183302-Sposob-na-fizyke-Zeszyt-cwiczen-Szkola-podstawowa-Klasa-7
SPOSÓB NA FIZYKE NOWOŚĆ 2023 7
- Page 2 and 3: © Copyright by Wydawnictwa Szkolne
- Page 4 and 5: III. RUCH 14. Czas i droga C ... w
- Page 6 and 7: 15. zgdo r C ... w tym samym momen
- Page 8 and 9: 16. odza r rdo iaa C ... ruch mona
- Page 10 and 11: 17. zazai rdoi C ... aby obliczy p
- Page 12 and 13: 1. stoper, aplikacja wtelefonie po
- Page 14 and 15: 3. aznacz waciwe dokoczenie zdania
- Page 16 and 17: 3. Na podstawie poniszego opisu wyk
- Page 18 and 19: 4. Polski chodziarz Dawid Tomala w
- Page 20: powiezi o wyrny z oizeniowy Rok. 22
SPOSÓB<br />
NA<br />
FIZYKE<br />
NOWOŚĆ<br />
2023<br />
7
© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne<br />
Warszawa 2023<br />
Wydanie I<br />
ISBN 978-83-02-21005-1<br />
Opracowanie merytoryczne i redakcyjne: Agnieszka Gawryszczak (redaktor koordy<strong>na</strong>tor)<br />
Zuzan<strong>na</strong> Ludwiczak (redaktor merytoryczny)<br />
edakcja jzykowa: <br />
Redakcja technicz<strong>na</strong>: <br />
Projekt okadki: <br />
Projekt graficzny: <br />
Opracowanie graficzne: <br />
Fotoedycja: <br />
Skad i amanie: <br />
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spka kcyj<strong>na</strong><br />
00-807 Warszawa leje erozolimskie 9<br />
RS: 000059508<br />
Infolinia: 801 220 555<br />
www.wsip.pl<br />
Publikacja, któr <strong>na</strong>bye, jest dzieem twórcy iwydawcy. Prosimy, aby przestrzega praw, jakie im<br />
przysuguj. ej zawarto moesz udostpni nieodpatnie osobom bliskim lub osobicie z<strong>na</strong>nym.<br />
lenie publikuj jej winternecie. eli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treci ikoniecznie zaz<strong>na</strong>cz,<br />
czyje to dzieo. kopiujc jej cz, rób to jedynie <strong>na</strong> uytek osobisty.<br />
Szanujmy cudz wasno iprawo.<br />
Wicej <strong>na</strong> www.legal<strong>na</strong>kultura.pl
Co trzeba wiedzie o lekcjach fizyki ......... <br />
<br />
1. Oczami fizyki ........................................ 5<br />
2. Otaczajcy <strong>na</strong>s wiat ........................... 7<br />
3. Oddziaywanie co to z<strong>na</strong>czy .......... 9<br />
. Siy wokó <strong>na</strong>s ...................................... 11<br />
5. Wicej ni jed<strong>na</strong> sia ............................ 1<br />
. Wzajemno oddziaywa .................. 1<br />
Test powtórzeniowy I ................................ 18<br />
<br />
7. Ciecze i gazy ........................................22<br />
8. sto materii ..................................2<br />
9. Wyz<strong>na</strong>czanie gstoci ........................2<br />
10. Sia parcia i cinienie .........................29<br />
11. Cinienie a pole powierzchni ............31<br />
12. Cinienie hydrostatyczne ..................3<br />
13. Sia wyporu. Pywanie cia .................3<br />
Test powtórzeniowy II ..............................0<br />
<br />
1. Czas i droga ........................................<br />
15. Wzgldno ruchu .............................<br />
1. Rodzaje ruchu.<br />
Prdko ciaa .....................................8<br />
17. Wyz<strong>na</strong>czanie prdkoci .....................50<br />
18. Pierwsza zasada dy<strong>na</strong>miki.<br />
Siy oporu ruchu .................................53<br />
19. Tworzenie wykresów ruchu ..............55<br />
Test powtórzeniowy III .............................57<br />
<br />
20. Ruch przyspieszony ............................ 1<br />
21. Ruch opóniony .................................. 3<br />
22. Sia tarcia i ruch ................................... 5<br />
23. Druga zasada dy<strong>na</strong>miki ...................... 7<br />
2. Wykresy ruchu jednostajnie<br />
