You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
January 19, 2015 (4)<br />
Prfˆs dy 42 PIsdI lok muhMmd df kfrtUn Cfpx ivruwD<br />
pYirs/inafmy- Prfˆs ivwc krvfey srvyKx<br />
anusfr dyÈ dy 42 PIsdI lok muhMmd df kfrtUn<br />
Cfpy jfx ivruwD hn jdoˆik ivÈv ivwc ieh bihs<br />
Ëor PVdI jf rhI hY ik Dfrimk mfmilafˆ ivwc<br />
iksy dy ivÈvfs nUM ivaMg rfhIˆ Tys<br />
phuMcxfAuxf mnuwKI afËfdI df ihwsf hoxf cfhIdf<br />
hY jfˆ nhIˆ. `afeIPOp` nfˆ hyT krvfey srvyKx<br />
ivwc Auprokq lokfˆ df kihxf hY ik Drmfˆ Aupr<br />
Tys phuMcfAux vflf ivaMg TIk nhIˆ aqy nf hI<br />
aijhf krn nUM bolx jfˆ ilKx dI afËfdI mMinaf<br />
jf skdf hY.<br />
ieh aprfD hY. krIb 57 PIsdI lokfˆ<br />
df kihxf hY ik musilm BfeIcfry dy ivroD kfrn<br />
aijhy kfrtUn Cpx qoˆ roky nhIˆ jfxy cfhIdy.<br />
ienHfˆ df ieh vI kihxf hY ik Prfˆs nUM ilbIaf,<br />
sIrIaf, Xmn vrgy dyÈfˆ dy ivvfd ivwc POjI<br />
dKl nhIˆ dyxf cfhIdf. ienHfˆ 57 PIsdI lokfˆ ny<br />
ieh vI ikhf ik ijhVy dyÈ vfsI ieslfimk styt<br />
vfsqy jhfd `c jfx leI Prfˆs Cwzxf cfhuMdy<br />
hn, AunHfˆ dy aijhf krn Aupr pfbMdI lwgxI<br />
cMzIgVH- pMjfb rfj mnuwKI aiDkfr<br />
kimÈn ny kyˆdrI jylH jlMDr `c kYdI<br />
divMdr isMG AurÌ romI dI ÊYr kudrqI<br />
mOq leI srkfr nUM do lwK rupey df<br />
hrjfnf Brn leI ikhf hY. kimÈn ny<br />
hrjfny dI rkm imRqk dy vfrsfˆ nUM<br />
muafvËy vjoˆ dyx dI isÌfrÈ kIqI hY. jylH<br />
dy suprzYˆt ny kimÈn nUM Byjy jvfbnfmy `c<br />
doÈfˆ nUM rwd kridafˆ ikhf sI ik ihrfsqI<br />
mOq leI jylH aiDkfrIafˆ nUM doÈI nhIˆ<br />
Tihrfieaf jf skdf hY. isrÌ ies krky<br />
aiDkfrIafˆ isr iËMmyvfrI mVHnf ik kYdI<br />
dy srIr `coˆ kIVy mfr dvfeI dy qwq imly<br />
hn, ÊYr vfjb hY. Aus ny ikhf sI ik jylH<br />
`c bMd kYdIafˆ nUM jbrI Ëihr dyxf<br />
nf-mumikn hY. dUjy pfsy kimÈn ny izAUtI<br />
mYijstryt dI irport nUM afDfr bxf ky<br />
hrjfnf kIqf hY. inafîeq jfĉ `c divMdr<br />
isMG dI mOq nUM ÊYr kudrqI dwisaf<br />
igaf sI.<br />
pRfpq jfxkfrI anusfr kyˆdrI<br />
jylH jlMDr `c kYdI divMdr isMG dI cfr<br />
jUn 2010 nUM mOq ho geI sI. Aus nUM zyZ<br />
mhInf pihlfˆ hI ihrfsq `c Byijaf igaf<br />
nvIˆ idwlI- kyˆdr vwloˆ pMjfb smyq Gwto-Gwt Cy rfjfˆ `c nvyˆ rfjpfl<br />
agly 15 qoˆ 20 idnfˆ `c inXukq kIqy jf skdy hn. kyˆdrI gRih mMqrI<br />
rfjnfQ isMG ny pItIafeI nUM dwisaf ik srkfr nvyˆ gvrnrfˆ dI<br />
