strong>dhe</strong> bëhesh e ve<strong>të</strong>dijshme <strong>për</strong> shumë punë rreth<br />

vetes. “Gra<strong>të</strong> e shkurorëzuara kanë je<strong>të</strong> <strong>të</strong> vështirë <strong>për</strong> shkak se nuk janë <strong>të</strong> pranuara nga rrethi <strong>dhe</strong> janë <strong>të</strong> dënuara<br />

nga ana e prindërve. Që ta realizojnë <strong>të</strong> drej<strong>të</strong>n e tyre <strong>të</strong> kujdesit <strong>dhe</strong> ndihmës shënde<strong>të</strong>sore gjithashtu hasin në<br />

një sërë problemesh. Vizita e gjinekologut ësh<strong>të</strong> tabu temë <strong>dhe</strong> shpesh u ësh<strong>të</strong> e lejuar grave <strong>të</strong> cilat janë tanimë <strong>të</strong><br />

martuara, ndërsa vajzat <strong>të</strong> cilat do <strong>të</strong> kërkojnë ndihmë <strong>të</strong> caktuar mjekësore menjëherë u <strong>për</strong>flitet ndonjë diagnozë e<br />

rëndë mjekësore <strong>dhe</strong> me kë<strong>të</strong> dëmtohen <strong>dhe</strong> nuk munden që më vonë <strong>të</strong> martohen. Vizitat e mjekut duhet <strong>të</strong> bëhen<br />

në prani <strong>të</strong> prindërve, burrit ose anëtarëve <strong>të</strong> tjerë <strong>të</strong> familjes. Nuk kanë leje <strong>të</strong> merren me sport e as <strong>të</strong> vizitojnë<br />

manifestime kulturore. Gra<strong>të</strong> <strong>të</strong> cilat merren me profesione <strong>të</strong> estradës emërohen me fjalë <strong>të</strong> shëmtuara, ndërsa nëse<br />

burri ësh<strong>të</strong> person i estradës kjo has në miratim <strong>dhe</strong> askush nuk i shton etiketime <strong>të</strong> pa<strong>për</strong>shtatshme.<br />

Gra<strong>të</strong> duhet ta fitojnë vendin e tyre <strong>të</strong> vërte<strong>të</strong> në bashkësi, <strong>të</strong> mbahen tribuna me nënat <strong>të</strong> cilat do <strong>të</strong> munden <strong>të</strong><br />

ndikojnë në mjedis <strong>të</strong> ndryshohet tradita. Me mbajtjen e tribunave <strong>të</strong> këtilla do <strong>të</strong> zgjohet ve<strong>të</strong>dija te më <strong>të</strong> vjetrit se<br />

nevojitet pavarësia e gruas, <strong>dhe</strong> se me a<strong>të</strong> që ajo ësh<strong>të</strong> e edukuar <strong>dhe</strong> punon nuk e bënë jonormale.<br />

Vizita në komunë nga ana e grave fillon kë<strong>të</strong> vit me fillimin e projektit <strong>për</strong> zvogëlim <strong>të</strong> papunësisë te gruaja shqiptare<br />

– çka mund <strong>të</strong> punojë gruaja pa e lëshuar sh<strong>të</strong>pinë. Në vet fillimin shkonte shumë vështirë që <strong>të</strong> detyrohen gra<strong>të</strong> <strong>të</strong><br />

vijnë në komunë, por me mund ngadalë ësh<strong>të</strong> arritur deri te një sukses <strong>dhe</strong> tani vizita ësh<strong>të</strong> më e ma<strong>dhe</strong>.<br />

Personat <strong>të</strong> cilët janë me hendikep janë <strong>të</strong> pranuar nga bashkësia, por <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> nënat e tyre janë <strong>të</strong> gjykuara <strong>për</strong> shkak<br />

se rrethi mendon se ata kanë lindur fëmijë me hendikep, sepse kanë bërë diçka <strong>të</strong> keqe ose janë <strong>të</strong> pamoralshme. Më<br />

së shpeshti familjet në <strong>të</strong> cilat ka persona me pengesa në zhvillim, persona <strong>të</strong> hendikepuar ose ndonjë problem më <strong>të</strong><br />

madh mjekësor i fshehin <strong>dhe</strong> <strong>për</strong> ta mundohen <strong>të</strong> flitet <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> dihet sa <strong>të</strong> je<strong>të</strong> e mundur më pak.<br />

Për shkak <strong>të</strong> af<strong>të</strong>sisë së dobët <strong>për</strong> shkrim e lexim gruaja nuk i njeh ligjet e as <strong>të</strong> drejtat e saja.<br />

