Bliżej historii. Klasa 1
WSiP / Gimnazjum / Klasa 1 / "Historia wokół nas"
WSiP / Gimnazjum / Klasa 1 / "Historia wokół nas"
- TAGS
- blizej-historii
- gimnazjum
- wsip
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
129 STAROŻYTNOŚĆ<br />
Źródła historyczne<br />
Historia to nauka o przeszłości. Jej badacze poznają<br />
dzieje, zaznajamiając się ze źródłami historycznymi, czyli<br />
wszelkimi utrwalonymi i zachowanymi śladami działania,<br />
myśli czy, najogólniej, życia człowieka.<br />
Źródła pisane<br />
Dokument<br />
z pieczęciami,<br />
XV w.<br />
dokumenty – konstytucje,<br />
statuty<br />
kodeksy<br />
roczniki, kroniki<br />
pamiętniki, listy<br />
dzienniki<br />
dzieła literatury pięknej<br />
Księga<br />
z iluminacją, XIII w.<br />
Papirus egipski, XVI w. p.n.e.<br />
Gazeta, XIX w.
Prehistoria – początki ludzkości<br />
130<br />
Źródła niepisane<br />
Kusza, XV w.<br />
Wykopaliska<br />
archeologiczne<br />
budowle – zabytki<br />
w środowisku naturalnym<br />
przedmioty codziennego<br />
użytku<br />
obrazy, rzeźby, mozaiki<br />
fotografie<br />
przekazy ustne<br />
nagrania audiowizualne, filmy<br />
płyty CD, pliki dźwiękowe<br />
Rzymska<br />
płaskorzeźba, II w.<br />
Polska moneta, XVII w.<br />
Portret Marii Kazimiery,<br />
XVII w.<br />
Gramofon<br />
i płyta, XIX w.
Prehistoria – początki ludzkości<br />
130<br />
Źródła niepisane<br />
Kusza, XV w.<br />
Wykopaliska<br />
archeologiczne<br />
budowle – zabytki<br />
w środowisku naturalnym<br />
przedmioty codziennego<br />
użytku<br />
obrazy, rzeźby, mozaiki<br />
fotografie<br />
przekazy ustne<br />
nagrania audiowizualne, filmy<br />
płyty CD, pliki dźwiękowe<br />
Rzymska<br />
płaskorzeźba, II w.<br />
Polska moneta, XVII w.<br />
Portret Marii Kazimiery,<br />
XVII w.<br />
Gramofon<br />
i płyta, XIX w.
Prehistoria – początki ludzkości<br />
130<br />
Źródła niepisane<br />
Kusza, XV w.<br />
Wykopaliska<br />
archeologiczne<br />
budowle – zabytki<br />
w środowisku naturalnym<br />
przedmioty codziennego<br />
użytku<br />
obrazy, rzeźby, mozaiki<br />
fotografie<br />
przekazy ustne<br />
nagrania audiowizualne, filmy<br />
płyty CD, pliki dźwiękowe<br />
Rzymska<br />
płaskorzeźba, II w.<br />
Polska moneta, XVII w.<br />
Portret Marii Kazimiery,<br />
XVII w.<br />
Gramofon<br />
i płyta, XIX w.
Prehistoria – początki ludzkości<br />
130<br />
Źródła niepisane<br />
Kusza, XV w.<br />
Wykopaliska<br />
archeologiczne<br />
budowle – zabytki<br />
w środowisku naturalnym<br />
przedmioty codziennego<br />
użytku<br />
obrazy, rzeźby, mozaiki<br />
fotografie<br />
przekazy ustne<br />
nagrania audiowizualne, filmy<br />
płyty CD, pliki dźwiękowe<br />
Rzymska<br />
płaskorzeźba, II w.<br />
Polska moneta, XVII w.<br />
Portret Marii Kazimiery,<br />
XVII w.<br />
Gramofon<br />
i płyta, XIX w.
Prehistoria – początki ludzkości<br />
130<br />
Źródła niepisane<br />
Kusza, XV w.<br />
Wykopaliska<br />
archeologiczne<br />
budowle – zabytki<br />
w środowisku naturalnym<br />
przedmioty codziennego<br />
użytku<br />
obrazy, rzeźby, mozaiki<br />
fotografie<br />
przekazy ustne<br />
nagrania audiowizualne, filmy<br />
płyty CD, pliki dźwiękowe<br />
Rzymska<br />
płaskorzeźba, II w.<br />
Polska moneta, XVII w.<br />
Portret Marii Kazimiery,<br />
XVII w.<br />
Gramofon<br />
i płyta, XIX w.
