06.09.2023 Views

183302-Sposob-na-fizyke-Zeszyt-cwiczen-Szkola-podstawowa-Klasa-7

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

SPOSÓB<br />

NA<br />

FIZYKE<br />

NOWOŚĆ<br />

2023<br />

7


© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne<br />

Warszawa 2023<br />

Wydanie I<br />

ISBN 978-83-02-21005-1<br />

Opracowanie merytoryczne i redakcyjne: Agnieszka Gawryszczak (redaktor koordy<strong>na</strong>tor)<br />

Zuzan<strong>na</strong> Ludwiczak (redaktor merytoryczny)<br />

edakcja jzykowa: <br />

Redakcja technicz<strong>na</strong>: <br />

Projekt okadki: <br />

Projekt graficzny: <br />

Opracowanie graficzne: <br />

Fotoedycja: <br />

Skad i amanie: <br />

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spka kcyj<strong>na</strong><br />

00-807 Warszawa leje erozolimskie 9<br />

RS: 000059508<br />

Infolinia: 801 220 555<br />

www.wsip.pl<br />

Publikacja, któr <strong>na</strong>bye, jest dzieem twórcy iwydawcy. Prosimy, aby przestrzega praw, jakie im<br />

przysuguj. ej zawarto moesz udostpni nieodpatnie osobom bliskim lub osobicie z<strong>na</strong>nym.<br />

lenie publikuj jej winternecie. eli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treci ikoniecznie zaz<strong>na</strong>cz,<br />

czyje to dzieo. kopiujc jej cz, rób to jedynie <strong>na</strong> uytek osobisty.<br />

Szanujmy cudz wasno iprawo.<br />

Wicej <strong>na</strong> www.legal<strong>na</strong>kultura.pl


Co trzeba wiedzie o lekcjach fizyki ......... <br />

<br />

1. Oczami fizyki ........................................ 5<br />

2. Otaczajcy <strong>na</strong>s wiat ........................... 7<br />

3. Oddziaywanie co to z<strong>na</strong>czy .......... 9<br />

. Siy wokó <strong>na</strong>s ...................................... 11<br />

5. Wicej ni jed<strong>na</strong> sia ............................ 1<br />

. Wzajemno oddziaywa .................. 1<br />

Test powtórzeniowy I ................................ 18<br />

<br />

7. Ciecze i gazy ........................................22<br />

8. sto materii ..................................2<br />

9. Wyz<strong>na</strong>czanie gstoci ........................2<br />

10. Sia parcia i cinienie .........................29<br />

11. Cinienie a pole powierzchni ............31<br />

12. Cinienie hydrostatyczne ..................3<br />

13. Sia wyporu. Pywanie cia .................3<br />

Test powtórzeniowy II ..............................0<br />

<br />

1. Czas i droga ........................................<br />

15. Wzgldno ruchu .............................<br />

1. Rodzaje ruchu.<br />

Prdko ciaa .....................................8<br />

17. Wyz<strong>na</strong>czanie prdkoci .....................50<br />

18. Pierwsza zasada dy<strong>na</strong>miki.<br />

Siy oporu ruchu .................................53<br />

19. Tworzenie wykresów ruchu ..............55<br />

Test powtórzeniowy III .............................57<br />

<br />

20. Ruch przyspieszony ............................ 1<br />

21. Ruch opóniony .................................. 3<br />

22. Sia tarcia i ruch ................................... 5<br />

23. Druga zasada dy<strong>na</strong>miki ...................... 7<br />

2. Wykresy ruchu jednostajnie<br />

zmiennego ........................................... 70<br />

25. Rozwizywanie zada ......................... 73<br />

Test powtórzeniowy IV .............................. 7<br />

<br />

2. Praca mechanicz<strong>na</strong><br />

i zmia<strong>na</strong> energii ................................81<br />

27. nergia kinetycz<strong>na</strong> i energia<br />

potencjal<strong>na</strong> .......................................8<br />

28. oc ....................................................87<br />

29. Spadek swobodny ............................89<br />

Test powtórzeniowy V ............................93<br />

<br />

30. Wszystko ma temperatur .............97<br />

31. Termometry i pomiar<br />

temperatury .....................................99<br />

32. nergia wewntrz<strong>na</strong> ........................102<br />

33. Ciepo waciwe ................................10<br />

3. Stany skupienia a temperatura ......107<br />

35. nergia podczas zmian stanu<br />

skupienia ...........................................109<br />

3. Transport ciepa ...............................112<br />

37. inetyczno-molekularny model<br />

budowy materii ................................11<br />

Test powtórzeniowy VI ...........................11<br />

Odpowiedzi do wybranych<br />

zada obliczeniowych .............................. 120


III. RUCH<br />

14. Czas i droga<br />

C ...<br />

w redniowieczu dugo mierzono np. w okciach albo kciukach i jednostki te miay róne<br />