Për shkak <strong>të</strong> gjendjes së këtillë <strong>të</strong> gruas, mendojnë se ësh<strong>të</strong> e nevojshme Qeveria <strong>të</strong> krijojë dënime më <strong>të</strong> mëdha <strong>për</strong><br />

mosrespektim <strong>të</strong> Ligjit <strong>për</strong> arsimim <strong>të</strong> detyrueshëm.<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

27<br />

Në fund u rezymua se <strong>të</strong> gjitha problemet e gruas rrjedhin nga arsimimi i pamjaftueshëm, prandaj gra<strong>të</strong> <strong>për</strong>piqen<br />

<strong>për</strong> ndryshimet vijuese – zbutja e tradi<strong>të</strong>s, zbatimi i Ligjit <strong>për</strong> arsimim <strong>të</strong> detyrueshëm <strong>dhe</strong> respektimi i tij si e<strong>dhe</strong> <strong>për</strong><br />

pavarësinë financiare <strong>të</strong> gruas shqiptare.


28<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

Kreu 4 – Plani i aksionit <strong>për</strong> zbatim <strong>të</strong> Dokumentit <strong>strategji</strong>k<br />

Fushat me <strong>për</strong>parësi<br />

1. Zvogëlimi i <strong>varfërisë</strong><br />

2. Përfshirja <strong>sociale</strong> e grupeve <strong>të</strong> lëndueshme <strong>të</strong> identifikuara<br />

3. Mbrojtja <strong>sociale</strong>/ndërmarrja e masave plo<strong>të</strong>suese <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong><br />

1. Zvogëlimi i <strong>varfërisë</strong><br />

1.1 Qëllimi prioritar <strong>strategji</strong>k – Krijimi i kushteve <strong>për</strong> zgjidhje afatgjate <strong>të</strong> problemit me varfërinë në komunën e Studeniçanit<br />

Veprime <strong>strategji</strong>ke Kohëzgjatja Personi <strong>për</strong>gjegjës Tregues Mjete <strong>për</strong> verifikim Buxheti<br />

1.000.000,00 denarë<br />

Arkivi i Shkollave <strong>të</strong> mesme në<br />

komunën e Studeniçanit<br />

Raportet vjetore <strong>të</strong> Fakulteteve <strong>dhe</strong><br />

Universiteteve ku janë regjistruar<br />

studen<strong>të</strong>t<br />

Raportet <strong>të</strong> ESHS<br />

2011-2013 Ejup Abazi Numri i nxënësve <strong>të</strong> regjistruar<br />

në shkollë <strong>të</strong> mesme <strong>për</strong>kundër<br />

numrit <strong>të</strong> nxënësve që kanë<br />

mbaruar shkollën fillore<br />

Numri i studen<strong>të</strong>ve <strong>të</strong> rinj <strong>të</strong><br />

regjistruar <strong>për</strong>kundër numrit <strong>të</strong><br />

maturan<strong>të</strong>ve<br />

Ndritja e ve<strong>të</strong>dijes së bashkësisë <strong>për</strong><br />

rëndësinë e edukimit <strong>për</strong> rritje ekonomike<br />

(tribuna publike, afishe, pllakate,<br />

punëtori etj.)<br />

800.000,00 denarë<br />

Numri i bizneseve <strong>të</strong> legalizuara Raporte <strong>të</strong> Regjistrit Qendror <strong>të</strong> RM<br />

Raporte <strong>të</strong> Agjencisë <strong>për</strong> punësim<br />

2011-2012 Merita Halil<br />

Orhan Shabani<br />

Informimi <strong>për</strong> popullsinë <strong>për</strong><br />

mundësi<strong>të</strong> <strong>për</strong> ve<strong>të</strong>punësim (shtypja e<br />

afisheve, broshurave <strong>dhe</strong> punëtorive)<br />

2.440.000,00 denarë<br />

Raporte <strong>të</strong> ESHS<br />

Arkivi i Regjistrit Qendror<br />

Raporte nga Drejtoria e <strong>të</strong> Hyrave<br />

Publike<br />

Raport vjetor i Agjencisë <strong>për</strong><br />

Punësim<br />

2011-2013 Orhan Shabani -Numri i bizneseve ekzistuese <strong>të</strong><br />

legalizuara<br />

-Shuma prej 3% nga tatimi personal<br />

i cili i kthehet Komunës<br />

Legalizimi i aktiviteteve jolegale nga <strong>të</strong><br />

gjitha fushat e ekonomisë – puna në<br />

terren <strong>për</strong> informimin <strong>dhe</strong> shërbimet<br />

(Hapja e qendrës informative, shtypja<br />

e materialeve informative-edukuese,<br />

shërbime informimi me drejtime<br />

veprimi)


