19.03.2015 Views

Nowy Dialog

WSiP / Szkoła ponadgimnazjalna / Nowy Dialog

WSiP / Szkoła ponadgimnazjalna / Nowy Dialog

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ZGODNY<br />

Z WYMAGANIAMI<br />

od<br />

2015<br />

<br />

Język rosyjski<br />

Podręcznik do szkół ponadgimnazjalnych<br />

Zakres podstawowy


Mirosław Zybert<br />

Język rosyjski<br />

Podręcznik do szkół ponadgimnazjalnych<br />

Zakres podstawowy


Podręcznik dopuszczony do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania<br />

i wpisany do wykazu podręczników przeznaczonych do kształcenia ogólnego do nauczania języka rosyjskiego,<br />

na podstawie opinii rzeczoznawców: prof. dr hab. Mariana Bybluka, mgr Rozalii Skiby, mgr Agnieszki Pukowskiej<br />

Poziom: A2<br />

Zakres kształcenia: podstawowy<br />

Etap edukacyjny: IV<br />

Typ szkoły: ponadgimnazjalne<br />

Rok dopuszczenia: 2014<br />

Numer ewidencyjny w wykazie: 684/1/2014/2014<br />

Podręcznik wpisany do wykazu podręczników MEN dopuszczonych do użytku szkolnego, przeznaczonych do kształcenia ogólnego,<br />

dostosowanych do wieloletniego użytku (na podstawie art. 22ao ustawy z dn. 7 września 1991 o systemie oświaty).<br />

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o.<br />

Warszawa 2014<br />

Wydanie I<br />

ISBN 978-83-02-14237-6<br />

Opracowanie merytoryczne i redakcyjne: Ewelina Białko (redaktor koordynator, redaktor merytoryczny)<br />

Konsultacje: Marta Zalewska<br />

Redakcja językowa: Andrei Makhnach, Hanna Putsiato<br />

Redakcja techniczna: Małgorzata Chmielewska, Maria Dylewska<br />

Ilustratorzy: Elżbieta Krawczyńska, Tomasz Wawer<br />

Projekt okładki: Maciej Ufnalewski<br />

Projekt graficzny: Maciej Ufnalewski<br />

Opracowanie graficzne: Dominik Krajewski<br />

Opracowanie kartograficzne: Ewa Bilska<br />

Fotoedycja: Agata Bażyńska<br />

Skład i łamanie: Studio BELLE-AMI<br />

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne spółka z ograniczoną odpowiedzialnością<br />

00-807 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 96<br />

Tel.: 22 576 25 00<br />

Infolinia: 801 220 555<br />

www.wsip.pl<br />

Publikacja, którą nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegał praw, jakie im przysługują. Jej zawartość możesz udostępnić<br />

nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym. Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie<br />

zaznacz, czyje to dzieło. A kopiując jej część, rób to jedynie na użytek osobisty.<br />

