Nowy Dialog
WSiP / Szkoła ponadgimnazjalna / Nowy Dialog
WSiP / Szkoła ponadgimnazjalna / Nowy Dialog
- TAGS
- rosyjskiego
- rosyjski
- pisownia
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ZGODNY<br />
Z WYMAGANIAMI<br />
od<br />
2015<br />
<br />
Język rosyjski<br />
Podręcznik do szkół ponadgimnazjalnych<br />
Zakres podstawowy
Mirosław Zybert<br />
Język rosyjski<br />
Podręcznik do szkół ponadgimnazjalnych<br />
Zakres podstawowy
Podręcznik dopuszczony do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania<br />
i wpisany do wykazu podręczników przeznaczonych do kształcenia ogólnego do nauczania języka rosyjskiego,<br />
na podstawie opinii rzeczoznawców: prof. dr hab. Mariana Bybluka, mgr Rozalii Skiby, mgr Agnieszki Pukowskiej<br />
Poziom: A2<br />
Zakres kształcenia: podstawowy<br />
Etap edukacyjny: IV<br />
Typ szkoły: ponadgimnazjalne<br />
Rok dopuszczenia: 2014<br />
Numer ewidencyjny w wykazie: 684/1/2014/2014<br />
Podręcznik wpisany do wykazu podręczników MEN dopuszczonych do użytku szkolnego, przeznaczonych do kształcenia ogólnego,<br />
dostosowanych do wieloletniego użytku (na podstawie art. 22ao ustawy z dn. 7 września 1991 o systemie oświaty).<br />
© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o.<br />
Warszawa 2014<br />
Wydanie I<br />
ISBN 978-83-02-14237-6<br />
Opracowanie merytoryczne i redakcyjne: Ewelina Białko (redaktor koordynator, redaktor merytoryczny)<br />
Konsultacje: Marta Zalewska<br />
Redakcja językowa: Andrei Makhnach, Hanna Putsiato<br />
Redakcja techniczna: Małgorzata Chmielewska, Maria Dylewska<br />
Ilustratorzy: Elżbieta Krawczyńska, Tomasz Wawer<br />
Projekt okładki: Maciej Ufnalewski<br />
Projekt graficzny: Maciej Ufnalewski<br />
Opracowanie graficzne: Dominik Krajewski<br />
Opracowanie kartograficzne: Ewa Bilska<br />
Fotoedycja: Agata Bażyńska<br />
Skład i łamanie: Studio BELLE-AMI<br />
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne spółka z ograniczoną odpowiedzialnością<br />
00-807 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 96<br />
Tel.: 22 576 25 00<br />
Infolinia: 801 220 555<br />
www.wsip.pl<br />
Publikacja, którą nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegał praw, jakie im przysługują. Jej zawartość możesz udostępnić<br />
nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym. Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie<br />
zaznacz, czyje to dzieło. A kopiując jej część, rób to jedynie na użytek osobisty.<br />
Szanujmy cudzą własność i prawo.<br />
Więcej na www.legalnakultura.pl<br />
Polska Izba Książki
1. News Rus<br />
Poznaj Rosję<br />
i jej mieszkańców<br />
str. 8–12<br />
<br />
Եто он, а Լто онá<br />
Где онԹ?<br />
Привéт, Լто я!<br />
Где мы живём<br />
и кто мы?<br />
Скóлько?<br />
str. 13–32<br />
Zakres tematyczny<br />
Zakres tematyczny<br />
Komunikacja<br />
Gramatyka<br />
Fonetyka<br />
Ortografia<br />
Elementy wiedzy o krajach obszaru nauczanego języka – język<br />
rosyjski (alfabet rosyjski, zasięg posługiwania się językiem<br />
rosyjskim, zalety nauki języków obcych), podstawowe informacje<br />
o Rosji i jej mieszkańcach, symbole Rosji, przedstawiciele kultury,<br />
nauki i sportu.<br />
Człowiek – dane personalne (imię, imię odojcowskie, nazwisko,<br />
narodowość, wiek).<br />
Dom – miejsce zamieszkania (kraj, region, miejscowość).<br />
Państwo i społeczeństwo – nazwy państw i stolic europejskich.<br />
Wskazywanie osób i przedmiotów z najbliższego otoczenia.<br />
Przedstawianie się i pytanie o imię. Określanie miejsca zamieszkania<br />
i przebywania osób. Nazywanie wybranych państw europejskich<br />
i ich mieszkańców.<br />
Pytania i odpowiedzi dotyczące wieku z użyciem liczebników.<br />
Zwroty grzecznościowe w sytuacjach formalnych i nieformalnych.<br />
Imię odojcowskie.<br />
Wprowadzenie alfabetu rosyjskiego. Znak miękki i twardy.<br />
Konstrukcje: Как тебԾ зовԻт? Где ты живёшь? Где ты?<br />
Кто ты по национáльности? Скóлько тéбе лет?<br />
Mianownik, dopełniacz i celownik zaimków osobowych.<br />
I koniugacja czasowników: czasowniki typu жить, читáть.<br />
Liczebniki główne 1–30. Rzeczowniki w połączeniu<br />
z liczebnikami 2, 3, 4 i zakończonymi na 2, 3, 4.<br />
Wymowa głosek rosyjskich ze szczególnym uwzględnieniem:<br />
samogłoski o w zależności od pozycji akcentu, samogłosek<br />
jotowanych oraz ч, щ i ж, ш, ц. Intonacja zdania pytającego<br />
i oznajmującego. Akcent w języku rosyjskim. Wymowa zaimka<br />
егó i zakończenia -егo.<br />
Pisownia liter alfabetu rosyjskiego. Zasady łączenia liter. Pisownia<br />
zaimka егó i zakończenia -его. Pisownia nazw narodowości.<br />
Pisownia liczebników głównych od 1 do 30.<br />
<br />
Одноклáссники<br />
С понедéльника<br />
по пԾтницу<br />
Мир нáших<br />
увлечéний<br />
Zakres tematyczny<br />
Komunikacja<br />
Szkoła – typy szkół, przedmioty nauczania, przybory szkolne, oceny,<br />
życie szkoły (czynności ucznia na lekcji), kształcenie pozaszkolne<br />
(programy edukacyjne w Unii Europejskiej).<br />
Człowiek – popularne zainteresowania i ulubione zajęcia młodzieży.<br />
Rozmowy na temat szkoły i nauczanych przedmiotów – wyrażanie<br />
swojej opinii. Nazywanie dni tygodnia oraz podstawowych przyborów<br />
i przedmiotów szkolnych. Określanie położenia osób i przedmiotów<br />
względem siebie. Rozmowy na temat spędzania czasu wolnego<br />
i różnych zainteresowań uczniów.<br />
3
str. 33–52<br />
Gramatyka<br />
Fonetyka<br />
Ortografia<br />
Formy osobowe czasowników II koniugacji. Czasownik учԹть (что?).<br />
Formy osobowe czasownika любԹть w połączeniu<br />
z bezokolicznikiem czasowników. Przyimki у, óколо. Konstrukcja<br />
typu У менԾ есть z zaimkami i rzeczownikami. Przysłówki: сегóдня,<br />
вчерá, позавчерá, зáвтра, послезáвтра. Czasownik любԹть.<br />
Сzasowniki zwrotne увлекáться, интересовáться, учԹться<br />
(где? как?). Wyrażenie слушать (что?). Formy deklinacyjne<br />
rzeczowników zakończonych na -а, -я.<br />
Wymowa głoski г w słowie сегóдня. Wymowa zakończeń -ться, -тся<br />
czasowników zwrotnych.<br />
Pisownia form czasowników I i II koniugacji.<br />
Pisownia form czasowników zwrotnych.<br />
<br />
Давáйте<br />
знакóмиться!<br />
По электрóнной<br />
Թли традициóнной<br />
пóчте<br />
ПоздравлԾем<br />
Вас с прáздником!<br />
str. 53–73<br />
<br />
Zakres tematyczny<br />
Komunikacja<br />
