TELEPRO 12/2012 - Powrót do strony głównej

TECHNIKA & KONTENT TVRok IV Nr 12/2012(33) ISSN 2080-4407 CENA 9,90 zł (w tym 8% VAT)10 grudnia 2012BILANSZIELONA WYSPAROZRYWKIFESTIWALE: PLUS CAMERIMAGEPLANETA ŚLIMAKÓWI INNYCHTYLKO U NASO TELEWIZJIOLGA LIPIŃSKA

Wesołych Świąt i wielu radościz bogatej oferty niekodowanychprogramów dostępnychw cyfrowej jakościz naszych satelitówżyczy ASTRA

SPISTELE4 TYLKO U NASSUNIEMY PO RÓWNI POCHYŁEJrozmowa z Olgą Lipińską8 BILANSZIELONA WYSPA ROZRYWKIKONTENTFESTIWALE14 20 PLUS CAMERIMAGE BYDGOSZCZPLANETA ŚLIMAKÓW I INNYCHO TYM SIĘ MÓWI24 TERAZ CBS: REALITY, DRAMA,ACTION I EUROPA25 MONITOR REFERENCYJNYDOLBY PRM-420026 BLUSTAR ECOSYSTEM27 PRACOWITA DEKADArozmowa z JACKIEM SILSKIMTECHNIKA&FESTIWALE20 20 PLUS CAMERIMAGE BYDGOSZCZW SŁUŻBIE SZTUKI?!28 DO FIRMY, DO DOMUSezamKTO TO OGLĄDA?50 NIE CHCEMY BYĆ PIRATAMI!50 MOBILNA TELEWIZJA51 PREMIERA MIESIĄCA52 ZŁOTA DWUDZIESTKA54 PIERWSZA POMOC W SUCHOŚCI NOSAZAG32 BYDGOSZCZ CAMERA OBSCURASPOTKANIA Z REPORTAŻEM30 NAGRODY: NIPTEL 2012O WIELKIEJ SZTUCEI PRZYSZŁOŚCI MEDIÓW34 PO TRZECIEJ STRONIE EKRANUMIĘDZY KABLEM A MUX-EM,CZYLI CZTERY RAZY WIDZ35 NA CELOWNIKUAKTOR TEŻ CZŁOWIEK36 TELE RAWABOLEK I LOLEK DO SAMORZĄDU?37 MOJA HISTORIA TELEWIZJITAK NAPRAWDĘ38 TELE INFO45 MOIM ZDANIEMGREENLAND – SECRETS IN THE ICENA PLANIE46 ON CIĘ UBIERZE47 HANNIBAL48 ZA KULISAMIPRAWO I PORZĄDEKPogodnego 2013 rokużyczy redakcjaGRUDZIEŃ 20123

TELETYLKO U NASROZMOWAZ OLGĄ LIPIŃSKĄ– REŻYSEREM, SCENARZYSTKĄ,FELIETONISTKĄ, AUTORKĄPOPULARNEGO TEATRALNEGOKABARETU, REALIZATORKĄWIELU SPEKTAKLI TEATRUTELEWIZJI I TEATRU ŻYWEGOSŁOWA, PRZEZ TRZYNAŚCIELAT DYREKTOREMTEATRU KOMEDIA,OD PONAD CZTERECH DEKADZWIĄZANĄ Z TELEWIZJĄPUBLICZNĄ.PHOTO: VIPHOTO/EAST NEWSSuniemy po równipochyłej– Powinna zdechnąć! Tego życzy TVP KazimierzKutz. Jak ocenia pani jego stanowisko?– Dziwię się Kaziowi, ponieważ miał w telewizji ogromnesukcesy. Robił świetne spektakle w Teatrze TV. Byćmoże ma jakąś osobistą złość, do któregoś z prezesów,ale życzyć telewizji, żeby zdechła? Troszkę przesadził.Przecież jest rozumny i otwarty, wie, co to jest telewizjapubliczna. Powinien się domagać, żeby przede wszystkimnie było w niej tandety.– Cytat brzmiał dosłownie tak: „…obok upolitycznieniapoważnym grzechem jest ściganie się z komercją.Ta dzisiejsza agonia mediów publicznych byćmoże wcale nie jest taka zła, bo telewizja publicznapowinna zdechnąć! Albo utopić się w morzu głupotyreklam.”– Co do morza reklam muszę się z Kaziem zgodzić.Zalewa telewizję. Upolitycznienia i komercjalizacji TVPteż trudno nie zauważać, tylko sposób mówienia o tym,nawet tak kategoryczny, sytuacji nie zmieni.– Receptą na uzdrowienie publicznej telewizji byłoby,jak sugeruje m.in. Agnieszka Holland, stworzenie tejstruktury od nowa – bez polityków i bez komercji. Czyto jednak możliwe?– Przede wszystkim trzeba zmienić status publicznejtelewizji. Nie może być ona spółką Skarbu Państwa,ponieważ wtedy musi się kierować prawem handlowym.A prawo to zakłada, że spółka handlowa ma byćdochodowa czyli przynosić zysk. Telewizja publicznanie zmoże się opierać wyłącznie na zysku, bo wtedyprogramami rządzą reklamodawcy. Każdy prezes te-4GRUDZIEŃ 2012

TYLKO U NAS TELEPROlewizji publicznej, jeżeli nie generuje zysku, działa naniekorzyść spółki, czyli powinien pójść do więzienia.Jedynym kryterium jego oceny staje się oglądalnośći reklamy.– Ale czy oglądalność to coś złego? Słowo „publiczna”oznacza też powszechna.– Oczywiście, nie ma telewizji, kina czy teatru bez widza.Chodzi nam zawsze o to, by oglądała nas jaknajwiększa publiczność, tylko nie może to być jedynekryterium. Zarówno ludzie zarządzający publicznymimediami, jak i właściciele prywatnych stacji, powinnisobie zdawać sprawę, że telewizja to forum tak ogromnei z takim zasięgiem, że nie pozostaje bez wpływuna kondycję społeczeństwa. I albo ogłupimy ludzi – cowłaściwie już się stało – tak dalece, że nie będą odróżniaćtandety i miałkości od propozycji wartościowych,albo zaczniemy temu przeciwdziałać.– „Zaczniemy”… kto miałby być tą siłą naprawczą?– Ludzie świadomi dalekosiężnych konsekwencji swoichdziałań, zasiadający w zarządach stacji, ale przedewszystkim rząd – odpowiedzialny za to, w jakim kierunkuidzie społeczeństwo, czy i jak się kształci, jak budowanajest jego świadomość. Niestety rząd, zamiastrządzić, także w sferze mediów, wykorzystuje je jakoarenę politycznych sporów. Telewizja publiczna zrobiłasię polityczna. Premier powiedział do ludzi „nie płaćcieabonamentu”. Uważam, że zniszczył tym apelem telewizjęi Polskie Radio.– Ludzie, zwłaszcza młodzi, nie płacą, bo nie chcą fi -nansować czegoś, na co nie mają wpływu, czego niecenią i co ich nie interesuje, a nie dlatego, że premierma jakieś sugestie.– To jest błąd w myśleniu. Żeby telewizja była niezależna– od rządu, od polityków, od Sejmu, czyli od budżetupaństwa – musi być publiczna także w tym znaczeniu,że ludzie się na nią składają. I nie jest to moje odkrycie.Przecież wszystkie poważne europejskie telewizje sąfi nansowane ze środków publicznych. I w Niemczechi w Anglii jest abonament. Każdy z obywateli jest tamudziałowcem. W Polsce ten udział mamy za naprawdęniewielkie kwoty – cóż to jest 17 zł miesięcznie. Alejeśli się znajdą tacy, których podobny wydatek mocnoobciąża – emeryci, renciści – to przecież można ichz opłaty zwolnić.– Co odpowiedziałaby pani tym najbardziej zacietrzewionymobywatelom, którzy z telewizora w domuzrezygnowali, komunikują się ze światem za pomocąkomputera lub smartfona i oburzeni piszą na forach,że abonament to ograniczający swobody obywatelskierelikt przeszłości?– Nie mogę już słuchać o reliktach po komunie. ZniszczyliśmyPolskę z tym hasłem na gębie. Inaczej tegoocenić nie mogę. To bzdura. Taka sama – że pokuszęsię o dość odległą od tematu dygresję – jak zlikwidowaniebarów mlecznych. Nie jestem apologetką PRL-u, alezdarzyło się w tym czasie parę rzeczy mądrych i rozsądnych,szczególnie w kulturze i nauce. Dlaczego tozniszczono? W imię idiotycznych haseł głupich związkowców,którzy dorwali się do władzy. Tyle mogę powiedzieć.– A jeśli nie jest to opór przeciwko nie tak dawnejprzeszłości, tylko efekt zmian, jakie zaszły na rynkumediów? Telewizja przestała być najważniejszym i jedynymmedium, straciła wielomilionowy rząd dusz.– Wiem… komputery, iPhony, iPady… na nich też programtelewizyjny można oglądać, ale te gadżety są drogie,dlatego wciąż najwięcej ludzi siada przed ekranemi sięga po pilota. Bo tu nie trzeba wysiłku, by w siecidany program znaleźć, nie trzeba dodatkowego działaniai myślenia, którego masy Polaków zostały oduczone.Telewizja wciąż jest ważna. Młodzi? Polska nie składasię jedynie z młodych. Jest też ogromna i znaczącagrupa ludzi dojrzałych. Nie staruszków, chociaż to oni –jak wykazują statystyki – najbardziej karnie płacą abonament.Mają poczucie obowiązku, ale ja poszłabymdalej. Oni wiedzą, że patriotyzm to nie szafowanie sloganami,ale przyzwoitość, płacenie podatków i wykładaniena abonament tych marnych groszy, które dałybypublicznej telewizji oddech.– I pozwoliły na jakie działania?– No, na przykład na eksperymenty artystyczne, ambitnespektakle, ciekawe programy, czyli takie, z którychcoś wynika, czegoś ludzi uczą, działają mobilizująco.Sięgnę do mojej dziedziny – gdzie jest Szekspir, Molier,Fredro, Słowacki, Wyspiański, Gogol? Gdzie są wielcy,którzy poprzez sztukę pokazywali dylematy człowieka.Może dlatego, że ich nie ma, przede wszystkim w publicznejtelewizji, ludzie pytają premiera Jak żyć? Premiernie jest od odpowiadania na takie pytanie. Na takiepytanie odpowiada właśnie sztuka i wielka literatura.– Szlachetność przekazu i formy mogą nie wystarczyć,gdy widz ma tyle możliwości wyboru.– Mówi pani rzeczy oklepane, a przecież to od nas –od inteligencji, od twórców, od tych którzy tworzą programy– zależy, jaka będzie telewizja. Big Brothera niesprowadził do Polski menel tylko inteligent a kiedyś nawettwórca. I to jest hańba! A jeśli na pytanie, dlaczegoto zrobił, pada odpowiedź: – Bo to są pieniądze, to ripostapowinna być jedna: Trzeba było założyć sieć restauracji.Jeśli się ma w ręku takie forum oddziaływania, jaktelewizja, trzeba brać za nie odpowiedzialność.GRUDZIEŃ 20125

TELE TYLKO U NAS– A jeżeli dla biznesmena odpowiedzialność i misjanie są istotne?– To jest jeszcze państwo. Może mówię jakąś herezję,ale Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji w jakimś celupowstała. Mamy organ, który może „dać po łapach”.Dlaczego jest taki niemrawy? Trzeba wymagać określonegopoziomu, nie tylko od telewizji publicznej, alei właścicieli stacji komercyjnych.– I znów pojawi się argument wolności wyboru i przekazu.– Tak, ale my twórcy mamy obowiązek dawać ludziomrzeczy wartościowe, a stworzone do tego organy mająobowiązek protestować przeciwko chłamowi. Niemogę słuchać, że coś jest dla widza czy czytelnikaza mądre. Nie mogę patrzeć na to, co się dzieje, nietylko w telewizji, chociaż telewizja jest wzorcem. Ludziewidzą, jak zachowują się „gwiazdy”, czego się niewstydzą. Ja wychowałam się w PRL-u, czyli „czarnejdziurze”. Wtedy mówiono jeszcze, że czegoś zrobićnie wypada, że obowiązują jakieś normy. W środowisku,w którym dorastałam, wstydem było nie przeczytaćksiążki, a znać niektóre tytuły było obowiązkiem.To była norma.– Już kanclerz Zamoyski mówił: Zawsze jakie będąRzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie…– Pisałam o tym i mówię często, że Taka będzie Polska,jakie jej telewizji przesłanie.– Dla kogo i w jakim kształcie powinna być dziś tworzonaTVP?– Każdego widza można przekonać do ambitniejszegoprogramu. Od tego jest marketing, by wykorzystaćchoćby ludzki snobizm, że na przykład tworzymyofertę dla inteligentów. Albo zrobić żart, prosząc np.miłośników Tańca na lodzie, by nie ogłupiali się dokońca, oglądając tego typu program. Przede wszystkimjednak przywróciłabym blask i rangę Teatrowi Telewizji,który był złotym epoletem telewizji publicznej.Miał swoją własną formę. Nie był to ani teatr żywegoplanu, ani kino. To był wielki sukces TVP. W ramachtygodnia kultury polskiej w 1979 roku pojechałam doParyża, z moim spektaklem przygotowanym dla TeatruTV Skiz Zapolskiej. Później jakiś czas pracowałam teżwe francuskiej telewizji. Tam też był teatr, ale były totylko przeniesienia z teatrów żywego planu. Francuziszczerze zazdrościli nam naszych przedstawień. Podziwialije.– Tymczasem w roku 60-lecia TVP nie powstał anijeden nowy telewizyjny spektakl…– Wiem, zadecydowała oglądalność – mniejsza, niż np.Kocham Cię Polsko. I co za tym idzie, mniejsze pieniądzez reklam. Teatr TV to „same straty”.– Może miejscem dla największej teatralnej scenyjest tematyczny kanał TVP Kultura?– Z obecnym zasięgiem TVP Kultura jest niczym telewizjaprzemysłowa. Ale niezależnie od zasięgu takimkanałem trzeba umieć zarządzać, mieć pomysł na jegowizerunek i charakter. W roku, w którym publiczna telewizjakończy 60 lat, złożyłam propozycję przygotowaniajubileuszowego cyklu programów. Cykl nazwałam Byłamprzy tym, bo rzeczywiście byłam świadkiem powstawaniatelewizji publicznej. Wiem, co jest w archiwum, kto,kiedy i jak przyczynił się do rozwoju i sukcesów TVP.Chciałam o tym opowiadać, ilustrując to archiwaliami.Cykl nawet nie został zaanonsowany w drukowanychprogramach telewizyjnych, nie miał żadnej promocji.Emitowany był w najmniej korzystnym czasie i dostałamna wszystko 25 minut. Cała para poszła w gwizdek.Szkoda, bo ci widzowie, którzy przypadkowo „złapali”program, domagali się ode mnie dalszego ciągu. Niemiałam na to wpływu. Nie ja zarządzam TVP Kultura.– A jeśli miałaby pani wpływ? Na całą telewizję. Poparłabypani postulat senatora Kutza?– Nie tak kategorycznie, ale przychodzą mi podobnemyśli do głowy, kiedy patrzę na ludzi tak nieudolnie, bezkoncepcji i priorytetów zarządzających TVP.– Ogląda pani regularnie programy publicznej telewizji?– Jeśli w ogóle oglądam, to raczej wybieram AnimalPlanet. Oferta publicznej telewizji kompletnie mnie dziśnie interesuje.– W którym momencie zdecydowała pani, by już niewłączać Jedynki i Dwójki?– Nie miałam ostrej cezury, ale nie interesuje mnie programtworzony tak, by nie był dla widza nie za trudny. Tojest założenie nie do przyjęcia w publicznej stacji, którejzadaniem jest między innymi kształtowanie gustów. KabaretStarszych Panów nie był łatwą propozycją, a jednakelegancki humor i ten styl trafi ał do ówczesnej widowni.Podobnie jak Studio 63 Hanuszkiewicza, gdziez literatury tworzono teatr. Dziś Fredro satyryk miałbywiele do powiedzenia.– Wyobraża sobie pani hip-hopowców rozbawionychwersem Mocium panie cymbał pisze!?– Ależ oczywiście, musi to być tylko dobrze zrobione,grane przez bardzo dobrych aktorów, a nie przez seria-6 GRUDZIEŃ 2012

lowe „jętki jednodniowe”. Straszna tandeta, jakazalewa nie tylko telewizję, ale i inne fora i dziedzinysztuki, sprawia, że suniemy po równi pochyłej.Nie mogę patrzeć na rozpanoszone w Dwójcewieczory kabaretowe.– Kabaret Olgi Lipińskiej miałby dziś większąoglądalność?– Nie wiem. Nie wiem, czy dzisiaj umiałabym zainteresowaćludzi światem, który kiedyś wymyśliłami na którym wychowały się dwa pokolenia.Światem, w którym kpiono z głupoty, przekłuwanobalon nadmuchanych świętości, i tamtego,i obecnego ustroju. Świat, w którym tępy towarzyszbeton, nabzdyczony solidarnościowieci nadęty proboszcz podawali sobie ręce, w niszczeniuwszystkiego, co mogło być dobre. Przezten śmieszny teatrzyk kabaretowy próbowałamz moimi wspaniałymi aktorami poprawiać tennasz wspaniały świat. Kpiliśmy i śmialiśmy się zespraw, które nas uwierają. A śmiech, jak wiadomo,to ostra broń. Właśnie te wesołki w niewesołychczasach pokazywały światełko w tunelu i budziłynadzieję. Mówiliśmy głośno o tym, o czymmyślano po cichu. Nasza publiczność widziała toi doceniała. Satyra jest potrzebna, jak lustro, bynaród mógł się w niej przejrzeć. Naród bez satyrywidzi się źle i źle ocenia.– Gdyby dziś robiła pani swój kabaret, jacy bylibyjego bohaterowie? W jakich konfiguracjachi nastawieniu do współczesnego świata?– Wiem jedno, nie angażowaliby się w politykę.Jak zawsze, bardziej od polityki interesował mniejej społeczny odbiór. Tak teraz, jak i dawniej interesowałbymnie rozziew między poczynaniempolityków, a odbiorem ich działań przez ludzi. I natym styku, w satyrze, jest jeszcze bardzo dużo dozrobienia. Ludzi są dziś sfrustrowani, żyją byle jaki na pusto, bo coraz mniej myślą, unikają refl eksjinad tym, co zrobili i jak, w jakim są świecie. Twórcymuszą im pomóc.Zapamiętałam, co mój profesor Erwin Axermówił nam na początku studiów: Reżyseria to jestzajęcie dla inteligentnego człowieka, który – jeślicoś chce ważnego przekazać ludziom – to wcześniejmusi dobrze poznać siebie, świat i rzeczywistość,w jakiej żyje. I od niego wtedy zależy, czy to,co przekazuje jest dobre czy szkodliwe. Ja starałamsię zawsze przekazywać coś dobrego. Tak misię przynajmniej wydawało.Także dostępna w wersjach White i Silverhttp://freeway.com.plBLACK EDITIONKLUCZOWE CECHY2.7K Cinema 30 / 1440p48 fps1080p60 / 960p100 / 720p120 fps12MP / 30 kl./s w seriiWbudowane Wi-FiPilot Wi-Fi w zestawieKompatybilna z GoPro AppPro Low-Light Performance– Dziękuję za rozmowę.Rozmawiała: Jolanta Gajda-ZadwornaREKLAMAWear it. Mount it. Love it. Zobacz więcej mocowań + akcesoriów na gopro.comLCD Touch BacPac Wi-Fi RemoteThe Frame Mount Head Strap Mount Handlebar/Seatpost/ Chest Mount, akaPole Mount“Chesty”Helmet Front MountAdhesive Mounts

TELEBILANSZIELONAwyspa rozrywkiDiagnoza jest prosta. Wygrywają te spośród kanałów tematycznychskoncentrowanych na rozrywce, głównie na tematyce lifestyloweji muzycznej, które w dobie spowolnienia na rynku mediowym,postawiły na unikalną ofertę programową. Nie ma jednej receptyna sukces, ale z pewnością stabilną sytuację mają kanały, którenajwięcej inwestują w program, udoskonalają strategię handlowąi otwierają się na nowe technologie i media.Przez ostatnie dwa lata wyraźnie widać, że w segmencietelewizji rozrywkowych „rozpychają się”przede wszystkim stacje muzyczne i lifestyle’owe,a także serialowe. Muzyczne – głównie za sprawąudanych debiutów (przede wszystkim Polo TV i EskaTV, ale też Kino Polska Muzyka i Disco TV). Debiutyte sprawiły, że rynek stacji muzycznych, opanowanywcześniej przez zagranicznych graczy, bardzo się ożywiłi poszerzył. Segment kanałów lifestyle’owych też rośnie– również za sprawą ciekawych debiutów, ale teżsprofi lowania na szczególnie atrakcyjną grupę widzów:kobiety. To one, zakupowe decydentki, są na celownikureklamodawców większości kategorii rynkowych i większośćkampanii kierowana jest właśnie do pań. Nadawcydoskonale o tym wiedzą.Mimo zewsząd dobiegających głosów o kryzysiew branży mediowej, kanały tematyczne pozostają zielonąwyspą rynku reklamowego. Skutkiem spowolnienia,przy kurczących się budżetach reklamowych, jestdla nich jedynie mniej dynamiczny wzrost niż w czasachprosperity. Dom sprzedaży Atmedia ocenia, że w tymroku łączne przychody stacji tematycznych będą o ponad10% wyższe niż rok temu, przy ponad 10% spadkuprzychodów 4 głównych anten – największe spadki zanotująTVP i TVN. – Oznacza to, że średnio co czwartazłotówka na reklamę telewizyjną wpadnie właśnie do segmentutelewizji tematycznych. Rok wcześniej – była toco piąta złotówka – zauważa Justyna Bednarek, wicedyrektords. obsługi kanałów TV w Atmedia.Wzrosty widowni dowodzą, że niektóre kanały rozrywkowesą zielonymi wyspami również i w tej kategorii.Nie byłoby jednak dynamiki, gdyby nie inwestycjew ofertę programową i przemyślana polityka nadawcówi brokerów. Wzrost widowni szczególnie widoczny jestwłaśnie w segmencie stacji lifestyle’owych i muzycznych.Po pierwszych 10 miesiącach roku największywzrost udziału w rynku widowni (vs. I-X 2011, dane NAMdla grupy 16-49 lat) zanotowały kanały: Domo+ (wzrosto 159%) Eska TV (128%), TVN Style (49%), Wedding TV(48%), Polo TV (47%) oraz Rebel TV (40%, dziś RBL.TV).W tym roku w top10 stacji tematycznych segment kanałówrozrywkowych reprezentują: lifestyle’owy TVN Stylei muzyczny Polo TV. Łączny udział segmentu muzycznegow oglądalności grupy komercyjnej (16-49 lat) wzrósł8 GRUDZIEŃ 2012