Szanujmy cudzą własność i prawo.<br />

Więcej na www.legalnakultura.pl<br />

Polska Izba Książki


1. News Rus<br />

Poznaj Rosję<br />

i jej mieszkańców<br />

str. 8–12<br />

<br />

Եто он, а Լто онá<br />

Где онԹ?<br />

Привéт, Լто я!<br />

Где мы живём<br />

и кто мы?<br />

Скóлько?<br />

str. 13–32<br />

Zakres tematyczny<br />

Zakres tematyczny<br />

Komunikacja<br />

Gramatyka<br />

Fonetyka<br />

Ortografia<br />

Elementy wiedzy o krajach obszaru nauczanego języka – język<br />

rosyjski (alfabet rosyjski, zasięg posługiwania się językiem<br />

rosyjskim, zalety nauki języków obcych), podstawowe informacje<br />

o Rosji i jej mieszkańcach, symbole Rosji, przedstawiciele kultury,<br />

nauki i sportu.<br />

Człowiek – dane personalne (imię, imię odojcowskie, nazwisko,<br />

narodowość, wiek).<br />

Dom – miejsce zamieszkania (kraj, region, miejscowość).<br />

Państwo i społeczeństwo – nazwy państw i stolic europejskich.<br />

Wskazywanie osób i przedmiotów z najbliższego otoczenia.<br />

Przedstawianie się i pytanie o imię. Określanie miejsca zamieszkania<br />

i przebywania osób. Nazywanie wybranych państw europejskich<br />

i ich mieszkańców.<br />

Pytania i odpowiedzi dotyczące wieku z użyciem liczebników.<br />

Zwroty grzecznościowe w sytuacjach formalnych i nieformalnych.<br />

Imię odojcowskie.<br />

Wprowadzenie alfabetu rosyjskiego. Znak miękki i twardy.<br />

Konstrukcje: Как тебԾ зовԻт? Где ты живёшь? Где ты?<br />

Кто ты по национáльности? Скóлько тéбе лет?<br />

Mianownik, dopełniacz i celownik zaimków osobowych.<br />

I koniugacja czasowników: czasowniki typu жить, читáть.<br />

Liczebniki główne 1–30. Rzeczowniki w połączeniu<br />

z liczebnikami 2, 3, 4 i zakończonymi na 2, 3, 4.<br />

Wymowa głosek rosyjskich ze szczególnym uwzględnieniem:<br />

samogłoski o w zależności od pozycji akcentu, samogłosek<br />

jotowanych oraz ч, щ i ж, ш, ц. Intonacja zdania pytającego<br />

i oznajmującego. Akcent w języku rosyjskim. Wymowa zaimka<br />

егó i zakończenia -егo.<br />

Pisownia liter alfabetu rosyjskiego. Zasady łączenia liter. Pisownia<br />

zaimka егó i zakończenia -его. Pisownia nazw narodowości.<br />

Pisownia liczebników głównych od 1 do 30.<br />

<br />

Одноклáссники<br />

С понедéльника<br />

по пԾтницу<br />

Мир нáших<br />

увлечéний<br />

Zakres tematyczny<br />

Komunikacja<br />

Szkoła – typy szkół, przedmioty nauczania, przybory szkolne, oceny,<br />

życie szkoły (czynności ucznia na lekcji), kształcenie pozaszkolne<br />

(programy edukacyjne w Unii Europejskiej).<br />

Człowiek – popularne zainteresowania i ulubione zajęcia młodzieży.<br />

Rozmowy na temat szkoły i nauczanych przedmiotów – wyrażanie<br />

swojej opinii. Nazywanie dni tygodnia oraz podstawowych przyborów<br />

i przedmiotów szkolnych. Określanie położenia osób i przedmiotów<br />

względem siebie. Rozmowy na temat spędzania czasu wolnego<br />

i różnych zainteresowań uczniów.<br />

3


str. 33–52<br />

Gramatyka<br />

Fonetyka<br />

Ortografia<br />

Formy osobowe czasowników II koniugacji. Czasownik учԹть (что?).<br />

Formy osobowe czasownika любԹть w połączeniu<br />

z bezokolicznikiem czasowników. Przyimki у, óколо. Konstrukcja<br />

typu У менԾ есть z zaimkami i rzeczownikami. Przysłówki: сегóдня,<br />

вчерá, позавчерá, зáвтра, послезáвтра. Czasownik любԹть.<br />

Сzasowniki zwrotne увлекáться, интересовáться, учԹться<br />

(где? как?). Wyrażenie слушать (что?). Formy deklinacyjne<br />

rzeczowników zakończonych na -а, -я.<br />

Wymowa głoski г w słowie сегóдня. Wymowa zakończeń -ться, -тся<br />

czasowników zwrotnych.<br />

Pisownia form czasowników I i II koniugacji.<br />

Pisownia form czasowników zwrotnych.<br />

<br />

Давáйте<br />

знакóмиться!<br />

По электрóнной<br />

Թли традициóнной<br />

пóчте<br />

ПоздравлԾем<br />

Вас с прáздником!<br />

str. 53–73<br />

<br />

Zakres tematyczny<br />

Komunikacja<br />

Gramatyka<br />

Fonetyka<br />

Ortografia<br />

Życie rodzinne i towarzyskie – zawieranie znajomości, koledzy,<br />

przyjaciele, formy korespondencji, święta i uroczystości (nazwy<br />

popularnych świąt i uroczystości w Rosji, składanie życzeń<br />

i gratulacji, prezenty, nazwy kwiatów).<br />

Stosowanie form grzecznościowych przy powitaniu i zawieraniu<br />

znajomości. Rozmowy na temat nauki szkolnej. Stosowanie<br />

zwrotów grzecznościowych w korespondencji prywatnej i formalnej.<br />

Składanie życzeń i gratulacji z różnych okazji.<br />

Formy osobowe czasownika (по)знакóмиться. Czasowniki звонԹть<br />

(комԻ?), писáть (комԻ?). Czas przeszły czasowników. Czasowniki<br />

поздравлԾть, желáть. Formy oboczne zaimków osobowych<br />

po przyimkach.<br />

Wymowa połączeń -здн- w takich wyrazach jak прáздник,<br />

прáздничный.<br />

Pisownia połączeń -здн-.<br />

В своéй семьé<br />

и сам большóй<br />

Кто стáрше, а кто<br />

молóже<br />

БԻдни и выходнՀе<br />

Zakres tematyczny<br />

Życie rodzinne i towarzyskie – członkowie rodziny (typy i wielkość<br />

rodzin oraz wiek jej członków), czynności życia codziennego.<br />

Komunikacja Określanie stopnia pokrewieństwa bliskich. Określanie<br />

i porównywanie wieku osób. Rozmowy na temat czynności<br />

w różnych porach dnia oraz na temat form spędzania czasu<br />

wolnego.<br />

Gramatyka Mianownik i dopełniacz liczebników głównych od 1 do 20.<br />

Liczebniki od 30 do 100. Konstrukcje: Скóлько человéк в семьé?<br />

В семьé... человéк. СемьԾ состоԹт из... человéк. Przyimek<br />

пóсле dla określenia następstwa w czasie. Czasowniki: мыть,<br />

мՀться, чԹстить (зԻбы). Wyrażenia typu: ловԹть рՀбу, катáться<br />

на... . Przysłówki dla określenia czasu: Իтром, днём, вéчером,<br />

тепéрь itp. Rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone na -о, -е.<br />

Fonetyka<br />

Ortografia<br />

Wymowa i akcentowanie poznanych liczebników głównych.<br />

Wymowa połączenia -стн- w liczebniku шестнáдцать.<br />

Pisownia liczebników głównych, ze szczególnym uwzględnieniem<br />

pisowni znaku miękkiego. Pisownia połączenia -стн- w liczebniku<br />

шестнáдцать.<br />

str. 74–89<br />

4


Как ты себԾ<br />

чԻвствуешь?<br />

Дóктор, помогԹте!<br />

Здорóвье дорóже<br />

дéнег!<br />

str. 90–101<br />

Zakres tematyczny<br />

Komunikacja<br />

Gramatyka<br />

Fonetyka<br />

Ortografia<br />

Zdrowie – samopoczucie, części ciała, choroby, ich objawy i leczenie,<br />

zdrowy tryb życia.<br />

Rozmowy na temat samopoczucia i stanu zdrowia: pytanie<br />

i udzielanie informacji. Nazywanie podstawowych części ciała<br />

i najczęściej występujących dolegliwości i chorób. <strong>Dialog</strong> u lekarza.<br />

Rozmowa telefoniczna. Rozmowy na temat zdrowego trybu życia.<br />

Wyrażanie konieczności, np.: тебé нáдо.<br />

Konstrukcje z czasownikami чԻвствовать себԾ (как?), болéть<br />

(чем?), Что у тебԾ болԹт? Przysłówki określające samopoczucie:<br />

хорошó, плóхо itp. Typowe zwroty używane w rozmowie<br />

telefonicznej. Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone<br />

na spółgłoskę twardą. Konstrukcje z wyrazami нáдо, нԻжно.<br />

Wymowa połączenia -вств- w czasowniku чԻвствовать.<br />

Pisownia połączenia -вств- w czasowniku чԻвствовать.<br />

С граммáтикой на «ты»<br />

str. 102<br />

РԻсско-пóльский словáрь<br />

str. 107<br />

Pamiętaj! Новый Диалог 1 jest podręcznikiem wieloletnim, dlatego nie pisz po nim.<br />

Korzystanie z podręcznika ułatwią ci następujące piktogramy:<br />

38<br />

Posłuchaj nagrania<br />

Praca projektowa<br />

Zadanie dodatkowe o podwyższonym stopniu trudności<br />

Zapoznaj się z materiałem gramatycznym<br />

Nie pisz w podręczniku! Odpowiedzi podawaj ustnie lub zapisuj<br />

w zeszycie przedmiotowym<br />

5


O podręczniku<br />

Pamiętaj! Новый Диалог 1 jest podręcznikiem<br />

wieloletnim, dlatego nie pisz po nim.<br />

Na stronie tytułowej każdego rozdziału<br />

znajduje się informacja o celach<br />

do osiągnięcia<br />

składa się<br />

z sześciu rozdziałów. Pierwszy rozdział<br />

zawiera informacje kulturo- i realioznawcze<br />

na temat Rosji. Kolejny jest poświęcony<br />

wprowadzeniu liter alfabetu rosyjskiego<br />

oraz kształtowaniu prawidłowej wymowy,<br />

akcentuacji i intonacji. Część podstawowa<br />

składa się z czterech rozdziałów, w każdym<br />

znajdują się takie same elementy: zestawienie<br />

przewidywanych osiągnięć ucznia, zadania<br />

o podwyższonym stopniu trudności, strategie<br />

uczenia się, informacje realio- i kulturoznawcze<br />

dotyczące Rosji, propozycje prac projektowych,<br />

test ewaluacyjny <br />

Materiał łilustracyjny<br />

skorelowany z treścią tekstu<br />

Różne formy<br />

autentycznych<br />

tekstów np. ogłoszenia,<br />

SMS-y, e-maile,<br />

przygotowują<br />

do komunikacji<br />

w języku rosyjskim<br />

W każdym rozdziale znajdują się<br />

dodatkowe informacje realioi<br />

kulturoznawcze dotyczące Rosji<br />

Urozmaicone ćwiczenia umożliwiają kształcenie<br />

umiejętności czytania i mówienia


Zadanie dodatkowe o podwyższonym stopniu trudności,<br />

przeznaczone dla uczniów chętnych i bardziej<br />

zainteresowanych nauką języka rosyjskiego<br />

Klarowne<br />

zestawienie<br />

materiału<br />

gramatycznego<br />

Wyróżnienie<br />

najważniejszych<br />

zwrotów i słów<br />

ułatwia ich<br />

zapamiętanie<br />

Propozycja pracy<br />

projektowej<br />

do wykonania<br />

w grupie<br />

Po każdym rozdziale<br />

znajduje się test<br />

ewaluacyjny <br />

!, który pozwala<br />

na ocenę postępów<br />

w nauce i służy jako<br />

powtórzenie materiału<br />

przed pracami<br />

kontrolnymi<br />

Korzystanie z podręcznika<br />

ułatwiają następujące<br />

piktogramy:<br />

Posłuchaj<br />

nagrania<br />

Praca<br />

projektowa<br />

Zadanie dodatkowe<br />

o podwyższonym<br />

stopniu trudności<br />

Zapoznaj się<br />

z materiałem<br />

gramatycznym<br />

Nie pisz w podręczniku!<br />

Odpowiedzi podawaj ustnie lub<br />

zapisuj w zeszycie przedmiotowym


1<br />

News Rus<br />

W tym rozdziale:<br />

dowiesz się, dlaczego warto uczyć się języka<br />

rosyjskiego,<br />

poznasz podstawowe informacje o Rosji,<br />

<br />

poznasz zasięg posługiwania się językiem<br />

rosyjskim,<br />

poznasz nazwiska kilku znanych Rosjan.<br />

Poznaj Rosję i jej mieszkańców<br />

1A Wybrałeś / Wybrałaś język rosyjski. Dlaczego warto się go uczyć? Przeczytaj argumenty<br />

innych osób. Powiedz, które z nich brzmią dla ciebie najbardziej przekonująco.<br />

Znajomość języka rosyjskiego zwiększa szanse na otrzymanie<br />

atrakcyjnej pracy, dlatego na studiach wybrałem lektorat<br />

z języka rosyjskiego i angielskiego. Osobiście bardzo lubię język<br />

rosyjski. W tym roku po raz pierwszy udało mi się przeczytać<br />

w oryginale powieść Siergieja Łukjanienko „Nocny patrol”.<br />

Rosyjskiego uczę się od czwartej klasy szkoły podstawowej.<br />

Bez większych problemów korzystam z rosyjskich stron<br />

internetowych, najczęściej szukam różnych informacji<br />

potrzebnych na zajęcia.<br />

Dzięki portalowi vkontakte.ru poznałam masę ciekawych<br />

osób z Rosji i mam stały kontakt z żywym językiem.<br />

W Rosji byliśmy już dwa razy, zamierzamy tam jeszcze<br />

pojechać. Fakt, że znamy rosyjski, bardzo ułatwia<br />

nam podróżowanie. To duży komfort, kiedy możesz<br />

porozumiewać się bez przeszkód.<br />

8


1 News Rus<br />

Bez znajomości języka rosyjskiego nie da się efektywnie prowadzić<br />

działalności biznesowej na Wschodzie Europy. Rosyjskie firmy<br />

zapraszają nas do współpracy zarówno w Polsce, jak i w Rosji.<br />

Ponadto znajomość języka ułatwia nawiązanie nie tylko kontaktów<br />

biznesowych, lecz także towarzyskich.<br />

1Б Powiedz, dlaczego ty wybrałeś / wybrałaś język rosyjski? Przytocz swoje argumenty.<br />