wartoci w zalenoci od regionu<br />

rewolucja przemysowa spowodowaa zwikszenie dokadnoci zegarów<br />

<br />

1. zupenij zdania. Wpisz brakujce wyrazy.<br />

a) Symbolem czasu jest litera . ednostkami czasu s np. ,<br />

, . Do pomiaru czasu mo<strong>na</strong> wykorzysta takie<br />

przyrzdy, jak np. .<br />

b) inia, jak zakrela dowolny punkt poruszajcego si ciaa, to .<br />

Dugo tej linii jest <strong>na</strong>zywa<strong>na</strong> .<br />

c) Symbolem drogi jest litera , a jednostkami drogi s np. ,<br />

, .<br />

2. apisz podane dugoci we wskazanych jednostkach.<br />

a) 50 mm m km<br />

c) 1,7 m mm km<br />

b) 0,97 km m mm<br />

d) 1,23 km m mm<br />

44 III. RUCH


3. apisz podane czasy we wskazanych jednostkach.<br />

a) 150 s min h<br />

c) 5 min s h<br />

b) 1,5 h min s<br />

d) 0, h min s<br />

4. Oce prawdziwo poniszych zda. az<strong>na</strong>cz P, jeli zdanie jest prawdziwe, albo F jeli<br />

jest faszywe.<br />

1. olarz torowy porusza si podczas wycigu ruchem krzywoliniowym. P F<br />

2. Samochód jadcy po rondzie porusza si ruchem prostoliniowym. P F<br />

3. Ruch prostoliniowy i ruch krzywoliniowy róni si ksztatem toru ruchu. P F<br />

4. Do pomiaru czasu mo<strong>na</strong> wykorzysta klepsydr. P F<br />

5. ilisekunda jest jednostk czasu. P F<br />

1. <br />

zegarek, aplikacja do pomiaru przebytej drogi <strong>na</strong> podstawie zmiany<br />

pooenia, np. oogle aps.<br />

Wyko<strong>na</strong>nie<br />

apisz godzin wyjcia z domu do szkoy i godzin pojawienia si w szkole. Nastpnie oblicz,<br />

ile czasu t mino midzy tymi godzi<strong>na</strong>mi. Otrzymany wynik zapisz w godzi<strong>na</strong>ch, minutach<br />

i sekundach.<br />

godzi<strong>na</strong> wyjcia:<br />

godzi<strong>na</strong> przyjcia:<br />

t h min s<br />

mierz drog s midzy domem a szko. oesz do tego celu wykorzysta aplikacj oogle<br />

aps lub inn, która mierzy odlego midzy punktami w terenie. apisz poniej odczytany<br />

wynik. Podaj go w kilometrach, metrach, centymetrach.<br />

s km m cm<br />

14. Czas i droga<br />

45


15. zgdo r<br />

C ...<br />

w tym samym momencie moesz by zarówno w spoczynku, jak i w ruchu<br />

przez wiele lat bdnie uwaano, e ciaa niebieskie poruszaj si wokó iemi<br />

jednym z pierwszych uczonych badajcych wzgldno ruchu by alileusz, yjcy <strong>na</strong><br />

przeomie wieków VI i VII<br />

<br />

1. zupenij zdania. Wpisz brakujce wyrazy.<br />

a) Ruch jest , co oz<strong>na</strong>cza, e w jednym ukadzie odniesienia przedmiot<br />

moe by w , a w innym moe si .<br />

b) Potrzeba co <strong>na</strong>jmniej jednego ukadu , aby opisa pooenie ciaa<br />

fizycznego.<br />

2. Chomik biega w koowrotku. apisz, wzgldem czego si porusza,<br />

a wzgldem czego pozostaje w spoczynku.<br />

3. Oce prawdziwo poniszych zda. az<strong>na</strong>cz P, jeli zdanie jest prawdziwe, albo F jeli<br />

jest faszywe.<br />

1.<br />

iemia nie porusza si wzgldem Soca, poniewa nie zmienia si jej<br />

pooenie wzgldem tej gwiazdy.<br />

P<br />

F<br />

2.<br />

ary<strong>na</strong>rz stojcy <strong>na</strong> pokadzie promu, który przepywa przez ezioro ikoajskie,<br />

nie porusza si wzgldem statku pyncego po tym jeziorze.<br />

P<br />

F<br />

3.<br />

Pasaer siedzcy w samolocie leccym z Wrocawia do eraklionu porusza si<br />

wzgldem iemi.<br />

P<br />

F<br />

46 III. RUCH


4. Ponisz o liczbow <strong>na</strong>rysowano tak, aby opisywaa pooenie pywaków podczas przepywania<br />

jednej dugoci basenu. Pocztek osi umieszczono <strong>na</strong> pocztku toru pywackiego.<br />