BILANSTELEpo 10 miesiącach 2012 r. o 19%, a segmentu lifestyle’owegoaż o 32%.Krzysztof Kołodziej, sales director w fi rmie Delagata,która zajmuje się m.in. dystrybucją takich stacji jak WeddingTV, Eska TV i Polo TV, uważa, że recepta na sukcesw branży jest prosta. - Ramówka stacji na tak konkurencyjnymrynku musi zawierać unikalny kontent, w przypadkuPolo TV to wręcz wyłączność na 90% muzyki z tej kategorii.Kontent Wedding TV też jest jedyny w swoim rodzaju– twierdzi Kołodziej.Na muzyce – z dużym sukcesem – koncentruje sięteż fi rma 4Fun Media. – Jako nadawca stacji muzycznychstawiamy konsekwentnie na kontent muzyczny. Niezmienniewierzymy w jego potencjał biznesowy, koncentrującsię zarówno na najbardziej popularnych hitach muzykipop, jak i na innych gatunkach, najchętniej słuchanychprzez polskiego widza. Obok stacji radiowych, to telewizjapozostaje ciągle głównym promotorem muzyki – mówiEwa Czekała, prezes 4Fun Media, nadawcy 4Fun.TV,TV.Disco i RBL.TV.Kilka lat temu zupełnie odwrotną strategię zaczęławdrażać MTV – odrzuciła programming stricte muzycznyna rzecz szeroko pojętej rozrywki. Dziś za to płaci.Z danych NAM wynika, że udział MTV w rynku widownikomercyjnej w okresie I-X br. spadł – w porównaniu z sytuacjąsprzed roku – o 42%.W br. największy wzrost przychodów reklamowych– co pokazują i kwestionowane przez część rynku,bo „niedoskonałe” sumy z monitoringu, i liczba sprzedanychGRP – zanotowały stacje Polo TV (szacowaneprzez NAM przychody z reklam ponad 193 mln zł) i EskaTV (192 mln zł). Z monitoringu wynika, że liderem jestwprawdzie Viva z przychodami z reklam na poziomie290 mln zł, ale w porównaniu z rokiem 2011 stacja zanotowałaponad 40% spadek.Zdaniem Justyny Bednarek rozwój zarówno segmentumuzycznego, jak i lifestyle’owego jest odbiciemewolucji w konsumpcji telewizji, która w coraz większymstopniu staje się medium rozrywkowym. – Widać, że informacjei publicystyka nie są domeną tego rynku. Tegotypu programy oglądane są najlepiej przez starszych widzów.Najzacieklejszy wyścig o widza i pieniądze toczy siędziś w szeroko pojętej kategorii „entertainment” – uważamenedżerka Atmedia.Z kolei szefowa 4Fun Media dziwi się, że nadawcydużych stacji są tak opieszali w uruchamianiu własnychkanałów – Mimo rosnącej liczby stacji tematycznych,niewątpliwie ciągle istnieje potencjał do uruchamianianowych. Naturalnym benefi cjentem tego stanu rzeczypowinny stać się już dawno duże telewizje, które mimo zapowiedzi,do tej pory nie uruchomiły w zasadzie własnychkanałów o profi lu rozrywkowych – uważa Ewa Czekała.Jej zdaniem biznesowych uzasadnień dla uruchomieniastacji w tym segmencie jest co najmniej kilka. Segmentkanałów rozrywkowych, w tym także muzycznych, utrzymujestałą tendencję wzrostową, zarówno kosztem dużychstacji, jak i innych tematycznych.ROZRYWKA DOMINUJEAgencja Atmedia przeanalizowała czas poświęcanyprzez Polaków na oglądanie poszczególnych typów programów.Pod lupę wzięła pierwsze półrocza lat 2002,2007 i 2012. Przyjrzała się też, jakim zainteresowaniemreklamodawców cieszyły się w tych okresach różne pozycjew ramówkach. 4 godziny (czyli średni dobowy czasoglądania telewizji przez Polaka) były dzielone w różnychproporcjach pomiędzy programy telewizyjne, podobniejak budżety reklamowe alokowane wokół nich. Analizapokazała m.in. wzrost czasu oglądania seriali, programówdziecięcych, audycji dokumentalnych i przyrod-GRUDZIEŃ 2012 9

TELEBILANSniczych oraz reklam w telewizji i defensywę niektórychform rozrywkowych (talk show, telenowele, teleturnieje).Przełożyło się to na zachowania reklamodawców – chętniejlokowali się wokół fi lmów i seriali, a ich aktywnośćbiznesowa wokół programów informacyjnych – i co ciekawerozrywkowych – malała. – Te wszystkie zmiany sązwiązane zarówno z ewolucją gustów, jak i poszerzaniemsię oferty telewizyjnej, gdzie od kilku lat poprzeczkę podnosząwłaśnie kanały tematyczne. Widać, że formaty znanez czterech największych anten, jak choćby talk-showi teleturnieje, są w defensywie. A do przodu prą seriale– analizuje Justyna Bednarek.Duże stacje nie zrażają sie jednak takimi głosamii w rozrywce stawiają m.in. właśnie na teleturnieje.Na przykładzie TVP2 widać, że obok kabaretów teleturnieje(Postaw na milion, czy Jeden z dziesięciu) to ciągległówna propozycja rozrywkowa tej anteny.Bez wątpienia swoją ofertę rozrywkową przemyślećpowinni i nadawcy największych stacji TV, i właścicielekanałów takich, jak TV Puls. Niskobudżetowe produkcjeserbskie i ukraińskie nie przyciągną raczej ani rzeszywidzów, ani reklamodawców do TV Puls. Coraz bardziejprzemyślana jest natomiast polityka programowa stacjiPuls 2, która sukcesywnie poszerza swoją dystrybucję.Kanał ma od niedawna nowego szefa – Jacka Ściobłowskiego,który przeszedł z ATM Grupy, a więc fi rmy specjalizującejsię w telewizyjnej rozrywce. Nie ulega wątpliwości,że rozbudowa oferty reklamowej Puls 2 będziejednym z głównych zadań nowego szefa.Jednym z głównych celów 4Fun.TV i TV.Disco w mijającymroku było zwiększenie interakcji z widzami oraz umożliwienieim współtworzenia kontentu stacji. Wiosną na antenie4Fun.TV zadebiutowała lista przebojów Lajk Czart, któraw całości tworzona jest przez widzów i internautów. – Propozycjaszybko zyskała wiernych widzów i w dalszym ciągujest jednym z najchętniej oglądanych programów – deklarujeSławomir Rucel, channel manager obu stacji. Jesieniąw 4Fun.TV pojawiło się pasmo Chcesz-Masz, w którymwidzowie za pomocą sms-ów decydują o tym, jaki teledyskpojawi się na antenie jako następny. Równie ważne,jak zwiększenie interakcji z widzami było dla nadawcy wydłużenieemisji pasm muzycznych. – W czerwcu br. 4Fun.TV osiągnęła rekordowy wynik pod względem oglądalnościoraz najwyższy w historii udział w grupie komercyjnej.We wrześniu natomiast stacja była najchętniej oglądanątelewizją muzyczną w grupie 16-49 na rynku kablowo-satelitarnym– wylicza sukcesy Rucel.Z kolei stacja TV.Disco postawiła na rodzimą muzykętaneczną i włączyła do ramówki programy Disco PoloMax Hity i Disco Polo Max Lista. Jesienią nadawca zaproponowałwidzom nowe pozycje i odświeżył formułę tegoostatniego. Końcówka 2012 r. to dla stacji RBL.TV okresznaczących zmian. Pod koniec października kanał uprościłnazwę (wcześniej Rebel.TV), zmienił logo i wprowadziłbardziej nowoczesną oprawę grafi czną. W ramówceobok pasm muzycznych wypełnionych muzyką rockowąnie zabrakło autorskich programów polskich dziennikarzymuzycznych. W listopadzie na antenie RBL.TV zadebiutowałformat Sok z buraków, w którym Piotr Metz rozmawiaz kontrowersyjnymi postaciami sceny rockowej.Na grudzień zapowiedziano nowy program Makakofonia,telewizyjną odsłonę, cenionego programu radiowego.Wszystkie te zmiany dostrzega nadawca stacji VivaPolska, która ma od niedawna nową szefową MagdalenęZdunikowską. Viva latem została odświeżona – zyskałanowe logo i nową oprawę. Kosztem muzyki wprowadzonodo oferty programy rozrywkowe. To właśnie w tymkierunku – podobnie jak MTV – ewoluować ma stacja.Od listopada br. na antenie kanału mamy seriale komediowesprawdzone w Comedy Central oraz reality showpokazywany wcześniej w Viacom! Blink.BLIŻEJ NOWYCH ROZWIĄZAŃNadawcy stacji rozrywkowych coraz odważniej angażująwidzów. Dotyczy to zarówno kanałów lifestyle’owychi muzycznych, jak i mocno kojarzonych z rozrywką kanałówserialowych. – Dziś nie wystarczy już wprowadzićna rynek serial, w którym grają znani aktorzy. To pomożew promocji produktu, ale nie jest gwarantem sukcesu.Widz musi czuć więź, musi się zaangażować – uważaJohn Rossiter, general manager SPT Networks, właścicielaAXN. Jego zdaniem dlatego tak ważne jest umiejętnewykorzystanie wszelkich możliwości, które pomogąw przyciągnięciu jego uwagi. – Współpraca anteny z an-10 GRUDZIEŃ 2012

Zaskakujemy różnorodnością!Najlepsze stacje, bogata tematyka – jesteśmy wiodącym dostawcą kontentu w Europie Środkowej.Dlatego w Polsce wprowadzamy cztery wyjątkowe kanały: CBS Action, CBS Reality, CBS Dramaoraz CBS Europa. Spytaj o nasze doświadczenia na innych rynkach.Dział sprzedaży: Dominik Tokarzewski: dominik.tokarzewski@chellocentraleurope.comMichał Nieckarz: michal.nieckarz@chellocentraleurope.com

TELEBILANSmobilna, dostępna przez internet. – Traktowana jest jakwróg. Nie jest badana telemetrycznie, a więc nie możnajej spieniężyć. Dodatkowo są problemy z producentamikontentu i prawami autorskimi na tym polu eksploatacji– wylicza. Dlatego kanały telewizyjne – również rozrywkowe,w sposób naturalny wydawać by się mogło szukającepowiązań z telewizją internetową – w większości niewspierają projektów mobilnych. Z kolei rozwiązania typuSmart TV jak dotąd rozwijają się wbrew interesom operagażującymkontentem w internecie, aplikacje, konkursy,gry, materiały dodatkowe, kontent premium to wszystkopomaga w nawiązaniu więzi z widzem. Dziś natłok informacjijest tak wielki, że tylko program angażujący maszansę być zauważonym – twierdzi Rossiter.Poszczególnych nadawców kontentu rozrywkowegoma wyróżniać też podejście do technologii. Sięganiepo nowe technologie – nawet te pośrednio związanez rynkiem telewizyjnym – będą dla nadawców stwarzaćnowe możliwości zweryfi kowania strategii biznesowych.Krzysztof Kołodziej uważa, że rynek zweryfi kuje każdenowe rozwiązanie. – Dziś wiadomo, że telewizja 3Dnie jest sukcesem rynkowym, przynajmniej przy obecnychrozwiązaniach technologicznych. Na razie ciągletraktowana jako ciekawostka. Moim zdaniem zupełnienie docenia jej większość nadawców. Jest na marginesieich zainteresowań – mówi szef sprzedaży w Delegacie.Jego zdaniem w jeszcze gorszej sytuacji jest telewizjaVariable AMR % AMR SHR %EQ. GRP (reklamai sponsoring)Investment(rekl. i spons)Channel\Year 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 20124fun.tv 0,072 0,080 13 164 14 574 0,538 0,589 9 236 12 249 50 631 226 55 960 008Czworka Polskie Radio 0,001 0,001 165 146 0,007 0,006 74 79 7 910 845 7 552 885Eska TV 0,032 0,075 5 892 13 578 0,241 0,549 4 868 11 276 69 618 560 191 693 015MUZYCZNEITV 0,021 0,018 3 896 3 196 0,159 0,129 2 378 2 108 116 910 053 39 003 425Kino Polska Muzyka - 0,004 - 680 - 0,027 - 202 - 6 287 860MTV Polska 0,058 0,034 10 670 6 247 0,436 0,252 7 628 4 236 196 791 845 92 195 315Polo TV 0,050 0,078 9 220 14 116 0,388 0,570 1 499 11 969 3 680 415 193 314 615Rebel.tv 0,003 0,005 624 860 0,025 0,035 314 592 5 214 364 7 474 738TV.DISCO - 0,020 - 3 564 - 0,150 - 2 141 - 5 307 897VH 1 - 0,010 - 1 897 - 0,077 - 1 371 - 19 632 795VIVA Polska 0,146 0,105 26 790 19 193 1,095 0,776 23 285 15 622 489 182 055 289 394 880suma: - - - - 2,89 3,16 49 282 61 845 939 939 363 907 817 433BBC Lifestyle 0,01 0,01 1637 2025 0,07 0,08 1 172 1 468 21 559 145 25 606 180Club TV 0,01 0,01 2492 2141 0,1 0,09 1 149 1 224 30 781 485 28 274 340Domo+ 0,01 0,02 1132 2954 0,05 0,12 255 1 004 7 223 525 14 780 510kuchnia+ 0,02 0,02 2796 3749 0,11 0,15 994 1 610 16 767 895 24 868 965Polsat Cafe 0,05 0,05 8445 8887 0,35 0,36 5 996 6 889 46 063 825 51 983 933ROZRYWKOWEPolsat Play 0,04 0,05 7791 9035 0,32 0,37 4 675 5 869 48 437 264 57 478 575TLC 0,08 0,09 14314 16761 0,59 0,68 10 937 13 467 189 073 320 232 483 755TTV - Twoja Telewizja - 0,03 - 5592 - 0,23 - 3 637 - 12 899 363TVN Style 0,07 0,11 12800 19312 0,52 0,78 10 137 15 528 100 574 597 100 370 396TVN Turbo 0,09 0,1 16479 18954 0,67 0,77 12 094 14 695 67 299 881 72 107 377Viacom Blink - 0,01 - 870 - 0,04 - 409 - 11 965 215Wedding TV 0 0,01 620 919 0,03 0,04 481 599 15 144 975 17 447 760suma: 2,80 3,68 47 889 66 400 542 925 912 650 266 369Dane: NAM, za okresy I-X 2011 i I-X 2012, wpływy z reklam w mln zł.12 GRUDZIEŃ 2012

BILANSTELEtorów. Jest tu natomiast pole do popisu dla producentówsprzętu TV i platform dostarczających kontent.Zdaniem kierownictwa 4Fun Media, strategia nadawcyod początku zakładała wykorzystywanie wszelkichdostępnych kanałów komunikacji do kontaktu z widzemoraz wprowadzania formatów dostosowanych do ichspecyfi ki. Wynika to z rosnącej z roku na rok pozycji alternatywnychpłaszczyzn dystrybucji (telewizja mobilna,internetowa). – Korzystając z autorskich rozwiązań technologicznych,takich jak własna platforma interaktywna,od lat oferujemy naszym widzom kontent wideo na różnychpolach eksploatacji. Konsekwentnie też wzmacniamynaszą pozycję w portalach społecznościach,a livestreaming naszych kanałów dostępny jest zarównona stronach www, jak i w telefonach komórkowych – mówiszefowa 4Fun Media. Dzięki rozwojowi technologii SmartTV możliwe jest połączenie serwisów telewizyjnychz usługami internetowymi. 4Fun Media ma zamiar wykorzystaćmodel telewizji hybrydowej, by prezentować swójdodatkowy kontent, treści interaktywne i materiały VoDw atrakcyjny dla widza sposób.Dziś w świecie telewizyjnej rozrywki – i w segmenciemuzycznym, i szeroko rozumianym segmencie lifestyle’owym– widoczna jest przede wszystkim symbiozatelewizji z internetem. Internet traktujemy przede wszystkim,jako narzędzie służące do interakcji z naszymi widzamioraz umożliwiające im współtworzenie zawartościprogramowej. Najlepszym przykładem tej symbiozy jestinternetowa lista przebojów „Lajk Czart”, która w marcutego roku zadebiutowała na antenie 4Fun.TV. To notowaniew całości tworzone przez użytkowników strony internetowejstacji oraz fanów profi lu na Facebooku – mówiMateusz Górecki, dyrektor departamentu innowacji,marketingu i PR 4FunMedia.Telewizje rozrywkowe coraz wyraźniej doceniają mediaspołecznościowe. To dziś ceniona forma poszukiwanianowych widzów i kontaktu z obecnymi. David Fewings,head of scheduling w BBC Worldwide Channels,odpowiedzialny za rynek polski podaje przykład kanałówBBC Knowledge i BBC Entertainment, które mają swojeprofi le m.in. na Facebooku i Twitterze i aktywnie kontaktująsię ze swoimi widzami. – Obecność w social mediajest kluczowa w dzisiejszych czasach i odgrywa bardzoważną rolę w promocji naszych brandów, zachęca widzówdo oglądania naszych kanałów – mówi Fewings.Zdaniem Mateusza Góreckiego internet znaczniezmniejsza dystans na linii odbiorca-nadawca i dotyczyto nie tylko segmentu kanałów tematycznych. W procesiezbliżania TV i internetu coraz większą rolę odgrywająDEKADA ZMIANGłówne tendencje na polskim rynku telewizyjnymostatnich 10 lat. Wnioski z analizy Atmedia,na podstawie danych z lat 2002, 2007 i 2012(pierwsze półrocza). Wzrost czasu na oglądanie seriali, programów dziecięcych,audycji dokumentalnych i przyrodniczychoraz reklam w telewizji. Same seriale oglądamy blisko50 minut dziennie, podczas gdy 10 lat temu – poświęcaliśmyim niespełna pół godziny. Defensywa talk show, telenowel i teleturniejów– w I połowie2012 r. polscy widzowie przeznaczali na takie programyśrednio 1/3 tego czasu, co 10 lat wcześniej. Wzrost udziału kategorii fi lm/serial w budżetach reklamowych– do 60% wszystkich pieniędzy przeznaczanychna reklamę w TV w 2012 r.). Same seriale stanowią1/3 wszystkich pieniędzy na reklamę. Spadek udziałów programów informacyjnych (z 16do 11%) i rozrywkowych (z 19% do 9%) w budżetachna reklamę TV.rozwiązania second screen, integrujące sygnał telewizjina żywo z interakcją z widzami na urządzeniach mobilnychi stacjonarnych. – To naturalny kierunek rozwoju telewizji.Dlatego pod koniec października wystartowaliśmyz pierwszą aplikacją w systemie Windows 8. Dzięki funkcjonalnościużytkownicy mogą oglądać na żywo kanały 4Fun.TV, RBL.TV i TV.DISCO, a także śledzić ramówki oraz playlistystacji w czasie rzeczywistym – podkreśla Górecki.CO W 2013?Nie tylko z takich powodów rok 2013 dla stacji lifestylowychi muzycznych oraz innych, które wyraźnie postawiłyna rozrywkę, będzie bardzo ciekawy.To co wydarzy się w 2013 r., znów będzie wypadkowączęściowo nieprzewidywalnych czynników. To co założyćmożna z całą pewnością to: dalszy spadek wpływówczterech głównych anten, którym wraz z cyfryzacją usuniesię spod nóg ostatni „stabilny” grunt. Wraz z udziałamiw czasie oglądania, dalej maleć będą ich przychody.Benefi cjentami zmian będą więc znów stacje tematyczne,przyciągające atrakcyjniejszą reklamowo widownięoraz nowi gracze naziemni na MUX – Polo TV, Puls, EskaTV i inne. Tak przynajmniej uważają brokerzy reklamw kanałach tematycznych.PIOTR MACHULGRUDZIEŃ 201213

TELEFESTIWALE: 20 PLUS CAMERIMAGE BYDGOSZCZPLANETAŚLIMAKÓWi innychPlaneta ślimakówOba główne konkursy i pokazy dodatkowe podczas tegorocznej20 edycji bydgoskiego Plus Camerimage, czyli Festiwalu SztukiAutorów Zdjęć Filmowych, potwierdziły, że dokument wciąż ma sięznakomicie, a nawet, jak niektórzy twierdzą, przeżywa swój złoty wiek.Nie tylko za sprawą żarłocznej telewizji, której nieposkromionyapetyt sprawia, że ochoczo i na masową skalę konsumuje każdefilmowe danie bez względu na gatunek i rodzaj.Ale też dlatego, że dorosło nowe, kolejne pokolenie telewidzówi kinomanów, twórców i producentów, którzy właśnie poprzezdokument poznają i portretują współczesny świat. I próbujągo zrozumieć, a może siebie przede wszystkim…Póki co, mamy już za sobą okres fascynacji fi l-mowców-dokumentalistów wszelkiego rodzajuskrajnościami, spektakularnymi dziwactwami,szokującymi obrazkami zapisującymi rodzajowe i obyczajowedewiacje. Zniknęła też, na szczęście, a możetylko przycupnęła na boku, polityka, rozumiana jakotworzywo do fi lmów interwencyjnych, przyczynkarskich,fi lmów z tezą, ekranowych głosów za lub przeciw. Pozostała,za co chwała fi lmowcom, w kręgu ich zainteresowań,historia. Ta zaprzeszła i ta z wczoraj. I dobrze,bo pani „H” zawsze była i pozostanie – jak mówił mądryklasyk – nauczycielką życia.CZŁOWIEK TO BRZMI…Centralnym punktem fi lmowej obserwacji pozostaje człowiek,jego uwikłanie w małe i duże sprawy, jego radościi dramaty, sukcesy i klęski, związki z przyrodą i tradycją,kulturą i religią. I walkę z poczuciem totalnego osamotnienia,bo choć coraz nas więcej, to coraz bardziej czujemysię samotni w tłumie, skazani na siebie i walkę z własnymiograniczeniami.Co zaskakujące największy ładunek optymizmui mimo wszystko afi rmacji życia, płynie z fi lmów, którychbohaterowie mogliby listą naturalnych czy wynikającychz okoliczności miejsca i czasu przeciwności, wypełnićkażdy metraż. Young-Chan od urodzenia nie widzii nie słyszy, a z racji tego, że ze światem komunikuje sięgłównie przez dotyk, nazywa siebie ślimakiem, a niekiedykosmonautą, bo jak dowodzi, od zawsze poruszasię w regionach zarezerwowanych tylko dla nielicznych.I korzysta z tego faktu, kiedy pisze piękne, nastrojowe lirykii sztuki teatralne, pełne niezwykłych skojarzeń i przenośni.Ma też wsparcie w Soon-Ho, malutkiej wzrostem(uraz kręgosłupa), ale wielkiej duchem i poczuciem hu-14 GRUDZIEŃ 2012

TELEFESTIWALE: 20 PLUS CAMERIMAGE BYDGOSZCZProrok50 osób, jedno pytanie Pałacmoru żony. Ta para nie tylko z „konieczności” cudowniesię uzupełnia, choć co zrozumiałe nawet wymiana żarówkijest dla niej skomplikowana i czasochłonna. Zresztąta scena fi lmu Planeta ślimaków Seung-Jun Yi wywołałana widowni prawdziwy entuzjazm, bo też niewielu twórcomudało się pokazać prawdziwą siłę uczucia podczaswymiany świetlówki. Ale ten wyróżniony nagrodą głównąw konkursie pełnometrażowych fi lmów dokumentalnych(pod patronatem kanału Discovery Networks CEEMEA)obraz zrealizowany w koprodukcji japońsko-fi ńsko-południowokoreańskiejnie powstał ku pokrzepieniu serc,ani też przez moment nie wpada w łzawo-melodramatycznyton, sugeruje raczej, że para wspaniałych bohaterówma przed sobą trudną i niewiadomą przyszłość.Wiele znaków zapytania – w pytaniach o dzień następnyswych bohaterów – stawia także Aleksiej Wakruszew,autor innego pokazywanego w Bydgoszczy obrazuThe Tundra Book. A Tale of Vukvukai, the Little Rock.Bo plemię Czukczów, zamieszkujące podbiegunowyregion Rosji walczy o przetrwanie nie tylko ze skrajnieniekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, ale takżez odczuwalnymi wpływami oddalonego o setki kilometrówcywilizowanego świata, w którym nie ma miejscadla wędrującego od tysięcy lat po tundrze plamienia hodowcówreniferów. Miasto zabiera dzieci i wnuki staregoI Want (No) RealityVukvukai, cieszącego się szacunkiem i zasłużoną sławąwielkiego syna tundry, czego on nie chce, ale też niemoże chyba zrozumieć. Ogromnie to jednak przeżywa,bo kocha swe wnuki miłością totalną.O tym, że miłość ma, ba, powinna mieć różne obliczaprzekonuje wyróżniony nagrodą specjalną jury,dowodzonego przez Pawła Łozińskiego, szwedzkoduńskiobraz She Male Snails ze zdjęciami Ester MartinBergsmark oraz Minki Jakerson (reż. Ester MartinBergsmark). To interesująco pomyślany i zrealizowanyeksperyment formalny, poruszający temat identyfi kacjiseksualnej, a w swej poetyce wizualnej odwołujący siędo – jak to określili sami autorzy – wczesnej twórczościDerka Jarmana.Z kolei Marten Persiel w To nie Kalifornia zaproponowałwidzom sentymentalną, ale też obarczoną ponurymifaktami, wycieczkę w przeszłość. Wyprawę do najbardziejodhumanizowanego kraju powojennej Europy,czyli Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Ciągnącopowieść o grupie zaprzyjaźnionych deskorolkarzy, autorkorzysta z rzadko dotąd pokazywanych materiałówfi lmowych Stasi - zapisu skrajnie nieludzkich, a czasemkończących się śmiercią, praktyk wschodnioniemieckichlekarzy sportowych.Tomasz Wolski w Pałacu odwiedził z kamerą skryteprzed masowymi oczami zakamarki stołecznego PałacuKultury i Nauki, gdzie siermiężna przeszłość spotyka sięze współczesnością także na polu ludzkich mentalnościi przyzwyczajeń.POCHWAŁA STAREJ SZKOŁYPlus Camerimage to jeden z nielicznych, a może jedynyna świecie festiwal fi lmowy, gdzie trudno komukolwiek„zaimponować” posiadaniem statuetki AmerykańskiejAkademii Filmowej, czy choćby nominacją do Oscara.Tu prawie każdy z jurorów czy gości specjalnych maw dorobku to wyróżnienie, a prawie każdy nominację.Przewodniczącym międzynarodowego jury konkursukrótkometrażowych fi lmów dokumentalnych był w tymroku trzykrotny laureat Oscara, Steven Okazaki. Nie tylkowybitny i uznany reżyser, ale także, jak się okazało,zwolennik starej dokumentalnej szkoły, uprawianej równieżz powodzeniem i sukcesem przez kolejne pokoleniapolskich twórców, której podstawowym elementem byłai jest wnikliwa obserwacja. Kadry pozbawione rozpraszającychuwagę ozdobników, uwaga skupiona na detalu,szczególe, drobnym geście czy mimice.Metoda idealna, by sportretować takie rodzeństwo, jakEwa i Piotr Sosnowcy z krakowskiego Podgórza, o którychniebanalnym życiu w przeszłości świadczą pożółkłefotografi e, ale którzy teraz wegetują w starym mieszkaniu,często bez dostępu do podstawowych mediów. Prowadząwprawdzie ożywione życie intelektualne, ale nie mająniekiedy wody ani elektryczności. Włosko-niemiecki obrazNie ma pokoju bez wojny (w reżyserii i ze zdjęciami LorenzoCastore i Adama Cohena) ma swój klimat, nastrój,tajemnicę. A od sobotniego wieczora 1 grudnia także nagrodęgłówną 20 edycji bydgoskiej imprezy.16 GRUDZIEŃ 2012