zmiennego ........................................... 70<br />
25. Rozwizywanie zada ......................... 73<br />
Test powtórzeniowy IV .............................. 7<br />
<br />
2. Praca mechanicz<strong>na</strong><br />
i zmia<strong>na</strong> energii ................................81<br />
27. nergia kinetycz<strong>na</strong> i energia<br />
potencjal<strong>na</strong> .......................................8<br />
28. oc ....................................................87<br />
29. Spadek swobodny ............................89<br />
Test powtórzeniowy V ............................93<br />
<br />
30. Wszystko ma temperatur .............97<br />
31. Termometry i pomiar<br />
temperatury .....................................99<br />
32. nergia wewntrz<strong>na</strong> ........................102<br />
33. Ciepo waciwe ................................10<br />
3. Stany skupienia a temperatura ......107<br />
35. nergia podczas zmian stanu<br />
skupienia ...........................................109<br />
3. Transport ciepa ...............................112<br />
37. inetyczno-molekularny model<br />
budowy materii ................................11<br />
Test powtórzeniowy VI ...........................11<br />
Odpowiedzi do wybranych<br />
zada obliczeniowych .............................. 120
III. RUCH<br />
14. Czas i droga<br />
C ...<br />
w redniowieczu dugo mierzono np. w okciach albo kciukach i jednostki te miay róne<br />
wartoci w zalenoci od regionu<br />
rewolucja przemysowa spowodowaa zwikszenie dokadnoci zegarów<br />
<br />
1. zupenij zdania. Wpisz brakujce wyrazy.<br />
a) Symbolem czasu jest litera . ednostkami czasu s np. ,<br />
, . Do pomiaru czasu mo<strong>na</strong> wykorzysta takie<br />
przyrzdy, jak np. .<br />
b) inia, jak zakrela dowolny punkt poruszajcego si ciaa, to .<br />
Dugo tej linii jest <strong>na</strong>zywa<strong>na</strong> .<br />
c) Symbolem drogi jest litera , a jednostkami drogi s np. ,<br />
, .<br />
2. apisz podane dugoci we wskazanych jednostkach.<br />
a) 50 mm m km<br />
c) 1,7 m mm km<br />
b) 0,97 km m mm<br />
d) 1,23 km m mm<br />
44 III. RUCH
3. apisz podane czasy we wskazanych jednostkach.<br />
a) 150 s min h<br />
c) 5 min s h<br />
b) 1,5 h min s<br />
d) 0, h min s<br />
4. Oce prawdziwo poniszych zda. az<strong>na</strong>cz P, jeli zdanie jest prawdziwe, albo F jeli<br />
jest faszywe.<br />
1. olarz torowy porusza si podczas wycigu ruchem krzywoliniowym. P F<br />
2. Samochód jadcy po rondzie porusza si ruchem prostoliniowym. P F<br />
3. Ruch prostoliniowy i ruch krzywoliniowy róni si ksztatem toru ruchu. P F<br />
4. Do pomiaru czasu mo<strong>na</strong> wykorzysta klepsydr. P F<br />
5. ilisekunda jest jednostk czasu. P F<br />
1. <br />
zegarek, aplikacja do pomiaru przebytej drogi <strong>na</strong> podstawie zmiany<br />
pooenia, np. oogle aps.<br />
Wyko<strong>na</strong>nie<br />
apisz godzin wyjcia z domu do szkoy i godzin pojawienia si w szkole. Nastpnie oblicz,<br />
ile czasu t mino midzy tymi godzi<strong>na</strong>mi. Otrzymany wynik zapisz w godzi<strong>na</strong>ch, minutach<br />
i sekundach.<br />
godzi<strong>na</strong> wyjcia:<br />
godzi<strong>na</strong> przyjcia:<br />
t h min s<br />
mierz drog s midzy domem a szko. oesz do tego celu wykorzysta aplikacj oogle<br />
aps lub inn, która mierzy odlego midzy punktami w terenie. apisz poniej odczytany<br />
wynik. Podaj go w kilometrach, metrach, centymetrach.<br />
s km m cm<br />
14. Czas i droga<br />
45
15. zgdo r<br />
C ...<br />
w tym samym momencie moesz by zarówno w spoczynku, jak i w ruchu<br />
przez wiele lat bdnie uwaano, e ciaa niebieskie poruszaj si wokó iemi<br />