2 Opowiedz o swoich kontaktach z osobami mówiącymi po rosyjsku. Gdzie się<br />

z nimi spotkałeś / spotkałaś? Kim oni są? Jak się porozumiewaliście?<br />

3 Popatrz na mapkę zasięgu posługiwania się językiem rosyjskim, a następnie<br />

wskaż właściwą odpowiedź.<br />

1. Język rosyjski jest językiem urzędowym<br />

(oficjalnym) w… .<br />

a. Rosji, Kazachstanie, Ukrainie, Azerbejdżanie<br />

b. Rosji, Kirgistanie, Białorusi, Kazachstanie<br />

c. Rosji, Kirgistanie, Białorusi, Estonii<br />

2. Język rosyjski jest językiem używanym w… .<br />

a. Mongolii, Gruzji, Uzbekistanie, Pakistanie<br />

b. Tadżykistanie, Turkmenistanie, Omanie,<br />

Somalii<br />

c. Azerbejdżanie, Armenii, Izraelu, Estonii<br />

Język rosyjski jest jednym z sześciu języków Organizacji Narodów Zjednoczonych. Wraz z białoruskim i ukraińskim<br />

należy do grupy języków wschodniosłowiańskich. Ogółem posługuje się nim na świecie około 250–300 mln ludzi,<br />

w tym jako pierwszym około 145 mln. Język pisany jest oparty na alfabecie zwanym grażdanką. Więcej ciekawych<br />

informacji na temat języka rosyjskiego znajdziesz w encyklopedii lub w internecie na stronie<br />

http://tnij.org/jezyk_rosyjski.<br />

9


1 News Rus<br />

4 Wskaż właściwe informacje, następnie opowiedz po polsku o Rosji. Wykorzystaj<br />

swoje wiadomości z geografii, możesz również skorzystać z encyklopedii w bibliotece szkolnej<br />

lub internetu.<br />

1. Stolica: Petersburg, Moskwa, Odessa<br />

2. Ustrój polityczny: republika federalna, monarchia konstytucyjna, absolutyzm<br />

3. Powierzchnia: 56 072000 km2, 17 075400 km2, 7 000400 km2<br />

4. Liczba ludności (2010 r): 350 mln, 45 mln, 142 mln<br />

5. Jednostka monetarna: 1 rubel (RUB), 1 lej (RON), 1 hrywna (UAH)<br />

6. Kod samochodowy: RCH, ROU, RUS<br />

7. Domena internetowa: .rw, .ru, .ro<br />

8. Kod telefoniczny: +7, +48, +421<br />

5 Popatrzcie na mapę Rosji i podajcie następujące informacje. Pracujcie w grupach.<br />

1. Położenie geograficzne Rosji<br />

2. Państwa graniczące z Rosją<br />

3. Największe miasta Rosji<br />

4. Największe rzeki Rosji<br />

5. Największe pasma górskie Rosji<br />

Korzystanie z dodatkowych źródeł informacji często ułatwia wykonanie ćwiczenia, a dodatkowo<br />

wzbogaca naszą wiedzę. Przy wykonaniu poniższego zadania pomocny będzie atlas lub ścienna mapa<br />

polityczna Eurazji.<br />

10


1 News Rus<br />

6А Sprawdź, co jeszcze wiesz o Rosji. Wskaż właściwą odpowiedź.<br />

1. Największe jezioro w Rosji to… .<br />

a. Ładoga<br />

b. Bajkał<br />

c. Onega<br />

2. Ermitaż w Petersburgu to… .<br />

a. najwyższy budynek w mieście<br />

b. siedziba władz miasta<br />

c. największe rosyjskie muzeum<br />

3. Współczesny alfabet rosyjski<br />

nazywa się… .<br />

a. cyrylica<br />

b. grażdanka<br />

c. głagolica<br />

4. Linia kolejowa, która łączy Moskwę<br />

z Władywostokiem, nosi nazwę… .<br />

a. transsyberyjska<br />

b. bajkalska<br />

c. władywostocka<br />

5. Matrioszka to… .<br />

a. drewniana lalka<br />

b. wiejska kobieta<br />

c. lalka z porcelany<br />

6. Najważniejszy plac w Moskwie to… .<br />

a. Plac Pałacowy<br />

b. Plac Czerwony<br />

c. Plac Zwycięstwa<br />

6Б Powiedz, które z podanych symboli Rosji są ci znane. Z czym jeszcze kojarzy ci się Rosja?<br />

1 2<br />

3<br />

4<br />

5<br />

6 7<br />

11


1 News Rus<br />

7 Dobierz informacje do konkretnych nazwisk. Dla tych znanych ludzi język rosyjski jest lub był<br />

językiem ojczystym. Nie słyszałeś / Nie słyszałaś o tych osobach? Poczytaj o nich w encyklopedii<br />

lub w internecie.<br />

1. Fiodor<br />

Dostojewski<br />

2. Lew Tołstoj 3. Piotr<br />

Czajkowski<br />

4. Maja Plisiecka<br />

5. Andriej<br />

Sacharow<br />

6. Włodzimierz<br />

Wysocki<br />

7. Aleksander<br />

Domogarow<br />

8. Anna<br />

Kurnikowa<br />

a. Fizyk jądrowy. Znany obrońca praw człowieka, laureat Pokojowej Nagrody Nobla.<br />

b. Pisarz. Autor m.in. powieści „Zbrodnia i kara”.<br />

c. Znany aktor rosyjski. Grał w polskich teatrach i filmach, m.in. Bohuna<br />

w filmie „Ogniem i mieczem”.<br />

d. Pisarz i filozof. Jego powieść „Wojna i pokój” jest znana w całym świecie.<br />

e. Poeta i bard. Jego piosenki były bardzo popularne również w Polsce.<br />

f. Wielki rosyjski kompozytor. Autor wielu znanych baletów, m.in. „Jezioro łabędzie”<br />

i „Dziadek do orzechów”.<br />

g. Tenisistka, podwójna mistrzyni turnieju Australian Open w grze podwójnej oraz podwójna<br />

zwyciężczyni turnieju mistrzyń w grze podwójnej.<br />

h. Tancerka baletowa, primabalerina, obecnie reżyser i choreograf, jedna z najwybitniejszych<br />

osobowości kultury rosyjskiej.<br />

8 Powiedz, jakich innych wybitnych Rosjan znasz lub o jakich słyszałeś / słyszałaś.<br />

12


2<br />

<br />

<br />

rozpoznawać i nazywać litery alfabetu rosyjskiego,<br />

<br />

przedstawić się i pytać o imię,<br />

<br />

zadawać pytania , i odpowiadać na nie,<br />

pytać i odpowiadać na pytania o miejsce zamieszkania, narodowość,<br />

wiek,<br />

odmieniać czasowniki I koniugacji: , ,<br />

<br />

<br />

nazywać mieszkańców niektórych państw europejskich,<br />

prawidłowo wymawiać i zapisywać liczebniki główne.<br />

2<br />

Э́то он, а э ́то онá<br />

1 O kim lub o czym jest mowa w dialogu? Posłuchaj i wskaż właściwe fotografie. W zrozumieniu<br />

tekstu pomoże ci podobieństwo języka rosyjskiego i polskiego.<br />

1 2<br />

3<br />

4<br />

5<br />

6<br />

3<br />

2 Poznaj pierwsze rosyjskie litery. Posłuchaj i powtórz usłyszane głoski, a następnie<br />

samodzielnie je przeczytaj.<br />

А а Д д К к М м Н н О о П п Р р Т т Э э Ч ч ы<br />

13


4<br />

2 <br />

3 Posłuchaj i powtórz. Dobierz słowa do rysunków. Zapisz je w zeszycie. Zwróć uwagę<br />

na łączenie liter.<br />

<br />

<br />

1 2 3 4<br />

5 6 7 8<br />

9 10 11<br />

5<br />

4 Posłuchaj, a następnie powtórz i przeczytaj. Zwróć uwagę na intonację zdania pytającego.<br />

Na koniec przeczytaj regułę.<br />

1<br />

– Кто Լто?<br />

– Եто Антóн. Եто он.<br />

2<br />

– А Լто кто?<br />

– Եто Áнна. Եто онá.<br />

3<br />

– Кто Լто?<br />

– Եто Том – кот Áды.<br />

– А Լто кто?<br />

– Եто Чáко – кот Áнны.<br />

4<br />

– Что Լто?<br />

– Եто нóта «до».<br />

W języku rosyjskim, pytając o ludzi i zwierzęta zadajemy pytanie кто?, natomiast o rzeczy pytamy что?<br />