apisz pooenie pywaków i B. Przyjmij, e punkt, którego pooenie odczytujemy, to do<br />

pywaka wysunita do przodu.<br />

A<br />

0 5 10 15 20 25 x (m)<br />

B<br />

5. Sprinter ma do przebiegnicia 0 m po torze prostoliniowym. az<strong>na</strong>cz w odpowiednim<br />

miejscu <strong>na</strong> rysunku o liczbow, <strong>na</strong> której bdzie mo<strong>na</strong> odczyta pooenie sprintera<br />

w czasie caego biegu. Przyjmij, e sprinter <strong>na</strong>rysowany poniej z<strong>na</strong>jduje si w punkcie<br />

startu. Opisz o, zaz<strong>na</strong>cz <strong>na</strong> niej podziak. Nastpnie zaz<strong>na</strong>cz pooenie sprintera, gdy<br />

bdzie on w odlegoci 20 m od startu.<br />

6. apisz poniej po trzy przykady takich ukadów odniesienia, wzgldem których si poruszasz<br />

oraz wzgldem których pozostajesz w spoczynku, gdy:<br />

a) siedzisz w domu lub w klasie<br />

<br />

<br />

b) pokonujesz drog z domu do szkoy.<br />

<br />

<br />

15. zgdo r<br />

47


16. odza r rdo iaa<br />

C ...<br />

ruch mo<strong>na</strong> opisa zarówno ze wzgldu <strong>na</strong> ksztat toru, jak i <strong>na</strong> to, czy prdko ciaa<br />

zmienia si czy nie<br />

mach jest jednostk prdkoci wykorzystywan w lotnictwie<br />

Simone Origone (woski zawodnik <strong>na</strong>rciarstwa szybkiego) ustanowi w 201 roku rekord<br />

wiata w jedzie <strong>na</strong> <strong>na</strong>rtach: osign prdko 252,32 km/h<br />

<br />

1. zupenij zdania. Wpisz brakujce wyrazy.<br />

a) W kadym ruchu mo<strong>na</strong> wyodrbni przy<strong>na</strong>jmniej jeden z dwóch podstawowych jego<br />

rodzajów: ruch lub ruch .<br />

b) W ruchu jednostajnym ciao pokonuje takie same odcinki<br />

w<br />

odstpach czasu. Prdko w takim ruchu jest<br />

.<br />

c) W ruchu zmiennym odcinki drogi pokonywane przez ciao w takim samym czasie s<br />

. Prdko w takim ruchu .<br />

2. apisz wzór, za pomoc którego mo<strong>na</strong> obliczy prdko, oraz podaj jej jednostk.<br />

a) Wzór zapisany sownie:<br />

prdko<br />

b) Wzór zapisany z wykorzystaniem symboli:<br />

v<br />

c) ednostka, w której wyraamy prdko, to .<br />

48 III. RUCH


3. apisz podane prdkoci we wskazanych jednostkach.<br />

a) 3 km h m<br />

s<br />

c) 3 m h m<br />

s<br />

b) 108 km h m<br />

s<br />

d) 100 m s km<br />

h<br />

12 m s <br />

km<br />

h<br />

f) 20 km s km<br />

h<br />

4. Poniej wymieniono kilka gatunków zwierzt i podano prdkoci, jakie mog one osign.<br />

Sporód podanych par zwierzt zaz<strong>na</strong>cz <strong>na</strong>zw tego, którego prdko jest wiksza. Podkrel<br />

t <strong>na</strong>zw.<br />

a) królik europejski (0 km h ) i koliberek arogowy (27m s )<br />

b) hipopotam nilowy (8 m s ) i aligator amerykaski (18km h<br />

c) zimorodek (11 m s ) i mysz domowa (13km h )<br />

prdko osiga<strong>na</strong> <strong>na</strong> ldzie)<br />

5. W jakim czasie piechur idcy ze sta prdkoci km przejdzie odcinek akuszyce<br />

h<br />

schronisko Orle, jeeli odlego midzy nimi to 3,8 km apisz obliczenia.<br />

6. Polinka to kolejka linowa z<strong>na</strong>jdujca si we Wrocawiu. o<strong>na</strong> ni przejecha <strong>na</strong>d Odr<br />

z jednego brzegu <strong>na</strong> drugi. ak odlego pokonuje Polinka, jeeli porusza si z prdkoci<br />

2,1 m , a podró ni zajmuje 3 minuty apisz obliczenia.<br />

s<br />

16. Rodza r rdo iaa<br />

49


17. zazai rdoi<br />

C ...<br />

aby obliczy prdko, <strong>na</strong>ley z<strong>na</strong> drog i czas, w którym ta droga zostaa poko<strong>na</strong><strong>na</strong><br />

astronom Ole Rmer ju w VII w. wykaza, e wiato porusza si ze skoczon prdkoci<br />

w cigu sekundy wiato w próni przebywa ok. 300 000 km<br />

<br />

1. zupenij zdania. Wpisz brakujce wyrazy.<br />

a) Prdko, jak moesz odczyta z prdkociomierza w samochodzie, <strong>na</strong>zywamy prdkoci<br />