qfienfqI bfry ivcfr kr rhI hY. pMjfb dy rfjpfl 21 jnvrI nUM<br />
syvfmukq hox jf rhy hn jdik ihmfcl pRdyÈ dI rfjpfl Aurimlf<br />
isMG dI pMj sflfˆ dI imafd 24 jnvrI nUM muwkxI hY. ibhfr, asfm,<br />
mnIpur, myGfilaf aqy iqRpurf `c vI rfjpflfˆ dy ahudy KflI pey hn.<br />
nirMdr modI srkfr dy swqf sMBflx dy kuJ hÌiqafˆ bfad hI ivvfd<br />
pYdf ho igaf sI jdoˆ kyˆdrI gRih skwqr ainl gosvfmI ny keI<br />
rfjpflfˆ nUM sunyhy idwqy ik nvIˆ srkfr AunHfˆ dy asqIÌy cfhuMdI hY.<br />
aYnzIey srkfr dI swqf `c afAux qoˆ bfad XUpIey vwloˆ inXukq kIqy<br />
gey rfjpflfˆ ÈIlf dIkÈq (kyrlf), aYm[ky[ nrfiexnn (pwCmI<br />
bMgfl), aÈvnI kumfr (nfgflYˆz), bI[aYl[joÈI (XUpI), bI[vI[ vfˆcU<br />
(goaf), ÈyKr dwq (CwqIsgVH) aqy vI[ky[duwgl (mnIpur) ny asqIÌy<br />
dy idwqy sn. imËorm dy rfjpfl vI pursoqmn nUM nfgflYˆz Byjy jfx<br />
`qy AunHfˆ asqIÌf dy idwqf sI. iesy qrHfˆ, mhfrfÈtr dy rfjpfl ky[<br />
ÈMkr nrfiexnn ny vI asqIÌf dy idwqf sI jdik gujrfq dI rfjpfl<br />
kmlf bynIvfl nUM ahudy qoˆ htf idwqf igaf sI.<br />
nvIˆ idwlI- kfĝrs ny awj aYlfn kIqf<br />
hY ik idwlI pRdyÈ kfˆgrs kmytI dy<br />
muKI arivMdr isMG lvlI ivDfn sBf<br />
coxfˆ nhIˆ lVngy. Auh pfrtI dI idwlI<br />
cfhIdI hY.<br />
rUs ivwc vI keI<br />
QfeI pRdrÈn `ÈfrlI<br />
aYbdo` dÌqr `qy hmly<br />
bfad pihlf aMk Cpx<br />
mgroˆ qIjy idn vI keI<br />
dyÈfˆ ivwc ros pRgtfvy qy<br />
ihMsk pRdrÈn jfrI rhy.<br />
Prfˆs dI bsqI rih cuwky<br />
nfeIjr ivwc ihMsk<br />
pRdrÈn Gt nhIˆ rhy.<br />
ihMsk BIV ny iewQy<br />
Èinwcrvfr swq crc sfV<br />
idwqy. ihMsk JVpfˆ ivwc 5<br />
ivakqI mfry gey.<br />
iewQoˆ dI rfjDfnI inafmy<br />
ivwc keI QfeIˆ ihMsk pRdrÈnkfrIafˆ ny<br />
iesfeIafˆ dy Gr luwt ley. Èuwkrvfr nUM ihMsf ivwc<br />
iek pulIs aiDkfrI qy iqMn afm lok mfry gey<br />
sn. mulfixafˆ ny muslmfnfˆ nUM amn kfiem rwKx<br />
sI. kOmI mnuwKI aiDkfr kimÈn ny pMjfb<br />
kimÈn nUM ihrfsqI mOq dI sUcnf dy idwqI<br />
sI. kimÈn ny ies nUM gMBIrqf nfl lYîdafˆ<br />
rfj gRih ivBfg qy zfierYktr jnrl<br />
pulIs jylHfˆ nUM irport dyx leI ikhf sI<br />
aqy juzIÈl qy postmfrtm irport mMg<br />
leI sI. juzIÈl mYijstryt ny afpxI jfĉ<br />
irport `c ikhf sI ik kYdI divMdr isMG<br />
dI mOq ÈwkI hlfq `c hoeI hY. Aus ny<br />
irport iqafr krn qoˆ pihlfˆ imRqk dy<br />
ipqf gurcrn isMG aqy mfmy kuldIp isMG<br />