Prehistoria – początki ludzkości<br />
130<br />
Źródła niepisane<br />
Kusza, XV w.<br />
Wykopaliska<br />
archeologiczne<br />
budowle – zabytki<br />
w środowisku naturalnym<br />
przedmioty codziennego<br />
użytku<br />
obrazy, rzeźby, mozaiki<br />
fotografie<br />
przekazy ustne<br />
nagrania audiowizualne, filmy<br />
płyty CD, pliki dźwiękowe<br />
Rzymska<br />
płaskorzeźba, II w.<br />
Polska moneta, XVII w.<br />
Portret Marii Kazimiery,<br />
XVII w.<br />
Gramofon<br />
i płyta, XIX w.
Prehistoria – początki ludzkości<br />
130<br />
Źródła niepisane<br />
Kusza, XV w.<br />
Wykopaliska<br />
archeologiczne<br />
budowle – zabytki<br />
w środowisku naturalnym<br />
przedmioty codziennego<br />
użytku<br />
obrazy, rzeźby, mozaiki<br />
fotografie<br />
przekazy ustne<br />
nagrania audiowizualne, filmy<br />
płyty CD, pliki dźwiękowe<br />
Rzymska<br />
płaskorzeźba, II w.<br />
Polska moneta, XVII w.<br />
Portret Marii Kazimiery,<br />
XVII w.<br />
Gramofon<br />
i płyta, XIX w.
Prehistoria – początki ludzkości<br />
130<br />
Źródła niepisane<br />
Kusza, XV w.<br />
Wykopaliska<br />
archeologiczne<br />
budowle – zabytki<br />
w środowisku naturalnym<br />
przedmioty codziennego<br />
użytku<br />
obrazy, rzeźby, mozaiki<br />
fotografie<br />
przekazy ustne<br />
nagrania audiowizualne, filmy<br />
płyty CD, pliki dźwiękowe<br />
Rzymska<br />
płaskorzeźba, II w.<br />
Polska moneta, XVII w.<br />
Portret Marii Kazimiery,<br />
XVII w.<br />
Gramofon<br />
i płyta, XIX w.
0 500 km<br />
MO K<br />
RZE<br />
Tag<br />
Ebro<br />
Pad<br />
Dunaj<br />
MORZE<br />
CZARNE<br />
ASPIJSKIE<br />
M<br />
O<br />
R<br />
Z<br />
Çatal Hüjük<br />
Ali Kusz<br />
obszary występowania<br />
dzikiej pszenicy i jęczmienia<br />
strefa tzw. Żyznego Półksiężyca<br />
E Ś<br />
R<br />
Ó D<br />
Z<br />
I<br />
E<br />
M N<br />
E<br />
Jerycho<br />
zasięg rolnictwa około 6<br />
tys. lat p.n.e.<br />
obszary gospodarki zbieracko-łowieckiej<br />
najstarsze osady neolityczne<br />
Nil
0 500 km<br />
MO K<br />
RZE<br />
Tag<br />
Ebro<br />
Pad<br />
Dunaj<br />
MORZE<br />
CZARNE<br />
ASPIJSKIE<br />
M<br />
O<br />
R<br />
Z<br />
Çatal Hüjük<br />
Ali Kusz<br />
obszary występowania<br />
dzikiej pszenicy i jęczmienia<br />
strefa tzw. Żyznego Półksiężyca<br />
E Ś<br />
R<br />
Ó D<br />
Z<br />
I<br />
E<br />
M N<br />
E<br />
Jerycho<br />
zasięg rolnictwa około 6<br />
tys. lat p.n.e.<br />
obszary gospodarki zbieracko-łowieckiej<br />
najstarsze osady neolityczne<br />
Nil
0 500 km<br />
MO K<br />
RZE<br />
Tag<br />
Ebro<br />
Pad<br />
Dunaj<br />
MORZE<br />
CZARNE<br />
ASPIJSKIE<br />
M<br />
O<br />
R<br />
Z<br />
Çatal Hüjük<br />
Ali Kusz<br />
obszary występowania<br />
dzikiej pszenicy i jęczmienia<br />
strefa tzw. Żyznego Półksiężyca<br />
E Ś<br />
R<br />
Ó D<br />
Z<br />
I<br />
E<br />
M N<br />
E<br />
Jerycho<br />
zasięg rolnictwa około 6<br />
tys. lat p.n.e.<br />
obszary gospodarki zbieracko-łowieckiej<br />
najstarsze osady neolityczne<br />
Nil
0 500 km<br />
MO K<br />
RZE<br />
Tag<br />
Ebro<br />
Pad<br />
Dunaj<br />
MORZE<br />
CZARNE<br />
ASPIJSKIE<br />
M<br />
O<br />
R<br />
Z<br />
Çatal Hüjük<br />
Ali Kusz<br />
obszary występowania<br />
dzikiej pszenicy i jęczmienia<br />
strefa tzw. Żyznego Półksiężyca<br />