jednym z pierwszych uczonych badajcych wzgldno ruchu by alileusz, yjcy <strong>na</strong><br />
przeomie wieków VI i VII<br />
<br />
1. zupenij zdania. Wpisz brakujce wyrazy.<br />
a) Ruch jest , co oz<strong>na</strong>cza, e w jednym ukadzie odniesienia przedmiot<br />
moe by w , a w innym moe si .<br />
b) Potrzeba co <strong>na</strong>jmniej jednego ukadu , aby opisa pooenie ciaa<br />
fizycznego.<br />
2. Chomik biega w koowrotku. apisz, wzgldem czego si porusza,<br />
a wzgldem czego pozostaje w spoczynku.<br />
3. Oce prawdziwo poniszych zda. az<strong>na</strong>cz P, jeli zdanie jest prawdziwe, albo F jeli<br />
jest faszywe.<br />
1.<br />
iemia nie porusza si wzgldem Soca, poniewa nie zmienia si jej<br />
pooenie wzgldem tej gwiazdy.<br />
P<br />
F<br />
2.<br />
ary<strong>na</strong>rz stojcy <strong>na</strong> pokadzie promu, który przepywa przez ezioro ikoajskie,<br />
nie porusza si wzgldem statku pyncego po tym jeziorze.<br />
P<br />
F<br />
3.<br />
Pasaer siedzcy w samolocie leccym z Wrocawia do eraklionu porusza si<br />
wzgldem iemi.<br />
P<br />
F<br />
46 III. RUCH
4. Ponisz o liczbow <strong>na</strong>rysowano tak, aby opisywaa pooenie pywaków podczas przepywania<br />
jednej dugoci basenu. Pocztek osi umieszczono <strong>na</strong> pocztku toru pywackiego.<br />
apisz pooenie pywaków i B. Przyjmij, e punkt, którego pooenie odczytujemy, to do<br />
pywaka wysunita do przodu.<br />
A<br />
0 5 10 15 20 25 x (m)<br />
B<br />
5. Sprinter ma do przebiegnicia 0 m po torze prostoliniowym. az<strong>na</strong>cz w odpowiednim<br />
miejscu <strong>na</strong> rysunku o liczbow, <strong>na</strong> której bdzie mo<strong>na</strong> odczyta pooenie sprintera<br />
w czasie caego biegu. Przyjmij, e sprinter <strong>na</strong>rysowany poniej z<strong>na</strong>jduje si w punkcie<br />
startu. Opisz o, zaz<strong>na</strong>cz <strong>na</strong> niej podziak. Nastpnie zaz<strong>na</strong>cz pooenie sprintera, gdy<br />
bdzie on w odlegoci 20 m od startu.<br />
6. apisz poniej po trzy przykady takich ukadów odniesienia, wzgldem których si poruszasz<br />
oraz wzgldem których pozostajesz w spoczynku, gdy:<br />
a) siedzisz w domu lub w klasie<br />
<br />
<br />
b) pokonujesz drog z domu do szkoy.<br />
<br />
<br />
15. zgdo r<br />
47
16. odza r rdo iaa<br />
C ...<br />
ruch mo<strong>na</strong> opisa zarówno ze wzgldu <strong>na</strong> ksztat toru, jak i <strong>na</strong> to, czy prdko ciaa<br />
zmienia si czy nie<br />
mach jest jednostk prdkoci wykorzystywan w lotnictwie<br />
Simone Origone (woski zawodnik <strong>na</strong>rciarstwa szybkiego) ustanowi w 201 roku rekord<br />
wiata w jedzie <strong>na</strong> <strong>na</strong>rtach: osign prdko 252,32 km/h<br />
<br />
1. zupenij zdania. Wpisz brakujce wyrazy.<br />
a) W kadym ruchu mo<strong>na</strong> wyodrbni przy<strong>na</strong>jmniej jeden z dwóch podstawowych jego<br />
rodzajów: ruch lub ruch .<br />
b) W ruchu jednostajnym ciao pokonuje takie same odcinki<br />
w<br />
odstpach czasu. Prdko w takim ruchu jest<br />
.<br />
c) W ruchu zmiennym odcinki drogi pokonywane przez ciao w takim samym czasie s<br />
. Prdko w takim ruchu .<br />
2. apisz wzór, za pomoc którego mo<strong>na</strong> obliczy prdko, oraz podaj jej jednostk.<br />
a) Wzór zapisany sownie:<br />
prdko<br />
b) Wzór zapisany z wykorzystaniem symboli:<br />
v<br />
c) ednostka, w której wyraamy prdko, to .<br />
48 III. RUCH
3. apisz podane prdkoci we wskazanych jednostkach.<br />
a) 3 km h m<br />
s<br />
c) 3 m h m<br />
s<br />
b) 108 km h m<br />
s<br />
d) 100 m s km<br />
h<br />
12 m s <br />
km<br />
h<br />
f) 20 km s km<br />
h<br />