Gramatyka<br />
Fonetyka<br />
Ortografia<br />
Życie rodzinne i towarzyskie – zawieranie znajomości, koledzy,<br />
przyjaciele, formy korespondencji, święta i uroczystości (nazwy<br />
popularnych świąt i uroczystości w Rosji, składanie życzeń<br />
i gratulacji, prezenty, nazwy kwiatów).<br />
Stosowanie form grzecznościowych przy powitaniu i zawieraniu<br />
znajomości. Rozmowy na temat nauki szkolnej. Stosowanie<br />
zwrotów grzecznościowych w korespondencji prywatnej i formalnej.<br />
Składanie życzeń i gratulacji z różnych okazji.<br />
Formy osobowe czasownika (по)знакóмиться. Czasowniki звонԹть<br />
(комԻ?), писáть (комԻ?). Czas przeszły czasowników. Czasowniki<br />
поздравлԾть, желáть. Formy oboczne zaimków osobowych<br />
po przyimkach.<br />
Wymowa połączeń -здн- w takich wyrazach jak прáздник,<br />
прáздничный.<br />
Pisownia połączeń -здн-.<br />
В своéй семьé<br />
и сам большóй<br />
Кто стáрше, а кто<br />
молóже<br />
БԻдни и выходнՀе<br />
Zakres tematyczny<br />
Życie rodzinne i towarzyskie – członkowie rodziny (typy i wielkość<br />
rodzin oraz wiek jej członków), czynności życia codziennego.<br />
Komunikacja Określanie stopnia pokrewieństwa bliskich. Określanie<br />
i porównywanie wieku osób. Rozmowy na temat czynności<br />
w różnych porach dnia oraz na temat form spędzania czasu<br />
wolnego.<br />
Gramatyka Mianownik i dopełniacz liczebników głównych od 1 do 20.<br />
Liczebniki od 30 do 100. Konstrukcje: Скóлько человéк в семьé?<br />
В семьé... человéк. СемьԾ состоԹт из... человéк. Przyimek<br />
пóсле dla określenia następstwa w czasie. Czasowniki: мыть,<br />
мՀться, чԹстить (зԻбы). Wyrażenia typu: ловԹть рՀбу, катáться<br />
на... . Przysłówki dla określenia czasu: Իтром, днём, вéчером,<br />
тепéрь itp. Rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone na -о, -е.<br />
Fonetyka<br />
Ortografia<br />
Wymowa i akcentowanie poznanych liczebników głównych.<br />
Wymowa połączenia -стн- w liczebniku шестнáдцать.<br />
Pisownia liczebników głównych, ze szczególnym uwzględnieniem<br />
pisowni znaku miękkiego. Pisownia połączenia -стн- w liczebniku<br />
шестнáдцать.<br />
str. 74–89<br />
4
Как ты себԾ<br />
чԻвствуешь?<br />
Дóктор, помогԹте!<br />
Здорóвье дорóже<br />
дéнег!<br />
str. 90–101<br />
Zakres tematyczny<br />
Komunikacja<br />
Gramatyka<br />
Fonetyka<br />
Ortografia<br />
Zdrowie – samopoczucie, części ciała, choroby, ich objawy i leczenie,<br />
zdrowy tryb życia.<br />
Rozmowy na temat samopoczucia i stanu zdrowia: pytanie<br />
i udzielanie informacji. Nazywanie podstawowych części ciała<br />
i najczęściej występujących dolegliwości i chorób. <strong>Dialog</strong> u lekarza.<br />
Rozmowa telefoniczna. Rozmowy na temat zdrowego trybu życia.<br />
Wyrażanie konieczności, np.: тебé нáдо.<br />
Konstrukcje z czasownikami чԻвствовать себԾ (как?), болéть<br />
(чем?), Что у тебԾ болԹт? Przysłówki określające samopoczucie:<br />
хорошó, плóхо itp. Typowe zwroty używane w rozmowie<br />
telefonicznej. Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone<br />
na spółgłoskę twardą. Konstrukcje z wyrazami нáдо, нԻжно.<br />
Wymowa połączenia -вств- w czasowniku чԻвствовать.<br />
Pisownia połączenia -вств- w czasowniku чԻвствовать.<br />
С граммáтикой на «ты»<br />
str. 102<br />
РԻсско-пóльский словáрь<br />
str. 107<br />
Pamiętaj! Новый Диалог 1 jest podręcznikiem wieloletnim, dlatego nie pisz po nim.<br />
Korzystanie z podręcznika ułatwią ci następujące piktogramy:<br />
38<br />
Posłuchaj nagrania<br />
Praca projektowa<br />
Zadanie dodatkowe o podwyższonym stopniu trudności<br />
Zapoznaj się z materiałem gramatycznym<br />
Nie pisz w podręczniku! Odpowiedzi podawaj ustnie lub zapisuj<br />
w zeszycie przedmiotowym<br />
5
O podręczniku<br />
Pamiętaj! Новый Диалог 1 jest podręcznikiem<br />
wieloletnim, dlatego nie pisz po nim.<br />
Na stronie tytułowej każdego rozdziału<br />
znajduje się informacja o celach<br />
do osiągnięcia<br />
składa się<br />
z sześciu rozdziałów. Pierwszy rozdział<br />
zawiera informacje kulturo- i realioznawcze<br />
na temat Rosji. Kolejny jest poświęcony<br />
wprowadzeniu liter alfabetu rosyjskiego<br />
oraz kształtowaniu prawidłowej wymowy,<br />
akcentuacji i intonacji. Część podstawowa<br />
składa się z czterech rozdziałów, w każdym<br />
znajdują się takie same elementy: zestawienie<br />
przewidywanych osiągnięć ucznia, zadania<br />
o podwyższonym stopniu trudności, strategie<br />
uczenia się, informacje realio- i kulturoznawcze<br />
dotyczące Rosji, propozycje prac projektowych,<br />
test ewaluacyjny <br />
Materiał łilustracyjny<br />
skorelowany z treścią tekstu<br />
Różne formy<br />
autentycznych<br />
tekstów np. ogłoszenia,<br />
SMS-y, e-maile,<br />
przygotowują<br />
do komunikacji<br />
w języku rosyjskim<br />
W każdym rozdziale znajdują się<br />
dodatkowe informacje realioi<br />
kulturoznawcze dotyczące Rosji<br />
Urozmaicone ćwiczenia umożliwiają kształcenie<br />
umiejętności czytania i mówienia
Zadanie dodatkowe o podwyższonym stopniu trudności,<br />
przeznaczone dla uczniów chętnych i bardziej<br />
zainteresowanych nauką języka rosyjskiego<br />
Klarowne<br />
zestawienie<br />
materiału<br />
gramatycznego<br />
Wyróżnienie<br />
najważniejszych<br />
zwrotów i słów<br />
ułatwia ich<br />
zapamiętanie<br />
Propozycja pracy<br />
projektowej<br />
do wykonania<br />
w grupie<br />
Po każdym rozdziale<br />
znajduje się test<br />
ewaluacyjny <br />
!, który pozwala<br />
na ocenę postępów<br />
w nauce i służy jako<br />
powtórzenie materiału<br />
przed pracami<br />
kontrolnymi<br />
Korzystanie z podręcznika<br />
ułatwiają następujące<br />
piktogramy:<br />
Posłuchaj<br />
nagrania<br />
Praca<br />
projektowa<br />
Zadanie dodatkowe<br />
o podwyższonym<br />
stopniu trudności<br />
Zapoznaj się<br />
z materiałem<br />
gramatycznym<br />
Nie pisz w podręczniku!<br />
Odpowiedzi podawaj ustnie lub<br />
zapisuj w zeszycie przedmiotowym
1<br />
News Rus<br />
W tym rozdziale:<br />
dowiesz się, dlaczego warto uczyć się języka<br />
rosyjskiego,<br />
poznasz podstawowe informacje o Rosji,<br />
<br />
poznasz zasięg posługiwania się językiem<br />
rosyjskim,<br />
poznasz nazwiska kilku znanych Rosjan.<br />
Poznaj Rosję i jej mieszkańców<br />
1A Wybrałeś / Wybrałaś język rosyjski. Dlaczego warto się go uczyć? Przeczytaj argumenty<br />