E Ś<br />
R<br />
Ó D<br />
Z<br />
I<br />
E<br />
M N<br />
E<br />
Jerycho<br />
zasięg rolnictwa około 6<br />
tys. lat p.n.e.<br />
obszary gospodarki zbieracko-łowieckiej<br />
najstarsze osady neolityczne<br />
Nil
0 500 km<br />
MO K<br />
RZE<br />
Tag<br />
Ebro<br />
Pad<br />
Dunaj<br />
MORZE<br />
CZARNE<br />
ASPIJSKIE<br />
M<br />
O<br />
R<br />
Z<br />
Çatal Hüjük<br />
Ali Kusz<br />
obszary występowania<br />
dzikiej pszenicy i jęczmienia<br />
strefa tzw. Żyznego Półksiężyca<br />
E Ś<br />
R<br />
Ó D<br />
Z<br />
I<br />
E<br />
M N<br />
E<br />
Jerycho<br />
zasięg rolnictwa około 6<br />
tys. lat p.n.e.<br />
obszary gospodarki zbieracko-łowieckiej<br />
najstarsze osady neolityczne<br />
Nil
•
• <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
•<br />
<br />
<br />
Jeśli syn ojca swego uderzył, rękę utną mu.<br />
Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko wybiją mu;<br />
Jeżeli kość obywatela złamał, kość mu złamią. […]<br />
Jeśli oko niewolnika obywatela wybił lub kość niewolnika<br />
obywatela złamał, połowę jego ceny zapłaci.<br />
Jeśli obywatel ząb obywatelowi równemu sobie wybił, ząb wybiją mu.<br />
Dlaczego mówi się, że Kodeks Hammurabiego wprowadzał zasadę<br />
„oko za oko”<br />
Czy poszczególne grupy ludności były traktowane równo<br />
Odpowiedź uzasadnij, wskazując odpowiedni fragment tekstu.
• <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
•<br />
<br />
<br />
Jeśli syn ojca swego uderzył, rękę utną mu.<br />
Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko wybiją mu;<br />
Jeżeli kość obywatela złamał, kość mu złamią. […]<br />
Jeśli oko niewolnika obywatela wybił lub kość niewolnika<br />
obywatela złamał, połowę jego ceny zapłaci.<br />
Jeśli obywatel ząb obywatelowi równemu sobie wybił, ząb wybiją mu.<br />
Dlaczego mówi się, że Kodeks Hammurabiego wprowadzał zasadę<br />
„oko za oko”<br />
Czy poszczególne grupy ludności były traktowane równo<br />
Odpowiedź uzasadnij, wskazując odpowiedni fragment tekstu.
• <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
•<br />
<br />
<br />
Jeśli syn ojca swego uderzył, rękę utną mu.<br />
Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko wybiją mu;<br />
Jeżeli kość obywatela złamał, kość mu złamią. […]<br />
Jeśli oko niewolnika obywatela wybił lub kość niewolnika<br />
obywatela złamał, połowę jego ceny zapłaci.<br />
Jeśli obywatel ząb obywatelowi równemu sobie wybił, ząb wybiją mu.<br />
Dlaczego mówi się, że Kodeks Hammurabiego wprowadzał zasadę<br />
„oko za oko”<br />
Czy poszczególne grupy ludności były traktowane równo<br />
Odpowiedź uzasadnij, wskazując odpowiedni fragment tekstu.
• <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
•<br />
<br />
<br />
Jeśli syn ojca swego uderzył, rękę utną mu.<br />
Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko wybiją mu;<br />
Jeżeli kość obywatela złamał, kość mu złamią. […]<br />
Jeśli oko niewolnika obywatela wybił lub kość niewolnika<br />
obywatela złamał, połowę jego ceny zapłaci.<br />
Jeśli obywatel ząb obywatelowi równemu sobie wybił, ząb wybiją mu.<br />
Dlaczego mówi się, że Kodeks Hammurabiego wprowadzał zasadę<br />
„oko za oko”<br />
Czy poszczególne grupy ludności były traktowane równo<br />
Odpowiedź uzasadnij, wskazując odpowiedni fragment tekstu.
