Praca Dyplomowa - AGH

Akademia Górniczo-Hutnicza 

im. Stanisława Staszica w Krakowie 

Wydział Geodezji Górniczej 

i Inżynierii Środowiska 

Katedra/Zakład Geoinformacji, Fotogrametrii 

i Teledetekcji Środowiska 

Praca Dyplomowa 

Tytuł pracy Opracowanie ortofotomapy inwestycji drogowej na 

podstawie średnioformatowych zdjęć lotniczych 

Title of work Creation orthophotomap road investment on the 

basis of medium format aerial photographs 

Nazwisko i imię: Urszula Skórka 

Kierunek studiów: Geodezja i Kartografia 

Specjalność: Geoinformacja Fotogrametria i Teledetekcja 

Ocena:…………… 

Recenzent Opiekun Pracy 

dr inż. Sławomir Mikrut 

dr hab. inż. Krystian Pyka, prof. AGH 

Oświadczam, świadomy(a) odpowiedzialności karnej za poświadczenie nieprawdy, że 

niniejszą pracę dyplomową wykonałem(am) osobiście i samodzielnie i że nie 

korzystałem(am) ze źródeł innych niż wymienione w pracy. 

............................. 

czytelny podpis autora pracy 

Kraków 2011 

1

Streszczenie pracy : 

Przedmiotem pracy jest opis procesu opracowania ortofotomapy dla potrzeb 

nowoprojektowanej inwestycji drogowej z średnioformatowych zdjęciach lotniczych. 

W projekcie wykorzystano do opracowania kamerę średnioformatową firmy IGI oraz 

lotniczy skaning laserowy firmy RIEGL. W oparciu o posiadane dane przeprowadzono 

proces utworzenia ortofotomapy dla projektowanej drogi. Na potrzeby pracy 

wprowadzono dla porównania informacje o kamerach wielkoformatowych. 

Korzystając z danych dotyczących projektowanego odcinka drogi, przedstawiono kilka 

istotnych różnic w opracowaniach fotogrametrycznych dla zdjęć średnio 

i wielkoformatowych. Niniejsza praca dostarczyła szereg informacji na temat 

możliwości jakie dają opracowania fotogrametryczne i jak szerokie wykorzystanie 

mogą mieć w innych od geodezji dziedzinach gospodarki. 

Summary : 

The subject of the thesis shall be the description about creation the 

orthophotomap of the proposed new road investment on the basis of medium format 

aerial photographs. The project uses medium format aerial photogrammetric camera 

from IGI and airborne laser scanning from RIEGL. Based on the existing material was 

made a process of creation orthophotomap for the designed road. For thesis 

introduced for comparison the information about large format aerial 

photogrammetric camera. Using data concerning designed road, acquired some 

important information about ability which offer us photogrammetric developments 

and how wide use they can have in other areas of the economy. 

2

Spis treści: 

1. Wprowadzenie.................................................................................................................4 

2. Aspekty współczesnej fotogrametrii.................................................................................6 

2.1. Cyfrowe kamery lotnicze ..........................................................................................6 

2.2. Nowoczesna aerotriangulacja.................................................................................14 

2.3. Zasady opracowania ortofotomapy.........................................................................26 

3. Opracowania fotogrametryczne dla inwestycji drogowych.............................................34 

4. Opis wykonanych badań................................................................................................36 

4.1. Materiał fotolotniczy................................................................................................36 

4.2. Wykonanie aerotriangulacji.....................................................................................37 

4.3. Ortorektyfikacja.......................................................................................................44 

4.4. Mozaikowanie automatyczne i ręczna korekta........................................................44 

4.5. Przykłady błędów na ortofotomapie.........................................................................49 

5. Podsumowanie..............................................................................................................56 

Załączniki...........................................................................................................................60 

3

1. Wprowadzenie 

Otofotomapa, jako zdjęcie lotnicze przekształcone do postaci mapy, staje się coraz 

bardziej znanym produktem i poza geodezją znajduje wykorzystanie w różnych branżach 

gospodarki jak na przykład energetyka, gospodarka wodna, budownictwo drogowe, ochrona 

środowiska. Dzieje się tak ze względu na ogromną ilości informacji o terenie, jakie zawarte 

są w treści ortofotomapy. Podstawową jej zaletą jest aktualność i dokładność w swoim 

obszarze. Otrofotomapę wykorzystuje się głównie do kontroli innych zbiorów danych 

geoprzestrzennych, do analizy użytków i odchyleń względem danych Ewidencji Gruntów 

i Budynków, do różnego rodzaju analiz GIS, jak np. rozwój sieci komunikacyjnej, natężenie 

ruchu, dynamika zmian czasowo-przestrzennych na przykładzie lasów. Opracowania 

fotogrametryczne ze zdjęć lotniczych znalazły również zastosowanie w przypadku 

sporządzania dokumentacji budowlanej nowoprojektowanych odcinków tras. Aktualne 

materiały fotolotnicze pozyskiwane miedzy innymi w ramach projektów LPIS, są 

wykorzystywane przez firmy projektowe dla celów inżynierii drogowej, zaczynając juz na 

etapie opracowania wariantów lokacji drogi, poprzez przygotowanie wizualizacji i wstępnego 

projektu ze studium oddziaływania na środowisko, a kończąc na inwentaryzacji po 

wykonawczej. Obecnie najcześciej ortofotomapa jest wykorzystywana do tworzenia map 

sytuacyjno – wysokościowych czy map do celów projektowych, przeznaczonych pod budowę 

dróg lub linii kolejowych. 

Powszechnie do opracowań fotogrametrycznych o wysokiej dokładności stosuje się 

kamery wielkoformatowe. Zaletą tych kamer jest wysoka dokładność 

i rozdzielczość pozyskanych obrazów cyfrowych. Od niedawna wśród stosowanych do 

opracowań fotogrametrycznych kamer wielkoformatowych zaczęto wykorzystywać również 

kamery średnio i mało formatowe. Dzieje się tak głównie ze względu na możliwość 

zintegrowania na jednej platformie pomiarowej samolotu kamery średnioformatowej wraz 

z urządzeniem skanującym (LIDAR – Light Detection and Ranging) Lite Mapper 6800i firmy 

IGI oraz urządzeniami GPS/INS. Lotniczy skaning laserowy jest bardzo intensywnie 

rozwijającą się technologią pozyskiwania informacji przestrzennych o obiektach. 

Wykorzystanie w trakcie nalotu fotogrametrycznego kamer średnioformatowej, lidaru oraz 

systemów nawigacyjnych i inercyjnych (GPS/INS) umożliwia pozyskanie jednorazowo zdjęć 

lotniczych, Numerycznego Modelu Terenu, Numerycznego Modelu Pokrycia Terenu oraz 

danych kątowych, co znacznie przyspiesza i zwiększa dokładność procesu opracowania 

NMT, ortofotomapy, a co za tym idzie zmniejsza koszty prac kameralnych. Pozyskana 

z systemu lidar chmura punktów jest również znakomitym źródłem danych dla budowania 

modeli przestrzennych 3D obiektów inżynieryjnych, budynków, słupów i linii energetycznych, 

4

pozwala na badania wybrzeży rzecznych i morskich w celu wykonania profili i modeli terenu 

dla uzyskania różnic i możliwości monitorowania zmian. budynków. 

Biorąc pod uwagę zapotrzebowanie ze strony projektantów drogowych na materiał 

fotogrametryczny, można stwierdzić iż nowoczesna technologia połączonego systemu 

skaningu laserowego i kamery średnio formatowej, będzie coraz częściej wykorzystywana. 

Zważając na fakt rozbieżności pomiędzy standardowym odbiorcą produktu jakim jest 

geodeta, a wspomnianymi powyżej projektantami, należy zwrócić uwagę aby w trakcie 

wykonywania nalotu i opracowania materiału, odpowiednio dobrać parametry, tak by 

sprostać wygórowanym wymaganiom technicznym. 

W związku z powyższym w niniejszej pracy skupiono się na technologii opracowania 

zdjęć lotniczych pochodzących z kamery średnioformatowej oraz na parametrach 

dokładnościowych wynikowej ortofotomapy przeznaczonej pod inwestycje drogowe. 

Wymagania techniczne projektantów pozyskano od Zamawiającego usługę 

fotogrametryczną, a do badań użyto danych z nalotu fotogrametrycznego przy zastosowaniu 

kamery średnioformatowej DigiCAM39 firmy IGI z zintegrowanym systemem laserowym 

marki RIEGL, model LMS-Q680i. 

5

2. Aspekty współczesnej fotogrametrii 

2.1. Cyfrowe kamery lotnicze 

Materiałem wsadowym do wszelkich pomiarów i opracowań fotogrametrycznych są 

zdjęcia lotnicze pochodzące ze specjalistycznych kamer, które cechuje głównie wysoka 

jakość geometryczna i stałość parametrów geometrycznych zdjęć. Obecnie kamery 

analogowe wykorzystujące materiał światłoczuły (klisze) zostały prawie całkowicie wyparte 

nowoczesnymi kamerami cyfrowymi. Lotnicze kamery fotogrametryczne muszą być 

odpowiednio wykonane ze względu na szczególne warunki w jakich są wykorzystywane do 

pracy. Kamera lotnicza zazwyczaj umieszczona jest w samolocie nad otworem w podłodze 

samolotu na specjalnym podwieszeniu amortyzującym drgania samolotu. Pozwala to 

jednocześnie utrzymać kamerę w odpowiednim położeniu podczas wykonywania zdjęć. Tym 

niemniej kamera jest narażona głównie na wstrząsy, wibracje, zmiany temperatury oraz duże 

zmiany ciśnienia. Wszystkie te czynniki nie powinny jednak mieć wpływu na jakość 

odfotografowanych zdjęć pod względem ich geometrii i radiometrii. Kamery pomiarowe 

wyposażone są w obiektywy, w których praktycznie wyeliminowane zostały błędy związane 

z geometrią. Kamery wyposażone są w efektywną migawkę o specjalnej konstrukcji 

eliminującej zniekształcenia geometryczne zdjęć, która dostarcza odpowiednią ilość światła 

w czasie ekspozycji zdjęcia. 

Praca współczesnej kamery jest w dużym stopniu zautomatyzowana i może 

współpracować z innymi urządzeniami wykorzystywanymi w trakcie lotu fotogrametrycznego. 

Chodzi tutaj m.in. o systemy nawigacyjne, wspomagające wykonanie nalotu zgodnie 

z projektem, urządzenia automatyzujące regulację ekspozycji, wyzwolenie kamery w trakcie 

lotu w zaprojektowanych miejscach, współdziałanie z systemami GPS/INS, oraz urządzenia 

eliminujące rozmazanie obrazu. Rozwijająca się wciąż technologia dostarcza coraz to nowe 

rozwiązania, które znacznie usprawniają pracę kamer, między innymi skracając czas zapisu 

danych, zwiększając powierzchnię pojedynczej matrycy CCD. 

Obecnie na rynku możemy wyróżnić jedynie kilka wiodących firm zajmujących się 

produkcją kamer lotniczych. Wynika to m.in. z faktu, że technologia ich wyprodukowania jest 

bardzo zaawansowana i wymaga dużych zasobów finansowych. Do głównych i wiodących 

na rynku firm produkujących specjalistyczne kamery należą Leica, Z/I Imaging oraz Vexcel 

Imaging GmbH. W związku z rozwojem systemów skanujących i zapotrzebowania na kamery 

średnioformatowe oprócz wymienionych powyżej firm na rynku pojawia się coraz więcej 

nowych producentów jak np. IGI, Dimac, VisionMap. Poniższa tabela prezentuje listę 

głównych producentów oraz kamer znajdujących się obecnie na rynku. 

6

Rodzaj 

kamery 

WIELKOFORMATOWE 

Producent 

Nazwa 

kamery 

Format 

Ogniskowa 

obiektywu 

[mm] 

Wielkość 

piksela 

[µm] 

Liczba 

pikseli 

Leica Geosystem ADS40 12000 62.7 6.5 12000px 

Leica Geosystem ADS80 12000 62.7 6.5 12000px 

Vexcel Imaging Ultracam X 14430x9420 101.4 7.2 136Mpx 

Vexcel Imaging Ultracam Xp 17310x11310 100 6.0 196Mpx 

Vexcel Imaging 

Ultra cam Xp wa 

(wide angle) 

17310x11310 70 6.0 196Mpx 

Z/I IMAGING DMC 13824x7680 120 12.0 106Mpx 

Z/I IMAGING 

DMC II 140 

DMC II 230 

DMC II 250 

12096x11200; 

15104x14400; 

17216x14656 

92 

92 

112 

7.2 

5.6 

5.6 

144Mpx 

230Mpx 

250Mpx 

Leica Geosystem RCD105 7212x5408 35, 60, 100 6.8 39Mpx 

Vexcel Imaging UltraCam L 9735x6588 70 7.2 64Mpx 

Vexcel Imaging UltraCam Lp 11704x7920 70 6.0 93Mpx 

Z/I IMAGING RMK DX 12096X11200 92 7.2 144Mp 

ŚREDNIOFORMATOWE 

IGI 

DigiCAM39 

DigiCAM50 

DigiCAM60 

7216x5412 

8176x6132 

8964x6716 

28, 35, 50 

80, 100, 150 

210, 300 

6.8 

6.0 

6.0 

39Mpx 

50Mpx 

60Mpx 

VisionMap A3 4080x2672 300 9.0 2x11Mpx 

Dimac 

Wide 

Light 

Ultralight 

8984x6732 

47, 70, 

120, 210 

6.0 60Mpx 

Rollei AIC 5440x4080 50 9.0 22Mpx 

Applanix DSS322 5436x4092 60, 40 9.0 22Mpx 

Kodak KCM 11 4080x2672 50, 135 9.0 11 

Tabela 1. Kamery wielkoformatowe i średnioformatowe [opracowanie własne] 

Kamery wielkoformatowe, w przeciwieństwie do średnioformatowych dzielą sie na dwa 

rodzaje tzw ramkowe (frame) i linijkowe (pushbroom). Każda z tych technologii ma swoich 

przeciwników i zwolenników, wady i zalety. Pośród wymienionych powyżej trzech firm 

wiodących na rynku dwie z nich skupiły się na rozwiązaniu ramkowym, co należy powiązać 

z faktem, że technologia ta jest następstwem wycofywanych kamer analogowych. Kamera 

linijkowa jest natomiast zbieżna z systemami satelitarnymi i wymaga wdrożenia nowych 

rozwiązań. Gama istniejących rozwiązań na rynku jest bardzo duża, wymienione poniżej 

kamery stanowią jedynie fragment, który jako reprezentacja, dobrze opisuje systemy kamer 

wielkoformatowych. 

Leica ADS40 i ADS80 to wielkoformatowe linijkowe (pushbroom) kamery lotnicze. 

Kolejne konfiguracje sensora (SH- Sehnsor Head) polegają na optymalizacji pracy oraz 

7

dostosowaniu kamery do pojawiającej się z upływem czasu nowoczesnej technologi. 

Dodatkowo producent wprowadził różne zestawienia ilości linijek skanujących w celu 

dostosowania produktu dla potrzeb różnych odbiorców. 

Podstawową zasadą działania kamery jest ciągła rejestracja obrazu za pomocą 

pojedynczej linijki CCD w trzech kierunkach wstecz (Backward), wprzód (Forward) 

i nadir (Nadir). Pozyskane w taki sposób obrazy pozwalają na uzyskanie efektu 

stereoskopowego aż w trzech konfiguracjach BF, BN, FN. Dodatkowym atutem jest 

możliwość korzystania przy ortorektyfikacji jedynie z obrazu nadirowego, dzięki któremu 

ostateczny produkt w dużym stopniu ma wyeliminowane martwe strefy (zasłonięcia 

spowodowane rzutem środkowym). 

Materiał pozyskiwany jest jednocześnie w pięciu zakresach pan, red, green, blue 

i infrared. Zobrazowania są wykonywane w takiej samej rozdzielczości, co eliminuje potrzebę 

stosowania metody wyostrzania (pan-sharpening) obrazów wielospektralnych. 

Rysunek 1. Kamera ADS80 oraz zasada pozyskiwania obrazu 

[ www.leica-geosystems.com ] 

UltraCam to rodzina wielkoformatowych ramkowych kamer produkowaną przez koncern 

Vexcel. Producent został obecnie przejęty przez firmę Microsoft w związku z rozwojem 

portalu geoinformatycznego z fotomapami całego świata. Powyższe zdarzenie miało bardzo 

duży wpływ na szybszy rozwój firmy oraz znaczne zwiększenie konfiguracji kamer z rodziny 

UltraCam, zarówno wielko jak i średnio formatowych. 

Modele kamer UltraCam X, Xp oraz Xpwa dostępne są na rynku od stosunkowo 

krótkiego czasu i są następcami modelu pierwszej generacji UltraCamD. Wszystkie modele 

bazują na wykorzystaniu kilku lub kilkunastu matryc CCD w celu pozyskania jednego obrazu 

w pięciu kanałach spektralnych. Każdorazowo stosowana jest metoda wyostrzania kanałów 

red, green blue i infrared na podstawie wysoko rozdzielczego kanału pan poprzez pansharpening. 

Na przedstawionym poniżej rysunku przedstawione zostało złożenie obrazu pan 

z kilku mniejszych matryc CCD. 

8

Metoda działania kamer z rodziny UltraCam jest zbieżna z dotychczasową metodologia 

kamer analogowych z pominięciem wywoływania i skanowania materiału światłoczułego. 

Stanowi to dużą zaletę albowiem dotychczas stosowane oprogramowanie oraz metodologie 

nie potrzebowały wprowadzania żadnych zmian. 

Rysunek 2. Kamera UltraCam X oraz schemat tworzenia obrazu pan [www.microsoft.com] 

Drugim z wymienionych modeli kamer ramkowych jest DMC produkowany przez 

połączone firmy Zeiss i Intergraph - Z/I Imaging. Charakterystyka działania kamery jest 

bardzo zbliżona do opisanej powyżej UltraCam, przy czym obraz wysokorozdzielczy jest tu 

realizowany tylko przez cztery matryce. Pozostałe kanały spektralne pozyskiwane są przez 

pojedyncze matryce a następnie poddawane procesowi wyostrzania (pan-sharpening). 

Producent zwrócił dużą uwagę na bieżące potrzeby klientów i wprowadził modułowe 

rozwiązania pozwalające na wybór odpowiednich konfiguracji w zależności od potrzeb. 

Poniżej przedstawione zostały informacje firmy Z/I Imaging pokazujące różnice pomiędzy 

poszczególnymi wersjami. Dodatkowym atutem takiego działania jest obniżenie ceny co 

pozwala na sprzedaż o wiele większej ilości kamer. 

Pozyskane ramkowe zobrazowania, tak samo jak w kamerze UltraCam, jest zbieżne 

z dotychczasową metodologią opracowań fotogrametrycznych. 