4. Poniej wymieniono kilka gatunków zwierzt i podano prdkoci, jakie mog one osign.<br />
Sporód podanych par zwierzt zaz<strong>na</strong>cz <strong>na</strong>zw tego, którego prdko jest wiksza. Podkrel<br />
t <strong>na</strong>zw.<br />
a) królik europejski (0 km h ) i koliberek arogowy (27m s )<br />
b) hipopotam nilowy (8 m s ) i aligator amerykaski (18km h<br />
c) zimorodek (11 m s ) i mysz domowa (13km h )<br />
prdko osiga<strong>na</strong> <strong>na</strong> ldzie)<br />
5. W jakim czasie piechur idcy ze sta prdkoci km przejdzie odcinek akuszyce<br />
h<br />
schronisko Orle, jeeli odlego midzy nimi to 3,8 km apisz obliczenia.<br />
6. Polinka to kolejka linowa z<strong>na</strong>jdujca si we Wrocawiu. o<strong>na</strong> ni przejecha <strong>na</strong>d Odr<br />
z jednego brzegu <strong>na</strong> drugi. ak odlego pokonuje Polinka, jeeli porusza si z prdkoci<br />
2,1 m , a podró ni zajmuje 3 minuty apisz obliczenia.<br />
s<br />
16. Rodza r rdo iaa<br />
49
17. zazai rdoi<br />
C ...<br />
aby obliczy prdko, <strong>na</strong>ley z<strong>na</strong> drog i czas, w którym ta droga zostaa poko<strong>na</strong><strong>na</strong><br />
astronom Ole Rmer ju w VII w. wykaza, e wiato porusza si ze skoczon prdkoci<br />
w cigu sekundy wiato w próni przebywa ok. 300 000 km<br />
<br />
1. zupenij zdania. Wpisz brakujce wyrazy.<br />
a) Prdko, jak moesz odczyta z prdkociomierza w samochodzie, <strong>na</strong>zywamy prdkoci<br />
.<br />
b) by obliczy prdko redni ciaa, <strong>na</strong>ley podzieli drog przebyt<br />
przez ciao przez<br />
, w którym zostaa o<strong>na</strong> przebyta.<br />
2. W kadej z poniszych sytuacji zapisz, jakiego rodzaju prdkoci o<strong>na</strong> dotyczy: chwilowej czy<br />
redniej.<br />
a) Prdko umieszczo<strong>na</strong> <strong>na</strong> z<strong>na</strong>ku drogowym.<br />
b) Prdko odczytywa<strong>na</strong> przez pilota podczas wznoszenia si samolotu.<br />
c) Prdko uwzgldnia<strong>na</strong> podczas szacowania redniego spalania paliwa w samochodzie.<br />
3. Podczas rozwizywania zadania skorzystaj z aplikacji oogle aps w telefonie albo w komputerze.<br />
az<strong>na</strong>cz pocztek drogi w miejscu, w którym mieszkasz, a koniec w miejscu swoich<br />
wymarzonych wakacji. Odczytaj drog s oraz czas t, w którym ta droga zostanie przebyta. Oblicz<br />
<strong>na</strong> tej podstawie prdko redni. Czy podczas planowanej podróy prdko, z jak bdziesz<br />
si porusza, bdzie w kadej chwili rów<strong>na</strong> prdkoci redniej zasadnij odpowied.<br />
50 III. RUCH
4. e stacji Wrocaw ikoajów mo<strong>na</strong> dojecha do stacji raków ówny pocigiem, który<br />
jedzie zgodnie z poniszym rozkadem jazdy.<br />
ODLEGŁOŚĆ 4 km<br />
ODLEGŁOŚĆ 306 km<br />
<br />
a) Ile wynosi cakowity czas postoju pocigu <strong>na</strong> wszystkich stacjach porednich<br />
b) Czy czas postoju pocigu uwzgldniamy przy obliczaniu prdkoci redniej<br />
c) aka jest prdko rednia pocigu <strong>na</strong> trasie Wrocaw ikoajówraków ówny<br />
17. zazai rdoi<br />
51
1. <br />
stoper, aplikacja wtelefonie pozwalajca okreli przebyt drog<br />
(np.oogle aps).<br />
Wyko<strong>na</strong>nie<br />
Tor ruchu z domu do szkoy podziel <strong>na</strong> cztery etapy.<br />
Drog poko<strong>na</strong>n podczas poszczególnych etapów ruchu oz<strong>na</strong>cz odpowiednio jako s 1<br />
, s 2<br />
, s 3<br />
, s <br />
.<br />
mierz stoperem czasy pokonywania poszczególnych odcinków drogi i oz<strong>na</strong>cz je jako t 1<br />
, t 2<br />
, t 3<br />
, t <br />
.<br />
Symbol s oz<strong>na</strong>cza cakowit drog z domu do szkoy, a symbol t oz<strong>na</strong>cza czas, w którym ta<br />