innych osób. Powiedz, które z nich brzmią dla ciebie najbardziej przekonująco.<br />
Znajomość języka rosyjskiego zwiększa szanse na otrzymanie<br />
atrakcyjnej pracy, dlatego na studiach wybrałem lektorat<br />
z języka rosyjskiego i angielskiego. Osobiście bardzo lubię język<br />
rosyjski. W tym roku po raz pierwszy udało mi się przeczytać<br />
w oryginale powieść Siergieja Łukjanienko „Nocny patrol”.<br />
Rosyjskiego uczę się od czwartej klasy szkoły podstawowej.<br />
Bez większych problemów korzystam z rosyjskich stron<br />
internetowych, najczęściej szukam różnych informacji<br />
potrzebnych na zajęcia.<br />
Dzięki portalowi vkontakte.ru poznałam masę ciekawych<br />
osób z Rosji i mam stały kontakt z żywym językiem.<br />
W Rosji byliśmy już dwa razy, zamierzamy tam jeszcze<br />
pojechać. Fakt, że znamy rosyjski, bardzo ułatwia<br />
nam podróżowanie. To duży komfort, kiedy możesz<br />
porozumiewać się bez przeszkód.<br />
8
1 News Rus<br />
Bez znajomości języka rosyjskiego nie da się efektywnie prowadzić<br />
działalności biznesowej na Wschodzie Europy. Rosyjskie firmy<br />
zapraszają nas do współpracy zarówno w Polsce, jak i w Rosji.<br />
Ponadto znajomość języka ułatwia nawiązanie nie tylko kontaktów<br />
biznesowych, lecz także towarzyskich.<br />
1Б Powiedz, dlaczego ty wybrałeś / wybrałaś język rosyjski? Przytocz swoje argumenty.<br />
2 Opowiedz o swoich kontaktach z osobami mówiącymi po rosyjsku. Gdzie się<br />
z nimi spotkałeś / spotkałaś? Kim oni są? Jak się porozumiewaliście?<br />
3 Popatrz na mapkę zasięgu posługiwania się językiem rosyjskim, a następnie<br />
wskaż właściwą odpowiedź.<br />
1. Język rosyjski jest językiem urzędowym<br />
(oficjalnym) w… .<br />
a. Rosji, Kazachstanie, Ukrainie, Azerbejdżanie<br />
b. Rosji, Kirgistanie, Białorusi, Kazachstanie<br />
c. Rosji, Kirgistanie, Białorusi, Estonii<br />
2. Język rosyjski jest językiem używanym w… .<br />
a. Mongolii, Gruzji, Uzbekistanie, Pakistanie<br />
b. Tadżykistanie, Turkmenistanie, Omanie,<br />
Somalii<br />
c. Azerbejdżanie, Armenii, Izraelu, Estonii<br />
Język rosyjski jest jednym z sześciu języków Organizacji Narodów Zjednoczonych. Wraz z białoruskim i ukraińskim<br />
należy do grupy języków wschodniosłowiańskich. Ogółem posługuje się nim na świecie około 250–300 mln ludzi,<br />
w tym jako pierwszym około 145 mln. Język pisany jest oparty na alfabecie zwanym grażdanką. Więcej ciekawych<br />
informacji na temat języka rosyjskiego znajdziesz w encyklopedii lub w internecie na stronie<br />
http://tnij.org/jezyk_rosyjski.<br />
9
1 News Rus<br />
4 Wskaż właściwe informacje, następnie opowiedz po polsku o Rosji. Wykorzystaj<br />
swoje wiadomości z geografii, możesz również skorzystać z encyklopedii w bibliotece szkolnej<br />
lub internetu.<br />
1. Stolica: Petersburg, Moskwa, Odessa<br />
2. Ustrój polityczny: republika federalna, monarchia konstytucyjna, absolutyzm<br />
3. Powierzchnia: 56 072000 km2, 17 075400 km2, 7 000400 km2<br />
4. Liczba ludności (2010 r): 350 mln, 45 mln, 142 mln<br />
5. Jednostka monetarna: 1 rubel (RUB), 1 lej (RON), 1 hrywna (UAH)<br />
6. Kod samochodowy: RCH, ROU, RUS<br />
7. Domena internetowa: .rw, .ru, .ro<br />
8. Kod telefoniczny: +7, +48, +421<br />
5 Popatrzcie na mapę Rosji i podajcie następujące informacje. Pracujcie w grupach.<br />
1. Położenie geograficzne Rosji<br />
2. Państwa graniczące z Rosją<br />
3. Największe miasta Rosji<br />
4. Największe rzeki Rosji<br />
5. Największe pasma górskie Rosji<br />
Korzystanie z dodatkowych źródeł informacji często ułatwia wykonanie ćwiczenia, a dodatkowo<br />
wzbogaca naszą wiedzę. Przy wykonaniu poniższego zadania pomocny będzie atlas lub ścienna mapa<br />
polityczna Eurazji.<br />
10
1 News Rus<br />
6А Sprawdź, co jeszcze wiesz o Rosji. Wskaż właściwą odpowiedź.<br />
1. Największe jezioro w Rosji to… .<br />
a. Ładoga<br />
b. Bajkał<br />
c. Onega<br />
2. Ermitaż w Petersburgu to… .<br />
a. najwyższy budynek w mieście<br />
b. siedziba władz miasta<br />
c. największe rosyjskie muzeum<br />
3. Współczesny alfabet rosyjski<br />
nazywa się… .<br />
a. cyrylica<br />
b. grażdanka<br />
c. głagolica<br />
4. Linia kolejowa, która łączy Moskwę<br />
z Władywostokiem, nosi nazwę… .<br />
a. transsyberyjska<br />
b. bajkalska<br />
c. władywostocka<br />
5. Matrioszka to… .<br />
a. drewniana lalka<br />
b. wiejska kobieta<br />
c. lalka z porcelany<br />
6. Najważniejszy plac w Moskwie to… .<br />
a. Plac Pałacowy<br />
b. Plac Czerwony<br />
c. Plac Zwycięstwa<br />
6Б Powiedz, które z podanych symboli Rosji są ci znane. Z czym jeszcze kojarzy ci się Rosja?<br />
1 2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6 7<br />
11
1 News Rus<br />
7 Dobierz informacje do konkretnych nazwisk. Dla tych znanych ludzi język rosyjski jest lub był<br />
językiem ojczystym. Nie słyszałeś / Nie słyszałaś o tych osobach? Poczytaj o nich w encyklopedii<br />
lub w internecie.<br />
1. Fiodor<br />
Dostojewski<br />
2. Lew Tołstoj 3. Piotr<br />
Czajkowski<br />
4. Maja Plisiecka<br />
5. Andriej<br />
Sacharow<br />
6. Włodzimierz<br />
Wysocki<br />
7. Aleksander<br />
Domogarow<br />
8. Anna<br />
Kurnikowa<br />
a. Fizyk jądrowy. Znany obrońca praw człowieka, laureat Pokojowej Nagrody Nobla.<br />
b. Pisarz. Autor m.in. powieści „Zbrodnia i kara”.<br />
c. Znany aktor rosyjski. Grał w polskich teatrach i filmach, m.in. Bohuna<br />
w filmie „Ogniem i mieczem”.<br />
d. Pisarz i filozof. Jego powieść „Wojna i pokój” jest znana w całym świecie.<br />
e. Poeta i bard. Jego piosenki były bardzo popularne również w Polsce.<br />
f. Wielki rosyjski kompozytor. Autor wielu znanych baletów, m.in. „Jezioro łabędzie”<br />
i „Dziadek do orzechów”.<br />
g. Tenisistka, podwójna mistrzyni turnieju Australian Open w grze podwójnej oraz podwójna<br />
zwyciężczyni turnieju mistrzyń w grze podwójnej.<br />
h. Tancerka baletowa, primabalerina, obecnie reżyser i choreograf, jedna z najwybitniejszych<br />
osobowości kultury rosyjskiej.<br />
8 Powiedz, jakich innych wybitnych Rosjan znasz lub o jakich słyszałeś / słyszałaś.<br />
12
2<br />
<br />
<br />
rozpoznawać i nazywać litery alfabetu rosyjskiego,<br />
<br />
przedstawić się i pytać o imię,<br />
<br />
zadawać pytania , i odpowiadać na nie,<br />