14


2 <br />

6<br />

5 Posłuchaj nagrania i powtórz usłyszane słowa, a następnie dobierz je do właściwych ilustracji.<br />

Większość słów brzmi tak samo lub podobnie jak w języku polskim, więc ich zrozumienie nie<br />

powinno przysporzyć problemów. Uważaj jednak na tzw. fałszywych przyjaciół!<br />

окнó порт пóчта торт корт кáрта крот Եмма<br />

Zwrot „fałszywi<br />

przyjaciele” odnosi się<br />

do wyrazów z dwóch<br />

języków o identycznym<br />

lub podobnym brzmieniu,<br />

lecz różnych znaczeniach,<br />

np. кáрта – mapa.<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

5<br />

6<br />

7<br />

8<br />

7<br />

6 Posłuchaj, powtórz, a następnie przeczytaj na głos. Zwróć uwagę na intonację zdania<br />

oznajmującego i pytającego. Na koniec przeczytaj regułę.<br />

Кто<br />

1 – Кто Լто?<br />

Լто? 2 – Что Լто?<br />

– Եто пáпа Антóна.<br />

– Եто пóчта.<br />

Եто<br />

пáпа<br />

Антóна.<br />

Что<br />

Եто<br />

Լто?<br />

пóчта.<br />

Spółgłoskę ч w języku rosyjskim wymawiamy zawsze miękko, tak jak w słowie пóчта.<br />

W wyrazie что połączenie чт wymawiamy [шт].<br />

15


2 <br />

7 Zadawajcie pytania Кто Լто? lub Что Լто? do ilustracji z ćwiczenia 5. i odpowiadajcie<br />

na nie. Pracujcie w parach.<br />

8 Przeczytaj odpowiedzi. Powiedz, jakie było pytanie. Pamiętaj o intonacji.<br />

1. – __ ? – Եто Антóн. 5. – __ ? – Եто корт.<br />

2. – __ ? – Եто окнó. 6. – __ ? – Եто нóта «до».<br />

3. – __ ? – Եто мáма Áнны. 7. – __ ? – Եто торт.<br />

4. – __ ? – Եто дом Антóна.<br />

8<br />

9 Posłuchaj, powtórz, przeczytaj. Zwróć uwagę na wymowę samogłoski o. Na koniec przeczytaj<br />

regułę.<br />

окнó – óкна<br />

кот – котá<br />

он – онá<br />

Кто Լто?<br />

Եто Чáко.<br />

Samogłoskę o w pozycji akcentowanej wymawiamy jak о, np. он, корт, торт. Głoskę tę<br />

wymawiamy inaczej niż w języku polskim, tzn. dłużej i mocniej, z większym zaokrągleniem ust.<br />

Samogłoskę o w pozycji przed akcentem wymawiamy jak krótkie а, np. онá, окнó.<br />

Samogłoskę o w pozycji po akcencie wymawiamy jak krótki dźwięk pośredni między a i y, np. Чáко.<br />

Akcent w języku rosyjskim jest ruchomy. Oznacza to, że w różnych formach<br />

tego samego wyrazu może się on przemieszczać, np:<br />

oкнó (mianownik liczby pojedynczej), óкна (mianownik liczby mnogiej).<br />

Где онԹ?<br />

9<br />

1 Posłuchaj. Wskaż ilustrację przedstawiającą miejsce, w którym znajduje się Wiera.<br />

1 2 3<br />

16


2 <br />

10<br />

2 Posłuchaj i powtórz.<br />

1 – Եто мост?<br />

2 – Եто дорóга?<br />

– Да, Լто мост.<br />

– Да, Լто дорóга.<br />

3<br />

– Եто крóны?<br />

– Нет, Լто éвро.<br />

11<br />

3 Poznaj rosyjskie litery. Posłuchaj nagrania i powtórz usłyszane głoski,<br />

a następnie przeczytaj na głos poniższe litery.<br />

Е е Ё ё Я я Ю ю И и В в Г г С с<br />

12<br />

4 Posłuchaj i powtórz. Dobierz słowa do rysunków, zapisz je w zeszycie. Zwróć uwagę<br />

na łączenie liter.<br />

<br />

1<br />

2 3<br />

4<br />

S<br />

5<br />

6<br />

7<br />

8<br />

13<br />

5 Posłuchaj i zwróć uwagę na wymowę samogłosek я, е, ё i ю. Następnie przeczytaj zdania.<br />

1. Юра и Вера в Гдыне.<br />

2. Надя и Нина в Москве.<br />

3. Вера – это сестра Юры.<br />

4. Надя и Нина – сёстры.<br />

5. Это я, а это моя сестра Тоня.<br />

Litery rosyjskie я, е, ё, ю na początku wyrazu oraz w sylabie akcentowanej po samogłosce wymawiamy<br />

jak połączenie głosek [ja], [je], [jo], [ju], np. Ян, éдет (jedzie), даёт (daje), Զра. W sylabie akcentowanej<br />

po spółgłosce wymawiamy jak: a, e, o, u oznaczając jednocześnie miękkość spółgłoski,<br />

po której występują, np. нԾня, аптéка, Пётр, крюк (hak). Samogłoska ё jest zawsze akcentowana.<br />

17


14<br />

2 <br />

6A Posłuchaj nagrania i wskaż zdjęcia odpowiadające treści dialogu. Jedna fotografia<br />

jest zbędna.<br />

1 3<br />

4<br />

2<br />

6Б Posłuchajcie dialogu jeszcze raz. Przepiszcie go do zeszytu, wstawiając<br />

brakujące wyrazy. Następnie przeczytajcie dialog z podziałem na role.<br />

– Где (1) __?<br />

– Онá (2) __ пóчте.<br />

– А пáпа?<br />

– (3) __ в аптéке.<br />

– А (4) __ Нáдя и НԹна?<br />

– ОнԹ (5) __ . Нáдя сидԹт на коврé и читáет кнԹгу о (6) __, а НԹна<br />

спит на дивáне.<br />

15<br />

7 Posłuchajcie dialogów i przeczytajcie je w parach. Zwróćcie uwagę na intonację<br />

oraz spróbujcie odgadnąć intencje pytającego.<br />

1<br />

– Զра дóма?<br />

– Да, дóма.<br />

3<br />

2 – Áда на стадиóне?<br />

– Զра дóма?<br />

– Да, Áда.<br />

– Нет, НԹна дóма.<br />

4<br />

– Áда на стадиóне?<br />

– Нет, онá в пáрке.<br />

Զра<br />

Զра<br />

Áда<br />

Áда<br />

дóма?<br />

дóма?<br />

на стадиóне?<br />

на стадиóне?<br />

Да,<br />

дóма.<br />

Нет,<br />

НԹ-на дóма.<br />

Да,<br />

Áда.<br />

Нет,<br />

онá<br />

в пáрке.<br />

W zdaniach pytających bez słowa pytajnego bardzo ważna jest intonacja. Dzięki niej wiemy dokładnie,<br />

o co jesteśmy pytani. Na przykład w pytaniu Áня идёт на пóчту? wyrazem akcentowanym jest Áня,<br />

a zainteresowanie pytającego jest skupione na osobie. Jeśli w tym samym pytaniu akcent padnie na wyrażenie<br />

на пóчту (Áня идёт на пóчту?), zainteresowanie pytającego będzie dotyczyć miejsca, a nie osoby.<br />

18


8 Odpowiedz na pytania twierdząco i przecząco. Uwzględnij intencje pytającego.<br />

W odpowiedziach przeczących użyj wyrazów z nawiasów.<br />

Антóн дóма? Да, Антóн.<br />

Нет, Вéра дóма.<br />

Антóн дóма? Да, дóма.<br />

Нет, он ещё на стадuóне.<br />

1. Вáнда дóма? (НԹна) 4. Զра читáет кнԹгу? (дневнԹк)<br />

2. Áня в теáтре? (в Крáкове) 5. Բра спит на дивáне? (Вáся)<br />

3. НԹна читáет кнԹгу? (Éва) 6. Ивáн сидԹт на коврé? (на дивáне)<br />

2 <br />

9 Zadajcie pytania po rosyjsku i odpowiedzcie na nie twierdząco i przecząco. Pracujcie w parach.<br />

1. Czy Ada to siostra Artura? 2. Czy Adam jest w Moskwie? 3. Czy Ania czyta książkę?<br />

10 Odpowiedz na pytanie na podstawie ilustracji.<br />

Где он / онá / онԹ?<br />

1 3<br />

2<br />

Пётр<br />

Привéт, э´то я!<br />

ВԹка и Զра<br />

Нáстя<br />

16<br />

1A Posłuchaj dialogów i powiedz po polsku, o co pytają uczestnicy rozmów. Słuchając, zdecyduj,<br />

która rozmowa ma charakter formalny, a która nieformalny.<br />

Zaimek Вы w języku rosyjskim, oprócz pełnienia funkcji gramatycznej, stanowi również formę<br />

grzecznościową. Pytanie o imię Как Вас зовԻт? odpowiada polskiemu: Jak Pan / Pani ma na imię?<br />