droga zostaa poko<strong>na</strong><strong>na</strong>.<br />
Wyniki pomiarów zapisz poniej.<br />
s 1<br />
m, s 2<br />
m, s 3<br />
m, s <br />
m,<br />
s <br />
m<br />
t 1<br />
s, t 2<br />
s, t 3<br />
s, t <br />
s,<br />
t <br />
s<br />
Na podstawie otrzymanych wyników oblicz prdkoci rednie <strong>na</strong> kadym z etapów ruchu:<br />
v 1<br />
, v 2<br />
, v 3<br />
, v <br />
, uzyskane odpowiednio w czasach t 1<br />
, t 2<br />
, t 3<br />
, t <br />
podczas pokonywania dróg s 1<br />
, s 2<br />
, s 3<br />
, s <br />
.<br />
v 1<br />
s 1<br />
t1<br />
v 2<br />
s 2<br />
t2<br />
v 3<br />
s 3<br />
t3<br />
v <br />
s <br />
t<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Nastpnie oblicz prdko redni podczas caego ruchu. W tym celu podziel cakowit przebyt<br />
drog przez cakowity czas jej przebycia.<br />
v s t<br />
<br />
<br />
a) Czy prdkoci v 1<br />
, v 2<br />
, v 3<br />
, v <br />
si róniy<br />
b) Czy prdko rednia obliczo<strong>na</strong> dla caej trasy bya taka sama jak prdkoci v 1<br />
, v 2<br />
, v 3<br />
, v <br />
<br />
czego wynikaj rónice w tych prdkociach<br />
52 III. RUCH
18. irsza zasada daii<br />
i oor r<br />
C ...<br />
im szybciej si poruszamy, tym wiksze siy oporu orodka dziaaj <strong>na</strong> <strong>na</strong>s<br />
pywanie to odpychanie si od czsteczek wody<br />
w próni nie ma czsteczek orodka, wic nie wystpuj w niej siy oporu orodka<br />
<br />
1. zupenij zdania. Wpisz brakujce wyrazy.<br />
a) Pierwsz zasad dy<strong>na</strong>miki <strong>na</strong>zywa si równie zasad , poniewa ciaa<br />
fizyczne cechuj si bezwadnoci, czyli .<br />
b) pierwszej zasady dy<strong>na</strong>miki wynika, e jeeli ciao pozostaje w spoczynku lub porusza<br />
si ruchem<br />
, to <strong>na</strong> pewno dziaajce <strong>na</strong> nie siy si<br />
.<br />
c) eeli wszystkie siy dziaajce <strong>na</strong> ciao dodamy wektorowo i otrzymamy si o wartoci 0 N,<br />
to z<strong>na</strong>czy, e siy te .<br />
2. Oce prawdziwo poniszych zda. az<strong>na</strong>cz P, jeli zdanie jest prawdziwe, albo F jeli<br />
jest faszywe.<br />
1. Siy oporu ruchu wynikaj ze zderzania si ciaa z czsteczkami orodka. P F<br />
2. Im szybciej porusza si ciao, tym mniejsze s siy oporu ruchu. P F<br />
3. Siy oporu ruchu to siy hamujce, bo dziaaj w stron przeciwn do ruchu. P F<br />
4.<br />
onstruktorzy pojazdów tak dobieraj ich ksztat, eby zwikszy siy oporu<br />
orodka, w którym pojazdy si poruszaj.<br />
P<br />
F<br />
18. irsza zasada daii i oor r<br />
53
3. az<strong>na</strong>cz waciwe dokoczenie zdania sporód wariantów AC oraz jego poprawne uzasadnienie<br />
sporód wariantów 13.<br />
Wraz ze wzrostem prdkoci ciaa sia oporu orodka, w którym si ono porusza,<br />
A. maleje,<br />
1. z coraz wiksz liczb czsteczek orodka.<br />
B. nie zmienia si, poniewa oddziauje 2. z tak sam liczb czsteczek orodka.<br />
ono<br />
C. ronie, 3.<br />
z coraz mniejsz liczb czsteczek<br />
orodka.<br />
4. Na kadym rysunku zaz<strong>na</strong>cz tak si, eby siy dziaajce <strong>na</strong> ciao si równowayy. Podaj<br />
jej warto, opisz kierunek i zwrot.<br />
A. B. C.<br />
7 N<br />
10 N<br />
N<br />
D.<br />
N<br />
9 N<br />
5. ed<strong>na</strong> kropla wody wypuszczo<strong>na</strong> z kroplomierza ma mas 50 mg. Oblicz, ile wynosi sia<br />
oporu ruchu dziaajca <strong>na</strong> t kropl, jeeli spada o<strong>na</strong> <strong>na</strong> podog ze sta prdkoci.<br />
Sporzd rysunek ilustrujcy opisan sytuacj. Przyjmij warto g 10 N .<br />
kg <br />
54 III. RUCH
19. orzi rs r<br />
C ...<br />
wykres jest jednym ze sposobów przedstawiania danych liczbowych<br />