.<br />

b) by obliczy prdko redni ciaa, <strong>na</strong>ley podzieli drog przebyt<br />

przez ciao przez<br />

, w którym zostaa o<strong>na</strong> przebyta.<br />

2. W kadej z poniszych sytuacji zapisz, jakiego rodzaju prdkoci o<strong>na</strong> dotyczy: chwilowej czy<br />

redniej.<br />

a) Prdko umieszczo<strong>na</strong> <strong>na</strong> z<strong>na</strong>ku drogowym.<br />

b) Prdko odczytywa<strong>na</strong> przez pilota podczas wznoszenia si samolotu.<br />

c) Prdko uwzgldnia<strong>na</strong> podczas szacowania redniego spalania paliwa w samochodzie.<br />

3. Podczas rozwizywania zadania skorzystaj z aplikacji oogle aps w telefonie albo w komputerze.<br />

az<strong>na</strong>cz pocztek drogi w miejscu, w którym mieszkasz, a koniec w miejscu swoich<br />

wymarzonych wakacji. Odczytaj drog s oraz czas t, w którym ta droga zostanie przebyta. Oblicz<br />

<strong>na</strong> tej podstawie prdko redni. Czy podczas planowanej podróy prdko, z jak bdziesz<br />

si porusza, bdzie w kadej chwili rów<strong>na</strong> prdkoci redniej zasadnij odpowied.<br />

50 III. RUCH


4. e stacji Wrocaw ikoajów mo<strong>na</strong> dojecha do stacji raków ówny pocigiem, który<br />

jedzie zgodnie z poniszym rozkadem jazdy.<br />

ODLEGŁOŚĆ 4 km<br />

ODLEGŁOŚĆ 306 km<br />

<br />

a) Ile wynosi cakowity czas postoju pocigu <strong>na</strong> wszystkich stacjach porednich<br />

b) Czy czas postoju pocigu uwzgldniamy przy obliczaniu prdkoci redniej<br />

c) aka jest prdko rednia pocigu <strong>na</strong> trasie Wrocaw ikoajówraków ówny<br />

17. zazai rdoi<br />

51


1. <br />

stoper, aplikacja wtelefonie pozwalajca okreli przebyt drog<br />

(np.oogle aps).<br />

Wyko<strong>na</strong>nie<br />

Tor ruchu z domu do szkoy podziel <strong>na</strong> cztery etapy.<br />

Drog poko<strong>na</strong>n podczas poszczególnych etapów ruchu oz<strong>na</strong>cz odpowiednio jako s 1<br />

, s 2<br />

, s 3<br />

, s <br />

.<br />

mierz stoperem czasy pokonywania poszczególnych odcinków drogi i oz<strong>na</strong>cz je jako t 1<br />

, t 2<br />

, t 3<br />

, t <br />

.<br />

Symbol s oz<strong>na</strong>cza cakowit drog z domu do szkoy, a symbol t oz<strong>na</strong>cza czas, w którym ta<br />

droga zostaa poko<strong>na</strong><strong>na</strong>.<br />

Wyniki pomiarów zapisz poniej.<br />

s 1<br />

m, s 2<br />

m, s 3<br />

m, s <br />

m,<br />

s <br />

m<br />

t 1<br />

s, t 2<br />

s, t 3<br />

s, t <br />

s,<br />

t <br />

s<br />

Na podstawie otrzymanych wyników oblicz prdkoci rednie <strong>na</strong> kadym z etapów ruchu:<br />

v 1<br />

, v 2<br />

, v 3<br />

, v <br />

, uzyskane odpowiednio w czasach t 1<br />

, t 2<br />

, t 3<br />

, t <br />

podczas pokonywania dróg s 1<br />

, s 2<br />

, s 3<br />

, s <br />

.<br />

v 1<br />

s 1<br />

t1<br />

v 2<br />

s 2<br />

t2<br />

v 3<br />

s 3<br />

t3<br />

v <br />

s <br />

t<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Nastpnie oblicz prdko redni podczas caego ruchu. W tym celu podziel cakowit przebyt<br />

drog przez cakowity czas jej przebycia.<br />

v s t<br />

<br />

<br />

a) Czy prdkoci v 1<br />

, v 2<br />

, v 3<br />

, v <br />

si róniy<br />

b) Czy prdko rednia obliczo<strong>na</strong> dla caej trasy bya taka sama jak prdkoci v 1<br />