dy ibafn ley sn. dohfˆ ny divMdr isMG dI<br />
mOq nUM ÊYr kudrqI dwisaf sI. juzIÈl<br />
mYijstryt ny jylH dy zfktrfˆ aqy vfrz<br />
`c izAUtI dyx vfly do mulfËmfˆ Auˆkfr isMG<br />
aqy Em pRkfÈ koloˆ vI jfxkfrI leI sI.<br />
izAUtI mYijstryt ny kimÈn nUM ByjI<br />
irport `c ikhf sI ik kYdI divMdr sMG<br />
dI mOq kudrqI nhIˆ aqy Aus ÈwkI hflq<br />
`c miraf hY.<br />
kimÈn ny inafˆiek irport `qy<br />
iewkqrÌf ÌYslf lYx qoˆ pihlfˆ jylH dy<br />
suprzYˆt nUM afpxf pwK rwKx df mOkf idwqf<br />
sI. jylH suprzYˆt ny afpxI irport `c<br />
iekfeI dy kMmkfj nUM hI vyKxgy. AunHfˆ<br />
nUM gfˆDI ngr hlky qoˆ htx leI ikhf<br />
igaf hY. ieh jfxkfrI sInIar pfrtI<br />
afgU pI[sI[ cfko ny idwqI.<br />
aMimRqsr- `sRI dmdmf sfihb dy jQydfr<br />
igafnI blvMq isMG nMdgVH nUM ahudy qoˆ<br />
htfAux dy PYsly iÉlfP 19 jnvrI nUM<br />
suprIm kort df drvfËf KVkfieaf<br />
jfvygf. ies rfhIˆ ies PYsly `qy rok lfAux<br />
dI mMg kIqI jfvygI.`<br />
ies Kulfsf ÈRomxI kmytI dy<br />
sfbkf skwqr qy iswK ivdvfn mnjIq isMG<br />
klkwqf ny kIqf. ies dOrfn ies PYsly df<br />
iswK jQybMdIaf vwloˆ ivroD jfrI hY qy iswK<br />
sMgqfˆ vI jQydfr nMdgV HnUM Kud iml ky ros<br />
df pRgtfvf kr rhIafˆ hn. sRI klkwqf ny<br />
dwisaf ik iswK sMgq ny ies PYsly df sKq<br />
ivroD kIqf hY.<br />
ies sbMD ivwc pihlfˆ hI iswK<br />
BfeIcfry vwlo iek arËI suprIm kort ivwc<br />
dfier kIqI geI sI ik ÈRomxI kmytI vwloˆ<br />
jQydfr nMdgVH nUM ahudy qo Pfrg kIqy jfx<br />
df KdÈf hY pr Aus vyly adflq ny ieh<br />
kYdI dI mOq nUM kudrqI dwsidafˆ ikhf sI<br />
ik Auh cfr jUn 2010 nUM acfnk ibmfr<br />
ho igaf sI ijs `qy Aus nUM isvl hspqfl<br />
rYÌr kIqf igaf sI ijwQy Aus ny afÉrI<br />
sfh ilaf sI. Aus ny ikhf sI ik kYdI dI<br />
postmfrtm irport `c ijhVI kIVymfr<br />
dvfeI dy qwq imlx dI ÈMkf dwsI geI hY<br />
Aus df kfrn sprya vflIafˆ dvfeIafˆ dI<br />
vrqoˆ hY. Aus ny dUjIafˆ jylHfˆ `c vI iesy<br />
kfrn ho rhIafˆ mOqfˆ df hvflf vI<br />
idwqf sI.<br />
jylH suprzYˆt aqy juzIÈl<br />
mYijstryt dIafˆ irportfˆ df aiDaYn<br />
krn mgroˆ kimÈn ies nqIjy `qy puwijaf<br />
hY ik divMdr isMG dI mOq ÊYr kudrqI hY<br />
aqy ieh mnuwKI aiDkfrfˆ dI AulMGxf hY.<br />
kimÈn ny divMdr dy kys `c suxfey ÌYsly<br />
`c ikhf hY ik 32 sflfˆ dy nOjuafn dI mOq<br />
nfl vwzf Gftf ipaf hY. Aus ny jylH ivwcoˆ<br />
irhfa hox mgroˆ pirvfr nUM roËI- rotI<br />