dwie prostopade do siebie osie liczbowe, <strong>na</strong> których bdziemy rysowali wykresy, <strong>na</strong>zywa<br />
si równie ukadem kartezjaskim od <strong>na</strong>zwiska artezjusza, który wprowadzi taki sposób<br />
przedstawiania danych liczbowych<br />
<br />
1. Na podstawie danych przedstawionych<br />
w poniszej tabeli <strong>na</strong>rysuj wykres zalenoci<br />
drogi od czasu. Pamitaj o opisaniu<br />
osi oraz zaz<strong>na</strong>czeniu <strong>na</strong> nich podziaki.<br />
apisz, jakim ruchem porusza si rower,<br />
którego dotycz dane.<br />
t (s) 0 2 8 10<br />
s (m) 0 5 10 15 20 25<br />
2. Na podstawie danych przedstawionych<br />
w poniszej tabeli <strong>na</strong>rysuj wykres zaleno-<br />
ci prdkoci od czasu. Pamitaj o opisaniu<br />
osi oraz zaz<strong>na</strong>czeniu <strong>na</strong> nich podziaki. apisz,<br />
jakim ruchem porusza si samochód,<br />
którego dotycz dane.<br />
t 0 5 10 15 20 25<br />
v ( m s) 20 20 20 20 20 20<br />
19. orzi rs r<br />
55
3. Na podstawie poniszego opisu wyko<strong>na</strong>j polecenia z<strong>na</strong>jdujce si pod tekstem.<br />
Turysta wyruszy z wrocawskiego rynku do ogrodu zoologicznego. ego podró skadaa<br />
si z <strong>na</strong>stpujcych etapów:<br />
przeszed pieszo 800 m <strong>na</strong> przystanek autobusowy przy alerii Dominikaskiej,<br />
wsiad do autobusu D i jecha z prdkoci redni 18 km przez minut,<br />
h<br />
po wyjciu z autobusu przeszed 1,2 km pieszo.<br />
Poko<strong>na</strong>nie caej trasy zajo mu 30 minut.<br />
Turysta porusza si pieszo ze sta<br />
prdkoci, autobus porusza si ruchem<br />
jednostajnym, a cay ruch odbywa si bez<br />
przerw.<br />
a) Narysuj wykres zalenoci drogi poko<strong>na</strong>nej<br />
przez turyst od czasu. Pamitaj o opisaniu<br />
osi i zaz<strong>na</strong>czeniu <strong>na</strong> nich podziaki.<br />
b) Oblicz, ile czasu turysta szed pieszo.<br />
c) ak drog poko<strong>na</strong> autobusem, a jak pieszo<br />
d) Oblicz, z jak prdkoci redni turysta poko<strong>na</strong> ca tras z rynku do zoo.<br />
56 III. RUCH
Test powtórzeniowy III<br />
prw si<br />
1. Oce prawdziwo poniszych zda. az<strong>na</strong>cz P, jeli zdanie jest prawdziwe, albo F jeli<br />
jest faszywe.<br />
1. Prdko mo<strong>na</strong> wyrazi w cm h . P F<br />
2.<br />
Podczas obliczania prdkoci redniej nie uwzgldniamy tych etapów ruchu,<br />
<strong>na</strong> których ciao pozostaje w spoczynku.<br />
P<br />
F<br />
3. eeli ciao pozostaje w spoczynku, to siy dziaajce <strong>na</strong> nie si równowa. P F<br />
4. eeli <strong>na</strong> ciao dziaaj siy oporu ruchu, to ciao spoczywa. P F<br />
2. ó zdanie prawdziwe opisujce sytuacj przedstawion <strong>na</strong> ilustracji. az<strong>na</strong>cz waciwe<br />
dokoczenie zdania sporód wariantów A i B oraz jego poprawne uzasadnienie sporód<br />
wariantów 13.<br />
Samolot leccy wzgldem samolotu stojcego <strong>na</strong> pycie lotniska<br />
A. jest w ruchu,<br />
1.<br />
pooenie samolotu leccego zmienia si wzgldem<br />
stojcego.<br />
poniewa<br />
2.<br />
pooenie samolotu leccego nie zmienia si<br />
wzgldem stojcego.<br />
B. jest w spoczynku,<br />
3.<br />
samolot leccy porusza si z pewn prdkoci,<br />
wic pozostaje w ruchu wzgldem kadego ciaa.<br />
3. az<strong>na</strong>cz wszystkie waciwe dokoczenia zdania.<br />
Ciao, które porusza si ze sta prdkoci,<br />
A. porusza si ruchem zmiennym.<br />
B. to ciao, <strong>na</strong> które dziaa sia wypadkowa ró<strong>na</strong> od zera.<br />
C. to ciao, <strong>na</strong> które dziaaj siy równowace si.<br />
D. przebywa w równych odstpach czasu równe odlegoci.<br />
s orzio <br />
57
4. Polski chodziarz Dawid Tomala w 2021 roku podczas igrzysk olimpijskich w Tokio<br />