, v 2<br />

, v 3<br />

, v <br />

<br />

czego wynikaj rónice w tych prdkociach<br />

52 III. RUCH


18. irsza zasada daii<br />

i oor r<br />

C ...<br />

im szybciej si poruszamy, tym wiksze siy oporu orodka dziaaj <strong>na</strong> <strong>na</strong>s<br />

pywanie to odpychanie si od czsteczek wody<br />

w próni nie ma czsteczek orodka, wic nie wystpuj w niej siy oporu orodka<br />

<br />

1. zupenij zdania. Wpisz brakujce wyrazy.<br />

a) Pierwsz zasad dy<strong>na</strong>miki <strong>na</strong>zywa si równie zasad , poniewa ciaa<br />

fizyczne cechuj si bezwadnoci, czyli .<br />

b) pierwszej zasady dy<strong>na</strong>miki wynika, e jeeli ciao pozostaje w spoczynku lub porusza<br />

si ruchem<br />

, to <strong>na</strong> pewno dziaajce <strong>na</strong> nie siy si<br />

.<br />

c) eeli wszystkie siy dziaajce <strong>na</strong> ciao dodamy wektorowo i otrzymamy si o wartoci 0 N,<br />

to z<strong>na</strong>czy, e siy te .<br />

2. Oce prawdziwo poniszych zda. az<strong>na</strong>cz P, jeli zdanie jest prawdziwe, albo F jeli<br />

jest faszywe.<br />

1. Siy oporu ruchu wynikaj ze zderzania si ciaa z czsteczkami orodka. P F<br />

2. Im szybciej porusza si ciao, tym mniejsze s siy oporu ruchu. P F<br />

3. Siy oporu ruchu to siy hamujce, bo dziaaj w stron przeciwn do ruchu. P F<br />

4.<br />

onstruktorzy pojazdów tak dobieraj ich ksztat, eby zwikszy siy oporu<br />

orodka, w którym pojazdy si poruszaj.<br />

P<br />

F<br />

18. irsza zasada daii i oor r<br />

53


3. az<strong>na</strong>cz waciwe dokoczenie zdania sporód wariantów AC oraz jego poprawne uzasadnienie<br />

sporód wariantów 13.<br />

Wraz ze wzrostem prdkoci ciaa sia oporu orodka, w którym si ono porusza,<br />

A. maleje,<br />

1. z coraz wiksz liczb czsteczek orodka.<br />

B. nie zmienia si, poniewa oddziauje 2. z tak sam liczb czsteczek orodka.<br />

ono<br />

C. ronie, 3.<br />

z coraz mniejsz liczb czsteczek<br />

orodka.<br />

4. Na kadym rysunku zaz<strong>na</strong>cz tak si, eby siy dziaajce <strong>na</strong> ciao si równowayy. Podaj<br />

jej warto, opisz kierunek i zwrot.<br />

A. B. C.<br />

7 N<br />

10 N<br />

N<br />

D.<br />

N<br />

9 N<br />

5. ed<strong>na</strong> kropla wody wypuszczo<strong>na</strong> z kroplomierza ma mas 50 mg. Oblicz, ile wynosi sia<br />

oporu ruchu dziaajca <strong>na</strong> t kropl, jeeli spada o<strong>na</strong> <strong>na</strong> podog ze sta prdkoci.<br />

Sporzd rysunek ilustrujcy opisan sytuacj. Przyjmij warto g 10 N .<br />

kg <br />

54 III. RUCH


19. orzi rs r<br />

C ...<br />

wykres jest jednym ze sposobów przedstawiania danych liczbowych<br />

dwie prostopade do siebie osie liczbowe, <strong>na</strong> których bdziemy rysowali wykresy, <strong>na</strong>zywa<br />

si równie ukadem kartezjaskim od <strong>na</strong>zwiska artezjusza, który wprowadzi taki sposób<br />

przedstawiania danych liczbowych<br />

<br />

1. Na podstawie danych przedstawionych<br />

w poniszej tabeli <strong>na</strong>rysuj wykres zalenoci<br />

drogi od czasu. Pamitaj o opisaniu<br />

osi oraz zaz<strong>na</strong>czeniu <strong>na</strong> nich podziaki.<br />

apisz, jakim ruchem porusza si rower,<br />

którego dotycz dane.<br />

t (s) 0 2 8 10<br />

s (m) 0 5 10 15 20 25<br />

2. Na podstawie danych przedstawionych<br />

w poniszej tabeli <strong>na</strong>rysuj wykres zaleno-<br />

ci prdkoci od czasu. Pamitaj o opisaniu<br />

osi oraz zaz<strong>na</strong>czeniu <strong>na</strong> nich podziaki. apisz,<br />