549.000,00 denarë<br />

Raporte <strong>të</strong> Agjencisë <strong>për</strong> Punësim<br />

Raporte <strong>të</strong> Komunës<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

29<br />

Përcaktimi i mënyrave <strong>për</strong> angazhim<br />

ekonomik <strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong> margjinalizuara<br />

-gra shqiptare<br />

-persona me nevoja <strong>të</strong> veçanta<br />

2011 Merita Halil -Numri i grave ekonomikisht <strong>të</strong><br />

angazhuara<br />

-Numri i personave me nevoja<br />

<strong>të</strong> veçanta ekonomisht <strong>të</strong> angazhuar<br />

61.000,00 denarë<br />

Arkivi komunal, procesverbal i<br />

mbledhjes së mbajtur <strong>të</strong> Këshillit<br />

komunal<br />

Formimi i këshillim në nivel <strong>të</strong> komunës<br />

<strong>të</strong> <strong>të</strong> gjithë pjesëmarrësve në zhvillimin<br />

e GLA (mbledhje <strong>të</strong> rregullta <strong>për</strong> <strong>për</strong>caktimin<br />

e problemeve <strong>dhe</strong> zgjidhjen e tyre)<br />

Aktvendim <strong>për</strong> formimin e<br />

Këshillit <strong>të</strong> Grupeve Lokale <strong>të</strong><br />

Aksionit<br />

2012 Muhamed<br />

Ramadani<br />

Raporte <strong>të</strong> agjencisë <strong>për</strong> punësim 549.000,00 denarë<br />

Numri i personave me nevoja<br />

<strong>të</strong> veçanta ekonomikisht <strong>të</strong><br />

angazhuar<br />

Ngritja e ve<strong>të</strong>dijes së bashkësisë <strong>për</strong><br />

mundësi<strong>të</strong> <strong>për</strong> pranim <strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong><br />

margjinalizuara në je<strong>të</strong>n ekonomike <strong>të</strong><br />

komunës<br />

2011-2012 Ejup Abazi<br />

Merita Halil


30<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

1.2 Qëllimi prioritar <strong>strategji</strong>k – Promovimi i mënyrës afatgjate <strong>të</strong> ve<strong>të</strong>qëndrueshme <strong>të</strong> angazhimit<br />

alternativ ekonomik <strong>të</strong> qytetarëve <strong>të</strong> Komunës së Studeniçanit.<br />

Veprime <strong>strategji</strong>ke Kohëzgjatja Personi <strong>për</strong>gjegjës Tregues Mjete <strong>për</strong> verifikim Buxheti<br />

Raporte <strong>të</strong> Komunës 610.000,00 denarë<br />

Aktvendimi i këshillit <strong>për</strong><br />

miratimin e Strategjisë<br />

2011-2012 Merita Halil<br />

Orhan Shabani<br />

Përpilimi i <strong>strategji</strong>së <strong>për</strong> fusha alternative <strong>të</strong><br />

angazhimit ekonomik <strong>të</strong> popullsisë (punime<br />

dore, turizëm alternativ <strong>dhe</strong> fusha <strong>të</strong> tjera <strong>të</strong><br />

cilat do t’i <strong>për</strong>caktojë hulumtimi)<br />

915.000,00 denarë<br />

Raporte <strong>të</strong> Komunës<br />

Raporte <strong>të</strong> shoqatave <strong>të</strong> qytetarëve<br />

ose sh<strong>të</strong>pisë konsulente <strong>të</strong> cilat do t’i<br />

realizojnë aktivitetet<br />

Raporte <strong>të</strong> Regjistrit Qendror<br />

Raporte <strong>të</strong> Agjencisë <strong>për</strong> punësim<br />

Numri i pjesëmarrjeve <strong>dhe</strong><br />

promovimeve publike<br />

Numri i bizneseve alternative<br />

<strong>të</strong> regjistruara<br />

2012-2013 Merita Halil<br />

Orhan Shabani<br />

Zbatimi i fusha<strong>të</strong>s publike <strong>për</strong> mundësi<strong>të</strong> <strong>për</strong><br />

punësim alternativ<br />

610.000,00 denarë<br />

Raporte <strong>të</strong> Komunës<br />

2012-2013 Muhamet Kasami Numri i punëtorive <strong>të</strong><br />

mbajtura <strong>për</strong> financim <strong>dhe</strong><br />

mikrofinancim<br />

Numri i personave <strong>të</strong> cilët i<br />

kanë shfry<strong>të</strong>zuar kushtet e<br />

volitshme financiare<br />

Shuma e mjeteve <strong>të</strong> ndara<br />

financiare<br />

Afrimi i burimeve <strong>të</strong> financimit <strong>të</strong> punësimit<br />