pytać i odpowiadać na pytania o miejsce zamieszkania, narodowość,<br />
wiek,<br />
odmieniać czasowniki I koniugacji: , ,<br />
<br />
<br />
nazywać mieszkańców niektórych państw europejskich,<br />
prawidłowo wymawiać i zapisywać liczebniki główne.<br />
2<br />
Э́то он, а э ́то онá<br />
1 O kim lub o czym jest mowa w dialogu? Posłuchaj i wskaż właściwe fotografie. W zrozumieniu<br />
tekstu pomoże ci podobieństwo języka rosyjskiego i polskiego.<br />
1 2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
3<br />
2 Poznaj pierwsze rosyjskie litery. Posłuchaj i powtórz usłyszane głoski, a następnie<br />
samodzielnie je przeczytaj.<br />
А а Д д К к М м Н н О о П п Р р Т т Э э Ч ч ы<br />
13
4<br />
2 <br />
3 Posłuchaj i powtórz. Dobierz słowa do rysunków. Zapisz je w zeszycie. Zwróć uwagę<br />
na łączenie liter.<br />
<br />
<br />
1 2 3 4<br />
5 6 7 8<br />
9 10 11<br />
5<br />
4 Posłuchaj, a następnie powtórz i przeczytaj. Zwróć uwagę na intonację zdania pytającego.<br />
Na koniec przeczytaj regułę.<br />
1<br />
– Кто Լто?<br />
– Եто Антóн. Եто он.<br />
2<br />
– А Լто кто?<br />
– Եто Áнна. Եто онá.<br />
3<br />
– Кто Լто?<br />
– Եто Том – кот Áды.<br />
– А Լто кто?<br />
– Եто Чáко – кот Áнны.<br />
4<br />
– Что Լто?<br />
– Եто нóта «до».<br />
W języku rosyjskim, pytając o ludzi i zwierzęta zadajemy pytanie кто?, natomiast o rzeczy pytamy что?<br />
14
2 <br />
6<br />
5 Posłuchaj nagrania i powtórz usłyszane słowa, a następnie dobierz je do właściwych ilustracji.<br />
Większość słów brzmi tak samo lub podobnie jak w języku polskim, więc ich zrozumienie nie<br />
powinno przysporzyć problemów. Uważaj jednak na tzw. fałszywych przyjaciół!<br />
окнó порт пóчта торт корт кáрта крот Եмма<br />
Zwrot „fałszywi<br />
przyjaciele” odnosi się<br />
do wyrazów z dwóch<br />
języków o identycznym<br />
lub podobnym brzmieniu,<br />
lecz różnych znaczeniach,<br />
np. кáрта – mapa.<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
7<br />
6 Posłuchaj, powtórz, a następnie przeczytaj na głos. Zwróć uwagę na intonację zdania<br />
oznajmującego i pytającego. Na koniec przeczytaj regułę.<br />
Кто<br />
1 – Кто Լто?<br />
Լто? 2 – Что Լто?<br />
– Եто пáпа Антóна.<br />
– Եто пóчта.<br />
Եто<br />
пáпа<br />
Антóна.<br />
Что<br />
Եто<br />
Լто?<br />
пóчта.<br />
Spółgłoskę ч w języku rosyjskim wymawiamy zawsze miękko, tak jak w słowie пóчта.<br />
W wyrazie что połączenie чт wymawiamy [шт].<br />
15
2 <br />
7 Zadawajcie pytania Кто Լто? lub Что Լто? do ilustracji z ćwiczenia 5. i odpowiadajcie<br />
na nie. Pracujcie w parach.<br />
8 Przeczytaj odpowiedzi. Powiedz, jakie było pytanie. Pamiętaj o intonacji.<br />
1. – __ ? – Եто Антóн. 5. – __ ? – Եто корт.<br />
2. – __ ? – Եто окнó. 6. – __ ? – Եто нóта «до».<br />
3. – __ ? – Եто мáма Áнны. 7. – __ ? – Եто торт.<br />
4. – __ ? – Եто дом Антóна.<br />
8<br />
9 Posłuchaj, powtórz, przeczytaj. Zwróć uwagę na wymowę samogłoski o. Na koniec przeczytaj<br />
regułę.<br />
окнó – óкна<br />
кот – котá<br />
он – онá<br />
Кто Լто?<br />
Եто Чáко.<br />
Samogłoskę o w pozycji akcentowanej wymawiamy jak о, np. он, корт, торт. Głoskę tę<br />
wymawiamy inaczej niż w języku polskim, tzn. dłużej i mocniej, z większym zaokrągleniem ust.<br />
Samogłoskę o w pozycji przed akcentem wymawiamy jak krótkie а, np. онá, окнó.<br />
Samogłoskę o w pozycji po akcencie wymawiamy jak krótki dźwięk pośredni między a i y, np. Чáко.<br />
Akcent w języku rosyjskim jest ruchomy. Oznacza to, że w różnych formach<br />
tego samego wyrazu może się on przemieszczać, np:<br />
oкнó (mianownik liczby pojedynczej), óкна (mianownik liczby mnogiej).<br />
Где онԹ?<br />
9<br />
1 Posłuchaj. Wskaż ilustrację przedstawiającą miejsce, w którym znajduje się Wiera.<br />
1 2 3<br />
16
2 <br />
10<br />
2 Posłuchaj i powtórz.<br />
1 – Եто мост?<br />
2 – Եто дорóга?<br />
– Да, Լто мост.<br />
– Да, Լто дорóга.<br />
3<br />
– Եто крóны?<br />
– Нет, Լто éвро.<br />
11<br />
3 Poznaj rosyjskie litery. Posłuchaj nagrania i powtórz usłyszane głoski,<br />
a następnie przeczytaj na głos poniższe litery.<br />
Е е Ё ё Я я Ю ю И и В в Г г С с<br />
12<br />
4 Posłuchaj i powtórz. Dobierz słowa do rysunków, zapisz je w zeszycie. Zwróć uwagę<br />
na łączenie liter.<br />
<br />
1<br />
2 3<br />
4<br />
S<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
13<br />
5 Posłuchaj i zwróć uwagę na wymowę samogłosek я, е, ё i ю. Następnie przeczytaj zdania.<br />
1. Юра и Вера в Гдыне.<br />
2. Надя и Нина в Москве.<br />
3. Вера – это сестра Юры.<br />
4. Надя и Нина – сёстры.<br />
5. Это я, а это моя сестра Тоня.<br />
Litery rosyjskie я, е, ё, ю na początku wyrazu oraz w sylabie akcentowanej po samogłosce wymawiamy<br />
jak połączenie głosek [ja], [je], [jo], [ju], np. Ян, éдет (jedzie), даёт (daje), Զра. W sylabie akcentowanej<br />
po spółgłosce wymawiamy jak: a, e, o, u oznaczając jednocześnie miękkość spółgłoski,<br />
po której występują, np. нԾня, аптéка, Пётр, крюк (hak). Samogłoska ё jest zawsze akcentowana.<br />
17
14<br />
2 <br />
6A Posłuchaj nagrania i wskaż zdjęcia odpowiadające treści dialogu. Jedna fotografia<br />
jest zbędna.<br />
1 3<br />
4<br />
2<br />
6Б Posłuchajcie dialogu jeszcze raz. Przepiszcie go do zeszytu, wstawiając<br />
brakujące wyrazy. Następnie przeczytajcie dialog z podziałem na role.<br />
– Где (1) __?<br />
– Онá (2) __ пóчте.<br />
– А пáпа?<br />
– (3) __ в аптéке.<br />
– А (4) __ Нáдя и НԹна?<br />
– ОнԹ (5) __ . Нáдя сидԹт на коврé и читáет кнԹгу о (6) __, а НԹна<br />
спит на дивáне.<br />
15<br />
7 Posłuchajcie dialogów i przeczytajcie je w parach. Zwróćcie uwagę na intonację<br />
oraz spróbujcie odgadnąć intencje pytającego.<br />
1<br />
– Զра дóма?<br />
– Да, дóма.<br />
3<br />
2 – Áда на стадиóне?<br />
– Զра дóма?<br />
– Да, Áда.<br />
– Нет, НԹна дóма.<br />
4<br />
– Áда на стадиóне?<br />
– Нет, онá в пáрке.<br />
Զра<br />
Զра<br />
Áда<br />
Áда<br />
дóма?<br />
дóма?<br />
на стадиóне?<br />
на стадиóне?<br />
Да,<br />
дóма.<br />
Нет,<br />
НԹ-на дóма.<br />
Да,<br />
Áда.<br />
Нет,<br />
онá<br />
в пáрке.<br />
W zdaniach pytających bez słowa pytajnego bardzo ważna jest intonacja. Dzięki niej wiemy dokładnie,<br />
o co jesteśmy pytani. Na przykład w pytaniu Áня идёт на пóчту? wyrazem akcentowanym jest Áня,<br />
a zainteresowanie pytającego jest skupione na osobie. Jeśli w tym samym pytaniu akcent padnie na wyrażenie<br />