jakim ruchem porusza si samochód,<br />

którego dotycz dane.<br />

t 0 5 10 15 20 25<br />

v ( m s) 20 20 20 20 20 20<br />

19. orzi rs r<br />

55


3. Na podstawie poniszego opisu wyko<strong>na</strong>j polecenia z<strong>na</strong>jdujce si pod tekstem.<br />

Turysta wyruszy z wrocawskiego rynku do ogrodu zoologicznego. ego podró skadaa<br />

si z <strong>na</strong>stpujcych etapów:<br />

przeszed pieszo 800 m <strong>na</strong> przystanek autobusowy przy alerii Dominikaskiej,<br />

wsiad do autobusu D i jecha z prdkoci redni 18 km przez minut,<br />

h<br />

po wyjciu z autobusu przeszed 1,2 km pieszo.<br />

Poko<strong>na</strong>nie caej trasy zajo mu 30 minut.<br />

Turysta porusza si pieszo ze sta<br />

prdkoci, autobus porusza si ruchem<br />

jednostajnym, a cay ruch odbywa si bez<br />

przerw.<br />

a) Narysuj wykres zalenoci drogi poko<strong>na</strong>nej<br />

przez turyst od czasu. Pamitaj o opisaniu<br />

osi i zaz<strong>na</strong>czeniu <strong>na</strong> nich podziaki.<br />

b) Oblicz, ile czasu turysta szed pieszo.<br />

c) ak drog poko<strong>na</strong> autobusem, a jak pieszo<br />

d) Oblicz, z jak prdkoci redni turysta poko<strong>na</strong> ca tras z rynku do zoo.<br />

56 III. RUCH


Test powtórzeniowy III<br />

prw si<br />

1. Oce prawdziwo poniszych zda. az<strong>na</strong>cz P, jeli zdanie jest prawdziwe, albo F jeli<br />

jest faszywe.<br />

1. Prdko mo<strong>na</strong> wyrazi w cm h . P F<br />

2.<br />

Podczas obliczania prdkoci redniej nie uwzgldniamy tych etapów ruchu,<br />

<strong>na</strong> których ciao pozostaje w spoczynku.<br />

P<br />

F<br />

3. eeli ciao pozostaje w spoczynku, to siy dziaajce <strong>na</strong> nie si równowa. P F<br />

4. eeli <strong>na</strong> ciao dziaaj siy oporu ruchu, to ciao spoczywa. P F<br />

2. ó zdanie prawdziwe opisujce sytuacj przedstawion <strong>na</strong> ilustracji. az<strong>na</strong>cz waciwe<br />

dokoczenie zdania sporód wariantów A i B oraz jego poprawne uzasadnienie sporód<br />

wariantów 13.<br />

Samolot leccy wzgldem samolotu stojcego <strong>na</strong> pycie lotniska<br />

A. jest w ruchu,<br />

1.<br />

pooenie samolotu leccego zmienia si wzgldem<br />

stojcego.<br />

poniewa<br />

2.<br />

pooenie samolotu leccego nie zmienia si<br />

wzgldem stojcego.<br />

B. jest w spoczynku,<br />

3.<br />

samolot leccy porusza si z pewn prdkoci,<br />

wic pozostaje w ruchu wzgldem kadego ciaa.<br />

3. az<strong>na</strong>cz wszystkie waciwe dokoczenia zdania.<br />

Ciao, które porusza si ze sta prdkoci,<br />

A. porusza si ruchem zmiennym.<br />

B. to ciao, <strong>na</strong> które dziaa sia wypadkowa ró<strong>na</strong> od zera.<br />

C. to ciao, <strong>na</strong> które dziaaj siy równowace si.<br />

D. przebywa w równych odstpach czasu równe odlegoci.<br />

s orzio <br />

57


4. Polski chodziarz Dawid Tomala w 2021 roku podczas igrzysk olimpijskich w Tokio<br />

zdoby zoty medal. Poko<strong>na</strong> on dystans 50 km w czasie 3 h 50 min 8 s. Oblicz prdko<br />

chodziarza. apisz obliczenia. Czy prdko obliczo<strong>na</strong> z wykorzystaniem tych danych to<br />

prdko rednia czy chwilowa<br />

5. Oblicz czas, w jakim statek Sokó illennium poruszajcy si z prdkoci 1050 km h obleciaby<br />

dookoa iemi. Przyjmij, e poko<strong>na</strong>by on drog równ 3 000 km. Wynik wyra<br />

w godzi<strong>na</strong>ch.<br />

6. az<strong>na</strong>cz waciwe dokoczenie zdania.<br />

Sia wypadkowa dziaajca <strong>na</strong> bolid o masie 798 kg, poruszajcy si ze sta prdkoci 295 km h ,<br />