• <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
•<br />
<br />
<br />
Jeśli syn ojca swego uderzył, rękę utną mu.<br />
Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko wybiją mu;<br />
Jeżeli kość obywatela złamał, kość mu złamią. […]<br />
Jeśli oko niewolnika obywatela wybił lub kość niewolnika<br />
obywatela złamał, połowę jego ceny zapłaci.<br />
Jeśli obywatel ząb obywatelowi równemu sobie wybił, ząb wybiją mu.<br />
Dlaczego mówi się, że Kodeks Hammurabiego wprowadzał zasadę<br />
„oko za oko”<br />
Czy poszczególne grupy ludności były traktowane równo<br />
Odpowiedź uzasadnij, wskazując odpowiedni fragment tekstu.
• <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
•<br />
<br />
<br />
Jeśli syn ojca swego uderzył, rękę utną mu.<br />
Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko wybiją mu;<br />
Jeżeli kość obywatela złamał, kość mu złamią. […]<br />
Jeśli oko niewolnika obywatela wybił lub kość niewolnika<br />
obywatela złamał, połowę jego ceny zapłaci.<br />
Jeśli obywatel ząb obywatelowi równemu sobie wybił, ząb wybiją mu.<br />
Dlaczego mówi się, że Kodeks Hammurabiego wprowadzał zasadę<br />
„oko za oko”<br />
Czy poszczególne grupy ludności były traktowane równo<br />
Odpowiedź uzasadnij, wskazując odpowiedni fragment tekstu.
• <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
•<br />
<br />
<br />
Jeśli syn ojca swego uderzył, rękę utną mu.<br />
Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko wybiją mu;<br />
Jeżeli kość obywatela złamał, kość mu złamią. […]<br />
Jeśli oko niewolnika obywatela wybił lub kość niewolnika<br />
obywatela złamał, połowę jego ceny zapłaci.<br />
Jeśli obywatel ząb obywatelowi równemu sobie wybił, ząb wybiją mu.<br />
Dlaczego mówi się, że Kodeks Hammurabiego wprowadzał zasadę<br />
„oko za oko”<br />
Czy poszczególne grupy ludności były traktowane równo<br />
Odpowiedź uzasadnij, wskazując odpowiedni fragment tekstu.
• <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
•<br />
<br />
<br />
Jeśli syn ojca swego uderzył, rękę utną mu.<br />
Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko wybiją mu;<br />
Jeżeli kość obywatela złamał, kość mu złamią. […]<br />
Jeśli oko niewolnika obywatela wybił lub kość niewolnika<br />
obywatela złamał, połowę jego ceny zapłaci.<br />
Jeśli obywatel ząb obywatelowi równemu sobie wybił, ząb wybiją mu.<br />
Dlaczego mówi się, że Kodeks Hammurabiego wprowadzał zasadę<br />
„oko za oko”<br />
Czy poszczególne grupy ludności były traktowane równo<br />
Odpowiedź uzasadnij, wskazując odpowiedni fragment tekstu.
• <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
•<br />
<br />
<br />
Jeśli syn ojca swego uderzył, rękę utną mu.<br />
Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko wybiją mu;<br />
Jeżeli kość obywatela złamał, kość mu złamią. […]<br />
Jeśli oko niewolnika obywatela wybił lub kość niewolnika<br />
obywatela złamał, połowę jego ceny zapłaci.<br />
Jeśli obywatel ząb obywatelowi równemu sobie wybił, ząb wybiją mu.<br />
Dlaczego mówi się, że Kodeks Hammurabiego wprowadzał zasadę<br />
„oko za oko”<br />
Czy poszczególne grupy ludności były traktowane równo<br />
Odpowiedź uzasadnij, wskazując odpowiedni fragment tekstu.
• <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
•<br />
<br />
<br />
Jeśli syn ojca swego uderzył, rękę utną mu.<br />
Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko wybiją mu;<br />
Jeżeli kość obywatela złamał, kość mu złamią. […]<br />
Jeśli oko niewolnika obywatela wybił lub kość niewolnika<br />
obywatela złamał, połowę jego ceny zapłaci.<br />
Jeśli obywatel ząb obywatelowi równemu sobie wybił, ząb wybiją mu.<br />
Dlaczego mówi się, że Kodeks Hammurabiego wprowadzał zasadę<br />
„oko za oko”<br />
Czy poszczególne grupy ludności były traktowane równo<br />
Odpowiedź uzasadnij, wskazując odpowiedni fragment tekstu.