на пóчту (Áня идёт на пóчту?), zainteresowanie pytającego będzie dotyczyć miejsca, a nie osoby.<br />
18
8 Odpowiedz na pytania twierdząco i przecząco. Uwzględnij intencje pytającego.<br />
W odpowiedziach przeczących użyj wyrazów z nawiasów.<br />
Антóн дóма? Да, Антóн.<br />
Нет, Вéра дóма.<br />
Антóн дóма? Да, дóма.<br />
Нет, он ещё на стадuóне.<br />
1. Вáнда дóма? (НԹна) 4. Զра читáет кнԹгу? (дневнԹк)<br />
2. Áня в теáтре? (в Крáкове) 5. Բра спит на дивáне? (Вáся)<br />
3. НԹна читáет кнԹгу? (Éва) 6. Ивáн сидԹт на коврé? (на дивáне)<br />
2 <br />
9 Zadajcie pytania po rosyjsku i odpowiedzcie na nie twierdząco i przecząco. Pracujcie w parach.<br />
1. Czy Ada to siostra Artura? 2. Czy Adam jest w Moskwie? 3. Czy Ania czyta książkę?<br />
10 Odpowiedz na pytanie na podstawie ilustracji.<br />
Где он / онá / онԹ?<br />
1 3<br />
2<br />
Пётр<br />
Привéт, э´то я!<br />
ВԹка и Զра<br />
Нáстя<br />
16<br />
1A Posłuchaj dialogów i powiedz po polsku, o co pytają uczestnicy rozmów. Słuchając, zdecyduj,<br />
która rozmowa ma charakter formalny, a która nieformalny.<br />
Zaimek Вы w języku rosyjskim, oprócz pełnienia funkcji gramatycznej, stanowi również formę<br />
grzecznościową. Pytanie o imię Как Вас зовԻт? odpowiada polskiemu: Jak Pan / Pani ma na imię?<br />
1Б Posłuchaj dialogów jeszcze raz, a następnie zanotuj w zeszycie przedmiotowym jak najwięcej<br />
imion, które się w nich pojawiły. Zwróć także uwagę na wymowę słowa здрáвствуй(те).<br />
17<br />
2A Poznaj litery rosyjskie. Posłuchaj nagrania i powtórz usłyszane głoski, a następnie<br />
samodzielnie przeczytaj poniższe litery.<br />
Б б З з У у Л л Й й Х х<br />
19
2 <br />
18<br />
3 Posłuchaj i powtórz. Zwróć uwagę na łączenie liter.<br />
Pamiętaj, że w wyrazach<br />
jednosylabowych akcent<br />
nie jest zaznaczany, gdyż<br />
akcent to wyróżnienie<br />
jednej z kilku sylab.<br />
19<br />
4 Posłuchaj i powtórz. Zwróć uwagę na wymowę spółgłoski л. Wymień wyrazy, w których<br />
wymawiamy twardą spółgłoskę л.<br />
ВԹсла Олéг Вóлга Волóдя Кóля ЛԹза стол Лунá хлеб ЛԽба лԹпа<br />
Rosyjską twardą spółgłoskę л wymawia się, dotykając końcem języka górnych zębów.<br />
Część środkowa języka jest obniżona, a wargi nieruchome i rozchylone.<br />
Rosyjskie miękkie л jest bardziej miękkie od polskiego l. Wymawia się je unosząc środkową<br />
część języka ku podniebieniu miękkiemu, a jego koniec dotyka górnych zębów.<br />
5A Przeczytaj dialogi. Dobierz do każdego z nich odpowiedni rysunek.<br />
1 – Привéт, менԾ зовԻт<br />
2 – Здрáвствуйте! Как Вас зовԻт?<br />
НикԹта. А как тебԾ зовԻт? – МенԾ зовԻт ЛюдмԹла Сорóкина. А тебԾ?<br />
– МенԾ зовԻт Вóва.<br />
– МенԾ зовԻт Кáтя.<br />
3 – Как Вас зовԻт?<br />
4 – Как вас зовԻт?<br />
– МенԾ зовԻт<br />
– МенԾ зовԻт ЛԹдия, её зовԻт<br />
АкԹм Петрóвич.<br />
АлԹна, а егó – ВладԹмир.<br />
а б<br />
в г<br />
20
2 <br />
5Б Przeczytaj głośno powitania, które wystąpiły w dialogach. Następnie przepisz poniższe<br />
zwroty grzecznościowe do zeszytu i przetłumacz je na język polski.<br />
Przy wykonaniu tego ćwiczenia warto<br />
skorzystać z pomocy słownika rosyjsko-<br />
-polskiego.<br />
Znaczenie słów rosyjskich często zmienia się wraz<br />
ze zmianą akcentu, np. wyraz здорóво oznacza<br />
nieformalne powitanie cześć, zaś здóрово –<br />
tłumaczymy jako super, świetnie.<br />
1. Здрáвствуй!<br />
2. Здрáвствуйте!<br />
3. Привéт!<br />
4. Покá!<br />
5. До свидáния!<br />
6. До встрéчи!<br />
7. Здорóво!<br />
8. СчастлԹво!<br />
9. Дóброе Իтро!<br />
10. Дóбрый день!<br />
5в Powiedz, które formy powitań / pożegnań są oficjalne, a które nieoficjalne.<br />
6 Przedstaw się po rosyjsku, podając<br />
swoje imię. Zapytaj kolegę / koleżankę<br />
z najbliższej ławki o jego / jej imię.<br />
Как (тебԾ, егó, её, вас, их) зовԻт?<br />
я МенԾ зовԻт… . мы Нас зовԻт… .<br />
ты ТебԾ зовԻт… . вы Вас зовԻт… .<br />
он Егó зовԻт… . онԹ Их зовԻт… .<br />
онá Её зовԻт… .<br />
8 Uzupełnij dialogi zaimkami.<br />
1<br />
– Как (1) __ зовԻт?<br />
– (2) __ зовԻт Лéна.<br />
А как (3) __ зовԻт?<br />
– (4) __ зовԻт Пётр Ивáнович.<br />
20<br />
7 Posłuchaj dialogów. Zwróć uwagę<br />
na wymowę wyróżnionych słów<br />
oraz sylab i zapamiętaj regułę.<br />
2<br />
– ДԹма, как зовԻт твоԽ сестрԻ?<br />
– (1) __ зовԻт ЗԹна.<br />
– А твоегó брáта?<br />
– (2) __ зовԻт Николáй.<br />
1<br />
– Как егó зовԻт?<br />
– Егó зовԻт Николáй.<br />
2<br />
– Как зовԻт твоегó пáпу?<br />
– Моегó пáпу зовԻт Пáвел Петрóвич.<br />
– А твоԽ мáму?<br />
– МоԽ мáму зовԻт НԹна.<br />
3<br />
– ДԹма, Լто твоԹ бáбушка и дéдушка?<br />
– Да, моԹ.<br />
– А как (1) __ зовԻт?<br />
– Бáбушку зовԻт ВалентԹна, а дéдушку –<br />
ВасԹлий.<br />
Zaimek егó i zakończenia -егó wymawiamy<br />
jak [евó].<br />
9 Przedstaw krótko swoją najbliższą rodzinę.<br />
Jakie imiona mają jej członkowie?<br />
21
2 <br />
10A Przeczytaj i powiedz, jak mieli na imię ojcowie tych wybitnych osób.<br />
1. Ивáн Сергéевич Тургéнев<br />
2. Лев Николáевич Толстóй<br />
3. Модéст Петрóвич МԻсоргский<br />
4. Áнна Андрéевна Ахмáтова<br />
5. ВладԹмир ВладԹмирович Маякóвский<br />
6. Զрий Алексéевич Гагáрин<br />
W Rosji, zwracając się oficjalnie do dorosłych osób<br />
lub mówiąc o nich, dodajemy do ich imienia tzw. imię<br />
odojcowskie (óтчество). Imię odojcowskie jest uważane<br />
za formę grzecznościową. Tworzy się je od imienia ojca,<br />
np. Ю́ рий Сергéевич (tzn. Jurij syn Siergieja), Зóя<br />
Ви´кторовна (tzn. Zoja córka Wiktora).<br />
10Б Kim były i z czego zasłynęły osoby wymienione w zad. 10a? Przygotuj wypowiedź ustną.<br />
Skorzystaj ze źródeł dostępnych w bibliotece szkolnej lub internecie.<br />
Где мы живём и кто мы?<br />
21<br />
1 Posłuchaj nagrania. Wskaż właściwą odpowiedź.<br />
1. W Moskwie mieszka… .<br />
а. Igor<br />
б. Paweł<br />
в. Nadia<br />
2. Nadia mieszka… .<br />
а. w Moskwie<br />
б. w Kazimierzu<br />
в. w Ojmiakonie<br />
3. Paweł to… .<br />
а. kolega Igora<br />
б. kolega Nadii<br />
в. kolega Nadii i Igora<br />
Ojmiakon – wieś we wschodniej<br />
Syberii, zwana często biegunem<br />
zimna. W 1926 roku odnotowano<br />
tu najniższą na półkuli północnej<br />
temperaturę powietrza, wynosiła<br />
ona –71,2˚C.<br />
Aby odnaleźć w nagraniu potrzebne informacje, nie musisz rozumieć<br />