TELE FESTIWALE: 20 PLUS CAMERIMAGE BYDGOSZCZShe Male SnailsWirtualna wojnaWinter LightKino dokumentalne, od zawsze kierowało swą uwagęw stronę innych sztuk: muzyki, teatru, architektury, fi lmuczy plastyki. Polsko-belgijska produkcja Any Brzezińskiej,I Want (No) Reality, to fi lmowy portret międzynarodowejgrupy teatralno-tanecznej Needcompany. Od wielulat jej szefem i głównym ideologiem jest wielki kreatori awangardzista, Jan Lauwers. Twórcy fi lmu pokazują,że za sukcesem Needcompany kryje się coś więcej niżsprawność artystyczna. Ich dynamiczny fi lm to radykalnaopowieść o tym, że bez miłości i odwagi przełamywaniaschematów, narzucanych przez rzeczywistość, wszystkoco robimy, pozostaje bezowocne.Wrażenie obcowania z niezwykłym pięknem i wysmakowanymiportretami ludzi i otaczającej ich przyrodypozostawił po sobie norweski fi lm Skule Eriksena WinterLight. Oto małe rybackie osady na Loftach podczaspodbiegunowej zimy. Obezwładniające krajobrazy fotografowaneszerokokątnymi obiektywami i cyzelowanez zegarmistrzowską precyzją obrazy spracowanych rąkstarego rybaka, prowadzącego samotnie dom czy staruszekwysyłających swoim dalekim wnukom świąteczneprezenty. Czysta poezja!The Tundra BookI jeszcze jedna fi lmowa wyprawa w nieodległą przeszłość,na której swe widoczne ślady pozostawiła historiai polityka. Tam gdzie rosną porzeczki Leo Kantoraze zdjęciami Witolda Adamka to dla reżysera i zarazembohatera fi lmu powrót do korzeni. Powrót do losówdziecka ocalałego z Holokaustu i powojennych lat spędzonychw dolnośląskim Strzegomiu.Jury tego konkursu wyróżniło także Samotnośćdźwięku ze zdjęciami Jacka Bławuta oraz Pawła Chorzępyi w reżyserii Jacka Piotra Bławuta.SPORTOWE ŻYCIEKino dokumentalne od zawsze kierowało swą uwagęw stronę sportu, bo to dziedzina społecznego życia,w której, jak rzadko gdzie, kumulują się skrajności.Ludzkie, emocjonalne, organizacyjne. Dobrym pomysłemokazał się więc przegląd Dokumenty o sporcie,który zaproponowali widzom organizatorzy tegorocznegoPlus Camerimage. We wstępie zachęcali, że będzieto blok: (…) nie tylko dla fanów różnych dyscyplinsportowych, ale przede wszystkim miłośników dobregokina dokumentalnego. W tej części zaprezentujemynajbardziej intrygujące indywidualności świata sportu,poznamy inspirujące, pełne pasji historie i konkurencjesportowe, które potwierdzają, że sport to coś więcej niżtylko gra.Dla bohatera fi lmu Moon Rider Daniela Dencika sportto rzeczywiście coś więcej niż gra, to walka o życie,bo duński pretendent do kolarskiego mistrzostwa światazmaga się nie tyle z własną słabością (sił ma momentamiw nadmiarze) co z galopadą myśli „nieuczesanych”,oddalających go od upragnionego, a wobec skali jegotalentu, naturalnego sukcesu.Polski żużlowiec, Grzegorz Cegielski był od wielkiegosukcesu o krok, uchodził za wielki talent i nadziejępolskiego sportu żużlowego, ale… Ale podczas występuw lidze szwedzkiej młody Polak miał wypadek, po którymutracił władzę w nogach. Długoletnią rehabilitacjępopularny „Cegła” traktuje teraz jako kolejne sportowewyzwanie.I jeszcze amerykański fi lm dokumentalny NicolasaRossiera, One Breath – The Story of William Trubridgeo Williamie Trubridge’u, mistrzu świata we freedivingu,czyli nurkowaniu na jak największą głębokość bez użyciaakwalungu. W 2011 roku Trubridge uzyskał tytuł „najbardziejwszechstronnego freedivera świata”. Zrealizowanyna Bahamach dokument, pozwala widzowi zanurzyć się,niemal dosłownie, w jego magiczny świat.Jubileuszowa edycja bydgoskiego festiwalu prezentowaław części dokumentalnej znakomity poziom, wieleświetnych fi lmów, niebanalnych spotkań i ciekawychdyskusji, bo to życie poza ekranowe czasem bywa, a tuprawie zawsze jest równie interesujące, jak same dziełafi lmowe.A całość wciąż dobrze wypełnia konkretna treściąprzesłanie obu konkursów festiwalowych: obraz świata– świat w obrazach.JANUSZ KOŁODZIEJ18 GRUDZIEŃ 2012

TELEFESTIWALE: 20 PLUS CAMERIMAGE BYDGOSZCZTECHNIKAW SŁUŻBIEsztuki?!Jak co roku, było miło, choć nie przesadnie ciekawie, rzec możnamniej trójwymiarowo niż w latach poprzednich. „3D” nie jest jużtakie „sexy”. Co więcej, po początkowej euforii, pojawia się teżi wiele głosów sceptycznych.Sprawdza się stara zasada – po wprowadzeniunowej techniki, gdy mamy już niezbędne dla niejurządzenia, musimy, po bardziej „efektowym” korzystaniuz tych urządzeń, nauczyć się traktować je i obsługiwaćtak, aby służyły prawdziwej sztuce. Tak samobyło z kolorem, dźwiękiem stereofonicznym, a potemprzestrzennym. Zwiedzający byli wyraźnie mniej zainteresowanitechniką 3D – kolejek do monitorów z okularaminie było. Były zaś, owszem, zestawy dwukamerowe 3D(różnej konstrukcji mocowania, zwane coraz częściejz angielska „rigami”) oraz rejestrujące obraz przestrzennypojedyncze kamery z podwójnymi obiektywami.MADE IN RUSSIA I UKRzetelne, bo naukowe informacje o technice 3D dostępnebyły na stoisku rosyjskiej państwowej fi rmy MKBK– Moskowskoje Konstruktorskoje Biuro Kinoaparatury.MKBK działa na wielu frontach – specjalizuje się w konstrukcjiwodo – i wstrząso-odpornych obudów, kamerfi lmowych, urządzeń sterujących, akcesoriów do kamer,akumulatorów oraz ładowarek, prowadzi wypożyczalnięsprzętu, oferuje też usługi polegające na badaniachkamer i obiektywów, sprzętu kinowego, diagnostycedrgań. Założone w 1954 roku Biuro konstruuje i produkujekamery i urządzenia fi lmowe, telewizyjne, a takżeurządzenia stosowane w wojsku i medycynie. Na bazietakich urządzeń zaprojektowano zestaw składający sięz niezawodnej kamery („Phantom 65 Gold” fi rmy VisionResearch), szeregu obiektywów 3D „Stereo-70” lub „Zepar”(“ZEro PARallax”) oraz bezprzewodowych kontrolerów-sterownikówwyposażonych w funkcje ułatwiającepracę – zwłaszcza dokładne tworzenie prawidłowychobrazów 3D. Tutaj operator wie o wszystkim i nie musiradzić sobie z przestrzenią i głębią metodą prób i błędów,ale ma wszystko wyliczone - przyrząd powiadomi,gdy ręka aktora wyjdzie w nienaturalny sposób z ekranuzamieniając efekt artystyczny w ujęcie efekciarskie.Technika ta, eliminująca w naturalny sposób wszelkieproblemy synchronizacji (kamera jest jedna), znana jestod ponad 40 lat pod nazwą „Stereo-70” (ZSRR) czy StereoVision70 (USA) i dzięki doskonale opracowanympodstawom teoretycznym służy do produkcji bardzo poprawnychtechnicznie obrazów 3D.Pokazana kamera, urządzenie o doskonałych parametrach,zapisuje 14-bitowy obraz pojedynczy 4K(4096x2240) lub stereoskopowy (dwa razy 1920x1080)w tempie do 300 ramek/s w trybie 3D, najkrótsza migawkama wartość 1/500000 s!Taka ilość danych (1 sekunda 14-bitowego obrazuHD 2K „waży” 3,6 GB!) wymaga odpowiednio szybkiejpamięci. Karta CineMag (Vision Research) wytrzymujedane HD 2K 450 ramek/s. Przy większej ilości danych sąone najpierw zapisywane w pamięci RAM kamery, a potem„zrzucane” do karty zewnętrznej. Liczy się zarównopojemność jak i szybkość – na karcie 512 GB zmieścisię ponad 2 godziny fi lmu w formacie RAW 24 klatki/sKamera Phantom 65 z obiektywem 3D „Zepar”Kamera F55 SonyKamera Panasonic AG-AC9020 GRUDZIEŃ 2012

Karta pamięci CineMagVault fi rmy Codex1920x1080. Ale przy rozdzielczości 4K ta sama kartapomieści nieco więcej niż 30 minut materiału.Drugą ciekawą fi rmą, która też pojawiła sięna Plus Camerimage po raz pierwszy, jest brytyjskiCodex, obecny na rynku od 2005 roku. W dyskusjachporównujących stosowaną w fi lmie technikęanalogową i cyfrową często narzeka się na wszechobecnew „cyfrze” liczne urządzenia oraz licznychwszechobecnych obsługujących te urządzenia specjalistów.Jednym słowem - bałagan. Zrobić porządek– to właśnie cel Codexu, fi rmy dbającej nie tylkoo zapis materiału, ale również o cały „workfl ow” –od kamery do post-produkcji.Codex produkuje cyfrowe rejestratory OnboardS i Onboard M oraz Vault – urządzenie centralne,umożliwiające skonfi gurowanie całego systemukamer, rejestratorów i pozostałych współpracującychurządzeń. Vault lub Codex Transfer Stationprzekazuje materiały uzyskane z kamer do dalszejkontroli czy obróbki. Obsługuje metadane (informacjeo użytym sprzęcie, opisy itp.), umożliwia archiwizację(np. na nośnikach taśmowych) oraz sporządzaniegotowych do przeglądu wersji z danegodnia zdjęciowego (daily). Vault korzysta z procesoramobilnego i7 (2,1 GHz), ma 8 GB pamięci RAM,dysponuje wewnętrzną matrycą RAID o pojemności8 TB i dwoma napędami taśmowymi LTO-5.ARRI I INNIUrządzenia Codexa powstały w ścisłej współpracyz ARRI (kamera Alexa), Canonem (Cinema EOSC500) oraz Sony (F65). Dzięki temu mają one certyfikat zapisu ARRIRAW (prosto z kamery do rejestratoranakamerowego). Dane z matrycy kamery sąbezpośrednio przekazywane poprzez T-link do rekorderaCodex – sam zapis odbywa się w pamięci datapackCodex lub na oddzielnym napędzie. FormatARRIRAW to 12-bitowy logarytmiczny zapis obrazów16:9 2880x1620 lub 4:3 2880x2160, do 60 ramek/sdla 16:9 i do 48 ramek/s dla 4:3. Pamięć o pojemności512 GB mieści przy 24 ramkach/s 50 minut materiałuformatu ARRIRAW lub 30 minut Canon CinemaRAW. Dzięki takim urządzeniom nakręcono ostatniokolejny fi lm z Agentem 007 – Skyfall...Sony zaanonsował dostępne od stycznia przyszłegoroku kamery F5 i F55 (znacznie ulepszonewersje F3). Kamery są modularne, mają stosunkowoniewielkie rozmiary i choć wyglądają bardzopodobnie (F5 ma czarny uchwyt obiektywu, F55srebrny) to różnią się trybem zapisu oraz sposobemREKLAMACAMBOProfesjonalny sprzęt do kamer wideo, statywy,jazdy kamerowe, krany oraz inny sprzęt studyjny.Oferujemy szeroki zakresspecjalistycznego sprzętu do kamer wideo.Nowoczesne i wygodne mobilne kranyoraz statywy niezbędne dla każdegoprofesjonalnego operatora kamery.Najwyższej jakości sprzęt oferowanyprzez producenta z ponad 65-letnimdoświadczeniem i praktyką.• statywy naramienne HDSLR,• krany kamerowe,• statywy,• wózki,• jazdy kamerowe,• elektroniczne i manualne głowice Pan-Tilt.www.cambo.plGRUDZIEŃ 201221

TELEFESTIWALE: 20 PLUS CAMERIMAGE BYDGOSZCZTECHNIKAAparat/kamera Canon EOS C500Kamera Panasonic AG-AC130elektronicznego skanowania i fi ltrami koloru.F5 jest więc ekonomiczną wersją droższejF55 o niektórych parametrach zbliżonychdo zaprezentowanej w 2011 rokuF65 o rozdzielczości 8K (16-bitów RAW).Obie kamery mają przetworniki obrazowe4096x2160 (11,6 megapikseli, 8,9 megapikseliefektywnych) o rozmiarze 24 x12,7 mm. Obie mają małe wymiary i ciężar(2,2 kg!) i zapisują na kartach pamięciowychAXSM (F65 na SRMemory). Dokładniejszyopis oznaczałby oddzielny artykuł.Panasonic pokazał swoje wspaniałe...aparaty fotografi czne serii Lumix G (wyposażonew zupełnie przyzwoicie działającąfunkcję nagrywania fi lmów i to HD) orazkamery fi lmowe serii AG - AG-AC160 9AC130 korzystające z rozwiązań formatukompresji AVCHD. Są to kamery odpowiedniedla tzw. budżetowych produkcji,dla małych studiów. Potrójne, 2,2 megapikselowematryce MOS zapewniają obrazHD zapisywany w formacie AVCHD(MPEG-4 AVC/H.264) oraz DVI na kartachSD (do 2 GB), SDHC (do 32 GB) lub SDXC (do 2 TB).Kręcenie fi lmów „z ręki” zapewnia model AG-AC90(o ciężarze poniżej 2 kg), o parametrach podobnychdo poprzednich dwóch modeli. Mimo intencjonalniemałych gabarytów zapewnia obraz Full HD 50p! (możliwesą też i „gorsze” ustawienia). Najbardziej profesjonalnąkamerą jest AG-HPX600 – model serii P2. Obrazzapisywany jest tu w postaci 4:2:2, 10-bitowej, komprymowanyzaawansowanym technicznie kodekiemAVC-Intra. W (niedalekiej) przyszłości można będziepodnieść standard tej kamery („upgrade”) dopełniającją nowym kodekiem AVC-ULTRA i możliwością zapisuna kartach pamięci microP2 (obecnie zapis odbywa sięna kartach P2).Studiotech, powracający na Plus Camerimage po krótkiejprzerwie, zaprezentował urządzenia kilku fi rm, w tymserię aparatów fotografi cznych/kamer EOS C100, C300i C500 fi rmy Canon, oraz profesjonalny sprzęt oświetleniowyfi rmy Dedo Weigert Film GmbH. Aparaty EOS, współpracującez serią obiektywów EF Cinema, umożliwiają zapisKarty pamięci SxSRefl ektor LEDz soczewkąFresnela ARRI L7-T(zależnie od modelu na kartach pamięci CF,SHDC lub SDXC) do rozdzielczości 4K dziękinowym i superczułym przetwornikom CMOS35 mm (8,85 megapikseli w modelu C500).Model EOS-1DC, będący klasyczną cyfrowąlustrzanką z matrycą aż 18,1 milionów pikseli,może również zapisywać fi lmy 4K, super35 mm lub HD. Czułości ISO sięgają wartości20-25 tysięcy.Oświetlenie Dedo Weigert (słynne „Dedolight”i nie tylko) jest znane wszystkim zawodowcom.Firma oferuje w tej dziedziniechyba wszystko – lampy żarowe, halogenowe,fl uoroscencyjne, diodowe (LED) czy fi l-try lub wkładki Gobo oraz ogromną paletęakcesoriów. Wszystkie charakteryzująsię doskonałymi parametrami, większośćmożliwością bardzo dokładnej i skutecznejkontroli (temperatura barwowa, kąt promieniowania).Ostatnio fi rma dołączyła do swejoferty wspomniane wyżej zestawy 3D (kameraPhantom 65 Gold, obiektywy ZeparStereo i system sterowania U-Lex z kalkulatorem3D).WIĘCEJ ŚWIATŁAOświetlenie było prezentowane również na stoisku fi rmyK5600 Lighting, której oferta (seria lamp „Joker Bug” oraz„Alpha”) była podobna to opisywanej w zeszłym roku.Stoisko ARRI, podobnie jak w zeszłym roku, przyciągałokolejnymi wersjami absolutnie profesjonalnych kamer„Alexa”: Alexa, Alexa Plus, Alexa M i Alexa Studio.Nowością jest teraz zapis w trybie High Speed (do 120klatek/s) realizowany dzięki kodekom ProRes (Apple)lub DNxHD (Avid) na odpowiednio szybkich kartach pamięciserii SxS PRO (64 GB, Sony, przy prędkości transferudanych równej 1,2 Gb/s dwie godziny fi lmu HD 4:2:2można przenieść do komputera w czasie 8 minut). Rozwiązanieto eliminuje w wielu przypadkach koniecznośćużywania specjalnej kamery do efektów slo-mo. W trybieszybkim najważniejsze parametry obrazu, takie jakgłębia ostrości czy kąt patrzenia obiektywu kamery sąidentyczne jak w trybie normalnym. Obraz hi-speed mastudyjny schemat kodowania koloru postaci 4:2:2.22 GRUDZIEŃ 2012

Kamera Panasonic AG-HPX600ARRI produkuje również oświetlenie – na przykładachchociażby refl ektorów L7-T/L7-C z soczewkamiFresnela widać było wyraźnie, że „worldgoes LED”. Diody świecą coraz jaśniej, bardziejjednolicie, dają się łatwo regulować i nie grzeją takbardzo.To miłe, że fi rmy nie tylko zaciekle ze sobąwalczą, ale także potrafi ą współpracować. ARRIna przykład już oferuje masę przydatnych i niezbędnychakcesoriów do wspomnianych powyżejaparatów/kamer Canon serii EOS C.Na wystawie nie zabrakło fi rmy J.L.Fisher, prezentującejtę samą co w roku poprzednim rodzinęwysięgników, uchwytów i wózków kamerowych.Panavision pokazał to, co od lat oferuje – czyliwszystko – skromna część na wystawie, resztaw katalogach. Były to kamery elektroniczne, kameryna taśmę, obiektywy, akcesoria, obiektywy, fi ltry,i wiele innych urządzeń potrzebnych do produkcjifi lmów w dowolnym formacie (2D, 3D, 35 mm,65 mm itd.). Na miejscu można było zobaczyć serięobiektywów PVINTAGE, będących w zasadziepowtórzeniem (z małymi zmianami optyki i mechaniki)nagradzanych w latach 70. konstrukcji tejfi rmy.Ciekawe było małe stoisko niemieckiej fi rmyMAT-Film+TV Camera Technology GmbH (reklamującejsię jako „Mad About Technology”– opętani techniką). „Szaleńcy” z Babelsbergupokazali to samo, co w roku poprzednim, czyli wyspecjalizowaneurządzenia do prowadzenia kamer– wysięgniki, ramiona, kolumny, zdalnie sterowaneuchwyty kamerowe i inne akcesoria. Ich systemy:MAT-Towercam ® , Moviebird, Computrack ® , Cruisesam® , Liftcam ® , Aerodolly ® są znane na całymświecie. Uwagę zwiedzających przyciągała konstrukcjao nazwie „Kenworthy-Nettmann Snorkel”– inaczej obiektyw z peryskopem. Długa rura orazmałe, też zdalnie sterowane lusterko umieszczonena dole, pozwalają usunąć z planu operatora i kameręwraz z jej systemem mocowania. Można teżrobić zdjęcia podwodne, zdjęcia planów miniaturowychmodeli (takie właśnie pokazano).GRZEGORZ MORKOWSKIREKLAMAConvergentDesign - Gemini 4:4:4(R)evolutionary Uncompressed HD Video RecorderGemini 4:4:4 Features:NOWO– OPCJA ARRI RAW!• Fully uncompressed, 10-bit, 4:2:2/4:4:4 videorecorder with sunlight viewable monitor• Supports Dual-Link, 3G, 1080p60, 3D andS-Log with full support for viewing LUTs• Perfect for F3, F35, Alexa, all Filmakers• Uses new high performance, low cost SSDMedia• Compliments the highly acclaimed nanoFlash• Support for ARRIRAW recording and playbackwith Confidence Monitoring.TWENTY 4 SEVEN S.C.tel.: 00 48 22 632 66 22fax: 00 48 22 632 66 52GRUDZIEŃ 201223e-mail: biuro@twety4seven.pl

TELE O TYM SIĘ MÓWITERAZ CBS:Reality, Drama,Action i Europa3 grudnia 2012 roku, swą premierę na polskim rynkutelewizyjnym miały nowe kanały pod marką CBS. Wcześniejw związku z dużym sukcesem projektu sygnowanego markąCBS, uruchomionego w Wielkiej Brytanii w listopadzie2009 roku, na mocy specjalnego porozumienia zaplanowanowzbogacenie dotychczasowej oferty Chello Zone o kanałypod zmienioną marką również w innych krajach regionu.W sierpniu 2012 roku CBS i Chello Zone ogłosiły zamiarrozszerzenia zasięgu kanałów CBS na 83 kraje regionu EMEA.Zmodyfi kowana oferta programowa nowychkanałów, w tym CBS Reality, CBS Drama,CBS Action i CBS Europa, zawierać będzienajpopularniejsze seriale i fi lmy z liczącej ponad70 000 godzin nagrań biblioteki medialnej stacjiCBS.Wśród nowych propozycji w ramówce docierającegodo 25 mln widzów z krajów EMEA kanałuCBS Reality znajdzie się między innymi nagrodzonylicznymi statuetkami Emmy serial 48 godzin,a także nadawany przez wiele sezonów popularnyamerykański show telewizyjny Sędzia Judy. Zakupionorównież prawa do nadawania wielu produkcjizewnętrznych, w tym dynamicznego dokumentalnegoserialu kryminalnego FBI w akcji, serii Bezwyjścia, popularnego show 10 lat mniej ukazującegometamorfozy uczestniczek, serialu Powiedz mi,kim jesteś o tematyce genealogicznej i poruszającegoserialu medycznego Dziecięce pogotowie.Oferta programowa CBS Drama, podobnie jakw przypadku cieszącego się dużą oglądalnościąkanału brytyjskiego, obejmie takie kultowe i niezapomnianetytuły, jak Dynastia i Shogun. W ramówceCBS Drama znajdzie się również miejsce na pełnenamiętności i uczuć fi lmowe produkcje CBS orazpasjonującą klasyczną amerykańską soap operęMelrose Place. Za pośrednictwem nowego kanału,który początkowo docierać będzie do 9 mln widzów,odbiorcy w wielu krajach będą mogli po razpierwszy zobaczyć wybrane tytuły CBS, m.in. caływachlarz produkcji świątecznych. Większość ofertyprogramowej pochodzić będzie z biblioteki medialnejCBS, przy czym przewiduje się również zakuppraw do produkcji zewnętrznych, w tym brytyjskiegoserialu Mile High pokazującego życie załogi liniilotniczych, który wejdzie do ramówki już w grudniu2012.W Polsce odbiorcy nowego kanału CBS Actionbędą mieli okazję przypomnieć sobie popularnyna całym świecie serial Star Trek, apokaliptycznąopowieść Jerycho i wysoko cenioną przez krytykówprodukcję 4400.24 GRUDZIEŃ 2012