kmf ky dyxI sI. ies krky pulIs nUM sbk<br />
isKfAux leI hrjfnf lfieaf jfˆdf hY aqy<br />
ieh rkm Aus dy vfrsfˆ nUM muafvËy dy rUp<br />
`c idwqI jfvy.<br />
sRI cfko ny dwisaf ik pfrtI<br />
dy jQybMd Zfˆcy nUM kfiem rwKxf bhuq<br />
ËrUrI hY qy AunHfˆ dI syvfvfˆ ies kfrj<br />
vfsqy leIafˆ jfxgIafˆ.<br />
dIafˆ apIlfˆ kIqIafˆ hn. pfiksqfn dy Èihr<br />
krfcI ivwc Èuwkrvfr nUM PrfˆsIsI kOˆslyt dy<br />
sfhmxy vI ihMsk pRdrÈn hoieaf.<br />
rUs dy musilm bhu-igxqI vfly Kyqr<br />
mnuwKI aiDkfr kimÈn vwloˆ pMjfb srkfr nUM do lwK rupey hrjfnf<br />
Cy rfjfˆ `c nvyˆ rfjpfl agly 15 qoˆ<br />
20 idnfˆ `c inXukq hoxgy: rfjnfQ<br />
nvIˆ idwlI ivwc lvlI nhIˆ lVngy cox<br />
nfrQ kOkfsus ivwc vI pRdrÈn jfrI hn. rUs dy<br />
mIzIaf Auwpr nËr rwKx vflI sMsQf ny aÉbfrfˆ<br />
nUM cyqfvnI idwqI ik Auh hËrq muhMmd dy kfrtUn<br />
nf Cfpx, ikAuîk ieh kfnUMn qy nYiqkqf dy ivruwD<br />
hY. cycnIaf ivwc vI vwzy pRdrÈn hoey hn. aijhy<br />
pRdrÈn gfËf pwtI qy hor musilm dyÈfˆ ivwc vI<br />
jfrI hn.<br />
pRdrÈnkfrI sfzf pwK smJx df Xqn<br />
krn: aOlfˆd<br />
Prfˆs dy rfÈtrpqI Prfˆsvf aOlfˆd ny<br />
dyÈ dy pwCmI Èihr tUwly dI PyrI dOrfn ikhf,<br />
``sfzf dyÈ muslmfnfˆ dy iÉlfÌ nhIˆ hY. jdoˆ vI<br />
muslmfnfˆ nUM AunHfˆ dy dyÈ ivwc kwtVpMQIafˆ ny<br />
Ëulm dy iÈkfr bxfieaf, Prfˆs AuwQy aiqvfd dy<br />
iÉlfÌ zwt ky KiVHaf qy musilm BfeIcfry dy hwk<br />
ivwc zitaf hY, pRMqU pRdrÈnkfrI ieh nhIˆ smJ<br />
rhy ik PrfˆsIsIafˆ nUM bolx qy ilKx dI afËfdI<br />
nfl ikMnf lgfv hY. sfzI pRdrÈnfˆ Auwpr pUrI<br />
nËr hY. asIˆ sfry Dfrimk ivÈvfsfˆ df snmfn<br />
krdy hfˆ.``<br />
jhfË agvf kfˆz dy pIVqfˆ<br />
nUM modI-Ebfmf imlxI qoˆ afsfˆ<br />
vfiÈMgtn- pYn aYm Auzfx 73 dy pIVqfˆ dy irÈqydfrfˆ nUM AumId<br />
hY ik amrIkI rfÈtrpqI brfk Ebfmf aqy Bfrq dy pRDfn mMqrI<br />
nirMdr modI ivckfr hox vflI imlxI nfl AunHfˆ nUM iensfP<br />
imlygf. Bfrq aqy amrIkf `c dr-dr dIafˆ Tokrfˆ Kfx dy<br />
bfvjUd AunHfˆ dy muafvËy df mfmlf nhIˆ suliJaf hY.<br />
amrIkI jhfË pYn aYm 73 nUM 5 sqMbr, 1986 nUM<br />
krfcI hvfeI awzy `qy cfr PlsqInI dihÈqgrdfˆ ny agvf kIqf<br />
sI aqy ies Gtnf `c 13 BfrqIafˆ aqy do amrIkIafˆ smyq kuwl<br />
20 musfPr mfry gey sn jdik 120 qoˆ vwD ËKmI hoey sn.<br />
ienHfˆ pIVqfˆ dy nËdIkIafˆ ny rfÈtrpqI brfk Ebfmf<br />
dy Bfrq dOry smyˆ AunHfˆ nfl mulfkfq df smfˆ mMigaf hY. BfrqI aqy<br />