wszystkich słów. Skorzystaj z podobieństw, wynikających z przynależności<br />
języka rosyjskiego i polskiego do tej samej grupy językowej.<br />
22<br />
2A Poznaj litery rosyjskie. Posłuchaj nagrania i powtórz usłyszane głoski, a następnie<br />
przeczytaj na głos poniższe litery.<br />
Ж ж Ш ш Ц ц Щ щ Ф ф ъ ь<br />
Znak miękki (ь) to litera, która nie oznacza żadnego dźwięku, pełni różne funkcje, m.in.:<br />
– oznacza miękkość poprzedzającej ją spółgłoski, np. Пóльша, Гданьск, сеть.<br />
– występuje w zakończeniach bezokolicznika większości czasowników, np. читáть, жить, спать.<br />
– występuje w zakończeniach 2. osoby liczby pojedynczej czasowników w czasie teraźniejszym,<br />
np. ты читáешь, ты живёшь.<br />
Znak twardy (ъ) nie oznacza żadnego dźwięku. Pełni on funkcję rozdzielającą<br />
(rozdziela spółgłoskę od następującej po niej samogłoski).<br />
22
2 <br />
23<br />
2Б Posłuchaj i powtórz. Dobierz słowa do rysunków. Zapisz je w zeszycie. Zwróć uwagę<br />
na łączenie liter.<br />
<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4 5<br />
6<br />
7<br />
24<br />
3 Posłuchaj, powtórz i przeczytaj. Zwróć uwagę na wymowę spółgłosek ж, ш, ц oraz щ<br />
i zapoznaj się z regułą.<br />
Дáже шéю, дáже Իши ты испáчкал<br />
в чёрной тԻши.<br />
СтановԹсь скорéй под душ.<br />
Смой с ушéй под дԻшем тушь.<br />
Смой и с шéи тушь под дԻшем.<br />
Пóсле дԻша вՀтрись сԻше.<br />
Шéю сԻше, сԻше Իши и не пáчкай<br />
бóльше Իши.<br />
*<br />
ЛежԹт ёжик у ёлки, у ежá игóлки,<br />
А внизԻ, похóжие на мáленьких ежáт,<br />
ШԹшки прошлогóдние на травé лежáт.<br />
*<br />
Любовáлась цыплԾтами кԻрица:<br />
что ни цыплёнок, то Իмница.<br />
*<br />
Мáма, нас ты не ищԹ,<br />
ЩԹплем щáвель мы на щи.<br />
Rosyjskie spółgłoski ж, ш, ц, wymawia się zawsze twardo.<br />
Rosyjskie spółgłoski ч, щ wymawia się zawsze miękko.<br />
23
2 <br />
4 Popatrz na ilustracje i przeczytaj podpisy. Jakie znaczenia ma czasownik жить?<br />
РՀбы живԻт<br />
в водé.<br />
БорԹс живёт<br />
в большóм гóроде.<br />
25<br />
5A Posłuchaj nagrania i przeczytaj dialogi. Opowiedz po polsku, czego dotyczy rozmowa.<br />
Zapamiętaj wyróżnione zwroty.<br />
1<br />
– Привéт, Гéна!<br />
– Привéт, Էцек! Как делá?<br />
– Нормáльно. А как твоԹ делá?<br />
– СпасԹбо, хорошó. Էцек, скажԹ, пожáлуйста,<br />
где ты живёшь?<br />
– Я живԻ в Варшáве, столԹце Пóльши, а ты где, Гéна?<br />
– Я живԻ в Москвé.<br />
– А где живёт Нáдя?<br />
– Онá живёт в дерéвне под Москвóй.<br />
2<br />
– ЛԽба, Вéра, где вы живёте?<br />
– Мы живём в ПетербԻрге.<br />
– А где живԻт Пьер и МарԹ?<br />
– ОнԹ живԻт в ПарԹже.<br />
– Եто клáссно!<br />
/с. 102<br />
5Б Przetłumacz podane zwroty na język<br />
polski. Jeśli nie domyślasz się ich znaczenia<br />
z kontekstu, posłuż się słownikiem.<br />
1. Как делá?<br />
2. СпасԹбо, хорошó.<br />
3. CкажԹ, пожáлуйста, …<br />
5В Co u ciebie słychać? Przećwiczcie<br />
w parach dialogi. Wykorzystajcie podane<br />
słownictwo.<br />
ОтлԹчно.<br />
Прекрáсно.<br />
Как делá? Хорошó.<br />
Нормáльно.<br />
Плóхо.<br />
Ужáсно.<br />
6 Kto gdzie mieszka? Jedna osoba pyta,<br />
druga odpowiada. Potem zamieniacie się<br />
rolami. Podajcie również informacje o sobie.<br />
W odpowiedzi uwzględnijcie rodzaj i nazwę<br />
miejscowości.<br />
1. ВԹктор – гóрод – КԹров<br />
2. МарԹ – гóрод – Лиóн<br />
3. Пáвел – гóрод – Влодáва<br />
4. Лéна – дерéвня – Берёзово<br />
5. Я<br />
7 Przeczytaj i opowiedz, o czym jest ten tekst.<br />
Привéт, менԾ зовԻт БорԹс. Я ученԹк лицéя,<br />
живԻ во Владивостóке. Сейчáс я дóма.<br />
А Լто мой кот Чáко. Он сидԹт на дивáне.<br />
24
2 <br />
26<br />
8A Posłuchaj nagrania, a następnie wymień narodowości, które pojawiły się w wypowiedzi.<br />
Dwa słowa są zbędne. Na koniec przeczytaj regułę.<br />
францԻженка россиԾнка украԹнец англичáнин сомалԹйцы россиԾнин <br />
францԻз австрԹец англичáнка пóлька<br />
W języku rosyjskim, w odróżnieniu od polskiego,<br />
nazwy narodowości piszemy małą literą, np. чéшка,<br />
полԾки, францԻзы, гречáнка, украԹнец.<br />
Słowem россиԾнин określamy mieszkańca<br />
(obywatela) Rosji bez względu na tożsamość<br />
etniczną. Słowem рԻсский (рԻсская, рԻсские)<br />
określamy rodowitych Rosjan, czyli obywateli<br />
o narodowości rosyjskiej.<br />
8Б Posłuchaj nagrania jeszcze raz i odpowiedz na pytania.<br />
1. У Глéба есть брат Թли сестрá?<br />
2. Кто Глеб по национáльности?<br />
3. Кто по национáльности Бáся<br />
и где онá живёт?<br />
4. Кто по национáльности<br />
родԹтели ТарԹка?<br />
5. Где живԻт Шáрон и Джордж?<br />
6. Кто по национáльности Назáр?<br />
жить (где?)<br />
Гермáния – в Гермáнии Словáкия – в Словáкии<br />
Фрáнция – во Фрáнции БеларԻсь – в БеларԻси<br />
Пóльша – в Пóльше Литвá – в Литвé<br />
АфԹны – в АфԹнах Варшáва – в Варшáве<br />
Великобритáния (Áнглия) –<br />
в Великобритáнии (в Áнглии)<br />
9A Przeczytaj, jak przedstawili się młodzi Europejczycy, którzy przyjechali do Moskwy<br />
na kurs języka rosyjskiego, a następnie zdecyduj, czy to prawda, czy fałsz.<br />
Ahoj! МенԾ зовԻт Էна.<br />
Я чéшка. Я живԻ в Брно.<br />
Hallo! МенԾ зовԻт Óтто.<br />
Я нéмец. Сейчáс я живԻ в БерлԹне.<br />
Привéт всем! МенԾ зовԻт Алексéй. Я живԻ в МԹнске.<br />
Как вы, навéрно, знáете, Минск – Լто столԹца БеларԻси.<br />
Labas! Եто знáчит «Привéт!» МенԾ зовԻт<br />
Гáбия. Я живԻ в ВԹльнюсе.<br />
Привéт! МенԾ зовԻт<br />
Áнна. По национáльности<br />
я словáчка. ЖивԻ в гóроде<br />
Свит. Եто небольшóй гóрод.<br />
1. Էна живёт в Чéхии.<br />
2. Алексéй по национáльности белорԻс.<br />
3. Óтто – россиԾнин.<br />
4. Гáбия живёт в Литвé.<br />
5. Áнна живёт в Гермáнии.<br />
25
2 <br />
9Б Wymień osoby z ćwiczenia 9A, które mieszkają w krajach należących do Unii Europejskiej.<br />
Wykorzystaj podpowiedzi.<br />
Он / онá живёт в странé ЕвросоԽза (ЕС).<br />
Джульéтта живёт в Итáлии, а Итáлия – Լто странá ЕС.<br />
Cтрáны ЕвросоԽза<br />
10 Podaj nazwy państw, w których mieszkają osoby podanych narodowości.<br />
1. чех, чéшка, чéхи<br />
2. нéмец, нéмка, нéмцы<br />
3. итальԾнец, итальԾнка, итальԾнцы<br />
4. австрԹец, австрԹйка, австрԹйцы<br />
5. белорԻс, белорԻска, белорԻсы<br />
11 Powiedz, czy masz znajomych za granicą. Wykorzystaj podpowiedzi w postaci pytań.<br />
26<br />
1. У тебԾ есть друг / подрԻга за гранԹцей?<br />
2. Как егó / её зовԻт?<br />
3. Где он / онá живёт?<br />
4. Кто он / онá по национáльности?