O TYM SIĘ MÓWITELENadawany w Polsce kanał ZoneEuropa po zmianie nazwy na CBSEuropa nadal prezentować będzienajlepsze dzieła kina europejskiego,amerykańskiego i światowego.Z okazji zmiany wizerunku planowanesą atrakcyjne premiery,w tym projekcja takich cenionychprzez krytyków obrazów jak Lektor,Hurt Locker – W pułapce wojny orazCadillac Records. Kanał w odświeżoneji unowocześnionej formuledocierać będzie do prawie 4 mln widzówodbierających obecnie stacjęZone Europa w Polsce.Z okazji wprowadzenia pakietukanałów CBS w całym regionieEMEA zdecydowano się równieżprzeprowadzić lifting wizerunkowystacji, aby optymalnie dostosowaćoprawę grafi czną do oferowanychtreści programowych.Dyrektor Programowy ChelloZone, Chris Sharp, powiedział:Dla naszych kanałów współpracaz CBS oznacza bardzo ciekawy etap.Ekspansja CBS w ramach regionuEMEA to szansa na poszerzeniei wzbogacenie oferty programowejo znane i lubiane pozycje. Jesteśmypewni, że nasi widzowie z zadowoleniempowitają nowe programy i nowąmarkę.Od momentu zmiany markiw 2009 roku nastąpił dynamicznyrozwój brytyjskich kanałów CBSChello Zone i ich oglądalności. ChelloZone i CBS zamierzają powtórzyćten sukces również w pozostałychkrajach regionu EMEA. (KSG)MONITORREFERENCYJNYDolby PRM-4200Pierwszy płaski monitor, który zdecydowanieprzewyższa monitory CRT, niezwykle precyzyjnieodwzorowuje kolory, z prawdziwą czernią,z wyjątkową szczegółowością ciemnychdetali i wysokich kontrastów. Monitor fi rmyDolby zapewnia szeroki zakres dynamikii niezawodność.Profesjonalny monitor referencyjnyPRM-4200 to jedynymonitor, który posiada opatentowanąprzez Dolby technologiępodwójnej modulacji, dzięki którejwyświetla pełną gamę dynamiki,wysoki współczynnik kontrastuoraz szeroką gamę kolorów, odpowiadającanajwyższym standardomwspółczesnych kamer cyfrowychi kinowych materiałów fi lmowych.O zaletach urządzeniach tak mówiAnna Sujka, kolorystka:Monitor PRM-4200 fi rmy Dolbypozwala koloryście na prawdziwietwórcze szaleństwo. Wspaniałe, nasyconei czyste barwy, tak doskonalewybrzmiewające na tym monitorze, nadająnaszej pracy nowej jakości. Wielkośćmonitora oraz jego fascynującarozpiętość tonalna umożliwia niesamowitąprecyzję w pracy z kolorem.PRM-4200 zapewnia wsparciedla formatów wieloklatkowych,wspiera LUTy (1D, 3D oraz 3D NucodaLUT) oraz środowiska pracy AM-PAS oraz ACES.Pierwszy w Polsce monitor referencyjnyDolby PRM-4200 funkcjonujeod kilkunastu tygodni w fi rmieLunapark. Mówi o tym jej reprezentant,Wojciech Janiszewski:Przez kilka ostatnich lat pojawiałysię w naszym studiu oparte o technologieLCD, PDP czy LED tzw.broadcasty referencyjne. Najlepszyz nich przetrwał tydzień, a większośćze studia znikała po dwóch, trzechdniach. Dolby PRM-4200, który takżew końcu do nas trafi ł, poddaliśmyszczegółowym testom, kalibracjomi pomiarom. Wyniki były doskonałe.Jest to pierwszy i autentycznie referencyjnymonitor gradingowy klasy”A”,który od reszty współczesnych urządzeńtej grupy dzieli przepaść technologiczna.Utrzymanie tej stabilnościi jakości obrazu na 42” ekranie nieudało się dotąd żadnej innej fi rmie.Warto dodać, że fi rma Dolby zapewniakompletne wsparcie technologiczneoraz kalibrację „on-site”, tęostatnią, jako jedyny producent monitorówreferencyjnych. (lun)GRUDZIEŃ 201225

TELEO TYM SIĘ MÓWITECHNIKABluStar ECOSYSTEMKilka miesięcy po wprowadzeniu na rynek produktu BluStar8000i Desktop Media Phone, sprzętu komputerowegodo prostych i spontanicznych videokonferencji w jakości HD,firma Aastra poszerza rodzinę produktów o wersjeoprogramowania na PC, iPad i iPhone. Dzięki temukomunikacja video staje się mobilna,a użytkownicy mogą prowadzićrozmowy w dowolnym miejscu.Użytkownicy BluStar mają do dyspozycji łatwew obsłudze konto. Wystarczy jedno kliknięcie,aby uaktywnić połączenie video z rozmówcą.Urządzenie umożliwia dostęp do książki telefoniczneji wpisów w notatniku. Wszystkie funkcje są do dyspozycjitakże poza siecią fi rmy tak, aby każdy pracownikzdalny mógł, w swoim domowym biurze, prowadzić rozmowyvideo. Wraz z BluStar Aastra oferuje wersję oprogramowaniadla laptopów i komputerów stacjonarnych.Maksymalną swobodę w poruszaniu oferują iOS ClientsBluStar for iPad oraz BluStar for iPhone. Aby prowadzićrozmowy video użytkownik potrzebuje wyłącznie połączeniaz siecią poprzez WLAN. Z urządzenia można korzystaćw położeniu poprzecznym lub pionowym, a dodatkowowybierać można przednią lub tylną kamerę.BluStar Ecosystem stanowi uzupełnienie przedstawionegona targach CeBIT BluStar 8000i, czyli telefonuMedia Phone służącego do spersonalizowanej komunikacjivideo. Urządzenie posiada 13-calowy, duży ekrandotykowy, kamerę HD z szerokokątnym obiektywem,trzy głośniki i cztery mikrofony kierunkowe. Jednocześniewygłuszane są zakłócenia. Dzięki tym rozwiązaniomjakość rozmów jest tak wysoka, jakby rozmówcystali tuż obok. Media Phone łączy funkcje telefonu, sys-temu konferencyjnego, platformy aplikacyjnej oraz narzędziado pracy grupowej.Znaczenie video w zakresie komunikacji pomiędzyfi rmami dobrze pokazują wyniki badań instytutu analizPAC/Berlecon. Na jego zlecenie przeprowadzonoankietę wśród osób odpowiedzialnych za technologięinformacyjną i komunikację w fi rmach zatrudniającychnie więcej, niż 100 pracowników. Wykazała ona, że 35%badanych chce wprowadzić lub na nowo zainstalowaćrozwiązanie sieciowe i videokonferencyjne w nadchodzącychdwóch latach. Oprócz tego PAC/Berleconpoinformował, że 30% przedsiębiorstw już wyposażyłodużą część personelu w smartfony, a 40% fi rm wykorzystujetablety. Wg raportu liczba ta będzie się zwiększaćw najbliższych latach. Nadchodzi czas videokomunikacji,która będzie dostępna nie tylko w salach posiedzeńi na biurkach fi rmowych, ale także poza miejscami pracy,przy użyciu smartfonów oraz tabletów. Aastra umacniaswoją pozycję na rynku komunikacji przedsiębiorstwi oferuje wraz z BluStar Ecosystem rodzinę produktów,która uwzględnia wymogi małych i średnich przedsiębiorstw– powiedział Frederic Boone, dyrektor na EuropęŚrodkową i Południowo-Wschodnią w fi rmie AastraTechnologies. (Ama)26GRUDZIEŃ 2012

O TYM SIĘ MÓWITELEROZMOWAZ JACKIEM SILSKIM,PREZESEMPOLSKIEJ IZBYRADIODYFUZJICYFROWEJTECHNIKAPRACOWITA DEKADA– W roku jubileuszu musi paść pytanie o genezęPolskiej Izby Radiodyfuzji Cyfrowej.– Polska Izba Radiodyfuzji Cyfrowej jest kontynuatoremdziałalności Stowarzyszenia Firm BranżySatelitarnej, założonego w 2002 r. Stowarzyszeniezostało powołane z potrzeby integracji, którapojawia w wyniku procesów konsolidacyjnychna rynku mediów elektronicznych, jakie przebiegałyintensywnie dekadę temu i świadomości,że warto jest w tej sytuacji zapewnić należytą reprezentacjęprzedsiębiorcom, którzy tworzyli tębranżę od podstaw.– Co udało się zrobić, czyli najważniejsze osiągnięciaWaszej izby?– Do momentu rozpoczęcia działalnościprzez PIRC, błędnie skonstruowane ustawodawstwodyskryminowało klientów nadawców radiodyfuzyjnych,czyli radia i telewizji nadawanychsatelitarnie i naziemnie. Prawo nie przewidywałoobowiązku montowania instalacji do odbioru telewizjisatelitarnej i DVB-T w budynkach wielorodzinnych.6 listopada br., po wieloletnich pracachPIRC i ekspertów Izby, pod moim kierownictwem,podpisana została nowelizacja rozporządzeniaw sprawie warunków technicznych, jakim powinnyodpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U.z 2012 r. poz. 1289). Dzięki poprawkom, na rzeczktórych PIRC lobbowała przez ponad 2 lata, każdymieszkaniec nowych, wielorodzinnych budynkówbędzie miał możliwość swobodnego wyborutechnologii odbioru telewizji cyfrowej, a z elewacjiznikną szpecące i zagrażające życiu indywidualneanteny satelitarne.Nasza Izba od samego początku jest równieżzaangażowana w proces cyfryzacji telewizji na-ziemnej. Mamy swój udział w kształcie ustawodawstwadotyczącego tego procesu, współpracujemyz KRRiT, UKE, MAC, UOKiK. Ponadto, przy współpracyz fi rmami członkowskimi oraz Urzędami Wojewódzkimi,organizujemy spotkania szkoleniowena temat DVB-T, skierowane do lokalnych władzsamorządowych i mieszkańców.W celu niwelowania problemów dotyczącychjakości części odbiorników DVB-T, współpracujemyz ZiPSEE, organami inspekcji handloweji służbą celną. Staramy się zminimalizować straty,jakie ponoszę importerzy i producenci zrzeszeniw PIRC, w pełni stosujący obowiązujące przepisydotyczące wymogów technicznych dla sprzętudo odbioru DVB-T.Dodatkowo, w ostatnim czasie PIRC zajmujesię innym aspektem cyfryzacji społeczeństwa,jaką jest satelitarny dostęp do internetu. Dostrzegamyw tej technologii alternatywę dla sieciświatłowodowych w nisko zaludnionychrejonach kraju, gdzie ich budowa nie będzieopłacalna.– Plany PIRC na przyszłość?– Polska Izba Radiodyfuzji Cyfrowej zamierzadalej aktywnie uczestniczyć w realizacji założeńAgendy Cyfrowej. Będziemy starać się znosić barieryinwestycyjne, a tym samym usprawniać rozwójgospodarczy w naszej branży. Będziemy dalejstarać się wpływać na proces ustawodawczy,tak aby wszyscy nadawcy radiodyfuzyjni, kablowii IP oraz ich klienci, byli traktowani równorzędnie.Chcemy intensywnie wspierać edukację przyszłychinżynierów telekomunikacji i informatyki,wspierać postęp technologiczny i dzielić się wiedząw celu usprawnienia i przyspieszenia postępucyfryzacji. (MaFi)GRUDZIEŃ 201227

TELEDO FIRMY, DO DOMUTECHNIKAHP Z UNIVERSAL MUSIC GROUPPlatforma HP Connected Music na wszystkich nowychkomputerach stacjonarnych i notebookach z systememMicrosoft Windows 8 zapewnia klientom indywidualnymw regionie EMEA dostęp do katalogu artystówUniversal Music Group.Zainstalowane w starterze HP Connected Music pakietyHP Music Rewards Package umożliwiają dostępdo ekskluzywnych koncertów w wykonaniu artystówUniversal Music Group (HP Private Events), wygraniespotkania z zespołem, wizyty w studiu nagrań lub kolacjiz popularnymi wykonawcami (Music Experiences),ekskluzywne spotkania z artystami przeznaczonedla VIP-ów, wraz z pokryciemkosztów podróży i zakwaterowania(VIP Pack Trias) oraz transmisjęstrumieniową z bezpłatnymprzez 90 dni dostępem do pełnegokatalogu Universal Music Group(HP Connected Music). Użytkownicynowych komputerów HP Spectrei HP Envy z Windows 8 otrzymająmożliwość pobrania 10 bezpłatnychutworów MP3 miesięcznie przez 90 dni.Jednym z 4 nowych modeli jest ultrabook HPENVY TouchSmart 4 z 14” ekranem dotykowym HD,podświetlaną klawiaturą i subwooferem z dźwiękiemBeats Audio. Wysoką wydajność urządzenia o grubości23 mm i masie 2,16 kg zapewniają najnowszeprocesory Intela, napędy SSD oraz innowacyjne technologieHP (CoolSense, Imagepad, ProtectSmart, TrueVisionHD Webcam i Connected Photo). Akumulatorzapewnia do 8 godz. pracy.ULTRA KRÓTKOOGNISKOWYPROJEKTOR FULLHDProjektor Vivitek D7180HD, pierwszy na świecie z ultrakrótkim rzutem i rozdzielczością 1080p FullHD, dowyświetlania obrazu o wielkości 86” (218 cm) potrzebujepraktycznie zerowej odległości od ekranu, co jestdoskonałym rozwiązaniem do małych sal konferencyjnychczy zastosowań z tablicą interaktywną.Wysoką jakość obrazu gwarantują jasność 3 400ANSI lm, 6-segmentowe koło kolorów, chip DLP fi rmyTexas Instruments i technologia BrilliantColor. Projektormożna łatwo zintegrować w sieci przewodowej(złącze RJ45), a podłączenie innych urządzeń umożliwiająporty HDMI, VGA-In/Out, DVI-D i USB. Projektor,który wyświetlaobraz o przekątnejod 86 do 97”, jestwyposażony w lampęo żywotności do4000 godz. i głośniko mocy 10 W.SZYBKIE POŁĄCZENIENotebooki z serii Aspire V5A fi rmyAcer z systemem Windows 8 sąo 30% cieńsze od innychkomputerów tej klasyz napędem DVD (grubośćponiżej 23 mm,masa niecałe 2,4 kg).Wydajne procesory z rodziny IntelCore i układy grafi czne NVIDA GeForce GT pozwalająna wydajną pracę wielozadaniową oraz tworzenietreści multimedialnych. 10-punktowy 15,6” ekran HDReady Touch zapewnia optymalne sterowanie funkcjamidotykowymi. Inteligentne zarządzanie energią oraz przemyślanerozmieszczenie podzespołów obniżyło poziomhałasu i zapewniło komfort termiczny bez pogarszaniawydajności systemu.Funkcja Acer Instant Connect automatycznie wyszukujei rejestruje najczęściej używane punkty dostępowe,co pozwala na nawiązanie połączenia z internetemw zaledwie 2,5 sek. (4-krotnie szybciej niż w przypadkurozwiązań konwencjonalnych).Model Aspire V5-571PG ma 6 GB pamięci RAM,750 GB HDD, Bluetooth, USB 3.0, HDMI i podświetlanąklawiaturę.PASTELOWE ZDJĘCIABenQ GH650 to aparat cyfrowyz szerokokątnym obiektywemo zmiennej ogniskowej f= 22.3, matrycą 16 MP,26-krotnym zoomem optycznym,3” ekranem LCD(460 000 px) i wieloma użytecznymifunkcjami.MagiQ Filter to specjalny filtr, który zapisuje fotografięw pastelowych kolorach i zdjęcie wygląda jaknamalowany obraz, Mirror tworzy zdjęcia z efektemodbicia lustrzanego (ekspozycja zdjęcia podzielonajest na połowy), Super Marco pozwala na wykonywaniazdjęć z odległości zaledwie 1 cm od obiektuprzy dodatkowym wsparciu automatycznego ustawianiaostrości, a Auto Fokus Tracking automatycznieśledzi poruszające się obiekty z ustawieniem optymalnychpoziomów natężenia światła oraz balansu bielii kolorów. Zdjęcia panoramiczne można robić w poziomielub w pionie w zakresie 360 o , 120 o lub 180 o .Obraz nagrywanych w rozdzielczości do 720p(30 klatek/sek.) fi lmów można przybliżać lub oddalać.Nagranie można zatrzymywać i je wznowićbez konieczności tworzenia nowego fi lmu (pliku).Wbudowana pamięć pozwala na zapisaniedo 98,7 MB danych, ale można ją rozszerzyćkartami: SD (do 4 GB), SDHC (do 32 GB) i SDXC(do 64 GB).28GRUDZIEŃ 2012

DO FIRMY, DO DOMU TELEULTRA DEFINITION (UD)Z TECHNOLOGIĄ 3D.84” (213 cm) telewizor LG UD 3D, dziękizaawansowanej technologii LG TripleXD Engine, wyświetla obraz o rozdzielczości8 mln pikseli (3840x2160)– 4 x większej w porównaniu z obecnieużywanymi panelami telewizyjnymiFull HD. Dodatkowa funkcja ResolutionUpscaler Plus umożliwia wierne odtwarzanieobrazów ze źródeł zewnętrznych,takich jak dyski twarde i urządzenia mobilne,bez ryzyka pogorszenia jakości obrazu przy oglądaniuplików na tak dużym ekranie.Udoskonalona technologia CINEMA 3D umożliwia regulowaniewirtualnej odległość między obiektami na ekranie,dzięki czemu obraz 3D może być jeszcze bardziej wciągający(3D Depth Control), a funkcja 3D Sound Zooming analizuje tęodległość i dostosowuje dźwięk do położenia i poruszania siępostaci i obiektów.LG Smart TV oferuje ok. 1400 aplikacji i rosnącą liczbę usługudostępniających treści premium, w tym 3D Word (fi lmy i gry).Moduł konwersji 2D na 3D umożliwia praktycznie nieograniczoneposzerzanie dostępnego zbioru materiałów 3D. Smart SharePlus pozwala korzystać z treści zapisanych na urządzeniachzewnętrznych (laptopy, telefony komórkowe, tablety i pamięcifl ash), a Dual Play - dzięki specjalnym okularom – umożliwiadwóm graczom siedzącym obok siebie widzenie zupełnie różnychtrójwymiarowych obrazów - ekran nie jest dzielony pionowolub poziomo na pół, lecz każdy z graczy ma do dyspozycjipełne 84”.Telewizor wyposażono w system dźwiękowy 2.2: 2 x 10 W +dwa woofery po 15 W.NA KOPIE ZAPASOWEPrzenośny dysk twardy My Passportfi rmy Western Digital jest oferowanyw pięciu kolorach i pojemnościach:500 i 750 GB oraz 1 i 2 TB. Po podłączeniudo portu USB 3.0 umożliwia błyskawiczneotwieranie i zapisywanie plików.Transmisja danych odbywa się z prędkościądo 5 Gb/s w trybie USB 3.0 i do 480 Mb/sw trybie USB 2.0.Program fi rmy WD automatycznie i na bieżąco tworzy kopiezapasowe danych, działając w tle i nie obciążając zasobówkomputera. Każdy nowy lub zmodyfi kowany plik jest natychmiastzapisywany w kopii zapasowej. Program WD Securityumożliwia zabezpieczenie dysku hasłem, a szyfrowanie sprzętowechroni dane przed dostępem niepowołanych osób. Natomiastprogram WD Drive Utilities rejestruje dysk, wykonuje jegodiagnostykę i ustawia automatyczne wyłączanie.Dysk (format NTFS zgodny z systemami Windows XP, Vista,7 i 8, współpraca z systemami Mac OS X) jest zasilany bezpośrednioprzez port USB komputera.GPS NA KORKIUltra cienkie (12 mm grubości)Navio 505TMC to łatwew obsłudze, szybko działająceurządzenie nawigacyjne.TMC zapewnia dostęp do informacjio zdarzeniach drogowych, wypadkach, korkach,utrudnieniach w ruchu, robotach drogowych,zamkniętych na terenie Polski arteriach. Informujeo tworzących się korkach na głównych drogach publicznychoraz – na prośbę użytkownika - wyznaczaopcjonalne trasy zastępcze. Informacje są wysyłanei przetwarzane przez aplikację nawigacyjną za pomocąsystemu radiowego RDS-TMC opierającegosię na sygnale FM.Zaawansowany układ GPS (szybki wielokanałowyodbiornik) pokazuje pozycję szybko i dokładnienawet przy niskim poziomie sygnału. PodświetlanyLED 5” ekran dotykowy (480 x 272) wyświetla wyraźnyi szczegółowy obraz.Funkcjonalność urządzenia zwiększają asystenttoru jazdy, POI, budynki 3D, informacje o limitachprędkości i aktualna baza foto-radarów oraz czytnikkart micro SD o pojemności do 16 GB i odtwarzanieplików audio, wideo i zdjęć (głośnik o mocy 1 W),a także odczyt plików txt e-book.KARTA SDHC CLASS 10ADAPTEREM WI-FIPo umieszczeniu karty w kompatybilnymaparacie można bezprzewodowoprzenosić zdjęcia lub fi lmydo komputera i urządzeń mobilnych,a także udostępniać je w internecie.Karta TRANSCEND (16 i 32 GB) możedziałać w dwóch trybach. Direct Sharejest automatycznie aktywowanypo włączeniu aparatu i umożliwia natychmiastoweudostępnienie zdjęć w sieci bezprzewodowej,a Internet Mode pozwala na połączenie się z internetemza pośrednictwem pobliskiego hot spotu lubpołączenia udostępnionego np. przez smartfon.Podczas pracy w tym trybie można szybko pobraćwybrane zdjęcia z karty i wysłać je e-mailemlub umieścić na swoim profi lu w serwisie społecznościowym.Tryby pracy są przełączane przy użyciu dedykowanejaplikacji Wi-Fi SD. Zaprojektowana pod urządzeniaz systemami iOS i Android, umożliwia automatycznesortowanie zdjęć według popularnychkategorii. Funkcja Shoot & View pozwala na błyskawiczneprzesłanie zrobionego zdjęcia do smartfonaczy tabletu, gdzie następnie możne je edytowaći udostępnić znajomym w pożądanej postaci.JERZY BOJANOWICZGRUDZIEŃ 201229

TELE NAGRODY: NIPTEL 2012O WIELKIEJ SZTUCEi przyszłości mediówJuż po raz XVIII przyznano jedno z najbardziej liczących sięw środowisku wyróżnienie – Nagrodę Mediów NIPTEL.WCentrum Produkcji Filmowo-TelewizyjnejATM Studio w obecności kilkuset gości, reprezentującychwszystkie zawody i specjalnościfi lmowe, media konwencjonalne i elektroniczne,organizacje i stowarzyszenia twórcze oraz administrację,wyróżnienie to odebrał Mikołaj Ziółkowski i kierowanaprzez niego agencja Alter Art organizująca m.in.festiwal Open’er. Nagrodzono ich za „wielką sztukęna wielkim festiwalu, czyli Open’er 2012”. NagrodaNiptel przyznawana jest od 1995 roku przez kapitułę,w której zasiadają laureaci poprzednich edycji. Fundatoremi organizatorem tegorocznej edycji była ATMGrupa SA, zaś wśród nominowanych znaleźli się m.in.:Grzegorz Chlasta, Agnieszka Romaszewska, MagdaŁazarkiewicz i program Państwo w państwie.Jak zawsze uroczystości towarzyszyła dyskusjao dniu dzisiejszym i przyszłości mediów w Polsce.W pierwszym z paneli mającym dać odpowiedź na pytanie:internet w telewizji czy telewizja w internecie,udział wzięli: Edward Miszczak (TVN), Marcin Pery(ipla), Mariusz Jaśkiewicz (Istm.pl), Michał Brański(o2.pl) oraz Paweł Jagiełło (PanMedia Western) zaśprowadził ją z ramienia gospodarzy, Marcin Męczkowski.Jak nietrudno się domyśleć nie udało się uczestnikomożywionej dyskusji jednoznacznie ustalić,czy przyszłość należeć będzie na pewno do telewizjiinternetowej, nie zgodzili się także z twierdzeniem,że to właśnie w internecie toczyć się będzie już niedługoprawdziwe życie realne i wirtualne. Nie zmienia tojednak faktu, że postęp technologiczny proponuje zbytwiele i zbyt szybko nowe rozwiązania, których publiczność– widownia telewizyjna nie jest w stanie w korzyściądla siebie skonsumować.Z pozoru łatwiejsze zdanie mieli uczestnicy drugiegoz paneli: Piotr Radziszewski (TVP1), Maciej Stec(Polsat), Mirosław Bork (Bomedia) oraz Jabub Bierzyński(OMD), których Maciej Strzembosz (KIPA) zapytało prognozy na przyszłość, odnoszące się do polskiegorynku telewizyjnego. Na wstępie padło prowokacyjnepytanie: czy telewizja, przede wszystkim publiczna,w ogóle przeżyje zmasowany atak innych nośników,technologii i mediów. Według szefa Domu MediowegoOMD coraz bardziej widoczna jest rosnąca rola masowegomarketingu, co oznacza, że na każdym ekranie(telewizora, tableta, ifona, monitora itp.) ilość reklamzależna będzie od wielkości widowni. Reklamy podążąza widzem a ekran, na którym zostaną zaprezentowane,jest bez znaczenia. Wygra w tym wyścigu o kasę i masęYouTube, bo jest najbardziej innowacyjny. Maciej Stecuspokajał, że zamiany będą miały charakter ewolucyjnya nie rewolucyjny, bo wszystko w przyrodzie i w świeciemediów także, ma swój czas i logikę. Bork, reżyserfi lmowy (Konsul, Dwie miłości) i producent (Pensjonatpod różą) zgodził się z wizją telewizyjnego świata zaprezentowanąprzez Jakuba Bierzyńskiego, bowiemsam w codziennej pracy doświadcza rosnącej roli internetui portali społecznościowych w kształtowaniupostaw i opinii swych pracowników, a co za tym idzietakże widzów.Na drugie z ważnych pytań: czy cyfryzacja pomożetelewizji czy zaszkodzi? odpowiedzi były zdecydowaniepozytywne, choć Maciej Strzembosz przypomniałpo raz kolejny swą znaną tezę, że przyjęty w naszymkraju model cyfryzacji jest najgorszym z możliwych, bowiemsankcjonuje inwazję małych kanałów, prowokujeniekończące się spory i kontrowersje.Piotr Radziszewski, dyrektor telewizyjnej Jedynki,nie znalazł z kolei żadnych racjonalnych argumentów,które miałyby obronić jego fi rmę przed nieuchronną -zdaniem coraz liczniejszej rzeszy medioznawców - katastrofą,bo misję realizują z coraz większym powodzeniemnie tylko główni konkurenci TVP, ale także kanałytematyczne i stacje komercyjne. (JK)30 GRUDZIEŃ 2012