9

Rysunek 3. Kamera DMC oraz schemat tworzenia obrazu PAN [www.intergraph.com] 

Rysunek 4. Porównanie formatów obrazu serii kamer firmy Intergraph [www.intergraph.com] 

Tabela 2. Porównanie kamer z rodziny DMC firmy Z/I Imaging [www.intergraph.com] 

10

Kamery średnioformatowe 

Kamery średnioformatowe w porównaniu do wielkoformatowych pojawiły się 

w fotogrametrii lotniczej nie w następstwie zmian technologicznych (analogowych na 

cyfrowe), ale w wyniku rozwoju lotniczych systemów skaningu laserowego. Pierwsze 

systemy lidar były porównywalne w wielkości do kamer lotniczych, co nie pozwalało na ich 

jednoczesne montowanie w samolocie, albowiem tylko nieliczne jednostki (najczęściej nie 

ergonomiczne duże samoloty wojskowe) posiadały dwa luki. Wraz z upływem czasu 

i minimalizacją podzespołów pojawiła się możliwość zintegorwania na jednej platformie 

kamery i skanera. Niemniej jednak niemożliwe jest wciąż wykorzystanie wielkoformatowej 

kamery i dlatego mniejsze średnioformatowe zostały wprowadzone do użytku. Pierwsze 

jednostki zostały wprowadzone przez firmy produkujące skanery lotnicze np. Applanix 

DSS32, Rollei AIC i Kodak KCM11, wszystkie z udziałem kanadyjskiej firmy Optech 

specjalizującej sie w systemach lidar. Wraz ze zwiększonym zainteresowaniem produktem 

wiodące firmy zaczęły wprowadzać swoje produkty na rynek uzupełniając swoją ofertę 

i podejmując współpracę z producentami lidar. Stosunkowo niedawno kamery 

średnioformatowe zaczęły także wchodzić w rynek kamer wielkoformatowych, w związku 

z ciągłym przesuwaniem się granicy pomiędzy formatem wielkim i średnim. Przykładem są tu 

kamery firmy Z/I Imaging DMCII 140 oraz RMK DX, obie mają zbieżne charakterystyki ale 

sprzedawane są w odrębnych ofertach kamer wielko i średnio formatowych. Wartym 

podkreślenia jest fakt że część kamer sprzedawana jest już nie tylko jako dodatek do 

systemów skanujących ale jako oddzielne kamery lotnicze np. A3 firmy VisionMap, Wide 

firmy Dimac oraz Rollei Metric AICx4 (wywodząca się z Rollei AIC). 

Podstawową zasadą działania kamery średnioformatowej jest jednoczesne pozyskanie 

za pomocą jednej matrycy barwnego obrazu RGB. W przypadku systemów modułowych 

każda kamera jest wyposażona w filtr spektralny a matryce rejestrują cztery zakresy R, G, B 

oraz PAN lub IR. Wykorzystanie mniejszej matrycy pozwala na szybszy zapis danych, a co 

za tym idzie wykonywanie nalotów na niższych wysokościach, co jest częstym wymogiem 

systemów lidar. 

Zalety kamer średnioformatowych w dużym stopniu opierają się na współpracy 

z systemem lidar: 

- podobny kąt rozwarcia kamery i ladara pozwala na optymalizacje nalotu 

i wykonania opracowania, 

- wielkość matrycy pozwala na szybszy zapis co przy nalocie na niskim pułapie pozwala 

zachować pokrycie podłużne 60%, 

11

- mniejszy gabaryt kamery pozwala na umieszczenie jej na jednej platformie 

z systemem lidar a co za tym idzie wykorzystanie nie tylko w mniejszych samolotach ale 

także helikopterach, 

- modułowe kamery średnioformatowe mogą być wykorzystane w różnych konfiguracjach 

np kamera DIGICAM firmy IGI to kamera modułowa, którą można wykorzystać w systemie 

lidar ale także złożyć do systemu DUAL DIGICAM albo QUATRO DIGICAM posiadającego 

odpowiednio dwa lub cztery moduły-kamery. 

Pierwsza rodzina kamer średnioformatowych to produkty stworzone przez firmy 

zajmujące się systemami skanującymi. Przykładem może tu być kamera firmy Leica 

RCD105 stanowiąca uzupełnienie systemu ALS oraz Rollei AIC systemu ALTM firmy 

Optech. Konstrukcje te pozwalają na pozyskanie obrazów o rozdzielczości odpowiednio 

39Mpx i 22Mpx. 

Rysunek 5. Kamery Leica RCD105 i Rollei AIC [www.leica-geosystems.com] 

Kamery Vexcel Ultracam L i LP oraz Z/I Imaging RMK D i DX to kamery 

średnioformatowe stanowiące samodzielny system do wykonania zobrazowań. Stanowią one 

alternatywę dla kamer wielkoformatowych, głównie ze względu na swoją cenę i nie 

ustępujące parametry techniczne. Atutem jest tu także niska waga urządzenia co pozwala na 

montowanie w niedużych samolotach. Producenci postawili tutaj na pozyskanie mniej 

wymagających klientów wykonujących zobrazowania np. dla potrzeb kartowania 

w aplikacjach inżynieryjnych. 

12

Rysunek 6. Kamery UltraCam L oraz RMK DX [www.microsoft.com] 

Kamera DigiCAM firmy IGI to średnioformatowa modułowa kamera pozwalająca na 

dowolna zmianę konfiguracji przez użytkownika. Firma IGI specjalizująca się w produkcji 

systemów nawigacji fotolotniczej CCNS4 oferuje obecnie następujące konfiguracje 

systemowe: 

- DigiCAM – 1 x DigiCAM o rozdzielczości 60Mpx 

- Dual DigiCAM – 2 x DigiCAM o rozdzielczości 117Mpx 

- Triple DigiCAM – 3 x DigiCAM o rozdzielczości 172Mpx 

- Quattro DigiCAM – 4 x DigiCAM o rozdzielczości 227Mpx 

- Double DigiCAM – 2 x DigiCAM dwa zdjęcia nadir każde o rozdzielczości 60Mpx, 

- Dual DigiCAM Oblique – 2 x DigiCAM dwa zdjęcia ukośne każde o rozdzielczości 

60Mpx, 

- Quattro DigiCAM Oblique – 4 x DigiCAM cztery zdjęcia ukośne dla modelowanie miast 

3D każde o rozdzielczości 60Mpx, 

- Penta DigiCAM – 5 x DigiCAM system Quatro DigiCAM plus jedna kamera ukośna. 

Część z wymienionych powyżej systemów pozwala na uzyskanie zobrazowań 

wielkoformatowych ale jedynie w jednej kompozycji barwnej (RGB lub IRRG). Ponadto 

kamera modułowa składająca się z liku modułów stanowi, podobnie jak opisane powyżej 

kamery Vexcel i Z/I Imaging, samodzielną platformę (kamerę wielkoformatową). 

W niniejszej pracy wykorzystano pojedynczą kamerę DigiCAM pierwszej generacji 

o rozdzielczości 39Mpx, która została zintegrowana wraz ze skanerem Riegl LMS-Q680i w 

systemie LiteMapper 6800i. 

13

Rysunek 8. Kamera DigiCAM: wersja pojedyncza i w systemie Quattro [www.igisystems.com] 

Rysunek 8. System LiteMapper 6800i – skaner Riegl LMS-Q680i oraz kamera DigiCAM39 

[www.igi-systems.com] 

2.2. Nowoczesna aerotriangulacja 

Aerotriangulacja jest to proces obliczeniowy zmierzający do precyzyjnego określenia 

położenia wykonanych zdjęć lotniczych w przestrzeni. W trakcie procesu aerotriangulacji 

zostają wyznaczone elementy orientacji zewnętrznej każdego zdjęcia lotniczego 

tj. współrzędne przestrzenne środków rzutów X, Y, Z i kątowe elementy orientacji ω, φ, к. 

Dzięki nowym technologiom opracowywanym w fotogrametrii możliwe jest wykonywanie 

operacji pomiarowych na zdjęciach lotniczych w trybie automatycznym. Automatyzacja 

szczególnie wskazana jest przy opracowaniu dużych projektów, gdzie przetwarzanych jest 

kilka tysięcy zdjęć. Szybki rozwój cyfrowych technologii w produkcji fotogrametrycznej, 

otwiera coraz to nowe możliwości opracowań fotogrametrycznych. Dzieje się tak zarówno ze 

względu na automatyzację pomiarów oraz przetwarzanie produktów fotogrametrycznych. 

Zautomatyzowanie procesów opracowań fotogrametrycznych spowodowało przyspieszenie 

14

produkcji opracowań fotogrametrycznych. Biorąc pod uwagę możliwości aktualnie 

oferowanego oprogramowania fotogrametrycznego, niewątpliwie najbardziej 

zautomatyzowany został proces tworzenia ortofotomap. Produkcja ortofotomapy pozwala na 

w pełni automatyczne wykonanie m.in. aerotriangulacji, ortorektyfikacji oraz linii 

mozaikowania. Technologie związane w szczególności z aerotriangulacją są stale rozwijane 

ze względu na ich istotny wpływ w dostarczaniu optymalnych wartości elementów orientacji 

zewnętrznej obrazów, niezbędnych dla prawidłowego wykonania kolejnych etapów projektu 

fotogrametrycznego. 

Nowoczesną aerotriangulację można więc określić jako zautomatyzowany proces 

obliczeniowy zmierzający do precyzyjnego określenia położenia wykonanych zdjęć 

lotniczych w przestrzeni. Niewątpliwie elementami, które przyczyniły się do tworzenia 

nowoczesnej, cyfrowej aerotriangulacji jest wykorzystanie systemów GPS/INS. Poprzez 

posiadane na etapie zakładania projektu, pozyskane w trakcie lotu informacje liniowe 

i kątowe dysponujemy już znacznie większą wiedzą o wykonanych zdjęciach, które mają być 

przetwarzane. Wykorzystanie danych globalnych pochodzących z satelitarnych systemów 

pozycyjnych np. GPS – Global Positioning System, daje możliwość rejestracji chwilowego 

położenia samolotu w trakcie lotu. Dokładność wyznaczenia pozycji zawiera się od kilku do 

kilkunastu centymetrów. Elementy kątowe są mierzone za pomocą systemu INS - Inertial 

Navigation System, który jest stosowany od niedawna przy wykonywaniu zdjęć lotniczych. 

Odgrywa on w aerotriangulacji cyfrowych zdjęć lotniczych rolę dodatkowego pomiaru. 

Wiodące na rynku firmy, produkujące systemy INS oferują najmniejsze błędy pomiarów na 

poziomie 10 sekund stopniowych dla kątów Roll, Pich, oraz dwukrotnie większy błąd dla kąta 

Yaw. 

Rysunek 9. Kąty rejestrowane w trakcie lotu [www.grc.nasa.gov] 

15

Taka dokładność jest możliwa do uzyskanie jedynie przy uwzględnieniem lokalnych 

odchyleń, inaczej pomiar jest dwukrotnie mniej dokładny. Zintegrowane systemy GPS/INS 

umożliwiają nam rejestrowanie w trakcie lotu współrzędnych środków rzutów oraz kątów 

nachylenia kamery poprzez umieszczenie anteny odbiornika GPS i instrumentu INS na 

samolocie w określonej odległości od punktu głównego kamery fotolotniczej. Pomiar 

GPS/INS stanowi wzmocnienie dla aerotriangulacji, szczególnie dla bloków o słabej 

konstrukcji, tj. dla obiektów liniowych. GPS/INS jako system zintegrowany znacznie ułatwia 

tworzenie projektów pomiarowych aerotriangulacji, gdyż daje bardzo dobre przybliżenie dla 

punktów wiążących. Praktyczną korzyścią rejestracji parametrów orientacji w czasie lotu jest 

znaczne ograniczenie osnowy terenowej wewnątrz bloku. W przypadku wykonywania 

aerotriangulacji automatycznie dokonuje się pomiaru punktów wiążących przy wykorzystaniu 

dostępnych danych tj. fotopunkty oraz NMT. 

Rozwój technologii w opracowaniach fotogrametrycznych znaczenie przyspiesza 

i obniża koszty wykonywanych produktów ze względu na skrócenie czasu ich realizacji. 

Posiadanie takich danych z nalotu fotogrametrycznego znacznie zmniejsza zakres prac 

polowych a także prac kameralnych. Manualne pomiary zastąpione zostały pomiarami 

automatycznymi. Rola operatora sprowadza się dzięki temu tylko do sprawdzenia 

poprawności danych pozyskanych przez oprogramowanie i ewentualnej korekty 

popełnionych przez niego błędów. W przypadku aerotriangulacji automatycznej prace 

związane z jej wykonaniem są schematyczne i zawierają określone procesy. Czynnością 

rozpoczynającą cały proces jest założenie projektu fotogrametrycznego. Podajemy nazwę 

projektu oraz podstawowe parametry niezbędne do jego wykonania. W celu wykonania 

aerotriangulacji musimy posiadać dane m.in.: z metryki kalibracji kamery, w tym dystorsja 

stożka kamery jaką zostały wykonane zdjęcia. System INS dostarcza danych, które muszą 

być przetworzone do postaci układu współrzędnych w jakich opracowywany jest projekt. 

Poniżej przedstawiono opis czynności i zasadę przeliczeń danych z systemów GPS/INS. 

Podczas lotu IMU co minutę zapisuje położenie (orientacje) samolotu (w postaci 

plików *.c5l) wyznaczaną z częstotliwością 2Hz (co 0.5 s). 

Wyrównanie trajektorii wykonuje się w oparciu o dwa programy: GrafNav Version 

8.20.0522 oraz AEROoffice. Pierwszy z nich pozwala na wyrównanie trajektorii biorąc pod 

uwagę dane GPS. Natomiast drugi, wykorzystując dane GPS/INS, finalnie wyrównuje 

pozyskane dane. 

GrafNav: Wyrównanie trajektorii w oparciu o efemerydę oraz stacje ASG lub stacje 

wirtualne generowane na bazie systemu ASG (obserwacje ze stacji przetaktowane do 

częstotliwości 2Hz ). 

W celu wyeliminowania błędów, wyrównanie przeprowadza się w kierunku lotu 

i z powrotem (processing Direction: both) 

16

Rysunek 10. Parametry przetwarzania [opracowanie własne] 

: 

Zakończenie procesu w GrafNav (patrz plot GRAFNAV - TRAJEKTORIA) 

i wkport do pliku *txt 

AEROoffice: Dane z GrafNav wyrównywane są wykorzystując informacja 

z systemu GPS/INS. 

Rysunek 11. Okno wprowadzenie odległości (lever arms) do poszczególnych 

Sensorów. Podawanie wektorów przesunięcia pomiędzy sensorami (GPS, 

INS, kamera) [opracowanie własne] 

GPS Antenna: odległość anteny GPS do IMU 

Sensor: odległość kamery od IMU 

Sensor Mount Center: odległość środka łoża stabilizacyjnego do IMU 

17

Rysunek 12. Okno import external GPS solution (wprowadzenie pliku z eksportu 

z GrafNav) [opracowanie własne] 

Proces wyrównania i eksport środków rzutów do postaci X, Y, Z Phi, Omega, Kappa 

Pozyskany w drodze nalotu komplet danych z systemu GPS/INS 

przetransformowany do pożądanego układu zawiera współrzędne przestrzenne środków 

rzutów X, Y, Z i kątowe elementy orientacji ω, φ, к. Uporządkowane dane w postaci pliku .txt 

zaczytujemy do projektu. W ten sposób możemy na bieżąco zweryfikować wizualnie 

poprawność danych, prawidłowość pokrycia szeregów w bloku. 1 

1 

Literatura: 8.Publikacja: Aspekty technologiczne nowoczesnych metod fotogrametrii cyfrowej 

18

Rysunek 13. Widok zaczytanych zdjęć – środków rzutów [opracowanie własne] 

Kontynuując czynności przygotowawcze wykonania aerotriangulacji wczytuje się 

analogicznie jak w pliku tekstowym zanumerowane zdjęcia. Ponownie dokonuje się kontroli 

wizualnej zaczytanych obrazów przeglądając wybiórczo sąsiadujące ze sobą zdjęcia w celu 

sprawdzenia poprawności pokrycia i ułożenia względem siebie. Dla polepszenia działania 

oprogramowania wykonującego automatycznie pomiary punktów wiążących, możliwe jest 

dodanie do projektu danych, które mogą być pomocne przy wyszukiwaniu punktów 

homologicznych. Takim dodatkowym materiałem są fotopunkty i punkty kontrolne o znanych 

współrzędnych terenowych: X, Y, Z oraz numeryczny model terenu (NMT). Realizując projekt 

często mamy dostęp do archiwalnych danych m.in. osnowy terenowej lub danych 

numerycznych dotyczących pokrycia terenu. Dostarczając takich informacji przed 

wykonaniem obliczeń sugerujemy jak kształtuje się teren. Program wykonujący obliczenia 

może z nich skorzystać, dzięki temu pomiar jest bardziej dokładny i co za tym idzie 

redukujemy liczbę obszarów na których brak jest punktów wiążących ze względu na 

zawartość zdjęcia. 

19

Wykorzystanie fotopunktów i punktów kontrolnych do automatycznej aerotriangulacji 

możliwe jest jedynie w przepadku sygnalizacji znaków przed wykonaniem nalotu 

fotogrametrycznego. W ten sposób uzyskane w drodze pomiaru metodą GPS współrzędne 

fotopunktów i punktów kontrolnych importujemy do oprogramowania w postaci pliku .txt. 

Pomiar dodanych do projektu fotopunktów i punktów kontrolnych dokonuje się kolejno na 

zdjęciach metodą półautomatyczną lub manualnie. 

Rysunek 14. Schemat aerotriangulacji cyfrowej [opracowanie własne] 

Na tym etapie wyłapujemy braki w wcześniej zaprojektowanej i zasygnalizowanej 

sieci. Tego typu problemy głównie związane są z niezachowaniem się sztucznych znaków 

wykładanych na obszarze opracowania od czasu wyłożenia do czasu ich odfotografowania. 

Takie sytuacje zwykle nie występują, gdy fotopunkty sygnalizowane są w terenie poprzez 

bezpośrednie zamalowanie ich farbą . Teren opracowania ortofotomapy nie zawsze 

umożliwia jednak sygnalizację trwałą. Bezpiecznie jest więc, gdy osnowa fotogrametryczna 

sygnalizowana jest bezpośrednio lub w niedługim odstępie czasu od wykonywanego nalotu. 

W celu uzupełnienia osnowy fotogrametrycznej, opracowujemy w projekt zagęszczenia 

osnowy fotogrametrycznej w oparciu o istniejące punkty. 