<strong>dhe</strong> ve<strong>të</strong>punësimit <strong>të</strong> popullsisë<br />

Raporte <strong>të</strong> DHP<br />

Raporte <strong>të</strong> Agjencisë <strong>për</strong> punësim<br />

Raporte <strong>të</strong> Agjencisë <strong>për</strong> punësim 305.000,00 denarë<br />

2012-2013 Ejup Abazi Numri i personave me<br />

nevoja <strong>të</strong> veçanta <strong>të</strong> ve<strong>të</strong>punësuar<br />

në sektorin afarist<br />

Promovimi <strong>për</strong> bashkëpunim mes sektorit<br />

afarist <strong>dhe</strong> personave me nevoja <strong>të</strong> veçanta


1.3 Qëllimi prioritar <strong>strategji</strong>k – Stimulimi <strong>për</strong> arsimimi joformal <strong>dhe</strong> plo<strong>të</strong>sues <strong>për</strong><br />

promovim <strong>të</strong> ve<strong>të</strong>punësimit <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>mirësimit <strong>të</strong> zhvillimit ekonomik<br />

Veprime <strong>strategji</strong>ke Kohëzgjatja Personi <strong>për</strong>gjegjës Tregues Mjete <strong>për</strong> verifikim Buxheti<br />

610.000,00 denarë<br />

Procesverbal i Mbledhjes së mbajtur<br />

<strong>të</strong> Këshillit<br />

Përpilimi i Analizës<br />

Aktvendime <strong>të</strong> Këshillit <strong>për</strong><br />

Analizën e miratuar<br />

2012 Ejup Abazi<br />

Muhamet Kasami<br />

Përpilimi i Analizës së tregut <strong>të</strong> punës<br />

(<strong>për</strong>shtatja e kërkesave <strong>për</strong> forcë pune në<br />

komunë me fushat e edukimit, kualifikimit<br />

<strong>dhe</strong> rikualifikimit)<br />

122.000,00 denarë<br />

Raport i Komunës, procesverbale<br />

nga takimet e mbajtura <strong>të</strong> punës<br />

Programe <strong>të</strong> <strong>për</strong>gatitura<br />

<strong>për</strong> trajnim <strong>dhe</strong> modulet e<br />

zhvilluara<br />

2012 Ejup Abazi<br />

Muhamet Kasami<br />

Përcaktimi i trajnimeve <strong>për</strong> arsimim<br />

plo<strong>të</strong>sues në pajtim me analizën e tregut<br />

<strong>të</strong> punës<br />

122.000,00 denarë<br />

Arkivi i Komunës i cili <strong>për</strong>mban<br />

informata <strong>për</strong>: --Marrëveshje <strong>të</strong><br />

lidhura <strong>për</strong> shfry<strong>të</strong>zim zë hapësirave<br />

<strong>për</strong> trajnim,<br />

-Marrëveshje <strong>për</strong> angazhim <strong>të</strong> konsulen<strong>të</strong>ve/trajnuesve,<br />

-Orari i huazimit <strong>të</strong> hapësirave <strong>për</strong><br />

trajnim<br />

-Raporte <strong>të</strong> siguruesve <strong>të</strong> trajnimeve<br />

deri te Komuna <strong>për</strong> trajnimet e<br />

mbajtura<br />

2013 Orhan Shabani Identifikimi i hapësirave <strong>për</strong><br />

trajnim<br />

Përzgjedhja e trajnuesve<br />

Sigurimi i mjeteve materiale <strong>për</strong> trajnimet<br />

<strong>dhe</strong> burimet njerëzore<br />

1.220.000,00 denarë<br />

Listat e pjesëmarrësve<br />

Raporte nga trajnimi<br />

Raporte nga shoqatat e qytetarëve;<br />

Sh<strong>të</strong>pi konsulente,<br />

Realizimi i trajnimeve 2013-2014 Merita Halil Numri i trajnimeve <strong>të</strong><br />

mbajtura<br />

Numri i personave <strong>të</strong><br />

cilët kanë marrë pjesë në<br />

trajnime<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

31


32<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

2. Përfshirja <strong>sociale</strong> e grupeve <strong>të</strong> lëndueshme <strong>të</strong> identifikuara<br />

2.1 Qëllimi prioritar <strong>strategji</strong>k – Krijimi kushteve <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirje <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjitha kategorive <strong>të</strong> lëndueshme <strong>për</strong> funksionim në bashkësinë e komunës së Studeniçanit<br />

