TECHNIKA & KONTENT TV - Powrót do strony głównej

TYLKO U NAS
…ŻEBY BYĆ
w okolicznościach!
Rozmowa z BRONISŁAWEM CIEŚLAKIEM
– Czy zastanawiał się pan, co by było, gdyby pamiętnego
dnia reżyser Krzysztof Szmagier nie zapukał
do drzwi pana krakowskiego mieszkania i nie
zaproponował roli porucznika Borewicza?
– Pytanie trzeba by zadać o to, co zdarzyło się rok wcześniej.
Szmagier pewnie by do mnie nie przyjechał, gdyby
Roman Załuski nie zaprosił mnie na próbne zdjęcia
do innego serialu – Znaków szczególnych. To był melodramat,
produkcyjniak, w którym budowałem Port
Północny i nazywałem się Bogdan Zawada. Krzysio
Szmagier, szykując się do 07 zgłoś się, o tym się dowiedział,
pojechał najpierw do Wrocławia, żeby zobaczyć
materiały montowanego właśnie serialu, spojrzał
na moją gębę w białym kasku inżyniera budowlanego
i nie wiem, czy krzyknął „eureka!”, ale w wyniku tego,
co zobaczył, siadł w pociąg i, nie uprzedzając o tym,
zjawił się w moich drzwiach. Gdyby tak się nie stało to
po jednorazowej przygodzie z aktorstwem – podniecającej
i trwającej parę miesięcy – robiłbym to, co robiłem
wcześniej, czyli pracowałbym w telewizji.
– Jaka była wtedy telewizja?
– Wyglądała tragicznie…
– Z powodów…?
– Mówiąc jednym słowem: „technika”. To dotyczyło
też radia, od którego zaczynałem. Pracowałem w nim
przez sześć lat. Po roku stałem się mistrzem montażu.
Nagrywałem nieskończone kilometry taśmy, przyuczony
m.in. przez Jacka Stworę, wybitnego krakowskiego
reportażystę, a potem w niesamowitym tempie, obracając
szpulami, ciach, ciach, ciach, wycinałem, co trzeba.
Przechodząc do telewizji zmieniłem taśmę i maszynę
do jej cięcia na dużo większą. I poznałem studia – gorące
i duszne, w których niewiele działo się na żywo.
Właściwie wszystko nadawało się wtedy z „konserwy”.
Byłem jednym z ludzi tego pokolenia, które po raz
pierwszy mogło coś na antenie powiedzieć. Przedtem
ten przywilej mieli jedynie spikerzy.
– Co można było mówić na żywo?
– Lata 70. to był oczywiście inny polityczny kosmos,
ale nie wyciągałbym z tego daleko idących, stereotypowych
wniosków, że nic nie wolno było powiedzieć,
nad wszystkim wisiał bat cenzury i wszystko było jedną
wielką propagandą. Jak mi jeden taksówkarz powiedział:
Panie, wyście na ten pański serial musieli mieć
strasznie dużo pieniędzy. I dodał: Lubię „07…”, ale to była
straszna propaganda, to mu powiedziałem: Nie będę
z panem polemizował, bo wolno panu tak myśleć, tylko
niech sobie pan nie ułatwia zadania, bo ja, jako człowiek
mający kontakt z tą branżą panu gwarantuję i oświadczam,
że dziś, w tej Polsce, żadna telewizja, ani komercyjna,
ani tak zwana publiczna, nie nakręci takiego serialu
jak „Chłopi” czy „Lalka”, „Królowa Bona”, „Kariera
Nikodema Dyzmy” albo „Janosik”. Nie nakręci.
– Jak to się ma do zarzutu budowania przez 07 zgłoś
się pozytywnego wizerunku Milicji Obywatelskiej?
– Ma się do generalizowania, że tamte czasy były zdominowane
przez propagandę. Upraszczaniem jest
mówienie, że telewizja PRL-owska, nie bójmy się tego
słowa, była w 99,9 procentach skalana wazeliniarskim,
proklemlowskim politructwem. Nie umiem rozmawiać
na tym poziomie. I więcej pani powiem, znam z tamtego
czasu, goszczonych i w dzisiejszej telewizji ludzi, którzy
nie używając w ogóle słowa „misja”, wypełniali ją.
Rozumowanie Maćka Szumowskiego, moje, było takie:
skoro po polskich ulicach chodzi tylu nisko latających,
średnio inteligentnych prostaków, a mamy w ręce taką
fajną zabawkę, to może zróbmy coś, żeby tego osła,
jednego z drugim, troszeczkę wyciągnąć za uszy.
– Mocno powiedziane i wsparte autorytetem znakomitego
dziennikarza i dokumentalisty. Z krakowskiej
perspektywy tak to wyglądało?
– Nie tylko krakowskiej. Mariusz Walter, robiąc Studio 2,
wiedział doskonale, że właśnie tak trzeba myśleć. Nikt
z nas nie używał słowa „misja”. Edek Mikołajczyk też nie
miał go w słowniczku. To działało tak: Panie Przybora,
panie Wasowski, napisaliście już nowy kabarecik?
Piszcie więcej. Gomułka się wściekał na biust Kaliny
Jędrusik, ale ten program na antenie był i jego twórcy
doskonale wiedzieli, że – z całym uszanowaniem – pomywaczka
z baru mlecznego nie gustuje w takiej dziwnej
literaturce pure nonsense’owej i nie bardzo rozumie
by żądz moc móc wzmóc, ale jeśli ta pani dowie się,
że jej lekarka albo nauczycielka jej dziecka ogląda ten
kabarecik i że ludzie mówią o tym w tramwaju, to wytworzy
się swoisty snobizm – nie bójmy się i tego słowa
6 WRZESIEŃ 2013