zdoby zoty medal. Poko<strong>na</strong> on dystans 50 km w czasie 3 h 50 min 8 s. Oblicz prdko<br />
chodziarza. apisz obliczenia. Czy prdko obliczo<strong>na</strong> z wykorzystaniem tych danych to<br />
prdko rednia czy chwilowa<br />
5. Oblicz czas, w jakim statek Sokó illennium poruszajcy si z prdkoci 1050 km h obleciaby<br />
dookoa iemi. Przyjmij, e poko<strong>na</strong>by on drog równ 3 000 km. Wynik wyra<br />
w godzi<strong>na</strong>ch.<br />
6. az<strong>na</strong>cz waciwe dokoczenie zdania.<br />
Sia wypadkowa dziaajca <strong>na</strong> bolid o masie 798 kg, poruszajcy si ze sta prdkoci 295 km h ,<br />
A. wynosi 7980 N.<br />
B. wynosi 2950 N.<br />
C. wynosi 0 N.<br />
D. jest niewiadoma, poniewa mamy zbyt mao danych, aby j obliczy.<br />
7. apisz podane wartoci we wskazanych jednostkach.<br />
2,5 min s<br />
15 km m<br />
1, h min<br />
15 m s <br />
km h<br />
3, s h<br />
,5 m km<br />
0 km h <br />
10 km<br />
min <br />
m s<br />
m s<br />
58 III. RUCH
8. porzdkuj w odpowiedniej kolejnoci czynnoci, które trzeba wyko<strong>na</strong>, aby dowiadczalnie<br />
wyz<strong>na</strong>czy prdko ciaa poruszajcego si ruchem jednostajnym. aó, e masz<br />
do dyspozycji stoper i tam miernicz. Przyjmij, e otrzymany wynik prdkoci ma by<br />
wyraony w m s .<br />
A. Oblicz prdko. Skorzystaj ze wzoru v s t .<br />
B. staw ciao <strong>na</strong> starcie.<br />
C. mierz dugo drogi, jak ciao ma przeby.<br />
D. az<strong>na</strong>cz miejsce startu oraz mety.<br />
E. mierz czas, w którym ciao przebyo drog od startu do mety.<br />
F. Wyra zmierzon drog w metrach, a czas w sekundach.<br />
1. 2. 4. 5. <br />
9. Narysuj wykres zalenoci drogi od czasu <strong>na</strong> podstawie<br />
danych zawartych w tabeli. Oblicz prdko hulajnogi.<br />
apisz obliczenia.<br />
t (s) 0 5 10 15<br />
s (m) 0 5 10 15<br />
10. Na kadym z poniszych rysunków brakuje pewnych elementów, aby mogy stanowi<br />
wykres zalenoci drogi od czasu. Pod kadym z rysunków zapisz, czego <strong>na</strong> nim brakuje.<br />
a) b) c)<br />
5<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
s<br />
5<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
s (m)<br />
0<br />
1<br />
2 3 4 5 6 <br />
0<br />
1<br />
2 3 4 5 6 t<br />
0<br />
1<br />
2 3 4<br />
t (s)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
s orzio <br />
59
powiezi o wyrny z oizeniowy<br />
Rok. 22,4 cm<br />
F g<br />
11 N, 6. m 0,5 kg<br />
6. F g<br />
15 000 N, 7. m 1,8 g<br />
a) 5 b) 6000 c) 0,01 d) 530 e) 0,006 f) 2225, 4. V l<br />
0,000011 m 3 , V w<br />
0,00001 m 3<br />
1. a) 15 ml, b) 100 ml<br />
ok. 146 000 Pa 146 kPa<br />
p h<br />
48 450 kPa, p c<br />
48 550 000 Pa, 4. ok. 245 m<br />
390 N, 5. a) 25 N, b) 40 N, c) 20 N, d) 2N<br />
7. 1260 kg<br />
m 3, F w 0,3 N<br />
0,95 h, 6. 378 m<br />
4. a) 28 minut, c) ok. 78 kmh<br />
F o<br />
F g<br />
0,0005 N<br />
3. b) 24 min c) autobusem 1,8 km, a pieszo 2 km d) 7,6 kmh<br />
4. v 3,62 m , 5. t 60 h<br />
s<br />
Rozdzi 3,89 m s 14km h , 6. 9,58m s 2<br />
1,5 m s 2, 3. o 17m , 4. 125 s<br />
s<br />
ok. 0,048 m s2, 4. 0,25 N<br />
a) : o 20 m s , B: o 15m s , C: o 10m s , D: o 5m s , b) : o 20m s B: o 15m s , C: o 10m s , D: o 5 m s c) : 10m s 2,<br />
B: 7,5 m s 2, C: 5m s 2, D: 2,5m s 2, 4. a) 5m s , b) 5m s , d) ok. 1,67m s 2<br />
1. a) s <br />
1,5 km, s B<br />
2,25 km, b) 0,75 km, 2. 11 000 N, 3. a) 3 s, b) 850 N, 4. b) 45 N, 7. 21 m s<br />
6. 0,2 m s 2, 20m s , b) ok. 3,3m s 2, 10m s , b) 2m s2, 11. 300 N<br />
7 N, 7. 16,5 <br />
320 k, 7. 1,6 <br />
2100 , 3. a) 5850 , b) ok. 450 W, 4. 126 kW<br />
7 228 000 , b) 116 800 k, c) 12 400 000 , 4. 6 m s , 5. 5m s<br />
4. 120 , 5. 6 m , 60 <br />