2 <br />
12 Dobierz nazwy stolic do fotografii. Dwa słowa zostały podane dodatkowo i nie pasują<br />
do żadnej fotografii. Na koniec odpowiedz na pytania.<br />
Рим Прáга АфԹны <br />
Стокгóльм Копенгáген <br />
Варшáва КԹев Львов <br />
Москвá<br />
1. Где онԹ живԻт?<br />
2. Кто онԹ по национáльности?<br />
2. Джульéтта<br />
3. МԹлош и Здéнка<br />
1. Пéдро – Лиссабóн<br />
Он живёт в Лиссабóне.<br />
Он португáлец.<br />
4. Զлия<br />
5. Óскар<br />
6. РԹкке<br />
7. Назáр<br />
8. Лéна и Кáтя<br />
13 Wykonajcie pracę projektową.<br />
Federację Rosyjską zamieszkuje wiele małych i dużych narodów oraz grup etnicznych. Wybierzcie<br />
dwa z nich i przygotujcie o nich informację w języku polskim. Uwzględnijcie także różne ciekawostki<br />
i zwyczaje. Podzielcie się na grupy, rozdzielcie zadania, ustalcie wspólnie formę i strukturę pracy.<br />
Informacji poszukajcie w encyklopediach w bibliotece szkolnej i w internecie.<br />
27
2 <br />
Cкóлько?<br />
27<br />
1 Poznaj rosyjskie liczebniki główne od 1 do 30. Posłuchaj i powtórz za lektorem.<br />
Na koniec przeczytaj i zapamiętaj regułę.<br />
Liczebniki główne od 1 do 30<br />
0 – ноль 11 – одԹннадцать<br />
1 – одԹн (однá, однó) 12 – двенáдцать<br />
2 – два (две) 13 – тринáдцать<br />
3 – три 14 – четՀрнадцать<br />
4 – четՀре 15 – пятнáдцать<br />
5 – пять 16 – шестнáдцать<br />
6 – шесть 17 – семнáдцать<br />
7 – семь 18 – восемнáдцать<br />
8 – вóсемь 19 – девятнáдцать<br />
9 – дéвять 20 – двáдцать<br />
10 – дéсять 30 – трԹдцать<br />
W liczebnikach głównych od 5 do 20 i 30 znak<br />
miękki piszemy na końcu wyrazu.<br />
W liczebniku 16 (шестнáдцать), w połączeniu<br />
spółgłosek -стн- opuszczamy w wymowie<br />
spółgłoskę т.<br />
28<br />
2A Posłuchaj dwóch informacji. Powiedz, jakich liczb brakuje w zdaniach.<br />
1. Сейчáс в Европéйском СоԽзе __ стран.<br />
А ещё совсéм недáвно бՀло их тóлько __.<br />
СредԹ нóвых члéнов ЕС __ славԾнских стран:<br />
Болгáрия, Словáкия, Словéния, Пóльша и Чéхия,<br />
а тáкже Хорвáтия.<br />
2. В рԻсском алфавԹте __ бԻквы.<br />
Եто __ глáсных, __ соглáсный<br />
звук и __ знáка: мԾгкий и твёрдый.<br />
Zobacz, jak wygląda modlitwa Ojcze nasz zapisana<br />
cyrylicą w języku staro-cerkiewno-słowiańskim.<br />
29<br />
2Б Posłuchaj nagranych pytań, powtórz je, a następnie na nie odpowiedz. Zwróć uwagę<br />
na intonację zdania pytającego.<br />
1. Скóлько сейчáс стран в Европéйском СоԽзе?<br />
2. Скóлько сейчáс букв в рԻсском алфавԹте?<br />
30<br />
3А Posłuchaj nagrania i wskaż właściwą odpowiedź.<br />
1. У Егóра… . 3. Нóмер áськи Натáши – … .<br />
а. нет нóмера мобԹлки Натáши а. 333691405<br />
б. нет нóмера áськи Пáвлика б. 353691405<br />
в. нет нóмера áськи Натáши в. 353691403<br />
28<br />
2. Нóмер мобԹлки Пáвлика – … .<br />
а. 1291108115<br />
б. 1294105111<br />
в. 1298107115<br />
г. 1295108115<br />
Áська to pieszczotliwe określenie komunikatora<br />
internetowego ICQ, jednego z najczęściej<br />
używanych przez rosyjską młodzież.
2 <br />
3Б Posłuchaj dialogu jeszcze raz i wskaż rysunki odpowiadające jego treści. Jedna ilustracja jest<br />
podana dodatkowo i nie pasuje do treści rozmowy.<br />
1 2 3<br />
3В Przećwiczcie w parach dialogi. Wykorzystajcie podane słownictwo. Jeśli chcecie, możecie<br />
podawać informacje prawdziwe.<br />
– Какóй у тебԾ нóмер мéсенджера «гáду–гáду»? – Какóй у тебԾ нóмер мобԹлки? Ты мóжешь<br />
– Мой нóмер… мне продиктовáть?<br />
– Да, …<br />
4 Odpowiedz na pytania.<br />
1. Скóлько дéвочек в твоём клáссе?<br />
2. Скóлько мáльчиков в твоём клáссе?<br />
3. Скóлько у тебԾ сегóдня урóков?<br />
одԹн мáльчик однá дéвочка<br />
два, три, четՀре мáльчика две, три, четՀре дéвочки<br />
пять, шесть … мáльчиков пять, шесть, … дéвочек<br />
трԹдцать (два, три, четՀре) мáльчика трԹдцать (две, три, четՀре) дéвочки<br />
Rzeczowniki мáльчик, ученԹк, урóк (rodzaj męski) w połączeniu z liczebnikami 2, 3, 4 i kończącymi się<br />
na 2, 3, 4 mają formę dopełniacza liczby pojedynczej.<br />
31<br />
5А Gdzie odbywa się ta rozmowa? Posłuchaj i wskaż właściwe zdjęcie.<br />
/с. 106<br />
Разговóр происхóдит… .<br />
2 3<br />
1<br />
на Իлице в шкóле на вечерԹнке<br />
29
31<br />
2 <br />
5Б Posłuchaj rozmowy jeszcze raz i odpowiedz na pytania.<br />
1. У когó зáвтра день рождéния?<br />
2. Как зовԻт сестрԻ БорԹса и скóлько ей лет?<br />
3. Скóлько лет ПетрԻ?<br />
4. Скóлько лет Пáвлу?<br />
5. Как зовԻт сестрԻ Нáди и скóлько ей лет?<br />
6. Éсли БорԹс и Нáдя вáши ровéсники,<br />
скóлько им лет?<br />
Мне<br />
Тебé<br />
ЕмԻ<br />
Ей<br />
Нам<br />
Вам<br />
Им<br />
Скóлько (комԻ?) лет?<br />
1, 21, 31, … год<br />
2, 3, 4, 22, 23, 24, … гóда<br />
5, 6, …, 12, 13, 27, 28, … лет<br />
6 Zadaj pytania o wiek i odpowiedz według wzoru.<br />
МаксԹм – 13<br />
Скóлько лет МаксԹму?<br />
МаксԹму /<br />
ЕмԻ тринáдцать лет.<br />
Բра – 22<br />
Скóлько лет Բре?<br />
Բре / Ей двáдцать два гóда.<br />
1. сестрá – 10 3. Вéра – 23 5. друг – 16<br />
2. Пáвел – 1 4. Кóля – 29 6. брат – 12<br />
7 Dokończ zdania słowami год, гóда, лет.<br />
1. МоемԻ брáту тóлько олԹн __.<br />
2. МоемԻ пáпе трԹдцать дéвять __.<br />
3. Мы живём в ПетербԻрге ужé одԹннадцать __.<br />
4. Егó собáке четՀре __.<br />
8 Twoja rosyjska koleżanka zapoznaje cię ze swoim kolegą. Przedstaw się i powiedz:<br />
– jak masz na imię,<br />
– gdzie mieszkasz,<br />
– ile masz lat,<br />
– czy masz rodzeństwo, jeśli tak, to w jakim wieku.<br />
9 Napisz w zeszycie pytania, które zadasz nowo poznanemu rosyjskiemu koledze,<br />
aby jak najwięcej się o nim dowiedzieć.<br />
30
Провéрь себя´!<br />
2 <br />
32<br />
1 Posłuchaj, co powiedzieli o sobie bohaterowie dialogów i wskaż właściwą odpowiedź.<br />
4 P.<br />
1. Данёк живёт… .<br />
a. в Пóльше<br />
б. в Чéхии<br />
в. в дерéвне под Москвóй<br />
г. в Москвé<br />
2. Áнна Сергéевна живёт… .<br />