1Б Posłuchaj dialogów jeszcze raz, a następnie zanotuj w zeszycie przedmiotowym jak najwięcej<br />

imion, które się w nich pojawiły. Zwróć także uwagę na wymowę słowa здрáвствуй(те).<br />

17<br />

2A Poznaj litery rosyjskie. Posłuchaj nagrania i powtórz usłyszane głoski, a następnie<br />

samodzielnie przeczytaj poniższe litery.<br />

Б б З з У у Л л Й й Х х<br />

19


2 <br />

18<br />

3 Posłuchaj i powtórz. Zwróć uwagę na łączenie liter.<br />

Pamiętaj, że w wyrazach<br />

jednosylabowych akcent<br />

nie jest zaznaczany, gdyż<br />

akcent to wyróżnienie<br />

jednej z kilku sylab.<br />

19<br />

4 Posłuchaj i powtórz. Zwróć uwagę na wymowę spółgłoski л. Wymień wyrazy, w których<br />

wymawiamy twardą spółgłoskę л.<br />

ВԹсла Олéг Вóлга Волóдя Кóля ЛԹза стол Лунá хлеб ЛԽба лԹпа<br />

Rosyjską twardą spółgłoskę л wymawia się, dotykając końcem języka górnych zębów.<br />

Część środkowa języka jest obniżona, a wargi nieruchome i rozchylone.<br />

Rosyjskie miękkie л jest bardziej miękkie od polskiego l. Wymawia się je unosząc środkową<br />

część języka ku podniebieniu miękkiemu, a jego koniec dotyka górnych zębów.<br />

5A Przeczytaj dialogi. Dobierz do każdego z nich odpowiedni rysunek.<br />

1 – Привéт, менԾ зовԻт<br />

2 – Здрáвствуйте! Как Вас зовԻт?<br />

НикԹта. А как тебԾ зовԻт? – МенԾ зовԻт ЛюдмԹла Сорóкина. А тебԾ?<br />

– МенԾ зовԻт Вóва.<br />

– МенԾ зовԻт Кáтя.<br />

3 – Как Вас зовԻт?<br />

4 – Как вас зовԻт?<br />

– МенԾ зовԻт<br />

– МенԾ зовԻт ЛԹдия, её зовԻт<br />

АкԹм Петрóвич.<br />

АлԹна, а егó – ВладԹмир.<br />

а б<br />

в г<br />

20


2 <br />

5Б Przeczytaj głośno powitania, które wystąpiły w dialogach. Następnie przepisz poniższe<br />

zwroty grzecznościowe do zeszytu i przetłumacz je na język polski.<br />

Przy wykonaniu tego ćwiczenia warto<br />

skorzystać z pomocy słownika rosyjsko-<br />

-polskiego.<br />

Znaczenie słów rosyjskich często zmienia się wraz<br />

ze zmianą akcentu, np. wyraz здорóво oznacza<br />

nieformalne powitanie cześć, zaś здóрово –<br />

tłumaczymy jako super, świetnie.<br />

1. Здрáвствуй!<br />

2. Здрáвствуйте!<br />

3. Привéт!<br />

4. Покá!<br />

5. До свидáния!<br />

6. До встрéчи!<br />

7. Здорóво!<br />

8. СчастлԹво!<br />

9. Дóброе Իтро!<br />

10. Дóбрый день!<br />

5в Powiedz, które formy powitań / pożegnań są oficjalne, a które nieoficjalne.<br />

6 Przedstaw się po rosyjsku, podając<br />

swoje imię. Zapytaj kolegę / koleżankę<br />

z najbliższej ławki o jego / jej imię.<br />

Как (тебԾ, егó, её, вас, их) зовԻт?<br />

я МенԾ зовԻт… . мы Нас зовԻт… .<br />

ты ТебԾ зовԻт… . вы Вас зовԻт… .<br />

он Егó зовԻт… . онԹ Их зовԻт… .<br />

онá Её зовԻт… .<br />

8 Uzupełnij dialogi zaimkami.<br />

1<br />

– Как (1) __ зовԻт?<br />

– (2) __ зовԻт Лéна.<br />

А как (3) __ зовԻт?<br />

– (4) __ зовԻт Пётр Ивáнович.<br />

20<br />

7 Posłuchaj dialogów. Zwróć uwagę<br />

na wymowę wyróżnionych słów<br />

oraz sylab i zapamiętaj regułę.<br />

2<br />

– ДԹма, как зовԻт твоԽ сестрԻ?<br />

– (1) __ зовԻт ЗԹна.<br />

– А твоегó брáта?<br />

– (2) __ зовԻт Николáй.<br />

1<br />

– Как егó зовԻт?<br />

– Егó зовԻт Николáй.<br />

2<br />

– Как зовԻт твоегó пáпу?<br />

– Моегó пáпу зовԻт Пáвел Петрóвич.<br />

– А твоԽ мáму?<br />

– МоԽ мáму зовԻт НԹна.<br />

3<br />

– ДԹма, Լто твоԹ бáбушка и дéдушка?<br />

– Да, моԹ.<br />

– А как (1) __ зовԻт?<br />

– Бáбушку зовԻт ВалентԹна, а дéдушку –<br />

ВасԹлий.<br />

Zaimek егó i zakończenia -егó wymawiamy<br />

jak [евó].<br />

9 Przedstaw krótko swoją najbliższą rodzinę.<br />

Jakie imiona mają jej członkowie?<br />

21


2 <br />

10A Przeczytaj i powiedz, jak mieli na imię ojcowie tych wybitnych osób.<br />

1. Ивáн Сергéевич Тургéнев<br />

2. Лев Николáевич Толстóй<br />

3. Модéст Петрóвич МԻсоргский<br />

4. Áнна Андрéевна Ахмáтова<br />

5. ВладԹмир ВладԹмирович Маякóвский<br />

6. Զрий Алексéевич Гагáрин<br />

W Rosji, zwracając się oficjalnie do dorosłych osób<br />

lub mówiąc o nich, dodajemy do ich imienia tzw. imię<br />

odojcowskie (óтчество). Imię odojcowskie jest uważane<br />

za formę grzecznościową. Tworzy się je od imienia ojca,<br />

np. Ю́ рий Сергéевич (tzn. Jurij syn Siergieja), Зóя<br />

Ви´кторовна (tzn. Zoja córka Wiktora).<br />

10Б Kim były i z czego zasłynęły osoby wymienione w zad. 10a? Przygotuj wypowiedź ustną.<br />

Skorzystaj ze źródeł dostępnych w bibliotece szkolnej lub internecie.<br />

Где мы живём и кто мы?<br />

21<br />

1 Posłuchaj nagrania. Wskaż właściwą odpowiedź.<br />

1. W Moskwie mieszka… .<br />

а. Igor<br />

б. Paweł<br />

в. Nadia<br />

2. Nadia mieszka… .<br />

а. w Moskwie<br />

б. w Kazimierzu<br />

в. w Ojmiakonie<br />

3. Paweł to… .<br />

а. kolega Igora<br />

б. kolega Nadii<br />

в. kolega Nadii i Igora<br />

Ojmiakon – wieś we wschodniej<br />

Syberii, zwana często biegunem<br />

zimna. W 1926 roku odnotowano<br />

tu najniższą na półkuli północnej<br />

temperaturę powietrza, wynosiła<br />

ona –71,2˚C.<br />

Aby odnaleźć w nagraniu potrzebne informacje, nie musisz rozumieć<br />

wszystkich słów. Skorzystaj z podobieństw, wynikających z przynależności<br />

języka rosyjskiego i polskiego do tej samej grupy językowej.<br />

22<br />

2A Poznaj litery rosyjskie. Posłuchaj nagrania i powtórz usłyszane głoski, a następnie<br />

przeczytaj na głos poniższe litery.<br />

Ж ж Ш ш Ц ц Щ щ Ф ф ъ ь<br />

Znak miękki (ь) to litera, która nie oznacza żadnego dźwięku, pełni różne funkcje, m.in.:<br />

– oznacza miękkość poprzedzającej ją spółgłoski, np. Пóльша, Гданьск, сеть.<br />

– występuje w zakończeniach bezokolicznika większości czasowników, np. читáть, жить, спать.<br />