Veprime <strong>strategji</strong>ke Kohëzgjatja Personi <strong>për</strong>gjegjës Tregues Mjete <strong>për</strong> verifikim Buxheti<br />

366.000,00 denarë<br />

(komuna)<br />

Arkivi i Komunës,<br />

Aktvendim i Këshillit <strong>për</strong> hapje <strong>të</strong><br />

njësisë <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong><br />

2012 Ejup Abazi Akti i sistematizimit në Komunë<br />

Shkallë <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>se në buxhetin e<br />

Komunës<br />

Sektor funksional <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong><br />

<strong>sociale</strong> në Komunë<br />

Persona i punësuar<br />

Hapja sektorit <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong><br />

në komunë <strong>dhe</strong> punësimi i punëtorit<br />

<strong>strategji</strong>k<br />

1.525.000,00 denarë<br />

–fonde <strong>dhe</strong> komuna<br />

Arkivi i Komunës<br />

Marrëveshje e lidhur <strong>për</strong> shërbime <strong>të</strong><br />

fushatave publike<br />

Raporte nga shoqatat e qytetarëve;<br />

Sh<strong>të</strong>pi konsultuese<br />

2012 Ejup Abazi Numri i ngjarjeve <strong>të</strong> zbatuara<br />

<strong>për</strong> informim <strong>të</strong> qytetarëve <strong>për</strong><br />

mundësi<strong>të</strong> <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong><br />

Numri i personave <strong>të</strong> cilët janë<br />

drejtuar deri te institucionet<br />

Zbatimi i fusha<strong>të</strong>s publike <strong>për</strong> informim<br />

<strong>të</strong> <strong>të</strong> gjithë banorëve në komunë <strong>për</strong><br />

mundësi<strong>të</strong> <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong> (shtypja<br />

e materialit informues)<br />

Raporte nga puna e Komunës 305.000,00 denarë –<br />

fonde <strong>dhe</strong> komuna<br />

2012 Ejup Abazi Numri i personave <strong>të</strong> cilët janë<br />

drejtuar deri te institucionet <strong>për</strong><br />

ndihmë<br />

Numri i vizitave në terren<br />

nga personat <strong>të</strong> punësuar në<br />

komunë<br />

Afrimi i institucioneve pranë popullsisë<br />

në<strong>për</strong>mjet informimit <strong>të</strong> rregullt <strong>dhe</strong><br />

shërbimeve<br />

Raporte komunale 305.000,00 denarë<br />

2012 Ejup Abazi Numri i kuadrove <strong>të</strong> rinj <strong>të</strong><br />

trajnuar<br />

Numri i planeve <strong>dhe</strong> projekteve<br />

<strong>të</strong> aksionit <strong>të</strong> <strong>për</strong>gatitura<br />

Edukimi i <strong>të</strong> punësuarve në komunë<br />

<strong>për</strong> planifikimin <strong>strategji</strong>k në <strong>mbrojtje</strong>n<br />

<strong>sociale</strong>, si e<strong>dhe</strong> <strong>për</strong>pilimi i programeve<br />

aksionare, planeve <strong>dhe</strong> projekteve në<br />

pajtim me <strong>strategji</strong>në e BIM-it


2.2. Qëllimi prioritar <strong>strategji</strong>k – Përpjekje <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkëta <strong>të</strong> <strong>të</strong> gjithë faktorëve në komunën e Studeniçanit <strong>për</strong> kontribut <strong>dhe</strong> <strong>për</strong>krahje <strong>të</strong> grupeve <strong>të</strong> lëndueshme<br />

Veprime <strong>strategji</strong>ke Kohëzgjatja Personi <strong>për</strong>gjegjës Tregues Mjete <strong>për</strong> verifikim Buxheti<br />

305.000,00 denarë –<br />

komuna <strong>dhe</strong> sektori<br />

afarist<br />

Arkivi i komunës<br />

Raporte financiare <strong>të</strong> Komunës<br />

Formimi i Fondit <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong><br />