Materiałem dodatkowym wykorzystywanym do automatycznego pomiaru punktów 

wiążących, który wpływa na ich poprawność jest numeryczny model terenu (NMT). Do 

20

opracowywanej aerotriangulacji możemy wykorzystać aktualny lub archiwalny numeryczny 

model terenu lub chmurę punktów po przeanalizowaniu, pochodzącą z systemu 

skanującego. Jako materiał pomocniczy (dodatkowy) jego ewentualne błędy tylko 

nieznacznie wpływają na obliczenia. Lotniczy skaner laserowy marki Riegl, model MS-Q680i, 

z którego danych korzystano w poniższej pracy ma możliwość wykonywania pomiarów 

z prędkością do 266 tys. punktów i do 200 linii na sekundę przy dokładności nawet 20mm, 

wyróżnia się bardzo wysoką częstotliwością wysyłania impulsów. Pozyskana 

i sklasyfikowana chmura punktów ze skaningu laserowego stanowi bardzo dobry materiał. 

Punkty uzyskane w drodze nalotu, przechodzą wstępną klasyfikację a następnie są 

szczegółowo kontrolowane. 

Rysunek 15. Model NMT [opracowanie własne] 

Takie dane stanowią bardzo dobry materiał do obliczeń punktów wiążących ze 

względu na ich zalety jakimi są aktualność i dokładność pomiaru. 

W chwili kiedy niezbędne dane do wykonania aerotriangulacji są już zaczytane do 

oprogramowania fotogrametrycznego następuje zapuszczenie automatycznego procesu 

pomiaru punktów wiążących. Do tego celu przygotowujemy odpowiednio zdefiniowany blok 

na podstawie wybranych zdjęć. Określamy parametry dokładnościowe. Proces obliczeniowy 

w szczególności dla dużych bloków liczących kilka tysięcy zdjęć trwa kilkanaście godzin, 

Jego główną zaletą jednak jest możliwość powiązania ze sobą dużej ilości zdjęć co bardzo 

korzystnie wpływa na czas realizacji wykonania aerotriangulacji. Tego typu rozwiązania 

21

pozwalają na zmniejszenie kosztów oraz czasu pracy związanych z wykonywaniem tego 

typu czynności przez operatorów. 

Rysunek 16. Fragment bloku związanego automatycznie [opracowanie własne] 

Kolejnym krokiem w procesie wykonywania aerotriangulacji jest kontrola 

i poprawa uzyskanych wiązań. W pierwszej kolejności wizualnie przeglądamy efekt 

pomiarów automatycznych i koncentrujemy się na miejscach w których nie ma punktów. 

Zdarza się tak głównie na terenach pokrytych gęstymi lasami lub wodą, 

W takich miejscach trudno jest wskazać ten sam punkt na kilku zdjęciach a czasem jest to 

wręcz niemożliwe. W drugiej kolejności zwracamy uwagę na tereny pokryte lasami i wodami, 

ponieważ są one najbardziej problematyczne i są główną przyczyną wystąpienia błędów 

grubych związanych z błędnie wskazanymi punktami. Kontrola sieci wiązań 

w aerotriangulacji sprowadza się do manualnego usuwania błędnych punktów 

w szczególności usytuowanych na wodach oraz lasach w pokryciu pomiędzy szeregami. 

Należy również zwrócić uwagę na punkty usytuowane na cieniach, które automatycznie są 

wskazywane (pomimo zdefiniowania przed rozpoczęciem procesu pomiaru o ich unikaniu). 

Usuwamy punkty z elementów wysokich, ruchomych. W miejscach gdzie punkty zostały 

usunięte oraz tam, gdzie automat sobie nie poradził i brakuje punktów wiążących 

dostawiamy je manualnie. Na podstawie obliczeń sprawdzamy poprawność wskazań 

fotopunktów na zdjęciach i w razie potrzeby korygujemy je tak aby fotopunkt wskazany były 

jednakowo na każdym zdjęciu na którym jest widoczny. 

Warto jest wstępnie skontrolować i wyrównać aerotriangulację, celem wyboru 

fotopunktów naturalnych. Uzyskanie przybliżonych współrzędnych wskazanych 

w projekcie szczegółów terenowych jest możliwe dopiero w sytuacji, gdy zdjęcia są ze sobą 

22

związane i aerotriangulacja jest wyrównana tak by spełniała zakładane parametry 

dokładnościowe. W takiej sytuacji przygotowuje się opisy topograficzne 

z lokalizacją punktu z podaniem szczegółu sytuacyjnego oraz jego przybliżonych 

współrzędnych. Do pomiaru w terenie najczęściej wskazuje się punkty sytuacyjne znajdujące 

się bezpośrednio na terenie, elementy trwałe, niezmienne oraz oddalone w miarę możliwości 

od obiektów wysokich. W zależności od piksela wykonywanej ortofotmapy mogą to być m.in. 

narożniki wjazdów betonowych, narożniki chodników, studzienki kanalizacyjne, malowania 

na jezdni. W sytuacjach wyjątkowych, gdy teren jest niezurbanizowany i brak jest 

szczegółów znajdujących się na terenie dokonuje się pomiarów słupów lub ogrodzeń. Pomiar 

takich elementów w trakcie wykonywania aerotriangulacji dokonywany jest na modelach 

stereoskopowych. 

Rysunek 17. Przeglądówka modeli [opracowanie własne] 

W trakcie wyrównania aerotriangulacji sprawdzamy błędy wynikające z relacji 

dokładnościowych w odniesieniu do trzech grup pomiarów występujących w sieci (punkty 

wiążące, środki rzutów, fotopunkty). Analiza otrzymanych wyników aerotriangulacji skupia się 

na kontroli obliczonych współrzędnych z tymi posiadanymi z wykonanego nalotu oraz 

pomiaru terenowego fotopunktów. 

Ostatnim etapem całego procesu aerotriangulacji jest wyrównanie bloku 

i kontrola błędów. Najczęściej stosowaną metodą wyrównania jest metoda niezależnych 

wiązek. W pierwszym etapie, zwanym orientacją wewnętrzną wyznacza się współrzędne 

tłowe fotopunktów i punktów wiążących. Uzyskane z pomiaru dane umożliwiają odtworzenie 

23

wiązki promieni wychodzących z każdego punktu. W przypadku punktów wiążących 

promienie pochodzące od tych samych punktów na różnych zdjęciach powinny się 

przecinać. Natomiast promienie pochodzące od tych samych fotopunktów powinny zarówno 

się przecinać i przechodzić przez ten sam punkt w terenie. Jednocześnie dla wszystkich 

punktów zdjęć powinien być spełniony warunek kolinearności. Prace obliczeniowe 

wykonywane są automatycznie przy zdefiniowaniu dokładności na temat 

średniokwadratowego błędu, wag jednostkowych itp. Dla sprawdzenia jakości i oceny 

dokładności opracowania fotogrametrycznego wykorzystuje się wcześniej projektowane 

i sygnalizowane analogicznie jak fotopunkty, punkty kontrolne. Na ich podstawie wykonuje 

się obliczenie średnich kwadratowych błędów, co daje możliwość skontrolowania sieci 

aerotriangulacji. Szczególną uwagę należy zwrócić na wykrywanie tzw. błędów grubych 

i odstających, które przeważnie są wynikiem poważnego przeoczenia, pomyłki. Błąd gruby, 

pomyłka ma miejsce, gdy któryś z wyników pomiaru odbiega znacznie od pozostałych, 

możemy wówczas przypuszczać, że zaszło jakieś zdarzenie, które spowodowało 

wypaczenie. Błędy grube wynikają zazwyczaj z poważnego przeoczenia, pomyłki np. 

z pomierzenia niewłaściwego obiektu lub pomierzeniu innego elementu na zdjęciu, niż 

w terenie. Często jest to problem złych opisów topograficznych i różnic interpretacyjnych 

osób wykonujących pomiary w terenie od tych, które opracowują zdjęcia kameralnie. 

Praktyka wskazuje, że wyzbycie się błędów grubych z obserwacji i pomiarów jest czasem 

bardzo trudne i pracochłonne. Liczba omyłek i błędów grubych jest niekiedy bardzo duża, co 

powoduje, że wykrycie i usunięcie ich z obliczeń napotyka znaczne trudności. Jedną 

z ważnych charakterystyk błędów dokładnościowych odnoszących się do pozycji punktu 

w układzie współrzędnych jest elipsa błędu zwana również elipsą kowariancji, która jest 

określana podczas aerotriangulacji dla każdego punktu osnowy. Elipsa jest definiowana 

przez długości półosi A i B zorientowane względem przyjętego układu współrzędnych oraz 

kąt kierunkowy φ. Wizualne zobrazowanie elips błędów przedstawia rysunek. 

Rysunek 18. Parametry elipsy błędów [KPyka Fotogrametria cyfrowa] 

24

Ważniejsze charakterystyki dokładnościowe odnoszące się do pozycji punktu 

w układzie współrzędnych: elipsa prawdopodobnego położenia (A, B, φ), błędy średnie 

współrzędnych – mx, my, błąd położenia punkty – mp. 

Jeżeli błędy współrzędnych określonych z aerotriangulacji są większe niż 3-krotne wielkości 

założone wówczas istnieje podejrzenie, że podczas pomiaru danego punktu popełniono błąd 

gruby. 

Ogromną zaletą aerotriangulacji automatycznej jest możliwość zaczytania do 

oprogramowania dużej ilości zdjęć, nie tylko dla kilku szeregów ale dla całego bloku 

liczącego około 4000 zdjęć (dotyczy programu Image Station Automatic Triangulation firmy 

INTERGRAPH zainstalowanym na komputerze z 4GB pamięci RAM). W ten sposób unikamy 

dodatkowej pracy związanej z „powiązaniem” między sobą szeregów. 

25

2.3. Zasady opracowania ortofotomapy 

Zgodnie z Wytycznymi Technicznymi K-2.8 „ Zasady wykonania ortofotomap w skali 

1:10 000”, opracowanie ortofotomapy można sprowadzić następujących czynności: 

− wykonanie projektu lotu fotogrametrycznego, 

− zaprojektowanie osnowy fotogrametrycznej i sygnalizacja punktów w terenie, 

− określenie elementów orientacji zewnętrznej zdjęć w procesie aerotriangulacji, 

− pozyskanie Numerycznego Modelu Terenu, 

− ortorektyfikacja, 

− mozaikowanie ortoobrazów. 

Procesem rozpoczynającym opracowanie ortofotomapy jest wykonanie projektu lotu 

fotogrametrycznego. Do tego celu potrzebne są dane dotyczące wymaganego zakresu jaki 

ma obejmować ortofotomapa. Zazwyczaj ortofotomapa opracowywana jest w granicach 

administracyjnych gmin, miast, obiektów powierzchniowych lub liniowych w zależności od 

przeznaczenia. Praktycznym rozwiązaniem jest przygotowanie projektu lotu w formacie pliku 

kml/kmz, który umożliwia wizualizację w programie Google Earth z podkładem ortofotomapy 

w posiadanym przez Google zasobie. W ten sposób mamy ogólną informację na temat 

terenu dla którego mają zostać wykonane zdjęcia. 

Rysunek 19. Projekt lotu w postaci pliku kml/kmz wyświetlony w programie Google 

Earth [opracowanie własne] 

26

Nalot powinien być wykonany zgodnie z projektem w niedługim okresie po 

zasygnalizowaniu punktów w terenie. Z wykonanego nalotu powinniśmy otrzymać komplet 

danych: 

− cyfrowe zdjęcia lotnicze, 

− współrzędne przestrzenne środków rzutów X, Y, Z z systemu GPS, 

− kątowe elementy orientacji ω, φ, к z systemu INS (w zależności od tego czy został użyty). 

Czynnością równolegle realizowaną a zarazem poprzedzającą nalot fotogrametryczny 

jest wykonanie projektu osnowy fotogrametrycznej zgodnie z Wytycznymi Technicznymi 

K-2.7 (Rozdział VI, § 26 , pkt. 6 – 11). Polowa osnowa fotogrametryczna, jako nieodzowny 

element wykonania aerotriangulacji, jest zbiorem punktów uzyskanych poprzez bezpośredni 

pomiar w terenie oraz metodę kameralnego zagęszczenia. Osnowę polową stanowią 

fotopunkty, których współrzędne są wyznaczane w terenie z odpowiednią dokładnością, i są 

dobrze identyfikowalne zarówno w terenie jak i na zdjęciu. Fotopunkt jest to szczegół 

terenowy lub sygnalizowany znak, dla którego wyznacza się przestrzenne współrzędne 

metodą bezpośredniego pomiaru przy użyciu odbiorników GPS. Najczęściej stosowana 

sygnalizacja, to: 

− punkty malowane farbą bezpośrednio na twardym podłożu (asfalt, chodnik betonowy itp.), 

− punkty wykładane, wykonane z różnych materiałów (malowane na papie izolacyjnej, 

sklejce wodoodpornej, płycie z tworzywa sztucznego itp.) 

Prawidłowy wybór i dokładny pomiar punktów bezpośrednio przedkłada się na jakość 

osnowy fotogrametrycznej, a ta z kolei na jakość aerotriangulacji. Materiały przekazywane po 

wykonaniu pomiaru fotopunktów w terenie powinny zawierać: 

− raport z pomiaru GPS, 

− zestawienie współrzędnych w układzie współrzędnych geodezyjnych, 

− opisy topograficzne pomierzonych punktów. 

27

Rysunek 20. Opis topograficzny fotopunktu sygnalizowanego, malowanego na terenie 

[opracowanie własne] 

Dane otrzymane z wykonanego nalotu oraz informacje z pomiaru terenowego 

fotopunktów stanowią materiał wsadowy do zakładanego projektu fotogrametrycznego. 

Etapem, który kontynuuje proces opracowania ortofotomapy to aerotriangulacja, która 

została omówiona w rozdziale 3 (Nowoczesna aerotriangulacja). Posiadanie wyrównanej 

aerotriangulacji pozwala nam na prawidłowe utworzenie modeli ze zdjęć lotniczych. W ten 

sposób tworząc w oprogramowaniu fotogrametrycznym przestrzenny model możemy 

przystąpić do pozyskiwania Numerycznego Modelu Terenu. Aktualnie możemy wyróżnić 

następujące drogi pozyskania NMT : 

− chmura punktów pochodząca z urządzenia skanującego zamontowanego na pokładzie 

samolotu w trakcie wykonywania zdjęć lotniczych, 

− pozyskanie NMT w drodze automatycznego półautomatycznego lub manualnego pomiaru 

na modelach stereoskopowych, 

− wykorzystanie NMT opracowanego w ramach innego projektu (musi spełniać określone 

parametry dokładnościowe). 

28

Rodzaj pozyskania punktów tworzących Numeryczny Model terenu zależy od kilku 

czynników, na które składają się m.in. posiadane urządzenia i oprogramowanie, rodzaj 

terenu podlegającego opracowaniu oraz przeznaczenie i wymagane dokładności pomiaru. 

Dodatkowo bierze się również pod uwagę koszty opracowania oraz czas jaki mamy na jego 

utworzenie. 

W przypadku gdy w trakcie nalotu wykorzystano system skanujący, proces utworzenie 

NMT znacznie się skraca. Najnowsze oprogramowania (Terra Solid, Delta, ISAT) pozwalają 

na bardzo szybką obróbkę danych i wygenerowanie pożądanego formatu danych. Chmura 

punktów po analizie sprowadzona zostaje do postaci Numerycznego Modelu Terenu oraz 

Numerycznego Modelu Pokrycia Terenu. Jest również znakomitym źródłem danych dla 

budowania trójwymiarowych modeli przestrzennych obiektów inżynieryjnych, budynków. 

Znacznie większego wkładu pracy wymaga pomiar manualny, w drodze którego 

pozyskuje się regularną siatkę kwadratów oraz m.in. linie strukturalne rzeźby terenu, oraz 

inne wymagane elementy zgodne z zapisami wytycznych technicznych „Baza Danych 

Topograficznych (TBD)”. Używane na rynku oprogramowanie do tworzenia NMT daje nam 

możliwości automatycznego pomiaru modeli stereoskopowych oraz zagęszczania punktów 

wstawianych manualnie. 

Zgodnie z wytycznymi technicznymi K-2.8 „Zasady wykonywania ortofotomap w skali 

1:10 000”, postać NMT to: 

− regularna siatka prostokątna – model siatkowy (ang. GRID), zalecany do opracowania 

ortofotomapy ze zdjęć w średnich i małych skalach. Dla terenów równinnych, łagodnie 

falistych z nieznacznym udziałem elementów antropogenicznych opisywanych przez 

NMT, dopuszcza się tą postać niezależnie od skali zdjęć. 

Tabela 3. Zalecany interwał siatki prostokątnej [źródło danych Wytyczne techniczne „Zasady 

wykonywania ortofotomapy w skali 1:10000” str. 19] 

29

Rysunek 21. Widok pozyskanego półautomatycznie modelu NMT wraz z liniami 

strukturalnymi w regularnej siatce kwadratów o interwale 10m na podkładzie 

ortofotomapy [opracowanie własne] 

− sieć trójkątów – model trójkątowy (ang. TIN), zalecany do przetwarzania zdjęć 

w dużych skalach oraz zawsze dla obszarów zurbanizowanych, gdzie występują liczne 

elementy antropogeniczne. 

Jednym z ostatnich etapów wykonania ortofotomapy jest ortorektyfikacja, proces 

polegający na przetworzeniu zdjęć z rzutu środkowego na rzut ortogonalny. 

Rysunek 22. Rzut ortogonalny 

Rysunek 23. Rzut środkowy 

[Rys. 22,23, źródło: KPyka Fotogrametria cyfrowa sem. 8 2008/09 – podstawy 

ortorektyfikacji] 

30

Do tego procesu wymagane jest wykorzystanie następujących produktów uzyskanych 

w drodze opracowywania ortofotomapy, tj.: 

− cyfrowe zdjęcia lotnicze, 

− dane z kalibracji kamery, 

− elementy orientacji zewnętrznej zdjęć. 

− numeryczny model terenu lub numeryczny model pokrycia terenu. 

Dzięki temu zabiegowi następuje korekcja geometryczna zdjęć (usunięcie zniekształceń, 

zmiana położenia pikseli obrazu wynikająca z deniwelacji i właściwości rzutu środkowego). 

Uzyskujemy w efekcie obraz o znanej skali, wolny od zniekształceń spowodowanych m. in. 

− zniekształceniami modelu geometrycznego wynikające z dystorsji kamery oraz elementów 

orientacji wewnętrznej, 

− orientacją kamery, 

− ukształtowaniem terenu, 

− kulistością Ziemi, 

− refrakcją atmosferyczną 

Rysunek 24. Strategia ortorektyfikacji „wstecz” [źródło: KPyka Fotogrametria cyfrowa sem. 8 

2008/09 – podstawy ortorektyfikacji] 

W celu uzyskania produktu końcowego, ortofotomapy należy połączyć wszystkie wchodzące 

w obszar opracowania ortoobrazy za pomocą tzw. linii mozaikowania. 