TELEFESTIWALE: BYDGOSZCZ CAMERA OBSCURASPOTKANIAz reportażemBydgoski Festiwal Sztuki Reportażu (przede wszystkim telewizyjnegoi radiowego) to brzmi interesująco, a jeśli dodamy, że odbył sięjuż po raz dziewiąty nad Brdą i potwierdzimy, że ma w środowiskufilmowców dokumentalistów i reporterów telewizyjnych ustaloną rangęi swoje miejsce na festiwalowej mapie to taki zestaw informacji możnaśmiało przyjąć za obiecującą rekomendację „na dobry początek”.Jednak pomysłodawcy i dyrektorowi Camery Obscura– Remigiuszowi Zawadzkiemu – w równymstopniu przybywa co roku siwych włosów, jaki przyjaciół w Polsce i Europie. Tych pierwszych z racjipermanentnych kłopotów ze zbilansowaniem budżetu,bo choć prawie wszyscy potencjalni sponsorzywerbalnie są, za to w praktyce już niekoniecznie. Tychdrugich szef festiwalu witał w tym roku w odnowionychwnętrzach Miejskiego Centrum Kultury, który dziękiwspólnemu wysiłkowi miasta i funduszy europejskich,oferuje teraz projekcje i spotkania na najwyższym poziomie.I frekwencję, która musiała cieszyć oko gości,m.in. z Anglii, Niemiec, Francji czy Chorwacji, którzyprezentowali swe projekty.Jak co roku zagraniczni uczestnicy imprezy zaskoczenibyli ilością pozycji zgłoszonych do konkursuogólnopolskiego, bo w ich krajach reportaż telewizyjnyma nieco inny kształt i charakter niż u nas. Tambliski jest klasycznemu dokumentowi, stara się pokazywaćproblem w szerszej perspektywie, jeśli zaśskupia uwagę na losach pojedynczych ludzi, to proponujeobszerne, pogłębione portrety. Nasi reportażyścinajpewniej czują się w żywiole interwencji, co pewniejest zarówno spadkiem po minionej epoce, kiedy todopiero groźba pojawienia się ekipy z kamerą działałapobudzająco na lokalną władzę, jak i lawina próśbo pomoc ze strony telewidzów. Z kolei reportaż/dokumentśledczy ma się dobrze po każdej stronie każdejgranicy, bo choćby tylko politycy i polityka dostarczająmateriału aż nadto.Ale też wciąż pozostaje ciekawość świata, która„doskwiera” twórcom pracującym pod wszystkimi szerokościamigeografi cznymi. I uwaga skupiona na tychprzejawach społecznego życia, które w dzisiejszymświecie wydają się anachronizmem, choć maja swekorzenie w wielowiekowej tradycji. Takiej choćby, jakkonieczność, wręcz przymus zachowania dziewictwado nocy poślubnej, obowiązujący wciąż w Arabii,Gorillas of the Congo– Chainsaws To the Rescue What Braits Love: Hatsco sprawia, że młode kobiety, które podjęły współżycieprzed zamążpójściem, muszą poddać się operacjiplastycznej. Dylematy, przed jakim stają, pokazał BelbJamel Mokni w fi lmie National Hymen. Z kolei pracującydla telewizji niemieckiej Thomas Weidenbach pojechałz kamerą do Republiki Konga, by utrwalić na taśmie(Gorillas of the Congo – Chainsaws To the Rescue) rezultatkompromisu, jaki udało się zawrzeć obrońcomnaturalnego środowiska, a głównie rzadkiego gatunkumałp, żyjących w lasach tropikalnych z szefami dotowanychprzez państwo fi rm drzewnych, które dają pracetysiącom robotników. Nie wszędzie jednak udaje sięrozwiązywać nabrzmiałe problemy drogą negocjacji.Międzynarodowe programy umożliwiające dzieciomm.in. w Indiach czy na Dominikanie, podjęcie naukiw szkole, zakończyły się i tysiące dzieci w wielu krajachświata musi, z konieczności, wrócić do pracy. Znanemarki odzieżowe chętnie zatrudniają małoletnich robotników,płacąc im symboliczne stawki i bezlitośnie wykorzystując.Hubert Dubois, zrealizował dla francuskiegoinstytutu audiowizualnego poruszający dokument ChildSlave Labourers, który nie pozostawia nadziei na poprawęlosu małoletnich pracowników. Można tylko apelowaćdo sumienia bogatego świata.32 GRUDZIEŃ 2012

FESTIWALE: BYDGOSZCZ CAMERA OBSCURA TELEJury i Dariusz Wolski (w środku)prosta. Autor skromnie przedstawia różne aspekty walkidecydującej o życiu i śmierci. Odwołuje się to do najlepszejtradycji polskiego dokumentu, tradycji wartości,wiary w ludzi, tak brakującej w dzisiejszym świecie. Natomiastfi lm, (…) który nie osądza, ale pokazuje dwie historiez równą wrażliwością i czułością, będący zimnymprysznicem, który pozwala widzowi uświadomić sobieodpowiedzialność każdego z osobna, jak i nas wszystkichto Uwikłani Lidii Dudy. Autorka otrzymała NagrodęSpecjalną w konkursie międzynarodowym oraz Nagrodęza Szczególny Wkład w Rozwój Reportażu.LekarzeWhat Braits Love: HatsKatinka Zeuner z Niemiec apelowała i to symbolicznie,wyłącznie do emocji widzów, by potraktowali pokazanąprzez nią parę berlińskich Żydówek z akceptacją dla ichseksualnych preferencji i artystycznych wyborów. Jalda& Anna – First Generation After to fi lmowa afi rmacja życiadzieci „pierwszego pokolenia po”, córek matek, któreprzeżyły Auschwitz, co – jak podkreślała autorka – dogłębniewpłynęło na ich życie i ukształtowało ich uczuciawzględem żydowskiego pochodzenia.Gitowcy Kuby Nagabczyńskiego i Mirosława Majerananiedobrze czuliby się w kategorii skrajności, bo tointeresujący zapis jedynej oryginalnej subkultury młodzieżowej,która rozwinęła się w naszym kraju na przełomielat 60. i 70. ubiegłego wieku. Gitowcy szybko zniknęliz PRL-owskiego krajobrazu, a ofi cjalna propagandai media zajmowały się nimi wyłącznie przyczynkarskoi niechętnie.O tzw. babkach, leczących na polskiej prowincji sobietylko znanymi sposobami wiele schorzeń, powstałojuż wprawdzie kilka fi lmów, ale to temat wciąż popularnywśród młodych reportażystów (tu pokazano obrazTo wasza wiara wam pomaga Doroty Petrus i BogdanaLęcznara). Podobnie jak o wielodzietne rodziny, jak taGrażyny i Jana Karczewskich ze wsi Kuligi na Warmii,która liczy 23 osoby. Kinga Dobrzyńska zrealizowałaswoje 2+21 by pokazać, że choć tak licznej rodzinie nieżyje się łatwo, to jednak miłość, przywiązanie, wzajemnapomoc pozwalają przetrwać trudne chwile.I jeszcze o nowym fi lmie Joanny Frydrych, stałejuczestniczki bydgoskiej imprezy, która jest nie tylkouważną obserwatorką otaczającego ją świata,ale i wrażliwą autorką społecznych reportaży. Tomasz– bohater jej fi lmu Inny szuka szczęścia, jest młodymogromnie sympatycznym i pogodnym, a przy tym inteligentnymi świetnie wykształconym człowiekiem. Matylko ogromnego pecha, bo cierpi na zespół Aspergera,który jak się okazuje skutecznie przeszkadza w jegokontakcie z otoczeniem.Francusko-polsko-chorwackie jury tegorocznegofestiwalu nie miało problemu z wytypowaniem laureatakonkursu międzynarodowego. Grand Prix im. RyszardaKapuścińskiego otrzymali Lekarze Tomasza Wolskiego,bo – jak stwierdzono w uzasadnieniu: forma pokazaniabohaterów fi lmu, którzy ratują ludzkie serce, jest bardzoNagroda główna w konkursie ogólnopolskim trafiła do Izabeli Szukalskiej (TVP Katowice) za reportażTańczący z psami. Za najlepszy reportaż społecznynagrodzono Mikołaja Wawrzeniuka i Dariusza Szadę-Borzyszkowskiego (TVP Białystok), autorów reportażuKochana nasza klaso. Najlepszy reportaż śledczy zostałzrealizowany przez Szymona Jadczaka (TVN Uwaga).Finroyal – królewski przekręt jest efektem dziennikarskiegodochodzenia na kilka miesięcy przed wybuchemtzw. afery Amber Gold. Wyróżnienie w konkursie ogólnopolskimjury przyznało Grzegorzowi Fedorowskiemu(TVP Szczecin) za obraz Mój ojciec Igor oraz JoannieFrydrych za Inny szuka szczęścia.JANUSZ KOŁODZIEJGRUDZIEŃ 2012 33

TELEPO TRZECIEJ STRONIE EKRANUMIĘDZY KABLEM A MUX-EM,czyli cztery razy widzTelewidz telewidzowi nierówny. Dziś Polska podzielona jest na trzyniemal równoliczne obozy: abonentów sieci kablowych, abonentówplatform satelitarnych oraz widzów odbierających sygnał drogąnaziemną. Wśród tych ostatnich właśnie następuje podział: na widzówtelewizji cyfrowej oraz powoli odchodzących do lamusa odbiorcówsygnału analogowego. Źródło dystrybucji determinuje styl oglądania.A mapa konsumpcji telewizji robi się coraz bardziej złożona.DYSTRYBUCJA A WIDZZasadnicza różnica wynika z dystrybucji. Sieci kablowesilnie obecne są w dużych miastach, platformysatelitarne najsilniejsze są w mniejszychmiastach, a widzów telewizji naziemnej najczęściejspotykamy w małych miasteczkach i na wsiach.Stąd też nie dziwi, że najpopularniejszą stacjąkablową jest TVN, satelitarną Polsat, a naziemnąTVP1. Niższa oglądalność ‘tradycyjnych’ stacji naziemnychw kablówkach i na platformach nie dziwi,ale zastanawiać może różnica w poziomach oglądalności.TVP Info naziemnie ma aż 6,9% udziałuw czasie oglądania, w kablówkach 3,2%, a na platformach1,7%.Wpływ na różnice ma nie tylko dystrybucja,ale też oferta. Kablówki, szczególnie analogowe,oferują mniejszą liczbę stacji niż dostarczają platformysatelitarne. A wraz ze wzrostem liczby stacji,spada średnia widownia pojedynczych kanałów.Jak widać – większy wybór mocno fragmentaryzujemapę oglądania.WIĘCEJ, WIĘCEJ, WIĘCEJ...Wśród widzów analogowej telewizji naziemnej TVP1,TVP2, Polsat i TVN stanowią aż 88% czasu oglądania.Wraz ze wzrostem liczby dostępnych stacji, czas poświęcanyna „dużą czwórkę” drastycznie spada. WidzowieTV cyfrowej naziemnej, a więc ci, którzy przełączyli się jużna nowy sposób oglądania – tylko 63% czasu poświęcajątop czterem stacjom, kablowi – 51, a satelitarni zaledwie49. Można spodziewać się, że te udziały spadną jeszczemocniej w kolejnych latach. Dostęp do większej liczbystacji spowoduje dodatkowe rozproszenie widzowni.Marka kanału wciąż będzie ważna, ale w świecie łatwegodostępu do dziesiątek ofert należy pamiętać o starejmaksymie: content is the king. Im większa liczba stacji,tym mniejsza lojalność widza. Właściwie pod tym względemniczym nie różni się on od klienta w hipermarkecie.Im dłuższa półka z produktami, tym bardziej rozproszonymiędzy różne marki staje się jego wybór. Oczywiście ciągleczęsto będziemy stawiać na znane i lubiane Marsy,Tchibo i zupki Knorr, ale dłuższa półka kusi, aby spróbowaćnowych, nieznanych do tej pory produktów.34GRUDZIEŃ 2012

NA CELOWNIKUTELECYFROWI TELEMANIACYŚwiat telewizyjny jest podzielonyjeszcze mocniej. Widzowie objęciróżną formą odbioru TV oglądają telewizjęz różną intensywnością. Najdłużejtelewizję oglądają widzowietelewizji kablowej. Dziennie oglądająoni telewizję 4 godz. i 6 minut. WidzowieTV satelitarnej oglądają TVprzez 3 godz. 48 minut, a widzowienaziemni dwie minuty krócej. Co ciekawew obrębie telewizji naziemnejistnieją znaczące różnice. Widz analogowyoglądana TV przez 3 godz.i 36 minut, a widz naziemny cyfrowy...o 21 minut dłużej. Zapewne działa tuefekt świeżości – widz, który naglema w ofercie dwa, trzy czy czteryrazy więcej stacji początkowo oglądatelewizję dłużej. Prawdopodobniejednak po kilku miesiącach czasoglądania wróci do normy.CZAS ZMIANAnalizując trzy grupy widzów zastanawiamsię na ile to technologiamoże wpływać na zachowaniawidzów, a na ile przyzwyczajenia.Zapewne oba czynniki działają jednocześnie,ale faktem jest, że źródłodostępu do telewizji silnie różnicujekonsumpcję tego medium.Co więcej, porównując widzasatelitarnego i kablowego, widzimy,że każdy z nich oczekuje od telewizjiczegoś innego. Inny jest czaspoświęcany na jej oglądanie, różnajest popularność poszczególnychstacji. Co więcej, gdyby można byłowejść głębiej w dane i dokonaćsegmentacji widowni można odkryćkolejne warstwy tej obserwacji.Aktualnie, ze względu na wielkośćpróby w ogólnorynkowym badaniutelewizji, takie analizy są trudnei będą obarczone znacznym błędemstatystycznym. Ale dzięki rozwojowidanych uzyskiwanych ze ścieżkizwrotnej (RPD), czy dzięki rozwojowialternatywnych paneli telemetrycznych(Atmedia) znajomość preferencjiwidza będzie coraz bardziejdostępna.Analiza na podstawie danych NielsenAudience Measurement, IX-X 2012,wszyscy w wieku 4+Aktorteż człowiek„Mechanizm projekcji–identyfi kacjijest siłą napędową kina” – to głównateza teorii fi lmu Edgara Morina,znanego francuskiego fi lozofa, socjologa,politologa, badacza kulturypopularnej. Chodzi o uczuciowycharakter percepcji, emocjonalnewchodzenie – podczas projekcji –w zawartość treściową dzieła fi lmowego,identyfi kowanie się z jegogłównym bohaterem etc. Sprzyjajątemu warunki projekcji: ciemnośćkinowej sali, a – nade wszystko –istota fi lmowego widowiska, wszak –jak twierdzi wielu – „fi lm jest snem”.Tak było od początków X Muzy. Jużpodczas pierwszych seansów częśćwidzów uciekała z sal projekcyjnychpodczas wjazdu pociągu na stacjęw La Ciotat. Tak jest do chwiliobecnej, jeszcze teraz w momentachpełnego napięcia zagrożeniada się słyszeć nieraz na kinowej sali„podpowiedzi” widzów kierowanedo protagonistów: „Uważaj!”, „Uciekaj!”,„Odwróć się!”.Proces identyfi kacji nie dotyczytylko widzów, a także aktorów,wcielających się w bohaterów opowiadanejfabuły, zwłaszcza tych hołdującychtechnikom wypracowanymprzez Konstantego Stanisławskiego,czyli tzw. metodzie przeżywania,pozwalającej w pełni wejść w skóręodgrywanej postaci. A więc niegrać, a być. Często wiąże się toz pełną akceptacją aktora dla poglądówi działań podejmowanychprzez osobę, w którą ma się wcielić(Maciej Stuhr w jednym z wywiadówpowiedział, że tak bardzo pragnąłzagrać rolę Józefa Kaliny w Pokłosiu,że nawet „dopłaciłby” reżyserowi,aby go tylko zaangażował).Ale nie zawsze. W fi lmie WładysławaPasikowskiego młody aktor zagrałczłowieka szlachetnego, uczciwegow ujawnianiu bolesnej prawdy, stającego– jak w westernie – niemalsamotnie wobec złowrogo do siebienastawionych mieszkańców wsi, zaśw Obławie Marcina Krzyształowiczawcielił się w skórę kolaboranta,człowiekasłabego, który dla własnychkorzyści sypieswoich okupantowi.Ale nie uczynił tego jednowymiarowo,spróbował tego człowiekabronić, wyciągać jego racje,pragnienia, dramaty, dzięki czemustworzył wspaniała kreację – wielowymiarową,skrzącą się odcieniamibarw, po prostu ludzką. Nawiasemmówiąc, aktorzy bardzo lubią graćpostaci negatywne. Często podkreślająw wywiadach, że dobro jestmało „widowiskowe”, a w człowiekuzłym zawsze przecież można znaleźćiskierkę dobra (wszak każdy z nasskłada się z ciemnej i jasnej strony,różne są tylko ich proporcje), co dajedodatkowe możliwości interpretacyjne.Ale bywają wyjątki. Marian Opaniaodmówił ostatnio przyjęcia jednejz głównych ról w nowym fi lmie AntoniegoKrauzego, z którym jest od latzaprzyjaźniony. To od głównej roliw Palcu bożym, debiucie kinowymtego reżysera, zaczął – przed czterdziestulaty – fi lmową karierę. Odmówił,bo nie identyfi kuje się z postacią,w którą miałby się wcielić, w żadnymcalu, jak podkreślił. Gdyby zagrał– zgodnie ze swym sumieniem i poglądami– otrzymalibyśmy postaćjednowymiarową, tak jak ją postrzegaaktor, co byłoby sprzeczne z zamierzeniamireżysera. „Wszyscy artyścito prostytutki” – śpiewa Kazik. Niewszyscy.JERZY ARMATAGRUDZIEŃ 2012 35

TELE RAWABOLEK I LOLEKdo samorządu?Przez media przetoczyły się alarmujące wieści, że upadają studiarysunkowe, a jedno poszło nawet do sądu z wnioskiem o ogłoszenieupadłości. Nie wystarczają tradycje, gdy brakuje zleceń z telewizji,a wiadomo, że animacje bywają w produkcji kosztowne.ReksioPorwanie Baltazara GąbkiPampalini łowca zwierzątDla Studia Filmów Rysunkowychw Bielsku-Białejz ratunkiem pospieszyliradni województwa śląskiego,którzy podjęli uchwałę, że chętnieprzejmą udziały, ale bezpłatnie.Bo właścicielem SFR, jak i pozostałychstudiów animacji, pozostajeSkarb Państwa, chociaż minęły lataod przekształcenia państwowychinstytucji fi lmowych. Natomiastw animacji właścicielem pozostałopaństwo, co okazało się anachroniczne.Dlatego uchwała Sejmiku Śląskiegoz 24 sierpnia 2012 roku,deklarująca przejęcie bielskiegoStudia, może okazać się dla niegoratunkiem, jeśli tylko Skarb Państwanie pokaże pazerności i przekażeudziały bezpłatnie. Nie jest to nowakoncepcja, bo przed dziesięciu latydo przejęcia szykowało się miastoBielsko-Biała, lecz do realizacji projektunie doszło. Zobaczymy, jakwyjdzie tym razem.Ale trudno sobie wyobrazić,żeby tradycje bielskiej animacji zostałyzniweczone. Przecież SFR tonie tylko fi rma, ale i prawa do kilkudziesięcioletniejprodukcji. Do tegobudynki w Bielsku-Białej, które mogłybymoże skusić jakiegoś dewelopera.Byłoby szkoda świetnej tradycji.Przecież bielskie SFR zostałozałożone jeszcze w 1947 rokuw Katowicach z inicjatywy plastyka– wizjonera Zdzisława Lachura.Dopiero po kilku latach przeniosłosię do Bielska-Białej, a przez krótkiczas miało siedzibę w Wiśle.Powstawały w nim nie tylko fi lmydla dzieci, także autorskie dzieła:Mirosława Kijowicza, Witolda Giersza,Jerzego Zitzmana, AndrzejaCzeczota, Aleksandra Sroczyńskiego,Mariana Cholerka.Przecież Bolek i Lolek to najsłynniejsibohaterowie polskiej kinematografii. Po raz pierwszy pojawili sięw krótkometrażowej Kuszy WładysławaNehrebeckiego w 1963 roku,a następnie w kilkunastu seriachróżnych autorów. Dla Nehrebeckiegoinspiracją były przygody jegokilkuletnich synów, Jana i Romana,a postacie chłopców narysowali AlfredLedwig i Leszek Lorek. Z czasemserie z Bolkiem i Lolkiem stałysię największym przebojem eksportowympolskiego kina (w swoimczasie jako jedyne fi lmy produkcjieuropejskiej zostały dopuszczonedo Iranu ajatollaha Chomeiniego).W sumie Bolek i Lolek byli bohateramiponad 180 fi lmów krótkichoraz kilku kinowych fi lmówpełnometrażowych (pierwszymz nich była Wielka podróż Bolkai Lolka w reżyserii WładysławaNehrebeckiego i Stanisława Dülzaw 1977 roku). A po latach przygodyBolka i Lolka zostały wybrane dobranockąwszechczasów w plebiscycieGazety Wyborczej.Jednak wspaniała kariera Bolkai Lolka załamała się w latach osiemdziesiątych,gdy doszło do sporuo prawa autorskie między AlfredemLedwigiem oraz spadkobiercamiWładysława Nehrebeckiego i LeszkaLorka. Ostatni fi lm z Bolkiemi Lolkiem nakręcono w 1986 roku.36 GRUDZIEŃ 2012