<strong>sociale</strong><br />

Aktvendim i Këshillit <strong>të</strong> Komunës<br />

<strong>për</strong> formim <strong>të</strong> fondit<br />

2012 Ejup Abazi<br />

Muhamet Kasami<br />

Formimi i fondit në komunë nga<br />

sektori afarist <strong>për</strong> <strong>për</strong>krahje <strong>të</strong><br />

grupeve <strong>të</strong> margjinalizuara<br />

30.500,00 denarë<br />

komuna<br />

Arkivi i komunës<br />

Raporte nga mbledhjet e GLA<br />

Aktvendim i Këshillit <strong>të</strong> Komunës<br />

<strong>për</strong> formim <strong>të</strong> GLA<br />

Formimi i GLA-ve funksionale <strong>për</strong><br />

<strong>për</strong>fshirje <strong>sociale</strong><br />

Formimi i GLA <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirje <strong>sociale</strong> 2012 Ejup Abazi<br />

Merita Halil Ameti<br />

Numri i peronave fizikë <strong>dhe</strong> juridikë<br />

<strong>të</strong> cilët marrin pjesë në GLA<br />

2.3 Qëllimi prioritar <strong>strategji</strong>k – Promovimi i respektit <strong>dhe</strong> pranimi i grupeve <strong>të</strong> lëndueshme nga ana e familjeve <strong>dhe</strong> bashkësisë<br />

Tregues Mjete <strong>për</strong> verifikim Buxheti<br />

Personi<br />

<strong>për</strong>gjegjës<br />

Veprime <strong>strategji</strong>ke Kohëzgjatja<br />

1.935.000,00 denarë<br />

Raporte nga Komuna<br />

Subjekte juridike (shoqata <strong>të</strong><br />

qytetarëve; Sh<strong>të</strong>pi konsultuese)<br />

2011 Ejup Abazi Numri i tribunave <strong>të</strong> mbajtura<br />

Numri i prindërve <strong>të</strong> pranishëm në<br />

tribunat<br />

Numri i kompanive <strong>të</strong> pranishme<br />

në tribuna<br />

Zbatimi i fusha<strong>të</strong>s <strong>për</strong> ngritje <strong>të</strong><br />

ve<strong>të</strong>dijes publike <strong>për</strong> pranim <strong>të</strong><br />

personave me nevoja <strong>të</strong> veçanta<br />

(identifikimi, edukimi, shtypja e materialit<br />

edukativ, tribuna me prindërit,<br />

sektorin afarist)<br />

1.830.000,00 denarë<br />

Raporte <strong>të</strong> Komunës<br />

Raporte <strong>të</strong> konsulen<strong>të</strong>ve <strong>të</strong> angazhuar<br />

t’i udhëheqin punëtori<strong>të</strong> <strong>të</strong><br />

dorëzuara deri te Komuna<br />

2011 Ejup Abazi Numri i punëtorive <strong>të</strong> mbajtura<br />

Numri i afisheve <strong>dhe</strong> broshurave <strong>të</strong><br />

shtypura<br />

Mbajtja e punëtorive me familjet e<br />

personave me nevoja <strong>të</strong> veçanta (si<br />

<strong>të</strong> punojnë me fëmijët, cilat mundësi<br />

i kanë <strong>për</strong> <strong>për</strong>krahje financiare nga<br />

shteti)<br />

Shtypja e afisheve <strong>dhe</strong> broshurave<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

33


34<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

3. Mbrojtja <strong>sociale</strong>/marrja e masave plo<strong>të</strong>suese <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong><br />

3.1 Qëllimi prioritar <strong>strategji</strong>k – Krijimi i kushteve <strong>për</strong> stabilitet social <strong>dhe</strong> ekonomik <strong>për</strong> <strong>të</strong> gjithë qytetarët në komunën e Studeniçanit<br />

Veprime <strong>strategji</strong>ke Kohëzgjatja Personi <strong>për</strong>gjegjës Tregues Mjete <strong>për</strong> verifikim Buxheti<br />

366.000,00 denarë<br />

– në vit komuna<br />

Raporte mujore <strong>dhe</strong> vjetore <strong>të</strong><br />

Sektorit <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong> – Arkivi<br />

i Komunës<br />

Arkivi i Komunës (<strong>të</strong> dhëna <strong>për</strong><br />

vëllimin <strong>dhe</strong> llojin e formave <strong>të</strong> realizuara<br />

<strong>të</strong> Arkivi i Komunës (<strong>të</strong> dhëna<br />

<strong>për</strong> vëllimin <strong>dhe</strong> llojin e formave <strong>të</strong><br />

realizuara <strong>të</strong> <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong> në<br />