Przebieg linii mozaikowania należy przeprowadzać zgodnie z następującymi zasadami, 

tj.: 

− w pasie pokrycia podłużnego i poprzecznego na zdjęciach, tak aby łączyły między sobą 

zdjęcia i szeregi, 

31

− na terenach zalesionych linie prowadzone powinny być w osi duktów, przecinek, 

− na terenach płaskich, polach uprawnych linie przeprowadza się przez miedze, możliwie na 

granicach pól uprawnych, 

− w okolicach dróg, autostrad, linii kolejowych, linia mozaikowania powinna biegnąć 

poboczem, w terenie pasa zieleni. 

− szczególną uwagę należy zwracać na cięcie elementów wysokich tj. budynków, słupów 

elektrycznych, latarni oraz ruchomych tj. samochodów, rowerzystów, pociągów. 

Linie mozaikowania mogą być utworzone automatycznie lub manualnie. Najczęściej 

stosuje się jednak automatyczne wyznaczanie linii mozaikowania, które następnie jest 

sprawdzane i korygowane przez operatora. Dzieje się tak, ponieważ proces automatyczny 

jest o wiele bardziej sprawny i pozwala w o wiele krótszym czasie uzyskać linie sklejania, 

które podlegają weryfikacji i korekcie manualnej. Szczególną uwagę należy zwrócić na 

dokładne przeprowadzenie linii mozaikowania na pokryciu ortoobrazów, celem uniknięcia 

pustych „czarnych” poligonów. Opracowanie należy również sprawdzić pod względem 

poprawności topologicznej, która jest niezbędna do kontynuacji prac związanych 

z wycięciem modułów, z których zostaną wycięte wynikowe sekcje opracowywanej 

ortofotomapy. 

Rysunek 25. Linie mozaikowania wygenerowane automatycznie po manualnej korekcie 


Najczęściej poprawność przeprowadzonych linii mozaikowania sprawdza się na tzw. 

modułach tj. połączonych ze sobą kilkunastu ortoobrazach. Na tym etapie mamy możliwość 

wyłapania błędów wynikających z niepoprawnej aerotriangulacji lub Numerycznego Modelu 

Terenu. Najczęściej pojawiają się wady na obiektach inżynieryjnych tj. mostach, wiaduktach 

32

oraz błędy geometryczne (przesunięcia pomiędzy ortoobrazami). Zdarza się również, że 

powstały moduł jest niepoprawny pod względem tonalności. Tego typu nierówności 

najczęściej pojawiają się na dużych opracowaniach, gdzie nie jest możliwe wykonanie zdjęć 

w ciągu jednego dnia. 

Rysunek 26. Model trójkątowy TIN [opracowanie własne] 

W praktyce stosuje się również jako jeden z formatów zapisu NMT : regularną siatkę 

prostokątną GRID, pliki ASCII i inne. 

Podsumowaniem prac związanych z utworzeniem NMT jest kontrola danych pod 

względem poprawności pomiaru. Najczęściej wykonywana na punktach kontrolnych 

pochodzących z niezależnego pomiaru terenowego oraz z aerotriangulacji. Ważnym 

elementem jest również poprawność geometryczna zrysowywanych linii (sprawdzeniem 

opracowania pod względem topologicznym). 

33

3. Opracowania fotogrametryczne dla inwestycji drogowych 

Obserwując dzisiejszą gospodarkę zauważamy znaczny wzrost liczby remontów 

i nowych inwestycji w dziedzinie budownictwa drogowego. Dzieje się tak ze względu na 

pozyskane z funduszy Unii Europejskiej dofinansowań na budowę nowych 

i rozbudowę już istniejących odcinków tras, tj. dróg ekspresowych, autostrad, obwodnic 

miast. Nieodzownym elementem wszelkich planowanych inwestycji jest sporządzenie 

dokumentacji projektowej planowanego przebiegu drogi. Do tego celu niezbędne jest 

posiadanie aktualnego podkładu kartograficznego w obszarze planowanej inwestycji. 

Wykorzystany w dokumentacji materiał kartograficzny powinien charakteryzować się 

dokładnością oraz aktualnością w swoim obszarze. 

Jednym z pierwszych i najbardziej popularnym wykorzystywanym materiałem 

z opracowań fotogrametrycznych jest ortofotomapa. Materiał charakteryzujący się głównie 

wysoką dokładnością, aktualnością treści oraz bardzo wysokim potencjałem informacyjnym, 

łatwym do zinterpretowania również dla przeciętnego obserwatora. 

Sprawnie rozwijająca się technologia spowodowała, że zakres wykonywanych pomiarów 

i opracowań fotogrametrycznych znacznie rozszerzył swoje wykorzystanie w dziedzinach 

projektowania i budownictwa drogowego. Biorąc pod uwagę konieczność sporządzania map 

do celów projektowych oraz map sytuacyjno wysokościowych coraz częściej pomiar 

terenowy wspomagany jest pomiarami stereoskopowymi oraz danymi pochodzącymi 

z systemów skanujących (lidar). Specyfika opracowań dla inwestycji drogowych polega na 

kształcie obszaru opracowania. Mamy bowiem do czynienia z obiektami liniowymi, które 

powinny spełniać wymagane parametry dokładnościowe. Polskie przepisy techniczne 

wymagają, aby szczegóły terenowe I grupy dokładnościowej były zmierzone metodami 

bezpośrednimi. Dlatego pomiar fotogrametryczny obejmuje jedynie szczegóły terenowe II i III 

grupy dokładnościowej oraz m.in. rowów melioracyjnych, ogrodzeń i są one pozyskiwane 

w drodze pomiaru stereoskopowego na stacjach fotogrametrycznych. 

Chmura punktów pochodząca z urządzenia skanującego w trakcie nalotu jest 

znakomitym źródłem pomiaru sytuacyjno – wysokościowego numerycznego modelu terenu 

i modelu pokrycia terenu. Nabywamy szczegółowych danych na temat ukształtowania terenu 

oraz jego pokrycia tj. budynków, obiektów inżynieryjnych, słupów i linii elektrycznych. 

Wykorzystanie NMT pochodzącego ze skaningu laserowego pozwala m. in. na: 

− automatyczne generowanie profili poprzecznych i podłużnych, 

− obliczanie objętości gruntu i robót ziemnych, 

− tworzenie trójwymiarowych map wektorowych, 

34

− tworzenie map warstwicowych i innych wizualizacji, 

− wykonywanie analiz, 

− pomoc przy projektowaniu dróg. 

Pomiar terenowy ma wysoką dokładność i co za tym idzie jest o wiele bardziej 

kosztowny. Wykorzystanie pomiarów fotogrametrycznych powoduje, że pomiar w terenie jest 

uzupełnieniem pomiarów fotogrametrycznych w zakresie osnowy sytuacyjnej 

i wysokościowej, pomiaru szczegółów I grupy oraz obiektów trudnych do identyfikacji na 

modelach stereoskopowych. Coraz częściej łączy się pomiary fotogrametryczne z pomiarami 

terenowymi, zwłaszcza na terenach niezurbanizowanych, gdzie nie ma gęstej zabudowy. 

Efektem są mapy sytuacyjno wysokościowe dla projektowanych odcinków dróg, gazociągów, 

wodociągów, kanalizacji. 

35

4. Opis wykonanych badań 

4.1. Materiał fotolotniczy 

Przy budowie jednego z odcinków projektowanej autostrady A-1 zaszła potrzeba 

przeprowadzenia inwentaryzacji stanu budowy. W tym celu zamówiono ortofotomapę dla 

odcinka o długości około 19 km. Dotychczasowo dla tego rodzaju inwestycji wykonywano 

ortofotomapy ze zdjęć wielkoformatowych, pozyskanych kamerami fotogrametrycznymi. 

W opracowywanym projekcie zdecydowano wykorzystać zdjęcia z kamery 

średnioformatowej. 

W ramach projektu wykonano 337 zdjęć lotniczych kamerą DigiCAM39 firmy IGI. 

Zdjęcia wykonane zostały z wykorzystaniem systemu GPS/INS oraz skanerem lotniczym 

z pokryciem podłużnym 60% i poprzecznym 30%. 

Liczba wykonanych zdjęć: 337 

Wysokość lotu 

600 m 

Ogniskowa 

50 mm 

Format: 

TIFF tiled (JPEG-96%)(Intel) 

Rozmiar tile 

256x256 pixels 

Rozmiar zdjęcia: 

610.8x458.1 mm, 7216x5412 pix 

Rozmiar piksela: 

6.8 µm, 300dpi 

Bitów na piksel: 24 

Kompresja: Q=4 

Tabela 4. Parametry wykonanych zdjęć [opracowanie własne] 

Materiał otrzymany po wykonaniu nalotu dostarcza nam wiedzy na temat elementów 

orientacji zewnętrznej zdjęć, którymi są elementy liniowe X s , Y s , Z s pochodzące z systemu 

GPS jak również dane kątowe pochodzące z systemu INS (Załącznik 1) 

Materiał zawierał dodatkowo dane pozyskane ze skaningu lotniczego, który został 

wykorzystany w projekcie do wykonania aerotriangulacji i utworzenia NMT. Dla wzmocnienia 

sieci punktów pochodzących ze skaningu laserowego dokonano czterech dolotów 

poprzecznych w opracowaniu. 

36

Rysunek 27. Projekt lotu [opracowanie własne] 

4.2. Wykonanie aerotriangulacji 

Wykonanie aerotriangulacji w pierwszej kolejności opiera się na zaprojektowaniu 

i zasygnalizowaniu osnowy fotogrametrycznej. Przy projekcie uwzględniamy na podstawie 

posiadanej wiedzy opartej na planie lotu oraz informacjach na temat wykorzystania systemu 

GPS/INS oraz systemu lidarowego do wykonania zdjęć, jak powinny zostać rozmieszczone 

punkty w terenie. Posiadanie informacji liniowych i kątowych znacznie zwiększa wiedzą 

o wykonanych zdjęciach, które mają być przetwarzane. Wykorzystanie danych globalnych 

pochodzących 

z systemów pozycyjnych GPS dostarcza informacji na temat położenia samolotu 

w trakcie lotu. Dokładność wyznaczenia pozycji zawiera się od kilku do kilkunastu 

centymetrów. INS rejestruje podczas nalotu kątowe elementy orientacji ω, φ, к co odgrywa 

w aerotriangulacji cyfrowych zdjęć lotniczych rolę dodatkowego pomiaru. Zintegrowane 

systemy GPS/INS umożliwiają nam rejestrowanie w trakcie lotu współrzędnych środków 

rzutów oraz kątów nachylenia kamery. Wykorzystanie systemu GPS/INS jest szczególnie 

37

wskazane dla obiektów liniowych, ponieważ dodatkowo wzmacnia sieć aerotriangulacji 

poprzez dostarczenie dodatkowych danych. System ten pozwala na zmniejszenie ilości 

projektowanych punktów osnowy, w odróżnieniu od klasycznej aerotriangulacji. Prawidłowy 

wybór punktów bezpośrednio przekłada się na jakość osnowy fotogrametrycznej, a ta z kolei 

na jakość aerotriangulacji. W przypadku projektowania osnowy fotogrametrycznej dla celów 

aerotriangulacji na odcinku projektowanej autostrady A1 wykonano projekt dla 22 

fotopunktów. Do projektu włączono punkty istniejącej osnowy terenowej, których 

współrzędne i opisy topograficzne pozyskano z ośrodka dokumentacji geodezyjnej 

i kartograficznej. 

Rysunek 28. Projekt osnowy fotogrametrycznej [opracowanie własne] 

Punkty zostały zasygnalizowane przed wykonaniem nalotu w postaci znaku 

w kształcie nieprzerwanego krzyża. Znaki wyłożone zostały z taśmy czerwono białej 

o grubości 5 cm, podwójnie tak by w efekcie uzyskać szerokość ramienia 10 cm. 

Rozmieszczenie znaków wykonane było zgodnie z projektem osnowy. Liczba fotopunktów 

dla całego opracowania wyniosła 22 w tym 4 punkty istniejącej osnowy terenowej. Wszystkie 

punkty zostały pomierzone metodą GPS przy wykorzystaniu odbiorników Trimble R6 GPS 

System – stacja bazowa i ruchomy odbiornik do pomiarów RTK/GNSS. Pomiar odbył się 

38

zgodnie z wymaganiami technicznymi oraz instrukcyjnymi. Wszystkie punkty pomierzone 

były jako punkty osnowy, pomiarem 5 minutowym metodą RTK. Następnie zostały 

odfotografowane z dwóch perspektyw tak by ich lokalizacja na etapie pomiaru na zdjęciu 

była jednoznaczna. Przekazany komplet danych do produkcji ortofotomapy stanowiły 

współrzędne fotopunktów oraz opisy topograficzne. 

Aby przystąpić do wykonania aerotriangulacji należy w pierwszej kolejności założyć 

projekt fotogrametryczny oraz sprecyzować na wstępie wszystkie posiadane informacje. 

Definiujemy dane dotyczące kalibracji kamery oraz dokładności. Następnie zaczytujemy 

informacje dla całego bloku uzyskane w drodze nalotu tj. środki rzutu oraz informacje 

z systemu GPS/INS. 

Rysunek 29. Środki rzutu [opracowanie własne] 

Kolejnym krokiem jest wczytanie zdjęć w formacie TIFF z analogiczną numeracją jaka 

została podana w pliku ze środkami rzutu. 

Przy wykonywania aerotriangulacji automatycznie do projektu można dodać 

informacje, które mogą być pomocne przy wyszukiwaniu punktów homologicznych. Chodzi 

tutaj o wskazanie i pomiar fotopunktów oraz wykorzystanie archiwalnego lub pozyskanego 

ze skaningu Numerycznego Modelu Terenu. Pomiar punktów wiążących przy wykorzystaniu 

39

dostępnych danych polepsza działanie automatu. W przypadku wykonywanego projektu 

posiadamy dane zarówno na temat fotopunktów jak i chmury punktów ze skaningu 

laserowego. W pierwszej kolejności wczytujemy współrzędne fotopunktów i dokonujemy ich 

pomiaru na zdjęciach. Na tym etapie wyłapujemy czy wszystkie fotopunkty zostały 

odfotografowane i są dobrze widoczne na zdjęciach. Często zdarza się, że wykładane 

punkty są zniszczone i nie widać ich na zdjęciach. W takich przypadkach jeżeli osnowa jest 

wystarczająco gęsta można wykorzystać taki punkt jako wysokościowy Z punkt. Wtedy 

dostarczamy do aerotriangulacji jedynie informacji o wysokości terenu. Innym rozwiązaniem 

jakie praktykowane jest w trakcie wykonywania projektów fotogrametrycznych jest 

zastąpienie takiego punktu sztucznego, wybranym przez operatora innym elementem 

naturalnym ale dopiero po wstępnym wyrównaniu aerotriangulacji. 

Rysunek 30. Szkic fotopunktów na tle obszaru opracowania [opracowanie własne] 

40

Następnie zaczytujemy NMT w postaci siatki GRID. 

Rysunek 31. Schemat zakresu NMT [opracowanie własne] 

Gdy wszystkie dane są już w projekcie przystępujemy do utworzenia bloku celem 

automatycznego pomiaru punktów wiążących na wszystkich posiadanych zdjęciach. 

Określamy parametry procesu, gdzie m.in. zaznaczamy opcje wyszukiwania punktów 

z wykorzystaniem GPS/INS. Mamy również możliwość wybrania opcji redukcji wybierania 

punktów homologicznych na cieniach poprzez zaznaczenie opcji Redude Shadow Points. 

Liczba punktów wiążących w rejonach Grubera: możliwość wyboru od 2 do 9, optymalnym 

jest wybór 3-4 punktów. Tak przygotowany blok jest gotowy do automatycznego pomiaru. 

Wynik pomiaru punktów wiążących dla 337 zdjęć otrzymaliśmy w przeciągu około 2 godzin. 

41

Rysunek 32. Szkic uzyskanej sieci w drodze automatycznego pomiaru (10298 punktów 

wiążących) [opracowanie własne] 

W pierwszej kolejności wstępnie wizualnie oceniamy jakość uzyskanych pomiarów na 

zdjęciach a następnie przystępujemy do manualnej poprawy. Przeglądamy wszystkie zdjęcia 

wyświetlając kolejno łącznie po sześć zdjęć w dwóch szeregach. W pierwszej kolejności 

usuwamy punkty usytuowane na elementach wysokich, ruchomych, wodach oraz cieniach. 

Dostawiamy punkty w miejscach, w których brakuje wiązań, lub tam gdzie zostały usunięte 

ze względu na błędne położenie ich względem siebie. Kontrolujemy na bieżąco prawidłowe 

rozmieszczenie punktów wiążących na zdjęciach. 

Następnie sprawdzamy poprawność pomiaru fotopunktów i dokonujemy ich 

ewentualnej korekty. 

42

Rysunek 33. Szkic wyrównanej aerotriangulacji (9270 punktów wiążących) [opracowanie 

własne] 

Aerotriangulacja została wykonana z wykorzystaniem oprogramowania 

fotogrametrycznego ImageStation Automatic Triangulation (ISAT) firmy INTERGRAPH. 

Po kontroli manualnej odrzucono błędnie pomierzone punkty, które wpływały 

negatywnie na dokładność pomiarów aerotriangulacji. W miejscach usuniętych punktów oraz 

trudnych, gdzie automat nie poradził sobie z pomiarem manualnie pomierzono i uzupełniono 

opracowanie w punkty wiążące. 

Uzyskane dokładności przedstawiono w poniższej tabeli: 

Parameter 

X/Omega 

[m/°] 

Y/Phi 

[m/°] 

Z/Kappa 

[m/°] 

RMS Control 0.035 0.036 0.025 0.036 

RMS Limits 0.100 0.100 0.100 

Max Ground Residual 0.076 0.078 0.051 

Residual Limits 0.300 0.300 0.300 

RMS Photo Position 0.074 0.172 0.076 

RMS Photo Attitude 0.033 0.001 0.004 

Tabela 5. Podstawowe informacje o bloku i wyrównaniu [opracowanie własne] 

XY 

43

4.3. Ortorektyfikacja 

Proces ortorektyfikacji wykonany został zgodnie z wymaganiami opisanymi 

w rozdziale 2.3 niniejszej pracy. Wykorzystany do generowania ortoobrazów numeryczny 

model terenu (NMT) to chmura punktów pochodząca z systemu skanującego pozyskana 

w trakcie wykonywania zdjęć. Chmura punktów jest przekształcona do formatu regularnej 

siatki GRID w tym przypadku o oczku siatki 0,5 m. Odpowiednio opracowana, 

sklasyfikowana i pozbawiona błędów chmura, stanowi bardzo dobry, aktualny materiał 

zawierający informacje na temat modelu terenu. Na tym etapie realizacji czynności 

opracowywania ortofotomapy został zdefiniowany piksel wynikowy 8 cm oraz parametry 

ortoobrazów tj. format, kompresja, rozmiar „tile-a” oraz „overview”. Do opracowania 

ortorektyfikacji użyto oprogramowania OrthoPro firmy INTERGRAPH. Proces w wyniku 

którego uzyskano ortoobrazy trwał około 20 min dla poszczególnego ortoobrazu. 