MOJA HISTORIA TELEWIZJITELETAK NAPRAWDĘGwiazda KopernikaZadziwiająca jest kariera tego dyżurnegowyrażenia. Mam starszą koleżankę, którejdzieciństwo przebiegało w dwóch kulturachi ślad nabytej dwujęzyczności odcisnął się trwalew jej polszczyźnie. Na końcu zdania wstawiabowiem nawykowo słówko „nieprawdaż”, kalkującfrancuskie „n’est-ce pas”. To „nieprawdaż” bywaczasami zabawne, dodając jej osobistego uroku.Dopiero w 2004 roku Sąd Najwyższyuznał, że prawa do Bolka i Lolkaprzynależą po jednej trzeciejdo Władysława Nehrebeckiego,Leszka Lorka i Alfreda Ledwiga,co otworzyło drogę do ewentualnejkontynuacji. Jakieś próby w tejmaterii zostały już poczynione,ale tak naprawdę Bolek i Lolek czekająna ponowne odkrycie i wykorzystanie,także w promocji miastanad Białą.Ponadto w bielskim Studio kręconoserie o przygodach Reksia,Baltazara Gąski, Błękitnego Rycerzyka,Pampaliniego, Lisa Leona,Kangurka Hip Hop, MarcelegoSzpaka i Kapitana Klipera. Dzisiajw Bielsku-Białej nadal powstająfi lmy animowane, chociaż raczejw mniejszych, prywatnych studiach.Dawni animatorzy Studia realizowalijeszcze niedawno opowieści wedleJanoscha na zlecenie producentówniemieckich, w tym pełnometrażowąekranizację jego najsławniejszejksiążki z Misiem i Tygryskiem Ach,jak cudowna jest Panama. A samoStudio wyprodukowało przed kilkulaty pełnometrażową Gwiazdę KopernikaZdzisława Kudły i AndrzejaOrzechowskiego.Wszystko to są atuty SFR,pewnie do wykorzystania, w tymna ekranach rozlicznych telewizji,jeśli tylko ktoś będzie potrafi ł Bolkai Lolka ponownie wypromowaći sprzedać na nowo. Możliwe, żepowiedzie im się lepiej w samorządzie,jeśli już w końcu do niegotrafi ą…JAN F. LEWANDOWSKITu jednak chodzi o coś całkieminnego niż niewinny nawyk.„Tak naprawdę”, podobniejak „właściwie” i „dokładnie”, torzep językowy, który przyczepił sięjakiś czas temu do tuzinów domorosłychdziennikarzy, reporterówi komentatorów, z jakimi spotykamysię na co dzień na antenie. Wystarczywłączyć telewizor, chwilkaoczekiwania i już mamy pierwsze,a po nim następne „tak naprawdę”.O czym świadczy owo natrętnesłówko? – Przede wszystkimo niedostatkach dziennikarskiegorzemiosła. O ubóstwie języka, jakimposługują się dzisiejsi ludziemediów. Dalej o braku autokontroli.I wreszcie o znieczuleniu na senswłasnej wypowiedzi.Gdy się nad tym natrętnym„tak naprawdę” zastanowić, jegonieustanne używanie – na przekórintencji mówiącego – demaskujenie tyle jego samego, co przekazna antenie. Przypomina się w tymmomencie inny wtręt dziennikarskii reporterski z czasów PRL. Wówczasw tej roli występowało dyżurnei nagminne, a przy tym jakże wymownesłówko „jakby”, kasującewartość przekazywanej informacji.Mówiliśmy już o tym, że „taknaprawdę” jest nieprofesjonalne.Watuje wypowiedź, pełni funkcjęprotezy słownej, bywa kołem ratunkowym,ilekroć sprawozdawcyzabraknie słów i zaczyna tonąćprzed kamerą. Gdyby jednak tylkoo to chodziło, rzecz nie byłaby wartauwagi. W końcu słynny przedwojennyspiker sportowy WojciechTrojanowski (mistrz Polski w bieguprzez płotki) zwykł był co pewienczas wtrącać absurdalne na falacheteru zdanko „szkoda, że państwotego nie widzą”, ale odbiorcombynajmniej to nie przeszkadzałow słuchaniu z zapartym tchem jegopasjonujących relacji ze stadionówi boisk.Z „tak naprawdę” sprawa jesto wiele poważniejsza. Używająctego niefortunnego słówka-przysłówka,reporterki i reporterzy usiłujądoinwestować własną relację,nadać jej wagę i należną powagę.„Tak naprawdę” ma wzmocnić wiarygodnośćtego, co mówią, przybliżyćnas do nieujawnionej dotądprawdy, która już za chwilę zostanieodkryta i zrelacjonowana w sposóbrzetelny i nareszcie prawdziwy. Najgorszejednak, że to nieszczęsnepowiedzonko unieważnia wszystko,co zostało wcześniej powiedziane.Słuchajcie, komunikuje mimowolniereporter, oglądaliście atrapę newsa.Były w niej półprawdy, ćwierćprawdyi nieprawdy. „Tak naprawdę”dopiero za chwilę zobaczycie całąprawdę, w której posiadaniu jestemja i moja stacja.Otóż to, moja stacja. Za rozplenieniesię zwrotu „tak naprawdę”odpowiedzialność ponoszą nieszeregowi adepci, mozolnie terminującyw zawodzie, lecz ich znającysię na rzeczy zwierzchnicy – redaktorzy,wydawcy i szefowie anten,bowiem to oni są od tego, by dbaćna co dzień o profesjonalizm przekazu.MAREK HENDRYKOWSKIGRUDZIEŃ 2012 37

PRO TELE INFOKALENDARIUM30.11-8.12 MARAKESZ, Int. Film festival of Marrakech3-12.124-14.125-7.12HOLLYWOOD, The Hollywood Reel Ind. FilmFestivalHAWANA, International Festival of New LatinAmerican CinemaBIAŁYSTOK, 7 ZUBROFFKA, Int. Short FilmFestival6-10.12 MONTREUX, 18 Montreux Comedy Festival 20129-16.12 DUBAI, 9th Dubai International Film Festival11-13.12 KRAKÓW, 34 Forum WOKÓŁ KINA21-27.12 DELHI, Delhi Int. Film FestivalOFENSYWACYFROWEGOPOLSATU22 listopada Cyfrowy Polsat ogłosił, że włącza 20 nowychkanałów, w tym 4 stacje w jakości HD, wprowadzanowe pakiety, nowe usługi online, nowy sprzętoraz nowe promocje.W wyniku nawiązania współpracy największejw Polsce platformy cyfrowej z największymi międzynarodowymii polskimi nadawcami, do pakietówCyfrowego Polsatu dołączyły następujące kanały:BBC Entertainment, BBC Knowledge, BBC Lifestyle,BBC Cbeebies do nowego Pakietu FamilijnegoMax HD; Viasat History, Viasat Explorer i Viasat Naturedostępne od Pakietu Familijnego HD; UniversalChannel, Scifi Universal i E! Entertainment Televisiondo nowego Pakietu Familijnego Max HD; MTV Rocksdo nowego Pakietu Familijnego Max HD; Da VinciLearning do nowego Pakietu Familijnego Max HD;Filmbox Action do dodatkowego Pakietu Film HD;Sundance i Sundance HD do dodatkowego PakietuFilm HD; Polsat Film HD do dodatkowego PakietuFilm HD; Polsat Food do Pakietu Mini HD; RedlightHD do Pakietu Rozrywka HD; Hustler HD do PakietuRozrywka HD oraz CBS Action, który dla abonentówbędzie dostępny od 3 grudnia.Ponadto na początku 2013 roku kanały Viasatrozpoczną nadawanie na rynku polskim pod dwomamarkami – „Polsat” i „Viasat”, otrzymując nazwy:Polsat Viasat History, Polsat Viasat Exploreroraz Polsat Viasat Nature, które razem z PolsatemFilm HD i Polsatem Food poszerzą portfolio TelewizjiPolsat do 20 kanałów. Dodatkowo od 1 stycznia2013 r. sprzedażą reklam w kanałach Viasat i BBCWorldwide Channel zajmie się Biuro Reklamy PolsatMedia. AWANSE/TRANSFERY/ODEJŚCIA 1 grudnia 2012 r. Piotr Walter po jedenastulatach opuści Zarząd TVN S.A. aby dołączyćdo Zarządu (Executive Committee)Grupy ITI. Zostanie też zarekomendowanydo wyboru na Członka Rady NadzorczejTVN od 1 stycznia 2013 r. Rada NadzorczaTVN powołała następujących pięciu członkówkadry kierowniczej TVN: Edward Miszczak – DyrektorDepartamentu Programowego, Adam Pieczyński – DyrektorDepartamentu Informacji i kanału TVN24, Piotr Tyborowicz– Dyrektor Sprzedaży i Reklamy, Piotr Korycki – Dyrektor FinansowyTVN S.A. oraz Maciej Maciejowski, odpowiedzialnyza kanały tematyczne. Prezesem zarzadu Grupy TVNpozostał Markus Tellenbach. Nowym dyrektorem działu Ericsson Researchw pionie technologii została mianowanaprof. Sara Mazur, naukowiec z 17-letnim doświadczeniemw pracach badawczo-rozwojowych.Poprzednio pełniła już w fi rmie Ericssonróżne funkcje kierownicze. 19 listopada nową szefową zespołu programowegoVIVA Polska została Magdalena Zdunikowska. Dotychczasodpowiadała za strategię programową brandów rozrywkowychz portfolio Viacom International Media NetworksPolska (Comedy Central, Comedy Central Family, ViacomBlink!). Obecnie do jej kompetencji należeć będzie równieżoferta programowa stacji VIVA Polska. W polskim oddziale firmy UPC połączono w ramachjednego pionu sprzedaż i obsługę klienta. Na jego czelestoi Jarosław Pijanowski, dotychczasowy Dyrektords. Marketingu i Sprzedaży. Ponadto w ramach PionuSprzedaży i Obsługi Klientów utworzono nowe stanowiskoDyrektora ds. Relacji z Klientami, które obejmujeMirosława Kawala, dotychczasowa Dyrektor ds. UsługTelekomunikacyjnych. WITAMY W KLUBIE!11 grudnia na antenie CANAL+ pojawi się nowy magazynsportowy. Co dwa tygodnie dziennikarz stacji Marcin Rosłoń– były zawodnik Ekstraklasy – odwiedzi jeden z klubów piłkarskich.Spędzi w nim 24 godziny jako pełnoprawny członekzespołu. Poddany zostanie wszystkim rygorom, jakie dotyczązawodników. Będzie towarzyszył piłkarzom w trakcietreningów, badań, posiłków i wszystkich innych aktywnościzwiązanych z ich klubowym życiem. W pierwszej kolejnościMarcin Rosłoń odwiedził Podbeskidzie Bielsko-Biała, gdziespędził dzień, podczas którego nie brakowało wysiłku, potui… śmiechu. W następnych odcinkach dziennikarz CANAL+WITAMY W KLUBIE! odwiedzi kolejne drużyny. 38 GRUDZIEŃ 2012

TELE INFOPRODWÓJKA WE WROCŁAWIU……spędza Sylwestra. TelewizyjnaDwójka i miastoWrocław po raz kolejny zapraszająna wyjątkową nocsylwestrową. Widzów Dwójkii wszystkich, którzy tegowieczoru odwiedzą wrocławskirynek, czeka niezapomnianazabawa w rytmie60 największych przebojów ostatnich 60 lat oraz niezwykła muzyczno-tanecznapodróż w czasie.W nocy z 31 grudnia 2012 roku na 1 stycznia 2013 roku,na sylwestrowej scenie, usytuowanej na Rynku we Wrocławiupojawi się plejada najpopularniejszych polskich wykonawców,kilkudziesięciu tancerzy, gwiazdy estrady, kabaretu oraz szklanegoekranu, a także gość-niespodzianka zza granicy. Przygotowanez ogromnym rozmachem widowisko rozpocznie sięo godz. 20.05 i potrwa nieprzerwanie do 1.00 w nocy. Co niebez znaczenia dla telewidzów – bez przerw reklamowych.Hasło przewodnie tegorocznego Sylwestra z Dwójką brzmi:60 przebojów – 60 lat TVP. CISCO 2012 I 2013Aktywny udział w tworzeniu cyfrowej infrastruktury w Polsce,wzmocnienie obecności w poszczególnych województwach,a także koncentracja na pięciu kluczowych obszarach technologicznychfi rmy – to główne zadania Cisco na rok 2013.Dariusz Fabiszewski, dyrektor generalny polskiego oddziałufi rmy, podsumowując rok 2012 wymienił otwarcie CiscoGlobal Support Centre w Krakowie – jako jedno z najbardziejdoniosłych wydarzeń dla fi rmy tego roku. Ośrodek Cisco wyposażonyw najnowocześniejsze rozwiązania do współpracyi zaawansowanej komunikacji został włączony w globalną siećpodobnych centrów, w ramach której od maja br. świadczyusługi zarówno partnerom, jak i klientom wewnętrznym oraz zewnętrznym,w tym Cisco Services, a także wspiera działalnośćoperacyjną fi rmy. Cisco Global Support Center w Krakowie należydo sieci centrów wsparcia obejmującej swoim zasięgiemwszystkie kontynenty i zajmuje się obsługą klientów fi rmy Ciscoz regionu Europy, Bliskiego Wschodu, Afryki i Rosji (EMEAR).W działaniach Cisco zaplanowanych na 2013 rok, szczególnemiejsce zajmuje rozwój obszarów związanych z centramiprzetwarzania danych (data centre), wirtualizacją zasobóworaz – przy ścisłej współpracy z partnerami - z rozwojem usługz tzw. „chmury”.W trakcie 17 lat działalności fi rmy w Polsce, Cisco nawiązałowspółpracę z blisko 1000 partnerami, oferując rozwiązaniadopasowane do każdego typu przedsiębiorstwa bez względuna jego wielkość czy profi l działalności. Rozwiązania Ciscofunkcjonują zarówno w małych i średnich przedsiębiorstwach(SME), oraz w dużych, m.in. w fi rmach z branży energetycznej,sektora bankowego, jak również w instytucjach administracjipublicznej. Technologia Cisco jest wykorzystywana przez większośćfi rm telekomunikacyjnych. CROSSING LINESW 2013 r. na kanale AXN pojawi się serial CrossingLines (emitowany w formie godzinnych odcinków,w 81 krajach świata) najnowsza produkcja SonyPictures Television (SPT), realizowana w Europie.Twórcą oraz producentem wykonawczym jestEdward Allen Bernero (Zabójcze umysły).Crossing Lines opowiada o pracy MiędzynarodowegoBiura Kryminalnego (ICC) – elitarnejjednostki policji, tropiącej międzynarodoweprzestępstwa na obszarze Europy. Stanowiącaeuropejski odpowiednik FBI, wyselekcjonowanagrupa detektywów ma za zadanie doprowadzićprzed oblicze sprawiedliwości najgroźniejszychprzestępców. Zdjęcia realizowane są we Francjii Czechach.W obsadzie serialu znaleźli się zarówno amerykańcyjak i europejscy aktorzy, m.in.: DonaldSutherland, Marc Lavoine, William Fichtner, TomWlaschiha, Gabriella Pession, Richard Flood, GenevieveO’Reilly i Moon Dailly.Serial Crossing Lines jest trzecim z kolei ogólnoświatowymprojektem SPT. Pierwszym jest serialFirma, emitowany w 2012 r. Kolejny – Hannibalbędzie miał premierę w połowie 2013 r. WELCOME TO PINE HILL21 grudnia kanałfi lmowy SundanceChannelzaprezentuje nagrodzonyw tymroku na FestiwaluFilmowymSlamdance fi lm Welcome to Pine Hill. To paradokuemntalnyzapis przyjaźni, rywalizacji i poszukiwaniadrogi do samopoznania, między fi lmowymKeithem Millerem i aktorem Shannonem Harperem.Produkcja, łącząca rzeczywistość z fi kcją orazdokument z opowieścią, śledzi losy Shannona,byłego dealera narkotykowego, który obecniepracuje jako likwidator szkód w fi rmie ubezpieczeniowej.Welcome to Pine Hill to pełnometrażowy debiutMillera, który jest zarówno reżyserem fi lmu,jak i autorem scenariusza i montażystą. OpróczHarpera w fi lmie występują Jaiden Kaine orazMary Meyers. Film miał swoją polską premieręna ostatnim 28. Warszawskim Festiwalu Filmowym(jako Witajcie w Pine Hill) i otrzymał wyróżnieniana licznych tegorocznych festiwalach,w tym nagrody Grand Jury zarówno na FestiwaluFilmowym Slamdance 2012 oraz na Festiwalu Filmowymw Atlancie. GRUDZIEŃ 201239

PRO TELE INFOINTERNAUCIO TELEWIZJIŹródło: http://forum.gazeta.pl Telewizja(zachowano oryginalny styl,inwektywy i wulgaryzmy zastąpionoznakiem ****)Trebiusz: telewizja ogólnie zmierzado śmietnika, pomimo posiadania300 kanałów, mozna to opisac jakozbiór gówna i szamba, przeplecionegó...anymi i dziadowskimi reklamamiskierowanymi do skończonychidiotów, czyli prezesi, kierownicyi inne śmiecie rzadzace telewizjautkneły mózgami w jakims szambie,że tego nie rozumieja, a chwilebedzie telewizja internetowa a teprzygłupy życiowe uważaja, że jakzrobia z siebie śmiec życiowy i intelektualny,to ktos im zaproponujejakies ciekawsze zajęcie. nie mogena te ścierwo patrzyc dostalem toza darmo w promocji do internetu,ale uwazam, że powinni mi zapłacićodszkodowanie za straty moralneogladając taki badziew intelektualny,chciałem tylko internet, ale kosztowałwięcej niz bez telewizji i terazprzypomina mi to wszystko stadogłąbów doskonale wykształconychidiotów nic wiecej. (18.11.2012)Kochamtelewizje: Czy TVP Kultura,Kino Polska, Canal+, NationalGeographic, Planete czy History toteż zbiór gówna i szamba??? Wybacz,ale albo nie potrafi sz znaleźćwśród wielu kanałów tych wartościowych,albo masz gó....aną ofertęi nie masz wśród 300 kanałów anijednego wartościowego. :-) Ja mamCyfrę+ pełny pakiet i na brak wartościowychkanałów nie narzekam,a telewizję oglądam z wielką przyjemnościąod wczesnych godzinrannych do późnego wieczoru (niemam innych zajęć – taki urok emerytury).(18.11.2012)circa.about: Też uważam, że reklamaze śpiewającym Adamczykiemjest koszmarna - zmieniamkanał za każdym razem jak na niątrafi am. Absolutnie nie jestem przeciwnikiemaktorów w reklamach, alejak widać na przykładzie np. MarkaKondrata, można to robić w naprawdęfajny sposób. (8.11.2012)ARGENTYŃSKA LEKCJANAGRODZONAArgentyńska lekcja Wojciecha Staronia zdobyła Nagrodę dla NajlepszegoDokumentu Średniometrażowego na Międzynarodowym Festiwalu FilmówDokumentalnych w Montrealu. Jest to już siódme, międzynarodowe wyróżnieniedla fi lmu nagradzanego wcześniej m.in. w: Lipsku, Florencji, Kantoniei Wiedniu. Argentyńska lekcja, wyprodukowana przez Staroń Film i RedakcjęFilmu Dokumentalnego TVP1, dokumentuje losy 8-letniego syna reżysera,Janka, który wraz ze swoimi rodzicami jedzie na dwa lata do Argentyny.W obcym kraju, w obcej kulturze, otoczony przez język, z którym wcześniejsię nie zetknął, chłopiec stopniowo poznaje otaczający go świat. Przyjaźńz 11-letnią Marcią przybliża go do innej kultury, ale również wprowadza gow inną rzeczywistość społeczną, w której dzieci często borykają się z problemamina równi z dorosłymi. LUDZKOŚĆPodczas gdy cały chrześcijańskiświat przygotowujesię do świętowania narodzinChrystusa, kanał HISTORYproponuje epicką opowieśćo narodzinach naszej cywilizacji.W tegoroczną Wigiliępokaże wszystkie 6 dwugodzinnychodcinków, opowiadającycho tym, jak powstałwspółczesny świat, od początkówpierwszej cywilizacjiw Mezopotamii po odkrycie Ameryki. Widzowie kanału poznają dzieje rozwojui upadku największych społeczeństw, a także przełomowe wydarzenia,które sprawiły, że dzisiejszy świat wygląda tak, a nie inaczej: od powstaniapisma po udomowienie dzikich roślin. Historia nas wszystkich, łącząca historięz geografi ą i naukami przyrodniczymi, proponuje widzom niezwykłąpodróż po świecie od zarania ludzkości. CN I BOOMERANG Z ATMEDIATurner Broadcasting wybrał dom sprzedaży Atmedia do obsługi kanałówdziecięcych. Od stycznia 2013 Atmedia będą sprzedawały reklamy w stacjachCartoon Network i Boomerang oraz na ich stronach internetowych.Turner Broadcasting konsoliduje obsługę swoich kanałów w Atmediach,biurze reklamy telewizji i nowych mediów. Atmedia, które od kwietnia2009 reprezentują kanał fi lmowy TCM, od stycznia 2013 roku będątakże sprzedawały reklamy w stacjach dziecięcych Cartoon Network i Boomerang.– Współpraca Atmediów ze stacjami dziecięcymi Turner Broadcastingoznacza biznesowe korzyści nie tylko dla stron tej umowy, ale także – dla reklamodawców.Integracja ofert handlowych czołowych kanałów dziecięcychw jednym biurze usprawni planowanie i zakup kampanii. Wraz ze stacjamiCartoon Network i Boomerang, Atmedia umacniają pozycję lidera w kategoriibiur reklamy mediów dziecięcych pod względem udziałów w rynku orazjakości otoczenia programowego – mówi Marcin Boroszko, CEO AtmediaGroup. PRO40 GRUDZIEŃ 2012

TELE INFOPRO10 NAJLEPSZYCHPO RAZ 78Ruszył 78. Plebiscyt Przeglądu Sportowego i TelewizjiPolskiej, który wyłoni 10 Najlepszych Sportowców Polski2012 roku. Lista zwycięzców zostanie ogłoszona podczastradycyjnej Gali Mistrzów Sportu, która odbędzie się w dniu5 stycznia 2013 r. w Teatrze Polskim. Wyróżnieni sportowcyotrzymają statuetki Championa, a wydarzenie uświetnispecjalnie przygotowane na ten wieczór widowisko artystyczne.Uroczystość będzie transmitowana przez TVP1/TVP1 HD oraz TVP SPORT. Od lat ogłoszenie wynikówPlebiscytu zalicza się do najchętniej oglądanych wydarzeńsportowych w kraju. Zwieńczeniem Gali będzie Bal MistrzówSportu w warszawskim hotelu Hilton.Tradycja Plebiscytu Przeglądu Sportowego sięga 1926roku. Pierwszy tytuł Sportowca Roku otrzymał Wacław Kuchar.Najwięcej tytułów w historii Plebiscytu – 4 statuetki -otrzymali: biegaczka Stanisława Walasiewicz (w 1930 r. orazw latach 1932-34), Irena Kirszenstein-Szewińska (1965-66 r., 1974 r. i 1976 r.) oraz Adam Małysz (2001-2003 r. oraz2007 r.). Trzy ostatnie edycje Plebiscytu wygrywała JustynaKowalczyk.W tym roku nominacje otrzymali: Sylwia Bogacka(strzelectwo), Bartłomiej Bonk (podnoszenie ciężarów),Magdalena Fularczyk/Julia Michalska (wioślarstwo), MarcinGortat (koszykówka), Damian Janikowski (zapasy),Sebastian Kawa (szybownictwo), Radosław Kawęcki (pływanie),Justyna Kowalczyk (biegi narciarskie), BartoszKurek (siatkówka), Robert Lewandowski (piłka nożna),Tomasz Majewski (lekkoatletyka), Przemysław Miarczyński(żeglarstwo), Karolina Naja/Beata Mikołajczyk (kajakarstwo),Zofi a Noceti-Klepacka (żeglarstwo), KatarzynaPawłowska (kolarstwo), Agnieszka Radwańska (tenis),Kamil Stoch (skoki narciarskie), Anita Włodarczyk (lekkoatletyka),Krzysztof Włodarczyk (boks) i Adrian Zieliński(podnoszenie ciężarów). ROMAN MŁODKOWSKIODZNACZONYRoman Młodkowski – Dyrektor i Redaktor Naczelny TVNCNBC otrzymał z rąk Ministra Radosława Sikorskiego OdznakęHonorową „Bene Merito”. Zaszczytne honorowewyróżnienie przyznawane jest obywatelom polskim i obywatelompaństw obcych za działalność wzmacniającą pozycjęPolski na arenie międzynarodowej.Kanał TVN CNBC od czterech lat pokazuje programBiznes Poland nadawany w Europie i na Bliskim Wschodzieoraz w Stanach Zjednoczonych w sieci CNBC. Programprezentuje najważniejsze informacje dotyczące polskiejgospodarki, a także dane dla inwestorów międzynarodowycho sytuacji na polskim rynku fi nansowym. Premieranadawana z Londynu wraz z powtórkami daje w sumie ponadgodzinę informacji na temat Polski tygodniowo. 2012 MTV EUROPEMUSIC AWARDS!Gala rozdania nagródMTV EuropeMusic Awardsbyła transmitowanaz Frankfurtu. ProwadzącawydarzenieHeidi Klum zadbałao nastrój gości największejeuropejskiejgali muzycznejJustin Bieberswoim poczuciemhumoru i olśniła widzów kreacjami od Versace. Motywemprzewodnim był cyrk – na gali nie zabrakło więcakrobatów, pokazów ognia i tancerzy.Serię występów podczas gali rozpoczęła Rita Ora,która pojawiła się na scenie w wielkiej, złotej klatcei zaśpiewała swój singiel R.I.P. Zaraz po niej, na sceniepojawił się zespół fun., który wykonał swój wielkihit We Are Young. Później scenę opanowali akrobaci,którzy towarzyszyli Alicii Keys podczas Girl on Fire.Z kolei Pitbull podczas występu otoczony został przezpiękne tancerki, które ozdobiły jego wykonanie Don’tStop the Party.W tym roku zwycięzcami została Taylor Swift i JustinBieber, którzy zdobyli po trzy statuetki. Taylor wygraław kategoriach Wokalistka Roku, Najlepszy Imagei Najlepszy Występ na Żywo. Zakończyła równieżgalę swoim występem, podczas którego zaśpiewałaWe Are Never Ever Getting Back Together. EUROLIGE BASKETBALLDALEJ W EUROSPORCIEEuroleague Basketball i Grupa Eurosport ogłosiły,że kanał Eurosport 2 pozostanie ofi cjalnym nadawcąkoszykarskich rozgrywek Eurocup do 2015 roku.Tak jak w poprzednich sezonach, Eurosport 2 będzierelacjonował kilka meczów Eurocup tygodniowo.Kanał wyprodukuje także sygnał w jakości HD z fi nałurozgrywek. W każdy wtorek kibice koszykówki zobacząrównież Magazyn Euroligi (skróty z parkietów Euroligii Eurocup, zapowiedzi spotkań), który pojawi sięw nowej oprawie przed relacją z meczu.Eurosport 2 to jeden z najszybciej rozwijającychsię kanałów telewizyjnych w Europie, docierającydo 61 milionów gospodarstw domowych, nadawanyw 18 językach w 47 krajach. Cieszące się dużymzainteresowaniem kibiców rozgrywki Eurocup pokazywanesą od 2005 roku. W obecnym sezonie do rywalizacjiprzystąpią 32 kluby z 17 państw, w tymdwie polskie drużyny – Trefl Sopot i Stelmet ZielonaGóra. GRUDZIEŃ 201241