A. wynosi 7980 N.<br />

B. wynosi 2950 N.<br />

C. wynosi 0 N.<br />

D. jest niewiadoma, poniewa mamy zbyt mao danych, aby j obliczy.<br />

7. apisz podane wartoci we wskazanych jednostkach.<br />

2,5 min s<br />

15 km m<br />

1, h min<br />

15 m s <br />

km h<br />

3, s h<br />

,5 m km<br />

0 km h <br />

10 km<br />

min <br />

m s<br />

m s<br />

58 III. RUCH


8. porzdkuj w odpowiedniej kolejnoci czynnoci, które trzeba wyko<strong>na</strong>, aby dowiadczalnie<br />

wyz<strong>na</strong>czy prdko ciaa poruszajcego si ruchem jednostajnym. aó, e masz<br />

do dyspozycji stoper i tam miernicz. Przyjmij, e otrzymany wynik prdkoci ma by<br />

wyraony w m s .<br />

A. Oblicz prdko. Skorzystaj ze wzoru v s t .<br />

B. staw ciao <strong>na</strong> starcie.<br />

C. mierz dugo drogi, jak ciao ma przeby.<br />

D. az<strong>na</strong>cz miejsce startu oraz mety.<br />

E. mierz czas, w którym ciao przebyo drog od startu do mety.<br />

F. Wyra zmierzon drog w metrach, a czas w sekundach.<br />

1. 2. 4. 5. <br />

9. Narysuj wykres zalenoci drogi od czasu <strong>na</strong> podstawie<br />

danych zawartych w tabeli. Oblicz prdko hulajnogi.<br />

apisz obliczenia.<br />

t (s) 0 5 10 15<br />

s (m) 0 5 10 15<br />

10. Na kadym z poniszych rysunków brakuje pewnych elementów, aby mogy stanowi<br />

wykres zalenoci drogi od czasu. Pod kadym z rysunków zapisz, czego <strong>na</strong> nim brakuje.<br />

a) b) c)<br />

5<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

s<br />

5<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

s (m)<br />

0<br />

1<br />

2 3 4 5 6 <br />

0<br />

1<br />

2 3 4 5 6 t<br />

0<br />

1<br />

2 3 4<br />

t (s)<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

s orzio <br />

59


powiezi o wyrny z oizeniowy<br />

Rok. 22,4 cm<br />

F g<br />

11 N, 6. m 0,5 kg<br />

6. F g<br />

15 000 N, 7. m 1,8 g<br />

a) 5 b) 6000 c) 0,01 d) 530 e) 0,006 f) 2225, 4. V l<br />

0,000011 m 3 , V w<br />

0,00001 m 3<br />

1. a) 15 ml, b) 100 ml<br />

ok. 146 000 Pa 146 kPa<br />

p h<br />

48 450 kPa, p c<br />

48 550 000 Pa, 4. ok. 245 m<br />

390 N, 5. a) 25 N, b) 40 N, c) 20 N, d) 2N<br />

7. 1260 kg<br />

m 3, F w 0,3 N<br />

0,95 h, 6. 378 m<br />

4. a) 28 minut, c) ok. 78 kmh<br />

F o<br />

F g<br />

0,0005 N<br />

3. b) 24 min c) autobusem 1,8 km, a pieszo 2 km d) 7,6 kmh<br />

4. v 3,62 m , 5. t 60 h<br />

s<br />

Rozdzi 3,89 m s 14km h , 6. 9,58m s 2<br />

1,5 m s 2, 3. o 17m , 4. 125 s<br />

s<br />

ok. 0,048 m s2, 4. 0,25 N<br />

a) : o 20 m s , B: o 15m s , C: o 10m s , D: o 5m s , b) : o 20m s B: o 15m s , C: o 10m s , D: o 5 m s c) : 10m s 2,<br />

B: 7,5 m s 2, C: 5m s 2, D: 2,5m s 2, 4. a) 5m s , b) 5m s , d) ok. 1,67m s 2<br />

1. a) s <br />

1,5 km, s B<br />

2,25 km, b) 0,75 km, 2. 11 000 N, 3. a) 3 s, b) 850 N, 4. b) 45 N, 7. 21 m s<br />

6. 0,2 m s 2, 20m s , b) ok. 3,3m s 2, 10m s , b) 2m s2, 11. 300 N<br />

7 N, 7. 16,5 <br />

320 k, 7. 1,6 <br />

2100 , 3. a) 5850 , b) ok. 450 W, 4. 126 kW<br />

7 228 000 , b) 116 800 k, c) 12 400 000 , 4. 6 m s , 5. 5m s<br />

4. 120 , 5. 6 m , 60 <br />

s<br />

ok. 89,7 C, 5. ok. 0,11 kg<br />

1700 k, 5. 67710 , 7. 16,7 <br />

4. 20 C, 373 , 196 C, 1813 <br />

<br />

(dziecko <strong>na</strong> desce snowboardowej) aster1305Shutterstock. com<br />

s. 13 (siomierz) s. 25 (kule) s. 26 (cylindry) s. 32 (pudeko) s. 37 (kulki <strong>na</strong> siomierzu w cieczy) s. 38 (kulki<br />