Rysunek 34. Okno programu OrthoPro do generowania ortoobrazów [opracowanie własne] 

4.4. Mozaikowanie automatyczne i ręczna korekta 

Przebieg linii mozaikowania przeprowadzono zgodnie z zasadami opisanymi 

w rozdziale 2.3. 

W celu kontroli wykonanych linii mozaikowania należy zwrócić uwagę na dokładne 

usytuowanie linii mozaikowania na ortoobrazach w celu uniknięcia pustych poligonów. 

Tworzone przez linie mozaikowania poligony powinny być w pełni pokryte zdjęciami. 

44

W przypadku wykonywania mozaikowania metodą automatyczną, manualnie sprawdzamy 

obszar opracowania wygenerowany przez automat w celu wychwycenia błędów. 

W wykonywanym projekcie linie mozaikowania utworzone zostały przy użyciu 

oprogramowania OrthoVista firmy Inpho. Gotowe oroobrazy zostały zaczytane do 

oprogramowania, a rola operatora sprowadziła się do kontroli poprawności przypisanych 

zdjęć względem poligonów. 

Rysunek 35. Szkic linii mozaikowania pozyskanych automatycznie [opracowanie własne] 

Tak uzyskane linie mozaikowania zostały sprawdzone manualnie i w miejscach błędnych 

skorygowane. Poprawa linii mozaikowania wykonana została w programie Microstation SE 

z wykorzystaniem narzędzi do uzgodnienia topologii Nagnet i Ewal. Kontrola i uzgodnienie 

topologii na liniach sklejania jest niezbędna, ponieważ takie wymagania stawia nam 

program, który mozaikuje ortoobrazy w moduły a następnie wycina wynikowe sekcje 

ortofotomapy. 

Analizując działanie automatu prowadzącego linie mozaikowania zauważamy, że 

najczęstszymi pomyłkami jakie popełnia automat są linie prowadzone przez elementy 

wysokie tj. latarnie, słupy, drzewa. Rzadko spotykane aby linia mozaikowania przecinała 

budynek lub element w ruchu tj. samochód, pociąg, rowerzysta. Szczególną uwagę należy 

zwracać na linie prowadzone przez mosty, wiadukty. Tutaj najczęściej wykrywane są błędy 

45

wynikające z NMT, dlatego linie mozaikowania prowadzone są tak aby bezpośrednio omijać 

tego typu obiekty. Pojawiają się również błędy wynikające z przeprowadzenia linii 

mozaikowania na skraju ortoobrazu. Taka sytuacja powoduje, że na tworzonym module 

pojawiają się „czarne” piksele – puste poligony. 

Rysunek 36. Linie mozaikowania po manualnej poprawie i uzgodnieniu topologii 


Analiza wizualna wskazuje na widoczną ingerencję manualną operatora w poprawę linii 

mozaikowania, tym niemniej możemy stwierdzić, że automatyczne tworzenie linii 

mozaikowania znacznie usprawnia i przyspiesza pracę. Chcąc określić procentowo ilość linii 

poprawionych przez operatora do tych wygenerowanych automatycznie należało 

przygotować rysunek z liniami mozaikowania dla dwóch warstw, tj. warstwa 1 linie 

wygenerowane automatycznie i warstwa 2 linie rysowane manualnie przez operatora. Jako 

jednostkę do przeprowadzenia analizy obrano długość linii w metrach. Do obliczeń użyto 

programu Geomedia, w którym przygotowano stosowne zapytanie przestrzenne. Wyniki 

analizy zobrazowano w tabeli 5. 

46

Rodzaj linii Długość linii [%] 

Linie mozaikowania wygenerowane automatycznie 79.60 

Linie mozaikowania po manualnej korekcie 20.40 

Tabela 5. Długość linii mozaikowania pochodząca z pomiaru automatycznego i ręcznej 

korekty [opracowanie własne] 

Dokonane obliczenia potwierdzają, że linii wygenerowanych automatycznie jest 

znacznie więcej. Takie dane pozwalają nam postawić wniosek, że generowanie linii sklejania 

automatycznie jest korzystne przy wykonywaniu opracowań. Zaletą jest również 

oszczędność czasu, ponieważ przeglądanie wykonanych już linii jest znacznie mniej 

czasochłonne niż tworzenie ich na nowo. Wykorzystanie linii mozaikowania uzyskanych 

automatycznie zwłaszcza sprawdza się na terenach zalesionych, gdzie linie dopasowują się 

do kształtu drzew tworząc dużo załamań co w ten sposób wpływa na bardzo dobre 

połączenie ortoobrazów między sobą z uniknięciem prostych cięć. Ponieważ program 

generując linię sklejania pomiędzy ortoobrazami sugeruje się jasnością pikseli stąd też linie 

prowadzone przez jednolite pola uprawne oraz drogi są niezauważalne po połączeniu 

ortoobrazów. 

Najlepszym i najszybszym sposobem sprawdzenia poprawności opracowywanej 

ortofotomapy jest połączenie ortoobrazów za pomocą przygotowanych i sprawdzonych linii 

mozaikowania w większe ortoobrazy, tzw. „moduły”. Najczęściej przy wykonywaniu 

ortofotomapy czynności łączenia ortoobrazów w moduły, wycinania modułów oraz 

wyrównania tonalnego pomiędzy ortoobrazami i modułami łączy się i wykonywane są one 

w jednym procesie. W ten sposób otrzymujemy wynikowy obraz treści ortofotomapy dociętej 

do ramek modułów. Zaletą posiadania modułów jest możliwość skontrolowania i wskazania 

błędów wynikłych z linii mozaikowania oraz błędów aerotriangulacji i Numerycznego Modelu 

Terenu na większym obszarze. Na etapie kontrolowania wynikowej ortofotomapy wyciętej do 

zakresu ramek wskazujemy miejsca w których należy dokonać poprawy NMT lub takich, 

które poprawiane są przy pomocy narzędzi programu Adobe Photoshop Element (czyli de 

facto manualnego retuszu). 

Ważne jest, aby w trakcie przygotowania ramek dla modułów zachować kilka 

przydatnych zasad, które posłużą nam w dalszej części opracowania. Ramka modułu 

powinna mieć wymiary nie większe niż 23000 pikseli x 23000 pikseli (maksymalny rozmiar 

obrazu jaki może być wczytany do Adobe Photoshop Element dla 32 bitowego systemu 

47

operacyjnego). Zaprojektowane ramki powinny w całości pokrywać treść ortoobrazów 

i powinny zachodzić się o siebie o min 8 pikseli opracowywanej ortofotomapy. Wielkość 

pokrycia tj. 8 pikseli została ustalona na podstawie doświadczeń z wykonanych dotychczas 

wielu opracowań. Etapem kończącym opracowanie ramek jest eksport do pliku tekstowego 

współrzędnych narożników danego kwadratu oraz przypisanego mu numeru. 

Rysunek 37. Zasady przygotowania ramek modułów [opracowanie własne] 

Otrzymane moduły podlegają kontroli jakościowej wykonywanej przez specjalistę, 

który koncentruje się w głównej mierze na sprawdzeniu treści pod względem 

geometrycznym, tonalnym i radiometrycznym. 

Chcąc połączyć ze sobą skontrolowane i poprawione moduły musimy w pasie ich 

pokrycia (min 8 pikseli) wrysować linie mozaikowania. Tym razem są to linie proste ze 

względu na fakt, że wygenerowane moduły powstałe z połączenia liniami sklejania 

ortoobrazów są pozbawione wszelkich błędów radiometrycznych i geometrycznych. 

48

Rysunek 38. Linie sklejania (mozaikowania) pomiędzy modułami [opracowanie własne] 

Na tym etapie dokonuje się w oprogramowaniu fotogrametrycznym w tym przypadku 

OrthoPro firmy INTERGRAPH w jednym procesie połączenia ze sobą modułów oraz 

wycięcia gotowych arkuszy ortofotomapy. 

4.5. Przykłady błędów na ortofotomapie 

Opracowana ortofotomapa często obarczona jest błędami. Wady mogą być uzależnione 

od kilku różnych czynników, czy tez błędów popełnionych w poszczególnych procesach, 

które składają się na jej utworzenie. Najczęściej mogą one być wynikiem źle przetworzonych 

zdjęć, błędnej aerotriangulacji, niepoprawnie utworzonego numerycznego modelu terenu 

(NMT) lub nieprawidłowo przeprowadzonej linii sklejania. Dla przykładu poniżej 

przedstawiono kilka zrzutów ekranowych ze wskazaniem takich błędnych miejsc, wykrytych 

przy kontroli jakościowej opracowanej ortofotomapy. 

Pierwsza grupa wskazań koncentruje się na błędach wynikających z numerycznego 

modelu terenu (NMT). Pojawiają się one najczęściej w sytuacjach kiedy popełniony został 

błąd gruby tj. wstawiony punkt czy też linia określająca teren mają wysokość znacząco 

odbiegająca od rzeczywistej w terenie. Tego typu omyłki mogą pochodzić zarazem 

z manualnych pomiarów wykonywanych przez operatora w trakcie pomiarów stereo jak 

i z systemów skaningu laserowego poprzez błędnie uchwycony w trakcie lotu punkt (ptak, 

liście drzew). W następstwie popełnione błędy nie wychwycone na etapie opracowania NMT 

czy w trakcie posptprocesingu chmury punktów, zostają użyte do ortorektyfikacji i w ten 

sposób pojawiają się na wynikowym materiale jakim jest ortofotomapa. Tego typu wada 

została przedstawiona na rysunkach 38a), b), która przestawia błędnie wstawiony punkt 

49

przez operatora manualnie w trakcie pomiaru na modelach stereoskopowych na podkładzie 

ortofotomapy. Rysunek 39c wyraźnie przedstawia wielkość różnicy błędnie wstawionego 

punktu na modelu 3D. W zależności od ilości wskazanych w kontroli jakościowej błędów 

wynikających z wad NMT, dokonuje się poprawy numerycznego modelu terenu na modelach 

stereoskopowych a następnie powtarza proces ortorektyfikacji dla uzyskania poprawnego 

ortoobrazu. Rysunek 40 przedstawia przykład poprawnie wstawionego punktu. 

Bardzo często wskazania błędów ortofotomapy dotyczą mostów i wiaduktów ponad 

drogami czy rzekami (Rysunek 41). Są one wynikiem dużej różnicy wysokości pomiędzy 

terenem a obiektem inżynieryjnym. Przy tworzeniu NMT w takich okolicach dokonuje się 

zazwyczaj manualnych pomiarów na modelach stereoskopowych. Często pomimo gęstego 

i dokładnego pomiaru punktów (mass points) i linii (breaklines) pojawiają się błędy na 

ortoobrazach. Jeżeli w takich sytuacjach korekta NMT nie wystarcza, poprawy błędnie 

odwzorowanych mostów i innych wysokich obiektów inżynieryjnych wykonuje się 

w Photoshopie. Dla przykładu przedstawiono na rysunku 41, nie poprawnie odwzorowany 

most, pomimo dokładnego pomiaru NMT. Rysunek 42 przedstawia poprawiony fragment 

ortoobrazu przy wykorzystaniu oprogramowania Photoshop. 

50

a) b) c) 

Rysunek 39. Błędnie wstawiony punkt na modelu stereoskopowym [opracowanie własne] 

a) b) c) 

51

Rysunek 40. Poprawnie wstawiony punkt [opracowanie własne] 

Rysunek 41. Przykład błędu NMT na obiektach inżynieryjnych 


Rysunek 42. Poprawna ortofotomapa [opracowanie własne] 

− 

Linie mozaikowania [opracowanie własne] 

52

Innymi źródłami błędów na ortofotomapie mogą być nieodpowiednio poprowadzone linie 

sklejania tzw. linie mozaikowania. Zdarza się to zarówno w przypadku linii generowanych 

automatycznie jak i rysowanych ręcznie przez operatora. W zależności od rodzaju błędu 

dobiera się sposób jego poprawy. Na rysunku 43 przedstawiono przykład błędu 

wynikającego z przeprowadzenia linii mozaikowania poza treścią jednego z ortoobrazów, 

czego wynikiem jest szary obszar. Linia mozaikowania została narysowana manualnie, 

operator nie skontrolował pokrycia dwóch ortoobrazów na modelu i linia została 

poprowadzona tak, że po ich sklejeniu we wskazanym miejscu brakło treści. W takich 

przypadkach usunięcie błędu jest możliwe jedynie poprzez korektę linii sklejania (Rysunek 

44). 

Spotykamy również przy kontroli ortofotomapy błędy wynikające z różnic 

geometrycznych, które są widoczne szczególnie w miejscach gdzie została przeprowadzona 

linia sklejania. Przykładowy błąd został przedstawiony na rysunku 45 a i b, gdzie pokazano 

przesunięcia na torach po sklejeniu ze sobą po linii mozaikowania dwóch ortoobrazów. 

W takich sytuacjach należy unikać cięcia tego typu elementów liniowych jakim np. są tory czy 

drogi, pasy na jezdni pod kątem prostym. W takich przypadkach tworzy się bardzo ostre 

kąty, celem uniknięcia tego typu efektów końcowych. Innym rozwiązaniem może być 

wykorzystanie programu Photoshop. 

53

a) 

b) 

Rysunek 43 a, b. 

Przykład błędnie przeprowadzonej linii mozaikowania na ortofotomapie [opracowanie własne] 

54

Rysunek 44. Linia mozaikowana przeprowadzona poprawnie [opracowanie własne] 

Rysunek 45. Efekt przesunięć na wygenerowanej ortofotomapie [opracowanie własne] 

55

5. Podsumowanie 

Wynikiem badań jest ocena jakości i sposobu opracowanej ortofotomapy ze zdjęć 

pochodzących z kamery średnioformatowej do celów inwestycji drogowych. Jako, że obecnie 

na rynku dominują opracowania pochodzące z kamer wielkoformatowych, opracowania ze 

zdjęć pochodzących z kamer średnioformatowych nie są powszechnie stosowane na dużą 

skalę. Należy zwrócić uwagę na ile opracowania pochodzące z kamer średnioformatowych 

różnią się od tych pochodzących z kamer takich jak np. DMC. Dla porównania 

przygotowano projekt lotu dla tego samego obszaru, dla kamery DMC firmy Z/I IMAGING. 

Rysunek 46. Widok projektu lotu dla zdjęć średnio i wielkoformatowych 


Na podstawie kilku czynników i procesów dokonano porównania obu kamer na 

przedmiotowym projekcie. 

56

Rodzaj kamery 

Digi CAM39 

DMC 

Liczba zdjęć wykorzystanych do 

opracowania 

319 98 

Liczba szeregów 7 4 

Lotniczy skaning laserowy Tak Nie 

Tabela 6. Otrzymane dane z dwóch kamer [opracowanie własne] 

Dokonując porównania materiału pochodzącego z kamery średnioformatowej 

i wielkoformatowej, należy zwrócić uwagę na błędy wynikające z deniwelacji terenu, tzw. 

przesunięcia radialne. 

Wynika to głównie z ukształtowania terenu i wysokiej zabudowy. Dla terenów 

górzystych oraz z wysoką zabudową stosuje się stożki o węższym kącie rozwarcia. 

Wówczas maleje ilość obszarów niewidocznych na zdjęciu (np. w wąskiej dolinie lub za 

wysokim budynkiem). W przypadku ortofotomapy mamy do czynienia z tzw. resztkowym 

przesunięciem radialnym, czyli nieusuniętym w procesie ortorektyfiukacji. Dotyczy on 

wszystkich obiektów wystających nad teren. Możliwe jest uzyskanie ortofotomapy bez 

resztkowych przesunięć radialnych, wówczas mamy do czynienia z tzw. prawdziwą 

ortofotomapą. Koszt jej opracowania jest bardzo wysoki i dlatego nie jest często 

wykonywana. 

Kamera DMC ma w kierunku poprzecznym w stosunku do osi lotu kąt rozwarcia około 

69° a kamera IGI – 52°. Zatem maksymalny kąt obserwacji terenu wnosi 34,5° (od linii pionu 

licząc) dla kamery DMC i 26° dla kamery IGI. Te kąty, a ściślej ich funkcja tangens, decydują 

o wielkości resztkowego przesunięcia radialnego. Zatem dla kamery DMC będzie ono około 

1.4 razy większe niż dla kamery IGI. Przesunięcia dachów w stosunku do przyziemia 

budynków będą większe na ortofotomapie wykonanej z DMC, co należy uznać za wadę. 

Dokonując wstępnej analizy zdjęć pochodzących z kamery średnioformatowej 

i wielkoformatowej możemy zauważyć kilka znacznych różnic. Pierwsza z nich skupia się na 

projekcie lotu, gdzie występuje znaczna różnica w liczbie zdjęć i szeregów dla obu kamer. 

Możemy więc wnioskować, że materiał pochodzący z kamery wielkoformatowej będzie 

wymagał mniej pracy przy tworzeniu ortofotomapy, a co za tym idzie będzie trwał krócej. 

Należy jednak zwrócić uwagę na bardzo ważny materiał, niezbędny do wykonania 

57

ortofotomapy tj. numeryczny model terenu (NMT). Jest to jeden z najbardziej 

czasochłonnych etapów opracowywania ortofotomapy. Dlatego w przypadku gdy nalot 

wykonany jest z wykorzystaniem kamery średnioformatowej, zainstalowanej wraz ze 

skanerem, nie ma potrzeby fotogrametrycznego opracowania NMT. W przypadku 

wykonania nalotu przy użyciu kamery wielkoformatowej, NMT musi zostać opracowany 

fotogrametrycznie lub powinien zostać wykonany powtórnie nalot celowany 

z wykorzystaniem skaningu w celu pozyskania NMT i NMPT. 

W przypadku wykorzystania kamery wielkoformatowej posiadamy większy obszar 

który został odfotografowany a niekoniecznie w przypadku obiektów liniowych jest on 

potrzebny. Na samym etapie ortorektyfikacji kamera wielkoformatowa może okazać się 

korzystniejsza, ponieważ generujemy znacznie mniejszą liczbę ortoobrazów. Proces 

tworzenia linii mozaikowania, również jest mniej czasochłonny w przypadku kamery DMC. 

Sam fakt mniejszej liczby szeregów powoduje znaczną redukcję linii łączenia ortoobrazów 

niż dla kamery IGI. Mniejsza liczba linii mozaikowania zmniejsza również ryzyko wystąpienia 

w tych miejscach błędów radiometrycznych i geometrycznych i związanych z nimi korekt 

manualnych. 

Jeżeli chodzi o błędy tonalne, na takim obszarze występują bardzo rzadko ze 

względu na krótki czas wykonania nalotu w ciągu jednego dnia. W przypadku procesu 

kończącego opracowanie ortofotomapy tj. łączenie ortoobrazów na podstawie linii 

mozaikowania i wycinanie wynikowych sekcji ortofotomapy, kamera średnioformatową 

okazuje się być korzystniejsza. Obrazy pochodzące z tej kamery są mniejsze ( w sensie 

liczby wierszy i kolumn) i wymagają mniej miejsca przy przetwarzaniu i co za tym idzie 

proces przebiega szybciej. 