s<br />
ok. 89,7 C, 5. ok. 0,11 kg<br />
1700 k, 5. 67710 , 7. 16,7 <br />
4. 20 C, 373 , 196 C, 1813 <br />
<br />
(dziecko <strong>na</strong> desce snowboardowej) aster1305Shutterstock. com<br />
s. 13 (siomierz) s. 25 (kule) s. 26 (cylindry) s. 32 (pudeko) s. 37 (kulki <strong>na</strong> siomierzu w cieczy) s. 38 (kulki<br />
<strong>na</strong> siomierzu w cieczy) s. 39 (kamie <strong>na</strong> siomierzu w cieczy) s. 59 (wykresy) s. 71 (wykres) s 72 (wykres) s. 77 (pieczki<br />
w rynienkach) s. 78 (wykres) s. 79 (wykres) s. 83 (wykres) s. 87 (wykres) s. 91 (spadajca pika) s. 95 (wykres) s. 101<br />
(wykres) s. 103 (butelki) s. 105 (garnki z mlekiem) s. 113 (grzaki) s. 114 (czsteczki gazu) s. 118 (wykres)<br />
: Sawomir Skrykiewicz i Piotr szyski<br />
s. 12 (kawia domowa <strong>na</strong> wadze) mariesachaShutterstock. com s. 22 (krople <strong>na</strong> pajczynie) isoftetty Images, (mokre<br />
wosy) yn ChakrapongShutterstock. com, (pióro i kaamarz) ziziStockphotoetty Images s. 23 (rosa <strong>na</strong> trawie) edy<br />
Shutterstock. com, (spi<strong>na</strong>cz <strong>na</strong> wodzie) atdigitShutterstock. com, (moneta <strong>na</strong> wodzie) es3nShutterstock. com s. 46 (chomik<br />
w koowrotku) artVikki artStockbyteetty Images s. 48 (sprinter) ichal SancaShutterstock. com s. 57 (samoloty<br />
<strong>na</strong> lotnisku) ukas WunderlichShutterstock. com s. 68 (garnek) Olga PopoaShutterstock. com s. 76 (samolot <strong>na</strong> lotnisku)<br />
Rich igginsShutterstock. com s. 77 (lokomotywa) spyhackerShutterstock. com, (rower) Daniel Dempster Photography<br />
lamy Stock PhotoBW, (samochód) RyznerShutterstock. com s. 82 (rolkarz), (uczennica), (klient z wózkiem), (czowiek<br />
przy cianie) rzysztof aucki s. 85 (samolot) arkus ainkaShutterstock. com, (dzieci <strong>na</strong> sankach) pio3Shutterstock. com,<br />
(dziecko <strong>na</strong> rolkach) acek ChabraszewskiShutterstock. com, (osoba <strong>na</strong> wózku) areen FischingerWestend61etty<br />
Images s. 88 (kafar) PremiumettyImages-636015118 s. 90 (migowiec) alauiiStock ditorialetty Images s. 93<br />
(samolot) ukas WunderlichShutterstock. com s. 95 (Philippe Petit) lan Welnerssociated Pressast News s. 102 (cega)<br />
oopllShutterstock. com, (stalowa pyta) ndreyProektShutterstock. com, (roztapianie czekolady) PRPicturesProduction<br />
Shutterstock. com, (pianka <strong>na</strong>d ogniskiem) FuadroShutterstock. com s. 110 (termometry z bibu) rzegorz F. Wojewoda<br />
WSiP s. 116 (termometr sprynowy) BartShutterstock. com, (termometr cieczowy) leander offmannShutterstock. com,<br />
(termometr z sond) nton StarikoShutterstock. com, (termometr bezdotykowy) Ilin SergeyShutterstock. com
u<br />
<br />
<br />
<br />
h<br />
<br />
<br />
a<br />
<br />
<br />
c<br />
f<br />
h<br />
b<br />
e<br />
ó<br />
<br />
<br />
<br />
d<br />
<br />
<br />
<br />
Formy<br />
wypowiedzi<br />
<br />
<br />
<br />
Strategie<br />
<br />
<br />
<br />
SPOSÓB<br />
NA<br />
FIZYKE<br />
NOWOŚĆ<br />
2023<br />
<br />
7<br />
akwiie nwy zir zada ktry<br />
est skrewany z drznikie<br />
zawiera rnrdne zadania<br />
in dwe si d tekstw<br />
arn<strong>na</strong>kwy<br />
dwiada ak krk krk<br />
rzerwadza iekawe<br />
dwiadzenia<br />
<br />
<br />
=<br />
0,(3)<br />
je yk polski<br />
<br />
ARKUSZE i ODPOWIEDZI<br />
<br />
matematyka<br />
2 (–3)<br />
ARKUSZE i ODPOWIEDZI<br />
<br />
<br />
a 2 + b 2 = c 2<br />
-h<br />
<br />
-rz<br />
-h<br />
<br />
-rz<br />
%<br />
%<br />
ykk<br />
matematyka<br />
<br />
testy i zadania interaktywne ddatkwe zasy ediane<br />
KUPUJ<br />
ONLINE<br />
wsip.pl<br />
sklep.wsip.pl<br />
infolinia: 801 220 555