<strong>na</strong> siomierzu w cieczy) s. 39 (kamie <strong>na</strong> siomierzu w cieczy) s. 59 (wykresy) s. 71 (wykres) s 72 (wykres) s. 77 (pieczki<br />

w rynienkach) s. 78 (wykres) s. 79 (wykres) s. 83 (wykres) s. 87 (wykres) s. 91 (spadajca pika) s. 95 (wykres) s. 101<br />

(wykres) s. 103 (butelki) s. 105 (garnki z mlekiem) s. 113 (grzaki) s. 114 (czsteczki gazu) s. 118 (wykres)<br />

: Sawomir Skrykiewicz i Piotr szyski<br />

s. 12 (kawia domowa <strong>na</strong> wadze) mariesachaShutterstock. com s. 22 (krople <strong>na</strong> pajczynie) isoftetty Images, (mokre<br />

wosy) yn ChakrapongShutterstock. com, (pióro i kaamarz) ziziStockphotoetty Images s. 23 (rosa <strong>na</strong> trawie) edy<br />

Shutterstock. com, (spi<strong>na</strong>cz <strong>na</strong> wodzie) atdigitShutterstock. com, (moneta <strong>na</strong> wodzie) es3nShutterstock. com s. 46 (chomik<br />

w koowrotku) artVikki artStockbyteetty Images s. 48 (sprinter) ichal SancaShutterstock. com s. 57 (samoloty<br />

<strong>na</strong> lotnisku) ukas WunderlichShutterstock. com s. 68 (garnek) Olga PopoaShutterstock. com s. 76 (samolot <strong>na</strong> lotnisku)<br />

Rich igginsShutterstock. com s. 77 (lokomotywa) spyhackerShutterstock. com, (rower) Daniel Dempster Photography<br />

lamy Stock PhotoBW, (samochód) RyznerShutterstock. com s. 82 (rolkarz), (uczennica), (klient z wózkiem), (czowiek<br />

przy cianie) rzysztof aucki s. 85 (samolot) arkus ainkaShutterstock. com, (dzieci <strong>na</strong> sankach) pio3Shutterstock. com,<br />

(dziecko <strong>na</strong> rolkach) acek ChabraszewskiShutterstock. com, (osoba <strong>na</strong> wózku) areen FischingerWestend61etty<br />

Images s. 88 (kafar) PremiumettyImages-636015118 s. 90 (migowiec) alauiiStock ditorialetty Images s. 93<br />

(samolot) ukas WunderlichShutterstock. com s. 95 (Philippe Petit) lan Welnerssociated Pressast News s. 102 (cega)<br />

oopllShutterstock. com, (stalowa pyta) ndreyProektShutterstock. com, (roztapianie czekolady) PRPicturesProduction<br />

Shutterstock. com, (pianka <strong>na</strong>d ogniskiem) FuadroShutterstock. com s. 110 (termometry z bibu) rzegorz F. Wojewoda<br />

WSiP s. 116 (termometr sprynowy) BartShutterstock. com, (termometr cieczowy) leander offmannShutterstock. com,<br />

(termometr z sond) nton StarikoShutterstock. com, (termometr bezdotykowy) Ilin SergeyShutterstock. com


u<br />

<br />

<br />

<br />

h<br />

<br />

<br />

a<br />

<br />

<br />

c<br />

f<br />

h<br />

b<br />

e<br />

ó<br />

<br />

<br />

<br />

d<br />

<br />

<br />

<br />

Formy<br />

wypowiedzi<br />

<br />

<br />

<br />

Strategie<br />

<br />

<br />

<br />

SPOSÓB<br />

NA<br />

FIZYKE<br />

NOWOŚĆ<br />

2023<br />

<br />

7<br />

akwiie nwy zir zada ktry<br />

est skrewany z drznikie<br />

zawiera rnrdne zadania<br />

in dwe si d tekstw<br />

arn<strong>na</strong>kwy<br />

dwiada ak krk krk<br />

rzerwadza iekawe<br />

dwiadzenia<br />

<br />

<br />

=<br />

0,(3)<br />

je yk polski<br />

<br />

ARKUSZE i ODPOWIEDZI<br />

<br />

matematyka<br />

2 (–3)<br />

ARKUSZE i ODPOWIEDZI<br />

<br />

<br />

a 2 + b 2 = c 2<br />

-h<br />

<br />

-rz<br />

-h<br />

<br />

-rz<br />

%<br />

%<br />

ykk<br />

matematyka<br />

<br />

testy i zadania interaktywne ddatkwe zasy ediane<br />

KUPUJ<br />

ONLINE<br />

wsip.pl<br />

sklep.wsip.pl<br />

infolinia: 801 220 555

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!