Komunë)<br />

2012 Ejup Abazi Shkalla e rritur në buxhetin e<br />

Komunës <strong>për</strong> sektorin e <strong>mbrojtje</strong>s<br />

<strong>sociale</strong><br />

Numri i personave <strong>të</strong> cilët janë<br />

drejtuar në Sektor<br />

Numri i personave <strong>të</strong> cilët kanë<br />

fituar ndihmë<br />

Shuma e mjeteve <strong>të</strong> ndara<br />

Numri i kuadrove <strong>të</strong> rinj <strong>të</strong> trajnuar<br />

Funksionimi i Sektorit <strong>për</strong> <strong>mbrojtje</strong><br />

<strong>sociale</strong> në komunë, me buxhet vetjak.<br />

Edukimi i <strong>të</strong> punësuarve në komunë <strong>për</strong><br />

format e <strong>mbrojtje</strong>s <strong>sociale</strong> <strong>të</strong> cilat do <strong>të</strong><br />

mund <strong>të</strong> realizohen në nivel lokal<br />

610.000,00 denarë<br />

Raporte <strong>të</strong> Agjencisë <strong>për</strong> punësime<br />

<strong>të</strong> <strong>për</strong>kohshme<br />

2012-2013 Ejup Abazi Numri i personave <strong>të</strong> angazhuar<br />

nga kategoria <strong>sociale</strong><br />

Promovimi i angazhimit ekonomik <strong>të</strong><br />

kategorive <strong>sociale</strong><br />

3.2 Qëllimi prioritar <strong>strategji</strong>k – Përkujdesja <strong>dhe</strong> informimi i grupeve <strong>të</strong> kërcënuara <strong>dhe</strong> <strong>të</strong> margjinalizuara <strong>sociale</strong> në institucionet<br />

Veprime <strong>strategji</strong>ke Kohëzgjatja Personi <strong>për</strong>gjegjës Tregues Mjete <strong>për</strong> verifikim Buxheti<br />

122.000,00<br />

denarë<br />

Raporte – Arkivi i Komunës<br />

Raporte – NJR Kisella Vodë<br />

2012-2014 Ejup Abazi Numri i vizitave <strong>të</strong> realizuara në<br />

teren<br />

Numri i personave <strong>të</strong> cilët kanë<br />

fituar ndihmë <strong>dhe</strong> konsultime<br />

Vizitat e rregullta <strong>të</strong> personave profesionis<strong>të</strong><br />

në terren<br />

Informimi i rregullt<br />

183.000,00<br />

denarë-fonde<br />

<strong>dhe</strong> mjete nga<br />

komuna<br />

Raporte <strong>të</strong> Komunës<br />

Ueb faqet e donatorëve<br />

Arkivi i shoqatave qytetare<br />

2012-2014 Ejup Abazi Numri i aktiviteteve <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkëta<br />

<strong>të</strong> realizuara me Komunës, shoqa<strong>të</strong>s<br />

së qytetarëve <strong>dhe</strong> pushtetit<br />

qendror<br />

Numri i partneriteteve <strong>të</strong> realizuara<br />

me sektorin afarist<br />

Bashkëpunimi <strong>për</strong>forcuar mes komunës,<br />

pushtetit qendror <strong>dhe</strong> shoqatave<br />

qytetare <strong>dhe</strong> raporte partneriteti<br />

<strong>të</strong> zhvilluara me sektorin afarist në<br />

ofrimin e shërbimeve lokale <strong>sociale</strong>


Аneksi<br />

Aneksi 1 – Lista e personave, <strong>të</strong> cilët kanë marrë pjesë në<br />

Partner Grupin Lokal <strong>për</strong> <strong>për</strong>punim <strong>të</strong> <strong>strategji</strong>së:<br />

Merita Halil Ameti<br />

Orhan Shabani<br />

Ejup Abazi<br />

Danijella Petrusheva Andonova<br />

Sllobodan Shalev<br />

Makfiret Shabani<br />

Gilmane Osmani Musliu<br />

Sumeja Shabani<br />

Semra Ramadani<br />

Komuna e Studeniçanit<br />

Komuna e Studeniçanit<br />

Komuna e Studeniçanit<br />

Fondacioni Evro Centar<br />

Fondacioni Evro Centar<br />

Artizanati<br />

Artizanati<br />

Artizanati<br />

Artizanati<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

35


Aneksi 2 – Agjenda e punëtorive<br />

21.03.2011, e hënë<br />

PUNËTORI PËR PLANIFIKIM STRATEGJIK<br />

Përgatitja e <strong>strategji</strong>së <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirje <strong>sociale</strong>, <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> zvogëlim <strong>të</strong><br />