Nadto warto podkreślić fakt, że mniejszy kąt rozwarcia kamery wpływa korzystnie na 

resztkowe przesunięcia radialne, które są mniejsze na ortofotomapie wykonanej ze zdjęć 

z kamery IGI. Zaleta ta z kolei kłóci się z wadą .polegającą na większym 

prawdopodobieństwie przecinania linia mozaikowania stref o przeciwnych przesunięciach 

radialnych (np. gdy linia biegnie wzdłuż ulicy widoczne są inne elewacje budynków, co 

powoduje zakłócenie perspektywy.) 

Nieodzownym elementem porównania opracowań pochodzących ze zdjęć z kamer 

średnio i wielkoformatowych jest koszt ich wykonania. Ta kwestia powinna pozostać do 

decyzji indywidualnej w zależności od posiadanych zasobów. Tym niemniej wariant 

z wykorzystaniem rejestracji fotograficznej i laserowej z pokładu jednego samolotu wydaje 

się mieć więcej zalet także w aspekcie ekonomicznym. 

58

Opracowywana barwna cyfrowa ortofotomapa o pikselu terenowym 8 cm z kamery 

średnioformatowej Digi CAM39 firmy IGI z zastosowaniem skaningu laserowego RIEGL, 

model LMS-Q680i okazała się być bardzo dobrym materiałem przy wykonywaniu map do 

celów inwestycyjnych dla budowanych tras drogowych. Zakładane na etapie opracowania 

parametry dokładnościowe i radiometryczne zostały spełnione, dlatego możemy stwierdzić, 

że ortofotomapa posiada odpowiednią jakość. W konkluzji można zalecić stosowanie zdjęć 

z kamery średnioformatowej w opracowaniach fotogrametrycznych dla inwestycji liniowych. 

Jest to nowy trend w fotogrametrii, który przypuszczalnie będzie się sukcesywnie rozwijał. 

Prawdopodobnie nastąpi jeszcze większa integracja skaningu z sensorami optycznymi, co 

spowoduje zbliżenie opracowań fotogrametrycznych do metod on-line. 

59

Załączniki 

Załącznik 1. Raport z wykonanego nalotu 

********************************************************************** 

AEROoffice V5.1f 2009-10-02 

Copyright by IGI mbH, 1996-2009 

Dongle-ID: AO-0512 

Owner: MGGP Aero Sp. z.o.o. 

Datamanager Outputfile 

3/26/2010 8:20:42 AM 

********************************************************************** 

Project: 20100309_A1 

Projectfile: E:\LIDAR\4120_A1\01_Trajektoria\_AeroOFFICE\20100309_A1.aop 

Event Marks: E:\LIDAR\4120_A1\01_Trajektoria\_AeroOFFICE\work\20100309_A1.aom 

Format Type: AEROSYS-AAT 

Sensor-Leverarm: 0.194m 0.082m 0.107m () 

Meridian Convergence corrected 

Coordinate system scalefactor correction for height applied 

Used Height above ground: 600.00 meter 

Local Coordinate System: 

2000s6_EGM96 

Selected Zone: 6 

********************************************************************** 

Infos from the postprocessing logfile: 

AEROoffice V5.1f 2009-10-02 . 

Dongle-ID: AO-0512 . 

Owner: MGGP Aero Sp. z.o.o. . 

3/10/2010 2:49:26 PM . 

Header of imported GPS File . 

Project: 20100309_A1 . 

Program: GrafNav Version 8.20.0522 . 

Profile: IGI AEROCTRL . 

Source: GPS Epochs(Combined) . 

ProcessInfo: Run (1) by Unknown on 03/10/2010 at 11:34:52 . 

Datum: WGS84, (processing datum) . 

Master 1: Name WODZ068K, Status ENABLED . 

GPS-Leverarm: 0.250m 0.114m -1.327m . 

60

********************************************************************** 

Selected Units: 

Angular Units: Degree (0..360°) 

Length Units: Meter 

Format: 

ID Easting Northing Height Time Omega Phi Kappa dXY dZ dPhi/Omega dKappa 

Output of event data 

File will contain 337 online and 15 offline Events 

Nr 

zdjęcia X 2000s6 Y 2000s6 Z Czas GPS Omega Phi Kappa dZ dPhi dOmega dKappa 

* 

Offline 

195 6552761.941 5531864.512 885.934 215140.454 2.0565 2.5026 142.6536 0.03 0.04 0.003 0.007 

* Strip 

012 

196 6543578.260 5541560.293 852.839 215378.980 2.3922 

- 

0.1675 118.7871 0.03 0.04 0.003 0.006 

197 6543484.211 5541713.881 853.242 215382.183 0.0683 1.1024 120.8085 0.03 0.04 0.003 0.006 

- 

198 6543391.613 5541863.392 849.959 215385.331 1.5868 0.1702 118.7236 0.03 0.04 0.003 0.006 

199 6543297.548 5542011.902 848.174 215388.486 0.2976 1.0199 120.1102 0.03 0.04 0.003 0.006 

200 6543203.362 5542155.928 846.757 215391.579 0.5939 

- 

1.6304 119.1249 0.03 0.04 0.003 0.006 

201 6543107.519 5542300.570 847.103 215394.691 -0.0465 

- 

0.8718 118.5097 0.03 0.04 0.003 0.006 

202 6543007.161 5542449.311 846.492 215397.888 1.4 

- 

1.3562 121.222 0.03 0.04 0.003 0.006 

203 6542906.973 5542590.744 842.228 215400.980 2.7805 

- 

1.2788 119.8526 0.03 0.04 0.003 0.006 

204 6542802.213 5542734.334 838.105 215404.182 3.6853 

- 

1.9818 121.7846 0.03 0.04 0.003 0.006 

205 6542693.144 5542873.811 832.798 215407.386 2.6586 

- 

2.5829 121.8565 0.03 0.04 0.003 0.005 

206 6542583.720 5543005.165 828.549 215410.476 1.5265 1.2382 120.817 0.03 0.04 0.003 0.005 

207 6542470.791 5543145.068 829.314 215413.767 0.5036 3.7258 116.2335 0.03 0.04 0.003 0.005 

208 6542369.562 5543284.371 826.222 215416.972 -0.3024 1.8909 113.6333 0.03 0.04 0.003 0.005 

209 6542271.224 5543435.076 818.769 215420.311 0.6443 -1.488 115.0941 0.03 0.04 0.003 0.005 

* 

Offline 

210 6540814.883 5541990.034 847.548 215515.626 -2.7391 

211 6541213.882 5541432.466 843.900 215528.501 -0.4628 

212 6541503.685 5541022.681 843.719 215537.687 -0.2189 

- 

0.8346 -51.6427 0.03 0.04 0.003 0.005 

- 

1.8706 -49.3443 0.03 0.04 0.003 0.005 

- 

4.4519 -52.806 0.03 0.04 0.003 0.005 

* Strip 

012 

213 6543584.880 5541569.889 855.638 215774.917 2.6097 0.1613 118.9378 0.03 0.04 0.003 0.006 

214 6543485.907 5541714.656 856.296 215778.116 1.6649 

- 

0.1378 117.9212 0.03 0.04 0.003 0.006 

215 6543385.487 5541858.788 857.841 215781.319 2.1432 

- 

0.5386 117.8536 0.03 0.04 0.003 0.006 

61

Nr 


216 6543284.935 5542001.080 859.755 215784.503 1.7775 0.8153 119.3715 0.03 0.04 0.003 0.006 

217 6543183.156 5542143.358 863.236 215787.708 0.252 1.6709 115.4176 0.03 0.04 0.003 0.006 

218 6543084.239 5542286.850 870.350 215790.910 2.77 -1.278 118.894 0.03 0.04 0.003 0.006 

219 6542980.775 5542434.702 879.102 215794.235 -1.0028 2.1057 120.1221 0.03 0.04 0.003 0.006 

220 6542884.074 5542578.203 880.291 215797.407 0.8666 

- 

0.7258 114.4691 0.03 0.04 0.003 0.006 

221 6542787.791 5542724.976 876.431 215800.607 1.9344 

- 

1.0523 116.5524 0.03 0.04 0.003 0.006 

222 6542692.278 5542866.151 873.751 215803.714 1.3792 0.3619 116.9507 0.03 0.04 0.003 0.006 

223 6542591.609 5543014.931 868.722 215807.008 2.8049 0.0371 119.0292 0.03 0.04 0.003 0.006 

224 6542494.608 5543158.740 865.284 215810.213 1.549 0.6703 118.8935 0.03 0.04 0.003 0.006 

225 6542398.379 5543302.716 859.735 215813.415 1.0807 0.0244 117.4079 0.03 0.04 0.003 0.006 

226 6542299.343 5543450.838 856.578 215816.703 3.239 1.1522 116.3994 0.03 0.04 0.003 0.006 

* Strip 

005 

227 6543291.147 5543257.366 834.991 216112.750 -0.8955 1.2078 

- 

130.6807 0.03 0.04 0.003 0.006 

228 6543177.125 5543126.208 844.012 216115.950 -1.2146 1.1299 

- 

133.2187 0.03 0.04 0.003 0.006 

229 6543061.747 5542994.218 850.686 216119.152 -0.0452 

- 

0.7283 

- 

132.1035 0.03 0.04 0.003 0.006 

230 6542944.964 5542860.858 851.548 216122.321 2.6993 0.4633 

- 

134.1223 0.03 0.04 0.003 0.006 

231 6542830.984 5542730.977 850.782 216125.353 -1.3309 

- 

2.7273 

- 

136.3308 0.03 0.04 0.003 0.006 

232 6542708.885 5542601.047 850.076 216128.458 -0.2765 0.6416 

- 

134.4096 0.03 0.04 0.003 0.006 

233 6542590.639 5542476.285 847.562 216131.458 -1.1407 3.1994 

- 

134.4971 0.03 0.04 0.003 0.006 

234 6542471.599 5542348.561 847.237 216134.544 -0.7883 3.388 

- 

132.8057 0.03 0.04 0.003 0.006 

235 6542351.999 5542216.037 846.288 216137.745 0.4324 2.3276 

- 

132.8661 0.03 0.04 0.003 0.006 

236 6542237.545 5542086.996 841.930 216140.843 -0.7713 1.9478 

- 

130.4301 0.03 0.04 0.003 0.006 

237 6542120.472 5541953.557 837.946 216144.046 -0.7255 2.1966 

- 

127.7108 0.03 0.04 0.003 0.006 

238 6542005.390 5541818.954 836.392 216147.243 0.5512 2.3398 

- 

127.4242 0.03 0.04 0.003 0.006 

239 6541894.280 5541681.318 843.066 216150.444 -2.3539 3.7188 

- 

129.1472 0.03 0.04 0.003 0.006 

240 6541787.150 5541546.543 853.447 216153.650 -1.5762 3.3034 -129.448 0.03 0.04 0.003 0.006 

241 6541678.951 5541409.957 854.136 216156.938 1.1471 -0.216 

- 

133.8903 0.03 0.04 0.003 0.006 

242 6541561.878 5541271.095 847.954 216160.312 -0.8749 

- 

0.4873 

- 

136.7454 0.03 0.04 0.003 0.006 

243 6541447.341 5541145.210 846.692 216163.437 0.4818 2.0243 

- 

134.7348 0.03 0.04 0.003 0.006 

244 6541330.463 5541016.389 850.922 216166.639 -3.4566 

- 

1.2185 

- 

137.8931 0.03 0.04 0.003 0.006 

245 6541207.971 5540886.906 851.890 216169.948 -0.5079 2.1946 

- 

134.8902 0.03 0.04 0.003 0.006 

246 6541086.937 5540757.003 853.192 216173.247 0.2936 1.2964 

- 

132.4816 0.03 0.04 0.003 0.006 

247 6540970.306 5540629.025 851.097 216176.445 -0.8034 1.273 

- 

132.6291 0.03 0.04 0.003 0.006 

248 6540853.764 5540499.580 847.990 216179.650 -0.2473 1.6899 

- 

132.4333 0.03 0.04 0.003 0.006 

249 6540739.098 5540369.868 844.083 216182.832 -0.796 3.2352 

- 

133.9422 0.03 0.04 0.003 0.006 

250 6540622.766 5540234.137 838.690 216186.144 -0.4016 3.7335 

- 

132.4866 0.03 0.04 0.003 0.006 

62

Nr 


251 6540509.202 5540098.503 832.920 216189.438 -2.93 1.7959 

- 

133.8776 0.03 0.04 0.003 0.006 

252 6540396.695 5539970.125 834.487 216192.641 -3.2135 1.4323 

- 

133.2524 0.03 0.04 0.003 0.006 

253 6540274.599 5539836.874 844.850 216196.042 -0.6798 1.3011 

- 

136.2011 0.03 0.04 0.003 0.006 

254 6540157.085 5539712.461 850.939 216199.236 -0.3318 0.3803 

- 

137.0954 0.03 0.04 0.003 0.006 

255 6540033.349 5539582.511 854.405 216202.542 1.8497 2.9615 

- 

134.6411 0.03 0.04 0.003 0.006 

256 6539915.916 5539452.815 855.997 216205.743 -0.823 0.8667 

- 

132.1431 0.03 0.04 0.003 0.006 

257 6539799.214 5539320.733 857.381 216208.943 -0.5045 1.039 

- 

131.9578 0.03 0.04 0.003 0.006 

258 6539687.714 5539191.380 858.361 216212.035 -0.9424 2.8338 

- 

131.5479 0.03 0.04 0.003 0.006 

259 6539575.750 5539056.272 864.094 216215.243 -2.4727 2.932 

- 

135.4327 0.03 0.04 0.003 0.006 

260 6539461.715 5538922.433 873.672 216218.532 -3.0983 4.313 

- 

135.3986 0.03 0.04 0.003 0.006 

261 6539347.605 5538785.932 882.379 216221.939 -1.7813 2.5709 

- 

133.4184 0.03 0.04 0.003 0.006 

262 6539234.719 5538650.594 880.210 216225.338 -3.2179 1.3179 

- 

137.4155 0.03 0.04 0.003 0.006 

263 6539118.266 5538519.858 880.581 216228.727 0.5352 3.3685 

- 

137.0674 0.03 0.04 0.003 0.006 

264 6539003.132 5538391.849 880.606 216232.027 -2.6954 

- 

0.9386 

- 

135.5618 0.03 0.04 0.003 0.006 

265 6538880.490 5538260.807 879.233 216235.433 -1.665 0.5704 

- 

135.5081 0.03 0.04 0.003 0.006 

266 6538763.185 5538137.633 881.931 216238.631 -1.7572 0.9206 

- 

134.3265 0.03 0.04 0.003 0.006 

267 6538642.300 5538008.876 886.925 216241.926 -1.6974 

- 

0.6992 

- 

134.8103 0.03 0.04 0.003 0.006 

268 6538523.160 5537882.269 890.199 216245.127 0.4383 

- 

1.4593 

- 

135.7841 0.03 0.04 0.003 0.006 

269 6538400.614 5537752.753 882.751 216248.323 4.3499 

- 

0.8433 

- 

134.2709 0.03 0.04 0.003 0.006 

270 6538278.506 5537621.407 875.503 216251.419 0.7085 0.4705 

- 

130.6987 0.03 0.04 0.003 0.006 

271 6538160.925 5537489.680 879.533 216254.433 -0.7527 2.7017 

- 

128.4114 0.03 0.04 0.003 0.006 

272 6538048.186 5537358.362 878.983 216257.430 0.2034 3.3003 

- 

129.0906 0.03 0.04 0.003 0.006 

* Strip 

006 

273 6537532.016 5536137.006 838.957 216499.986 -1.1008 

- 

0.8414 47.554 0.03 0.04 0.003 0.006 

274 6537648.869 5536267.270 837.077 216503.194 1.3022 

- 

1.5563 45.4972 0.03 0.04 0.003 0.006 

275 6537767.966 5536400.552 837.740 216506.486 2.3215 

- 

0.2862 48.6668 0.03 0.04 0.003 0.006 

276 6537882.287 5536530.508 837.996 216509.684 0.3001 

- 

0.1273 49.8063 0.03 0.04 0.003 0.006 

277 6537996.914 5536662.378 833.343 216512.887 0.3595 

- 

1.0589 48.8457 0.03 0.04 0.003 0.006 

278 6538111.376 5536795.310 831.768 216516.089 1.2948 

- 

2.3442 49.0747 0.03 0.04 0.003 0.006 

279 6538226.262 5536931.871 833.775 216519.383 2.82 

- 

3.7298 46.9838 0.03 0.04 0.003 0.006 

280 6538337.584 5537064.029 840.965 216522.678 4.4984 -3.088 44.4289 0.03 0.04 0.003 0.006 

281 6538455.319 5537197.335 844.428 216526.177 1.4247 

- 

1.9333 46.1049 0.03 0.04 0.003 0.006 

282 6538570.383 5537326.384 842.357 216529.583 -0.2706 

- 

1.8666 45.7926 0.03 0.04 0.003 0.006 

283 6538685.495 5537457.995 840.432 216532.986 0.7718 

- 

1.6987 46.4136 0.03 0.04 0.003 0.006 

63

Nr 


284 6538800.876 5537590.166 839.764 216536.373 1.6688 

- 

1.4511 44.8196 0.03 0.04 0.003 0.006 

285 6538918.515 5537721.489 840.878 216539.777 2.3348 

- 

1.3246 45.5769 0.03 0.04 0.003 0.006 

286 6539036.035 5537850.611 845.395 216543.189 3.4708 

- 

1.3684 45.7721 0.03 0.04 0.003 0.006 

287 6539154.754 5537979.565 852.029 216546.678 1.3892 

- 

1.3789 46.3086 0.03 0.04 0.003 0.006 

288 6539272.260 5538109.626 852.594 216550.179 1.046 

- 

1.1203 47.0187 0.03 0.04 0.003 0.006 

289 6539390.670 5538241.751 854.053 216553.675 0.2034 -0.584 46.558 0.03 0.04 0.003 0.006 

290 6539507.318 5538373.181 855.002 216557.080 -1.1729 0.1017 48.1618 0.03 0.04 0.003 0.006 

291 6539620.782 5538505.963 853.138 216560.377 -2.0111 0.3015 47.2833 0.03 0.04 0.003 0.006 

292 6539733.832 5538638.880 853.337 216563.580 1.273 0.2777 46.7717 0.03 0.04 0.003 0.006 

293 6539848.200 5538770.851 854.884 216566.779 0.9343 -1.752 47.4304 0.03 0.04 0.003 0.006 

294 6539964.014 5538906.470 855.515 216570.072 2.1025 

- 

0.5425 44.3654 0.03 0.04 0.003 0.006 

295 6540079.722 5539035.433 857.020 216573.322 3.9062 

- 

0.0219 43.6883 0.03 0.04 0.003 0.006 

296 6540200.981 5539162.387 857.120 216576.667 0.029 

- 

0.1901 46.4028 0.03 0.04 0.003 0.006 

297 6540319.558 5539291.206 853.772 216579.973 0.6323 1.4593 44.8886 0.03 0.04 0.003 0.006 