– występuje w zakończeniach 2. osoby liczby pojedynczej czasowników w czasie teraźniejszym,<br />

np. ты читáешь, ты живёшь.<br />

Znak twardy (ъ) nie oznacza żadnego dźwięku. Pełni on funkcję rozdzielającą<br />

(rozdziela spółgłoskę od następującej po niej samogłoski).<br />

22


2 <br />

23<br />

2Б Posłuchaj i powtórz. Dobierz słowa do rysunków. Zapisz je w zeszycie. Zwróć uwagę<br />

na łączenie liter.<br />

<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4 5<br />

6<br />

7<br />

24<br />

3 Posłuchaj, powtórz i przeczytaj. Zwróć uwagę na wymowę spółgłosek ж, ш, ц oraz щ<br />

i zapoznaj się z regułą.<br />

Дáже шéю, дáже Իши ты испáчкал<br />

в чёрной тԻши.<br />

СтановԹсь скорéй под душ.<br />

Смой с ушéй под дԻшем тушь.<br />

Смой и с шéи тушь под дԻшем.<br />

Пóсле дԻша вՀтрись сԻше.<br />

Шéю сԻше, сԻше Իши и не пáчкай<br />

бóльше Իши.<br />

*<br />

ЛежԹт ёжик у ёлки, у ежá игóлки,<br />

А внизԻ, похóжие на мáленьких ежáт,<br />

ШԹшки прошлогóдние на травé лежáт.<br />

*<br />

Любовáлась цыплԾтами кԻрица:<br />

что ни цыплёнок, то Իмница.<br />

*<br />

Мáма, нас ты не ищԹ,<br />

ЩԹплем щáвель мы на щи.<br />

Rosyjskie spółgłoski ж, ш, ц, wymawia się zawsze twardo.<br />

Rosyjskie spółgłoski ч, щ wymawia się zawsze miękko.<br />

23


2 <br />

4 Popatrz na ilustracje i przeczytaj podpisy. Jakie znaczenia ma czasownik жить?<br />

РՀбы живԻт<br />

в водé.<br />

БорԹс живёт<br />

в большóм гóроде.<br />

25<br />

5A Posłuchaj nagrania i przeczytaj dialogi. Opowiedz po polsku, czego dotyczy rozmowa.<br />

Zapamiętaj wyróżnione zwroty.<br />

1<br />

– Привéт, Гéна!<br />

– Привéт, Էцек! Как делá?<br />

– Нормáльно. А как твоԹ делá?<br />

– СпасԹбо, хорошó. Էцек, скажԹ, пожáлуйста,<br />

где ты живёшь?<br />

– Я живԻ в Варшáве, столԹце Пóльши, а ты где, Гéна?<br />

– Я живԻ в Москвé.<br />

– А где живёт Нáдя?<br />

– Онá живёт в дерéвне под Москвóй.<br />

2<br />

– ЛԽба, Вéра, где вы живёте?<br />

– Мы живём в ПетербԻрге.<br />

– А где живԻт Пьер и МарԹ?<br />

– ОнԹ живԻт в ПарԹже.<br />

– Եто клáссно!<br />

/с. 102<br />

5Б Przetłumacz podane zwroty na język<br />

polski. Jeśli nie domyślasz się ich znaczenia<br />

z kontekstu, posłuż się słownikiem.<br />

1. Как делá?<br />

2. СпасԹбо, хорошó.<br />

3. CкажԹ, пожáлуйста, …<br />

5В Co u ciebie słychać? Przećwiczcie<br />

w parach dialogi. Wykorzystajcie podane<br />

słownictwo.<br />

ОтлԹчно.<br />

Прекрáсно.<br />

Как делá? Хорошó.<br />

Нормáльно.<br />

Плóхо.<br />

Ужáсно.<br />

6 Kto gdzie mieszka? Jedna osoba pyta,<br />

druga odpowiada. Potem zamieniacie się<br />

rolami. Podajcie również informacje o sobie.<br />

W odpowiedzi uwzględnijcie rodzaj i nazwę<br />

miejscowości.<br />

1. ВԹктор – гóрод – КԹров<br />

2. МарԹ – гóрод – Лиóн<br />

3. Пáвел – гóрод – Влодáва<br />

4. Лéна – дерéвня – Берёзово<br />

5. Я<br />

7 Przeczytaj i opowiedz, o czym jest ten tekst.<br />

Привéт, менԾ зовԻт БорԹс. Я ученԹк лицéя,<br />

живԻ во Владивостóке. Сейчáс я дóма.<br />

А Լто мой кот Чáко. Он сидԹт на дивáне.<br />

24


2 <br />

26<br />

8A Posłuchaj nagrania, a następnie wymień narodowości, które pojawiły się w wypowiedzi.<br />

Dwa słowa są zbędne. Na koniec przeczytaj regułę.<br />

францԻженка россиԾнка украԹнец англичáнин сомалԹйцы россиԾнин <br />

францԻз австрԹец англичáнка пóлька<br />

W języku rosyjskim, w odróżnieniu od polskiego,<br />

nazwy narodowości piszemy małą literą, np. чéшка,<br />

полԾки, францԻзы, гречáнка, украԹнец.<br />

Słowem россиԾнин określamy mieszkańca<br />

(obywatela) Rosji bez względu na tożsamość<br />

etniczną. Słowem рԻсский (рԻсская, рԻсские)<br />

określamy rodowitych Rosjan, czyli obywateli<br />

o narodowości rosyjskiej.<br />

8Б Posłuchaj nagrania jeszcze raz i odpowiedz na pytania.<br />

1. У Глéба есть брат Թли сестрá?<br />

2. Кто Глеб по национáльности?<br />

3. Кто по национáльности Бáся<br />

и где онá живёт?<br />

4. Кто по национáльности<br />

родԹтели ТарԹка?<br />

5. Где живԻт Шáрон и Джордж?<br />

6. Кто по национáльности Назáр?<br />

жить (где?)<br />

Гермáния – в Гермáнии Словáкия – в Словáкии<br />

Фрáнция – во Фрáнции БеларԻсь – в БеларԻси<br />

Пóльша – в Пóльше Литвá – в Литвé<br />

АфԹны – в АфԹнах Варшáва – в Варшáве<br />

Великобритáния (Áнглия) –<br />

в Великобритáнии (в Áнглии)<br />

9A Przeczytaj, jak przedstawili się młodzi Europejczycy, którzy przyjechali do Moskwy<br />

na kurs języka rosyjskiego, a następnie zdecyduj, czy to prawda, czy fałsz.<br />

Ahoj! МенԾ зовԻт Էна.<br />

Я чéшка. Я живԻ в Брно.<br />

Hallo! МенԾ зовԻт Óтто.<br />

Я нéмец. Сейчáс я живԻ в БерлԹне.<br />

Привéт всем! МенԾ зовԻт Алексéй. Я живԻ в МԹнске.<br />

Как вы, навéрно, знáете, Минск – Լто столԹца БеларԻси.<br />

Labas! Եто знáчит «Привéт!» МенԾ зовԻт<br />

Гáбия. Я живԻ в ВԹльнюсе.<br />

Привéт! МенԾ зовԻт<br />

Áнна. По национáльности<br />

я словáчка. ЖивԻ в гóроде<br />

Свит. Եто небольшóй гóрод.<br />

1. Էна живёт в Чéхии.<br />

2. Алексéй по национáльности белорԻс.<br />

3. Óтто – россиԾнин.<br />

4. Гáбия живёт в Литвé.<br />

5. Áнна живёт в Гермáнии.<br />

25


2 <br />

9Б Wymień osoby z ćwiczenia 9A, które mieszkają w krajach należących do Unii Europejskiej.<br />

Wykorzystaj podpowiedzi.<br />

Он / онá живёт в странé ЕвросоԽза (ЕС).<br />

Джульéтта живёт в Итáлии, а Итáлия – Լто странá ЕС.<br />

Cтрáны ЕвросоԽза<br />

10 Podaj nazwy państw, w których mieszkają osoby podanych narodowości.<br />

1. чех, чéшка, чéхи<br />

2. нéмец, нéмка, нéмцы<br />

3. итальԾнец, итальԾнка, итальԾнцы<br />

4. австрԹец, австрԹйка, австрԹйцы<br />

5. белорԻс, белорԻска, белорԻсы<br />

11 Powiedz, czy masz znajomych za granicą. Wykorzystaj podpowiedzi w postaci pytań.<br />

26<br />

1. У тебԾ есть друг / подрԻга за гранԹцей?<br />

2. Как егó / её зовԻт?<br />

3. Где он / онá живёт?<br />

4. Кто он / онá по национáльности?


