Immunologiczne mechanizmy w chorobie trzewnej - Celiakia

Istnieją także dowody na to, że znaczącą rolę w powstawaniu zmian
histologicznych w obrębie jelita mogą odgrywać IL-1 i IL-15. Na modelu zwierzęcym i
w badaniach in vitro wykazano, że pod ich wpływem dochodziło do zmian
charakterystycznych dla celiakii: zaniku kosmków, hyperplazji krypt i zwiększenia
liczby limfocytów śródnabłonkowych (IELs) (34). Ponadto udowodniono, że w nie
leczonej celiakii wzrasta liczba komórek IL-15-pozytywnych. Za rolą IL-15 w
patogenezie choroby trzewnej przemawia również fakt, że w aktywnej postaci choroby
dochodzi do nasilonej apoptozy enterocytów, która jest blokowana przez przeciwciała
monoklonalne anty-IL-15 (29).
Badania ostatnich lat miały na celu ustalenie induktora konkretnego typu
odpowiedzi immunologicznej. Najsilniej odpowiedź typu Th1 pobudza IL-12, której
poziomy nie są jednak wykrywane w śluzówce jelita pacjentów z chorobą trzewną (22).
Rolę tę przypisano zatem interferonowi-α (IFN-α), który indukuje syntezę IFN-γ, a
którego podwyższone poziomy stwierdzano w chorobach o podłożu
autoimmunologicznym, w tym również w celiakii (31). Potwierdzeniem udziału IFN-α
może być fakt, że wzrost jego lokalnej sekrecji, jaki ma miejsce w przebiegu infekcji
wirusowych przewodu pokarmowego może być u osób predysponowanych
genetycznie czynnikiem wywołującym rozwój choroby.
Celiakia jako choroba o podłożu autoimmunologicznym
Wielu badaczy podkreśla, że za autoimmunologicznym tłem choroby trzewnej
przemawia:
• występowanie charakterystycznego dla tych chorób tzw. haplotypu
autoimmunologicznego antygenów zgodności tkankowej u większości pacjentów
• obecność w błonie śluzowej jelita cienkiego charakterystycznego nacieku
komórkowego z przewagą limfocytów
• występowanie w surowicy chorych charakterystycznych przeciwciał (AGA, ARA,
EmA), jak również przeciwciał skierowanych przeciwko antygenom zewnątrz- i
wewnątrzkomórkowym (jedno- i dwułańcuchowemu DNA - ssDNA, dsDNA i
kardiolipinie CL)
13