• <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
•<br />
<br />
<br />
Jeśli syn ojca swego uderzył, rękę utną mu.<br />
Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko wybiją mu;<br />
Jeżeli kość obywatela złamał, kość mu złamią. […]<br />
Jeśli oko niewolnika obywatela wybił lub kość niewolnika<br />
obywatela złamał, połowę jego ceny zapłaci.<br />
Jeśli obywatel ząb obywatelowi równemu sobie wybił, ząb wybiją mu.<br />
Dlaczego mówi się, że Kodeks Hammurabiego wprowadzał zasadę<br />
„oko za oko”<br />
Czy poszczególne grupy ludności były traktowane równo<br />
Odpowiedź uzasadnij, wskazując odpowiedni fragment tekstu.
• <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
•<br />
<br />
<br />
Jeśli syn ojca swego uderzył, rękę utną mu.<br />
Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko wybiją mu;<br />
Jeżeli kość obywatela złamał, kość mu złamią. […]<br />
Jeśli oko niewolnika obywatela wybił lub kość niewolnika<br />
obywatela złamał, połowę jego ceny zapłaci.<br />
Jeśli obywatel ząb obywatelowi równemu sobie wybił, ząb wybiją mu.<br />
Dlaczego mówi się, że Kodeks Hammurabiego wprowadzał zasadę<br />
„oko za oko”<br />
Czy poszczególne grupy ludności były traktowane równo<br />
Odpowiedź uzasadnij, wskazując odpowiedni fragment tekstu.
Sprawdź się!<br />
<br />
<br />
<br />
Gdy król [Kserkses] był w kłopocie, co ma począć w obecnym położeniu, wdał się z nim<br />
w rozmowę [Grek] Efialtes […]. Myśląc, że wielką od króla otrzyma nagrodę, wskazał mu<br />
ścieżkę, która przez górę wiodła […]. Kserkses, któremu spodobało się to, co Efialtes przyrzekał<br />
wykonać, nader uradowany, wysłał natychmiast Hydarnesa wraz z ludźmi, którymi<br />
ten dowodził. Wyruszyli oni z początkiem nocy z obozu. […] Tą więc ścieżką […] odbywali<br />
drogę przez całą noc […].<br />
[…] Kserkses, złożywszy po wschodzie słońca płynne ofiary, przeczekał jakiś czas, po czym<br />
mniej więcej w porze przedpołudniowej przypuścił atak. Tak mianowicie zalecił mu Efialtes.<br />
Barbarzyńcy więc z Kserksesem nadchodzili, a Hellenowie z Leonidasem, ponieważ wyruszali<br />
na śmierć, już o wiele bardziej niż z początku wysunęli się ku szerszej części wąwozu: bo mur<br />
ochronny był strzeżony, w poprzednich zaś dniach walczyli, cofając się powoli do węższej części<br />
parowu. Wtedy więc zwarli się z wrogiem poza cieśniną i wielkie mnóstwo barbarzyńców<br />
padło; od tyłu bowiem dowódcy oddziałów [barbarzyńców] smagali biczami każdego męża,<br />
pędząc go ciągle naprzód. Otóż wielu z nich wpadało do morza i ginęło, znacznie jeszcze<br />
większa ilość tratowana była żywcem przez innych; o ginących zaś zupełnie się nie troszczono.<br />
Lacedemończycy [Spartanie] bowiem, wiedząc, że czeka ich śmierć ze strony tych, co obeszli<br />
górę, okazywali największą, jaką posiadali, siłę przeciw barbarzyńcom, lekceważąc sobie<br />
życie, i [byli] odważni do szaleństwa.<br />
Włócznie przeważnie już w tym dniu mieli pogruchotane, więc mieczami dobijali […] [wrogów].<br />
I Leonidas padł w tej walce, okazawszy się najdzielniejszym mężem, a z nim i inni<br />
wybitni [Spartanie], o których to mężów imionach, jako że na to zasłużyli, dowiadywałem<br />
się; poznałem też imiona wszystkich trzystu. […] To trwało, dopóki nie nadeszli ludzie<br />
z Efialtesem. Gdy Hellenowie dowiedzieli się o ich przybyciu, zaraz zmienił się bój. Wycofali<br />
się bowiem w najwęższą część drogi i, mijając mur, poszli i usadowili się wszyscy razem<br />
na wzgórzu […]. Na tym miejscu, broniąc się mieczami, jakie jeszcze mieli niektórzy, oraz<br />
rękami i zębami, zasypani zostali pociskami barbarzyńców, z których jedni parli na nich<br />
z naprzeciwka i zerwali mur ochronny, drudzy osaczyli ich zewsząd dookoła. […]<br />
Gdy pogrzebano [poległych Hellenów] tam, gdzie padli, umieszczono następujący napis<br />
ku ich czci […]:<br />
[…] „Gościu, oznajmij Lacedemończykom, że w boju poległszy –<br />
Tu spoczywamy po wiek, wiernie słuchając ich praw”.
Sprawdź się!