2 <br />

12 Dobierz nazwy stolic do fotografii. Dwa słowa zostały podane dodatkowo i nie pasują<br />

do żadnej fotografii. Na koniec odpowiedz na pytania.<br />

Рим Прáга АфԹны <br />

Стокгóльм Копенгáген <br />

Варшáва КԹев Львов <br />

Москвá<br />

1. Где онԹ живԻт?<br />

2. Кто онԹ по национáльности?<br />

2. Джульéтта<br />

3. МԹлош и Здéнка<br />

1. Пéдро – Лиссабóн<br />

Он живёт в Лиссабóне.<br />

Он португáлец.<br />

4. Զлия<br />

5. Óскар<br />

6. РԹкке<br />

7. Назáр<br />

8. Лéна и Кáтя<br />

13 Wykonajcie pracę projektową.<br />

Federację Rosyjską zamieszkuje wiele małych i dużych narodów oraz grup etnicznych. Wybierzcie<br />

dwa z nich i przygotujcie o nich informację w języku polskim. Uwzględnijcie także różne ciekawostki<br />

i zwyczaje. Podzielcie się na grupy, rozdzielcie zadania, ustalcie wspólnie formę i strukturę pracy.<br />

Informacji poszukajcie w encyklopediach w bibliotece szkolnej i w internecie.<br />

27


2 <br />

Cкóлько?<br />

27<br />

1 Poznaj rosyjskie liczebniki główne od 1 do 30. Posłuchaj i powtórz za lektorem.<br />

Na koniec przeczytaj i zapamiętaj regułę.<br />

Liczebniki główne od 1 do 30<br />

0 – ноль 11 – одԹннадцать<br />

1 – одԹн (однá, однó) 12 – двенáдцать<br />

2 – два (две) 13 – тринáдцать<br />

3 – три 14 – четՀрнадцать<br />

4 – четՀре 15 – пятнáдцать<br />

5 – пять 16 – шестнáдцать<br />

6 – шесть 17 – семнáдцать<br />

7 – семь 18 – восемнáдцать<br />

8 – вóсемь 19 – девятнáдцать<br />

9 – дéвять 20 – двáдцать<br />

10 – дéсять 30 – трԹдцать<br />

W liczebnikach głównych od 5 do 20 i 30 znak<br />

miękki piszemy na końcu wyrazu.<br />

W liczebniku 16 (шестнáдцать), w połączeniu<br />

spółgłosek -стн- opuszczamy w wymowie<br />

spółgłoskę т.<br />

28<br />

2A Posłuchaj dwóch informacji. Powiedz, jakich liczb brakuje w zdaniach.<br />

1. Сейчáс в Европéйском СоԽзе __ стран.<br />

А ещё совсéм недáвно бՀло их тóлько __.<br />

СредԹ нóвых члéнов ЕС __ славԾнских стран:<br />

Болгáрия, Словáкия, Словéния, Пóльша и Чéхия,<br />

а тáкже Хорвáтия.<br />

2. В рԻсском алфавԹте __ бԻквы.<br />

Եто __ глáсных, __ соглáсный<br />

звук и __ знáка: мԾгкий и твёрдый.<br />

Zobacz, jak wygląda modlitwa Ojcze nasz zapisana<br />

cyrylicą w języku staro-cerkiewno-słowiańskim.<br />

29<br />

2Б Posłuchaj nagranych pytań, powtórz je, a następnie na nie odpowiedz. Zwróć uwagę<br />

na intonację zdania pytającego.<br />

1. Скóлько сейчáс стран в Европéйском СоԽзе?<br />

2. Скóлько сейчáс букв в рԻсском алфавԹте?<br />

30<br />

3А Posłuchaj nagrania i wskaż właściwą odpowiedź.<br />

1. У Егóра… . 3. Нóмер áськи Натáши – … .<br />

а. нет нóмера мобԹлки Натáши а. 333691405<br />

б. нет нóмера áськи Пáвлика б. 353691405<br />

в. нет нóмера áськи Натáши в. 353691403<br />

28<br />

2. Нóмер мобԹлки Пáвлика – … .<br />

а. 1291108115<br />

б. 1294105111<br />

в. 1298107115<br />

г. 1295108115<br />

Áська to pieszczotliwe określenie komunikatora<br />

internetowego ICQ, jednego z najczęściej<br />

używanych przez rosyjską młodzież.


2 <br />

3Б Posłuchaj dialogu jeszcze raz i wskaż rysunki odpowiadające jego treści. Jedna ilustracja jest<br />

podana dodatkowo i nie pasuje do treści rozmowy.<br />

1 2 3<br />

3В Przećwiczcie w parach dialogi. Wykorzystajcie podane słownictwo. Jeśli chcecie, możecie<br />

podawać informacje prawdziwe.<br />

– Какóй у тебԾ нóмер мéсенджера «гáду–гáду»? – Какóй у тебԾ нóмер мобԹлки? Ты мóжешь<br />

– Мой нóмер… мне продиктовáть?<br />

– Да, …<br />

4 Odpowiedz na pytania.<br />

1. Скóлько дéвочек в твоём клáссе?<br />

2. Скóлько мáльчиков в твоём клáссе?<br />

3. Скóлько у тебԾ сегóдня урóков?<br />

одԹн мáльчик однá дéвочка<br />

два, три, четՀре мáльчика две, три, четՀре дéвочки<br />

пять, шесть … мáльчиков пять, шесть, … дéвочек<br />

трԹдцать (два, три, четՀре) мáльчика трԹдцать (две, три, четՀре) дéвочки<br />

Rzeczowniki мáльчик, ученԹк, урóк (rodzaj męski) w połączeniu z liczebnikami 2, 3, 4 i kończącymi się<br />