298 6540436.350 5539417.731 849.207 216583.178 -0.0789 

- 

0.3465 47.4346 0.03 0.04 0.003 0.006 

299 6540556.030 5539550.890 846.167 216586.470 0.9729 

- 

0.2301 47.786 0.03 0.04 0.003 0.006 

300 6540670.013 5539682.678 845.998 216589.672 -0.5394 

- 

1.9945 46.4674 0.03 0.04 0.003 0.006 

301 6540782.938 5539815.650 847.519 216592.874 0.3563 

- 

0.0681 45.0428 0.03 0.04 0.003 0.006 

302 6540895.925 5539948.891 848.983 216596.062 -1.1836 -1.929 45.5165 0.03 0.04 0.003 0.006 

303 6541012.099 5540085.210 849.411 216599.323 2.0798 

- 

1.3485 45.2899 0.03 0.04 0.003 0.006 

304 6541124.869 5540214.403 853.748 216602.460 -0.6162 

- 

0.5883 46.4754 0.03 0.04 0.003 0.006 

305 6541241.277 5540347.262 856.365 216605.663 -0.416 

- 

0.7493 47.391 0.03 0.04 0.003 0.006 

306 6541353.974 5540477.534 861.272 216608.773 -0.2069 

- 

0.5087 45.8779 0.03 0.04 0.003 0.006 

307 6541470.334 5540610.041 867.771 216611.956 0.6384 

- 

0.1926 46.4008 0.03 0.04 0.003 0.006 

308 6541589.297 5540741.630 868.995 216615.162 0.7402 0.1685 45.4288 0.03 0.04 0.003 0.006 

309 6541708.707 5540870.070 866.649 216618.310 -0.5374 0.1799 44.0979 0.03 0.04 0.003 0.006 

310 6541830.211 5540998.601 862.293 216621.464 -2.4931 -2.248 47.9404 0.03 0.04 0.003 0.006 

- 

311 6541946.430 5541128.410 861.853 216624.560 -0.2735 2.6438 49.1827 0.03 0.04 0.003 0.006 

312 6542058.941 5541260.549 861.684 216627.670 -0.921 0.8656 47.1878 0.03 0.04 0.003 0.006 

- 

313 6542174.615 5541397.449 855.410 216630.869 -1.409 0.7259 47.7196 0.03 0.04 0.003 0.006 

314 6542286.230 5541531.591 851.026 216633.963 -1.4623 0.8453 46.318 0.03 0.04 0.003 0.006 

- 

315 6542400.265 5541663.967 842.946 216637.052 -0.5073 1.6225 44.5483 0.03 0.04 0.003 0.006 

316 6542514.507 5541794.756 840.123 216640.160 0.8142 -1.652 44.5969 0.03 0.04 0.003 0.005 

317 6542631.454 5541926.242 835.685 216643.362 -0.2995 0.3501 47.5254 0.03 0.04 0.003 0.005 

- 

318 6542748.550 5542056.611 829.858 216646.561 0.1751 1.5219 47.1951 0.03 0.04 0.003 0.005 

319 6542865.280 5542186.738 826.143 216649.763 0.8824 2.5804 46.7811 0.03 0.04 0.003 0.005 

- 

320 6542982.549 5542317.120 822.809 216652.950 -1.1235 2.0597 48.1326 0.03 0.04 0.003 0.005 

321 6543098.140 5542449.220 823.409 216656.152 1.0949 0.0058 46.5562 0.03 0.04 0.003 0.005 

64

Nr 


322 6543214.879 5542578.559 822.494 216659.357 -0.4429 

- 

0.9332 45.4439 0.03 0.04 0.003 0.005 

323 6543335.815 5542709.039 820.975 216662.649 0.6905 

- 

1.5253 47.1212 0.03 0.04 0.003 0.005 

324 6543455.459 5542839.912 820.780 216665.958 0.0176 

- 

1.2652 50.1466 0.03 0.04 0.003 0.005 

325 6543568.193 5542968.685 820.485 216669.164 0.208 

- 

1.0429 47.3196 0.03 0.04 0.003 0.005 

* Strip 

007 

326 6541346.300 5539831.844 824.906 216886.513 0.164 -0.068 -133.902 0.03 0.04 0.003 0.006 

327 6541224.520 5539700.143 820.102 216889.617 0.7278 0.9988 

- 

133.0639 0.03 0.04 0.003 0.006 

328 6541107.734 5539572.077 814.306 216892.616 -2.3039 

- 

0.0713 

- 

131.7693 0.03 0.04 0.003 0.006 

329 6540987.861 5539441.574 810.974 216895.708 -0.7007 0.5376 

- 

132.8236 0.03 0.04 0.003 0.006 

330 6540872.316 5539315.822 809.401 216898.705 -0.5822 2.399 

- 

132.6128 0.03 0.04 0.003 0.006 

331 6540754.255 5539186.026 806.899 216901.812 -2.022 1.3304 

- 

131.8204 0.03 0.04 0.003 0.006 

332 6540634.134 5539051.649 806.637 216905.015 -1.1185 3.4634 

- 

128.6141 0.03 0.04 0.003 0.006 

333 6540521.225 5538920.511 807.512 216908.106 -2.0289 3.2195 

- 

129.4944 0.03 0.04 0.003 0.006 

334 6540408.846 5538788.795 806.048 216911.216 -1.6285 2.0445 

- 

131.6133 0.03 0.04 0.003 0.006 

335 6540294.707 5538651.677 802.710 216914.418 -1.2887 1.82 

- 

131.6101 0.03 0.04 0.003 0.006 

336 6540184.985 5538519.020 801.176 216917.510 -2.5561 1.2475 

- 

131.6589 0.03 0.04 0.003 0.006 

337 6540070.001 5538383.878 806.258 216920.712 -2.4515 1.1729 -131.576 0.03 0.04 0.003 0.006 

- 

338 6539953.343 5538251.835 810.708 216923.912 -0.0366 1.1162 130.6378 0.03 0.04 0.003 0.006 

339 6539835.334 5538119.722 810.696 216927.113 -1.644 1.662 -132.472 0.03 0.04 0.003 0.006 

340 6539717.600 5537988.385 814.615 216930.330 -2.774 3.8216 

- 

132.0983 0.03 0.04 0.003 0.006 

341 6539601.311 5537857.270 817.770 216933.609 -2.9722 4.2653 

- 

131.8262 0.03 0.04 0.003 0.006 

342 6539487.719 5537727.059 817.927 216936.905 -3.0888 3.6613 

- 

129.9103 0.03 0.04 0.003 0.006 

343 6539371.711 5537593.405 822.721 216940.309 -3.5135 1.8222 

- 

131.8704 0.03 0.04 0.003 0.006 

344 6539254.987 5537462.164 828.552 216943.698 -3.398 2.0635 

- 

132.3516 0.03 0.04 0.003 0.005 

345 6539138.904 5537335.513 829.510 216947.011 -2.8062 2.2975 

- 

136.3631 0.03 0.04 0.003 0.005 

346 6539017.903 5537206.226 826.864 216950.400 -1.0571 3.6299 

- 

133.4602 0.03 0.04 0.003 0.005 

347 6538900.863 5537078.520 826.825 216953.710 -2.1967 3.0371 

- 

131.8891 0.03 0.04 0.003 0.005 

348 6538781.746 5536947.027 823.307 216957.096 -4.4371 

- 

0.2641 

- 

133.5364 0.03 0.04 0.003 0.005 

349 6538661.789 5536816.132 824.476 216960.438 0.1522 2.8454 

- 

129.0991 0.03 0.04 0.003 0.005 

350 6538549.461 5536687.801 829.122 216963.608 -1.4591 1.2326 

- 

129.5449 0.03 0.04 0.003 0.005 

351 6538432.008 5536552.352 836.680 216966.904 -0.6905 2.9079 

- 

130.7143 0.03 0.04 0.003 0.005 

352 6538317.547 5536418.956 841.999 216970.107 -2.0221 0.6828 

- 

128.5868 0.03 0.04 0.003 0.005 

353 6538206.448 5536289.267 843.832 216973.202 -2.2354 1.4845 

- 

129.6953 0.03 0.04 0.003 0.005 

354 6538091.893 5536155.349 840.554 216976.395 -2.3385 0.717 

- 

130.2415 0.03 0.03 0.003 0.005 

355 6537976.687 5536021.388 836.644 216979.603 -1.9776 1.6212 - 0.03 0.03 0.003 0.005 

65

Nr 


132.2393 

356 6537860.690 5535889.769 834.813 216982.799 -2.6509 1.6683 -131.847 0.03 0.03 0.003 0.005 

- 

357 6537744.073 5535757.953 835.488 216986.001 -1.8466 0.0902 131.3553 0.03 0.03 0.003 0.005 

* Strip 

003 

358 6538292.564 5536312.399 834.796 217343.726 1.2159 3.9626 179.7288 0.03 0.03 0.003 0.005 

359 6538118.535 5536286.560 837.322 217347.038 0.1257 2.2488 

- 

175.9612 0.03 0.03 0.003 0.005 

360 6537941.179 5536259.425 837.587 217350.425 2.4637 2.8391 

- 

179.7246 0.03 0.03 0.003 0.006 

361 6537769.294 5536235.189 837.719 217353.736 1.846 4.2742 179.5272 0.03 0.03 0.003 0.006 

362 6537595.625 5536213.245 838.854 217357.130 0.1693 3.1442 

- 

179.0274 0.03 0.03 0.003 0.006 

363 6537421.649 5536193.100 838.367 217360.534 -1.2605 0.7876 

- 

178.3675 0.03 0.03 0.003 0.006 

364 6537249.963 5536174.393 832.078 217363.825 -0.9945 0.2154 

- 

178.7469 0.03 0.03 0.003 0.006 

365 6537074.192 5536155.575 823.487 217367.123 0.7555 3.8345 

- 

175.8802 0.03 0.03 0.003 0.006 

366 6536898.840 5536133.860 822.348 217370.429 1.113 3.7773 

- 

176.9078 0.03 0.03 0.003 0.006 

367 6536726.594 5536111.213 824.561 217373.729 2.1643 3.1554 

- 

173.4582 0.03 0.03 0.003 0.006 

368 6536549.180 5536085.358 821.807 217377.134 2.0471 1.4885 

- 

175.6492 0.03 0.03 0.003 0.006 

369 6536379.250 5536058.501 815.621 217380.333 1.0307 

- 

0.0001 

- 

173.8153 0.03 0.03 0.003 0.006 

370 6536205.833 5536028.639 814.416 217383.532 0.0053 1.6664 

- 

174.1809 0.03 0.03 0.003 0.006 

371 6536032.875 5535999.421 819.625 217386.720 -1.7312 4.5634 

- 

179.5978 0.03 0.03 0.003 0.006 

372 6535857.465 5535974.269 832.265 217390.032 -2.1686 3.6905 

- 

178.7799 0.03 0.03 0.003 0.006 

373 6535684.738 5535950.694 838.963 217393.326 0.987 0.9579 

- 

174.7554 0.03 0.03 0.003 0.006 

374 6535513.402 5535924.949 842.144 217396.528 1.4216 1.6584 

- 

176.0119 0.03 0.03 0.003 0.006 

375 6535341.179 5535897.090 851.068 217399.730 -0.2571 1.163 

- 

176.4134 0.03 0.03 0.003 0.006 

376 6535165.105 5535868.564 859.021 217403.022 -1.9744 3.9212 177.6658 0.03 0.03 0.003 0.006 

377 6534995.601 5535845.049 863.865 217406.224 0.1069 2.4094 177.1677 0.03 0.03 0.003 0.006 

378 6534820.714 5535822.960 863.026 217409.521 -0.6213 3.362 179.3234 0.03 0.03 0.003 0.006 

379 6534646.096 5535804.721 861.099 217412.816 -0.9501 0.3397 178.3385 0.03 0.03 0.003 0.006 

380 6534467.583 5535790.650 853.395 217416.128 0.3238 1.4124 178.4687 0.03 0.03 0.003 0.006 

381 6534294.146 5535775.408 847.271 217419.315 4.3963 3.5402 

- 

173.9569 0.03 0.03 0.003 0.006 

382 6534121.079 5535750.229 848.146 217422.518 -1.0308 2.8192 

- 

175.6586 0.03 0.03 0.003 0.006 

383 6533949.851 5535724.579 850.041 217425.711 2.5901 0.988 

- 

176.9265 0.03 0.03 0.003 0.006 

384 6533777.261 5535697.410 848.593 217428.913 0.0584 1.8076 

- 

176.8663 0.03 0.03 0.003 0.006 

385 6533603.276 5535670.671 846.673 217432.120 1.0348 1.9814 

- 

176.7277 0.03 0.03 0.003 0.006 

386 6533424.411 5535641.918 846.130 217435.412 1.3908 0.6454 

- 

175.0571 0.03 0.03 0.003 0.006 

387 6533253.644 5535612.962 843.450 217438.522 0.9088 1.8348 

- 

177.0893 0.03 0.03 0.003 0.006 

388 6533083.168 5535584.608 846.213 217441.611 -1.1325 1.673 

- 

176.0911 0.03 0.03 0.003 0.006 

389 6532911.807 5535557.489 850.953 217444.721 -1.3307 3.6723 

- 

177.0556 0.03 0.03 0.003 0.006 

66

Nr 


390 6532734.267 5535532.802 857.376 217448.012 -0.6375 2.8674 

- 

176.2651 0.03 0.03 0.003 0.006 

391 6532559.550 5535510.454 859.342 217451.310 -1.1416 1.3995 

- 

178.0918 0.03 0.03 0.003 0.006 

392 6532389.499 5535491.105 855.358 217454.512 -1.5063 0.7335 179.5166 0.03 0.03 0.003 0.005 

* Strip 

011 

393 6533843.040 5536183.486 826.055 217658.573 -1.6367 

- 

3.0261 -35.4379 0.03 0.03 0.003 0.006 

394 6533980.251 5536074.714 824.878 217661.773 -3.2644 

- 

1.5751 -31.6582 0.03 0.03 0.003 0.006 

395 6534121.917 5535967.121 826.293 217665.090 -2.5531 

- 

2.2841 -29.6999 0.03 0.03 0.003 0.006 

396 6534266.364 5535862.922 827.628 217668.471 -1.9978 

- 

2.5341 -31.8615 0.03 0.03 0.003 0.006 

397 6534406.707 5535762.126 827.773 217671.781 -1.1551 

- 

3.8951 -31.3709 0.03 0.03 0.003 0.006 

398 6534549.430 5535659.412 828.675 217675.170 -0.4409 

- 

2.7303 -30.4038 0.03 0.03 0.003 0.006 

399 6534690.354 5535558.402 834.126 217678.482 -1.1901 

- 

1.3428 -33.1056 0.03 0.03 0.003 0.006 

400 6534832.469 5535454.410 840.899 217681.777 1.7165 -0.676 -34.898 0.03 0.03 0.003 0.006 

401 6534971.725 5535349.189 843.084 217684.976 1.1794 

- 

0.6278 -34.0676 0.03 0.03 0.003 0.006 

402 6535110.672 5535242.464 848.099 217688.181 -2.1008 

- 

2.4994 -35.3556 0.03 0.03 0.003 0.006 

403 6535249.078 5535135.266 858.638 217691.476 -2.7381 

- 

1.9302 -33.9674 0.03 0.03 0.003 0.006 

404 6535388.674 5535027.188 857.671 217694.879 0.9085 

- 

0.3546 -33.71 0.03 0.03 0.003 0.006 

405 6535529.116 5534916.526 850.947 217698.314 -2.3346 

- 

2.0813 -33.8933 0.03 0.03 0.003 0.006 

406 6535665.913 5534811.811 848.107 217701.671 -2.9442 

- 

1.2835 -31.1632 0.03 0.03 0.003 0.006 

407 6535809.531 5534707.967 847.635 217705.173 -1.9395 

- 

1.5687 -32.6047 0.03 0.03 0.003 0.006 

* Strip 

004 

408 6538348.891 5535906.165 818.924 217980.615 1.6223 5.6413 

- 

179.7436 0.03 0.03 0.003 0.006 

409 6538173.486 5535882.089 820.254 217984.037 0.08 3.5198 

- 

177.0635 0.03 0.03 0.003 0.006 

410 6537997.656 5535856.588 817.869 217987.421 0.6584 3.2459 179.9941 0.03 0.03 0.003 0.006 

411 6537828.354 5535833.010 817.385 217990.626 0.0862 4.7493 179.4719 0.03 0.03 0.003 0.006 

- 

412 6537654.008 5535809.076 820.000 217993.920 -0.2062 6.5278 177.2471 0.03 0.03 0.003 0.006 

413 6537481.951 5535783.295 826.645 217997.217 -0.7022 5.92 179.7096 0.03 0.03 0.003 0.006 

414 6537305.161 5535758.803 828.331 218000.616 0.3303 4.2719 -177.37 0.03 0.03 0.003 0.006 

- 

415 6537131.885 5535734.584 826.004 218003.910 -0.4407 4.6335 179.5651 0.03 0.03 0.003 0.006 

416 6536961.650 5535713.383 825.454 218007.115 -0.921 5.0499 -177.271 0.03 0.03 0.003 0.006 

417 6536785.141 5535692.939 828.608 218010.410 -2.3424 5.6101 

- 

178.0869 0.03 0.03 0.003 0.006 

418 6536613.365 5535674.548 835.064 218013.612 1.0084 4.753 

- 

175.3853 0.03 0.03 0.003 0.006 

419 6536434.284 5535652.924 837.498 218016.921 -0.0203 4.8017 

- 

176.6772 0.03 0.03 0.003 0.006 

420 6536260.486 5535631.581 838.796 218020.111 0.8482 4.4348 

- 

176.0979 0.03 0.03 0.003 0.006 

421 6536090.890 5535608.663 840.353 218023.220 0.0096 3.6186 

- 

173.0872 0.03 0.03 0.003 0.006 

422 6535915.387 5535582.019 838.601 218026.414 0.1727 4.4164 

- 

174.2709 0.03 0.03 0.003 0.006 

67

Nr 


423 6535744.589 5535553.870 838.901 218029.508 2.7365 5.5963 

- 

173.3607 0.03 0.03 0.003 0.006 

424 6535569.351 5535520.927 842.087 218032.708 -0.2927 4.5806 

- 

176.9832 0.03 0.03 0.003 0.006 

425 6535395.410 5535488.708 849.875 218035.913 -0.2589 2.5714 

- 

175.5761 0.03 0.03 0.003 0.006 

426 6535221.966 5535459.863 853.415 218039.112 -1.8636 1.8146 

- 

179.7665 0.03 0.03 0.003 0.006 

427 6535053.082 5535437.469 859.460 218042.204 2.0009 3.0881 -179.913 0.03 0.03 0.003 0.006 