BfrqI amrIkn pIVqfˆ df doÈ hY ik amrIkf muafvËy dy msly<br />
`qy AunHfˆ nfl ivqkrf kr irhf hY. amrIkf ny dlIl idwqI hY ik<br />
hmly dy smyˆ amrIkI nfgirk nf hox krky Auh pIVqfˆ nUM muafvËf<br />
nhIˆ dy skdy. Auˆj hux nvyˆ kdm qihq amrIkf dy dwKxI aqy mwD<br />
eyÈIaf mfmilafˆ bfry shfiek ivdyÈ mMqrI inÈf dysfeI ibsvfl<br />
ny pI[tI[afeI[nUM dwisaf ik Auh muafvËy dy msly `qy Bfrq<br />
srkfr nfl inwT ky kMm krn nUM iqafr hn.<br />
jhfË agvf kfˆz `c mfrI geI nIrjf Bnot dy Brf<br />
anIÈ Bnot ny ies sbMDI nvIˆ idwlI `c amrIkI sPfrqKfny nUM<br />
eImyl vI ByjI hY qfˆ jo sRI Ebfmf nfl iml ky AunHfˆ dy muafvËy df<br />
mslf hwl ho sky.<br />
jQydfr nMdgVH nUM htfAux iÉlfÌ suprIm kort df drvfËf KVkfvfˆgy: klkwqf<br />
kih ky arËI vfps kr idwqI sI ik jdo<br />
ies sMbDI koeI PYslf hovygf qfˆ dubfrf<br />
arËI dfier kIqI jfvy. ies dy afDfr `qy<br />
hux Blky muV arËI dfier krky ies<br />
PYsly nUM cuxoqI idwqI jfvygI.<br />
AunHfˆ ies PYsly dI sKq inKydI<br />
kridafˆ afiKaf ik ieh PYslf gYr<br />
sivMDfnk hY ikAuˆik ÈomxI kmytI dy mOjUdf<br />
hfAUs dI mfnqf df PYslf ies vyly adflq<br />
dy ivcfr aDIn hY qy pRbMDkI kMm vfsqy<br />
bxfeI geI aYzhfk kmytI nUM ies qrHfˆ df<br />
PYslf krn df koeI hwk nhIˆ hY.<br />
AunHfˆ ny afiKaf ik Auh lMmf smfˆ<br />
ies sMsQf dy skwqr rhy hn pr pihlfˆ<br />
kdy vI ies qrHfˆ jQydfr nUM apmfinq<br />
krky Pfrg krn df PYslf nhIˆ kIqf<br />
igaf, pr hux hfkm iDr ny jQydfrfˆ nUM<br />
kwZx dI rvfieq ÈurU kr idwqI hY. AunHfˆ<br />
cyqfvnI idwqI hY ik ies qrHfˆ dIafˆ rvfieqfˆ<br />
BivK ivwc vwzy lok roh df<br />
kfrn hoxgIafˆ.<br />
ies dOrfn ieQy iek pwqrkfr<br />
sMmyln ivwc akflI dl 1920 dy pRDfn<br />
rvIieMdr isMG ny afiKaf ik ieh PYslf<br />
aMiqRMg kmytI kol krn df koeI aiDkfr<br />
nhIˆ hY. ieh PYslf isrP jnrl hfAus vwlo<br />
hI kIqf jf skdf hY. AunHfˆ ny ies PYsly nUM<br />
qÉq dy vwkfr nUM Zfh lfAux vflf PYslf<br />
krfr idwqf. AunHfˆ dwisaf ik jQybMdI vwlo<br />
iswK mfmilaf bfry ivcfr krn leI<br />
PrvrI `c pMQk kMnvYnÈn krn df PYslf<br />
kIqf igaf hY.<br />
ies dOrfn awj jQydfr nMdgVH<br />
nUM imln vfilafˆ ny vI ies PYsly dI<br />
muKflPq kIqI hY. AunHfˆ dy sihXogIafˆ ny<br />
dwisaf ik vwzI igxqI ivwc iswK sMgq ny<br />
awj jQydfr nfl mulfkfq kIqI hY qy ies<br />
PYsly df ivroD kIqf hY.