na 2, 3, 4 mają formę dopełniacza liczby pojedynczej.<br />

31<br />

5А Gdzie odbywa się ta rozmowa? Posłuchaj i wskaż właściwe zdjęcie.<br />

/с. 106<br />

Разговóр происхóдит… .<br />

2 3<br />

1<br />

на Իлице в шкóле на вечерԹнке<br />

29


31<br />

2 <br />

5Б Posłuchaj rozmowy jeszcze raz i odpowiedz na pytania.<br />

1. У когó зáвтра день рождéния?<br />

2. Как зовԻт сестрԻ БорԹса и скóлько ей лет?<br />

3. Скóлько лет ПетрԻ?<br />

4. Скóлько лет Пáвлу?<br />

5. Как зовԻт сестрԻ Нáди и скóлько ей лет?<br />

6. Éсли БорԹс и Нáдя вáши ровéсники,<br />

скóлько им лет?<br />

Мне<br />

Тебé<br />

ЕмԻ<br />

Ей<br />

Нам<br />

Вам<br />

Им<br />

Скóлько (комԻ?) лет?<br />

1, 21, 31, … год<br />

2, 3, 4, 22, 23, 24, … гóда<br />

5, 6, …, 12, 13, 27, 28, … лет<br />

6 Zadaj pytania o wiek i odpowiedz według wzoru.<br />

МаксԹм – 13<br />

Скóлько лет МаксԹму?<br />

МаксԹму /<br />

ЕмԻ тринáдцать лет.<br />

Բра – 22<br />

Скóлько лет Բре?<br />

Բре / Ей двáдцать два гóда.<br />

1. сестрá – 10 3. Вéра – 23 5. друг – 16<br />

2. Пáвел – 1 4. Кóля – 29 6. брат – 12<br />

7 Dokończ zdania słowami год, гóда, лет.<br />

1. МоемԻ брáту тóлько олԹн __.<br />

2. МоемԻ пáпе трԹдцать дéвять __.<br />

3. Мы живём в ПетербԻрге ужé одԹннадцать __.<br />

4. Егó собáке четՀре __.<br />

8 Twoja rosyjska koleżanka zapoznaje cię ze swoim kolegą. Przedstaw się i powiedz:<br />

– jak masz na imię,<br />

– gdzie mieszkasz,<br />

– ile masz lat,<br />

– czy masz rodzeństwo, jeśli tak, to w jakim wieku.<br />

9 Napisz w zeszycie pytania, które zadasz nowo poznanemu rosyjskiemu koledze,<br />

aby jak najwięcej się o nim dowiedzieć.<br />

30


Провéрь себя´!<br />

2 <br />

32<br />

1 Posłuchaj, co powiedzieli o sobie bohaterowie dialogów i wskaż właściwą odpowiedź.<br />

4 P.<br />

1. Данёк живёт… .<br />

a. в Пóльше<br />

б. в Чéхии<br />

в. в дерéвне под Москвóй<br />

г. в Москвé<br />

2. Áнна Сергéевна живёт… .<br />

a. в Санкт-ПетербԻрге<br />

б. в Москвé<br />

в. в дерéвне под Москвóй<br />

г. во Врóцлаве<br />

3. Եндрю и Եлис… .<br />

a. францԻзы<br />

б. англичáне<br />

в. полԾки<br />

г. чéхи<br />

4. ОнԹ живԻт… .<br />

a. во Фрáнции в ПарԹже<br />

б. в Пóльше во Врóцлаве<br />

в. в Áнглии в Лóндоне<br />

г. в Áнглии в ЛиверпԻле<br />

2 Przeczytaj odpowiedzi. Jakie było<br />

pytanie? Zapisz je w zeszycie.<br />

8 P. 3 Ułóż podane wyrazy w kolejności<br />

alfabetycznej. Zapisz je w zeszycie.<br />

5 P.<br />

1<br />

– __<br />

– Եто Дикс, кот Рафáла.<br />

2<br />

– __<br />

– Եто кáрта Еврóпы.<br />

3<br />

– __<br />

– Եто дом Рóмка и Агнéшки.<br />

4<br />

– __<br />

– Եто Բгорь, брат Натáши.<br />

щётка, мáма, арбԻз, банк, врач, дерéвня, дом,<br />

игрáть, купԹть, кот, столԹца, тётя, читáть,<br />

язՀк, мáльчик, нóвый, пáпа, пóчта, парк,<br />

стадиóн, гóрод, подрԻга, друг, жить, странá,<br />

дивáн<br />

4 Uzupełnij dialogi. Zapisz je w zeszycie.<br />

1<br />

– __<br />

– Եто Дикс, кот Рафáла.<br />

2<br />

– __<br />

– Ивáн Фёдорович.<br />

– __<br />

– Нас? Вáнда и Էцек.<br />

6 P.<br />

5 Uzupełnij luki wyrazami z ramki. Trzy słowa zostały podane dodatkowo i nie pasują<br />

do żadnej luki.<br />

7 P.<br />

зовԻт игрáют пишԻ зовёт стадиóне брат живёте игрáет живԻ дéлаю<br />

Я (1) __ в Москвé. МенԾ (2) __ АлԹса. У менԾ есть (3) __. Егó зовԻт ВԹктор. Он тепéрь с друзьԾми<br />

на (4) __, он (5) __ в футбóл.<br />

А что я (6) __? Я (7) __ e-mail моéй подрԻге МальвԹне.<br />

31


2 <br />

6 Nawiązałeś / Nawiązałaś przez internet kontakt z rówieśnikiem z Rosji. Napisz e-mail.<br />

Poinformuj go, jak masz na imię, kim jesteś, gdzie mieszkasz, jakiej jesteś narodowości,<br />

ile masz lat.<br />

7 P.<br />

7 Dobierz do liczebników ich zapis słowny.<br />

8 P.<br />

1 а. пять<br />

4 б. одԹннадцать<br />

5 в. двáдцать шесть<br />

9 г. трԹдцать<br />

11 д. одԹн<br />

16 е. четՀре<br />

26 ё. дéвять<br />

30 ж. шестнáдцать<br />

8 Uzupełnij dialogi. Zapisz je w zeszycie. Cyfry wpisz słownie.<br />

7 P.<br />

1<br />

– Дáша, __ лет?<br />

– Мне (17) __ .<br />

– А ИгорькԻ?<br />

– __ тóлько (4) __!<br />

2<br />

– Զрик, ЛԽся, __ лет?<br />

– __ ужé по (7) __, и мы идём в шкóлу!<br />

9 Dobierz do stolic nazwy państw.<br />

8 P.<br />

1. ВԹльнюс а. Чéхия<br />

2. Лиссабóн б. Болгáрия<br />

3. Лóндон в. Áвстрия<br />

4. ПарԹж г. Португáлия<br />

5. СофԹя д. Гермáния<br />

6. Вéна е. Áнглия<br />

7. Прáга ё. Литвá<br />

8. БерлԹн ж. Фрáнция<br />

0–20 Trzeba wziąć się do nauki.<br />

21–30 Stać cię na więcej.<br />

31–40 Jesteś na dobrej drodze.<br />

41–50 Dobrze.<br />

51–57 Bardzo dobrze.<br />

58–60 Brawo. Jesteś mistrzem.<br />

32


Źródła ilustracji i fotografii<br />

Okładka: (nastolatek) Yuri Arcurs/Shutterstock.com<br />

Tekst główny: s. 8 (student) iodrakon/Shutterstock.com, (studentka) Andresr/Shutterstock.com, (turyści) Buddhadl/Shutterstock.com;<br />

s. 9 (biznesman) EDHAR/Shutterstock.com; s. 10 (godło) Koshevnyk/Shutterstock.com; 11 (Emitraż) AllaVi/Shutterstock.com,(kolej<br />

transsyberyjska) BDR/Alamy/BE&W, (figurki) Joanna Książek, (brzozy) Lukiyanova Natalia/frenta/Shutterstock.com, (ruble)McIek/<br />

Shutterstock.com, (bliny) Maxim Petrichuk/Shutterstock.com, (bałałajka) Obvious/Shutterstock.com; s. 12 (Fiodor Dostojewski)<br />

Collection Roger-Viollet/EastNews, (Lew Tołstoj) Sass/Library of Congress, (Piotr Czajkowski ) Richter/Cinetext/Medium, (Maja<br />

Plisiecka) Alexei Boitsov/RIA Novosti/EastNews, (Andriej Sacharow) 2000 Topham Picturepoint/Medium, (Włodzimierz Wysocki)<br />

ULLSTEINBILD/BE&W, (Aleksander Domogarow) PAP/CAF Radek Pietruszka, (Anna Kurnikowa) SERGEI CHIRIKOV/PAP/EPA;<br />

s. 13( pies) EpicStockMedia/Shutterstock.com, (dom) ARENA Creative/Shutterstock.com, (kotek) Eric Isselée/Shutterstock.com,<br />

(licealista) Monkey Business Images/Shutterstock.com, (drzewo) marilyn barbone/Shutterstock.com, (licealistka) wavebreakmedia ltd/<br />

Shutterstock.com; s. 15(port) PeterSVETphoto/Shutterstock.com, (poczta) Joanna Książek, (kort) Sandra R. Barba/Shutterstock.com,<br />

(tort) kentoh/Shutterstock.com,(kret) Tramper/Shutterstock.com, (okno) LoopAll/Shutterstock.com, (dziewczyna) Edyta Pawlowska/<br />

Shutterstock.com; s. 16 (Moskwa) Helen & Vlad Filatov/Shutterstock.com, (Kraków) inka88/Shutterstock.com, (Zakopane) Travel<br />

Pictures/Alamy/BE&W; s. 17 (most) Borodaev/Shutterstock.com, (droga) Gordon Swanson/Shutterstock.com, (banknoty euro) Abed<br />

Sabeh/Shutterstock.com; s. 18 (poczta) Alexandr Kryazhev/RIA Novosti/EastNews, (dziewczyna) Petro Feketa/Shutterstock.com,<br />

(wędkowanie) Baevskiy Dmitry/Shutterstock.com, (dziewczyna) Kris Butler/Shutterstock.com; s. 19 (apteka) André Pöhlmann/mauritius<br />

images/BE&W, (dziewczyna) Lauca Images/Alamy/BE&W, (park) Maksym Bondarchuk/Shutterstock.com; s. 22 (wieś Ojmiakon) Dean<br />

Conger/CORBIS; (akwarium) Mircea BEZERGHEANU/Shutterstock.com, (miasto) olly/Shutterstock.com; s. 25 (dziewczyna) Yuri<br />

Arcurs/Shutterstock.com, (chłopak) Yuri Arcurs/Shutterstock.com, (dziewczyna) Dana E. Fry/Shutterstock.com, (chłopak) Evgeny<br />

Litvinov/Shutterstock.com, (dziewczyna) privilege/Shutterstock.com; s. 27 (Rzym) JLImages/Alamy/BE&W, (Aten) Peter Horree/Alamy/<br />

BE&W, (Lwów) Bill Bachmann/Alamy/BE&W, (Moskwa) Konstantin Sutyagin/Shutterstock.com, (Lisbona) guentermanaus/<br />

Shutterstock.com, (Czechy) Solodovnikova Elena/Shutterstock.com, (Sztokholm) Oleksiy Mark/Shutterstock.com, (syrenka kopenhaska)<br />

Cz. Krakowiak; s. 28 (pismo starocerkiewne) Filip Nikolovski/Wikipedia; s. 29 (chłopak i dziewczyna) val lawless/Shutterstock.com,<br />

(chłopak i dziewczyna) Dmitriy Shironosov/Shutterstock.com, (urodziny) Yuri Arcurs/Shutterstock.com; s. 30 (chłopiec ze skrzypcami)<br />

Pete Pahham/Shutterstock.com, (dziewczyna z książkami ) OLJ Studio/Shutterstock.com

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!