a. в Санкт-ПетербԻрге<br />
б. в Москвé<br />
в. в дерéвне под Москвóй<br />
г. во Врóцлаве<br />
3. Եндрю и Եлис… .<br />
a. францԻзы<br />
б. англичáне<br />
в. полԾки<br />
г. чéхи<br />
4. ОнԹ живԻт… .<br />
a. во Фрáнции в ПарԹже<br />
б. в Пóльше во Врóцлаве<br />
в. в Áнглии в Лóндоне<br />
г. в Áнглии в ЛиверпԻле<br />
2 Przeczytaj odpowiedzi. Jakie było<br />
pytanie? Zapisz je w zeszycie.<br />
8 P. 3 Ułóż podane wyrazy w kolejności<br />
alfabetycznej. Zapisz je w zeszycie.<br />
5 P.<br />
1<br />
– __<br />
– Եто Дикс, кот Рафáла.<br />
2<br />
– __<br />
– Եто кáрта Еврóпы.<br />
3<br />
– __<br />
– Եто дом Рóмка и Агнéшки.<br />
4<br />
– __<br />
– Եто Բгорь, брат Натáши.<br />
щётка, мáма, арбԻз, банк, врач, дерéвня, дом,<br />
игрáть, купԹть, кот, столԹца, тётя, читáть,<br />
язՀк, мáльчик, нóвый, пáпа, пóчта, парк,<br />
стадиóн, гóрод, подрԻга, друг, жить, странá,<br />
дивáн<br />
4 Uzupełnij dialogi. Zapisz je w zeszycie.<br />
1<br />
– __<br />
– Եто Дикс, кот Рафáла.<br />
2<br />
– __<br />
– Ивáн Фёдорович.<br />
– __<br />
– Нас? Вáнда и Էцек.<br />
6 P.<br />
5 Uzupełnij luki wyrazami z ramki. Trzy słowa zostały podane dodatkowo i nie pasują<br />
do żadnej luki.<br />
7 P.<br />
зовԻт игрáют пишԻ зовёт стадиóне брат живёте игрáет живԻ дéлаю<br />
Я (1) __ в Москвé. МенԾ (2) __ АлԹса. У менԾ есть (3) __. Егó зовԻт ВԹктор. Он тепéрь с друзьԾми<br />
на (4) __, он (5) __ в футбóл.<br />
А что я (6) __? Я (7) __ e-mail моéй подрԻге МальвԹне.<br />
31
2 <br />
6 Nawiązałeś / Nawiązałaś przez internet kontakt z rówieśnikiem z Rosji. Napisz e-mail.<br />
Poinformuj go, jak masz na imię, kim jesteś, gdzie mieszkasz, jakiej jesteś narodowości,<br />
ile masz lat.<br />
7 P.<br />
7 Dobierz do liczebników ich zapis słowny.<br />
8 P.<br />
1 а. пять<br />
4 б. одԹннадцать<br />
5 в. двáдцать шесть<br />
9 г. трԹдцать<br />
11 д. одԹн<br />
16 е. четՀре<br />
26 ё. дéвять<br />
30 ж. шестнáдцать<br />
8 Uzupełnij dialogi. Zapisz je w zeszycie. Cyfry wpisz słownie.<br />
7 P.<br />
1<br />
– Дáша, __ лет?<br />
– Мне (17) __ .<br />
– А ИгорькԻ?<br />
– __ тóлько (4) __!<br />
2<br />
– Զрик, ЛԽся, __ лет?<br />
– __ ужé по (7) __, и мы идём в шкóлу!<br />
9 Dobierz do stolic nazwy państw.<br />
8 P.<br />
1. ВԹльнюс а. Чéхия<br />
2. Лиссабóн б. Болгáрия<br />
3. Лóндон в. Áвстрия<br />
4. ПарԹж г. Португáлия<br />
5. СофԹя д. Гермáния<br />
6. Вéна е. Áнглия<br />
7. Прáга ё. Литвá<br />
8. БерлԹн ж. Фрáнция<br />
0–20 Trzeba wziąć się do nauki.<br />
21–30 Stać cię na więcej.<br />
31–40 Jesteś na dobrej drodze.<br />
41–50 Dobrze.<br />
51–57 Bardzo dobrze.<br />
58–60 Brawo. Jesteś mistrzem.<br />
32
Źródła ilustracji i fotografii<br />
Okładka: (nastolatek) Yuri Arcurs/Shutterstock.com<br />
Tekst główny: s. 8 (student) iodrakon/Shutterstock.com, (studentka) Andresr/Shutterstock.com, (turyści) Buddhadl/Shutterstock.com;<br />
s. 9 (biznesman) EDHAR/Shutterstock.com; s. 10 (godło) Koshevnyk/Shutterstock.com; 11 (Emitraż) AllaVi/Shutterstock.com,(kolej<br />
transsyberyjska) BDR/Alamy/BE&W, (figurki) Joanna Książek, (brzozy) Lukiyanova Natalia/frenta/Shutterstock.com, (ruble)McIek/<br />
Shutterstock.com, (bliny) Maxim Petrichuk/Shutterstock.com, (bałałajka) Obvious/Shutterstock.com; s. 12 (Fiodor Dostojewski)<br />
Collection Roger-Viollet/EastNews, (Lew Tołstoj) Sass/Library of Congress, (Piotr Czajkowski ) Richter/Cinetext/Medium, (Maja<br />
Plisiecka) Alexei Boitsov/RIA Novosti/EastNews, (Andriej Sacharow) 2000 Topham Picturepoint/Medium, (Włodzimierz Wysocki)<br />
ULLSTEINBILD/BE&W, (Aleksander Domogarow) PAP/CAF Radek Pietruszka, (Anna Kurnikowa) SERGEI CHIRIKOV/PAP/EPA;<br />
s. 13( pies) EpicStockMedia/Shutterstock.com, (dom) ARENA Creative/Shutterstock.com, (kotek) Eric Isselée/Shutterstock.com,<br />
(licealista) Monkey Business Images/Shutterstock.com, (drzewo) marilyn barbone/Shutterstock.com, (licealistka) wavebreakmedia ltd/<br />
Shutterstock.com; s. 15(port) PeterSVETphoto/Shutterstock.com, (poczta) Joanna Książek, (kort) Sandra R. Barba/Shutterstock.com,<br />
(tort) kentoh/Shutterstock.com,(kret) Tramper/Shutterstock.com, (okno) LoopAll/Shutterstock.com, (dziewczyna) Edyta Pawlowska/<br />
Shutterstock.com; s. 16 (Moskwa) Helen & Vlad Filatov/Shutterstock.com, (Kraków) inka88/Shutterstock.com, (Zakopane) Travel<br />
Pictures/Alamy/BE&W; s. 17 (most) Borodaev/Shutterstock.com, (droga) Gordon Swanson/Shutterstock.com, (banknoty euro) Abed<br />
Sabeh/Shutterstock.com; s. 18 (poczta) Alexandr Kryazhev/RIA Novosti/EastNews, (dziewczyna) Petro Feketa/Shutterstock.com,<br />
(wędkowanie) Baevskiy Dmitry/Shutterstock.com, (dziewczyna) Kris Butler/Shutterstock.com; s. 19 (apteka) André Pöhlmann/mauritius<br />
images/BE&W, (dziewczyna) Lauca Images/Alamy/BE&W, (park) Maksym Bondarchuk/Shutterstock.com; s. 22 (wieś Ojmiakon) Dean<br />
Conger/CORBIS; (akwarium) Mircea BEZERGHEANU/Shutterstock.com, (miasto) olly/Shutterstock.com; s. 25 (dziewczyna) Yuri<br />
Arcurs/Shutterstock.com, (chłopak) Yuri Arcurs/Shutterstock.com, (dziewczyna) Dana E. Fry/Shutterstock.com, (chłopak) Evgeny<br />
Litvinov/Shutterstock.com, (dziewczyna) privilege/Shutterstock.com; s. 27 (Rzym) JLImages/Alamy/BE&W, (Aten) Peter Horree/Alamy/<br />
BE&W, (Lwów) Bill Bachmann/Alamy/BE&W, (Moskwa) Konstantin Sutyagin/Shutterstock.com, (Lisbona) guentermanaus/<br />
Shutterstock.com, (Czechy) Solodovnikova Elena/Shutterstock.com, (Sztokholm) Oleksiy Mark/Shutterstock.com, (syrenka kopenhaska)<br />
Cz. Krakowiak; s. 28 (pismo starocerkiewne) Filip Nikolovski/Wikipedia; s. 29 (chłopak i dziewczyna) val lawless/Shutterstock.com,<br />
(chłopak i dziewczyna) Dmitriy Shironosov/Shutterstock.com, (urodziny) Yuri Arcurs/Shutterstock.com; s. 30 (chłopiec ze skrzypcami)<br />
Pete Pahham/Shutterstock.com, (dziewczyna z książkami ) OLJ Studio/Shutterstock.com