PRO TELE INFOPROmarzeka1: W tv jest MNÓSTWO gówna;ale są programy/stację, dla którychciągle mam pakiet telewizyjny: Planette,Viat Histrory, TVP Kultura, niektóreDiscavery – reszty nie oglądam, chociażbyze względu na reklamy; wolęoglądać różne rzeczy w necie. Możenie potrafi sz wybierać? Stąd maszproblem? Nie mam 300 kanałów,znacznie mniej. (18.11.2012)puch_puch: Stacja Polsat wyemitowałajuż Szklaną pułapkę, w najbliższąsobotę Kevin sam w domu.Co w takim razie będziemy oglądaćw święta w Polsacie? Jestem zaniepokojona...(21.11.2012)zona_foxa: Iluzja naprawdę dobra,oryginalna nie będę, jeśli napiszę,że rzeczywiście skłania do zastanowieniasię, co jest prawdą, a co tylkoiluzją w naszym życiu i jak łatwo zmanipulowaći być zmanipulowanym...Niestety nie mogłam znieść Landowskiej,zjadła coś niesmacznegoprzed spektaklem ? wykrzywiała siejakby zgaga ją męczyła, ogromne brawadla Krzysztofa Stroińskiego ! i tenmłody człowiek Łukasz Lewandowskistworzony do teatru. (19.11.2012)kasiorek79: Znowu w DDTVN JolaP. Jej naprawdę nie da się słuchać.Dzisiaj w rozmowie z tatą niepełnosprawnejdziewczynki, u której dopieropo jakimś czasie stwierdzonochorobę, powiedziała:– Czyli wydawało się, że na światprzyszła wspaniała córeczka.Na co Pan Tata odpowiedział:– Helenka jest wspaniała.Podziwiam tego pana, bo ja na jegomiejscu chyba nie umiałabym zachowaćspokoju. Czy ona nie mogłabyczasami pomyśleć zanim cośpalnie?? (30.10.2012)chiara76: Cieszę się, że nie mniejedną to zniesmaczyło i zaskoczyło,oczywiście na minus. Szczerze,to ten tekst był bardzo nieeleganckii wręcz niegrzeczny. Szkoda,że akurat ta pani prowadziła tęwczorajszą rozmowę z ojcami dzieciniepełnosprawnych. Para DorotaWellman i Marcin Prokop zawszerobi to świetnie. Z wyczuciem.(31.10.2012)WARSZTATY TELEWIZYJNETELETOON+Eliminacje do drugiej edycji Warsztatów Telewizyjnych teleTOON+ przyniosłyrekordową liczbę zgłoszeń. W ciągu czterech tygodni widzowie stacjiprzygotowali samodzielnie dubbing do ponad 4 tysięcy fi lmików wideoz nowymi bohaterami stacji – to o 1,5 tysiąca więcej niż w roku ubiegłym.W ramach eliminacji do Warsztatów Telewizyjnych teleTOON+ od 8 październikado 4 listopada dzieci mogły przygotować dubbing lub napisydo krótkich fi lmików z brand heroes kanału. Spośród przeszło 4 tys. fi lmików90% zostało zrealizowanych przy pomocy specjalnej aplikacji udostępnionejna stronie internetowej teletoonplus.pl i portalu Facebook.Eliminacjom towarzyszyły zintegrowane działania marketingowo-reklamowe.W GG powstała specjalna, darmowa aplikacja i bot grafi czny – narzędziawspierane przez szeroką kampanię promocyjną widoczną w komunikatorze.Kampania reklamowa była realizowana także przez cały czastrwania eliminacji na antenie stacji teleTOON+ oraz na portalu Facebook,You Tube oraz w wyszukiwarce Google. MULTIMEDIA PO 3QSpółka Multimedia Polska opublikowała wyniki fi nansowe za trzy kwartały2012 r. Przychody Multimedia Polska po trzech kwartałach 2012 r. wzrosłyo 10% i wyniosły 507,4 mln zł w porównaniu do tego samego okresu2011 r.Spółka odnotowała po trzech kwartałach 2012 r. skorygowany zyskEBITDA na poziomie 256,9 mln zł, czyli 7% wyższym niż w analogicznymokresie 2011 r.Liczba sprzedanych usług (RGU) wzrosła na koniec września 2012 r.o ponad 17% do około 1,73 mln, w porównaniu do stanu na koniec III kwartału2011 r.; skokowy wzrost dzięki akwizycjom (głównie Stream Communicationsoraz Diana) i rozwojowi organicznemu.Spółka odnotowuje dalszy dynamiczny wzrost przychodów w segmencietelewizji cyfrowej tj. o 77% do 75,1 mln zł po trzech kwartałach 2012 r. orazliczby abonentów (DTV i IPTV) tj. o 41% do 257 tys. w porównaniu do stanuna koniec września 2011 roku.Kontynuacja trendu wzrostowego po trzech kwartałach 2012 r. w usłudzeszerokopasmowego dostępu do internetu: 14% (do 145,5 mln zł) po stronieprzychodów i 21% po stronie RGU (467,4 tys.) PILNOWANIE STRAŻNIKÓWCzyli dziennikarzy, bo to o nich, sensie i wielowymiarowym charakterze ichpracy jest przede wszystkim nowa książka Macieja Iłowieckiego. Znakomitydziennikarz i publicysta, medioznawcza i eseista uważa, że: (…) dziennikarzeto strażnicy prawdy i demokracji, ale (…) strażników trzeba pilnować,aby nie zapomnieli, że uprawiają zwód zaufania publicznego, że są „czwartawładzą” o ogromnych wpływach.Pilnowanie strażników to kompendium wiedzy dla wszystkich, którymzależy na zachowaniu godności tego zawodu. Autor skupia uwagę na jegoetycznej stronie, przypomina ważne momenty z dziejów pracy i w ogóle medióww Polsce i na świecie, przedstawia koleje losy Rady Etyki Mediów, któraod 1996 roku próbuje poruszać się po grząskim gruncie polskich mediów,a w funkcjonowaniu której Maciej Iłowiecki odegrał rolę nie do przecenienia.Ważna i niezbędna lektura dla ludzi mediów. 42GRUDZIEŃ 2012

TELE INFOPROWYNIKI TVNZA III KWARTAŁPorównywalne skonsolidowane przychody wzrosły o 1%rok do roku do poziomu 570 milionów zł w III kwartale dziękiświetnym wynikom platformy ‘n’, której wzrost przychodówzrównoważył wpływ słabego rynku reklamy na segmentyTV i Online.Raportowane przychody zmalały o 7% rok do rokudo kwoty 311 milionów zł, odzwierciedlając wyniki segmentuTV na nadal osłabionym rynku reklamy telewizyjnej.Porównywalna EBITDA obniżyła się o 11% rok do rokui wyniosła 96 milionów zł ze spadkiem marży o 2 punktyprocentowe do 17% w III kwartale, jako wynik niemal stabilnejEBITDA w segmencie TV, wpływu osłabionego rynkureklamy internetowej na segment Online oraz kosztów nowościprogramowych platformy ‘n’.Raportowana EBITDA wzrosła o 5% do 85 milionówzł w III kwartale, osiągając marżę 27% – wyższą o 3 punktyprocentowe rok do roku – dzięki oszczędnościom w segmencieTV, które niemal skompensowały spadek przychodów,jak również obniżeniu kosztów korporacyjnych.Kluczowe wyniki operacyjne w III kwartale: całodobowaoglądalność kanałów TVN w komercyjnej grupie docelowej(16-49) była stabilna rok do roku dzięki spektakularnemuotwarciu sezonu jesiennego we wrześniu, kiedy to TVNpotwierdził pozycję lidera we wszystkich najważniejszychgrupach odbiorców; platforma ‘n’ osiągnęła bazę abonentówna poziomie 991 tys. w III kwartale, utrzymując ARPUz usług abonamentowych powyżej 61 zł.Grupa Onet utrzymała pozycję lidera wśród horyzontalnychserwisów internetowych z wynikiem 13 milionówunikalnych użytkowników, 2,4 miliarda odsłon stron Grupyoraz średnim czasem spędzonym przez użytkownikaw serwisach Grupy przekraczającym 5 godzin we wrześniu2012 r. Zysk netto z działalności kontynuowanej wyniósł49 milionów zł w III kwartale, natomiast dodatkowe 8 milionówzł z działalności zaniechanej podniosło zysk za tenokres do 57 milionów zł. Wskaźnik długu netto do EBITDAzostał utrzymany na poziomie 4,8x. REKORD FREKWENCJII 4. KUCHNIA+ FOODFILM FESTWtajemniczeniPonad 6 tysięcy widzów obejrzało 15 fi lmów pokazywanychw ramach 4. kuchnia+ food fi lm fest, któryodbył się w stołecznym kinie Kultura, poznańskiej Muziei DKF Żyrafa w Gdyni. Wydarzeniem była premierapolskiego dokumentu Wtajemniczeni i wizyta DanièleMazet-Delpeuch – szefowej kuchni prezydenta Francji,François Mitterranda.Przeglądowi towarzyszyły spotkania z twórcamii bohaterami fi lmów, poczęstunki, warsztaty i inneatrakcje. W tym roku po raz pierwszy impreza zagościłanie tylko w Warszawie i Poznaniu, ale takżew Gdyni. Na program kuchnia+ food fi lm fest złożyłosię 14 fi lmów dokumentalnych oraz fabuła Niebow gębie.W czasie 4. kuchnia+ food fi lm fest publicznośćmiała okazję degustować produkty związane z tematykąfi lmów i porozmawiać z gośćmi specjalnymiprzeglądu – twórcami i bohaterami oraz ekspertami,w tym m.in. z Danièle Mazet-Delpeuch – szefowąkuchni prezydenta François Mitterranda, pierwowzorembohaterki fabuły Niebo w gębie, reżyseremfrancuskiego fi lmu Bydło – prawdziwe życie krów EmmanuelemGrasem, Alessandro Porcellim – twórcąCOOK IT RAW oraz Maciejem Kowalczukiem, reżyseremfi lmu Wtajemniczeni.20 EDYCJA REKLAMA DZIECIOMDzięki hojności reklamodawców Telewizja Polska w ciągu19 lat prowadzenia akcji charytatywnej Reklama Dzieciomzebrała ponad 20 mln złotych. Pieniądze trafi ły do ponadtysiąca placówek, które na co dzień wspierają najbardziejpotrzebujące dzieci. Także i w tym roku charytatywnyblok reklam zostanie nadany 24 grudnia przed głównymwydaniem Wiadomości. Będzie to jedyny w tym dniu blokreklamowy na antenach TVP.Pieniądze z zeszłorocznej Reklamy Dzieciom trafiłydo 59 stowarzyszeń, fundacji, ośrodków, rodzinnychdomów dziecka i innych placówek. Przyznane darowiznyumożliwiły beneficjentom prowadzenie przez całyrok już rozpoczętych projektów, albo zrealizowanienowych zamierzeń, z których skorzystało wielu ichpodopiecznych. Dofinansowania przeznaczono m.in.na: turnusy rehabilitacyjne dla zorganizowanych grup,całoroczną rehabilitację dzieci niepełnosprawnych ruchowoi intelektualnie, wyposażenie specjalistycznychpomieszczeń do kompleksowej rehabilitacji i stymulacjipsychoruchowej dzieci niepełnosprawnych fizyczniei intelektualnie, zakup sprzętu rehabilitacyjnegoniezbędnego do codziennego funkcjonowania orazdziałalność świetlic socjoterapeutycznych, środowiskowych,placówek dziennego pobytu dzieci z rodzin patologicznychlub zagrożonych patologią oraz warsztatówterapii zajęciowej. GRUDZIEŃ 201243

PROTELE INFOPROanatras3: Czy wierzycie kobieciez Filadelfi i, która widzi i rozmawiaz duchami zmarłych ukazanej przedwczorajpóźnym wieczorem w TLC ?A może ludzie którzy kontaktują sięz duchami przez to medium są aktoramilub najętymi naturszczykami?Czy mieliście podobne doświadczenia?(13.11.2012)NOWE SMAKI W KUCHNI+ankas4: Takie właśnie pytanie mamdo Pana Stuhra, obejrzałam jegosyna u Wojewódzkiego i kurcze fajnyjest ten jego syn, jak wychowywaćdziecko, aby wychować na takiegomyślącego, inteligentnego człowieka...?(21.11.2012)dulcecarmensita: Mam obecnieUPC (tv analogowa i internet). Niezdecydowałam się na cyfrową UPCbo wkurza mnie to, że w dekoderzenie mogę posortować kanałówpo swojemu i usunąć (ukryć) tych,których nie chcę oglądać. Internetjest ok, szybki i nie narzekam.W necie znalazłam info, że dekoderyVectra jako jedyne dają możliwośćustawienia kanałów zgodniez preferencjami użytkownika.Poza tym brakuje mi wielu programów,zwłaszcza popularno naukowych,które nie są już dostępnew pakiecie analogowym. Chciałamspytać czy to prawda (czy nadal takjest) i jakie są wasze opinie na tematVectry. Nie jestem jeszcze gotowana to żeby jakieś głupie pudełkodyktowało warunki mojemu odbiornikowiTV bo w końcu to nie monitortylko telewizor. (22.11.2012)princessofbabylon: Ugotowani.Ludzie słodcy, dzisiaj to był dramatpo prostu. Ktoś oglądał? Obejrzałamdo końca, ale już myślałam,że nie udygam. No tak irytującegozestawienia ludzi dawno nie było.A ten piosenkarz z bożej łaski tak minerwy zszarpał, że już pilota w ręcetrzymałam. Skąd oni go wzięli? Odcineknudny jak fl aki z olejem, nicfajnego tam nie było dzisiaj. Jedynieco przykuwało uwagę to dom-muzeum.Stwierdziłam, że nie mogłabymmieszkać w takiej rezydencji.Naprawdę nie ma sympatycznychludzi? (25.11.2012)Tomasz Jakubiak znany z tego, że zmienia smaki Polaków i przekonujedo stosowania rodzimych, sezonowych produktów, w świątecznym programieJakubiak w sezonie: Wigilia.8 grudnia podzieli się oryginalnymi pomysłami na dania inspirowanetradycyjną kuchnią wigilijną. Prowadzący przygotuje m.in. karpia karmelizowanegow miodzie i goździkach z wytrawnym sosem piernikowym i smażonymmakaronem naleśnikowym oraz smażone pierogi z kiszoną kapustą,wędzoną śliwką i orzechami polane sosem buraczano-jabłkowym.O potrawach, którymi zajadali się nasi przodkowie, co pili do obiadu i jakiesmakołyki szykowali na wigilię opowie emitowana w święta Bożego Narodzenianajnowsza, autorska seria kuchni+ przygotowana we współpracyz Muzeum Pałacem w Wilanowie Jadało się. Kuchnia Jana i Marysieńki. Programodkryje przed widzami dawną i zapomnianą kuchnię staropolską, niesłuszniekojarzoną z tłustymi, mało apetycznymi potrawami i często mylonąz bardziej pospolitą kuchnią chłopską. Prowadzący, Paweł Loroch i AgataPruchniewska w kostiumach z epoki spróbują złowić rybę w wilanowskimstawiku i upolować dziką zwierzynę. Przywołując powiedzenie Jana Sobieskiegoz 1671 roku: Boć to nasze tylko na tym świecie, co zjemy dobrzei smaczno, w humorystycznej formie przedstawią przepisy sprzed wiekówi pokażą jak ciekawie wykorzystać je na nowo. DRUGA MŁODOŚĆDISCOVERY SCIENCE31 października br. kanał Discovery Science w Polsce zaprezentowany zostałw nowej odsłonie. Zmiany wizerunkowe odzwierciedlać będą odmienionycharakter stacji, która kierowana będzie do młodszej niż dotychczasgrupy widzów.Programy naukowe Discovery Science cieszą się dużą popularnością,ponieważ odwołują się do ciekawości i zainteresowań odbiorców. Wyrazemtego zbliżenia widza i nauki jest nowy tagline kanału „Nauka wśród nas”.Discovery Science tworzy domowe laboratorium, w którym w bezpiecznychwarunkach widz może wzbogacać swoją wiedzę w rozrywkowy i wciągającysposób. Rozwijamy się razem z nauką, o której codziennie mówimy, dlategoprzyszedł czas na odświeżenie oprawy grafi cznej – powiedział Olgierd Dobrzyński,Country Manager Central Europe, Discovery Networks CEEMEA.Kanał Discovery Science, który na świecie można oglądać w ponad 68 milionachdomów, stanie się bardziej dynamiczny i kolorowy. Technologia osiągnęłapunkt, w którym wszystko jest w ruchu i taki jest też nowy, trójwymiarowylogotyp stacji. Dynamicznie przekształca się w różne obiekty, odzwierciedlaszeroki zakres oferowanych programów, a przede wszystkim pokazuje, że naukanas otacza i jest obecna codziennie, w każdym aspekcie życia. 44 GRUDZIEŃ 2012

MOIM ZDANIEMPROGreenland – Secrets in the IceUSA 2012Emisja: CNN INTERNATIONALGreenland– Secrets in the IceTen, kto nazwał Grenlandię Zieloną Wyspą był albo fantastą,albo futurystą. Wystarczy drobne 2500 lat w temperaturze+6 stopni, by lodowa pokrywa wyspy stopniała do zera.Ta wartość +6 stopni nie jest przypadkowa.Ocieplenie klimatu, wywołane efektemcieplarnianym, sprawia, że na wyspie,gdzie nadal panuje klimat polarny, stała sięmożliwa wegetacja roślin – i to tak wymagającychjak choćby truskawki. Wprawdzie niedługo potemjak Al Gore, wiceprezydent USA w gabinecie BillaClintona, przegrał wybory prezydenckie, ale zdobyłOscara za dokument Niewygodna prawda, wyszłona jaw, że alarmistyczne dane dotyczące globalnegoocieplenia zostały sfałszowane, ale coś musibyć na rzeczy. Stopnienie lodów grenlandzkichpodniesie poziom wody w oceanie o parę centymetrów,a to z kolei będzie miało określone skutki– i to daleko od koła podbiegunowego. Wprawdziewszyscy mają już dość gadania o ociepleniu i efekciecieplarnianym, ale skoro CNN bierze tematna tapetę, sprawa jest poważna.Frederick Pleitgen jest Niemcem i jednym czołowychreporterów CNN. Pewnego dnia stawił sięna lotnisku w Bremenhaven, w hangarze InstytutuBadań Polarnych i Morskich im. Alfreda Wegenera.To miejsce stacjonowania samolotu oznaczonegomianem Polar 6 – wartego 7 mln euro cudeńka, któregozadaniem jest badanie terenów polarnych. Wrazz grupą polarników i kamerą Pleitgen leci na Grenlandię,by przybliżyć nowoczesne metody badawcze.Zaraz, chwilę – metody badawcze czy nowoczesnykanon reportażu naukowego? Bo, trzeba przyznać,trudno określić, co tu jest bardziej fascynującego?Naszpikowany elektroniką i obwieszony kamerami,widoczny z daleka czerwony samolot, mogącybezpieczne lądować na śnieżnym pustkowiu czy teżmieniące się różnymi odcieniami bieli i błękitu lodoweformy, schodzące do morza i ciosane przez naturęw fantastyczne kształty? Rzeczowe wyjaśnieniagrenlandzkiego fenomenu, formułowane przez polarników,czy pulsujący z trudem skrywanymi emocjamikomentarz Pleitgena?Greenland – Secrets in the Ice nadaje noweznaczenie pojęciu egzotyka. To, co zazwyczajwiążemy z ciepłymi krajami i bogactwem kultury,na Grenlandii ma wymiar odmienny, nie tylko z powoduprzejmującego chłodu. Monochromatycznebogactwo lodowych kształtów nabiera życia,gdy w pobliżu pojawi się czerwona plama zbliżającegosię samolotu. Ten nagły kontrast wydobywacałe piękno tej ziemi. Warto ją chronić, nie tylkodlatego, że to największa prowincja maleńkiejDanii i 60 tysięcy mieszkańców. Świat bez białejGrenlandii nie będzie już taki sam – ale zachowaniejej w naturalnym kształcie jest jedną z niewielurzeczy, które zależą od człowieka.KONRAD J. ZARĘBSKIGRUDZIEŃ 2012 45

PRONA PLANIEOn cięubierzeTen program to połączenie dwóch formatów obecnych już w TLC:Jak się nie ubierać? oraz Nie mów pannie młodej. Stworzony zostałz nadzieją, że dzięki wspólnemu przejściu przez przemianę, paryna nowo poczują silną więź, jaką niegdyś były złączone.Jak zapewnia autorzy: program zabierze nasdo świata przeciętnych brytyjskich par. Kobietydopada modowa rutyna, w związku z czym czująsię sfrustrowane swoim wyglądem. Ukrywają swoje ciałapod niemodnymi, a co gorsza bezkształtnymi ubraniami.Ich mężczyźni również mają już dość – szczególnieczekania po kilka godzin na swoje wybranki,aż te będą wreszcie gotowe na wieczorne wyjście. Sąbezradni, ponieważ nie wiedzą, jak pomóc partnerkompoczuć się lepiej ze swoim wyglądem. Wszystko to negatywniewpływa na ich związki. Na szczęście jest na torecepta!W programie On Cię ubierze pary dostaną 5 tys.funtów na to, by kobiety mogły zmienić swój wizerunekod stóp do głów. W tym miejscu pojawia się jeden warunek.Otóż za całą przemianę będzie odpowiadał…mężczyzna! To on będzie musiał wybrać stroje, makijaż,a nawet fryzurę dla swej drugiej połówki. Aby zadanienie było aż tak piekielnie trudne, pomagać mubędzie ekspert. Pokaże on mężczyźnie jakie kroje i koloryubrań, odcienie makijażu oraz rodzaj fryzury najlepiejpasowałby do urody i charakteru jego ukochanej.Będzie to przyspieszony kurs stylu. Tempo jest bardzoszybkie, ponieważ nowy wizerunek musi być w pełniukształtowany przed zaplanowaną specjalnie z tej okazjiimprezą. To podczas niej rodzina i znajomi poznająnowe oblicze odmienionej kobiety.W każdym odcinku przed mężczyzną postawionyzostanie szereg wyzwań. Będzie to próba starcia z garderobą,okazja do poznania sposobu doboru ubraniado konkretnej sylwetki, czy nauka dobierania dodatków,a w końcu także szkoła prawienia bardzo pożądanychprzez płeć piękną komplementów. Każda z tych lekcjima na celu zmianę mężczyzn w perfekcyjnych osobistychstylistów. Dlaczego? Aby wreszcie mieli świadomośćjak faktycznie ich ukochane czują się we własnejskórze oraz by mogli stać się dla nich stałym źródłememocjonalnego i praktycznego wsparcia.46 GRUDZIEŃ 2012

HannibalW związku ze zbliżającą siępremierą serialu Hannibalz Madsem Mikkelsenem w roligłównej w sieci pojawiły siępierwsze zdjęcia produkcji.Informacje na temat serialuopublikowały amerykańskieportale internetoweindewire.com.Zdjęcia produkcji można traktować jako przedsmaktego, co już niebawem czeka fanów postacidr. Lectera. Poza Madsem Mikkelsenem(Casino Royale) w obsadzie znalazł się również HughDancy (Histeria, Król Artur), który wcieli się w rolę WillaGrahama. Wyprodukowany przez Bryana Fullera(Herosi, Tam, gdzie rosną stokrotki) i wyreżyserowanyprzez Davida Slade’a (Saga Zmierzch: Zaćmienie,30 dni mroku, Przebudzenie), Hannibal zabierze widzówdo korzeni i przedstawi, po raz pierwszy w serialowejwersji, historię dwóch najbardziej enigmatycznychbohaterów.Serial Hannibal jest najnowszą koprodukcją SonyPictures Television (SPT) Networks i Gaumont InternationalTelevision. Będzie nadawany na antenie stacjiAXN w 63 krajach świata, w 18 językach. Premieraserialu została zaplanowana na 2013 r.Producent Bryan Fuller powiedział:To, zanim został uwięziony, był wesołym miłymczłowiekiem o spokojnym usposobieniu. Nasz Hannibalabsolutnie nie może być na początku postrzeganyjako czarny charakter. Jeśli publiczność niewiedziała, kim był, nie będzie widzieć, że nadchodzigroza. Postępujemy zgodnie z zasadą Alfreda Hitchcocka,mistrza suspensu – pokazujemy widzom bombępod stołem i niech ona potem wybuchnie, ale niewidomo kiedy...Zdjęcia sugerują, że będzie dużo krwi i przerażającychscen, ale ze skróconego opisu całości wynika,że nie zabraknie dramatycznych momentów, w którychto poszczególne słowa wywoływać będą pożądanydreszcz emocji. (Ani)REKLAMA