428 6534879.130 5535415.376 865.785 218045.409 -0.1799 4.3108 

- 

178.7912 0.03 0.03 0.003 0.006 

429 6534700.806 5535393.111 861.889 218048.715 0.7285 

- 

0.2193 

- 

179.2084 0.03 0.03 0.003 0.006 

430 6534530.210 5535372.453 851.330 218051.810 0.1718 2.2327 

- 

178.2072 0.03 0.03 0.003 0.006 

431 6534357.038 5535351.599 845.614 218054.899 -0.5162 1.3758 

- 

179.5473 0.03 0.03 0.003 0.006 

432 6534181.738 5535331.139 842.293 218058.009 1.6007 2.4474 

- 

178.3629 0.03 0.03 0.003 0.006 

433 6534007.928 5535308.736 840.581 218061.098 3.0689 2.7422 

- 

177.3619 0.03 0.03 0.003 0.006 

434 6533833.929 5535280.901 838.007 218064.208 1.5278 1.9683 -175.812 0.03 0.03 0.003 0.006 

- 

435 6533660.696 5535249.679 834.067 218067.312 0.2869 2.7445 179.0576 0.03 0.03 0.003 0.006 

436 6533488.758 5535220.551 831.128 218070.407 0.3038 3.3406 179.24 0.03 0.03 0.003 0.006 

437 6533312.803 5535193.524 829.064 218073.609 -0.0809 3.6585 

- 

179.1693 0.03 0.03 0.003 0.006 

438 6533139.114 5535169.316 830.302 218076.809 -2.808 0.4807 

- 

178.0243 0.03 0.03 0.003 0.006 

439 6532969.470 5535148.606 826.087 218079.906 1.0307 2.0093 

- 

179.5821 0.03 0.03 0.003 0.006 

440 6532793.134 5535127.804 821.858 218083.105 0.0616 2.3346 

- 

179.5874 0.03 0.03 0.003 0.006 

441 6532616.213 5535107.352 819.528 218086.319 0.2325 4.3565 

- 

175.7397 0.03 0.03 0.003 0.006 

442 6532444.039 5535084.632 819.799 218089.506 -1.7668 5.1972 -175.897 0.03 0.03 0.003 0.006 

* 

Offline 

443 6532659.449 5535715.570 816.544 218404.553 -1.2752 0.9689 -148.961 0.03 0.03 0.003 0.005 

444 6532511.753 5535616.467 814.823 218407.645 0.7601 3.5631 -145.918 0.03 0.03 0.003 0.005 

- 

445 6532366.727 5535514.642 818.126 218410.737 -3.2973 4.4427 150.9644 0.03 0.03 0.003 0.005 

446 6532223.787 5535418.064 823.500 218413.846 -0.983 7.3292 -155.279 0.03 0.03 0.003 0.005 

447 6532077.876 5535319.907 829.435 218417.142 -0.8229 7.6999 

- 

153.4375 0.03 0.03 0.003 0.005 

448 6531933.017 5535220.196 831.992 218420.542 -3.0227 4.1042 

- 

148.3801 0.03 0.03 0.003 0.005 

449 6531784.693 5535122.592 824.908 218423.947 

- 

10.5242 

- 

4.6846 

- 

154.2395 0.03 0.03 0.003 0.005 

450 6531630.627 5535044.561 816.701 218427.137 

- 

12.2288 

- 

1.5095 

- 

161.5596 0.03 0.03 0.003 0.005 

451 6531458.209 5534984.359 809.936 218430.446 

- 

13.1108 2.4278 -169.015 0.03 0.03 0.003 0.005 

* Strip 

001 

452 6532663.599 5535702.603 809.277 218748.694 -0.4317 1.3009 

453 6532515.954 5535607.143 806.085 218751.879 -1.9406 1.9836 

454 6532368.416 5535514.654 806.778 218754.985 -1.5552 3.4076 

455 6532221.179 5535422.037 813.899 218758.077 -1.7221 4.9898 

- 

150.8827 0.03 0.03 0.003 0.005 

- 

151.8061 0.03 0.03 0.003 0.005 

- 

151.3777 0.03 0.03 0.003 0.005 

- 

150.4363 0.03 0.03 0.003 0.005 

68

Nr 


456 6532074.599 5535327.681 819.341 218761.187 -0.8246 2.3807 

- 

150.8867 0.03 0.03 0.003 0.005 

457 6531924.444 5535229.452 822.647 218764.386 -2.6207 1.8534 -152.509 0.03 0.03 0.003 0.005 

458 6531778.656 5535136.427 825.110 218767.478 -1.0361 1.7737 -151.97 0.03 0.03 0.003 0.005 

459 6531630.318 5535044.980 827.202 218770.588 -1.3584 0.8448 -152.525 0.03 0.03 0.003 0.005 

460 6531480.819 5534955.943 828.024 218773.680 -0.8197 1.3026 

- 

150.7655 0.03 0.03 0.003 0.005 

461 6531331.078 5534864.993 826.349 218776.786 -0.498 2.1607 

- 

151.1677 0.03 0.03 0.003 0.005 

462 6531179.376 5534770.762 824.119 218779.971 1.1947 2.7242 -151.227 0.03 0.03 0.003 0.005 

463 6531032.432 5534677.344 821.696 218783.078 -2.0378 0.1839 

- 

152.8327 0.03 0.03 0.003 0.005 

464 6530885.603 5534584.386 818.532 218786.178 -1.8987 1.9822 

- 

151.1147 0.03 0.03 0.003 0.005 

465 6530736.402 5534488.860 817.978 218789.372 -1.1325 3.0102 

- 

154.7764 0.03 0.03 0.003 0.005 

466 6530587.719 5534394.778 816.059 218792.577 -1.3177 1.9023 

- 

153.7398 0.03 0.03 0.003 0.005 

467 6530438.968 5534301.245 812.931 218795.776 0.015 2.0989 -152.988 0.03 0.03 0.003 0.005 

468 6530288.887 5534207.958 806.595 218798.978 -2.4734 2.2523 

- 

152.9267 0.03 0.03 0.003 0.005 

469 6530138.833 5534115.349 806.193 218802.180 -1.7216 1.2441 

- 

153.8805 0.03 0.03 0.003 0.005 

470 6529990.420 5534024.676 806.810 218805.331 -1.154 2.3543 

- 

152.8735 0.03 0.03 0.003 0.005 

471 6529842.132 5533936.103 812.130 218808.471 -0.9103 4.1907 

- 

152.3092 0.03 0.03 0.003 0.005 

472 6529689.465 5533844.335 822.459 218811.765 -3.8089 2.8019 -150.853 0.03 0.03 0.003 0.005 

473 6529539.193 5533753.633 828.904 218815.081 -1.37 1.1167 

- 

152.3552 0.03 0.03 0.003 0.005 

474 6529389.908 5533663.452 828.681 218818.371 -1.7212 1.238 

- 

151.2074 0.03 0.03 0.003 0.005 

475 6529240.295 5533571.343 828.014 218821.669 -2.0987 0.9139 -150.616 0.03 0.03 0.003 0.005 

- 

476 6529090.278 5533477.000 825.326 218824.978 0.4895 2.5699 151.6901 0.03 0.03 0.003 0.005 

477 6528946.432 5533383.369 821.438 218828.168 0.59 3.2311 -151.131 0.03 0.03 0.003 0.005 

* 

Offline 

478 6525757.025 5535605.445 799.888 218920.960 3.7528 

- 

0.9661 114.176 0.03 0.03 0.003 0.005 

479 6525436.175 5536108.231 802.246 218932.334 5.1185 0.057 118.0378 0.03 0.03 0.003 0.005 

* Strip 

009 

480 6528951.744 5534709.449 823.749 219146.410 -1.6048 

481 6529122.088 5534684.809 821.006 219149.707 -0.3416 

482 6529297.470 5534659.158 815.901 219153.112 -0.6243 

483 6529466.493 5534635.056 814.133 219156.406 -1.8502 

484 6529644.493 5534610.694 811.608 219159.902 -0.6044 

485 6529818.485 5534587.909 806.216 219163.307 -0.0405 

486 6529988.934 5534565.662 804.514 219166.607 0.0883 

487 6530165.673 5534543.507 811.678 219170.008 -2.0326 

488 6530343.552 5534521.290 823.541 219173.414 -0.2374 

- 

2.8476 -4.5543 0.04 0.04 0.003 0.006 

- 

0.9949 -6.787 0.04 0.04 0.003 0.006 

- 

2.0573 -5.7088 0.04 0.04 0.003 0.006 

- 

2.5046 -5.0858 0.04 0.04 0.003 0.006 

- 

1.2667 -4.1225 0.04 0.04 0.003 0.006 

- 

0.8596 -5.5509 0.04 0.04 0.003 0.006 

- 

2.0752 -4.4455 0.04 0.04 0.003 0.006 

- 

0.0482 -7.1689 0.04 0.04 0.003 0.006 

- 

2.5099 -11.8024 0.04 0.04 0.003 0.006 

69

Nr 


489 6530509.503 5534495.900 832.062 219176.615 2.2767 

- 

0.3701 -9.7512 0.04 0.04 0.003 0.006 

490 6530685.954 5534463.060 840.495 219180.004 -0.0786 0.7019 -6.5131 0.04 0.04 0.003 0.006 

491 6530854.343 5534430.997 844.478 219183.201 -1.0819 -0.975 -4.0361 0.04 0.04 0.003 0.006 

492 6531029.473 5534400.861 848.071 219186.501 -0.2117 

- 

1.6608 -3.8256 0.04 0.04 0.003 0.006 

493 6531204.368 5534375.624 849.846 219189.808 -3.1729 

- 

1.7266 -2.0806 0.04 0.04 0.003 0.006 

494 6531377.310 5534356.683 848.237 219193.101 0.0108 

- 

3.1394 -2.8635 0.04 0.04 0.003 0.006 

495 6531552.661 5534336.902 853.132 219196.506 2.0261 

- 

4.5452 -7.0441 0.04 0.04 0.003 0.006 

496 6531726.789 5534311.667 856.270 219200.005 -0.0471 

- 

3.1019 -4.147 0.04 0.04 0.003 0.006 

* Strip 

002 

497 6532885.372 5535355.443 810.873 219453.461 -0.9754 

- 

0.2609 

- 

153.3187 0.04 0.04 0.003 0.006 

498 6532735.305 5535264.560 802.734 219456.666 0.7025 2.6091 

- 

151.1735 0.04 0.04 0.003 0.006 

499 6532585.675 5535171.418 798.249 219459.863 -1.2705 2.533 

- 

151.3325 0.04 0.04 0.003 0.006 

500 6532437.633 5535077.754 801.355 219463.056 -3.3109 3.3271 

- 

151.4976 0.04 0.04 0.003 0.006 

501 6532287.185 5534983.398 807.135 219466.353 -3.6873 3.9078 

- 

152.0898 0.04 0.04 0.003 0.006 

502 6532138.148 5534892.340 812.369 219469.660 0.4307 4.9446 

- 

153.9804 0.04 0.04 0.003 0.006 

503 6531989.985 5534802.187 809.827 219472.947 -0.8941 5.0358 

- 

154.1001 0.04 0.04 0.003 0.006 

504 6531836.675 5534710.128 813.047 219476.348 0.5482 3.6065 

- 

153.9177 0.04 0.04 0.003 0.006 

505 6531686.727 5534620.139 812.651 219479.652 -2.1232 3.7579 

- 

149.5781 0.04 0.04 0.003 0.006 

506 6531541.876 5534530.180 812.068 219482.848 -1.2754 3.3187 

- 

151.0418 0.04 0.04 0.003 0.006 

507 6531391.364 5534435.092 810.324 219486.148 -1.6532 3.5267 

- 

151.0933 0.04 0.04 0.003 0.006 

508 6531240.753 5534338.616 811.377 219489.458 -2.6895 4.0741 

- 

151.4824 0.04 0.04 0.003 0.006 

509 6531096.352 5534245.563 813.115 219492.657 -2.0576 5.6013 

- 

150.5054 0.04 0.04 0.003 0.006 

510 6530949.362 5534149.573 815.614 219495.957 -3.3251 2.9794 

- 

151.7082 0.04 0.04 0.003 0.006 

511 6530801.870 5534053.243 812.352 219499.252 -0.5559 3.6228 

- 

150.4523 0.04 0.04 0.003 0.006 

512 6530657.408 5533956.878 809.107 219502.453 -1.3058 4.029 

- 

151.4076 0.04 0.04 0.003 0.006 

513 6530512.079 5533859.869 808.607 219505.655 -2.7492 3.1214 

- 

152.6956 0.04 0.04 0.003 0.006 

514 6530364.383 5533765.512 808.783 219508.852 -2.5395 3.678 

- 

152.8025 0.04 0.04 0.003 0.006 

515 6530215.155 5533672.566 813.247 219512.057 -1.5372 4.9252 

- 

152.4555 0.04 0.04 0.003 0.006 

516 6530067.772 5533579.975 818.722 219515.247 -2.434 4.4489 

- 

149.3877 0.04 0.04 0.003 0.006 

517 6529916.040 5533483.957 824.736 219518.553 -3.1151 3.3978 

- 

153.7181 0.04 0.04 0.003 0.006 

518 6529766.819 5533394.187 828.785 219521.749 -1.7406 0.535 

- 

153.3027 0.04 0.04 0.003 0.006 

519 6529617.487 5533308.270 827.914 219524.841 1.2928 1.877 

- 

149.2964 0.04 0.04 0.003 0.006 

520 6529466.094 5533216.774 833.553 219527.953 -0.9661 4.8428 

- 

148.2777 0.04 0.04 0.003 0.006 

521 6529320.035 5533123.630 845.367 219531.045 0.0779 2.9571 

- 

147.7718 0.04 0.04 0.003 0.006 

70

Nr 


522 6529172.345 5533024.764 854.949 219534.248 -0.3144 0.5027 

- 

149.4819 0.04 0.05 0.003 0.006 

* Strip 

008 

523 6528491.806 5536067.604 829.330 219853.595 -3.5429 

- 

1.5286 -61.7666 0.04 0.05 0.003 0.005 

524 6528561.893 5535904.795 829.588 219856.988 -2.7458 -1.691 -65.7784 0.04 0.05 0.003 0.005 

525 6528628.544 5535741.640 828.954 219860.381 -3.8819 

- 

2.2542 -62.9452 0.04 0.05 0.003 0.005 

526 6528693.482 5535579.047 828.618 219863.785 -3.3526 

- 

1.2549 -60.3462 0.04 0.05 0.003 0.005 

527 6528760.545 5535417.250 822.323 219867.187 -0.1623 -2.423 -60.8826 0.04 0.05 0.003 0.005 

528 6528828.450 5535258.284 816.215 219870.483 -4.0171 -1.792 -62.907 0.04 0.05 0.003 0.005 

529 6528899.666 5535094.488 817.244 219873.890 -4.5581 

- 

1.6454 -61.1364 0.04 0.05 0.003 0.005 

530 6528970.399 5534938.465 823.725 219877.183 -4.1586 

- 

0.9941 -65.2159 0.04 0.05 0.003 0.005 

531 6529044.153 5534777.183 831.510 219880.587 -2.3788 

- 

0.1065 -62.5725 0.04 0.05 0.003 0.005 

532 6529117.418 5534619.267 838.999 219883.885 -2.6795 

- 

0.5976 -62.9973 0.04 0.05 0.003 0.005 

* Strip 

010 

533 6539309.026 5539957.090 821.059 220253.020 -1.7305 

- 

1.3858 -50.9297 0.06 0.05 0.003 0.006 

534 6539407.689 5539816.258 821.508 220256.413 -2.2594 

- 

3.4632 -51.7616 0.06 0.05 0.003 0.006 

535 6539508.492 5539673.001 822.562 220259.910 -2.9708 -1.651 -51.6917 0.06 0.05 0.003 0.006 

536 6539612.863 5539526.566 822.781 220263.517 -1.6054 

- 

2.3627 -53.2715 0.06 0.05 0.003 0.006 

537 6539712.329 5539382.924 824.578 220267.013 -2.6324 

- 

1.5145 -52.1225 0.05 0.05 0.003 0.006 

538 6539810.928 5539239.338 826.347 220270.516 -4.4527 

- 

4.2619 -53.9426 0.05 0.05 0.003 0.006 

539 6539907.813 5539094.187 832.628 220274.108 -3.2737 -3.856 -52.6525 0.05 0.05 0.003 0.006 

540 6540003.690 5538944.344 837.738 220277.807 -0.873 

- 

1.3138 -53.6552 0.05 0.05 0.003 0.006 

541 6540097.698 5538795.922 832.092 220281.366 1.4397 

- 

1.1668 -52.2835 0.05 0.05 0.003 0.006 

542 6540191.867 5538651.808 828.698 220284.711 -2.2004 0.0248 -48.8612 0.05 0.04 0.003 0.006 

543 6540294.389 5538506.271 835.671 220288.115 -0.427 

- 

2.1555 -51.8597 0.04 0.04 0.003 0.006 

544 6540394.302 5538363.942 838.144 220291.407 0.785 

- 

1.1486 -53.6966 0.04 0.04 0.003 0.006 

545 6540492.257 5538223.413 832.536 220294.611 -0.8714 

- 

1.2756 -51.8414 0.04 0.04 0.003 0.006 

546 6540593.340 5538079.211 830.828 220297.906 -2.0233 

- 

1.8194 -51.2799 0.04 0.04 0.003 0.006 

-99 

71

Literatura: 

1. Jerzy Butowtt, Romuald Kaczyński „Fotogrametria” Wojskowa Akademia Techniczna, 

Warszawa 2003, 

2. Oleksandr Dorozhynskyy, Ryszard Tukaj „Fotogrametria” Wydawnictwo Politechniki 

Lwowskiej, Lwów – Kraków 2009, 

3. Zdzisław Kurczyński, „Lotnicze i satelitarne obrazowanie Ziemi” 

4. Wytyczne Techniczne K-2.7 „Zasady wykonywania prac fotolotniczych”, Główny 

Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa 1999 

5. Wytyczne Techniczne K-2.8 „Zasady wykonywania ortofotomap w skali 1:10 000”, 

Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa 2000, 

6. Strona internetowa: www.geoforum.pl. 

7. Strona internetowa: www.igik.edu.pl 

8. Publikacja: Aspekty technologiczne nowoczesnych metod fotogrametrii cyfrowej 

http://www.aqua.ar.wroc.pl/acta/pl/full/4/2005/000040200500004000020002500036.p 

df 

9. www.leica-geosystems.pl 

10. Praca mgr Krzysztof Fuksa Przyczyny błędów lotniczego skaningu laserowego i 

sposoby podniesienia dokładności chmury punktów 

http://fotogrametria.agh.edu.pl/wiki/pub/PraceMagisterskie/WebHome/Krzysztof_Fuks 

a.pdf 

72

Praca Dyplomowa - AGH

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?