<strong>varfërisë</strong> në nivel lokal<br />

AGJENDA<br />

21-23 Mars 2011<br />

Hotel “Drim” Strugë<br />

19:00 Arritja e pjesëmarrësve në Hotel “Drim”, më së voni deri në orën 19:00<br />

Vendosje në dhoma me dy shtre<strong>të</strong>r, në pajtim me orarin e caktuar paraprakisht<br />

20:00 – 20:30 Hapja zyrtare e punëtorisë<br />

“Salla e Kongreseve” Hotel “Drim”<br />

• Fjalim <strong>për</strong>shënde<strong>të</strong>s – Petranka D. Miladinova, menaxhere projekti e BIM – FV Shkup<br />

• Fjalim <strong>për</strong>shënde<strong>të</strong>s – <strong>për</strong>faqësues i MPPS<br />

• Fjalim <strong>për</strong>shënde<strong>të</strong>s – kryetarët e komunave partnere<br />

36<br />

20:30 – 21:30 Koktej/darkë<br />

22.03.201, e mar<strong>të</strong><br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

09:00 – 10:30 Hyrje në seminar<br />

Prezantimi, pritjet, vështrim i agjendës<br />

Analizë e shkur<strong>të</strong>r e dokumenteve ekzistuese <strong>të</strong><br />

cilat kanë <strong>të</strong> bëjnë me sferën <strong>sociale</strong> <strong>të</strong> komunave<br />

Definicione <strong>të</strong> shprehjeve<br />

10:30 – 11:00 Pauzë <strong>për</strong> kafe<br />

11:00 – 12:30 Projektimi i filmit dokumentar edukativ <strong>për</strong> grupet e margjinalizuara<br />

Vështrim ndaj barazisë gjinore<br />

12:30 – 14:00 Drekë<br />

14:00 – 15:30 Identifikimi i grupeve <strong>të</strong> lëndueshme<br />

Përcaktimi i problemeve <strong>dhe</strong> nevojave


PUNËTORI PËR PLANIFIKIM TË AKSIONIT<br />

Përgatitja e <strong>strategji</strong>së <strong>për</strong> <strong>për</strong>fshirje <strong>sociale</strong>, <strong>mbrojtje</strong> <strong>sociale</strong> <strong>dhe</strong> zvogëlim <strong>të</strong><br />

<strong>varfërisë</strong> në nivel lokal<br />

AGJENDA<br />

4-6 maj 2011,<br />

Hoteli Molika, Pelister<br />

04.05.2011, e mërkurë<br />

17:00 Arritja <strong>dhe</strong> vendosja e pjesëmarrësve<br />

05.05.2011, e enjte<br />

09:00 – 10:30 Hyrje, pritjet, vështrim i skicë <strong>strategji</strong>së <strong>dhe</strong> rezultateve <strong>të</strong> fokus grupeve<br />

10:30 – 11:00 Pauzë <strong>për</strong> kafe<br />

11:00 – 12:30 Përpunimi i qëllimeve <strong>strategji</strong>ke<br />

12:30 – 14:00 Drekë<br />

14:00 – 15:30 Përcaktimi i aktiviteteve <strong>strategji</strong>ke<br />

15:30 – 16:00 Pauzë <strong>për</strong> kafe<br />

СSTRATEGJI PËR PËRFSHIRJE SOCIALE, MBROJTJE SOCIALE DHE<br />

ULJE TË VARFËRISË NË KOMUNËN E STUDENIÇANIT<br />

16:00 – 17:30 Përcaktimi i bar<strong>të</strong>sve kryesorë <strong>të</strong> aktiviteteve <strong>dhe</strong> obligimeve<br />

20:30-21:30 Darkë<br />

06.05.2011, e premte<br />

37<br />

09:00 – 10:30 Përcaktimi i indikatorëve<br />

10:30 – 11:00 Pauzë <strong>për</strong> kafe<br />

11:00 – 12:30 Mjete <strong>për</strong> verifikim <strong>dhe</strong> buxhet<br />

12:30 – 13:00 Pauzë <strong>për</strong> kafe<br />

13:00 – 14:30 Plan <strong>për</strong> monitorim <strong>të</strong> <strong>strategji</strong>së<br />

Vlerësim <strong>dhe</strong> mbyllje e punëtorisë<br />

14:30 – 16:00 Drekë<br />

16:00 Shkuarje e pjesëmarrësve

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!