PROZA KULISAMIDick WolfPRAWO I PORZĄDEKPo 20 sezonach z ekranów schodzi kultowy serial Prawoi porządek (w Polsce serial oglądać można w poniedziałkowywieczór na kanale 13th Street Universal). Twórca najdłużejemitowanego w dziejach telewizji (obok Gunsmoke’a – westernuz lat 70 tych) serialu w czasie primetime, Dick Wolf, opowiedziało swej pracy przy tej produkcji.– Pracując nad czymś przez 20 lat można chybaporównać to do małżeństwa? Chodzi mio to, że pojawia się zaangażowanie i w pewnymsensie uczucie do tego co robisz? Czyzwróciłeś na to uwagę?– Wydaję mi się, że bardziej można to porównaćdo dorastającego dziecka niż do małżeństwa.Możesz mieć tylko nadzieję, że będziesz je kochałtak samo w dzieciństwie, jak i w momencie, kiedyjuż dorośnie. Chciałbym zobaczyć ten serial jakwchodzi w średni wiek. To było 20 lat świetnie wykonanejroboty. I nie mówię tu tylko o aktorach.Wielkie dzięki dla scenarzystów, zawsze to będępowtarzał, że to oni wykonali kawał dobrej roboty.W takich długoterminowych produkcjach pracascenarzystów jest nie do przecenienia!– Czyli jesteś zadowolony ze swojego dziecka,że wyrosło na taki serial?– Tak, jak najbardziej. Wszystko wyszło naprawdęrewelacyjnie.– Nie kusiło cię, żeby pobić Simpsonów jeżelichodzi o długość nadawania show?– Wiesz co, Simpsonowie są zawsze 2 odcinkidalej od nas. A poza tym my kręcimy serial fabularny,Simpsonowie to kreskówka. Łączy nas48 GRUDZIEŃ 2012

ZA KULISAMIPROjedynie, że zaczynaliśmy emisję w tym samymroku.– Prawie 20 lat w jednej i tej samej produkcji towyzwanie dla ekipy.– Oczywiście. Po zakończeniu prac do 3. sezonuWarren Littlefi eld przyszedł do mnie i powiedział:następny sezon będzie moim ostatnim na planiePrawa i Porządku. Popatrzyłem zdziwiony i zapytałem:Dlaczego? A on odpowiedział: Dick, w tymserialu nie ma żadnej kobiety, tu jest za dużo testosteronu.Damska widownia wcale się nami nieinteresuje. Jeżeli nie stworzysz nowej postaci, kobietyto ten serial niedługo zniknie z anteny. Odpowiedziałem:Warren, ale scenarzyści wykonująswoją pracę i starają się. Nie mogę tak po prostudodać kolejnej postaci. Jednak po zastanowieniuzadzwoniłem do Dana Forka i Richarda Brooksai ich zwolniłem. A na ich miejsce zatrudniłem Jilli Epathie.– Mam pytanie odnośnie odcinków, które poruszająprawdziwe problemy, sprawy z pierwszychstron gazet. Czy to jest duże wyzwanie?Jak to się ma do nagrywania trzech seriali jednocześnie(Prawo i Porządek ma swoje 2 spinnoffy,był czas, kiedy kręcono trzy seriale ze znakiemPrawo i Porządek jednocześnie)?– Kiedy wydaje ci się, że fabuła serialu opowiadao prawdziwych wydarzeniach, to jesteśw błędzie. Wszystkie nasze trzy seriale to fikcja.Jednym z głównych założeń seriali jest wątek zabójstw.Niemal w każdym z odcinków dochodzido zbrodni.Więc kiedy przykładowo wydaje Ci się, że tenodcinek jest o Marcie Stewart – to nieprawda. Onanikogo nie zabiła.Aktorzy serialuNasze seriale to fi kcja. To telewizyjne show.Pomysły naszych scenarzystów czasami nakładająsię na wydarzenia z życia. Sprawy, którewymyśliliśmy są bliźniaczo podobne do tychz pierwszych stron gazet. Ale to nigdy nie jest celowyzabieg scenarzystów tylko po prostu zbiegokoliczności.To jest pytanie o talent i pomysłowość naszychscenarzystów i o to jak skomplikowane i zawiłejest prawdziwe życie. Czas od pierwszego pomysłuna scenariusz do jego ukończenia i nagraniakolejnego odcinka może wynieść nawet kilka lat.A w tym czasie w życiu może zdarzyć się cos bliźniaczopodobnego i wszyscy myślą, że ten odcinekjest właśnie o tej konkretnej sytuacji z pierwszychstron gazet.PRENUMERATA:WARUNKIEM PRENUMERATY JEST DOKONANIE PRZELEWU MIĘDZYBANKOWEGOZA 9 NUMERÓW TELE PRO (PRENUMERATA ROCZNA). DZIESIĄTY NUMER OTRZYMASZ GRATIS.KOSZT ROCZNEJ PRENUMERATY TO 89,10 PLN + KOSZTY PRZYSYŁEK POCZTOWYCH.INFORMACJI NA TEMAT PRENUMERATY UDZIELAMY POD NUMEREM TELEFONU22 403 69 33 (W GODZ. 10:00 – 16:00) ORAZ E-MAIL: PRENUMERATA@TELEPRO.COM.PL.REALIZUJEMY WYŁĄCZNIE PRENUMERATY OPŁACONE. POTWIERDZENIE WPŁATY PRZESŁANEFAKSEM NA NUMER 022 632 66 52 LUB E-MAILEM NA ADRES PRENUMERATA@TELEPRO.COM.PLPRZYSPIESZY REALIZACJĘ PRENUMERATY.PROSIMY WPŁACAĆ NA KONTO:VITULUS AUREUS S.C., 02-972 WARSZAWA, UL. KS. PRYMASA A. HLONDA 10/81BRE BANK S.A., RETAIL BANKING, ŁÓDŹ, AL. MICKIEWICZA 10, 90-050 ŁÓDŹ81 1140 2017 0000 4302 0518 3696DOPISEK: PRENUMERATA TELE PROGRUDZIEŃ 201249

PRO SEZAMNie chcemy być piratami!Najsilniejszą motywacją do korzystania z nielegalnych treści jest braklegalnej alternatywy. Trzy największe bariery w korzystaniu z usługiwideo na życzenie /VoD/ to: cena, mało fi lmów, brak dostępu do VoDna wybranym urządzeniu. Rozwój oferty VoD prowadzi do spadkuliczby osób korzystających z nielegalnych źródeł.Badanie TV & Video Consumer Trends 2012,przeprowadzone przez Ericsson ConsumerLab,wskazuje, że większość konsumentównie chce korzystać z nielegalnych treściwideo. Często jednak odbiorcy nie mają żadnejalternatywy zgodnej z prawem lub legalna ofertajest wyjątkowo nieatrakcyjna.Z perspektywy konsumenta legalna oferta jestkorzystna, gdy umożliwia łatwy dostęp do dużejbazy plików wideo, jest na bieżąco aktualizowana,pozwala na wiele sposobów płacenia za treści(pay-per-view, subskrypcja, pre-paid, reklamy),jest dostępna na preferowanym przez użytkownikaurządzeniu oraz jest atrakcyjna cenowo.Analizując korzystanie z pirackich fi lmówczy seriali, zauważamy, że poczucie bezkarnościw korzystaniu z nielegalnych plików także jestmotywatorem. Z perspektywy zarówno biznesu,Mobilna telewizjacoraz popularniejszaRozmiar wyświetlacza nie ma znaczenia. 67% osób (spośródponad 12 tysięcy badanych w 12 krajach) ogląda materiały wideona ekranach tabletów, smartfonów i laptopów.Rośnie popularnośćusług VoD (wideona żądanie). Korzystaz nich już ponad60% osób.Żywotność baterii, koszttransmisji danych i słaby zasięgto główne przeszkodyw częstszym oglądaniu wideona urządzeniach mobilnych.Z raportu fi rmy Ericsson wynika, że 8 na 10 osóbwciąż ogląda tradycyjną telewizję kilka razy w ty-godniu. Coraz popularniejszestają się usługi wideo na życzenie– kilka razy w tygodniukorzysta z nich jużponad 60% osób, a średniokonsumenci wydająna VoD ok. 9 euro miesięcznie.Inne badanie pokazuje, że niemal 15%osób ogląda pliki wideo podczas przemieszczaniasię w mieście, zarówno w transporcie publicznym,jak i będąc w roli pasażera w samochodzie. Konsumencioczekują od dostawców możliwości oglą-50GRUDZIEŃ 2012

SEZAMPROPremieramiesiącajak i konsumentów, ten problem ma jednak mniejszywymiar, niż brak alternatywy zgodnej z prawem.Wykres przedstawia sposób korzystania z serwisówwideo na życzenie na rynkach amerykańskimi hiszpańskim w latach 2011-2012. Wyraźniewidać, że rynek amerykański jest znacznie dojrzalszy,jego kluczowi gracze mają ciekawą i aktualnąofertę wideo. Dzięki temu udział nielegalnychtreści w całym rynku (spora część ‘others’) jestniewielka w porównaniu do sytuacji w Hiszpanii,gdzie serwisy VoD oferują zwykle mały wybór częstonieaktualnych już treści.Wyniki przeprowadzonego przez Ericsson badaniawskazują, że trzy największe bariery w korzystaniuz VoD to: cena, mała baza fi lmów, brakdostępu do VoD na dowolnym urządzeniu. Wrazz pojawianiem się na rynku VoD kolejnych graczy,bariery te zostaną pokonane. Nowa generacjaSmartTV, odtwarzaczy Blue-Ray czy Apple TVznacznie ułatwia korzystanie z VoD, bez koniecznościżmudnego wyszukiwania interesujących fi l-mów i seriali.Nielegalne treści stają się coraz mniej atrakcyjne.Pliki trzeba znaleźć, długo ściągać, przechowywaćna dysku, a następnie dopasowaćdo nich napisy. Dodatkowo, użytkownik narażasię na pobranie uszkodzonego pliku lub wirusaoraz na problemy z organami ścigania.dania telewizji na każdym posiadanym ekranie,w dowolnym miejscu i czasie. W przypadku telewizji,jeszcze kilka lat temu, rozmiar miał ogromneznaczenie. Im większy telewizor tym lepiej. Obecnieaż 67% osób ogląda telewizję na ekranach tabletów,smartfonów i laptopów.Tym co powstrzymuje konsumentów od dłuższegooglądania wideo w trakcie podróży jestprzede wszystkim wysoki koszt transmisji danychoraz krótka żywotność baterii w urządzeniach mobilnych.W raporcie Ericsson ConsumerLab SmarterMobile Broadband użytkownicy, poza wyżejwymienionymi przyczynami ograniczenia czasuużycia smartfonów, podali również: słaby zasięg,niską prędkość internetu oraz zbyt ograniczonąpamięć w telefonie.Konsumenci bardzo szybko adaptują możliwości,które daje im technologia mobilna. W Polscebarierą w korzystaniu z mobilnej telewizji jest częstocena urządzeń oraz prędkość internetu – powiedziałaKatarzyna Pąk, dyrektor działu komunikacjimarketingowej w fi rmie Ericsson. Nasi operatorzyrozumieją przyspieszone tempo zapotrzebowaniaklientów na nieograniczony dostęp do sieci. Inwestycjew usprawnianie sieci są widoczne. (KaP)OSCAR NIEMEYER:ŻYCIE JEST WESTCHNIENIEMCzy można opowiedzieć historię narodu patrząc na architekturękraju? Ludzie często mówią, że patrząc na bryływzniesionych budynków można wiele wywnioskować na tematsamych architektów i społeczeństw, które w nich funkcjonują.Jest to najważniejszy aspekt dobrej architektury.W oparciu o tę myśl, można stwierdzić, że budynki tworzoneprzez Oscara Niemeyera to dzieła sztuki z duszą, którepowstały z inspiracji ojczyzną architekta, jej ukształtowaniemgeografi cznym i historią. Niemeyer zrewolucjonizowałwspółczesną architekturę, a jego prace stanowią źródłoinspiracji dla późniejszych pokoleń architektów.Twórcy fi lmu (premiera 15 grudnia na kanale DOMO+)w swoim obrazie nie starają się być ani nowatorscy ani teżbłyskotliwi, starają się jedynie w rzetelny sposób oddaćpoezję kształtów i linii charakterystycznych dla budynków,które stały się ikonami nowoczesnej brazylijskiej architektury.W fi lmie wykorzystano wypowiedzi Niemeyera, któryw sposób nieformalny opowiada o kulisach powstaniaswoich najważniejszych projektów, o tym, jak zrewolucjonizowałwspółczesną architekturę przez wprowadzenie liniikrzywych i nowatorskie wykorzystanie stali. Zdradza, gdzieszukał inspiracji i na czym się wzorował. Twórcom fi lmuudało się dotrzeć do niepublikowanych wcześniej zdjęći wypowiedzi ważnych w Brazylii osób, takich jak pisarzeJosé Saramago, Eduardo Galeano i Carlos Heitor Cony,poeta Ferreira Gullar, czy były prezydent Portugalii MarioSoares i kompozytor Chico Buarque.Oscar Niemeyer został uznany za nestora światowejarchitektury modernistycznej. W 1988 roku otrzymał NagrodęPritzkera za osiągnięcia całego życia. Urodził sięw 1907 roku w Rio de Janeiro. Już w czasie studiów współpracowałz Lucio Costą – znanym brazylijskim architektem.W jego pracowni pomagał samemu Le Corbusierowi.W trakcie pracy poznał Juscelino Kubitschka – późniejszegoprezydenta, który nadał Niemeyerowi stanowiskogłównego architekta miasta Brasilii – architektoniczno-urbanistycznegoplanu nowej brazylijskiej stolicy, nazwanego„największą utopią architektoniczną XX wieku”. Z Le Corbusieremwspółpracował jeszcze przy projekcie gmachuONZ w Nowym Jorku w 1947 roku.GRUDZIEŃ 201251

PRO ZŁOTA DWUDZIESTKAPOZORNIE SZCZĘŚLIWIMIŁOŚĆ. NIE PRZESZKADZAĆTrójkąty miłosne, gorącebiurowe romanse,panny młode uciekającesprzed ołtarzy,swingersi zakochującysię w nieznajomychpartnerach seksualnych– pikantne opowieściz życia wzięte.EMISJA: od 1 grudnia, godz. 22.30Irene to interesownauwodzicielka bogatychmężczyzn. Pewnegodnia myli nieśmiałegoubogiego kelneraGrand Hotelu, Jeana,ze znanym milioneremi zaskarbia sobie jegołaski.EMISJA: 24 grudnia, godz. 20.00ŚWIĘTA NA MANHATTANIEŻona Mikołaja stwierdza,że jej zapracowanymąż zapominao świątecznym nastroju.Organizuje więc wyjazddo Nowego Jorku,by przywrócić Świętommagię.WWE SURVIVOR SERIESW Miami legendarnagrupa zapaśnikówThe Nexus, z DavidemOtungą na czele, podejmiewszystkich pretendentówdo pozbawieniaich miana najlepszejgrupy wrestlerów.EMISJA: 25 grudnia, godz. 16.30EMISJA: od 16 grudnia, godz. 17.00 i 21.15GŁOWA JANA CHRZCICIELABLOWPochodząca z V wieku,alabastrowa urna zostałaznaleziona w ruinachchrześcijańskiegoklasztoru. Naukowcy sąprzekonani, że odkryliszczątki człowieka,który ochrzcił Jezusa.EMISJA: 25 grudnia, godz. 12.00Historia Georga Junga,który sprowadzałna masową skalękokainę do Hollywood.Po pierwszej odsiadcenawiązuje kontaktyz kolumbijskim bossemnarkotykowym Escobarem.EMISJA: 13 grudnia, godz. 21.00HIGH SCHOOL MUSICAL 3: OSTATNIA KLASADŁUGI MARSZ KU WOLNOŚCIW East High zbliża siękoniec roku szkolnego.Dzikie Koty podejmujądecyzje o swojejprzyszłości i postanawiająwystawić ostatniewspólne przedstawienie.EMISJA: 24 grudnia, godz. 12.00Styczeń 1945 roku.Uciekający na zachódNiemcy zabierająze sobą jeńców: angielskichspadochroniarzyi amerykańskichpilotów, kanadyjskichczołgistów oraz polskichofi cerów.EMISJA: od 14 grudnia, godz. 21.00PRZYGODY BŁĘKITNEGO RYCERZYKAKAZNODZIEJA Z KARABINEMPełne niebezpieczeństwwyprawy do magicznychmiejsc. BłękitnyRycerzyk i jego Giermekudowodnią jednak,że żaden złoczyńcanie wygra z bohaterami,a sprawiedliwośćzawsze triumfuje.EMISJA: od 1 grudnia, godz. 8.05, 14.35, 20.00Wstrząsająca opowieśćo okrucieństwie wojnyi krucjacie człowieka,który postanawia odkupićswoje winy i poświęcićsię ratowaniu dzieciw ogarniętym walkamiSudanie.EMISJA: 16 grudnia, godz. 20.0052GRUDZIEŃ 2012

ZŁOTA DWUDZIESTKAPROŚLEDZTWO Z JASNOWIDZEMTURNIEJ 4 SKOCZNISprawy zaginięćczy brutalnych morderstw,które utknęływ martwym punkcielub zostały odłożonedo archiwum, a w ichrozwiązaniu amerykańskiejpolicji pomoglijasnowidze.EMISJA: 26 grudnia, godz. 6.00 - 20.00Jak zawsze na przełomieroku na skoczniachAustrii i Niemiec spotykasię światowa elitaskoczków narciarskich.Ich zmagania komentujepo raz pierwszyAdam Małysz.EMISJA: 30 grudnia, godz. 16.00GWIAZDKA Z NIGELLISSIMĄBIGDA IDZIENigella Lawson zapraszana święta po włosku!Na stole pojawiąsię wspaniałe smaki,aromaty i przepięknenakrycia – specjalnośćtej „bogini domowegoogniska”.EMISJA: od 10 grudnia, godz. 18.00Spektakl Andrzeja Wajdyz Januszem Gajosemw roli chłopskiegopolityka, który może– a na pewno bardzochce – zostać premierem.Udana adaptacjadramatu Juliana Kadena-Bandrowskiego.EMISJA: 30 grudnia, godz. 20.30DZIKIE BIAŁE LWICEBEYONCE, I AM – KONCERTHistoria dwóch niezwyklerzadkich dzikichbiałych lwiątek. Śnieżnobiałesiostry urodziłysię w maju 2009 rokuw południowoafrykańskimParku NarodowymKrugera.Filmowy zapis światowejtrasy koncertowaamerykańskiej piosenkarkirhythm andbluesowej BeyoncéKnowles, promującej jejtrzeci album studyjnyI Am... Sasha Fierce.EMISJA: od 30 grudnia, godz. 18.05EMISJA: 23 listopada, godz. 20.00FINEASZ I FERB FRESH AIR: FAR CRY 3Marcin Prokop użyczyłswego głosu kucharzowi,który przeradzasię w prawdziwegoshowmana, prowadzącpokaz z przygotowaniaciasta do najpyszniejszejna świecie pizzy.EMISJA: 24 listopada, godz. 9.00Na odległej, egzotycznejwyspie wczasowiczezostają uwięzieniprzez jej mieszkańców,a kiedy w końcu udajeim się uciec, okazujesię, że statek którymprzypłynęli opuściłdoki.EMISJA: 7 grudnia, godz. 21.30ZIELONA LATARNIAMOJE NASTOLETNIE WESELEHal Jordan ofi cjalniejest pilotem testowymna Ziemi, a jako jednaz Zielonych Latarnistrzeże Granicy światóww sektorze 2814przed międzygalaktycznyminiebezpieczeństwami.EMISJA: od 10 grudnia, godz. 19.00Czy nastolatki sąrzeczywiście za młode,aby wchodzić w związkimałżeńskie? A możeci młodzi ludzie majązupełnie odmiennezdanie na ten temat?Przekonajmy się!EMISJA: od 6 grudnia, godz. 22.30GRUDZIEŃ 201253

PRO PIERWSZA POMOC W SUCHOŚCI NOSAZAGKiedyś, żeby zawodowo wystąpić przedkamerą telewizyjną czy otworzyć ustaprzed radiowym sitkiem, trzeba byłozdać specjalny egzamin i uzyskać tzw. kartę mikrofonową.I nie było siły ludzkiej ani pozaludzkiej,czyli partyjnej, komitetowej, popościelowejczy innej, żeby ten przepis obejść. Egzaminowipoddawano wszystkich potencjalnych reporterów,komentatorów i dziennikarzy radiowo--telewizyjnych już na etapie praktyk studenckichi jeżeli ktoś go wtedy oblał, a marzył o występiena antenie, to mógł (i znane są takie przypadki)uczęszczać pracowicie na zajęcia uczącepoprawnej wymowy, dykcji itp. odbywające sięw uczelniach teatralnych, jeśli oczywiście zgodęna udział w nich uzyskał, co też nie było anioczywiste ani łatwe. Ale czasem udawało się.I pewnie dlatego wszystkie PRL-owskie mediaelektroniczne „mówiły” dosyć poprawne po polsku,wyglądały też przyzwoicie, nie wspominającjuż o tym, że merytorycznie biły na głowęgwiazdy dzisiejszych stacji i kanałów.Bo dzisiaj „śpiewać każdy może” i korzystabez ograniczeń z wolności medialnej, szczególnietej w wydaniu komercyjnym. Nikt tamnie żąda karty mikrofonowej, nikt nie wymagapoprawnego akcentowania czy jasnego rozdzielaniainformacji od komentarzy. W Faktachkażdy z reporterów mówi inną polszczyzną,inaczej akcentuje (czytaj: źle), a cały zapaszawodowej pary idzie głównie w poranną lekturęgazet codziennych lub wizytę na Wiejskiej,bo tam zawsze coś może się zdarzyć. A jak sięnie zdarzy, to się sprawi na antenie wrażenie,że się zdarzyło.A na koniec wieczornego programu lekki,zgrabnie zrealizowany felieton fi lmowy, opatrzonybłyskotliwie napisanym komentarzem. Taksię przynajmniej autorom i wydawcom wydaje,bo tak naprawdę to działalnie, które można dosadnieokreślić skrótem ZAG, czyli ZmasowanyAtak Grafomanii. To są w większości tekstyrodem ze szkolnego kabaretu, których autorzy,być może zachęceni przez niespełnionych polonistów,marzyli kiedyś o karierze zawołanychkabareciarzy, ale wobec ewidentnych brakówna marzeniach musieli poprzestać. Aż do momentu,kiedy w żółto-niebieskiej stacji znaleźliidealne miejsce dla swych popisów przy zawszezadowolonych minach swych szefów. Taktrzymać!WD-40WYDAWCA:VITULUS AUREUS s.c.ADRES WYDAWCY I REDAKCJI:02-972 Warszawa,ul. ks. Prymasa A. Hlonda 10/81tel.: 00 48 22 403 69 33fax: 00 48 22 403 96 65e-mail: redakcja@telepro.com.plwww.telepro.com.plREDAKCJA:Janusz Kołodziej(red. naczelny)i zespółe-mail: jk@telepro.com.plStale współpracują:Marek Hendrykowski, Wojciech Kowalczyk,Grzegorz Morkowski, Andrzej Bukowiecki,Jerzy Bojanowicz, Jan F. Lewandowski,Jerzy Armata, Piotr Machul,Konrad J. ZarębskiOpracowanie grafi czne: Anna StępniakREKLAMA: reklama@telepro.com.plDRUK: SEMAFIC, WarszawaZDJĘCIA: Viphoto/ East News, FundacjaTumult/ Plus Camerimage 2012, Codex Ltd.,Canon Polska, Panasonic Polska, SonyPoland, ARRI, Dolby Europe Limited, AstraAustria GMbH, PIRC, HP Polska, Acer, Vivitek,BenQ Polska,LG Electronics Polska, NavioWestern Digital, ATM Studio, Fundacja ArtHouse, Philips Polska, SFR Bielsko-Biała,Ericsson Sp. z o.o. oraz zespoły prasowe i PRdystrybutorów fi lmowych, stacji telewizyjnych,kanałów tematycznych i platform satelitarnych.Festiwale, targi i nagrody, którym patronujemy54GRUDZIEŃ 2012